Y Clorianydd

THE JIGHT RAILWAYS ACT, 1396. XL AST AIR & BEAUMARIS LIGHT RAILWAY. OTTCE IS HEREBY GIVEN that APPLICA- .1. TION is intended to be made in the month .of NOVEMBER NEXT under the Light "Railways Act 1806 to the Light Railway Commissioners for j an ORDER to INCORPORATE a COMPANY •{hereinafter referred to as "the Company') and to authorise the Company to make and maintain the railways hereinafter described from LlonfatrpwII- ■^wyngvll in the Conrty of Anglesey to Beaumaris 'in the- samc County or some part or parts thereof •together with all necessary and convenient passing places, stopping places, sidings, buildings, roads, approaches, yards, apparatus, generating plant, depots, machinery, appliances, and other wc rks and conveniences connected therewith or inci- dental thereto that is to tay — RAILWAY NO. 1. A Railway 6 miles 2 furlongs 3.5 chains in len-nh commencing in the Parish of Llanf.vtrpwll- gwyngyll in the County of Anglesey in a tieM be- longing to the Lor.doa and North-Western. Rail- way Company in the occupation of Robert Wil- liams at appoint 95 yards or thereabouts measured in an Easterly direction from the South East cr rner of the Weslevan Methodist Chapel at Llanfair and 27 vards or thereabouts measured in i. Southerly direction from the South side of the Holyhead Main Road ther ce passing into the said Holyhead Main Road about 80 .:1rrl to the West of the entrance to the London and North-Western Station .-it L'anfair and tiience along the said Ma:n. Road into parish of Llandy-ilio to Menai Bridge Gas Works, thence &nd along Dale Street into and through Uxbridge Square and thence in a Northerly direction into ard along the Cadnant B&ad onr the. Bridge at Caclnant into the Parish ef Llandegfan and skirting the Northern side o the Beaumaris Road to the junction of the road to Llandegfan with the Beaumaris Road along the Beaumaris Road till it crosses over Townssnd Bridge at Beaumaris along West End, Castle street ,-v. d terminating at a point opposite the County Hall 17 yards or thereabouts measured in a South Westerly direction from the Western corner of the said Kill and 14 yards or thereabouts measured in a North Westerly direction from the West comer of the White Lion Hotel. RAILWAY NO. 2. A Railway 1 furlong 0.15 chains in lenath wholly in the parish of Beaumaris commencing by a junc- tion with Railway No. 1 in Castle Street at a poirt 20 rards or thereabouts measured in a South Westerly direction from the junction, of Altna Street and Castle Street and passing thence through Alma. Street a lore the front of Bulkeley Terrace to the Roadway opposite Wilhams- Bnlkeiey Arms Hotel and terminating in the Parish of Beaumaris it, the centre of that road ni a point 63 yards or thereabouts measured ir. a North Ea^tcvly direction from the centre of the entrance to the Beaumaris Pier. To empower the Company to enter upon take use and acquire for the purposes of the Railways ard if requisite or necessary for widening por- tions of the said roads along which the Railways Trill pass and for other purposes of the Ord^r the lands shown on the piaT and described in the Book of Reference hereinafter mentioned, and which lands are hereinafter generally des.ril.)edl viz. IN THE PARISH OF LLANFAIRPWLL- GWYNGYLL. A plot of 1-nd at the commencement of Rail- way No. 1 on the Southerly side of the Holyhead Main Road belonging to the London, and North- Western Railway Company in the occupation of Robert Williams. A scrip of Garden on the same side of the said Main Road belonging to the said Railway Com- pany ar id immediately to the East of the Carriage drive to the entrance of the Llanfair Station of the said Company in the occupation of Henry Hughes. A strip of waste land and quarry on the North side of the said Holyhead Main Road opposite to Bryn-y-cyrph and belonging to the Marquis of Anglesey. The total lands required in the Parish of Llan- fairpwllgwyngyll will be 2 roods 25 perches or thereabouts. IX THE PARISH OF LLANDYSILIO. A strip of rough land en the West side of the Cadnant E.oad at a point 2 miles 3 furlongs 4 chains or thereabouts from the commencement of Railway No. 1 owned, by Colonel John Bulkeley Price and in the occupation of Hugh Bulkeley Price. A strip of garden, coal-shed, yard and waste- land about 61,. chains in length or- the East side of the Caclnant Road commencing at a point 2 miles 4 furlongs 2 chains or thereabouts from the com- mencement. of the said Railway No. 1 and belong- ing to the said Col. J. B. Price and in the occupa- tion of Miss Ann Roberts and others. A strip of garden footpath out-buildings ard grass land about 2f chains in length on the same side of the said Cadnant Road at a point about 2 miles 5 furlongs 1 chain from the commencement of the said Railway No. 1 in the occupation of Alexander Bayue and others and belonging to William Jones. The total land required in the Parish of Llan- < dysilio will be 32 perches or thereabouts. IN THE PARISH OF LLANDEGFAN. Old mill, waste land, and out-buildings, belong- ing to the said Col. J. B. Price situate on the River In ant immediately to the North of Cadnant Bridge ard in the occupation of Hugh Ellis as Lessee. Portion of occupation road owned by the said Col. J. B. Price and in the occupation of John Morgan, and others. Portion of Wood Field and Plantation in the occupation of Lewis Prothero and owned by Mrs Elizabeth Evans. House, Field, Gardens ard out-buildings owned by the said Col. J. B. Price and in the occupation of John Blerin. House premises, garden and coach-house, owned by the said Colonel J. B. Price and in the occupa- tion of James Rowland, the whole of which said Mill land, wood, fields, houses and out-braidings are situate between the River Nant and the tion of the road from Llandegfan with the Beau- maris. Road. A portion, of two fields on the North "West side of the said Beaumaris Road and immedi- ately to the North of the Road to Llandegfan" owned by Hugh Parry and Mrs E. J. Jones and in the respective occupations of the said Hugh Parry and Owen Jones ard Sons. o Strips of land on the shore side of the road forming pa.rt of the grounds of Craig-y-don owned and occupied by Edward R. Bickersteth Esq. at :points 3 miles 6 chains and 3 miles 1 furlong 7 chains or thereabouts respectively from the com- mencement of the said Railway No. 1. Strips of plantation on the North West side of the road opposite Rhianva and Glan-y-Menai owned respectively by Sir Edmund Verney, Bart., and R. R. Rath bone Esq and in the respective occupations of Sir John Strachev and the said R. R. Rathbone. A strip of garden on the shore side of the road about 50 yards to the North of the Glyr-y-Garth Post Office belonging to Colonel George Salis Schwabe. A strip of wood known as Coed-y-Berclas at a point 4 miles 0 furlongs 5 chains or thereabouts from the commencement of the said railway No. 1 mrncd by and in the occupation of thosai, Colonel George Salis Schwabe. A strip of wood on the North-West side of the said road at a point 4 miles 2 furlongs 6 chains or thereabouts from the commercement of the said Railway No. 1. A strip of wood on the shore aide of the said road .about 4 miles 4 furlongs 5 chains or thereabouts from tlie commencement of the said Railway No. 1. A strip of wood on the North West side1 of the .taid Road at 1'. point 4 miles 4 furlongs 8 chains or thereabouts from the commencement of the said Railway No. 1. A strip of wood on the shore side of the s-iij road opposite the Nursery which said last mentioned strip of wood and also the three preceding strips all belong to and are in the occupation of Sir I Richard IL W. Bulkeley, Bart. The total lands scheduled in the Parish of Llan- degfan are 4 acres 3 roods 30 perches but tho total lands which it is anticipated will be actually required are some 2 roods 30 perches. IN THE PARISH OF BEAUMARIS. Portions of Sand Pit, Fields and Wood owned by the said Sir Rd. H. W. Bulkeley, Bart, and occupied by the said owner and Wm. Stanley im- mediately opposite Gallows Point. 2 Houses being Numbers 1 and 2 Alma Street Beaumaris owned respectively by Robert Lloyd Gibson and Mrs Catherine Skinner Jores and in the respective occupations of Mrs Jane Pritchaid and Mrs Maria Wynn. House, Garden and Premises No. 1 Bulkeley Terrace Beaumaris owned by John Jones and others and in the occupation of Mrs Magdalene Hughes. House, Garden and premises No. 2 Bulkeley errace owned by Rd. Jones and irT the occupation cf Owen Thomas Evans. The total lands scheduled in the Parish of Beau- maris amount to 1 acre, 3 roods, but the total land which it is anticipated will be actually re- quired are some Z roods 25 perches. The gauge of the proposed Railways will be two feet six inches and the motive power will be elee- tricity or other mechanical puwer. r To authorise the Company to: —• (a) Deviate from the lines or situations of the works within the limits of the lateral deviation to be shown on the plan hereinafter mentioned or as may be authorised by the Order and to deviate ver- tically from the levels of any of the works shown on the sectior; hereinafter mentioned to such ex- tent as may be authorised by or determined under the powers of the Order. (b) Cross stop up divert widen narrow alter and otherwise interfere with roads highways footways footbridges railways canals and other works and cl conveniences and to purchase or acquire by com- pulsion or agreement easements or rights of user I over any private roads alorg which the Railway may be made. A Plan of the proposed works and of the land to be taken and a Book of Reference to the Plan and section of the proposed works may be seen at all reasonable hours at the office of Mr Thomas Hughes at Minydon Menai Bridge and copies of the propos7ed Order can be obtained on paymert of one shilling per copy at the same place and at the Offices of the undersigned Solicitors and Parlia- mentary Agent. Objections to the proposed Order should be made in writing to the Light Railway Commission- ers on Foolscap Paper written on one side only and should be addressed to the Secretary, Light I Railway Commisvsion, 23 Great George-street, London, S.W. Joseph Thomas Firbank, 15 Railway Approach, I London Bridge, London. 00 Wm. Clarke Stennett, ] 208 Marylebone Road, J- g London; and I 0 Theophilus Rowland, 163 Ker.nington Park Road, London. J Land and Foster, Halifax and Scarborough, Solicitors. John Charles Ball, 3 Victoria Street, Westminster, Parliamentary Agent.

COUNTY OF ANGLESEY. FARM TO BE LET FROM THE 13th NOVEMBER, 1897. AN Excellent Grazing Farm of over 230 Acres with Good Dwelling-house and Outbuildings, about a mile from Railway Station. Apply to Messrs J. Rice Roberts and Laurie. Soli- citors, Llangefni, Anglesey. 312 ANGLESEY TEMPERANCE HOTEL COM- PANY, LIMITED, LLANGEFNI. WANTED—MANAGER AND MANAGERESS. T3E above Company invita applications from msrried cooples (without children), who tnnat undertake to devote the. whole of tbeir time to the duties of MANAGER and MANAGERESS of the Company's iiow Cafe, called the Angleaey Temper- ance Hctfl, Llangefni. Applications, stating age, amount cf salary required, with particulars of past experience, asd not less than three testimonials ot recent (late, to be sent to me net later than Wednesday, the 27ib instant. By Order, THOS. HUGHES, Secretary. Minydon, Menai Br dge. Rlk 1^97. 297.\ "V N EISIEU, Geneth Ieuanc, ewyllysgar; o Gyxn- J. eriad da ac hott o blant; yn nieuru gwaith cylt- redin ty.-No. 307 at the office. 307 V/ N EISIEU, DYNES oddeutu 40 oed mewn fferm • i ofalu am y dairy, etc.—0. Jones and Sons, Mrnai Bridge. 304 XTN EI8IACJ.—FORTH WR at Fttdio. Un wedi _L arfer a'r Gwaitb.—Ymofyner a "R. J." "Clorianydd" Office, Llangefni. 293a V\TANTED a GROCERY or MIXED BUSINESS 7 in Country or Town. Must be old established and good going concern. Send full particulars to R. J. "Clorianydd" Office, Llangefni. 314 \T7 ANTEIX—A pood plain COOK.—Apply to Tt Kra Griffith Williams, Trt-failir, Bcdortjan, ft F-0- 295a YN EISIAU, APPKENTICE i'r Dressmtkiog.— Ymofyner a G. Wiliiama, Brynmeilir, Bod- orgin, Anglesey, 299u GWAS YN EISIAU AT Y GAUAF. BACHGEN Cryf, Gofalus, oddeutu Un-ar-bymtheg B oed, yn medru godro a gofalu am ddwy neu dair o wartheg a merlen, ac i helpu yn y ty pan fo angen. Myneger y cyflog a ddisgwylir.—Ymofyner a Rector, tlechcynfarwy, Llangefni, N.W. 288 TO PARENTS AND GUARDLANS. THERE is a Vacancy in an Architect and Survey- or's Office for a Well Educated YOUTH as AR- TICLE PUPIL. Premium Required.—Apply to "AZ. "North Wales Chronicle" Office, Bangor. 15729-2442 AR OSOD, GEFAIL yn Llanfaes, Bodwrog. Lie L, A rhagorol i ddyn ieuanc sobr. Ymofyner a Mr Crewdson, Shop, Llanfaes. 311 CI AFWYD, yn Llangefni, ddvdd Gwener diweddaf, J CI DEFAID. Os na bydd iddo gael ei hawlio ar ol liyn o rybudd fe'i gwerthir i dalu am ei gadw.— Ymofyner a D. W. Hughes, Rose House, Llangefni. 306 T\YMUNA JOHN THOMAS, Pant y Bugail, Ty'n- yg°ngl. hysbvsu ei fod yn prynu a gwerthu CFIRCH a GWRTEITHIAU o'r mathau goreu, a gobeithia y bydd i'w hen gwsmeriaid ddelio ag ef yn y dyfodol fel yn y gorphenol. Nid oes ganddo un- rhyw gysylltiad a'r Mri Hills, Amlwch. 305

CARNARVON. Arrival?.—Prince Ja Ja. Evans, Liverpool-Chri-,tiana, Cyriffiths, do- CambriL. Williams. Point of Ayr-Unicorn, Davies, Belfast — Mary Edwards, Parry, do Ant. Millinger, Beaumaris — Adelaide, Elias, Liverpool— Glynaeron, Williams. Galway-8t. Tudwal. Thomas. Point of Ayr—W. S. Caine. Williamg, Liverpool- Waterloo, Jones. Duhlin-Ceres, Roberts, do-Eleanor, J ones. Point of Ayr- Kite. Jones, Portinllaen. Sail in g4.-J a.pcr. Paull, Harburlrh-Adelaide. Elias, Pefmaenniawr Prince Ja Ja, Evons, Liverpool- Christiana, Griffiths, do— Flagstaff, Jones, Fleetwood— Joiin Parry, Davies, Londonderry—Urania, Jones. New- evtle-Latly Agnes. Hughes, London—Barbara Moir, Quinn. Inverness—Eliza Anne, Evans, Pembroke Dock- nowdon. Owen, SiUoth.

PORTMADOC. ATrivals.-Annic. Nicholas, Padstowe—Seven Brothers, Robert?, Fishguard—Industry. Williams, Wexford— Alpha, Jones. Storfham— Laura, Roberts. Cardiff- Three Sisters. Jones, Abcraeron—Rover P.s. Owens. C-ar(ii,T-P,ebecer. Roberta. Liveipol-Dovey Belle, Jaoios, Wic'rlow—Margaret Ellen, Thomas, Swansea. Sailings.- Sarah Jane. Thomas, Belfast —Desdemona. Erans, (ondon-Lorne, Davies, do—W. W. Lloyd. Jones Keil and Rtettin-Olivc Branch, Willinms, Great Yar- tnouth G Larsing, Hughes. Harburg-Winifred. Evans, do—Rover 9.9. Owens, Cardiff—Rebecca Roberts, Liverpool- Miss Pritchard, Jones, London-Truro, Exon, Portsmouth—Evelyn, Robert", Copenhagen—Dorothy, Huberts, Flimbnry—Aeron Lass, Jones, London—Mary and Eleanor, Jones, Harburg.

Tref Mewn Eflamau. Gwefreb o Ahus, yn nhalaeth Schonen, yn yr Ys- weden, a ddywed fod tan enfawr wedi tori allan yno foreu dydd Mercher, a'r flamau yn cael eu hennynu &'u ffvrnigo seithwaith gwaoth gan y gwynt cryf a chwythai. Ni feistrolwyd yr elfen ddinystriol hyd nes ydoedd yn mhell yn y prydnawn, oddeutu tri o'r gloch. Erbyn hyny yr oedd dau-ar-hugain o anedd- dai ac un-ar-bymtheg o adeiladau eraill wedi eu llwyr ddinystrio. Yr oedd y trigolion wedi eu syfrdanu gan fawredd y goelcerth, a diangasant o'u tai ameu heinioes. Bu un dvn farw o ddychiyn. Yn ffodus, ni bu chwaneg o golled ar fywydau ond ar feddianau y m yr anrhaith yn wir alania.

AT Ersr GOHEBWYR. i "ChwansH Teg. "-Gwen fyddai i chwi wffimd eich I. cwyn ifr awdurdodau sydd gyfrifol am y cyfryw ( bethau. Nid colofnau newyaatadurol ydvnt y lie- i oedd goreu i ddwyn cwynion tebyg i'ch rhai chwi. t Gair i'r Beirdd.-Wedi bod cyhyd,oherwydd amgylch- I iadau anorfod, jm methu cael lie i waith ein beirdd, dymunwn ddweyd y derbvnir eu cynyrchion, h.y,r os yn deilwng. Ar yr un pryd dealled meibion Barddas nad oes barddonia^th llongyfarchiadol l bersonau unigol, neu o alar ar ol y meirw, i ym- ddangos ond fel hysbysiadau. bersonau unigol, neu o alar ar ol y meirw, i ym- ddangos ond fel hysbysiadau.

Nodion Amaethyddol. Mae hau gwenith wedi dechreu yn ffafriol, ac y mae'r codiad yn ei bris o'i gyferbynu ar hyn geid y tymhor hwn y IIynedd wedi achosi f ragor o erwau gael eu hau. Mae y tir ei hun wedi ei aredig mewn cyflwr ardderchog, ac oni fydd ty- mhor hir o dywydd gwlawog ma.e'n. vmddangos yn hynod debygol pan ddaw y gauaf ar ein gwarthaf y bydd gweithrediadau yn y meusydd yn gynar iawn. Ond mae'r amser wedi dyfod pan y mae yn ddymunol sicrhau prif gnwd y pytatw, lie y tyfir hwynt yn helaeth, a dechreu codi "man- gels." Er fod y gwreiddiau yn awr yn chwyddo 1 yn dda, riidi ydyw yn ddoeth eu gadael hyd ganol Hydref, ar gyfrif y risk o rew. Heblaw hyny, mae'n enill mawr certio y gwreiddiau oddiar y meusydd pan mae'r pridd yn weddol sych, r her- wydd gwneir mawr niwed i'r tir os cerir y gwaith Iyma yn mlaen pan fydd y tir wedi ei soiglo a dwfr.

Nid oes un ran o ddiwydiant y fferm y mae cymaint o wahanol farnau ac ymarferiadau arno na thail y fferm; ac, fel y sylwa uri ysgrifenydd yn "Journal" Bwrdd Amaethyddiaeth, mae yn rhyfedd mor ychydig sydd yn wybyddus parthed y cyfnewidiadau fferyllol a "biological" a gymerant le mewn swm yn ystod ystorio. Mae rhai amaeth- wyr yn gwneud eu goreu i wthio i lawr a chrvnhoi y toraeth ceidw rhai ef mor lac ag sydd bosibl; defnyddir dwfr gan rai, ac ni ddefnyddir dwfr pan eraill cred un fEermwr mewn tail "ffres," tra i --ae'r, well gan un arall ei gael yn bwdr.

Mae y presenol yn adeg galed i stoc, yn fwy neillduol y da corniog. Bydd perchenogion yn fynych yn methu gwybod beth i'w wneud a hwy mewn trefn i arbed colled drwy oerni-peth eith afol debygol gyda gwartheg ar ol diwedd Awst. Mae treulio v rosweithiau oerion a hir ar vely Ilaith yn hynod niweidiol i wartheg, ohenvydd atelir cynydd yn hollol drwy eu darostwng i hyn. Mae'r trefniad goreu yn ffafr rhoddi pob math o anifeiliaid dan do ar ol y dyddiad hwn.

Rhoddir engraifft mewn newyddiadur dyddiol o laeth ffermwr mawr yr hwn a roddodd yr bys- ( bysrwydd iddo, ar ol rhoddi prawf o'r ddau gyn- Hun, allu olrhain lies reillduol trwy ei fabwysiad diweddar o roddi ei wartheg tan do mor gynted ag y daeth y nosweithiau oer, amrwd, a rhewllyd. Ni bu iddo, wrth gwrs, osod unrlipv ddyddiad penodol ar ba un i ddechreu y trefniant cysgodol; yn ddoeth gadawodd y manylion hyn at ymarfer- <iad pwyll, ond yr oedd yn bendant yn ei argy- hoeddiad parthed y cyrydd yn y cyflenwadan o laeth a dderbyniodd drwy roddi diddosrwydd i'w wartheg. Mae yr un reol yn dal yn dda gydag anifeiliaid stor. Os ydyw y nosweithiau oerion yn lleihau ildiad llaeth gwartheg, maent hefyd yn atal tyfiant a dadblygiad gwartheg ieuainc. Mae hon yn ffaith y dylid ei chadw yn dda mewn cof yn y cyfwng pervglus hwn.

Dywed cyfoesolyr fod gwyddau yn mhlith y clef- ednod mwyaf proffidiol y gall y fferm^T gadw oher- wydd costiant ychydig neu ddim i'w cadw ar ol y mis cyntaf. Maent yn rhai campus am chw:lota am fwvd, ac nis gadawant ddim bwvtadwy i un- rhyw rai dd'ont ar eu holau. Maent yr neillduol ddefnyddiol ar y soft ar ol y cynhauaf. Nid ydyw ond yn angenrheidiol eu cadw oddiar bor- el feydd ffres, oherwydd y bwytart ymaith y gwair ieuanc yn gliriach na defaid. Mae wedi ciel ei ddweyd na wna gwartheg bori ar dir y bu lhwer o wyddau hyd'-ddo, ond nid yw hyn ar un cyfrif yn brofiad cyffredinoi. Pa Ie hynag mae gan rhywun dir wast, neu agosrwydd at diroedd agored, gellir cadw gwyddau bron yn hollol ddi- gost. Nid' ydynt yn crwydro fel hwyaid, nac yn bwyta y budreddi yr ymhvfryda hwyaid ynddyat, ond lie y cedwir llaweroedd o honynt mae yn ddy- munol cael rhywun i'w gwylio. Maent yn rofyn cysgod sych, ac os rhoddir digonedd o "litter"— un a'i gwellt glan neu ddail-hydd iddynt gyn- vrchu tail ysplerydd. Nid oes angen arnvnt am bwll, ond y maent yn well o'i gael, ac nid ces llim yn y fiordd o fwyd llvsieuol nad ydyw yn dygymod a hwy. IV

Pa fodd i sicrhau bliv-rdd-daliadau i lafunvyr amaethyddol wedi cyrhaedd henaint ydyw un o'r dyrys-bynciau y mae yr Undeb Amaethvddol Cenedlaethol yn ceisio ei benderfynu. Gellir cym- eryd awgrym defnyddiol o'r mudiad i'r un eyf iir- iad sydd wedi ei gychwyn yr, Ffrainc. Mewn cyf- arfod o Gymdeithas Amaethyddol Chalons-sur- Marne. gynhaliwyd yn ddiweddar, desgrifiodd y llvwydd gynllun y symudiad, yr hwn fydd yn gysylltiedig a'r Syndicate Amaethvddol o Ddos- barth Marne, er y bydd y cronfeydd yn hollol ar wahan. Bydd i lafurwyr dalu tanysgrifiad lilyn- yddol o bum' franc (4s 2c), noddwr o'r unrhyw yr. talu swm cyfartal. a chwyddir y gronfa at flwvdd- daliadau drwy gyfrania.dau aelodau mygedol, gan danysgrifiadau, a chan gyfraniad o'r Wladwriaeth. 3>s<w y blwydd-dal yn ddyledus i bob aebd c'r budd-gymdeithas pan gyhoedda yr oedran o bump a thriugain.

Yr oedd marchnad Llundain, ddydd Llna, 6c yn rhatach ar yr wythnos am werith Seisnig, Americanaidd, a Rwsiiidd, ac yr oedd ton y fNJ- nach yn fwy gobeithiol nag a fu. Nid oedd nwr o gyfnewidiad mewn haicld; gwnaed busnes Hod dda. Yr oedd ceirch Seisnig yn gadarn, a'r Am- ericanaidd yn ddrutach. Cymerid prisiau blaen- orol am y Rwsiaidd. Dwl oedd fIa, pys yn gadarn, a'r rhyg ychydig yr ddrutach, yn enwedig y Itws- iaidd. Yr oedd gofyn lied dda am indrawn yn ol o 18s i 20s y round, oddeutu 15s am American- aidd, lie oddeutu 178 am yr Argentinaidd. Cau- odd y farchnad yn waelach am geirch, indrawn, a haidd at fragu.

Hheilffordd Newydd o I Lanfair i Beaumaris. J Moo trigolion Mon yri gwybod erbyn hyn fod mudiad ar droed ers peth amser i gl rheilffordd ysgafn o Lar.fair P.G. i Beaumaris, ac yn ddiddadl bydd yn gaffaeliad mawr i'r trigolion sydd yn byw yn y cylchoedd hyn, yn enwedig felly i'r amaeth- wyr sydd eisiau cludo eu nwyddau i farchnadoedd Llangefni a Bangor. Bydd y rheilffordd hefyd yn fantcisiol iawr", i ddyeithriaid. sydd yn arfer dyfod yn flynyddol i fwynhau awyr iach a golvg- feydd prydferth glanau Ynys Moft, a gobeithie y bydd jr.* fod'dion i dymr mwy o ddyeithriaid i'r cylchoedd hyn, ac y bydd yn Ilawer o elw i'r trig- olion yn gyffredinol. Wrth gwrs, gwerir swm mawr o arian i adeiladu y rheilffordd, ac o ganlyn- iad rhydd hyn waith i ugeiniau o ddynion; ac ar ol i'r gwaith gael ei gwblhau bydd eisiau amryw ddynion yr gyson i edrych ar ol y gwahanol stations, etc. Yn ein rhifyn presenol gwelir hysbysiad gan y promoters yn gwneud apel at Gomisiwners y Bheilffyrdd Ysgafn i gael caniatad i ymgorphori yn gwmpeini i gario allan yr holl weibhrediadau yn ngVn a gweithio y rheiiffordd.

Nodios o Gaergybi. Un o foddianuu mwyaf poblogaidd cenedl y Cymry ydyw y moddion diolchgarwch am y cyn- hauaf. Mae and i hen bechadar i'w gael ar hyd a lied y wlad na bydd yn myned yr. agos i eglwys na. chapel. ond ar ddvdd diolchgarwch, yr hyn a brawf fod Satan wedi methu ymlid yn llwyr o galon dyn syrthiedig yr ymdeimlad o rwymedig- aeth i ddiolch i Dduw am Ei 'drugareddau llu- osog. Yr oedd gwasanaeth diolchgarwch eleni ddvdd Mercher a dydd Iau yn eglwysi Sant Cybi a Sant Seiriol yn lluosog ac effeithiol. Pregethwvd yn y ddwy eglwys yn Gymraeg a Saesneg gan y Parch Wynne Jones, Caernarfon y Parch H. L. Jame3, Bangor; y Parch R. Roberts, Llanfechell; a'r Parch David Williams, Llandyrnog. Cymerwvd rhan hefyd yn y gwasanaethau gan y Parch J. Hopkins, Rhoscolyn, y Parch R. Price, B.A., a'r Parch James Jones, curadiaid. Dydd Llun cyr.haliwyd moddianau yn ngwahan- ol gapelau Ymneillduol y dref. Lied deneu yd- oedd y cynulliadau yn y boreu a'r prydnawn, ond yn yr hwyr yr oedd tyrfaoedd lluosog wedi ym- gynull, a phawb mewn hwyl yn diolch. Mewn rhai trefi cynhelir diwmod diolchgarwch aim y cynhauaf yn ddydd o wjrl. Ceuir y mas- nachdai, a rhoddir dydd seibiant i'r gweisior.: gan I lawer meistr; ond mae masnachwyr Caergybi yn rhy fydol i gau eu siopau. Gwir fod rhai o honynt yn cau yn yr hwyr er cael cyflei ddiolch tipyn yn y cyfarfod olaf. Peth hardd fuasai i'r masnach- I wyr i ddyfod i gyd-ddealltwriaeth a'u gilydd, a chau eu masnachdai drwy y dydl, er rhoddi man- tais i'w gweision, yn ogystal a'u teuluoedd cu lnm- ain, i neillduo ur diwrnod o'r fhvyddyn. i ddiolch am eu bara beunyddioL I Ar Gyfa.ndir mawr yr America neillduir un diwrnod bi3b blwyddyn, drwy prchymyn yr Ar- lywvdd, i ddiolch am y cynhaujif. Bydd olwyn- ion masnach wedi sefyll drwy r holl wlad, ond diau fod nifer fawr yn defnyddi(?y dydd i bechu eto, mae yl1 dda meddwl fod y mwyafrif o <lrig- olion y wlad ei gadw yn gyij&gredig i'r amoan gosodedig. Nid oes dim byd tebyg i nMachfa at wneud arian i rlirio dyled addoldai. Mae ami i gym- deithas ddadleuol wedi bod yi trin y pwnc—a ydyw y cynllun yn un ysgrythyrol a pliriodol i'r amcan; ond waeth faint a ddadleuir ac a gon- demnir, mae v dull yn un mor lwvdaianus yr cryfFredin fel nad oes fawr o berygl y rhoddir ef heibio. 0< Bu nodachfa. capel Annibynri Mount Pleasant yn y Market Hall, yr wythnos Hon, yn llwvddiant maAvr, a deallaf fod swm sylweddol wedi ei wneud tuagat glirio dyled yr addoldy. Agorwyd y gweith- rediadau ddydd Mawrth gan Mr H. Thomas, Maer Beaumaris a dydd Mercher gaj Mr J. Edmonds, R.N., Homelea. Gwnaeth y ddau areithiau pwr- pasol, a diolchwyd iddj-nt yn wresog am eu presen- oldeb a'u gwasanaeth. Ymwelwvd a ni yr wythnos hon gan Mr W. D. Davies, Scranton, America. Nid yn ami y cwrdd- ir a Chymro wedi teithio cymaint a Mr Davies. Y mae yn enedigol o Sir Gaerfyrddin, ac wedi treulio pum' mlynedd ar hugain yn yr America, ac am y deuddeg mlyrfedd olaf o'r cyfnod hwnw y mae wedi bod yn gynrychiolydd teithiol i'r "Drych," ncwyddiadur pwysig Cymry y Gorllewin-fyd. Nid oes dalaeth nad yw wedi bod ynddi, nac ond odid yr un Cymro gwerth son am dano ar y cyfandir mawr nad yw yn gwybod am dano. Mae ganddo ddau lyfr: un ar y "Cartref Dedwydd," a'r Hall ar "America a gweledigaethau bywyd." Mae y cyntaf yn ddifyr ac addysgiadol; ac am yr olaf gellir dweyd ei fod y llyfr goreu a djdarllerasom eriocd ar y testyn. Mae Mr Davies yn ymgomiwr difyr ac yn ysgrifenwr medrus iawn. Mae yn y ddwy gyfrol luaws o ddarnau barddonol, ond nid yn y rhai hyny y gorwedd eu gogoniant. Braidd yn ddof a chyffredin o ran svniadaeth ydyw y darnau barddorol, er hyny maent yn hynod o ddarllen- adwy ac yn llawn o wersi buddiol. Mae Mr Da- vies wedi teithio llawer o Gymru yn ystod y mis- oedd diweddaf, ac yn cael derbyniad serchog gan ei gyd-genedl yn mhob man. Bu y mater o gael rhagor o heddgeidwaid yn y I dref o dan sylw y Cynghor Dinesig nos Fawrth. Cwynai aelodau rhanbarthau Kingsland a Londor.- road mai anfynych iawn y bydd yr heddweision yn ymweled a hwy. Diau fod sail deg i'r cwyn- ion. Mae y parthau hyn o'r dref wedi cynyddu yn rhyfeddol yn ystod y blynyddau diweddaf, a dylai un swyddog gael ei benodi i ofalu am bech- aduriaid y rharau yma o'r dref. Barnai amryw o'r aelodau na byddai yn bosibl cael ychwaneg o swyddogion, ond tybiai pawb y gallesid. hebgor un os nad dau o'r pedwar sydd yn y dref yn bresenol i ofalu am drefn yn y lleoedd a nodwyd. Paaiwyd i ofyn i'r Prif-gwnstabl dalu sylw i'r cwestiwn, a chaiio allan ddymuniad y Cynghor. PENHL

Gwrthgiliwr at Ylrth- I gilwyr (Gan yr Hen Ffarmwr.) (tar had.) 0, y Bod Mawr, er caleted ac ystyfniced yw fy nghalon wrthgiliedig i ar y tir a reibiwyd, nis gall- asai lai na gwaedu y dydd o'r blacn wrth wrando haid ddirmygedig o wyr y "Concerts" a'r Penny Reading" poblogaidd ond anghrefyddol yn dadleu I gilydd pa ranau o'r Gair Dwyfol oedd yn wir- ionedd, a plia ranau nad oeddyntl Ac erbyn i bob I un o honynt dynu ei ddarn gwrthodedig ei hun allan o hono, rhyngddynt oil, gadawyd finau heb gymaint ag un a.dnod o ddwyfol awdurdod ynddo o gwbl! Och! Galwa.nt Air sanctaidd y digelwyddog Dduw yn "very good novel!" Dr.CoIenso,y dyn mwyai dysgcdig yny byd! "Age ofReason"Tom Payne,y llyfr goreu a ysgrifenwyd erioed! gweinidogion y grefydd Gristionogion yn-beth-pa beth a ddywedaf? yn— yn d m thieves crefyddwyr, yn wholesale, yn d m hypocrites! a chrefydd fendigedig yr Add- fwyn Oep—yn—erchyll!—yn d-m religion Dychrynllyd dychrjullyd Gwrided dynoliaeth ac arswyded ellyllon y pwll diwaelod! ."Nid mewn congl y gwnaed hyn." Clywaist, 0 Arglwydd, eu gwaradwydd hwynt. Cofia hyn i'r gelyn gablu. 0 Arglwydd, ac i bobl ynfyd y "cyfarfodydd poblog- aidd hyn" "ddifenwi dy enw." O, ein IXiw, oni ferni di hwynt? Canys nid oes genym ni nerth i sefyll o flaen y dyrfa fawr hon sydd yn dyfod i'n herbyn, ac ni wyddom ni besth a wnawn. Na ddyro enaid dy durtur i gynulleidfa y gelynion, nac anghofia gynulleidfa Dy drueiniaid byth. "Cyfod, ° Dduw, dadleu Dy ddadl cofia Dy waradwydd gan yr ynfyd beunydd." Syndod! syned y Nefoedd oddiuchod, ac wyled angylion afonydd o ddagrau! Dyma "ein rhoddi yn eu dwylaw hwynt," dyma "din- ystrio ein huchelfa," dyma "fwrw i lawr ein huchel- leoedd," dyma. "gymeryd ymaith ddodrafn ein hardd- wch," dyma "ddyosg ein dillad," dyma "ddatguddio ein noethni," dyma ein gadael yn llwm ac yn noeth," a dyma. "wobr ein puteindra" am fyned i addoli eul- unod "cyfarfodydd poblogaidd" yr annuwiaid dien- waededig hyn! ac er y cwbl, yn ofer y llefa yr Ar- glwydd o'r Nef ar ei eglwys a'i gweinidogion hefyd —"Beuwch allan o'n canol hwynt. ac ymddidolwch, a mi a fyddaf yn Dduw i chwi." Tra, ar yr un pryd, mae yr holl dwrw tragwyddol sydd yn nglyn a chy- farfodydd y sceptics aaffyddol hyn trwy y Dywysog- aeth yn gytfredinol yn palmantu fFordd y miioedd i'r tir a reibiwyd, yn prysuro ac yn parotoi yn gyflym ac anoeheladwy i wneud Cjnnru deg yn un domen ddrewedig o Babyddiaeth, Ehesymoliaeth, ae An- nuwiaeth, ac yn ddigon i syfrdanu yDuwdod Ei Hun Wel, wel, breuddwydio ynta ynfydu yr ydwyf pan yn pregethu fel hyn wrthyf fy hon ar Ian yr afon yma am bregethwyr, crefyddwyr, a chrefydd; a minau wadi gwerthu y naill fel y Hall o honynt? Na, na, dim yn y byd ond cymaint a hyn—yn fy nghwsg y gwerthwyd hwynt! A rhoddwn fil o filoedd pe gall- wn ond yn unig alw y fargian.yn ol! Dim modd! dim modd! O na chymerai eraill rybudd oddi- wrthyf fi yn awr "fel na ddelont i'r lie poenus hwn." Ond, er y cwbl, fyddai dim mwy o wahaniaeth gan benaeth y cythreuliaid heno fy ngweled yn gwneud protfes gyhoeddus o grefydd Mab Duw yfory nesaf eto, dim ond i mi gysgu, ag yw ganddo fy ngweled yn vagabond penrhydd penrheol! Cysgu yn unig yw r pwnc oblegid gwyr yr un drwg yn eithaf da y gall wneud fel y myno a dyn yn cysgu, ac nid oes neb ar y ddaear yn ddiogelach yn ei grafangau dinystr- iol na dyn ar enw o grefydd ac yn cysgu! Yr oedd Samson, pan yn effro, yn lladd y Philistiaid wrth y ill, a dim ond asgwrn gen asyn yn ei law! Ond gall- odd un Dalilah feclian dori ei wallt, a'i yspeilio o'i holl nerth yn ddigon rhwydd wedi iddo gysgu. A druaii o Samson dacw ef yn sport elynion, ac yn "malu yn y carchardy." Ie" dacw Samson, y cawr, yn "malu yn y carchardy O! ynfydrwydd i mi erioed fyned i gysgu ar dir y gelyn. Dyma pan y collais y "plyg lyfv"—ysbrydol- rwydd crefydd yn y meddwl—fy holl nerth, a fy holl gysuron! Drma sydd wedi fy andwyo, fy ninystrio, a fy lladd hefyd! Pwy a gydymdeimla a mi? Pwy a drugarlia wrthyf? A phwy a alara. droswyf? Wrth bwy y dywedaf fy nghwj'n? Yr Arglwydd a'm gwrthododd yn ol fy haeddiant, y byd yn edrych yn ddirmygus arnaf, Satan yn ddannod y cysgu i mi yn barhaus, a ehydwybod euog fel arthes wedi colli ei chenawon ddydd a nos! Mae "iSion ddifeddwl" yn dweyd o hyd, o hyd, fod yn rhaid fy nghael i lawr i rywle. Ond wn i yn y byd i lawr i b le. Peth rhwydd yw maddeu i "Sion" druan, serch hyny; oblegid tybia ef mai yr un clefyd sydd ar bawb a'u gilydd, am mai yr un feddyginiaeth sydd ganddo ef i ac at bawb fel eu gilydd Ond, dichon, pe gwyddai "Sion" y cwbl, druan, efallai fod gymaint o eisieu cael help Haw i godi ambell un i fyny ag sydd o eisieu cadw un arall i lawr. Ar lawr! ar ie, ar lawr dan draed pawb—dan draed pobpeth Ar lawr gan ofid, ar lawr gan gywilydd, ar lawr gan ofnau, ar lawr gan amheuon, ar lawr gan y cyhuddwr, ar lawr gan anghrediniaeth, ac ar lawr gan anobaith yn fynych, fynych, Ydwyf, Arglwydd, ti aï gwyddost; yr ydwyf ar lawr dan draed y byddinoedd arfog hyn oil, ac yn sathrfa iddynt pa Ie bynag y byddwyf! "Y s truan o ddyn ydwyf,, pwy am gwared? Trugar- ha wrthyf, Arglwydd; canys y mae yn gyfyng ar- naf dadwinodd fy Ilygad gan ofid, a'm blynyddoedd gan ochain: fy nerth a ballodd oherwydd fy anwir- edd, a'm hesgyrn a bydrasant. Yn warthrudd yr ydwyf yn mysg fy holl elynion, a hyny yn ddirfawr yn mysg fy nghymydogion, ac yn ddychryn i'r rhai a'm hadwaenant; y rhai a'm gwelant allan a giliant oddiwrthyf. Anghofid fi fel un murw allan o feddwl: yr ydwyf fel llestr methedig. Dycliryniadau a'm goddiweddant fel dyfroedd. Y maent yn dyfod ataf megys trvry adwy lydan: y maent yn ymdreiglo arnaf wrth yr anrhaith. Ie, dychryniadau a drowyd arnaf: fel gwynt yr erlidiant fy enaid a'm hiach- awdwriaeth a a heibio fel cwmwl. Gofidiau angau a'm cylehynasant; ac afonydd y full a'm dychryn- asant. Gofidiau uffern a'm cylchynasant; maglau angau a achubasant fy mlaen. Y nos y tyllir fy esgyrn, a'm giau nid ydynt yn gorphwys. Tebyg wyf i belican yr anialwch; ydwyf fel dylluan y diff- aethwch. Gwyliais, ac ydwyf fel aderyn y to, unig ar ben y ty. Yr ydwyf yn frawd i'r dreigiau, ac yn gyfaill i gywion yr estrys. Aeth fy nhelyn hefyd yn r alar, a'm horgan fel llais rhai yn wylo. "Myfi a bechais." Do, Arglwydd, "Myfi a bechais!" Pa beth a wnaf i ti, 0 Geidwad dyn? Yr ydwyf yn "ceisio llefain arnat, ond nid ydwyt yn gwrando yr ydwyf yn sefyll, ond nid ystyri. Yr ydwyt yn gosod fy nhraed yn y cyflion, ac yn gwyliel ar fy holl Iwybr- au; ac yn nodi gwadnau fy nhraed," fel nad allaf ddianc heb i Ti ddilyn fy nghamrau. Yr ydwyt yn troi yn greulawn yn fy erbyn, yr wyt yn fy ngwrth- wyneba a nerth Dy law. (Josodaist fi yn y pwll Isa-f, mewn tywyllwch, yn y dyfndcrau. Nid oes rhyngom ni ddyddiwr a ddichon roddi ei law arnom ein dau. Darfu. am danaf! darfu am danaf! t- Pa beth a wnaf? pa beth a wnaf? Ffoi at gvrn yr allor, a marw yno, rhedeg oddiyno yn wyllt i'r dafam, a m Jllte rhoi naid dros y geulan yma ar fy mhen i'r afon, a ——- O.Y.— Da chwi, ddarllenwyr, ac yn neillduol chwi, y gweinidogion, eymerwch hyn o awgrym yn garedig, yn yr un ynbryd ag y dymnnwn inan ei roddi. DyTna fe—Bydd rhywbeth gan y gwahanol enwadau o Ym- r.eillduvv-yr i'w wneud, a hyny heb fod yn hir, heb- law chwerthin ar ben bugeiliaid yr Hen Fam wrth gaisio hel eu praidd yn nghyd i ddiddosrwydd. A chrcder fi neu bsidio, faint bynag yn y byd o niwed sydd rhwng yr Eglwys a'r Llywodraeth yn ein .gwlad ni, mae y cysylltiad sydd rhwng teyrnas y goleuni a theyma.s y tywyllwcli sydd rhyngddynt gyda y jje.thau a nodir yn yr ysgrif hon. yn ngliyda pnethau eraill cyffelyb, yn sicr o fod yn llawer iawn mwy dinystriol i gysur a llwyddiant teyrnas y Gwaredwr, mewn modd ysbrydol. Pe byddai yn briodol herio ar unrhyw beth, heriwn Nefoedd a daear i brofi y posibIrwjrdd i un dyn i fyw yn deilwng grefydd Mab Duw. "cynyddu ar gynydd' Duw," a chadw cydwybod ddirwystr gerbron Duw. tra ar yr un pryd yn dilyn y pethau hyn hsfyd. Gan ddyrnu, dynier hwynt.—Ydwyf, etc., ¡ Trigfa Dreigiau. GWRTHGILIWR. (Diwedd.)

Difyrion. Fe ofynodd yr athraw, "Faint ydyw dy oed, Wil- lie?" Atebodd Willie, "Yr wyf yn bump gartref, yn chwech yn yr ysgol, ac yn bedair yn y tren "A oes genych chwi blant, Mrs Kelly?" gofynai yr ynacL Atebodd Mrs Kelly, "0, oes eich anrhydedd y maa genyf ddau yn fyw ac un wedi priodi! Yr oedd dau Wyddel un tro mewn milodfa, pan y safasant i eurych ar arth. "Bid siwr," ebe un o hon- ynt, "ni ewyllysiwn gyfarfod a lianer dwsin o'r creaduriaid hyn yn rhedeg ar fy ol." "Patrick." meddai un gwyddel wrth y Hall, "beth wyt yn myned ar ol yr wningen fel yna a chlo dy ddryll wedi tori?" "Ust, ust, fra.wd anwyl, meddai ynt-au. "djnv'r wningen ddim yn gwybod hyny "Cymerwch ofal, y mae y cauad bron a dyfod i ffwrdd," gwaeddi crwtyn o fachgen bychan ar lodes iouanc y dydd o'r blaen, yr hon oedd yn chwerthin yn lied uchel, a cheg pa un a ddigwyddai fod dipyn yn fwy na chyffredin. Mewn gwledd a gynhelid ga.n argraphwyr yn ddi- weddar, rhoddwyd y llwncdestyn canlynol:—"Benyw —yr hon sydd ond ail yn unig i'r wasg mewn lledaenu newyddion Nid ydyw boneddigesau eto wedi pen- derfynu pa un a ystyriant hyn yn glod neu yn sarhad iddynt. "Beth ydyw y mater, fy anwylyd gofynai gwraig i'w gwr, yr hwn oedd wedi eistedd am haner awr a'i wyneb yn guddiedig yn ei ddwylaw, ac yn ymddangos fel pe mewn tristweh mawr. "0! nid wyf yn gwy- bod," meddai yntqu. "yr wyf wedi teimlo fen ynfyttyn trwy'r dydd." "Wel," atebai ei wraig gysurlawn, "vr ydych mewn gwirionedd yn union yr un fath ag y tcimlwch." Daetli geneth fechan i swyddfa yr heddgeidwaid y dydd o'r blaen, a phryder dwys i'w ganfod ar ei gwynebpryd, a gofynodd fod i'r heddgeidwaid gael eu harifon i dy neillduol yn un o'r heolydd cefn. Yn y f;'n rlioddwyd gorchymyn i ddau aelod talgryf o'r heddlu i fyned heb golli amser at y gwaith, a gwnaeth- ant eu hymddangosiad yn y ty a grybwyllwyd. "Beth ydyw y mater?" gofynent i wraig y ty. "Beth yw eich meddwl?" oedd yr ateb. "Oni anfonxsoch am danom?" gofynai ceidwaid yr heddweh cyhoeddus. "Naddo." meddai y ddynes, "ond yr ooddwn yn medd- w1 fed fy mhlentyn yn marw, ac anfonais fy ngeneth am yr oiielriad!" Aeth y ddau heddgeidwad ymaith yn siomedig iawn.

Anrhydedd i Idcctcr yt. Enedigcl o Bethssda. Rhydd gohebydd y manylion canlynol am Dr. Prees, y trafnoddydd Americanaidd i Abertawe. Dyn parehus iawn ydyw gan yr Americaniaid, a chafodd gyfarfod ymadawol y oymry yno y dydd o'r blaen sydd yn profi ei fod yn ddwfn yn serch ei gydgenecll. Mab ydyw y doctor i Mr Robert G. Prees a'i briod, Cae Ifan Gymro. Bethesda.. Pan yn dra ieuanc graddiodd yn Friars Grammar School, Bat'gor, &c anfonwvd ef yn freintwas o feddyg i'r Penrhyn Quarry Hospital, o dan addysgiaeth y meddyg adnabyddus. Dr. Hamilton Roberts. Yn Rhagfyr, 1869, pan yn 18 oed. aeth drwy yr arholia.d gydag anrhydedd i fyned i goleg meddygol Glasgow, a'r un mis cofrestrodd yn yr Anderson University, Glasgow, fel efrydydd modd- ygol, a bu yno hyd wanwyn y flwyddyn 1873, pryd y derbyniodd ei freinteb feddygol. Wedi hyny aeth am flwyddyn i St. Mary's Hospital, Llundain, ac oddiyno yn "assistant surgeon" i Mountain Ash, Sir Forgan- wg, lie yr arhosodd flwyddyn. Dychwelodd oddiyno ac aeth trwy yr "hospitals" yn Dublin, Iwerddon, yn J'hvd a'r Brifyszol, hyd ei ddyfodiad i America yn Hydref, 1876.

Dywed papyraa newyddion St. Petersburg fod un o aelodau y Gyngres Ddaearegol, M. Stoeber wrth ei enw, gwr o Yladikavkaji, wedi rhewi i farwolaett wrth ddringo Mynydd Ararat.

CANU MEWN SAITH 0 IEITHOEDD. EI FEDD YN MYNWENT HENAFOL BEAU- MARIS. Syr,—Yn y rhifyn diweddaf or "Clorianydd" mae boneddwr dan yr enw "Teithiwr" wedi gwel'd y bedd- argraph hynod sydd ar fedd y gwr oedd yn gallu canu mewn gymaint o ieithoedd yn y "Sunday Companion," ac yn gofyn yn mha fynwent yn Mon y mae. Mae i'w wel'd yn yr ochr ddeheuol o eglwys y plwyf uchod, gyferbyn a drws y clochdy-cistfaen wedi ei gwneuthur y rhan isaf o hono gan geryg nadd, a'r rhan uchaf a llechan las a'r beddargraph air am air fel ag y gosodwyd yn y papyr uchod. Mae dwy chwaer a pherthynasau eraill wedi eu claddu yn yr un bedd. Nid ydwyf yn gwybod dim am y gwr hynod hwn, ond pe byddai i "Teithiwr" wneud ymholiad a rhai o r teulu, sef Dr. Hughes, Tanyfynwent, Bangor, diamheu y buasai yn cael hanes am dano. Y diwedd- ar Mrs Hughes, Plas Llangoed, a osododd y gistfaen er parchus golfadwiiaeth am y teulu yma yn y flwydd- yn 1835. 2, Bunker's-hiU. JOHN OWEN. (At "Teithiwr.") Syr,—Er nad yn un o "feirdd a llenorion Mon" nac un man arall, ac felly yn sefyll y tu allan i'r cylch y cyfeiriwch eich ymholiad dan y penawd uchod, gallaf eich hysbysu mai yn mynwent ea- lwys Beaumaris y gellwch weled y beddargraph sydd wedi cyffroi cymaint ar eich cywreinrwydd. Nis gwn ddim o hanes y delyn sy'n gorwedd daui. —Ydwyf, etc., R. H. It LlangefLi. Mr Gol.,—Tra ar ymweliad a. Chemaes yn Awst diweddaf aethum am dro drwy fvnwent. henafol Llanbadrig, ac y mae argraph ar fy meddwl i mi yno welcd yr hyr.! y sonia Teithiwr" am dano yn "Nghlorianydd" yr wythnos ddiweddaf. Tybiaf ei fod ar gareg tucefn neu tu uchaf i ddrws yr cg- Iwys. Os iawn y coliwyf nid yw yn hawdd ei ddarllen. Dichon yr aiff un o'ch darllenwyr yno i edrych ai cyvvir hyn. Dyma i chwi beth a welir yno BRQIMLRKPIZVAMAPQZTVVEVQ II QANLERIIA VEMAEVRLOVRN.-Ydwyf, etc. Seacombe. R M. PRICHARD. O.Y.—Y deongliad vw Byw i mi yw Crist, a marw sydd elw. O! angau, pa le mae dy golyn. CANU MEWN SAITH 0 IEITHOEDD." Mr Gol.,—Gyda'ch caniatad yr wyf yn cymeryd y pleser o roddi gwybodaeth i'ch gohebydd "Teithiwr," mai yn hen fynwent y plwyf yn Beau- maris y deuir o hyd i feddrod y cerddor dall a'r bonwr John Hughes, un o hex! deulu parehus ac adnabyddus Plascoch. Er colli ei olwg yn naw I diwrnod oed, ymddiriedwyd iddo alluoedd gloew- on, a gwnaeth ddefnydd priodol ohonynt fel y gwelir oddiwrth ei feddargraph. Ceir yn yr un fyDwent feddargraph nodedig o deulu-gollasant eu I bywydau ar y Dutchman's Bank flynyddau lawer )n yn ol: awdl am y digwyddiad torcalonus a chalon- rwygol a ddyfarnwyd yn oreu i Caledfryn yn Eis- teddfod fythgofiadwy Beaumaris, yr hwn a gadeir- iwyd gan ein Grasusaf Frenhines Victoria cyn ei hesgyniad i'r Orsedd. IONAWR. l

Y CAU CYNAR YN LLANGEFNI. Syr',—Yn y "Clorianydd" diweddaf gwelais aw- grymiad at gael cau cynar. Pan welais y penran meddyliais fod yr awdwr yn meddwl cael cau am saith o'r gloch yn y gauaf yma sydd yn dod, yn lie am wyth, ie, naw a deg, fel y mae arfer rhai, a hyny i ddim yr ami ond i gyfoethogi cwnmi y mry, yr hwn sydd yn barod ei bris yn rhy uchel o'r haner ac eto mae yn rhaid i rai masnachwyr gael dal goleu yn eu masnachdai i ddim pwrpas gwell nag enill dimai, ac wrth wneud hyny daJn ceiniog am y fraint hono. Pe buasai y brawd yma, pwy bynag ydyw, yn dymuro hyny, buaswn yn cyd-ymffurfio ag ef ar unwaith ond nid oes genyf y cydymdeimlad lleiaf a'r un o'r gloch fel y I eyfeiriai, gan fy mod yn credu fod y gweision yn cael mwy o seibiant o'r haner na'u meistriaid yn barod. Y mae pobpeth o waith rhyw bobl yn tu- oddu yn gryf i ddifa masnach Prydain. Y mae ei streics a'i beggars wedi myned yn fwrn ac yn farn ar y wlad. Pa bryd y terfynir?-Ydwyf, etc., MASNACHWR ARALL.

MR E. J. GRIFFITH, A.S., YN Y RHYL. Syr,-Dymunaf eich caniatad i alw sylw lied yddwyr a dirwestwyr Mon at yr anfri a daflwyd ar- nom gan waith ein haelod Seneddol yn amddiffvn y fasnach feddwol yr; y Rhyl, ac wrth wneud liyny yn ceisio dirmygu a sarhau un o'r dynion ieuanc goreu a fedd enwad parehus y Bedvddwyr. Pro- ffesa E. J. Griffith ei fod yn un o arweinwyr Oyin- ru Fydd. Ond 03 wrth bleidio y fasnach feddwol a sarhau pleidwyr rhinwedd y bwriada fod folly, ni fuasai waeth ini Beelzebub ei hun yn arweinydd nnvy nag yrtau. Wrth weled y Wasg Gymreig mor ddistaw ar y pwnc credem braidd mai anwir- edd oedd yr hyn a ymddangosodd vn, v Clorian- ydd ond os gwir, dylai dirwestwyr Mon godi ar eu traed yn Uu mawr a dwyn y mater i sylw eyf,ir- fodyt¿ pot) dosbarth trwy y wlad, a dylai pob cyf- unJEh ei d(i trwr y sir gymeryd sylw o'r ym- ddygiad anheilwng hwn o eiddo ein cynrychiol- ydd. Mewn gair, dylem ddangos ra fynwn ein twyllo ag addewidion teg yn adeg etholiad ac ym- ddwyn yn wahanol pan geir cyfleusdra. Rhagor ar hyn eto, os ceir caniatad v golygvdd.—Ydwyf, etc., DIRWESTWR 0 FON.

BWRDD YSGOL ABERFFRAW A'R YSGOL- FEISTR. Syr,—Y mae llythyr Trethdalwr yn y rhifyn diweddaf wedi creu cynhwrf mawr yn yr ardal, ac wedi codi cydymdeimlad pawb o blaid Mr Hughes, yr hwn sydd yn cael ei drin mor anfon- eddigaiddd ac arghristionogol gan y Bwrdd Ysgol. Nid fel hyn yr oedd pethau pan oedd y Parch J. Richards ac enwogion eraill yn gadeirwyr yBwrdd. Yr oedd yma drefn a chymydogaeth dda yr amser hono, yr ysgol yn Ilwyddo, a phawb yn gytun. Yr oedd yma olygfeydd torcalonus yr wythnos ddiweddaf, amryw o ddynion dyeithr yn dod yma i chwilio am le Mr Hughes, rhai o bellder ffordd, ac heb fod yn gwybod dim am yr amgylchiidau. Pan glywodd un sut yr oedd pethau yn bod fe ddvwedodd in buasai ef yn dyfod yma am unrhyw gyflog, ac na chlywodd yn ei fywyd son am v fath fryntni ac erledigaeth a. diau mai teimlad cyffelyb oedd yn meddu y lleill a ddaeth yma ar ol clywed am yr ymgais i daflu Mr Hughes a'i deulu lluoso-x i oehr y ffordd ar ol ein gwasanaethu am dair blyri- edd ir hugain yn ifyddlawn a llwyddianus. Jlae «ran bawb a fu o dan addysgiant Mr Hughes y parch mwyaf iddo a'r cydymdeimlad dyfnaf ag ef yn ei drallod.—Ydwyf, etc., ° HEN DDISGYBL. Syr.—Mae pobl Aberffraw yn ddiolchgar iawr; chwi, Mr Gol., am gyhoeddi Ilythvr Trethd-ilv. r" yr wythnos ddiweddaf er galw sylw y wlad at y driniaeth chwerw y mae Mr Hughes, yr ysgol- feistr, yn ei gael oddiar law y Bwrdd,Ysgol pre- senol. Mentraf ddweyd nad ydyw y Bwrdd yn cynrycliioli barn a theimlad y trethdalwyr ar y mater yma. Yr oeddwn yn hoffi awgrymiad Trethdalwr" o gael cyfarfod cyhoeddus yn yr ysgoldy i drafod y pwnc. Nid oes arnaf ofn dweyd na byddai llais pawb o blaid i Mr Hughes aros yn ei le. Os y caiff Mr Hughes ei droi ffwrdd cawn gy9e fel etholwyr i ddewis Bwrdd 1 iewydd yn fuan, a'r peth cyntaf a. wneir fydd cael Mr Hughes yma yn ei ol. Mae o yn ddyn wrth fodd pawb ond rhyw ychydig o benboethiaid sydd 311 gwneud i fvnv v Bwrdd presenol.—Ydwyf, etc., YMNEILLDUWR.

TREFDRAETH: EI LWYBRAU CYHOEDDUS. Syr,—Nid mynych y bydd dim mewn perthynas a'r plwyf hwn yn ymddangos ar glawr y Clorian- ydd ni wyddom y rheswm o hyn, ond gwyddom Tnni rid prinder gohebwyr digon galluog sydd i'w briodoli i'r diffyg, llawer llai amddifadrwydd dig- wyddiadau. Pa beth bynag yw y rheswm neu y rhesymau ni cheisiwn benderfynu ond os can- i-itewch ofod fechan yr wythnos hon, er ieimlo dyeithriwch y gorchwyl, ymgymerwn a thraethu ychydig ar y penawd uchod. Fel bron i bob plwyf gwledig arall y mae yn perthyn i'r plwyf hwn ei Iwybrau cyhoeddus, ac y mae cwyn i'w glywed ar hyd y blynyddau yri eu cvlch ac nid heb achos y cwynir, oblegid y maent wedi cael eu hesgeuluso yn ddirfawr. Pan ffurfiwyd y cynghorau plwyfol, yn ol Deddf newydd 1894, mawr oedd y siar-id y pryd hyny y byddai i'r Cynghor eu cymeryd, a rhoddi iddynt y sylw dyladwy. Ond pa fodd y mae pethau yn sefyll? Erbyn heddyw y mae clau neu dri o'r llwybrau hyn yn gauedig. Pa fodd y bu hyn, tybed? A ddarfu i'r fferm wyr, drwy dir pa rai y mae y llwybrau hyn yr! arwain, gymeryd manfew^ ar feddalwch y Cyngior, neu yrite 9 ddarfu r Cynghor drosglwyddo iddynt yr hawl? Os yr ymholiad blaenaf sydd agosaf ii'w le, gresyn- us meddwl 1 gynghor heb asgwrn cufn fod erioed mewn swydd ond os yr olaf sydd gywir amIwg *7 1 Wia,ur cyhoedd fod yn ddibim od yn ei S,g' 1, g,a"fo(i -v rliai ^edi Ilwyddo inor Ilatunol ddigor, a theg mewn rhyw ystyr oedd i eraill o'r un yspryd geisio dilyn vr un esrampl; felly fu gyda'r llwybr sydd vn croesi y maes agosaf i eglwys y plwyf. Gwnaethpwyd i ffwrdd a r hen gamfa o'r brif-ffordd, yr hon, vn ddiameu, ydoedd wedi dal pwysau llawer cenhedl- aeth, er hyny yn edrych nemawr gwaeth, ac adeil- adwyd un arall ami, yr hon oedd mor uche! nas ;|aUai bron ond yr hyn a feddai adenydd fyned drosh. Wrth weled hyn arferodd rhywun' neu rhywrai home rule," a bwriwyd hi i lawr droion, ond or diwedd adeilanwyd hi ychydig raddau yjL nwylusach, ac ni chlywsom i neb dori ar ei hedd- wch wed yn er fod y gwyn yn parhau oherwvdd ei dull anfoddhaol a pheryglus. Digwyddem fynei heibio iddi un tro, ac ar ddeulin ar ei phen yr fOT^dd^.urddasol fel pe yn astudio'r ffordd rwyddaf 1 ddisgyn. Tebygol iawn iddo ar ol cael ei draed ar y brif-ffordd lefaru geiriau. cryfach am danj nag a wnaeth am niwl Llundain. ir wythnos o'r blaen dygwyd cais o flaen y yng or Plwyf am ganiatad i symud y llwybr <lar> eyxw, a ba le neu i ba ddyben anhawdd dirnad. 100-7 Oe^,Jn0awr gyfleusdra neillduol i Gynghor 1897 weithio Credwn fod y Cynghor gan mwy.if yn gyfansoddedig o ddynion call a jphenderfynol Lvn t' f" lYn y cyfleusdra Cvnlnrgf, 7 J i7dd id^nt ddi1^ e9ia^Pl Cynghor Llargadwaladr a chynghorau eraill a gwneuthur y llwybr hwn yn deilwng o'r plwyf • h chredwn ond iddynt wneuthur hyn y gallant," ar ol cyrha.edd ohonynt hen ddyddiau, i/drych yn ol ar y cyfnod presenol gyda boddhad pe byddai oud yn umg yr ymsyniad iddynt fod yn foddion i g.ar lwybr addolwyr hen a meih- lantus.—Ydwyf, etc., YR HEN WR

UNDEB BANGOR. Syr.-Mae yn hysbys fod y Bwrdd hwn yn cyfar- fod bob pythefnos, a chan fod cymaint o drethi yn cael eu codi, ie, hyd nes llethu llawer o'r trethdalwyr, Uawer o ba rai nid oes ganddynt ddim ond eu hen- wau yn unig ar eu heiddo, pan mae yn amheus nad oes amryw yn cael eu talu yn wythnosol o'r Bwrdd uchod a chanddynt eiddo: (a) Beth pe byddent yn edrych trwy eu rhestr faint o feibion sydd yn cael an iuu bed 1 dalu at gynal eu rlneni yn ol y gyfraith. (bl Runt sydd p derbyn arian wythnosol a chanddynt eiddo ie, rhydd-dahadol. Traethed arall ei ien — 1 dwyf, etc., "TRETHDALWR."

Agor Pont Newydd Talycafn. ARAETH GAN FAER CONWY. Ddydd Sadwrn (cyn y diweddaf) darfu i Dr. R. Arthur Pnchard (Maer Conwy) berfformio y sere- moni o "agor" y bont newydd ar draws yr Afon Gonwy yn Nhalycafn, a adeiladwyd gan y Talv- cain Bridge Company," cadeirydd pa un ydyw Mr Griffith Griffith, Llican. Cyrhaeddodd nifer fawr o bobl o'r ardal gymydogaethol i weled y gweith- rediadau, canys yr oedd tren arbenig yn cael ei rhedeg yno o'r Junction. Cyhwfanai baneri ar v bont, ac arddangosai olygfa wych fel yr edrychid arm allan o ffenestnr gerbydres fel yr agerai mewri i r orsaf. Yr oedd dipyn yn ddwl y borera cyntai, ond at haner dydd pelydrai yr haul yn desog ac aeth pobpeth heibio mewn tywydd teg. Aeth y Maer rhagddo at borth y bont, yn cael ei ddilyn gan Mr a Mrs Griffith Griffith ac eraill ae, ar ol ychydig o sylwadau rhagarweiniol, dy- wedodd ei fod yn coleddu serch mawr at yr afon w a7* amSer.pan' fel dyn ^uanc, y cawsai an- hawsder mawr 1 groesi y ferry un noswaith, panv am haner nos, y cafodd ei alw at wely un claf, hwyraeh o fewn can' llath, a phan yr oedd yn angenrheidiol myned beiirter o d-,ir nniiriir ac weithiau llesteind ef hefyd gan wyntoedd uchel a phob math o dywydd diyc-hinog y gellid meddwl am dano. Yr oedd y ferry hono wedi bod mewn bodolaeth ers cyn cof-mew-z4 bodolaeth yn hanes- yddol y;n gysta1 aS oddiar olygwedd fasnachol Mi ydoedd foddion cymundeb rhwng Sir Gaernar- fon a Sir Ddinbych. Ond yr oeddynt yn bresenol y diwrncd hwnw i agor pont fyddai'n ddechreua^ cyfnod newydd—1 r ardal hono yn neillduolyf- nod o gymundeb agosach rhwng y ddwy sir. Mewn blynyddoedd diweddar nid oedd ar siroedd Caernarfon a Dinbych eisiau dim byd yn fwy nag adeilad fel hwnw. Gwnaethai y Cynghorau Sirol gais 1 ffurfio cwmni i adeiladu pont dros y ferry. Bu i Gynghor Sirol Diribych yn weithredol ffurfio pwyllgor i gyfarfod Cynghor Sirol Arfon gyda'r bwnad o godi pont fuasai yn hwyluso'r cymundeb ddylai yn naturiol fodoli rhwng y ddwy sir. Nid oedd efe yn dyrouno dweyd dim yn erbyn ei ond 71 oedd yn ffaith na ieddert hwy ddigon o foesgarweh hyd yn nod ddewis pwyllgor i gyfarfod Cynghor Sirol Din- bych. Yn y dyddiau cynyddol hyn, pa fodd bynag, daeth boneddwr anturiaethus yn mlaen gwnaeth waith ddylasai gael ei wneud hwyrach gan swyddogion neu gyrph cyhoeddus. Bu i'r ^n> ^iWnW\pri,n yr raid id<io ddweyd, yn bur ddyfalbarhaol o'r foment gyntaf yr ymffv- merodd ag ef; a serch fod gand^T i S. llawer o rwystrau, efe a gadwodd ei ysgwydd wrth yr olwyn," a chyda digonedd o gyfeillion i'w gefnogi efe a adeiladodd y bont ysplenydd hono welent o u blaenau, yr hon a gostiodd arian mawr. Hyd y bont rhwng yr abutments oedd 355 o droed- feddi; yr oedd poo ochr i'r afon yn rhychwanta lied clir o tua 90 troedfedd ar high water of or- dinary spring tides." Yr oedd lied y "centre span" yn 150 troedfedd, gyda. "minimum head- way chr o ddeunaw troedfedd ar lanw uehel; fe.f7j >7,°?^ "span" o ugain troedfedd dros y brif-ffordd 1 Gaernarfon. Llawn hyd y bont a'r dynesiadau oedd 1370 o droedfeddi. Adeiladwyd y piers a'r abutments o gareg galch, wedi eu cefnu a concrete. Yr oedd y eolofnau ar y piers o haiarn bwrw wedi ei lenwi gyda corfcrete. Lied y bont rhwng y parapets oedd 24 troedfedd. Lied y cerbyd-lwybr oedd 17 troedfedd, a lied y troed- Iwybr yn chwe' throedfedd. 0 dan y troed-lwybr rhedai y pibellau dwfr newyddion er cyflenwi Llandudno. 0 hyn allan byddai i drafnidiaeth basio • rhwng y nailI sir a'r 11all, a thuedd y bont fyddai gwneuthur y ddwy sir yn un: Wrth der- fynu, dymunai efe (y meddyg) gyriyg pob llwydd- iant i Bont Talycafn, a hyderai hefyd y caffai y cwmni ei wobrwyo mewn ystyr arianol. Yna y Maer a ddadglodd y porth (gate), a sy- mudodd y parti i ganol y bont, lie yr oedd hen gweh y ferry wedi ei rwymo wrth y bont gyda rhaff. Dywedodd y Maer fod ganddo yn awr i ddweyd good-bye wrth hen ffrind parehus (sef "prydlesydd yr afon"), yr hwn oedd wedi eu gwasanaethu ar lawer achlysur ac ar bob math a dywydd; ond yr oedd ganddo yn awr y gorchwyl pleserus, eto anhyfryd, o dori y cysylltiad am byth rhwng yr hen ferry a Phont newydd Talycafn. Yn ddilynol bu i'r Maer, ar ol ychydig ymdrech, dori y cortyn a nofiodd yr hen gweh i lawr yr afon yn nghanol banllefau o lawenydd, tra gwaeddai y badwr Ffarwel." Cyflawnwyd y seremor/i o ddadorchuddio tabled gan Mrs Griffith Griffith. Ar y tabled yr oedd yr arysgrif a ganlyn, yn Saesneg The bridge open- ed on October 9th, 1897, 60th year of the reign of her Most Gracious Majesty Queen Vistoria, was erected by and is the property of the Talycafn Bridge Company, to whose chairman, Griffith Griffith, Esq., Llican Isaf, Ty'nygroes, near Con- way, is due the credit of supplyinig a long-felt want of the counties of Carnarvon and Denbigh." Yna ewblhawyd seremoni yr agoriad trwy waith Mrs Griffith yn enwi y bont, yr hon roddodd bwys- igrwydd ar y gorchwyl trwy dori potel o cham- pagne. Mr Griffith Griffith a ddywedodd fod ganddo, fel cadeirydd y cwmni, ddyledswydd i'w chyffawni a roddai bleser mawr iddo, a hwnw oedd diolch Faer Conwy am ddvfod yno'r dydd hwnw i agor y bont. Gallai efe ddweyd wrthynt, oni bai am y maer, na fuaaai y bont hono wedi cael ei hagor. Bob amser yr oedd yn rhoddi iddo ef (Mr Griffith) bob cefnogaeth a chalondid i fyned yn mlaen gyda'r gwaith: yr oedd bob amser yn barod roddi cynorthwy a gwybodaeth. Yr oedd yn wir i Dr. Prichard (fel Maer Conwy) ddyfod i Lundain i'w wrthwynebu ef, ond yr oedd yn wrthwynebiad pur resymol, oblegid hwy ddaethant i ddeall eu gilydd cyn eu bod yn Llundain ddeng munud. Digwyddai Cadeirydd y Pwyllgor (Iarfl Morley) fod yn dra chyfarwydd a'r gymydogaeth hono, ac felly dywedodd wrth ei gydswyddogion nad oedd yn N gogledd Cymru le gyda mwy o angen pont. ynddo. Rhoddwyd banllefau uchel 1 Faer Conwy yn nghyda thair banllef gymeradwyol i Mr a M Griffith.