Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
7 erthygl ar y dudalen hon
CADAIR WAG Y BAlLA
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CADAIR WAG Y BAlLA AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl -Syr,-Pan ddarllenais' am farwolaeth an- ni.sgwyliadwy y Prifatbro Ellis Edwards, cafodd fy eniaid loes drom, da,eth lleithder i'm llygaid, a thieig- lodd deigryn. gloyw, lawr ify ngruddiau, canys eu iawn ydoedd i mi. Daethom i gyffyrdd.iad agos. a'n gilydd tuag adeg ei vrfa addysgiadol yn EdinJburgh. Y pryd hwnnw sefydlwyd achos. Saesneg yn y Neuadd Ddirwestol yn Aberystwyth gan y diweddar Barch .Griffith Davies, o'r dref honno, a,c wedi hynny o Aberteifi. Yr oedd boneddigeiddrwydd ei ymddang- osiad, llednei.srwydd ei dnaddodiad, a'i ysbryd efengylaidd yn swyno y Sa,eson a ymwelent a'r dref, fel y gorlenwid y neuadd eang bob bore Saboth. Goifynwyd i Mr. Ellis Edwards ddyfod yno i bre- gethu am dd,au neu dri Saboth, VI1 hyn a wnaeth er boddhad cyffredinol i bawlb. Nid wyf yn -cofio. a igafodd alwad, ond gwn fod pawb yn awyddus i'w rhoddl. Yu ystod y pythafnos hynny treul,iai ef a finnau oriau yng nghymdeithas ein gilydd bob dydd, ac o hynnyhvd yn awr edryehwn arno fel un o"r dynion mwyaf annwyl a helaethaf ei wybodaeth a gyfarfyddais. Ond er gofid i laweroedd ehedodd ei y.slbryd 'pur yn dra di.siymwth i wlad y goleuni. Ac yn awr y mae cwestiwn yn cael ei ofyn a'i ateb gan lawer, Beth am y igadlai wag? Pwy a'i lleinw yn y dyfodol? Cyfarfyddodd pedwar neu bump o bregethwyr a'u gilydd yn ddamweiniol rhyw dri diwrnod yn ol, a dyna y cwestiynau oedd yn destun eu hymddiddan. Wedi fencio ychydig, y naill yn dksigwyl i'r Hall roddi yr arweiniad, cawsom ,ein bod i igyd -wrthi se.fydlu ein. golygon ar Bont Menai a Phortbaethwy. Pwy a wad fod pob cyinhwyster yn y .gw.: o Bont !Men.ai i lanw y gladair hyd ei hymylon. Y maa ei ysgolheigdod uwchlaw ambeuaeth. Wedi myned trwy Goleg y Bala dan lywyddiaeth y Dr. Lewis Edwards, a thrwy Goleg Aberystwyth dan lyw- yddiaeth, Principal T. Charles; Edwards, ac wedi hynny drwy Golegau Rhydychen, rhaid. fod dyn o'i alluoedd. dis,glairef yn meddu ar ysgolheigdod uchel a thrwyadl. Y mae yn adnabyddus fel meddyliwr cryf ac annibynol. Y mae wedi ei ddwyn i fyny o'i febyd yn athrawiaethau iachus v Testament Newydd a buasai ei apwyntitad i'r swydd Ibwysig hon yn ei alluogi i ddwyn yr athrawiaethau at eu igiliydd- dwyn asigwm at el; asgwrn, ac yn .ben ar y cyfan medr anadlu anadl bywyd i'r athra-wiaethau. Ac yn go: on ar y cyfan, y "mae yn bregethwr ardderchog—yn fy man i yn model preacher.' "Exaimple is better than precept "mae e.siampi yn well na rheolau ac yn y Parch. T. Charles Williams cyfunir yr elfenau hyn mewn rnodd eithriadol iawn. Yr wyf am roddi pwys neilltuol ar hiyn, canys nid prif amcan y colegau diw- inyddol yw magu ysgolheigion, ond magu pregeth- wyr. Ni chododd, v Bala liawer o ysgolheigion enwog 0 dan lywyddiaeth y Parch. Lewis Edwards, ond cododd. doreth o bregethwyr ardderchog. Dyna sydd eisieu eto—creu anianawd pregethu yn y to ieuainc. Gan fy mod yn ysgrifennu, waeth i mi wneud un sylw ychwanegol. Nld yw yn wybyddus i'r genhed- laeth bresennol o Fethodistiaid i awdurdodi Coleg Cheshunt-colc.ig o fewn ychydig filltiroedd i Lun- dain, perthynol i enwad y Countess of Huntingdon- roddi gwahoddiad taer i'r Parcli. D. Charles, B.A., Trefecca, i ymgymeryd a llywyddiaeth y sefydli.ad uchod am y gyflog o 6500- y flwyddyn-temtaslwn gref a phrofedigaeth lem i wr nad oedd, ei gynQg gyda ni y pryd hwnnw fawr dros £100. Ond ar er- fyniad taer Cymdeithasfa'r Deheudir, gorchfygodd y demtasiwn., ac ,arhosodd yn Nhreieccia. Gwyddis yn dda fod safle y Parch. T. C. Williams yn uchel iawn ymhlith y Saeson, a phe y dewisai groesi Clawdd Offa nid oes dad] na ühawsai ,gyflog o ^500 i ^x,ooo, -telmt,asi,wn ig,ref i bregethwyr sydd 'yn magu teulu. Ond hyd y gwn i, nid. oes ynddo y duedd leiaf i groesi y ffin, a buasai ei symudiad yn golled annhraethol i 'ni 'fel' Gyfundeb. Bydd yn syn gennyf os na bydd yr enwad yn unfryd unfarn, yn barod i gynnyg iddo y swydd bwysicaf a berthyn i ni fel pobl. Dyna fi wedi dweyd fy Ilith, ac mewn canlyniad cysgaf heno gyda ehydwybod diawel. J. CYNDDYLAN JONES.
YMYFED.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YMYFED. AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr ,-Sylwais, ar ibaragnaff yn y 'Cymro.' am Chwelror iofed, yn yr hwn y dywedir Somr am rai heb arian i brynu hara, eto yn cael modd o rywle i ymyfed hyd at feddwdod." Cydsyniaf fod hynny yn wrt'hun a phechadurus iawn, a dylai y Llywodr- aeth fod yn llymach 0. lawer. Ond ni ddeallais erioed palia.m y defnyddir y gair "ymyfed." Onid yw y igair yfed yn ddigon. yn fyrach ac yn gryfach? Hofiwn gael gylw y Parch Tecwyn Evans., B.A., ar y mater. V Yr eiddoch, DIRWESTWR.
UI\DEB Y CYMDEITHASAU CY.MRAEG.…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
UI\DEB Y CYMDEITHASAU CY.MRAEG. SUL CENEDLAETHOL CYMRU. V AT OLYGYDD Y CYMRO. Syr,-Dymuna'r Undeb uchod sylw hall eglwysi Cymru eleni eto at ddathliad Gwyl Ddewi a'r Sul Cenedlaethol, sef yw hwnnw Chwefror 28. Hyderir y cyfeiiir at Gym.ru a'i delfrydau yn ystod gwa,sanaeth y dydd-yn y gan, y weddi, a'r bregeth. neallwn y cesglir yn arbenni.g ar y Sul hwn at angenrheidiau'n milwVr..Rhydd hynny gyfle j. sef- ydlu'r sur Cenedlaethol. Ped unai holl weiniidogiori y Gair i ddtathlu r Sul # hwn, gwnelai hynny les dir.fawr i grefydd a moes heblaw i wladgarwch Cymreig. Hyderwn y dal yr eglwysi a'u gweinidogion ar y cyfle hwn ibwysleisio cadwmeth y Gymraeg mewn teulu ac eglwys. Ni raid anghofio lai.th ein tadau wrth ddysgu Saesneg. Dilyner Dante a Shakespeare, os imynner, eithr cofier Pantycelyn yr un pryd. Dros yr Undeb,— D. Lleufer Thomas, Cadeirydd. Williams Lewis, Trysorydd. D. Arthen Evans, Ysgriiifennydd. Glyn Geramt, Y Barri.
ANFARWOLDEB.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ANFARWOLDEB. AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,—Yr wyf newydd, orffen darllen cof- iantau dau wr enwo.j \vn ymhlith y iSaeson ac o'r dechreu i'r diwedd nid oes ynddynt son am sefyllfa ddyfodol. Cafodd y ddau gawodau trymion. o bnof- edigaethau. Collodd un o honynt ei fam annwyl, ac ysgrifenodd lythyrlau llawn o deimlad at ei chwio.r- ydd y pryd hwnnw. Eto nid oes ganddynt ddim o gysuron yr efenp-nl tel yr yym ni Gyrnry wedi arfer eu dys,gu. Yn awr, mi hoffwn wybod a yw y gred mewn anfarwolideb yn darfod yn y wlad? Nid o'r pulpud wyf yn fedwl yn gymaint ag o'r llyfrgell ac o'r profiad. Mi glywais un o bregethwyr mwyaf hyawdl Cyimr-u yn siarad mewn cyfarfod milwrol, a soniai am afcerthu bywyd dros wlad fel peth aruchel iawn. Ond nid oedd yn yr araith ddim llewyrch o oleuni ar ganlyniad.au m.arwolaeth. A dyma un peth' sydd gennyf yn erbyn i bteg-eihwr gymeryd rhan fost- £ awr ynglyn a'r rhyfel-ei fod yn dysgu rhyw beth- au sy'n taro'n groes i gwrs ei bregethau yn y pulpud. Mae yn goilfod gwneud pethau mawr ei bregethau yn ailr.addol a dilbwys yn ei iareithiau milwrol. 'Does fawr o son am Anfarwoldeb yn aieithiau y pregethwr milwrol, ac ofn y Germans sydd yn Ilenwi lie ofn ufiern. Rhwng popeth yr ydw i bron iawn. a chredu ein bod yn colli Anfarwoldeb o'n cred. Beth ddyw- edwch chwi? Yr eiddoch, Chwelf. 12fed. OXONIAN.
ADFER CRWYDRIAID.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ADFER CRWYDRIAID. AT OLYGYDD Y CYMRO. Annwyl Syr,—Ar y ddalen gyntaf i'r Cymro," am Ghwefror xofed, 'gwelir y nodiad. a ganlyn :—" Dydd- orol iawn yw dilyn hanes Sabothol y gwyr hynny sydd wedi eu penodi gan y iLlywodraeth i swyddi pwysig yng Nghaerdydd. Nid ydyw yr eglwysi am- gylchynol yn cyfriif am un banner o'i rhif, ac am fywyd cenedlaethol y dref nid ydyw Cymry Caerdydd a'r eyffiniau yn gwybod am eu bodolaeth Mae'n debyg m.ai dinas ydyw Caerdydd sydd yn boddi swn ryw sort arbennig o ddynion, a,c yn eu claddu yr un pryd allan o sylw. Dywedir fod Cemetery mwy nag un o bregethwyr Cymru ar y Cathays Park!" Cynlln at geisio adferu y rhai sydd ar grwydr: (I) Penodi rhodyr ysbrydol i wneud ymchwiliad, pa un o'r enwadau crefyddol ifyddent yn arfer dal .cysyllt- iad ag ef? Yna yn (2) C^wneud yn hysbys i swydd- ogion eglwys yr en wad y dywedai polb un ei fod yn perthyn iddo, fel ag i'r gweinidog neu frodyr addas o'r un enwad ymweled a'r cyfryw mewn. ysbryd nerth a chariad a phwyll." Yna yn (3) Ymofyn a fu ganddo lythyr cyflwyniad o'i aelodaeth i'w thros- glwyddo i eglwys, neu i Gyfarfod Chwarterol neu F-isol a berthyn i'w enwiad? Os yr ateb fyddai, na chododd dystysgritf o'i aelodaeth na'i swydd o'r lie y symudodd o hono, ig;ellid wed"yn wasgu at ei ystyr- iaeth gwerth o fod yn aelod rheolaidd o fewn cylch ei dxigad. Rhydd,hai hynny ei gysylltiadau blaenor- ol o'r eyfrifoldelb ynghylch ei leshad personol, a'i ffyddlondeb i'w rwymedigaethau, gan y ibyddai yn vhy bell iddynt gadw adnajbyddiaeth o'i rodiad a'i esiampl. Byddai aelodaeth yn ol r'heol a threfn yn sfantais iddo yntau ddyfod yn hysbys yn ei igylch newydd a thrwy hynny ychwanegu ei gyfleusterau at wneud cynnydd mewn. profiadau grasol, ac at i'w fywyd ddwyn mwy o anrhydedd a chynorthwyon i'r enwad a'i cynysgaethodd ef a manteision a,c a'i cyn- orthwyodd i L-yrra-edd ei swydd bwysig dan y Llyw- odraeth. Oni wnai i adgyweirio y cyfryw un mewn ysbryd addfwynder fod, dan fendith, yr Arglwydd, yn foddion gras i'w adgyfodi o Cemetry ar y Cathays Park, Caerdydd. EWYLLYSIWR DA.
PARCH. JOSEPH JENKINS A'R…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PARCH. JOSEPH JENKINS A'R RHYFEL. AT-OLYGYDD Y CYMRO. Mr. Go,l. Darlle-nal s eich cofnodiad o sylwadau Mr. Jenkins, sef fodpulpud Cymru wedi pregethu yn erbyn ymrest.ru am 25ain mlynedd, ond na fedr hynny'n hwy. Fel cofnodiad o ffaith a hanes y mae'r gosodiad yn hollol anghywir am beth fu, ac am yr hyn sy'. Ni phregetbodd .gweinidogion Cymru yn erbyn y.mrestru. nid ydynt y mwyafrif o honynt yn pregethu'n awr o. blaid ymrestru. Y mae rhai, y mae'n wir, wedi colli eu hen angorion, ac a eu llong- au hwy i'r mor. Gobeithio v deuant yn ol yn ddi- agel. Os oedd yr Efengyl 'fendigedig bregethwyd i 'Gymru'n ystod yr ugain mlynedd ddiweddaf a'i holl rym yn erbyn rhyfel, nid hai'r pregethwyr, ond bai'r efengyl ei hun oedd hjynny (bai amlwg y Bregeth ar y Mynydd," os blai hefyd. Beth wyliedydd am y nôs-nage'r dydd agos, a'r amiser a ddaw? A yw cenhadon Croes Crist yn gen- hadon y gwn a'r ibidog? A yw proffwydi'r dangnef- edd ta adawyd i nt 'n stat gan y gwr a fu farw trwy d-w-yll ei elynion, ac wrth farw a weddi o dd dros iy rhai a bwyodd hoelion i'w "dirion draed "—ydynt hwy am droi cefn. ar wyxifyd' y tangnefeddwyr?" Beth, ai swyddogion ymrestru yw'r gwyr gweddaidd eu traed ar y mynyddoedd am eu bo-d yn cyhoeddi heddwc.h? A ellir gwasanaethu Duw'r heddwch a
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
BOWLANDS' GWALIA TEMPERAJNCE HOTEL 61, Mount Pleasant, LIVERPOOL. Also Bangor, Beaumaris and Llangefni. n ._+_ A HOME FROM HOME. CARTREF ODDICARTREF. D. J. TRUSCOTT. (PANT-Y-CEiLYN HOUSE). 87, Marylands, Rd., Paddingiofi, LONDON, w. MODERATE CHARGES. Fifteen Minutes' Walk from Paddington Station. Fare by Bus id., by Oab is. Telephone No. 7087, P.O., Hampstead. Telegraphic Address GWALIATEL, London. Telephone JNos. 5010 & 5011 City. HOTEL GWALIA, WOBUBN PLACE. LONDON. w.o. CENTRALLY SITUATED. (Within 5 minutes walk of Euston Station and 20 minutes from Paddington by Underground Rail- way to Gower Street Station). BED, BREAKFAST, BATH & ATTENDANCE, 5s. EACH PERSON. 1.110 Rooms Lox &piously "Furatebov. Passengers Lift to all floors. Fireproof Building. JOHN M. JENKINS, Manager. 1111 I Opposite the British Museum. Thackeray Hotel Great Russell Street, London., Near the British Museuml I Kingsley Hotel Hart Street, Bloomsbury Square,London. Bedroom, Attendance and Table d'HSte Breakfast With Table d'Hote Dinner from 8s. 6d. Single from 5a. ed. I Full Tariff and Testimonials on Application. Tel.- Regent 2041 (2 lines). 2083 (2 lines). Tel. Add.—' Thackeray London. „ Bookeraft London." | tmmm Dr. Williams' School, D'OLGELLEY. Preparations for the Central Welsh Board and Ox- ford Local Examinations, London and Welsh Matri. culation, and University Scholarships. There are three leaving Exhibitions, tenable at Colleges, which are awarded annually upon the re- sults o fthe year's work. The Building and Grounds are excellently adapted to secure the comfort and health of the Pupils A NEW WING was built in 1910 to meet the demand for increased accommodation A Domestic Science Department has recently been added TENNIS, CYCLING, AND HOCKEY. Inclusive Fees: BOARDING ^26 per annum; TUITION, L5- For prospectus, apply to the Headmistress or to the Clerk to the Governors.