Y Cymro

"A Handbook to the V erbét- rate Fanna of North Wales t. ydyw enw cyfrol newydd o waith Mr. H. E. Forres, yr Amwythig. J i.

Drwg gennvf glywed nad yw yr t. Henadur S. N. Jones, O.B.E., cystal, ac yn gorfod cadw yn ei ystafell er ys tro.

Solid Silver Salver" oedd yr anrheg briodasol a roddodd ael- odau Cyngor Sir Drefald\\yn I Mr. Richard Jones, Y.H., Pen- dinas.

Mae Plaid Llafur yn araf, ond sicr, yn ennill tir ym Meirion, yr arafaf o siroedd Cymru ond odid. Nid yw wedi cael 11awer p gefn- ogaeth ddyllanwadoIhyd yma, ond mae'n bryd i'r Rhyddfrydwj r ddeffro.

Nos Fercher, yn y Grand Hotel, y Birmingham, bu y Licensed Victuallers' yn cael eu cinlo a'u cyfarfod blynyddol. Ym mysg y gwahoddedigion yr oedd y Parch. Dr. Russell Wakefield, Esgob Birmingham, acynslaradary Z, ( toast,'—' The Licensed Tracfe. Beth fuasai Dr. Gore yn et ddweyd tybed?

Dyrna helynt y dawnsio wedi cychwyn. Ym :Mhv.;yllgor Addysg Sir Fflint y bu hynny. Gofynwyd am ysgol i ddawnsio, a chredai rhai y dylid gorchymyn i'r d'dawns orffen yn gynnar. Cred- ai'r offeiriad Pabaidd fod dawns mor ddiddrwg a the parti. Cred- ai eraill yn debyg, ond fod eisiau i bawb fyned adref cyn oriau man y bore. Sut bvnnag, mae'r d dawns yn dyfod' yn ol i Gymru fel yr afon.

Diisgwylir Syr Henry Jones i annerch cyfarfod cyboeddus ar "Addysg Gwerin Cymru" ym Mlaenau Ffestiniog ar y 23 o'r mis hwn. Ara'lth ydyw o blaid y mudiad newydd i ddwyn addysg a chrefydct yn nes at el gilydd. Son'ir am gaei Graddfa Gym- reig, sef yw hynny swyddfa i roi graddau i bawb sydd wedi bod gartref adeg" y rhyfel yn derbyn cyflogau bras. Nis gellir cael He iddynt oil yn Nhy y Cyfi redin, ond dylent gad dwy neu dair o lyth- rennau.

Mae'r Parcrh. R. W. Hughes, mab Mr. Robert Hughes, Felin. newydd, geir Dolgellau, wedi ti ryddhau o'r fyddin, ar ol bod am flynyddoedd yn gaplan. Bu yn Gallipoli, yr Aifft a Mesopotamia, ac ymhob man yn ffafr-ddyn gan y bechgyn.

Deallwn mai parhau i golli'r dydd y mae y pregethwr annwyl, y Parch. W. Lewis, Cwmparc, a hynny er gofid dwys i wir gvared- igion yr achos. Fe fydd bwlch ar ei ol mewn llawer cylch nas gehir yn hawdd ei gyfannu; canys un o gedyrn Scion yw.

Mae'r terfynau yn cael eu graddol symud, a gwawr y md Ijlynyddoedd vn dechreu toni-o leiaf ar blwyf Llansamle:t-oblelgid gyda't Annibynwyr yno y Sul o'r blaelt1, pregethai y Parch. T. C. Williams, a chyda'r Methodlst- iaidax yr un Sul v Parch. Tecwyn, Evans.

Rhyfedd gweld fod adroddiad am y Diwygvad yn Neheudir Cymru yn cael ei gyhoeddi mewn papurau yn India cyn iddo gael fawr o sylvv ym mhapurau'r wlad hon. Mae'n amlwg fod newydd- iaduron yr India yn croesawu'r diwygiad yn llaw<er cynhesach nag y mae newyddiadufon Cymru.

Gwaith cymharol hawdd yw cynneu tan ar hen aehvyd. Profir hyn gan y ffaith fod egiwys y Croippa, Pontardulais, wedi rhoddi galwrad i'r Parch. T. F. Jones, Llundain, i ddbd eto t'w bugeilio Mawr obeithiant y bvdd iddynt hvyddo. Y mae''r prawf hwn o'r teimlad da a ffynna yn glocl iddo ef ac iddynt hwythau.

Dywedai un gweinidog yn ddi- weddar mai camsyniacl yw i weinidoif00n aros yn rhy hi.r yn fugeiliaid ar eglwysi, ac fel prawf o'i osodiad dvwedodd mai'r eg- hvysi oedd wedi cael y gwasan- aeth hwyaf oedd y rhai arafa I o-odi ynir ne-hydnabyddiaeth y rhai a ofalai am danynt. Nodbdd amrvw enghreifftiau, ac nid oes g-wadu ar y ffeithiau. Yn sicr rti ddylai y pethau hyn fod.

Yn 01: yr Ystadeg-au, nid yw ystad pethau' mor foddhaol ag y dylai fod yng- Ng-orllewin Mor- gannwg.. Perthyn i'r Cyfarfod Misol gant namyn deg o eglwysi ond nid oes o fugeiliaid yno ond Z7. banner cant ac wyth, a pherthyn iddo bedwar ar ddeg o weinidog- ion heb eglwysi. Ai tybed mai cyiffelyb yw safle pethau mewn Cyfarfodydd Misol eraill.

Bu farw'r Parch. Theophilus J ohm, Brynsiriol, Sir Benfro1, yn werth 1,37 SP. Yn ell ewyllysgad- awodd 2op. i'w forwyn a'r oil o'i bregethau iddi hi a'i hanner brawd. Nid bob dydd y clywir am weinidog yn rhoi ei brejgethau yn ei ewyllys i'w forwyn. Beth a barodd i Mr. John wneud tybed? I Sut bynnag, gobeithio y caiff y ferch ieuanc lawer o fudd oddi- I' wrthynt.

Mae Mr. John Stanhope Ark- ¡ wright, gynt yn aelod seneddbl ¡ dros Hwlilordd, wedi easlglu i gyfrol ddestlus emynau'r rhyfel, hynny yw yr emynau,—yn ystyr eang y gair,-y bu'r rhyfel yn achos neu achlysur eu cyfansoddi. Mae "The Supreme Sacrifice" sy'n rhoi enw i'r gyfrol, wedi ei c'hyfieithu i'r Lladin gan Mr. Richard Durnford', ac i'r Gym- raeg gan y Parch. Sidney Aurelius Jones.

Digwyddodd tro hytrach yn ddigrifol mewn capel nid anemvog un or Suliau diweddaf. Tynnodd y pregethwr ei destun, a syhvodd fod y gynulleidfa yn gwenu, a gofynod'd os oedd wedi pregetlru yno o'r blaen ar y testun hwnnw, ac wedii deall ei fod, rhoddodd brege-th arall iddynt. Ond nid pob un sydd rnoir gyfoethog a hunanfeddiannol a'r pregethwr hwn, a'r canlyniad yw y ceir weitliiau gawl ail-dwymn.

Mae'r Parch. R. Penry Pryce, B.A., trydydd fab Mr. R. C. Pryce, Harmer Hill, wedi cych- wyn allan i India, i gymryd gofal ysgol ynglyn a sefydliad perthynol i'r Crynwyr. Mae Mr. y Pryce yn weinidog- gyda'r Meth- odistiaid, a chyflwynwryd iddo despatch case' lledr hardd gan eghvys N ewton-on-the-Hill, y Parch. D. M. Rowlands yn llyw- yddu y cyfarfod lie y cyflwynwyd yr anrheg. -íJ

Y Parch. D. Lincoln Jones, M.A.,B.D., Sutton Coldfield, Bir- mingham, yw un o'r naw r Es- gob sydd wedi eu penodi gan yr Annibynwyr Seisnig. Y mae efe: i ofalu am y West Midland Dis- trict.' Cyinro g-wladg-ar yw y Parch. Lincoln Jones, ac y mae, y peinodiad: yn. debyg o orwedd yn bur esmwyth, gan ei fod wedi bodlyn trwneud rwaith cyffelyb am flvnvddau. ond fod en srvlch yn fwy cyfyngedig. Y mae wedi bod j yn nodded ac yn swcwr i lawer gvreinidog ac aglwys wan yn y cun&ldir.

PERSONOL. Dr. Moelwyn Hughe-s, Birken. head, oedd yn pregethu y Sadwrn a'r Sul diweddaf yng nghwrdd blynyddoI Newport,—hen gapel Morgan Howel. -+- Ddydd Sadwrn, Tachwedd 2 a, cleddid Mr. Henry Lloyd, Bee- Mve); oedd yn henadur urddasol, yn flaenor cymwys, yn eglwyi y M.C. yn Connah's Quay. -+- Mae.Mr. Beriah Evans, Caer narfon, wedi paratoi Crynhodea Cymraeg rhagorol o araith Mi. Lloyd George ar y Cytundeb Heddwch. GelI-ir cael copiau rhad ond anfon cais i'r "National Publications," 50, Parliament S: London, S.W. i. Llwybrau'r Dychymyg oedd testun darlith Moelwyn yn Princes Road, Lerpwl, nos Fawrth di- weddaf. Olrheiniodd symudiad- au'r dychymyg d'rwy hanes, athroniaeth, di,winyddiaeth, v gwyddorau, y celfau cain, mas- nach, addysg a bywyd yr aelwyd. Ma Mr. Vaughan Davies, yr aelod dros Geredigion, wedi gwella digon i fyned i fyny i Dy y Cyffredin. Mae disgwyliad mawr y gwneir rhywbeth e'ffeith- iol yn lied fuan er rhyddhau y seJdd hon ag y mae cynifer yn awyddus am gael ei llenwi. Ond rhyfedd fel y mae Rhagluniaeth yn siomi dynion. -+- Ysgrifenna Mr. D. Beynon, y blaenor hygar o Gaerdydd, i gan- mol Atgofion y diweddar Barch. John Evans, Abermeurig, yn y "Lladmerydd." Mae lHaw» a ddarllenwyr yn dweyd1 yn debyg. O ran hynny mae'n amhosibl dweyd dim arall am gynbyrchion, yr hen weinidog parchus. Dyrna ei waith olaf! Y Parch. S. O. Morgan, B.A., B.D., Hoylake, yw Llywydd dewisedig Henaduriaeth Lanca- shire a Chaer am y flwyddya 1920, fel olynydd i J. Mortimer Harris, Ysw., West Kirby. Ni weithiodld neb yn galetach na Mr. Morgan i ffurfio yr Henaduriaeth newydd,^a dilys gennym y gwna Lywydd doeth a chyfarwydd. Y mae yn llawn o ynm a brwdfivd- edd ei ddiweddar dad, yr Hybarch Morris Morgan, o Abertawe. Da gweled Mr. Alfred Evans wedi cyrraedd yn ol o Rwsia, ac yn yr Y sgol Sul yn Small Heath, Birmingham. Cafwyd ganddo anerchiad1 hapus, yn cydnabod gofal a charedigrwydd yr Ysgol tuag ato. Y mae efe yn fab i Mr. James Evans, H.M. Inspect- I or of Pit Ponies. Yntau hefyd vn aelod o'r Ysg-ol, ynghyd" a'r gweddill o'r plant. Par amgylch- iadau ei swydd1 nas gall Mr. Evans gael yr Ysgol yn gyson. Brodor o gyffiniau yr Wyddfruy yw el. :4