Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
13 erthygl ar y dudalen hon
CWRS Y BYD.
CWRS Y BYD. Prifathraw Caerdydd. Nos Fercher, bu Mr Viriamu Jones yn darlleh Papyr dysgedig a meistrolgar yn y Gymdeithas Genedlaethol yiua ar y Brifysgol Gymreig, gan roddi crynodeb o hanes ei chychwyniad, ei dadblygiad, a'i rhagolygon. Cymer Prifathraw Caerdydd olygiad gwahanol Brifothrawon Aberystwyth a Bangor ar y Graddau, fel y gwelir oddiwrtb ei syniadan mewn colofn arall. Ymdriimvyd a'r ddadl hon mewn prif erthygl bythefnos yn ol, felly nid oes eisiau cyfeirio ati yina, ac fe ddetigys amser a phrofiad pa beth sydd oreu. Mae'n rhyfedd awn fel mae dawn siarad mewn ambell deulu yn wir, nid oes fawr ddim yn dangos y bsrthynas deuluaidd yn well na'r tafod. Ftl tsi ddau frawd, Mri Br^n- rnor Jones, A.S., a Leif Jones, mae gan Brif- atbraw Gaerdydd ddawn llefarn godidog— rbwydd, naturiol, ac effeithiol pan fo achos, heblaw tod gan y tri alluoedd tu cefn i'r ddawn o ddweyd 1 gynyrchu petbau gwerth eu dweyd. Etifeddiaeth ydyw bun a gawsant gan eu tad enwog, THOMAS JONES, TREFORRIS, fel yr adwaenid ef oreu yn mysg ei gydgenedl. Yr wyf yn meddwl mai efe oedd y siaradwr goreu yn y ddwy iaith a glywais erioed mewn pwlpud. Mi a'i clywais yn pregethu yn Ngbym- raeg gyda He ry Rees ar adeg Cymanfa yn yr hen Salem, Bro nlow Hill; a thracbefn yn Saesneg yn nghapel St. George's Street, pan yr oedd son fod yr eglwys bono am ei ddewis yn olynydd i Dr. Raffles cyn iddi alw Enoch Mellor. Bu yn supplyo yn Great George's Street am ddau Sul, traddododd bedair pregeth, a thra mai cynulleidfa deneu a gafodd i'w wrando yn yr oedfa gyntaf, erbyn y bedwaredd nid oedd le eistedd yn yr addoldy helaeth. Nid ces neb a'ijj clywodd all amheu ei fod yn lwmp o atbrylith. Ac er fod ganddo ddawn neillduol wrtb fodd gwerin- bdbl Cymru a Lloegr, naeddai attyniad i ddyuion coetb a dysgedig fel y bardd Robert Browning, yr bwn a fynychai ei gapel yn Llundain tan swyn ei hyawdledd, ac a'i galwai yn poet-pi-each ei,. Yn Hanes Eglwysi Annibynol Cymru, o waith y diweddar Ddr John Thomas, ceir hanes cryno am Thomas Jones. Dyma farn Dr Thomas am EI GYMJERIAD. Yr oedd Thomas Jones, mewn Uawer ystyr, yn un o'r dynion mwyaf nodedig a gododd erioed o'n cenedl. Un o wir feibion athrylith ydoedd. Cychwynodd o ddinodedd hollol. Jfmladdodd yn galed ag anfanteision ac an- nghyfleusderau boreu oes. Mae ei hanes yn rhyfeddach nag un ffogcbwedl, a throadau hynod ei fywyd yn profi ei fod mewn modd arbenig yn blentyn Ragluniaetb. Gweithiodd ei ffordd drwy anhawsderau dirif yn nerth ei athrylith naturiol, a'i ymroddiad diorphwys. Gwyddai beth oedd cymeryd poen, ac nid' oedd y fath air ag anmhosibl yn ei eirlyfr ef. Ouriodd ei gnawd, a sycbodd ireidd-dra ei esgyrn, fel yr aeth i edrych yn hen, ac efe eto yn ieaainc, gan mor llwyr yr ymroddai i'w efrydiau. Ymgododd yn gyflym i gyhoeddus- rwydd, a ohyrbaeddodd binacl ucbaf poblog- fwydd, ac am fwy na cbwarter canrif parhaodd yn un o bregethwyr enwocaf ei genedl a'i oes." BORE OES. Brodor o Rhaiadrwy, yn sir Faesyfed ydoedd, 41e gnwyd ef Gorphenaf 17eg, 1819. Yr oedd -el rieni a'i hynafiaid yn bobl grefyddol, ac luewn amgylchiadau cysurus unwaith ond bu "Di dad yn aflwyddianus yn ei fasaach mewn gwlaneni, yr hyn a barodd lawer o brudd-der i'w feddwl. Bu ei fam farw pan nad oedd ef ond pedair oed a chyn ei fod yn ddeg oed claddodd ei dad a gadawyd ef a'i frawd, hyn Q oedran nag ef, yn amddifad ac yn ddigartref.. ^edi marwolaeth ei dad, cymerwyd Thomas !j.ones gan Mr Winston, Esgairmoel, gerllaw lilanwrtyd, i'w weithfa wlan, a bu yno lawer o 1iynyddoedd. Yr oedd ganddo barch dwfn i'r teulu hwn oblegyd eu caredigrwydd iddo pan fachgen tlawd digysgod ac yr oeddynt hwythau mewn blynyddau dyfodol, wedi iddo Mdringo i enwogrwydd, yn falch oherwydd iddo o dan eu cronglvryd. Ni wyddai ond JPfydig Gymraeg pan y daeth i Llanwrtyd, blegyd Saesoneg oedd iaith plant Rbaiadr, y pregethid Cymraeg yn y capel bob Sabboth. mai Methodistiaid oedd teulu Esgairmoel, gapel y Methodistiaid gyda hwy y cyrchai ntau ac ni bu yn hir cyn dangos fod rhyw- ynddo amgen i bawb o'i gyfoed." FEL Grown. an fod el- frawd wedi myned i'r mynydd- el y dywedir, tueddwyd yntau i fyned ar ei ar berygl°n a themtasiynau ^Bjthfeydd Mynwy. Yr oedd hyn yn antur- bwysig 1 fachgen dibrofiad yn 16eg oed,
[No title]
Y diweddar Barch Dr. W. DICKENS LEWIS- I DYDD Mercher, yn ei breswyl yn Amwythig, bu farw'r Parch W. Dickens Lewis, D.D., wedi bod am fisoedd yn nychu ar yr afon y sonia Geinonydd am dani yn ei emyn tyner. Ef<*llti nad oedd gwr mwy adnabyddus nag ef yn Nghym- ru, oblegyd yr oedd ei gysylltiad maith a'r Feibl Gymdeithas wedi gwneuri ei enw yn hysbys ac yn anwyl i filoedd o'i gydgenedl, a loes drom yw'r newydd am ei farwolaeth. Wrth gyflwyno ei ddarlun i'n darllenwyr, diau y bydd yn dda ganddynt gael y manylion canlynol am ei fywyd :— Ganwyd William Dickens Lewis ar y 18fed o Ebrill, 18H8, yn Lerpwl, yr oedd yn ail fab i Mr David Lewis, prif glerc y Bank of England yn y ddinas hon, a brawd iddo ef yw Mr J. Rice Lewis, Hoylake. Derbyniodd ei addysg foreuol yn ysgol y Parch John Brunner, M.A., tad Syr J. T. Brunner, yr A.S. dros Northwich. Wedi gadael vr ysgol hon aeth i'r Liverpool College yn Shaw Street; ac wedi gorphen ei gwrs o efrydiau, aeth i swyddfa'r Mri R. Edwards a'i Gyf., tobacco brokers, Gradwell Street, Lerpwl, ac yno y bu nes cafodd gynyg i fyned i'r Bank of England yn Uundain. Tra yn aros yn y Brif-ddinas, bu yn aelod ffyddlawn a gweithgar yn Eglwys Jewin Crescent, oedd dan ofal bugeiliol y Parch. Dr. Owen Thomas ar y pryd. Cyn hir arnlygodd ei awydd i bregethu, ac aeth i Goleg y Bala. Wedi tymhor o dan addysg Dr. Lewis Edwards, aeth i Rydychain, ac enillodd y gradd o M.A. yno. Yn Hydref, 1867, aeth ar vmweliad a'r Aipht a Ghanaan yn nghwnini y Parch. Dr. W. C. Roberts, E.fzabeth City, Nev. Jersey; ac yn 1869, penod- wyd ef yn ysgrifenydd talaethol dros .,ymru a'r caoghenau Cymreig yn Lloegr o'r Feibl Gymdeithas, fel olynydd i'r Parch. Thomas Phillips, D.D., Henffordd; ac yr oedd yn un o'r rhai mwyaf Hwyddianus fu erioed gan y gymdeithas. Yn 1884, aeth ar ymweliad a'r'America, a derbyniodd v gradd o D.D. o Brifysgol Princeton yn fuan wedi hyn. Ordeiniwyd ef i gyflawn waith y weinidogaeth yn 18/0 acyn 1890 efe oedd llywydd Cymdeithasfa Gogledd Cymru. Cymerodd ei angladd le ddydd Mawrth yn myn- went Amwythig, ac yr oedd torf fawr yn bresenol, ac yn eu phth y Parchn J. Owen, Wyddgrug J. Birmi°gham; T. Gray, Birkenhead J. Griffiths, Arddien Dr R. O. Morris, Birken- Sa? J ,nPJtchard' ficer Rhos; E- Griffiths, Meifod R Evans, Cefn Canol Proff if. Williams, /• P; Edmunds, Tregynon Josiah Thomas, lerpwl. Cynahwyd gwasanaeth angladdol yn nghapel Swan Hill, pan y cymerwyd rhan gan y Parchn W. Hinton Jones, Amwythig Josiah Thomas, Lerpwl a Major Paull, Llundain, cyn- rychiolydd y Feibl Gymdeithas. Wrth y bedd gweinyddwyd gan y Parchn T. Gray a Dr. Morris, tirkenhead. Anfonwyd blodeuglymau gan lu mawr, ac yr oedd dwyster y gwasanaeth yn gyfryw ag y cofir am dano am amser maith. >
IYN YMUNO A'R SIARTIAID.
I YN YMUNO A'R SIARTIAID. "Yroedd yr adeg hefyd yn un gynhyrfns oblegyd dyma y pryd yr oedd y Siartiaid yn peri cyffroad mawr ar holllioell y gweithfeydd, ac nis gallasai bachgen o'i dymher fywiog ef lai na chymeryd dyddordeb mawr yn yr holl gwestiynau oedd yn berwi y wlad ar y pryd. Nis gwyddom pa mor ben yr ymollyngodd efe i'r cyfiroadau hyn, na pha mor amiwg oedd v rhan a gymerodd ynddynt. Nis gallasai, oblegyd ei oedran, fod yn flaeollaw iawn. y mne yu sicr ond gwyddom oddiar ei dystiolaetb ef ei hun fod ei gydymdeimlad yn drwyadl a r Siartiaid yr adeg hono a'i fod yn mynychu y cyfarfodydd, ac mai yn un ohonynt y gwnaeth y cynyg cyntaf ar areithio."
YN DECHREU PREGETIIU.!
YN DECHREU PREGETIIU. Yn 1839, derbyniwyd ef yn aelod gyda'r Methodistiaid yn Llanelli. Dechreuodd areithio ar Ddirwest, ac yr oedd ei ffraethder a hylithr- wydd ei ddawn yn tynu sylw cyffredinol. Yn mben amser, cymhellwyd ef i bregethu, a pbre- gethodd unwaith neu ddwy ond yr oedd dadl- euon duwinyddol yn ngbylch yr lawn a gwaith yr Ysbryd yn tynu cryn sylw yn y cyfnod hwnw, ac yntau wrth ddadleu a, rhai o'r hen bob], yn rhyddach ei olygiadau nag y dylasai fod, yn ol eu tyb hwy, fel y teimlodd nas gallai wneud ei gartref yn esmwyth gyda bwy. Am- lygodd i Mr David Rees ei ddymnniad i ymuno 4'r Annibynwyr, a derbyniwyd ef yn groesaw- gar. Codwyd ef i bregethn ar unwaith yr oedd byn tua chanol y flwyddyn 1842."
:YN PREGETHU YN LERPWL. i
YN PREGETHU YN LERPWL. Yn Nghymanfa y Tabernacl, 1858, pregethai o flaen y Parch Henry Rees, ac y mae sylwadau Dr Thomas ar y bregeth hono yn werth eu dyfynu :— Y darn mwyaf toddedig o'r bregeth, a'r darn yn yr hwn y mwydai yr holl gynulleidfa mewn dagrau oedd pan y cyfeiriai at annghyf newidioldeb Duw: fod yr enw Jehofa yn awgrymu hyny. Ac wrth ddarlunio annghyfaewidioldeb Duw, cyfeiriai at gyfnewidioldeb pob peth aralL Yna darluniai ei hun yn fachgenyn unig ac amddifad yn ymweled a'i dref enedigol. Yr oedd yr hen bobl a adwaenai yn dda wedi myned ffordd yr holl ddaear, a'i gyfoedion a gydchwareu- ent ag ef wedi eu gwasgaru. Cerddai yr heolydd, ond nid oedd neb yn ei adnabod. ac yr oedd yn estron yn ei ddinas ei bun. Aeth at y lie y ganwyd ac y magwyd ef, ac y gwenodd gyntaf yn ngwyneb ei fam,ac y dringai ar liniau ei dad, ond dyeitbriaid oedd yno iddo ef. Aeth i'r hen fynwent lie y gorweddai gweddillion cysegredig ei rieni, ac at y bedd diaddurn nad oedd ond y dywarchen werdd arno. Plygodd yno ar ei liniau yn nystawrwydd y nos, dan lewyrchiad arianaidd y lloer a phan yno mewn unigedd ar dori ei galon gan hiraeth, cododd ei lygaid, a gwelodd y mynyddoedd o amgylch yn sefyll yn gylch fel bvddin o filwyr i'w amddiffyn, yn union fel y gwelodd hwy gyntaf erioed, a chlywai lais yn (twey(l, Hyfi yr Arglwydd ni'm newidir. Grist, ddoe a heddyw yr un, ac yn dra- gywydd.' Yr oedd yr oslef yn yr hon y dywedai y geirian yn cyffVrrdd pob teimlad. Mae yn amnhosibl darlunio agwedd y gynulleidfa wedi eu trwytho gan ddagrau. Yr oedd yr oslef dyner, 11 leddf, effeithiol, oedd yn ei lais, yn cael ei ddilyn gan y floedd gynhyrfus oedd ganddo yn nyddiau I 9 1 ei nerth, yo cario pobpeth o'i flaen." Rhanai ei bregethau bob amser yn naturiol, er engraipht, dyma benau un bregeth ganddo :— "Daliwch afael ar yr hen wirioneddau. Addol- wch yn yr hen ddull. Mwynbewch yr hen brofiadau. Gweddiwch am yr hen ddylan- wadau.
DYMV GERYG MILLDIR.
DYMV GERYG MILLDIR. ei fywyd cyhoeddus :—Ordeiniwyd ef yn wein- idog Hermon, sir Gaerfyrddin, yn 1844; symud- odd oddiyno yn mhen tua tbair blynedd i Dreforris ac o Dreforris i Gapel Albany, Llundain, yn 1858 yna i Gapel Bedford, Charrington Street, yn 1861. Yn 1869, cymerodd ofal Eglwys newydd yr Annibynwyr Seisnig Walters Street, Abertawe; ac wrth weled ei iechyd yn gwaelu vn 1877. anogwyd ef i gymeryd mordaith hir. Aeth i Melbourne, lie yperswad- iwyd ef i gymeryd gofal eglwys luosog Collins Street. Arosodd yno dair blynedd, ac yn 1880, dychwelodd i Abertawe, lie yr ail ymgymerodd a, gweinidogaeth Walters Street drachefn, lie y bn hyd ei farwolaeth. yr hyn a gymerodd le Mehefin 24, 1882. Etholwyd ef yn llywydd Undeb Cynulleidfaol Lloegr a Chymru yn 1871, a llanwodd gadair Undeb Victoria, Awstralia, yn 1877. Y fra vddeg olaf yn rbagymadrodd Browning i'r Divine Order," &c., ydyw, That trne gold will be discovered here by the worthy assiyer, I do not doubt that it glittered once, I seem bound to gratefully say."
-0-Canu Anthemau, &c.
-0- Canu Anthemau, &c. YR wythnos ddiweddaf, crybwyllwyd am Mrs Mary Davies yn canu solo o'r Messiah yn ngbapel M.C. Charing Cross, Llundain, y Sal cynt mae'n syndod y cynydd sydd ar ganu anthem- au, solos, duets, quartets, &c., mewn oedfeuon yn mysg Ymneillduwyr Seisnig Lerpwl y dydd- lau hyn. Edrycher tros yr hysbysiadau sydd yn y papyrau dyddiol, ac nid oes ond ychydig o'r capelau mawrion heb ei anthem, neu ddat- ganiad neillduol o waith un o'r pencampwyr cerddorol. Dyna'n ddiau ogwydd yr oes ac y mae sibrwd y bydd dan gapel Oymraeg eto yn fuan yn mabwysiadu rhyw gynllun cyjfelyb. Rhaid cydnabod fod miloedd o'n cydgenedl yn y ddinas na fyddant fawr fyth yn tywyllu lie o addoliad a phe llwyddai canu i'w tynu o'r manau maent, gwnai wasanaeth pwysig. Beth bynag, ni wnai prawf ar ambell i anthem neu Bedwarawd yn awr ac eilwaith niwed i neb. Gyru'r Wedd. YR oedd Morris Edwards a gyfarfu a, damwain mor ddifrifol fore ddydd Llun, y cyfeirir ati mewn colofn arall, yn was da, ac yn llanw cylch ei ddyledswydd, er nad oedd hyny ond gyro'r wedd, yn rhagorol. Yr oedd gaaddo rhyw a1; t rhyfedd i drin ceffylau, a gwneud creadur di-d r- iad ac afrywiog yn hywedd ac yn hywaith. A; y mae'r dyn hwnw fedr lywodraetbu ceffyl yu haeddu llawn cymaint o anrbyde ld a'r hwn fedr lywio Hong neu fyddin. Nid yw wedi ei gael eto mae'n wir, ond fe ddaw byny ryw ddiwrnod, ac fe ddichon yn nghynt nag y disgwyliwn. Yr ydym yn son pelh wmbreth am addysg y dyddiau byn ac onid addysg ydyw pob gwybodaetb. Golwg go fain fyddai ar lawer ohonom heb ddyniou fel Morris Edwards. Yr hwsmon dyfal, raid mewn gofal, gynal rhain i gyd."
Ffestiniog.
Ffestiniog. HEN sefydliad poblogaidd arferai Ffair Calan- gauaf y Llaa fod pan oedd Wmphri a minau yn blant, a mawr fyddai y cyrchu tuag yno gan hen ac ieuanc. Yn ystod yr amser dedwydd y cyfeir- iais ato ni chydnabyddid ffair c'langaua yn deilwng e'r enw os na byddai rhyw ddwsin o ymladdfeydd wedi cymeryd lie, bwli y pentref neu fwli y Blaenau wedi gwneud arddangosiad o'i gyhyrau trwy rodio yn ol a blaen wedi torchi ei lewys at ei geseiiiau o flaen drws a ffenestri y brif dafarn gan stensio'r dyn goreu yn y tair sir i ymladd gydag ef. (Gyda Haw, ai y rheswm ei fod yn nodi tair sir yn ei her ydoedd, am fod sir Feirionydd, sir Gaernarfon, a sir Ddinbych yn cydgyfarfod ychydig uwchlaw y pentre ?) Yr adeg hono ni fyddai gweithrediadau y dydd yn gyflawn heb i ryw haner dwsin gael eu cloi i fynu gan y ceisbwl, tra y byddai nodau y ffair" yn ganfyddadwy ar groen ugeiniau am ddiwrnodau wedi iddi itned heibio. Erbyn hyn y mae yr hen sefydliad wedi dirywio i'r fath raddau fel na cheir odid i un o'r cymeriadau a nodwyd i'w weled yn rhodio'r hen lwybrau," a phrin y ma.e angen gwasanaeth y gwr a ymwisga yn lliw yr asur (y mae hyd yn nod enwau y boneddwyr hyn wedi cyfnewid, a sarhad ar eu brethyn ydyw eu galw yn geisbyliaid) o foreu gwyn tan nos. Yn wir, yn y ffair ddiweddaf y golygfeydd mwyaf cynhyrfus a welodd Elis a minau ydoedd bardd a lienor yn cydymgeisio am y dernyn mwyaf o rock efo'r pull-away, y Bardd Crwst yn dychryn brain Harlech gyda'i nodau aflalar, a'r archdderwydd Ileol yn gwastraffu ei ddoniau wrth geisio gwerthu ei stoc o 1 Rhod I Main' it ITufen y Gamallt.' Dim un ymladdfa, dim gwaith i'r ceisbwl, ac odid dim un meddw i'w weled, ac eto dannodir i ni fod y genedl yn gyflym brysuro i ddyfnderoedd llygredigaeth Well done, b^yt Tanygrisiau. Gwyddwn o'r goreu y mynech gyfiawnder i ni pin etholwyd chwi i'r Cynghor, ac y mae yr adroddiad geir ocii pybyruch yn nghwrdd diweddaf y Rhaitn Dinesig yn brawf amlwg a diymwad i mi, heblaw eicn. edmygwyr lluosog yn eich ardal enedigol, na chaitf 11 pobi yr ochr draw" eu ffordd eu hunain fel y maent wedi gael ar hyd y blynyddau. Yn enw pob rheswm, paham y gorfodir ni sydd a'n llinynau wedi eu gosod yn wardiau Ystradau a Chwm- orthin foddloni ar oleuni y buasai yn gywilydd gan hen wreigan ar y plwyf ei arddel, a sut y mae modd i ni gae, moddion i wneud 'sgleiden o de heb son am ddwfr i olchi ein budreddi pan yr anwy- byddir ni mor warthus gan uchelwyr y Cynghor ? Daliweh ati hi, boys*, yr ydych yn sicr o gael y maen i'r witl wesul tipyn," chwedl Hiraethog. Yr ydym wedi cael dyn gwir gymhwys i edrych ar ot y baw o'r diwedd—gwyr yn dda beth ydyw ei achos, ei effaith, a'i ddylanwad ar bersonau a chymdeithasau, a hyderaf y llwydda i atal ei effeithiau niweidiol ar blant yr ysgol, ac y cynysg- aeddir ef hefyd a gallu i ddarganfod ryw ffordd i'w ddifodi cyn ei ddyfod i boeni byd a Chynghor. Ymddengys fod Bwrdd Llywodraethol yr Ysgol Ganolraddol wedi profi ei hun yn fwy goleuectig yn y gyfraith na'r Cynghor Dinesig, a'u bod gyda nodyn oddiwrth eu clerc wedi rhoddi c'tuad ar biser yr awdurdod diweddaf. Yn ol y blaenaf, nid oedd gan y Cynghor hawl i orfodi cau yr ysgol hon, ond gwnaed hyny gyda'r canlyniad fod yr oil o'r ysgolheigion wedi colli ryw dair wythnos o amser gwerthfawr.
0 Holi ac Ateb.
0 Holi ac Ateb. J. R. O.-Cyhoeddwr Cofiant Ann Griffiths yw Mr Thomas Gee, Dinbych, a thybiwn mai ei bris yw swllt.
: o : Marohnadoedd.
o Marohnadoedd. YD. Lerpwl. Tach. 19. Tawel oedd y farchnad heddyw, heb ond ychydig o alwad, a'r prisiau o ganlyniad yn tueddu at ostwng. Gwenith tramor yn ddifywyd, Califfornaidd, 27s; NValla Walla, 25s 6c. Indrawn heb newid ei bris, a River Plate yn gwerthu am 15s 6c. Ffa yn gad am. Ceirch yn farwaidd; blawd ceirch yn gwerthu'n weddol am brisiau diweddar. Llundain, Tach. 19. Difywyd iawn oedd y farchnad heddyw, a'r prisiau am wenith tranior wedi gostwng o lc 1 3c. Walla Walla, 25s 6c Califfornaidd, 27s La Plata, 23s 10; Duluth; 25s 4c. Indrawn yn cael gwerthiant bywiog am brisiau is. Cymysg Americanaidd, 15s 9c; Galatz, 19s 8c. Haidd heb newid, ond y farchnad yn neillduol o dawel. Rwsiaidd, 14s Go Azoff, 14s 6c. Ceirch yn gadarn, Finland, 14s 6c i 14s 9c y 230 pwys Libau, 12s ljc y 304 pwys. Ffa yn brin yn fwy cadarn, ac yn ddrutach, Wazagan, 24s 7ic Saidi, 25s 6c. Caer, Tach 16. Er fod cyflenwad da o wenith yn cael ei gynyg heddyw, gostyngodd y prisiau Ie. y 75 pwys. 1;u- eddai ceirch i godi; ac yr oedd indrawn a gwenith tramor yn gadarn. Prisiau :—Gwenith gwyn, 3s 6c y 75 pwys coch, 3s 4c i 3s 6c y 75 pwys haidd at fragu, 3s 4c i 3s 8c ceireh, newydd, Is 10c 1.2s; hen, 2s 10c y 46 pwys ffa, 5s 1c y 80 pwys indrawn, 9s 9c y 240 pwys. ANIFEILIAID. Caer.-Tach. 14, Cyflenwad cymedrol, y galwad yn weddol, a'r prisiau yn dal heb newid. Prisiau Gwartheg godro, 14p i 21p cyfloion, 12p i 17p hespion, lOp i 12p heffrod, 8p i 13p; styrcs, 5p i 8p defaid, 24s i 34s. Salford, Tach. 19, Cyflenwad gwell, galwad bywiog, a gwell prisiau. Biff, 5tc i 6c; molltgig, 6c i 8c; lloi goreu, 6c i 3tc; eraill, 5c i 6 £ c. Birmingham. Tach. 19. Cyflenwad cymedrol a galwad cymedrol. Biff, 5c i 6c molltgig, 6c i 85c moch bacwn, 7s perchyll, 8s 1 8s 9c hychod, 5s 3c i 5s 6c y scor.
[No title]
--0-- Syrthiodd bachgen yn ngwasanaeth Mri Hum- phreys a Parry, Bengor, o ben bws ddydd Mawt tll, a derbyniodd niwefdiau difrifol.
-0--Dft. DICKENS LEWIS.
hyn, galhvn nodi fod Canghen Gymreig Lerpwl, er ei dechreuad yn 1834, wedi cyfranu i'w thrysorfa y swm ardderchog o £ 2^.000—cyfartal_dd o dros ^507 yn y tiwyddyn, Dygwyd Dr Dickens Lewis i fynu yn awyr y Feibl Gymdeithas, canys bu ei dad, Mr David Lewis, yn ysgrifenydd i'r Ganghen Gymreig Lerpwl am lawer o flynyddau. Ac heblaw ei hoffder o'r Gym- deithas a gynrychiolai, yr oedd yn Dr Lewis gymhwysderau i wneud y cynrychiolydd Ilwyddianus a fu—ei ddawn Uefaru naturiol a rhwydd yn y Gymraeg a'r Saesneg, ei ymddangosiad a'i foes boneddigaidd, yn nghyda'r adawn i drin pob math o bobl, anhywaith ac annynad yn fynych, a'u cael i weled fod y Feibl Gymdeithas yn an- nhraethol deilwng o'u hoffrymau a'u herfyniadau.
CWRS Y BYD.
ond yr oedd wedi rhoddi ei fryd ar fyned, ac nis aellid ei atal. Y11 ycbwanegol at hynv, yr oedd yn myned i awyrgylch hollol newydd iddo ac i wyneb profedigaethau nad of-.dd erioed wedi dychymygu am danyut. Hi wyddai ddim am fywyd y glowyr a'u pervg!on, na dl m am eu barferion ofer, nes y cafodd ei hun yn en canol."