Y Dydd

PWYLLGOR Y GWRTHRYFELWni. Mit. Gox.— Gan na chyhoeddwyd enwau y personau a gyfansoddant y Pwyllgor uchod yn y DTDD, dichoa nad anriyddorol fyddai gan eich darllenwyr lluosog gael brasolwg ar ei gyfaasoddiad. Dywedir tod ynoyn agoa i benwar cant o honynt, ac fel byn y safapt;—O sir Feirionydd 240, gan mwyaf o Ffestiniog; o siroedd Dinbych a Fflint 41; Aberteifl 33; Csertyrddia 15; Mon 7; Arfoo 10; Maldwyn 9; Morganwg 4; Penfro 3; Trefl Saisnig 13; Mynwy 1. Yr oedd yno 35 o weiaidogion, 4 p honynt heb of at eglwyti. Gwelaf fod yno rai Metbodistiaid, amryw chwiorydd selog, a llawer hob fod yn aelodau gydag unfhyw en wad. Cymered pob Anoibynwr sydd yn caru Iles se anrbydedd eilenwad a Jchrefydd yr tlchod at ei ystyriaetb, a gofyned yn ddifrifol ei hun Lba le yr ydym ya myned os cymerwn ein harwain gan y blaid hon. Dicbon y bydd y pamphledwyr etiwg, y Parchn. D. Rees a Dr. Pan Jones, mor gtiteiig a'n hysbysu pa nifer o honynt oedd yn daiyB^rifwyr rheolaidd, a But y safaot yn eu perthj^as &'r casgliadau, a faint o honynt a arferant fynychu y Pwyllgorau. Byddai yn ddyddorol analysw cyfanaoddiad y Pwyllgof rhyfedd Uchod yn mheliach, ac analysio c^faotoddiad moesol nifer go lew o honynt hefy<jL Bonwn at hyny eto. Gwel yr eglwysi sydd yn cazju heddwch a llonyddwch na raid iddynt ofni er yr holl dwrw a godir fod 400 yn y Bala, beth fyddai yn haws na chaet 4000 o'r ochr arall yn eu herbyn; os oedd yn agos i 80 o eglwysi yn pasio penderfya- iadau o do yr Hen Gyfansoddiad, byddai yn hawdd OMit 400 o eglwysi i basio penderfyniadau o duy Newydd. Mi gondemnio y gwrthryiel presenol, arr cais £ y*Hlyddus i derfysgu a rhwygo yr eglwysi, Yr eiddocb, A.B.

OYMANFA DDIRWESTOL AC ATALIOL DE- EEUDIR CYMRU. "SYR vlit; 1- jn Uawen genym hysbysu eich darllenwyr.y bydd y Q yM&Ufp' yncynalei chyfarfod blynyddol ar y dyddiau Mercher a Iau nesal, y 24ain a'r 25ain cyfigol, yn nhref fawr a phoblog Abertawy. Cynaliwyd y Gymanfa ddiweddaf bedair blynedd yn ol, yn nhref Abordar, ond trwy na roddodd neb ar y pryd wahoddiadd i'r Gymanfa y flwyddyn ddilynol, yn nghydag achosion eraill, penderfynwyd atal ei gweithrediadau am ychydig o amser. Yn ddiweddar amlygwyd dymuniad cryf gan lawer o garedigion y Gymaofa t'w hadfywhau, a derbyniodd waboddiad taer a charedig oddiwrthgy- i feillion Abertawy i gynal y Gymanfa yno eleni, a cbydsynioddy Pwyllgor &'u cais. Nid oes achos i ni ddweyd fod aagea neillduol am wasanaeth y Gymanfa hon yn y wlad aryr adeg bresenol, a chaniatewch i ni roddi gwahoddiad cynes i boll garedigion sobrwydd a thinwe id ag a all bresenoli eu hunain yn y cyfarfodydd hyn yn Abertawy. Mae nifer o siaradwyr galluog i fod yn bresenol, ac y mae llawer o weinidegton a chynrycbiolwyr oddiwrth Gymdeithasau Dirwestol, Temlau, a Bandi of Hope, wedi anfon i ddweyd y byddant yn bresen- ol ar yr achlysur. Yn mblith yr areithwyr, y mae enw%u y Parchn. Dr. J. Thomas, Le'rpwl; D. Young, Llanidloes; T. Rees a T. Evans, Merthyr; G. H. Robert*, Caer- fyrddin; j. Ossian Davies, Llanelli; Mri. T. Wil- liams, Y.H., Merthyr, a H. J. Williams (Plenydd), T.U.B.D. Felly, gwelir y gellir dysgwyl treat or ftith, oreu yn Abertawy, a hyderwn y cawn weled lluoedd yn dyfod yno, fel ag i wneud y cy far fod biynyddol hwn o ran poblogrwydd a dylanwad y goreu a gynaliwyd er sefydliad y Gymanfa yu y flwyddyn 1845. Yr eiddoch yn gywir, W. L. DANIEL, Ysg. Mygedol. JOHN BOWEN, Ysgrifenydd,

AT YSGRIFENYDD UNDEB CANU OYNULL- EIDFAOL AlsTNIBYNWYR MACHYNLLETH. GYFAILL.— Yn y pwyllgor a gynaliwyd yn ngbapel y Graig yn Meheflo diweddaf, yn yr hwn y penderfynwyd cael Gymanfa Gerddorol, oni phenderfynwyd yn unfrydol mai y dull doethaf fyddai dechrefl y dy/^rfod cyntaf am un o'r gloch, a'cIla!I:aM haner awr wedi pedwar, er mwyn d'arfod mewn pryd, i bobl Carno, Llanbrynmair, Cemmaes, a'r Dinas, gael dychwelyd gyda'r tr6a sydd yn gadael Mach- ynUeth am saith o'r gloch. Ond gwelaf ar A programme a'r hysbysleni mai am ddau a cbwech y mae y cyfarfodydd i ddechreu, yr hyn sydd yn ei gwnend yn hollol aughyfleus i bobl y lleoedd uchod ddychwelyd adref. Gair o olauni, anwyl gyfaill, ar yr uchod a roddai foddhad i lawer heblaw UN O BLAST r OAK.

)Sa. tl1bOn íartlj, Y DIWRNOD YSTORMUS. Swn mawr geir yn mhob cyfeiriad,—'r awrhon j 'Rerwmol storm ruthra; Drwy bob gwaen, ac Ol mae cad 'R awel fel swn y rhaiadr. Talywaenydd. O. W. JONES.

Y GAREG FEDD. Uwch anedd oer dystawrwydd, Un Iwydaidd iawn ei gwedd#, Yn siarad difrifoldeb. O hyd yw'r gareg fedd; Arafaidd nesaf ati, Caf ganddi banes llawfc Am flodau teg a wywodd Dan wenau tyner iawn. Hi dd'wed, 'Fan hon y gorwedd Y baban bychan tlws; 'Rwyf ft so engyl gwyn fa Yn gwylio uwch ei ddrws;' 'Mae'r dydd a'r mis daeth yma Yn nghadw genyf fl, Cyaegru wnaed fyugwylfa Gan fam a'i da^rau'n lli.' Hi edrydd blaf l^iies e Y bachgen ugain oed, A'r eneth ieuane brydferth Fa'n ysgafa ar ei throed; Tra'n ceisio sylweddoli Eu bod hwy daniln gudd, Ymwthiodd deigryn gloew I dreiglo dros fy ngrudd. Y tad a'r fam fn'n brwydro Am dri'gain mlyfiedd Ha'wn, Yn gorphwys o drafferthion, Eu hanes hwythau gawD; Arfyrfyenwinau Geir gauddi hi i iawr I aros gwa w; i d Yr adgyfodiad mawr. GWXNEDD FYCHAST. ■ -——:—- .ftnOi-iA'

< LLI NELLAU Cyflwynedisr iMrs. a Miss Jones, Castell-y-gwynt, Rhydymain, ar ol marwolaefch Mr. Jones, yv hwa a fu yn briod hoff ac yn dad tyner. Un dywyll »c anhawdd ei deall I ni ydyw trefn fawr yr lor, Ei ffyrdd ef sydd yn y dwfn ddyfroedd, A'i lwyhrau yn eigion y m&r; Rai prydiau mae fel yn oleuacb, Gwna tatyn in'hawddfyd a hedd, Pryd arall mae'i throion dan sraddug Pan ddyga'n hanwyliaid i'r bedd. Rhai troion daw angeu i'r teulu Gan gym'ryd v plentyn tlws mad, Ond yma er gwaethaf y dagrau Cymerodd y priod a r tad; Er i chwi fod feithion flyny ddau Mewn rhwymau anwyldeb yn byw, Daeth angeu i dori'r cysyiltia i, A gwnaeth eich calonau yn friw. Er hyny na wylwch heb obaith, Yn ynfyd na roddweh uo lief, Er t'w'lled I chwi y^'r atagylSliiM,, Un doeth yn ei drefn yw Duw'r nef; Os ydyw tan* glcioo y beddrod Y priod a'r tad tyner gwiw, Mae 'Bamwr y weddw yn aros,' A 'Thad yr amddifad yn fyw.' Os ydych chwi yma mewn tristweh, A'r dagrau yn gwlyehu eich grudd, Mae ef wedi glarno yh ddiogei Mewn gwlad oad oea neb yno'n brudd, Angylion v Wynfa syn liawen Ei weled ef adref yn d'od, A'r Iesa'n rhoi iddo aur delvn I ganu'n oes oesoedd ei glod. A hithau'r ferch anwyl oedd wedi Ei phlanu i'r Wynfa wen wlad, 'Roedd hithau yn mborthlald y gwynfyd Yn dysgwyl am laniad ei thad; • Ac yno c&nt fythol gydgaan Heb oftd i'w calon na braw, Dim dagrau i wlychu eu gruddiau, Na'madael byth eto ni ddaw. Wei, bellach eich dagrau heillt syc*iwch^ Ac nafyddwchmwyachyn brudd, Cewch eto g y farfod yu Ilawen ArfryMaaCaersaremrywddydd; 'Rol caniad yr udgoro diweddaf, A cbodiad y meirw o'u bun, Cydwleddwch am oes annberfynol Ar ddelw yr lesu ei hun. < Llanuwchllyn. E. WILLIAMS (Abigail Uwchllyn).

Y BRADWR. Un goledd yn ei galon —ei fwriad o ferw ddicbellioo; • Dyn a'i frad o dan ei fron, Lunia lu d elynion. GWYNEDD FTCHAN.

_„ I^LINELLAU. (tnftiyAfr A ysgrifenwyd gan y Parch. Dr. J. Rhys Morgan (L'eurwg), ar ol profi ac adnabod effeithiau GWILYM EVANS' QUININE BITTERS, nen VEQBTABLB TONIC, ,¡; n w d ris lJ Y en, Na neb heb wy od both yw poen; Yn wyneb hyn, mor werthfawr yw F6d ttynibnlyn einanyfie yn i £ • t >< chweg, Fferyllydd mawr Llanelli deg, Drwy'i feddwl cryf a l nertho: fryd Am lwyr wellhau n doluriau'i gyd. Mae wedi profl r llysiau glSn, En Rhinauollyniawraman; OymyBga'r ehwerw a'r melas wna I imead un dwys feddyglyn da; af«e lluoedd wedi profi'i nerl.h, d byth nis gellir dweydei wertil

ithyddfrydwyr yn Albert Hall, Scotland Road. Gymerwyd y gadair am 7 o'r gloch gan Mr. J. Ij. Jackson. 'Reedd yn bresenol Mr. Ratbbone, A.S. Mr, J. Roberts, A.S., Dr. Gee, Rev. R. F. Wil- liams, Metøtri R. D. Holt, & G. W. Baha (Ýrr ymgeisydd Rhyddfrydig dros Preston), A. Billson, T. Stephens, S. Moss, C. J. Crossfield, W. J. Sureney, H. Vaughan, a Iluaws o w^r amlwg eraill. Wedi cael aoerchiad agoriadol gan y llywydd, galwodd ar Mr. Rathbone i anerch y cyfarfod, yr hyn a wnaeth ya ol ei arfer. Siaradwribwrpas ydyw Mr. Ratbbone- I Dyn pwyllog eiriau Pell am gyrhaedd.' Tynodd Mr. RAthbone ei law dros y Weinyddiaeth bresenol yn drom iawn. Dangosodd y modd y mae wedi cylcb-arwain ein gwlad i'r sefyllfa draenua y mae ynddi mewn pob ystyr, ac yn neillduol ein cysylltiadau tramorawl. Anerchodd Mr. J. Robetts, A.S., y cyfarfod yn gall ac i bwrpas. Dylai bfrrdeisdrefi Fflint fod yn falch o'u eynrychiolydd. Mae yn tier y gwna Mr. Roberts ua or aelodau mwyaf defnyddioi a fedd Cymru yn ei chyarychioli. Mae yma yabryd gwresog iawn yn mbiith y Rhydd- frydwyr, a gobeitliio y byddant yn ddigon call, pan ddaw dydd y frwydr, i beidio ymranu, fel y maent yn bur dueddol i wceud, a hynyoacbosrhyw bethau dibwys iawn. Ond olm rhan fy bun, neu dywedaf fy modyn teimlo yn fynych iawn, mai peth bollol annheg, os nad, angbyfiawn, fyddai i'r Rhyddfrydwyr gvmeryd ar eu hysgwyddau y cyfrifoldeb a sieerto yr hen long fawr 'Great Britain?, i i&t agored, allan o'r creigiau peryglus ayddya ei hamgylchynu yn awr. Tybed nad yw edmygwyr selog y Toriaid erbyn hyn yn gweled aoallu traenus eu harweinwyr i lywio achosion ein teyrnas? Os nad ydynt, ya sicr i chwi mae eu dallineb yn anobeithiol yn mam SlON Puw.