Y Clorianydd

Yn Devonport, y noeon o flaen y adoli, tafl- wvd evriedydd, o'r evw Eve William Hobbs, oddiar. ei etn, a lladdwyd of. Aeth yr olwyn- ion dros ei gorph, gan don ei holl aaenau un GeM. Yr oedd y diweddar Syr Frank Lockwood yn dwrn perthynaa afioe a Cliyn^ trwy ei wraig, gar. mai merch i Mrs Schwabe, Glyn Garth, palas ar fin y Foruri, ydoedd. Cymerodd y briodas Ie ya Eghvys Llandegfaa, Mon, yr hon sydd tua dwy filldiroGly? Garth.

Trychineb Anaele. TEWLXJ O SAW WEDI MYGU I ( FARWOLAETH. Dydd Meroher cynhaliwyd trengholiad mewn porthyriaw i'r tin gymerodd le yn Bethnal Green, Llundain, boreu dydd Sabboth, trwy yr hwn y darfu i un Mrs JarvLs a'i naw plilentyn golli eu bywydau. Dywedodd David Bai'bor," yr z, hwn a berchenogai ystafelloedd isaf y ty yr oedd y tan wedi tori allan ynddo, ei fod yn ymddangos iddo dori allaii mewn owpbwrdd ar y grisiau, yr hwn a ddafr(yddiai y JarvLses i gadw coed tan, a nwyddau i wneud matches, gan fod amryw o honynt yn dilyn y gwaith o wneud bocses matches. Llwyddodd i gae) ei deulu ei hun allan trwy ddrvvs y cefn ac yai gwaeddodd yn uchel ar y J arrises, o'ld nid oodd neb yn ateb ao yn ol ei farn cf, yr ceddynt eisoes wedi marw. Nid oedd y rheithwyr yrj gweled n'b i'w beio yn nglyn a'r amT;uvd lion.

Cocoa a pha beth Arall. Xi a ddywedwn wrthych. Yn y lie cyntaf, nid y\v inewu unriipv ystyr yn physigwriaeth. Y mae pobl, fel maent yn dyfod yn fvrv deallus, yn dotl i weled y dylcnt hv>y geisio atal aliediyd. J.ho n. ymddangos yn rhyfedd. pan ddaw ur i ys- tyried hyny. fod egnioi:, penaf gwyddoniaeth fedd- y;ol yn cyfeirio a.t iachau, pan mai atal afiechyd f;ia.s;ti'ri ymddangos y peth mwyd naturiol. Yn ,tiv-r mae yn gwawrio ar y cyhoedd i geisio atal af- iechyd, nesu o leiaf ei luddio. Mewn atal y mae Yi-Cocoa Dr. Tibbies yn chwareu rhan bwysig, gan ei fod yn gweithredu'n unig a hollol fel yin- borth maethlawn o'r dosbarth ey-ntaf. S/Iae yn rhoddi nerth i'r cvfansoddiad wrthsefyll, gwrtli- wynebu, a gorchfygu ymosodiadau afiejhyd. Chwi a glyweh iyr.'i;;i yn dweyd "Y mae gan H wn-a-lnvu gyfansoddiad cryf;" dilynwch hyn- yna i fyny, a ehanfyddwch fod Hv.'n-.a-hwn yn (.•ilyii' y rheol euraidd o fod yn gymedrol yn mhob poth ac yn tabi syhv i'r ymborth a fwyty ac i yiu- arferiad corphorol. A ydyw efe neu. y hi yn cadw y cyfansoddiad cryf hwn i fyny trwy gvmeryd cvlfyriaii neu lyncu pills ? Nac ydynt, yn wir! Y maent wedi dargaiifod fod atai afiechyd yn well na'i feddyginiaetliu. Y mae Yi-Cocoa Dr. Tib- bies yn gosod yn nwylaw pa.wb foddion i fildio i fyny a chynaJ cyfansoddiad grymus, eyfansoddiad a alluoga. ei bercheoiog i deithio siwrnai bywyd heb y poena.u a'r gofidiau ydynt mewn llawer o achosion yn ataliadwy. Felly yr n1 V111 yn dyfod o amgylch eto at syilwyr cyffredin iach wedi ei svlfaenu sir broflad. Y mae Yi-Cocoa Dr. Tibbies yn hyfryd i'w gy- meryd, a char. ei fod yn corphori ynddo yr eg- wyddorion niferus a gynwysir mewn Malt, Hops, Kola, Cocoa, mae yn cvfranu maeth ac yn grym- uso y nerth. Fel Diod-Fwyd mae yn anmhris- iadwv. Eithr both am y draul? Chwi ellwch roddi prawf arno yn gvvbl ddidraul. Teilyngdod, a theiljai^dod vn unig, vw yr hyn a hawlir i Vi- Cocoo. Dr. Tibbies, ac mae y perchenogion yn barod i anfon i unrhyw ddarllenydd a grybwyila nnw y "Gwalia" "dainty sample tin" prydferth llawn o Vi-Cocoa yn rhad drwy r llytliyrdv. Nid oes dim swyngyfaredd yn hyn oil. Cvnyg plaen ydvw, gonest a. g'wyneb-agored, a gwneir ef er cyflwyro haeddianau Vi-Cocoa i bob caatrof. Nid yw Vi-Cocoa Dr. Tibbies yn forfedd ac anhawdd ei gvmeryd, fel y cocoas a wertliir yn gyffredin i r gwrthwynab, v mao iddo flas a sawyr liyfryd pen- odol o'i eiddo ei hun, a'r hwn a fawr hoffir. Mae yn meddu holl rinweddau adlonia.dol y te goreu, ond gyda clianwaith ei faeth 1 onrwydd.

GORUCHWYLWYR LLEOL. AMLWCH. Thomas Lewis and Co. ANGLESEY. W. J. Bradshaw, 19, Market-street, Holyhead. Davies Bros., Stanley-street, Holyhead. John P. Jones, Tudno Stores, Holyhead. John Williams, Gwalia House, Holyhead. DEAUMARIS. W. J. Thomas, Liverpool Stores. Lewis Hughes, United Stores. BANGOR. Thomas Lewis and Co. Robert Jones, 310, High-street. W. G. Evans, Old London Mouse. Henry Lewis, The Comet Stores. Evans and Lake, Market Stores. City Steam Mills, Dean-street. Edward Jones and Co., 311, High-street, and at Upper Bangor and Menai Bridge. Star Supply Stores, 232, High-street. W. N. Bicknell, 242, High-stre^ John Humphreys, Upper Bangor. J. Hughes, 335, High-street. R. Jonss, Bradford House. R. Pritchard, High-street. Macfarlane and Co., Ltd., 47, Main-street. UPPER BANGOR. Davies and Jones, Post-office Stores. BETHEL, BODORGAN. Thomas Lewis and Co. BETHESDA. Star Tea Company, Limited, 39, High-street. BODEDERN, VALLEY. Thomas Lewis and Co. CARNARVON. Thomas Davios, Victoria Stores, 13, Bangor- street; Evans and Lake; H. G. Foulkes, 80, Pool-street; William Jones, 74, Pool-street; H. Lewis Jones, Bridge-street; Ellis Jones and Son, Institute Shop; Thomas Lewis and Co. Joseph Roberts, 14. Pool-street, and Twthill Tea Mart; W. Richards, Hong Kong, High-street; John Owen, 13, Castle-square; Hugh Pritchard and Co., Pool-street Market; R. E. Roberts, Corner Stores, Pool-street; Griffith Roberts, 29, Bridge- street Robert Roberts, Bangor-street; The Star Supply Stores, 33, High-street; R. H. Thomas, Castle House, High-street; Williams and Owen, 21. Pool-street, and Castle-square; D. Davies, Maengwyn, Clynderwen; J. Roberts, 14, Pool- street, and Toothill Tea Mart. COLWYN BAY. Comet Stores; Lidbetter and Longinaid E. H. Davies. Uxbridge House; T. Jones, Chester House, Abergele-road; Massey and Co., Mona Stores, Abergele-road; W. Williams and Co., Statiun-road; J. D. Cartrust, Abergele-road; Evans, The Stores Henry Lewis W. H. Rob- erts, chemist; G. Williams and Sons, Church- walks. DEGANWY. J. E. Jones, Post-office Stores. HOLYHEAD. Thomas Lewis and Co. Star Supply Stores, Limited, 25, Market-street; John Thomas, Utica House, Market-street; John Griffith, Tuam Stores, Church-terrace; R. Hughes, Stanley street. LLANBERIS, CARNARVON. M. Ingham. LLANERCHYME-DD. Thomas Lewis and Co. LLANGEFNI. Thomas Lewis and Co. Thomas Edwards, Shop Penylon, Church-street. J. Edwards, Church-street. J. W. Jones, Church-street. LLANDUDNC J. Burton and Son, chemists. Thomas Davies and Son, 149. Mostyn-street. Dean and Sons, 1, Mostyn-street. Ben Edwards, 85, Mostyn-street. T. E. Hooson. J. Wilson Griffiths, Milton House, Gloddaeth-st. T. Lwis and Co. T. Roberts. Joseph Winter. 3, Mostyn-street, and Mostyn- avenue, Craigydon. H. Brown, Madoc-street. E. P. Jones, Son, and Co., Gloddaeth-street. Pierce Bros., The Old Stores. M. E. Pearson, Craigydon. MENAI BRIDGE. Sophia Jones, Bridge-street Stores. Evan Williams, Beach House. PENMAENMAWR. Thomas Lewis and Co. PENTRAETH. Thomas Lewis and Co. PORT DINORWIC. R. C. Griffith, chemist. Gellir cael Dr. Tibbies' Vi-Cocoa, 6c, 9c, a Is 6c, oddiwrth yr holl Grocers, Chemists, a Stores, neu oddiwrth yr holl Grocers, Chemists, a Stores, neu vnt-a oddiwrth Dr. Tibbies' Vi-Cocoa, Limited, 60, 61, and 62, Bunhill Row, London, E.C.

Yn Hertford diangodd cawrfrl o filodfa Womb- well nos Sadwrn, a'r lle y cafodd ei geidwad hyd iddo oedd mewn cegin ty gweithiwr, wedi malu pobpeth yno. Ymddeaigys iddo geisio myned i dy, ao i'w dwrf ddeffro y rhai oedd yn cysgu yno, a pheri iddyrdi waeddi am blisman. I

NODiUN O'R DEHEIDIK. Mae Cwmni Glofeydd Main wedi rhanu deg tunell o lo i dlodion b^ewen. I:> Maoy Parch Elfed Lewis i bregeth" nundain yn gynar yn y flwyddyn. )13.0 Corphoraeth At ,,1'tW derbyn y ten- der am 8162p i adeiladv ."vgol newydd. Ffyna cyfyngder yn Llanelli, mewn can- lyniad i'r marweid yn y fasnach mewn platiau sdcan. Cyfarfyddodd dyn o'r enw Edward Kerton a damwain angeuol yr. ngwaith dur Blaeiv.fon, nos Wener. | Mae Bwrdd y Llywodraeth Leol wedi catiiatau y cynllun i gael cyflenwad o ddwfr o Pembroke Dock i Milton. 0 Prydnawn ddydd LIun, claddwyd gweddillion Mr T. Wright, meistr gorsaf Caerphili, vn myn- went cghvys St. Martin. Torodd tan allan yn Mhalaa Ystradwrallt, Nant- garedig, y Sabboth ond yn ifodus, cafodd yr odd- aeth ei gyfyngu i un ystafelL Dydd i wtiithiau platiau alcar; Llanelli ail ddech- reu gweithio y dydd Llun cyntaf yn Ionawr, ar ol | iddynt fod yn sefyll am gryn amser. Dywedir fod y Crnghorydd Morgan Morgan, Caerdydd, yn goi-wedd yn y Hotel Cecil, Llundain, yr. dioddcf oddiwrth anwyd trwm. Bu i ddyn ieuanc o'r enw James Frarcis, nos Wener, farw yn sydyn tra yn dawnsio mewn ,»s-rti yn Nghacrdydd. Fe fydd yn ddrwg gan filoedd yn y Deheudir giywed am farwolaeth Mr Edward Davies, Plaa Dinam, yr hyn a; gymerodd 10 foreu ddydd Sadwrn. 5id oes gobaith am ail gychwyniad Gweithfeydd Gwendraeth, Cydweli, fel ag yr oedd amryw yn tybied y buasent tua dechreu y flwyddyn newydd. Nid oes dim llai na 70 yn ymgeisio am y swydd o matron i Yspytfcy Llanelli. Yn bresenol, y mae y nifer hwn wedi ei dynu i la.wr i wyth gan y pwyllgor. o flaen ynadon Aberhonddu oafodd Joseph Wil- liams, Mill-street, ei ddirwyo i 9p 13s 6c am fod ganddo yn ei feddiant bed war salmon allan o ■ dymor. I Cafotld plentyn bychan o'r enw Arthur Mole, Cordova House, Maindy, ei gicio ga.n geffyl ddydd Gwener. Dygivyd y bychan yn ddioed i Yspytty Caerdydd. Fel yr oedd gwraig oedranus, o'r enw Eliza Hobbs, yn mvned tua chapel y Bed- yddwyr, yn Mhontfaen, nos Sul, gwelwyd hi yn disgyn mewn cae, yn agos i Felin-y-dref; a phan godwyd hi i fyny, gwelwyd ei bod wedi manv. Yn liys ynadon Ystrad, ddydd LInn, dirwywyd pump o lanciau i bunt bob un, am ymosod ar yr heddgeidwaid yn Treorci, gar.iol nos, nos Sad- wrn. Addawa y Gwir Barchedig Ddeon Howell dra- ddodi anerchia.d i Gymdeithas y Cymmrodorion j yn Nghaeadydd, rhywbryd cyn diwedd y tymhor, ar "Dewi Sant." Yn ol ei harfer flynyddol, darfu i Madame Patti, Craig y Nos, ddydd Sadwrn, ranu symiau o arian, yn amryiwo o 2s 6c i 5s i ryw 350 neu 400 o dlodion Ystradgynlais a Llangiwc. Nos Iau darganfyddwyd fod tan yn un o'r pits yn nglofeydd Dyffryn Clydach, ac fod y ty peirian- yddol yn wen-fflam. Fe gyst tua pum' mil o bunau i wvcnd y golled i fyny. Y mao eglwys blwyfol Trefyclawdd wedi bod dan adgyweiriad, am goat o agos i 3000p. CynhaJ- iwyd y gwaeanaeth agoriadol prydnawn ddydd Llun, pan y gweinyddai Esgob Henffordd. Dywedir fod un o'r enw Thomas Thomas, yn BaHarat, Awstralia, wedi gadael yn agos i ddeugain mil o bunau i'w berthynasau yri ardal LhnsadwTn a Llangadog. Y teimlad sydd yn bodoli yn gyffredin yn mhlith y Bedyddwyr yw y dylid cael un coleg yn y Deheu ac un yn y Gogledd at wasanaeth yr enwad. Bydd canlyniad y pleidleisio yn cael ei wneud yn hysbys yn ddioed. Mr Wilkins, o Lanelli, sydd wedi cymeryd y Bingham's Hotel, Chancery-lane, Llundain. Mae yn boblogaidd gyda gwyr y fcel droed ac yn eistedd- fodwr brwd. Yn y rhifyn diweddaf o "Magazine" Coleg y Brifysgol i Gymru, Aberystwyth, ceir darlun da o Mr O. M. Edwards, yn cael ei ddilyn gan ysgrif yn rhoi braslun o'i hanes. Ganwyd Mr Edwards, fel y'n hysbysir yma, yn 1859, ac felly nid yw yn awr ond 38ain oed. Newydd o'r America a hysbysa fod Mr William Lockyer, ironworker, Boston, Mass., wedi marw ar yr 16eg o Ragfyr, yn 53 mlwydd oed. Brodor o Ferthyr Tydfil ydoedd. Prydnawn ddydd Gwener cyfarfyddodd Mrs Lecky a Madame Wil^iams-Penn a damwain trwy gael eu taflu o dog-cart tra yn croesi pont y gam- las yn Mhontypridd. Dygwyd hwy i dy cyfagos, lie y cawsant bob triniaeth angenrheidioL Y dydd o'r blaen, anfonodd yr Henadur H. Brunei White, maer Caerfyrddin, y pedwerydd cheque am 50p i glerigwyr a grweinidogion y dref, i'w rhanu yn mysg y tlodion a berthyrai i'w gwa- lianol genhadaiethau. Yn nghyfarfod llywodraethwyr Ysgol Sirol Llan- drindod, hysbyswyd fod y Dr. Isambard Owen wedi cydsynio i agor yr ysgol ddydd Gwener, Ion- a.wr 2lain; a gwnaed trefniadau gogyfer a'r sero- moni agoriadol. Tnlodd Mr Pritchard Morgan, A.S., vmweliad a. Merthyr ddydd Llun a thraddododd arcrehiad mewn cyngherdd a gynhalhvvd yn yr hwyr, yn yr hon yr ymdriniai yn benaf a cherddoriaeth. Cynhaliwyd trengholiad yn y Blaina, ddydd Llun, ar gorph Thomas Jones, Siop Row, Blaina, yr hwn oedd wedi cyfarfod a'i farwolaeth yn nglofa Roe Heyworth, goer Abertileri, ddydd Gwener. Dangosaa y dystiolaeth iddo gael ei ladd yn ddam- weiniol. "Prydlondeb" ydyw testyn pampbled sydd new- ydd gael ei gyhoeddi gan y Parch Charles Davies, I. gweinidog Eglwys y Tabemacl, Caerdydd. Dy- wedir fod y rhai a arferent lusgo ar ol yn dyfod i'r Tabeniacl yn mysg y rhai blaenaf i wneud eu I hymddangosiad ar ol cyhoeddiad y pamphledjrn hwn. Cynhaliwyd cyfarfodydd yn nghapel Libaxus I (M.C.). Gilfach Goch, yn nglyn a sefydliad Mr B. T. Salmon, Maesteg, yn weinidog yno. Cymer- wyd rhan yn y cyfarfodydd fian y Parch W. Thomas, Tabor, Maesteg; H. W. Rowlands, Garth James Morris, Penygraig Rowland Mor- gan, Williamstown — liees, Ffrwdamos (B.) E. C. Evans (A.), Gilfach J. Parish, Morfa; a W. Griffiths, Calfaria. Dygwyd UD John Evans o flaen yr ynadon yn Aberdar, ddydd Mawrth, am fod yn feddw ac afreolus yn y dref hono ar y 30ain o Dachwedd. Yr oedd wedi cael ei anfon i garchar bum gwaith am yr un trosedd er mis Mawrth—a hyny am fis bob tro. Nid eedd rhai o'r llaw-weithfeydd mawrioa yn Neheudir Cymru yn cael eu cadw yn inlaen fel ag yr oeddynt; ond y mae y gwahaniaeth i'w ganfod, yn benaf, mewri llai o oriau droe yr amser. Nid oes un amheuaeth nad ydyw paffhad streic y peir- ianwyr yn effeithio yn anffafriol ar y fa«nach law- weithfaol yn y rhanbarth hwn, yn gystaJ a rhanau emill, oblegid dangosa y prynwyr lai o duedd at roddi archebion allan ond tra bydd i'r gweithwyr o-ael diwrnod o waith, nid oes llawer o 16 i Prno. Nodwedd amlycaf yn r farchnad mewn haia.rn lnvnv ydyw prinder yn y cyflenwad. Yr OAdd gwell galw am lo ager, kr prisiau yn gadarn- ach. I

Arddangosfa Pare y Faenol. Mae mantolen yr arddangosfa. hon am y flwyddyn 1897 wedi ei pharotoi, ac yn dangos y gweddill sylweddol o I34p 4a 3c. Ymwelodd ychydigoael- odau y pwyllgor a Mr Assheton Smith y noswaith o'r blaen, ao y mae eto, yn garedig, wedi rhoddi y pare at eu gwasanaeth, ac wedi cydsynio i fod yn llywydcl ami y flwyddyn ddyfodol. Y mae hefyd wedi cydsynio i "n-eidio ceffylau" (horse jumping), yr hyn a ystyrir yn un o brif atdyniadau arddang- osiadau ileol, i gael ei ychwanegu at raglen v liwvddy-i-i,ddyfodol. Gycb gwed dill mor sylweddol wrth gefn, fe all y pwyllgor. yn ddiameu, helaethu ar yr anturiaeth, a gwella hyd yn nod ar y llwydd- iant -a ddilyncdd ou hymdrechion y flwyddyn ddiweddaf.

Rheolau Barddoniaeth I'r Cymro cyffredin (cbai y yr hyn a feddylir wrth reoiau barddoniaeth yw mvdr, odl, etc., sef yr hyn a geir yn fynych yn niwedd gram- adegau ond ychydig geir o wir reoiau barddon- iaeth mewn penodau o'r fath. Y mae y Oymro erioed wedi talu gormod o sylw i reoku ffurfiol, a llawer rliy fach i rai ysbrydol y gclf o farddoni. Mor ami y ceir beirdd Cymreig yn hyddysg yn "Ysgol Farddol" Dafydd Morganwg, ac yn lijuod auwybodus o'r rheolau meddyliol sydd yr angen- rheidiol i L-ry11)Tchu gwir farddoniscth. 0 "Ki esgeulusir dim yn fwy yn ein plith fel ceeedl na chyfatebolrwvdd cyffelybiaeth neu briodoldeb darluniadol. Dywed Goethe fod y bardd sydd yn defnyddio cyifelybiaethau yn ddiofal yn profi mai ffugiwr a bongleriwr ),v. Y rune v gwir fardd yn hapus iawn yn ei g*ymariacthau neu ei gyffelyb- iaethau, ac y mao ei ddewisiad a'i drefr.iad ef o honynt bob amser yn sjddangos ei grafider a'i am- gyffrcdiaeth. Y mae cyfadclasdcr a plirydferth- wch ei gyffciybiaethau YI: brawf o'i gynefindra a natur. Y mae ganddo gasgliad helaeth ac amryw- iol o betliau natur, a glvyr weiili cywir pob un o honynt fel cyfnvng darluniadol. Yr hyn sydd yn bradychu y ifug-fardd (neu y gwir fardd pan yn esgealua o'i ddylcdswydd) eajn-gyffe3ybiaeth neu aflerweh dc^grifiad. Defnyddia gyffeiybiaeth- au sydd yn diwyno aij • andv/yo y dariuniad, gan dybio mai "ysb'.ander" sydd yn desgrifio, ac nid "cyfaddasder." Y mae pethau o'r fveh yn dallu a hudo yr anllythyrer.og. ond tramgwydd ydynt i'r craffus a'r celfydd. IS id y llivnau mwyaf ysblen- ydd ddefnyddir gisr yr arlunydd, eithr y rhai pri- odol. Y gymhaiiaeth briodol weddus bob amser yw yr oreu. Cymerer, er engraiift, y ddau ddy- fyniad a ganlyn o'n beirdd goreu er dangos fod y rheol hon yn cael ei hesgeuluso yn ein plith i raddau beius ia.wn. Defnyddir cyffelybiaeth hollol anghyfaddas gan y bardd — Edrychcm ar y golofn Yn ddistaw ac yn brudd, 1 A serch fel enfys yr: y gwlaw Yn lliwio'n gwelw rudd. Er fod yr enfys ei hun yn beth prydferth, nid yw yn gymwys o gwbl i ddarlunio galar, sef yr hyn a fwriadai y bardd. Pan y mae yr arlunydd am wneud lluRllwyd y to llwyd fydd oi liwiau ac yn- fydrwydd fyddai ynddo wneud eurbinc o hono. Y mao y dyfyr.iad a ganlyn yn dangos drffyg celf yn y gwaith o dde^rifio daeargryn. Ychydig o hononT gafodd y fraint o weled da^argryn, ond y mae y darluniad a ganlyn (yn ol yr hanea a geir gan lygaid-dystion, ac yn ol easgliadau naturiol) yn anghywir ac eithafol iawn: — Ergyd arall dery'r ddaear N es yvr'r bryniau'r. ffoi ar wasgar Drwy y nefoedd !—■ 'Rhen fynyddoedd N eidiant yno fel yn wall go'. Nid awen yw hynyna eithr hunllef. Y moo em beirdd goreu yn llawn o gamddefnyddiad cyffelyb- iaethau sydd yn arddangos diffyg disgtblaeth fodd- yliol gresynus. Y mae ein her, feirdd yn llawer rhagorach yn hyn na.'r to preeenol.

Y Diweddar Kicnard M. Pritchard, West Pawlet, VT-, BRODOR 0 ARDAL WAEN WEN, BAN'JOR, I Dywed y Parch D. Edwards, Lake Crystal, yn y "Drych "-Gyda gofid dwfn y derbyniais y newydd oddiwrth E. M. Pritchard, (Eryrog) am farvolaeth ti frawd a'm hen gyfaill, Richard M. Pritchard. Y mae yr amgylchiad galarus hwn yn arwain fy meddwl yn ol at hen ardal ein genedigaeth, ac Aie gailaf ym- atal rhag anfon rchyaig o'm liadgoSon am y cyfnod dedwydd pan oeddym gyda'n gilydd yn blanl. Ganwyd ein cyfaill yn ardal Waen W«n, ger Ban- gor, G. C. Cafodd ef a'r oil o'r phnll eu dwya i fyny mawn teulu crefyddol, gan fod eu rhieni, sef y diweddar Mr and Mrs Morris M. Pritchard, yn nod- edig am eu crefyddoldeb, ac yn aelodau ifyddlawn hyd y diwedd yn Eglwy. Caerhum. Yr ydym yn cofio ym dda am yr adeg yr oedd y tenlu eaAdig uchod gyda'u gilydd gartref, a theulu dedwydd oedd- ynt yn mhob ystyr. Ond erbym hyn y mae y rhieni wedi eu galw oddiwrth eu gwaith at eu gwobr, a'r plant wedi eu symud oddiwrth eu gilydd—dau wbyn hyn wedi eu symud gan oruchwyliaeth angau, fel nad oes yn aros ond John ac Evan, yn y wlad hon, a Hugh, yr hwn sydd yn cartrefu yn Amlwch, Mon. Y fath chwalfa sydd yn cymeryd He yn y byd hwn; ond dedwydd ydyw meddwl fod "pob peth yn oyd* weithio er daioni i'r rhai sydd yn caru Duw." Cawsom ein dwya i fyny yn yr un eglwys ac o dan yr un dylanwadau crefyddol. Cefiwn yn dda. am yr adeg pan oeddym yn adrodd ein hadnodau yn y seiat nos Sul, a'r cynghorion gwerthfawr 80 gawsom gan frodyr, llawer o b& rai sydd trbyn hyn wedi huno ya y: angeu. Cawsom hefyd ein derbya yn aelodau cyflawn gyda'n gilydd wrth fwrdd yr Arglwydd. Ac nid wyf yn meddwl yr anghofiwn yn fuan y cyng- horion dwys a gawsom ar yr amgylchiad. Yr oedd- ym yn aelodau yn yr un dosbartn yn yr xsgol oul, o dan ofal Hugh Pritchard, yr hwn fu yn athraw llafurus ar y dosbarth am flynyddau meithion, a'r hwn sydd eto yn fyw, ac yn ddiacon gweithgar yn Eglwys Caerhun.t Yr oedd yn atliraw rhagorol, yn gwir ofalu am 4ri ddeiliaid. Os digwyddai rhai o honomi fod wedi colli o'r dosbarth am Sul, byddai I rhaid rhoddi cyfrif am yr abeenoldeb, ac nid pob math o esgus a wnai y tro. Cyfarfodydd y plant, hefyd, am un o'r gloch prydnawn Sul, a:r cyfarfod- ydd gweddi perthynol i'r bobl iemaino--cawsona y fi-aint o'u cyd-fwynhau. Gwelir ei fod wedi cael cyfleusterau crefyddol rhag- orol, a chredwyf fod fy nghyfaill wedi manteisio ai-nynt yn mhob ystyr. Pethu.u teyrnas Dduw oedd ei bethau pan yn ieuanc, a dyna oedd ei bethau wedi ei symudiad i'r wlad hon. Yr wyf yn cofio yn dda y sylw a arferai y diweddar Barchedig Hugh Michael ei wneud wrthym yn blant, a chredwyf fod llawer iawn o wirionedd ynddo, "Os bydd crefydd yn rhedeg yn y gwaed, anhawdd iawn ei chael oddiyno." Y oedd yn y gwaed, a daJiodd ei holl brofedigaethau a siomedigaethau bywyd, a diau mai ei brofiad ydoedd ei bod yn talu yn dda, ao yn arbenig felly pan yr ydoedd yn tynu at derfyn y byd hwn. Pan oeddym yn "Iodaii o'r dosbarth y cyfeiriais ato eisoes, daeth i'n Daeddwl mai priodol iawn fyddai cael ein darlun gyda'n gilydd, ac felly aethom gyda'n gilydd i Upper Bangor, a mawr ydoedd y diryrweh a gawsom, ac yn neillduol felly gau nad oedd yr arlunydd hwnw yn nodedig am ei amynedd a rhai o honom ninau yn lied anhawdd cael llawer o drefn arnom, ond o'r diwedd llwyddwyd i gael darlun Hed dda, ac erbyn hyn y mae yn urysor gwerthfawr yn fy ngolwg. Llawer iawn y cyd-gerddaeom i gyfarfodydd pre- gethu, ac i wrando ar rai o enwogion y pwlpud Cym- reig. Cofus iawn genyf am danom ein dau yn myned un nos Sabboth i Gapel y Graig i wrando ar y Parch Francis Jones, Abergele, ond y pryd hwnw Waen- fawr. Oedfa hynod, ac ni allwn siarad am ddim ar ei ffordd ond y gwirioneddau difrifol a wrandaw- som y noswaith hono. Ac y mae genym syniadau uehel iawn am y Parch Francis Jones byth er hyny. Llawer allwn ddweyd hefyd am y cyfnod yr oeddym yn myned i'r ysgol udyddiol, ysgol y Parch Griffith Roberts, Waen Wen, a'r cyfnod yr oeddym yn myned i Fangor gyda'n gilydd. Llawer tro digrifol a gymerodd le, megia defnyddio gwasanaeth rhai o'r mulod geid ar ochr y ffordd, ao ambell i gic mewn can- lyniad, y byddwn yn teimlo oddiwrtho am rai dydd- iau. Ond daeth y cyfnod hwn i ben, ac aeth ef i weithio i'r chwarel, ac aethym inau i wasanaethn mewn masnachdy yn Lerpi A bellach ni byckhwr yn cael golwg arno a mwynhau ei gymdeithas ond pan yn talu yuaweliad yn awr ac eilwaith a'm car- tref. Fel yr awgrymais eisoea, oafodd wybod am brofed- igaethau bywyd; collodd ei briod anwyl & hoff; a. erbyn hyn y mae dwy eneth fach anwyl a hoff wedi eu gadael yn amddifaid. Pallodd ei iechyd a symud- odd i'r wlad hon, gan ddisgwyl cael adferiad iechyd trwy y symudiad, ond fel arall y gwelodd yr Ar- glwydd yn oreu, a bellach aid oes ond yraoetwng i'w ewyllys fawr Ef. Yr oedd yn wir dda genyf ddeall ei fod mor barchus yn mhlith y cyfeillion yn West Pawlet, ao mor ddefnyddiol gyda'r achos, ao wedi ei godi i lanw y swydd bwysig o ddiaeom. Bellach, fy hen gyfaill, gorphwys yu dawel; cefaist wybod llawer am ofidian y daith,lbnd -r wyf yn sicr hefyd y cefaist brofi llawer o gysuron yr iachawdwriaeth fawr, yn Nghrist. Derbynied ei frodyr 1111 eraill fy nghydymdeimlad dyfnaf a hwy yn eu profedigaeth. j

Esgob IJanelwy a'i Glerigwyr J ATEBIAD Y COFEBWYR. Deallwn fod y cofebwyr (clerigwyr 0 Efl"Šobaeth Llanelwy) wedi anfon eu hatebiad i aa-aeth ddi- weddar yr Esgob yn NgwrecwJoIu, ymddenffya yr unrhyw yn llawn yn c in rhifyn nesaf.

Anghyawelc-di'd y Psirianwyr- Dydd Meroher «-un;;wl y mynegiad swyddogol yr- Itysbys mew: pertliynas i falot y gweitliwyr'yn y fasnach bexri;uioi ar delorau gwelliantol Cyngrair y .tri^id. Oafodd y telerau eu gwrthod trwy bleidlais 54,933 o weith^vvr, yn erbyn 1041, a bleid- leisiasant yn eu fi'afr. h y cwestimi o barhau yr ymdrafodaethau rhwng cynrycliiolwyr y ddwy I Maid o dan ystyriaeth peJlach.

Mr Gladstone yn 88 mlwydd oadd. I Ddydd Mercher diweddaf, sef Rhagfyr 29ain. yr oedid y gwladweinydd enwog, W. E. Gladstone, yn cyrhaedd ei 88ain mlwydd oed. Derbyniwyd llawer iawn o genadwriiusthau Uongyfarchiadol yn ystod dydd Merchcr yn N ghastell Penaiiag, a phelleljrwyd llawer nnvy yn uniontryrehol i Cannes. Ffrainc, lie mae Mr a Mrs Gladstone wedi myned i dreulio y gtmaf, a dywedir fod yr hen batriarch yn dcrhyn adnewyddiad.

7 J. ynion wedi Cyrhaedd Oedran Mawr. Grill ein bod newydd gofnodi oedran Mr Giad stone; fa allai y rhestr ^arilynol o oedran rhai o hen bobl hynotaf y byd fod o ddyddordeb — Y r Anrhydeddus C. P. Yiliiera 95 m1. Mr T. Sidney Cooper 94 l>r. James Martineau 92 Iarll Sfelield 91 laril Perth go Henadur Syr Henry Kepj)r' 83 Mr (-rKisher 88 Syr Thomas Aclraid 88 Mr W. E. (jl*.ds:Oiio 88 Argiwydd Armstrong 87 Y Pab Leo XIII 87 Dar Northumberland 87 Arglvrydd Gwydyr 87 Syr George Grey 35 Dr. Samuel Smiles 85 Mr Henry Russell 85 Syr Henry Bessemer 84 Verdi (y cerddor) 84 Arglwyddes Burdett-Coutta 83 Arglwydd Cranbrook 83 Arglwydd Bridport 83 Syi- James Paget 83 Syr John B. Lawes 83 Syr Richaad Moon 82 Arglwydd Masham 82 Iarll Fitzwilliam 82 Argl. Esher (cyn-Feistr y Rholiau) 82 Syr J. Mowbrav. A.S. 82 Bismarc 82 Arglwydd Grimtliorpo 81 I Esgob Lerpwl 81 Syr Richard Quain 81 Syr Charles Gavan Duffy 81 Syr Henry Hawkins 80 a

Marwclaeth y Parch Allan Constable Lllis. Y mae genym i groniclo marwolaeth annisgwyl- iadwy a galarus y Parch P. A. C. Ellis, mab hynaf rheithor Llanfaizfechan. Nid oedd ond byr amser er pan benododd awdurdodau Coleg Keble, Rhyd- ychain, Mr Ellis i fywoliaeth Ha.wkchurch, yn Es- gobaeth Salisbury, ac yr ydoedd i briodi oddeutu tair wythnos yn ol; ond cymerwyd ef yn ddifrifol' wael ar fin y briodas, a suddodd yn gyflym o ddydd i ddydd fel y bu farw ddydd Hurt, Ilhagfvr 20fed. Dygwyd y coiph i Lanfairfeehan ar yr 22ain; a chladdwyd yn mynwent y Llan dranoeth yn nghanol amlygiadau o ddwfn ofid, pryd y gwein- yddwyd gan y Parch E. J. Owen, curad hynaf, a'r Parch C. Myelrs, ficer Eglwys St, Martin, Salis- bury. Ni a allwn ddweyd i'r newydd am y farwol- aeth sydyr. gael ei dd erbyn yn mhlwyf Llanfair- fechan gyda galar cyffredinol, lie y perchid Mr Ellis gymauit am ei ddifrifwch a'i ymroddiad fel offeiriad ag am ei rinweddau personol da.

Ei Lladd gan ei Frawd Bach. Mr G. P. Wyatt, cilwner, a gynhaliodd dreng- hr-Aiad yn Lambeth, nos Fercher, i aclxos marwol- aeth Percival Jack Miller, deunaw mis oed, mab Henry Watt Miller, masnachydd meini yn Brix- ton, yr hyn a ddigwyddodd dan anjgylchiadau ang- liyffredin. Emms Blowers, morwyn deulu, a ddywedodd ei bod hi ddydd Mawrth, mewn gofal o'r trancedig, yn nghyda bachgen arall saith mlwydd oed, tra yr oedd ei meistres allan. Oddeutu tri o'r gloch hi a adawodd y plant yn y drawing-room yn chwar- eu a'u gilydd. Yn bur fuan wedi hyny hi a glyw- odd ysgrech. Rhedodd yn ol i'r ystafell, ac yno carifu y trancedig yn gorwedd ar lawr a'r bachgen hynaf yn dodi y procer yn ol yn y fiend ar. Hi a ofynodd iddo beth oedd y mater. Atebodd yntau j fod y trancedig wedi ei slapio ef ai* ei wyneb, a'i I fod yntau wedi ei daro ar ei ben gyda'r procer. Y I tyst a anfonodd y plentyn hynlf i nol y meddyg, ond ni ddaeth efe a hi gafodd allw), wedi hyny na fu ef gyda'r meddyg o gwbL Dr. Wills, Old Kent-road, a ddywedodd ei fod cf o'r farn nad oedd y bachgen liviiaf yn gyfrifol am ei weithredoedd. Ar ol ymgynghoriad maith, dywedodd y rheith- wyr eu bod yn unfarn i'r trancedig gyfarfod a'i farwolaeth trwy ddwylaw ei frawd hynaf, yr hwn I oedd heb fod yn gyfrifol am ei weithredoedd pan gyflawnodd y niweidiau or d, ar ol ymgynghoriad pellach, dychwelodd y rheithwyr reithfarn I agored. -+-

Marwolaeth Mr Davies, Llandinam. ) Drwg genym gofnodi marwolaeth Mr Edward 1 Davies, Plas Dinam, Sir Drofaldwyn, yr hyn a gymerodd lo foreu Sadwrn. Achos uniongyrchol ei farwolaeth ydoedd ergyd o'r parlys. Unig f&b oedd Mr Edward Davies i'r diweddar Mr David Davies, Llandinam, yr hwn, trwy ei ddiwydrwydd mawr a'i allu di-ildio, a gododd ei hun o amg/lch- iadau cydmarol isel i sane un o'r raeistriaid Hafur mwyaf yn y wlad. Ganwyd Mr Edward Davies yn Mehefin, 1852; felly yr oedd yri ei 46ain mlwydd oed. Ar ol matriculatio yn Mhrifysgol Llundain, aeth Mr Dayieg i afael a'r glofeydd ar hwyrddydd streic fawr 1871. Efe a gynorthwyodd ei dad yn y rhan fwyaf o'i ym^ymeriadau mawrion ac efe, mewn undeb a Mr Metcalfe, Aberystwyth, dyfeisydd WI" "exhaust steam injector," trofniant gwertlifawr er gwneud defnydd o ager wast, yr hwn ai apelir yn gyffredinol yn: awr at ager- ferwedyddion sefydJog. Etifeddodd Mr Davies ei gyfoefeh mawr ar ol ei dad, y diweddar David Da- vies, fu unwaith yn aelod Seneddol dros Aberteifl. ac a sylfaenodd Dociau Barry. Daliai Mr Edward Davies lawer o swyddau cyhoedd us. Efe oedd cadeirydd a plirif berchenog yr Ocean Coal Com- pany, Deheudir Cymru yr oedd yn gyfarwyddwr i Ddociau a Rheilffyrdd Barry, Rheilffyrdd y Cam- brian, y London Middle-class Dwellings Company, a chwmriau eraill. Yr ydoedd yn ddirprwy rag- law ao ynad heddweh dros Sir Drefaldwyn, yn aelod a Gynghor Sirol Maldwyn ac o Gorph Llyw- iowdwyr y Sir, yn nghyda^ yn aelod o Gynghor Coleg Prifysgol Aberystwyth. Er yn Rhyddfryd- wr Undebol, ni chymerodd unrhyw ran weithredol mewn gwleidyddiaeth er pan ymrwygodd y Blaid Ryddfrydol ar gwestiwn Ymreolaeth i'r Iworddon. Gan ei fod yn aelod o gyfundeb y Methodistiaid Caifinaidd, yr oedd Mr Davies yn adnabyddus fel •efncgydd i'w lluaws amcanion a chyfreidiau. Yr oedd Mr Dariefl o dueddfryd haelionus, ac nid llawer o flynyddoedd sydd er pan gyfranodd efe lOOOp tuag at Goleg Trovecoa a sitm cyffelyb at Goleg y Bab. Nid yn unig yr oedd yn rhoddwr h4 at Brifysgol Golegau Caerdydd ao Aberyst- wyth, ond yr oedd efe yn bur ddiweddar yn ys- tyried sefydlu cynllun o ysgoloriaethau yn yr Ys- I golian Canolradd Oymreig, er cof am ei dad, yn Sir Prefaldwyn, ac hefyd i'r rhai a weitliiant i Gwmni Rheilffordd Barry.

Dydd &adolig, rhoddodd y Milwriad Hughes, Ystrad, ger Dinbych, giniaw Nadolig i'r holl weith- wyr, yn ol ei arfer blynyddoL Pan aefch ffetrmwr yn ligM i Teignmouth i ed- rych am ei wartheg foreu Llun, gwelodd ddau herwheliwr, o'r enwau John Roberta a John Cocker ham, yn gorwedd yn ngwaelod hen ehwarel geryg. Erbyn myned i lawr yno canfyddodd eu bod yn hollol farw. Bemir iddynt gwympo gryn ddeugai* troedfedd tra yn herwhela ar nos Sul.

_n- Y Llywodraeth Undebol, 1895-97. f Y prawf goreu o waith a defnyddioldeb y ddwy Senedd ddiweddaf ydyw cydmariaeth o'r Deddfau a basiwyd yn mhob Senedd yn nghyda natur y Deddfau hyny. A ganlyn sydd restr o fesurau addawyd yn yr Araeth o'r Orsedd, a'r rhai a bas- iwyd o honynt. o 1893 hyd 1897 — Y LLYWODRAETH GLADSTONAIDD. 1893.. Agorodd y Sesiwn Ionawr 31air.s 1893; gohir- iodd Medi 22ain; ail-gyfarfyddodd Tachwedd 7fed. a gohiri^yd hi drachefn '^Liwrth 5ed; felly yn parliau am flwyddyn gyfan ond dau ddiwr- [ nod. I Mesurau Addawyd. Canlyniad. Ymwared o'r Cyfyngder Amaethyddol. Dim. Mesur Ymreolaeth (p;isiwyd y Cyffredin trwy gag) Dim. Mesur Cofrestriad Dim. Cwtogi hyd Seneddau Dim. Mesur Un-dyn-un-bleidiais Dim. Cyfrifoldeb y Meistriaid (pasiodd y Cyff- redin) Dim, Oriau Llafur Gweision ^^Rheilffyrdd Pasiwyd. Mesur CVdfradwriaeth Dim. Mesur Cynghorau Plwyfol Pasiwyd. Cynghor Sirol Llundain Galluoedd Ychwanegol Dim. Y Mosur Ataliadol Eglv,ysig Dim. Mesur Dewisiad LIeol Dim. (Bu i bedwar mesur allan o ddeuddeg basio y Oyffredin-cla-u ddacth yn gyfraith.) 1394. Y mgyfarfyddodd y Senedd Mawrth 12fed; go,- hiriwyd hi Awst 25ain. ö Mesur y Tenantiaid Gwyddelirr (pasiodd y Cyffredin trwy'r gag) Dim. Mesur Cofrestriad Dim. Un-dyn-un-bleidlais Dim. Dadsefydliad Cymreig Dim. Mesur Daclsefydliad Ysgotaidd Dim. Mesur Cyfartalu Ti-ethi (Llundain) Pasiwyd. Me-sur Llywodraeth Leol (Ysgotland) Pasiwyd. Y Mesur Cymod Dim. Mesur y Ffatris Dim. Damweiniau Angeuol yn Ysgotland Dim. (Pasiodd tri Bil allan o ddeg1 y Cyffredinwyr dau ddaeth yn gyfraith.) 1895. Ymgyfarfyddodd y Senedd Chwefror 5ed go- hiriwyd hi Gorphenaf 6ed. Mesur Landlord a Thenant (Iwerddon).. Dim. I Mesur Tenantiaid Drowyd Allan Dim. Mesur yr Eglwys Gymreig Dim. Mesur Dewisiad Lleol (Local A eto) Dim. Mesur Un-dyn-un-bleidlais Dim. Mesur Talu Costau. Swyddogior.! Dych- weliadol. Dim. Mesur Unoli Llundain Dim. Mesur Rheilffyrdd Ysgafn Dim. Mesur Cymodlad. Dim. Mesur Ffatiis a Gweithdai Pasiwyd. Mesur Llywodraeth Loot (Ysgotland) Dim. Mesur y Crofftwyr (Ysgotland). Dim. (Un Mesur allan o ddeuddeg ddaeth yn gyf- raith.) ¡ Y LLYWODRAETH UNDEBOL. 1896. Y mgyfarfyddodd y Senodd Chwefror lleg go- hiriwyd hi Awst 15fed. Mesur Gweithfeydd Llyngesol Pasiwyd. Oynorthwyo Amaethyddia.eth. Pasiwyd. Adcly,.zg- Dim. Mesur Tir Gwyddelig Pasiwyd. Cyfrifoldeb MeLstradoedd Dim. Iechyd Cyhoeddus (Ysgotland) Dim. Mesur Cymod Pasiwyd. Mesur Rheilffyrdd Yscrafn Pasiwyd. I Mesur Cwmniau Cyhoeddus Dim. Mesur TrajnorwyrAughenua Dim. Bwrdd Dwfr y Brifddinas Dim. Bwrdd Amaethyddiaeth (Iwerddon) Dim. Mesur Gyfraith Tystiolaeth Dim. (Pasiodd 5 mcstir allan1 o 13 Dy'r Cyffredin a claetliant yn gyfraith.) 1897. Ymgyfarfyddodd y Senedd Ionawr 19eg; go- hiriwyd ar y 6ed o Awst. Mesur Oynorthwyo Y sgolion Gwirfoddol Pasiwyd. Cynorthwyo Ysgolion Byrddol Anghenus Pasiwyd. Ad-daliad i Weithwyr Pasiwyd. Amddiffyniad Jklilwrol yr Ymherodraeth Pasiwyd. Dwfr Gyflenwad y Brifddinas (Mesur tros amser) Pasiwyd. Tynwyd yn ol Fesur Bwrdd Amaethyddiaeth Gwyddelig er gwneud lie i Fesur Llywodraeth Leol sydd i gael ei gtynyg yn 1898. Da.eth pedwar Mesur allan o chwech yrj gyf- raith, daeth un mewn rhan yn gyfraith, a thynwyd un yn ol. (Allan o saith o fesurau eraill, a addawyd yn am odol, fe basiwyd dau yn gyfraith.) ■

Genedigaethpu, Piiodosau,, I a Marwolaethau. GENEDIGAETHAU. Davies. —Rhagfyr 19, priod Mr Daniel Lloyd Davies, Meredith-terrace, Dolyddelen, ar fab. Edwards.—Rhagfyr 22, yn 7, New-street, Caernar- fon, priod Mr M. H. Edwards, ar ferch. Hughes.—Rhagfyr 24, yn Preswylva, Woodlands, Birkenhead, priod Mr R. E. Hughes, ar ferch. Jones.—Rhagfyr 23. priod Mr Thomas O. Jones, Pantyrafon (diweddar o'r Swan), Roewen, ger Con- wy, ar ferch. Price.—Rhagfyr 27, yn 88, Burleigh-road South, Lerpwl, priod Mr Thomas Price, ar ferch. Roberts.—Rhagfyr 24, priod Mr J. H. Roberts, 11, Dinorwie-streot, Caernarfon, ar ferch. PRIODASAU. Ball—Jones.—Rhagfyr 28, yn Eglwys St. Cybi, Caer- gybi, gan y Parch R. Price, curad, Mr John Ed- ward Ball, Cecil-street, a Miss Catherine Jones, Market-stroot-y ddau o Gatrgybi. Buinell—Owen.—Rhagfyr 31, yn Eglwys St. Cybi, gan y Parch R. Price, curad, Mr Hugh Burnell, Ivy-terrace, Salford, a Miss Jane Owen, 3, Llain- fain. Caergybi. Griffith-Samuelson.-Rhagfyr 29, yn Eglwys Crist, Claughton, gan y Parch Canon Robson, Arthur Ernest, trydydd mab goroesol y diweddar John R. Griffith, o Brynderwen, Lhinrwst, a Constance, merch ieuengat y diweddar Edward Samuelson, o Lerpwl a Trefriw. Hurst-—Hughee.—-Rhagfyr 29, yn Eglwys St. Cybi, Caergybi, gan y Parch R. Price, curad, Mr Fred- erick George Hurst, Stontyhoiise, Plymouth, a Miss Jane Hughes, Wynne-street, Caergybi. Owen—-Humphreys-Jones.—Rhagfyr 24, yn Ngha Moriah, Caernarfon, gan y Parch Evan Jones, yn mhreeenoldeb Mr T. R. Jones, cofrestrydd, Mr Wil- liam 'Owen, Pool-street, Caernarfon, a Miss Cathe- rine Mary Humphreys-Jonas, High-street, Bryn- siencyn. MARWOLAETHAU. Bellis.—Rhagfyr 17, Sarah, anwyl ferch Mr William Bellis, Waen Farm, Nerquis, yn 49iiiii mlwydd oed. Downs.—Ar y 3ydd oytisol, Percy Glynne, unig fab Mr a Mrs A. C. Downs, 123, High-street, Bangor, yn dair biwydd a chwe! mis oed. Edwar(is.-Itliagf r 25, yn 40, Vienna-street, Lerpwl, yn 69ain mlwydd oed, P. Edwards. Griffiths.-Rha.gfyr 23, Mary Ellenor, anwyl briod Mr John Griffiths, 21, Stanley-street, Wyddgrug, yn 45ain mlwydd oed. Hughes.—Yn Beaumaris, yn 57ain mlwydd oed, Ro- bert Hughes, diweddar rliingyll gyda'r Gattrawd Gyntaf o'r Scots Guards. Morgan.—Rhagfyr 20, yn Tylacelyn House, Peny- graig, Pontypridd, Ann Morgan, gweddw y di- weddar Thomas T. Morgan, ac rmwyl. fam y Parch T. T. Lucius Morgan, Eietrdy Thorpe, Surrey, yu 80 mlwydd oed. Rees.—Rhagfyr 17, Mr David Rees, Rose Hill Cot- tage, Llanarth, Sir Aberteili, yn Slain mlwydd oed. Roberts.—Rhagfyr 19, ar ol hir nychdod, Elizabeth, gweddw Mr William Roberts, Hen Ficerdy, Llan, Llanarmon-yn-Ial, mewn oearan teg. Rowlands. -lonawr 3, yn Ty'n Llidiart, Rliosybol, yn 79ain mlwydd oed, Jane, gweddw y diweddar Rowlamd Morgan.

North Wales Fairs JANUARi. ALI!8BY .-Bodedern 4; Llanerchymedd 5 Llan- gefiti 6. CAKHABT0W8HIRB.—Bethesda 1;); Carnarvon 1 Dinorwio 1 and 29. DHNBIGHBHIBH.—Abergele 19; Cerrig-y-Druidion 17 Denbigh 11 and 12; Llangollen 25; Ruthin4; Wrexham 3, 10, 17, 2i and 31. FLINTBHIRB.-Caerw,.a 25 Holywell 7; Mold 5. MmiolqmrHoxlRB.-Bals 15 Corwen 18; Dinas Mawddwy 1 and l. MOWTGOMHBTSHIEE.—Llanfaircaereii.ion 7 Llan fyllia 27 Llanidloes 22; Meifod 28; Welshpool 3 and 17 Newtown 25.

YD. LERP^7! Dydd Llun (Ionawr 3yddV— Tueddu ar i waered yr oedd y priiau heddyw. Wele y fhgyrau:— Califfornaidd Rhif 1, Y can- pwys: Januaay deliveiy, luminal. Coch Ameri- canaadd, y canpwys: Januaiy delivery, nominal: 2 a Maich, o_7s 42C 7s 4|c May, o 7s 2|c i 7s 2gc a Is ° sC-1 » September, o 6s 6§c i 6s 6gc. Americanaidd cymysgedig, y canpwys: January delivery, o 3s 2c i 38 2c; January eto, 4 038 2c i 33,2ic February, o 3s 2c i 3s 2-c March, o 3s 2gc i 3s 2gO; May, o 3s 2c i 3s 3c. LLUNDAIN, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).— Y farchnad yn gadarn. Gwenith Seisnig 6c yn ddi-utach ar yr wythnos. Gwerthai'r gwenith gwyiu am. o 36s i 40s y chwarter, a'r coch o 35s i wbs. Gwenith ttramor ac Americanaidd yn sef- ydlog. Blawd a haidd at falu yn sefydlog. Haidd bragu, swllt yn ddrutach ai- yr vrytknoa. Ceirch. indrawn, a ffa yn sefydlog nys yn dawel. Cyr- haaddodd SeisnigGwenith 3866 o chwarteri, haidd 2790, ceirch 3245, indrawn 671, brag 26,515, ffa 965, pys 590; blawd, 31,320 o sacheddiau. Tramor Gwenith 27,181 o chwarteri, haidd 28,288, ceirch 105,363, indrawn 37,862, ffa 193, pys 3955 blawd, 101,382 o sacheidiau. LERPWL, Dydd Mawrth (Ionawr 4ydd).—Ag- orodd y fasnach me"NIl gwenith yn dawel am y prisiau diweddar; ni nodwyd pris am y Califforn- aidd. Blawd, ceirch, a blawd ceirch yn dawel, ond sefydlog. Indrawn—yr Americanaidd cymysged- ig, 311 2G ,r Cinquantina melyn, o 4s 4c i 4s 4!-c; 2 Galatz, 3s 9e i 3s 9gO Odessa, 3s 9c i 3s 9gC pys, 4s lie i 4s 11J c y ffa- Saidaidd, o 27s 6c i 27s 9c y 2 chwarter.

ANIFEILIAID. LERPWTJ, Dydd Llun (Ionaw 3ydd).- Yr oedd y cyflenwad o wartheg yn dymhorol brini, ac yr oedd galw cymedrol am bob dosbarth. Braidd yn ffafr y piynv»-jT yr oedd y prisiau o'u cymhara a'r wythnos ddiweddaf. Y cyflenwad o ddefaid yn fwy. Yr oedd gofyn gweddol am y defaid goreu, a hyny am lawn brisiau diweddar; mathau eraill braidd yn anhaws i'w gwerthu. Wele y prisiau tB itf, o c i 6c y pwys defaid Ysgotaidd, o 6c i 8^c defaid Gwyddelig, o 5^c i 7gc. Yn y farchnad—gwartheg 1352, defaid 3156. 11 LLUNDAIN, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).- Cyflenwad cymedrol dda yn marchnad y gwartheg, y goreu on yn gyi;wysedig o Scotch a Norfolks:t ilwi ix,.vn oedd y gwerthiant, yn benaf oherwydd y lllwl trwehus. Am yr ansoddau goreu ac ail oreu nid oedd gyfnewidiad yn y prisiau, ond yr oedd desgrifiaclau eraill yn is. Teirw tewion radd yn ddrutach am y goreuon. Uwchafbris am y Scotch goreu, o 4s 6c i 4s 7c yr wythpwys. Cyf- lenwad bychan iawn o ddefaid, a dyma y ffaith paham y cadwyd i fyry brisiau diweddar y mam- ogiaid goreu ronyn yn ddrutach. Llawn gyflenwadl o foch masnach ddwl. Wele y prisiau Biff, o 2s 4c i 4s 7c yr wythpwys defaid, o 3s 4c i 5s 10c mooh, o 2s 8c i 4a 6c. Yn y farchnad—gwartheg 1330, defaid 6860, moch 140. GWRECSAM, Dydd Llun (Ionawr 3ydd). Yr oedd cyfartaledd cyflenwad o stoc yn marchnad y gwartheg heddyw, a gwerthwyd yn lied lwyr. Cyrhaeddodd lot pur braf o hetfrod byrgyrn o 00 i 6-3c y pwys. Sylweddolodd defaid o 8c i 85-c. Yr codd cyflenwad rhagorol o foch, y rhai a werth- ent am o 8s 6e i 8s 9c yr ugain pwys. Moch stor, 0 e a amiywient o 25s i 42s yr un. Yr oedd rhai gwartheg llaethdy da ar wertli, a gwraethant o 15p i 20p y pen, tra y sylweddolodd teirw stor o 8p i 9p 158 yr un. BIRMINGHAM, Dydd Mawrtih (Ionawr 4ydd). -Cyflenwacl bychan o wartheg, gyda masnach araf. Biff, o 4c i 6c y pwys yr Herefords goreu, 6^c 2 1!5 defaid-myllt, o 7c i 8-c y pwys; mathau eraill, 0. 14c i 6gC; moch bacwn, 9s i 9s 2c pyre, o 9s 60 2 i 10s; hychod, o 6s 6c i 7s yr ugain pwys.

MOCH TEWION. MANCEINION, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).- CyfleTiwad bychan oedd yn y farchnad heddyw, ac felly y galw yn weddol dda. Am y moch goreu cafwyd 9s 6D yr ugain pwys ail oreu, o 9s i 98 2a trydydd oreu, o 7s i 7s 6c.

cia. LLUNDAIN, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).- Gymedrol y cyflenwadau. Gwerthiant araf, ond cadarn. Y prisiau: Biff Seisnig, o 3s 4c i 3s 8c yr wythpwys Scotch sides, o 38 8c i 4s shorts, o 4s 2c i 4s 4c biff Americanaidd, o 3: i 3s 4c; gwaelach, o 2s i 2s Be; mutton Piydeinig, o 4s 2c i 4s 6c mutton tramor, o 2s 8c i 3s 2c veal, o 3 i 4s 4c pore, o 3s 4c i 4s.

CAWS. LERPWL, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).— Yr oodd caws yn gadarr, a thipyn o ymofyn am dano. Wele y prisiau: Caws Americanaidd, y 112 pwys: Goreu, o 42s i 44s; ail oreu, o 38s i 41s; trydydd neu ganolig, o 30s i 36s. Edam tecaf, o 52s i 56s; an, o 46s i 50s. Gouda, o 4Ss i 54s. Canadaidd, o 388 i 44s y canpwys.

YMENYN. CORK, i dd Llun (Ionawr 3ydd).—Prime,94s firsts, 100s; seconds, 93s; thirds, 83s. Mild- cured Choice boxes, 90s. In markct-lO firkins, 2 mild. LLUNDAIN, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).- Heddyw rheolai'r farchnad ymenyn yn sefydlog, heb fawr o wahaniaeth yn y prisiau er dydd. Ch"01r. Y Friesland tecaf a werthai am o 96s i 98a y canpwys; y factories, o 98s i 102s. Dan- aidd tecaf, o 110s i 114s; teg, o 100s i 108s. Fm- nish tecaf, o 96s i 104s. Normandy cyffredin, bas- gedi goreu, 106s; extra mild, 112s y canpwys.. Brittany rolls, o lis i 14s 6c y dasiii pwys. Ital- ian, o 118 i lis 6c y dwsin pwys. Y trefedigaethol tecaf, o 96s i 1023; da a theg, o 84s i 94s.

TATWS. LLUNDAIN, Dydd Llun (Ionawr 3ydd).- Cyflenwad bychan, a. gwnaed masnach led-dda yn ol y piisiau eanlynol: Dunbars, o 110s i 120s y durtell; Beauty of Hebrons, o 90s i 110s; snow- drops, o 95s i 100s; maincrops, o 90s i 110s; Bruce, o 80s i 90s; Saxon, o 85s i 95s Reading giants, o 80s i 90s; tatws tramor, o 3s 3c i 4s y 11 cydaid.

GWAIll A GWELLT. MANCEINION, Dydd LIun (Ionawr 3ydd).— Gwerthai'r gwair am o 4c i 5c; clofer, o- 5^o i 7-,l,c ■ (jwellt gwenith, o 3^c i 3^c gwellt ceirch, o- 31 c i c y ston o 14 p-irys. 4

Harohnadoedd Cyniraig BANGOR, DY on Gwknku (H-r-u-iyr 31).— Ymenyn feres, Is :3. i 0-1 0. y pwys wyau 8 am Is; ffowls, 3s o i 4s Oc y ewpl biff, 7c i J Oc y pwys; mutrton,iOj i 0c; lariib,loc i lie; cig lloi 7 e i Vo pore, 6c i 8<j. CAERNARFON, DYDD SADWBN slaDawr 1) — Ynuer'ju tit t'S, Is L-c ) Is >- pwys; »vau BYPM, 10 1 12 is bifT,6e i iOc y pwyti, .i; uttori, 7c 9oy pwvs; It,nJb, 80 ) luz y pwys; 1 7c y j i oiv, 6c » So .y P* » ac i lOc y pw 4c 7c y r.W.1J doted, nod, a 0c 1 4, o y pi r. wyaKi, 51" Oc 1 5:1 9c y i- pl; gwyddat,,6--i 0: 1 6 < 6c yr ur,i tt>ikejt,,7s 6c i 8- 6c yr un cwi!iiig;>»s lUc > l« yt Uu moch bath, 148 ltfs yr uij pytatw, y iiWV; tuoiOD, lei ile v IIWJH 0; y bwnlel; t)t-ei-yeh, 2c I 2e I i L-, 3,3 4e yr un touiaii«*s, H" I 10, y pW.' 8 alalau, 2}, 3c rhnt.nrb. Oc 1 0c y I-Ifliiel. DINBYCH 'Rhagfyr 29).Ffowls, 39 i 4s 6c y cwpl hwyaid, 3s 6c i 5s gwvddau, o 8c i 9 y pwys ymenyn fires, o Is lc i Is 2^o y pwys; eto, y llestri bach, Is i Is Ole y pwys; Jlestri mawr, IN,- i 110 y pwvs wyau, o 10 i 12 am Is. (R!»':iriyr 3J).- Vruetiyn Hits, Is 2u 1 0 0c y p^ s wyau, 12 i 0 am Is tfowls, o 2t O. i 3i O y cwpl; owyaid, o 4s Oc i 5i Oo y ewpl moc-' D-iei;, o 10a Oc i 18. oc ) Jkn; (oocii 05 i 0 y pwys ewaiii, od. 1H 9d y ewpl; emca ou, 14s 14 4 6c v pegr. RHUTHTN (Rhagfyr 28).—Gwenith, 10s 6e i lis yr hob haidd. 7s i 9s 6c; ceirch, 5s i 6t!; ymctayn tires, a Is 2c i Is 3. y pwys eto, llestri. o llo i Illc y pwys ffowls, o 3s i 4s y cwpl; hwyaid, o 4iI i 6s y ewpl; wyau, 11 i 12 nm swllt. p-. Argraphwyd a Chyhoeddwyd dros y North Wales Chronicle Company, Limited, gan David Williams, yn y "North Wales Chronicle" a'r "Gwalia." Print- ing Works, Caxfcon House, High-street, Bangor, yn Mlilwyf Bangor, yn Sir Gaernarfon ac yn Swydd- fa y "Clerianydd," Bridge-street, uiangefni. yn Mhlwyf •Llanyefni, Sir Fon, gan John Willi Mns, Dydd Iau, Ionawr 6, 18Sb.