Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
YR HENADUR BENJAMIN JONES,…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YR HENADUR BENJAMIN JONES, Y.H., MAER ABERTAWE'. NI Dheb achos y llawenha, trigolion Abertawe a'i chyffiniau, ac yn arbennig; caredigion moes a rhinwedd, yn nyrchafiad yr Henadur Benjamin w Jones i'r safle bwysig hon, oblegid coronswyd I r wrth fodd eu caloo a'i phrif anrhydedd. Y rnaeyna lu o rai era,ill wedi dal y swydd o'i flaen, ond nid eisteddodd yn y gadair erioed wr 0 burach cymeriad. Yn wir dyma guddiad ei gryfder. BtOdor o Landdbwror yw, ac hanna o gyff yr enwog Griffith Jones. Yno yn gyntaf y gtwelodd oleu dydd. Magwyd* ef yng nghanol dyl'anwad- b 9 a.u pur cartref glan, a dedwydd, ac amhosibl yw i neb ddweyd yn iawn werth y fantais anesgrif- iadwy hon. Dyma']' gwreiddyn yr impia'r garagen oho no. Dyma'r ffynnon y tardd yffrwd ohoni, a mawr yw,, dyled bechgyn a merched Cymru i ddylanwgdau dyrchafol athrofa'r ael- wyd. ■ .Yn gymharol gynnar ar ei fywyd, gadawodd yr aelwyd lie siglwyd ei gryd, nid i geisio gloewach niem, ond eangach nen. Cefnodd ar ei. gartref bychan "tlws yn Llanddowror, gan wynebu ar frwydirau bywyd yn nhref henafol Merthyr. Ond cariodd gydag ef yno bethau goreu'i deulu. Defnyddiodd y llusern roddwyd yn ei law gan hyfforddwyr bore ei ces er goleuo ei lwybr,. Bu eucynghoriOll a'u gwcddiau yn gylcH o ddiogelwch am dano, ac yn gysgod iddo rhag picellau'-r gelyn. Yno dysgcdd gerdded, ac yno y dechreuodd hogi ei fwyell ei hun gan benderfvnu torri ffordd iddo ei hun trwy goed- wig anawsterau bywyd.. Nid ymfoddlonodd aros yno, er dedwydded a fn, end ceisiodd eto eangach byd. Teimlai ryw Ms oddimewn iddo yn dweyd mai nid yno 'roedd ei orffwysfa ef. Chwenychai wlad well, a throdd ei wyneb igyfeiriad Abertawe, ac yno I it, I yr ymsefyd'lodd, ac nid yw wedi bod yno yn segur. Rhoddodd ei alliuoedd ar y bwrdd cyf- newid- Ymdaflodd iddi a'i holl egni i wneud v goreu o'r ddau fydl Etholwyd 'ef yn gynnar yn un o flaenoriaid eglwys y Trinity, a chafwyd ynddo oruchwyliwr difefl a fFyddlawn. Y mae wedi profr ei hun yn un offryndiau g!Q,,reu yr Ysgol Sul, a phob achos da a rail; a pha beth byninag fydd y ga:lw, anaml, os byth, y bydd ei le yn wag yn y cyfarfod gweddi na'r seiat. Ni <.m'e<M'a -rg,ddi cvfran, Lo, dida o'i amser hefyd i'r Cyfarfod Misol a "r Gymanfa, gan wasanaethu ar eu Pwyilgorau, a chyflawna yn gydwybodol bob gwaith a ymddiriedir iddo. 'Er ys blynydd- oe<kl v mae yn aelod o Gyngor y Href, ac yn Henadur, yn un o'r ynadon ar y Fainc, a bellach welefwedi d'ringp i'w phrif gadai'r hi, a chyd- una rheswm a chydwybod pawb i wa,eddi Bod'dlon." Dyddorol yw gofyn pa rai yw elfennau neu amlycaf y gwr da hwn, ac mewn ateb, nodwn y rhai camlynol:—Synnwyr cyff- redin cryf. Dyma un o annhebgorion bywyd llwydidiannus. Dyma geidwad y synhwyrau eraiM. Cynghorai Evan Harris o Ferthyr ei forwyn i ofalu fod y sawl a briodai yn meddu ar synnwyr cyffredin hyd yn oed pèynamddifadi 0 ras. Oblegid, meddai, fe all! gael gras wed'yn, ond her iddo gael y Hall os wedi tyfu i oedran „ priodi hebddo. Anodd os nad amhosibl yw i neb wneudi rhyw lawer o'i ol ar y byd heb feddu swm pur dda o"r niwydd amhrisiadwy hwn. Ar- gyhoeddiadau dwfn am yr hyn sydd dda a dyr- chafol. Dyma'r esboniad ar ei barch dwys i'r pethau (yo,reu,-i Lyfr Duw, ei Ddydd, a'i Or- dinhadau. Nidyw erioed wedi bod yn euog o ddirmvgu bara i:ach ei dadau, na didwyll laeth y gair yr ymhyfrydai yr hen boblei yfed. Cas- beth iddo yw philosoffi a gwag dwyll, a'r syn- iadau penrydd a lilac ag y mae i gynifer gymaint 0 swyn ynddynt. Dyma'r eglurhad hefyd ar ei ymlyniad wrth y cwmni goreu, a'r hen ffyrdd. Ni fu yn euog o ymollwng i gael ei gario gyda'r Ilif i drobyllau pleserau cnawdol a dinistriol. Ni chytunodd a. deniadau pechaduriaid gan fwrw ei goelbren yn eu mysg. Ataliodd ei droed rhag eu 1 lwybr, ac ni rodiodd yn y ffordd g;yda hwynit. Yn nghymdeithas y da, y mae wedi hoffi byw, gan gadw ei ffeniestri yn agored tua, Jeru- salem. Diwydrwydd. a Ffyddlondeb. Nod- wedda. hyn ef ymhob cylch. Gofala droi ei ffydd yn weitbredoedd. Ni fu erioed yn euog o ofyn bara mewn gweddir a gorwedd mewn diogi a diofalwch; gad'ael i droell Hafur rydu ar ei hecheil, a disgwyl cymorth odtiifry. Nid yw ei ffydd yn Nuw wedi peri iddo esgeuluso a diystyru manteision yr amser presennol, a disgwyl i'r "Brenm Mawr" rwygo y nefoedd i'w waredu, a. gwneuthur gwyrthiau i'w amclidiffyn. Nid yw fel aimbell un wedi bod dan ddylanwad y bendro hon, nac erioed wedi bod yn euog o garlamu yng ngherbyd rhyfyg, dan yr enw ffydd mewn rhag- luniaeth, dros glodidiau rheswm, ystyriaeth, a ji barn, a disgwyl i'r nefoedd ddiogelu ei amgyJch- 11 iadau. Yn hytrach gwy-r beth yw codi yn foreu a mynd yn hwyr i gysgu, a bwyta ei fara trwy chwys ei wyneb. Y mae wedi bod yn ddi- esgeulus yn ei orchwyl. ac fel canlyniad hynny saif gerbron brenlilnoedd. Y mae ei ffyddlon- deb i bob cylch a phob moddion yn gyfryw ag i ennyn edmygedd pawb. Gofod a ballai: i ni i son am ei Unplygrwydd, ei B^nderfyniad, ynghyda"i Haelioni a,'i Barod- rwydd i wneuthur cymwynas. Gwyr am y geir- iau hynny, Gwyn ei fyd a vstyrio wrth y tlawd, yr Arglwydd a'i gwared ef yn amser adfyd." Anrhydedda yr Arglwydd a'th gyfoeth, ac a'r peth pennaf o'th'hoil ffrwyth, felly y llenwir dy ysguboriau a digonoldeb, a:"th winwryfoedd a dorrant gan win newydd," ac nid llythyren farw yw'r ymadroddion. hyn yn ei hanes. Cyfuniad o'r holl nodweddion hyni gyfansoclda Ragorolder ei Gymeriad, a dyma goron ei holl ragoriaethau. Gall cyfoeth roi gwisg am ddyn-, gall athrylith '71 roi safie i ddyn, ond cvmeriad da yw'r unig both all roi pwysau a gwerth arhosol i ddyn, a pharod fyddai ef i gydnabod ei ddyled am yr hyn oil a fedd i drugaredd Duw iddo, a, gras Duw ynddo. Y mae eisoes wedi dringo yn uchel. Ni phaid a dringo mwy nes ennill y goron anniflan- edig sydd gan Dduw ar ben y daith i bob gwir orchfygwr. Yn ei briod hawddgar a da caf- odd ymgeledd gymwys-, a phwy. a wyr cyn peni diwedid y flwyddyn swyddogol o'u hanes nas gellir eu cyfarch fel Syr Benjamin a Lady Jones.
--.-......---- ---------WALHAM…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
WALHAM GREEN, LLUNDAIN. CYFARFOD SEFYDLU. P;rynihawn dydd lau, Tachwedd iaf. cynhaliiwyd cyfarfod aefydilu y Parch. D. J. Williams:, B.A., B.D., Treo-rchy, fel buga,il ar yr eglwys uchod. Yr oedd y chwiorydd wedi paratoi te rhagorol, er mwyn, rhoddii cyflieiustria i'r aelodau i ddod i adinabyddiaeth a'r gweinidog inewyddt. Diaetii llu mawr QI gyfeillion ac ewylilysiwyir dia o bob rhan o'r ddin.,as--Ilawer o'r gwe,iiniid,og,i,o,n Cymxeig ac o aelodau y Cyfarfod Mis- ,oil-yr oil wedi dyfod i roi croesaw cynnesl i Mir. Wil- liams- a'r cyloh Cynireig yn y ddinas, ac i gydllawen- hau a'r eglwys yn ei dewisdad ohono. Ar 01 ihawb fiwynhau y te, cafwydcyfarfodam 7. Diechreuwyd gan yPalwh. Morgan Griffiths, B.A., Wilton Square, yn hynod o efiieiithioL Y Llywydd oedd Mr. Timothy DaviÍes, A.S., un o flaenoriaid yr eglwys. Datganodd ei blese,r o weied cynulliad mordda wedi do atom i groesawu Mr. Wlilliams i'n, pliith, a, mawr hyderai y byddai ei ddyfodiad atom yn fendirthiol i'r eglwys. Rhoddwyd "hanes yr a:lwad" gan Ysjgrifennydd yr Eglwysi ('Mr. Isaac T. Lloyd) i'r Parch. D. J. Wil- liams. Hysfoysiodd fod yr eglwys wiedi bod tua 4 blynedd heb weinidog. Fod Pwyllgor Bugeilioll cryf wedi ei ddewds, .a'i fod wedi bod wrthi yn ddyfal yn edryoh am wr oymwys i'w bugeilio1 O1 dan lywyddiaeth fedrus Mr. Johm Thomas,, North End Road, a'u bod wedi cael unfrydedd mawr yn y pwyllgor ac yn yr eiglwys diros Mr. Williams. YT oeddynt yn oredu ei fod; yn bregetlhwr da, a choeth, ac y gwnai fuga;il da, ac fel arweiinydd doeth a galluog, ysbrydol i'T eglwys. r.lawenydd mawr oedd gan. y frawdoliaeth glywed fod yntau wedi deribyn yr alwad unfrydol, a'n gwieddi fel eglwys oedd am iÍ. Ben mawr yr eglwys fenidithio ei hiuniad. Darlleniodd yr Ysigrifemnydd lythyrau oddi- wrth y.cyfedHion canilynol- yn gofidio yn fawr na all- ent fod'gyda ni i groesawu ein gweinidog ne,wydd iParchin. H. Elvteit Lewis, King's Cross; D. Oliver, Mile End; Thomas Smith, St. Davids D. C. Jones, Blow; Richard Jones, City Road; J. Wesley Felix, B.A., Brumsiwick J. Nicholas, Castle St. T. Powell, Cwmidar; Mr. a Mrs,. Richard Jones, Tal-Siam; Mr. iGomieT Jones, Mr. John, Thomas, "Mal.diwyni, Rhyl, a Mir. TJewelliyn, tvalulsi, Y.M.C.A., Crystal Palace. •Hefyd darllemvyd llythyr oddiwrth y Prifathro Prys, M.A., yn rhoddi tystiolaeth uchel i Mr. Williams fel efrydydd, fel dyn,. ac fel Cristion. Yr oedd yn medd- wl yn uchel dawn ohono, wedi bod yn efrydydd rhag- orol, ac wedi cvrraedd lie amlwg ac anrhydeddus yn ei arholiiadau. Yr oedd yn, disgwyl llawer oddiwrtho yn y dyfodol, ac yn llongyfarch yreglwys ar ei dewis- dad doeth, ac yn dymuno iddo bob Hwyddiant ac ar- weiniad JT Arglwydd. Y niesaf oedd cyflwyniad Mr. Williams gan y Piarch. T. E. Davie's, TTeorchy, ar ran Cyfarfod Misol Dwyrain Miorgannwg, yr hyn a wnaeth mewn araith gynmes a doeth, yn dwyn tystiolaeth iddo, feL cyfaill cywir, pregethwr rhagoroi, ac wedi gadael argraff ddymunol ar ei gyfeillion yn y Cyfarfod Misol—fel dyn ieuanc wedi ei dirwytho gan yr awydd: am bre- gethu yr efengyl fel prif amcian mawr- ei fywyd. Yr oedd hiraeth arnynt wrth golli brawd mor aiddiawol o'u mysg, ond bydded pob bendith arno ac ar yr eg Iiwys. Yn nesaf cawd glair gan. y Paroh. W. M. Davies, B.A., Gosen, Trorchy, bugail yr eglwysi yr oedd Mr. Williams yn aelod ohoni. Rhoddai air uchel,i'w gymeriad pur a dyrchafol, yn esiiampl i holl. bobil ieu- ainc, fel yr oedd wedi gweiithio, yn galed er cael addysg uchel, a pharatoi ei hun argyfer y weinddog- aeth, a hynny yn wyneb anhawsterau lawer. Yr oedd ei egni a'i ddyfal barhad yn llien,wi eu calon-nau ag edmylgedd ohono, yn, ei eglwys a'i dref enedigol. Yr oedd wedi esgyn i dir uchel fel efrydydd, ac wedi graddio yn! anrhydeddus. Dyddied bendÜh y nefoedd a,r ei ymdrechion dros yr Argilwydd, ac i bregethu yr e.fengyl ac i lafurio yn eu plith yn y ddinlas;. Croiesawyd Mr. WilliamSi yn gynnes iawn mewn geiriaii caredig gan Mr. WilLiam Lewis (ILlywydKi) aT ran Cyfarfod, Misoil Llundain, a chan y Parch, Francis Knoyle, B.A., caed anerchiad wresog iawn, yn datv gan, ei obaith a'i, hyder y byddai yn. hapus yn eu plith, ac yn oredu y byddai ei ddyfodiad yn adgyf- iierthiad, grymus i'r cylch Cymreig o, weinidogion, ac eglwysi y ddinas. Cafwyd gair gan Mr. John Mor- gan,, Holloway. Diatganodd ei lawenydd i fod yn, ein plith, a'i obaith oedd y bydd yr uniad rhwng y gweinidog a'r eglwys yn un gwir hapus, ac yn fendiith egliwysi perthynol i'r Cyfarfod Misol, Mr. Morgan, yw y blaenor hynaf yn ein plith (yn agos i 50 mlynedd). Yr oedd yn wir dda gan bawb ei We,lied yn ein mysg. ra, ef wed-i gwnieud gwas,- anaeth ..ardderchog yn ei ddydd drps yr achos yn Llundafn, ac yn teilyngu pob parch ac anrhydedd gennym. Rhoddodd Mr. Herbert Thomas groesiawiad cynnes iiélJwn i Mr. Williams ar ran pob dosbarth yn: yr eg- Iwys, gan hyderu y caiff hir ddyddiau i wasanaethu yr eg Iwys yn ein plith, a llwyddiant mawr ar ei lafur. Ganiwyd yn swynol i,awn: yn ystod y cyfarfod gan Mass Judith Thomas. Cafwyd gair byr gan, y gweinidog newydd,. yn diolch am eu dymuni.adau da a'u caredigrwydd tuag aito, ac yn addaw gwneud ef oreu yn eu plih, ac yn gofyn am eu cydymdeimilad a'u gweddiiau drosrto. Diweddwyd y cyfarfod gan, y Parch. F. Knoyle, B.A. Cafwyd cynuliliad gwir dda, ac y mae yr eglwys yn teimlo yn bur hyderus ein bod wedi cael arwein- ydd rhagorol i'r eglwys yn Mr. Williams. Mae ffyddlondeb mawr wedi cael ei ddango: au at --r achos. yn enwedig gyda'r seiat a'r cylarfod gwieddi yn y gorffennol, ac yr ydym yu, sicr pery yr un undeb a'r gweithgarwoh yn y dyfodol,—dynai ein hydter ail gweddi o dan fendith yr Arglwydd.
NODION 0 FON. -
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NODION 0 FON. Yn Pentxaeth y bu y Methodistiaid yn cynnal eu Cwrdd Misol dydd Liluini. Bu y gweinidogion a'r bliaencxriaid yn y bo.re yn, cynnal cynhadledd ar wa- han. -'Pregethu" oedd mater y naill, a "Swydd Blaenor" y Mall. Ardal sydd yn aros bron, yr un fath yw Pentraeth, heb arwydd: o, uahelgais, na balchter yn, ei bywyd hi. Nid yw.y reilffordd sydd yn. awir yn galw heibio, wedi taflu cyfnewiddad. na chysgod troedigaeth i'w hanes. Y mae darlun o Mr. Hughes, Ty'nybuarth, yn 'Nhr'YSIOrfa'il" Plant" am y mis hwn. Y mae yn. 92 mlwydd oed ac, wedi cael Bathodyn Mr. Gee, oher- wydd ed ffyddlondeb i'r Ysgol Sul. Hen gyfadill ar- dderchog ydyw i bob a.cho,s da, ac un, o ddisgynyddion William Prtchard, Clwchderinog. Y mae y Parch. John. Williams, Llafillyfni, wedi dechreu ar ei waith fel periglor eglwysi 'LlangwyUog' a Choedana. Y m-ae, yn bregethwr rhagorol ac yn weithiwr egniiiol. Hyderwn y bydd ei Oil art yr ardal yn, fuan. Y mae Owen Jones,, Wigan House, Lilanigefni, wedi ffarwelio a Mom, ac wedi symud i A-rfon. Gwr da a se'og yw efe, ac yn aelod gweithgar o Mori ah, a bydd yn chwith i'r frawdoliaeth am ei wasanaeth. Rhoddodd Mr: W. S. Owen, Caergybd, rybudd yn y Cyngor Sir i wneud i ffwrdd a dosibarthu llythiyrau ar y Saboth. Gynhygiad angenrheidioil iawn,, a dta. hefyd fyddai gwneud i ffwrdd a gwerthu newyddiiad- uron ar y Saboth. Gwaith da fyddai i'r Llywodraeth.ganiatau gostyng- itad Wirth anfon pecynau i'r bechgyn, sydd allan yn y Rhyfel. Y mae tadu deunaw ceiiniog yn ormod am ei anfo-n i Ffrainc, yn enwedig pan y mae ei gynnwys wedi codi eymaiift.arall. Daw llawer o 'bll'QC y m6r' i'r lan mewn gwahanol iraninau o'r ynys, ac nid yw diodydd meddrwol yn bethau dieithr. Y mae pethau led anh-eilw-ng yn cymryd lie pan y daw ysbail felliy i'r lan mewn am- ibeJ) ardial, a rbyfedd leied ddywed yr amsieroedd en- byd arnom.. „ Y mae rhai o gynuHeidfaoedd y swr mewn penbleth am oleu. Wedi myn'd i fewn am y "goleu newydd,5 Szc. srbyn hyn y mae yn amhosibl cael 'carbite1 i'w gwynebu, fel rhaid i rai lleoedd ail osod y lampau. Da iddynt erbyn. hyn os yw yr. hen lampau yn eu meddiant.. Gwvddom nad yw pethau yn esmwvth iawn yn yr Iwerddosi, Oblegid: gwelir weifthiau Iwyth tren o awyrlongau yn- myn'd trwoddi,, a'r teibyg yw. mai yrto y mae terfyn y djaatb.
PEDWAR CANMLWYDDIANT Y DI.WYGIAD…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
chyfraniad at wareiddiad y byd. A u roesur a'r safon lion, gellir dywedyd am geuhedloedd y ddaear, lawer o honynt, maily rhai olaf fyddanit flaenaf, a'r rhai blaenaf fyddant olaf. Ein gweddil ar ran gwlad ardderchog yr Al- maent—y wlad a garai Luther mor angerddol—■ fyddo am iddi ysgwyd y mai lb ei gau broffwydi; ei hathrawiaeth wleidyddtol hunanol; ei chrefydd greulawn a phaganaidd; ac am iitrli gymryd ei lie unwaith etc, megiscynt, yn rhengoedd byddinoedd y wawr. Yna bydd hi- thau deilwng, unwaith eto, o draddodiadau godidog ei henafiaid; fel yn y dyddiau pan rOddodd1 adeiladau gorwych, bard don iaeth ysblenydd, peroriaeth digymar, a chrefydd bur i'r byd.