Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
COSTAU'R GYFLAFAN
COSTAU'R GYFLAFAN Ddydd Gwener da-thlwyd canmlwyddiant brwydr Waterloo. Nid yw y frwydr hono fu yn destyn cymaint o syndod i'n henafiaid ond megys brycheuyn yn ymyl yr alanas ofnadwy ar fywydau ac eiddo a gymer le yn y dyddiau diweddaf hyn. Nid oedd Hinell yr ymladd y pryd hwnw ond taij milldir, o'i gymharu a thri chan' milldir yn y frwydr bresenol. Nid oedd yno ond tri ugain mil o filwyr yn y frwydr hono yn cynwys pedair mil a'r hugain 0 filwyr Prydeinig o'u cymharu a'r miliynau sydd yn cymeryd rhan yn y gvflalan ofnadwy bresenol. Nid oedd y colledion Prydeinig ond tua saith mil ac yr oedd hyny yn ddigon i beri i Wellington wylo. Ond bu i ni golli gymaint ddwywaith a hyny yn mrwydr fawr y Neuve Chapelle yn unig. Yr ydym yn gyn- efiu a chlywed am golledion rhyfe! y Crimea er yn bant, ond nid oedd yr holl golledion yn y rhyfel hono ond tua thair mil, a chollir y nifer hwnw o fywydau mewn un dydd yn ami yn y rhyfel bresenol. Credir ein bod eisoes wedi co li mwy o fy- wydau yn y rhyfel hon nag a gullwyd yn ys- tod pymtheng mlynedd o ryfel gyda Napoleon. Yn ystod Rhyfel Gartrefol yn yr America, yr hon barhaodd am bedair blynedd o amser, collwyd chwe' chan' mil o fywydau. Dyna. y rhyfel y dinystriwyd fwyaf o fywydau yndd; hyd yn hyn, ond y mae y rhyfel yr ydym yn awr ynddi wedi dyblu a tiireblu y nifer hwnw. Ond er mor fawr yw ein colledion ni, nid yd- ynt ond bychan o'u cymharu ag eiddo y Gallu- oedd eraill sydd yn ymladd. Mae yn awr fwy o garcharorion rhyfel yn Rwsia nag oedd o filwyr yn myddin fawr Napoleon yn erbyn Rwsia. C'ydnabyddir yn Berlin fod y Ger- maniaid wedi colli eu mil%vsyr yn oj y raddfa o ddwy fil y dydd. Mae rhai o'r brwydrau wedi costio 30,000 y dydd o fywydau. Yn ol yr adroddiadau diweddar y mae Germani I wedi colli tair miliwn a haner'er toriad allan y rhyfe'. (yn cynwys dros filiwn o laddedigion) rsef haner y nifer a alwyd allan ar y cychwyn. Os y bydd iddi golli ei dynion yn ol y radidia bresenol mae'n amlwg y bydd wedi colli grym ei nerth cyn bo hir iawn. Cydnabyddir fod y Galluoedd sydd yn ymladd yn eil herbyn yn coli llawn cymaint. Ond y mae ganddynt hwy fwy o adnoddau i ddibynu amynt, ac ni bydd iddynt gael eu hysbyddu mor fuan. Er hyny y mae y ffigyrau uchod yn arsw^dus, yn enwedig pan feddylir cymaint o ddioddef, ochain, gaiar, hiraeth, a phryder a gynrych- iolir gauddynt. Gwelir mor arswydus yr aberth a deifl yr Almaen falch o dan olwyn- ion y duw "diwylliant" a anwylir ac a add- olir mor angerddol ganddynt. Cwynir nad yw y newyddiaduron yn cael rhyddid i ddat- guddio haner y digwyddiadau arswydus sydd yn cymeryd lie. Ond faint ohonom fel dinae- yddion sydd yn ystyried yn ddwys a difrifol y ffeithiau alaethus a ddatguddir i.ni,o ddydd i ddydd yn ngholofnau y "coiledion" yn y newyddiaduron ? Mae yr ochr arianol i'r rhyfel lawn mor syfrdanol ac annirnadwy ni ag ydyw y di- frod ar fywydau. Wrth ofyn am hawl i wario 250 o filiynau yn rhagor ar y, rhyfel dywed- odd y Prif Weinidoa: yn y Senedd yr wythnos o'r blaen y byddai costau y rbyfel yn fuan dros dair miliwn o bunau y dydd i'r wlad hon yn unig. Bu y wlad yn ochain yn hir o dan ddyled rhyfeloedd Napoleon. Nid oedd y ddy.'ed hono ond 622 o filiynau mewn 23 mlynedd o amser. Ond bydd i un flwyddyn o'r rhyfel bresenol gostio i ni 1,500 o filiynau o bunau, sef tua haner ein gwerth cenedlaeth- ol. Mae y difrod a wneir a'r ffrwydron a phylor yn arswydus. Dywedid eu bod yn }r hen amser yn defnyddio swm o ffiwydrrtti n phylor cyfartail i bwysau pob rnilwr a leddrl. Sicrhai un o awduidodau milwrol Ffialiu' bod heddyw yn defnyddio tair tunell o Q'r v. dron am bob niilwr a "eddir ar faes y gwaed. Ond i ni gadw mewn cof nifer y bywyaau a gollir ge"ir yu hawdd ddychmygu iia-It y gorchwyl ,ydd gan Mr. Lloyd Go" f-aw i ddarparu ar gyfer ein bydJin an llynges yn y cyfwug presenol. Mae yr uti peth yn wir am ein gelynion. i maent hwy yn defnyddio ffrwydron yn Rawer mwy Intel na ni. Ond dywedir fod trigolion cyffredin yr Almaen yn sylweddoli eu cyflwr yn llawer mwy trwyadl na dinasyddion Prydain. Mae llawer o aristoeratiaid Prydain yn galiu gwledda a gloddesta yn eu gwestai mawriol1, a gwario eu harian ar wychder a ftasiyiiau tra y mae y gvfiafan hon yn myned yn mlaen. Mae trigolion yr A-niaen yn gosod eu hys- gwyddau fel un gwr dan arch yr Ymherodr- aeth yn awr ei chyfyngder. Iae ein gwladweinwyr ninau wedi sicr- hau fod yr ymgyrch hon yn myned i gost- io i ninau bob mymryn o nerth a feddwn mewn milwyr, mewn llaiur, mewn cyfoeth, ac yn uchaf peth mewn aiddgarivelt, gwladgar. Er hyny y mae genym filoedd o ddynion sydd yn ymlawenhau yn swn y magnelau am eu bod yn dod ag e"w mawr iddynt hwy. Hyderwn y bydd i'r Llywodraeth benderfynu ti-ethu yr elw a wna cwmniau mawrion, a phersonau unigol o ran hyny i'w lawn wertli. Elfen ber- yglus iawn ydyw caniatau'i un ran o'r deil- iaid i ymgyfoethogi ar waed a nerth eu meib- ion dtw r.
Advertising
ARWERTHIANNAU IY 1IR JOHN DAVIES i ■ PORTDIXORWIC. Important Sale of Valuable Leasehold Proper- ty, known as "AWELFRYN," BUSH ROAD. Also Substantial HOUSEHOLD FURNITURE etc. THURSDAY, JUNE 24th, 1915. Sale at 1 p.m. Further information may be obtained from Messrs. Nee and Gordon Roberts, Solicitors, Carnarvon, or the Auctioneer, Blaenau Fes. tiniog and Llanrwst. YARD TOWER HOTEL, PWLLHELI. SALE NESAF AR ANIFEILIAID, ETC. DYDD LLUN NESAF, MEHEFIN 23ain, 1915 (Diwrnod y Ffair). Am 2 o'r gloch. Derbynir entries vchwanegol rhag y blaen. (J.21). BY MR ROBERT G JONES JJOBERT Q JONES AUCTIONEER, VALUER AND ESTATE AGENT, BRUNSWICK BUILDINGS, CARNARVON Guaranteed Prompt Settlement*. SALES OF FAT AND STORE CATTLE, SHEEP, PIGS, ETC., held fortnightly AT THE SMITHFIELD, CARNARVON. NEXT SALE AT THE SMITHFIELD, CARNARVON: WEDNESDAY, JUNE 30th, 1915. Early entries invited. R ARTHUR JONES THE ESTATE OFFICE, CONWAY, (Tel. No. 29) and THE ESTATE OFFCC* LLANRWST. (Tel. No. 9), Auctioneer, Valuar, and Land Agent. PROPRIETOR OF THE CONWAY CATT'.S MART and the LLANRWST SMITHFIELD Sales by Auction or Private Treaty of Country Estates, Town or Country Properties, Farms, Ground Rents, and other Investments. Valuations of Real Estate and Chattel Property. Reports on Mortgage Securities. BALES BY AUCTION throughout the Year (as advertised) of Contents of Privates Residences. Special attention given to Pictures, Antique Furniture, China, Statuary Bronzes, Miniatures, etc. FARM STOCK sold at Conway or Llanrwst every Wednesday throughout the year, or on Owner's Premises. Entries at the Marts ta- ken up to time of Sale. CONWAY CATTLE MART Next Sale: WEDNESDAY, JUNE 23rd, 1915. FAT and STORE CATTLE, SHEEP, and CALVES, and PIGS. Entries taken up to time of Sale. I LLANRWST SMITHFIELD. WEDNESDAY, JUNE 30th, 1915. FAT and STORE CATTLE, SHEEP, and LAMBS, COUPLES, CALVES, and PIGS. Entries by Saturday Morning before Sale. Entries taken up to time of Sale. At an Ear'y Date. BETTWS-Y-COED, CARNARVONSHIRE. THE MOTOR GARAGE. T1 JR. ARTHUR JONES, F.A.I., is favoured with instructions to Sell by Public Auc- tion. as above, the Motor Garage, Premises, Land, Plant, etc. ^•n-ther particulars in due course, or of Messrs. Markby, Stew-art and Co., Solicitors, Coleman Street, London; or at the Offices of the Auctioneer, Conway, and Llanrwst. BY HEMRY MANLEY & SONS LTD 300 HORSES. E20 PRIZES. CREWE HORSE REPOSITORY HENRY MANLEY AND SONS, LTD. FRIDAY, JULY 2nd. Heavy Town, Lurry and Van Horses, Shires, Cart. Colts and Fillies; also Harness Horses, Hunters, Hacks, Pedigree Hack- tfêys, Cobs and Ponies. Prizes:-Best Draught Horse, £ 10; Lurry Horse, C5; Parcel Vanner, E3; Cart Colt, jB2. The best buyers in Great Britain attend these Sa'es. Schedules and Entry Forms on application. Entries close Saturday, June 26th. SWYDDOGOL CARNARVONSHIRE TRINITY QUARTER SESSIONS, 1915. NOTICE IS HEREBY GIVEN THAT THE General Quarter Sessions of the Peaoe in and for the County of Carnarvon will be held at the COUNTY HALL CARNARVON, on WEDNESDAY, the THIRTIETH DAY OF JUNE, 1915, at quarter paat ten o'clock in the forenoon. The Grand and Petty Jurors, all persons bound by recognizance to prosecute and give evidence, or to surrender in discharge of their hail, and all Appellants, Respondents and "their Witnesses, are to appear at the County Ha'l aforesaid, on the day and at the hour before-mentioned. A. BODVEL ROBERTS, Clerk of the Peace. Carnarvon, 9tb June, 1915. SWYDDOGOL YNYSCYNHAIARN URBAN DISTRICT COUNCIL. TEMPORARY GAS RENTS COLLECTOR. 4 PPLICATIONS ARE INVITED for the -A- post of Gas Rents Collector, etc., during the period of the war. Sex will be no disqualiifcation, but appli- cants should be good Accountants. Particulars of duties to be performed, and salary, etc.. may be had on application to the undersigned. JOHN JONES, Clerk to the Council. Town Hal', Portmadoc, 9th June, 1915. (J. 22). I HEREBY GIVE NOTICE that I will not be answerable for any debts unless contracted by me personally. Dated this 16th June, 1915. DOUGLAS JEFFREYS, King's Road, Penygroes. Witness, J. C. Tegarty, Clerk to Messrs. Nee and Gordon-Roberts, Carnarvon. (J. 18). UNIVERSITY COLLEGE OF WALES, ABERYSTWYTH. Jne of the Constituent Collegea of the Uni- versity of Wales.) President: Bir John Williams, Bart., M.D., D.Sc., G.C.V.O Principal: C. F. Roberts, M.A. (Oxon)., LL.D. (Vict.) DEPARTMENT OF INSTRUMENTAL MUSIC. The above named new Department is now tpen, to both male and fenialetatudentm. Special Staff: 'd. Gaston Le Feuve, of the Schola Cantorum Paris. M. Henri Delange. M. Camile Bolobelle. M. Charles Tnrbonr. Madame L. Andre Barbier. Ctasseg will be held in:-Violiri Viiolin- jello, Viola, Chamber Music and Orchestral Classes, Theory of Instrumental Mnsic, Sing- ng, Piano. Sessional Composition Fee, £12; Registra- tion Fee, PI. Fee for a single course, B2 2s. oer term, together with a Registration Fee of 10s. Men students reside in registered lodg- ings in the town, or at the Men ft Hostel- Warden; H. H. Paine, Esq., M.A., B.Sc. Women students reside in the Alexandra Hall vf Residence for Women-Warden: Miss C P. Tremain, B.A. For full particulars, respecting the Depart- ment and the Hostels, apply to— J. H. DAVIES,, M.A., RAfisirar UNIVERSITY OF MANCHESTER. FACULTY OF MEDICINE. (Medical, Dental, Public Health and Pharmaceutical Departments). The Winter Session will commence on THURSDAY, OCTOBER 7th. The courses given at the University, The Royal Infirmary and other allied Hospitals which contain over 1.000 beds, provide full instruction for the Degree and Diploma examinations in Medi- cine and Dentistry, and for the Diplomas in Public Health. Psychological Medicine, Ve- terinary State Medicine and Pharmacy. There are Halls of Residence both for Men and Wo- men Students. In addition to Two Entrance Medical Scholarships, each of the value of LIOO, there are other Entrance Scholarships tenable in the Medical School. Prospectuses giving full information as to courses of study, fees, etc., will be forwarded on application "to the Registrar. TENDERS THE CONWAY AND COLWYN BAY JOINT WATER SUPPLY BOARD. TO CONTRACTORS, The above Board i3 prepared to receive Tenders for the execution of the following Contracts :— CONTRACT NO. 1. STEEL GIRDER BRIDGE AND APPROACHES, etc. Excavating for and constructing timber piling and concrete foundations, providing and erecting a Stee! Girder Bridge 140ft. Oin. span by 10ft. Oin. wide on Steel Trestles, with approaches, etc., over the River Conway at Maenan, about mid-way between Lanrw t and Tal-y-cafn Railway Stations, North Wales. CONTRACT NO 2. CAST IRON MAINS, ETC. Excavating and re-filling pipe trenches, providing, hau ing, laying and jointing .iboat 1,000 lineal yards of S. and F. cast iron pipes 15in internal diameter, together with sluice valves, air valves, expansion joints, a'd other works connected therewith in the Parish of The Abbey and the Township of Maenan. about mid-way between Llanrwst and Ta1 y- cafn Railway Stations, North Wales. Drawings may be seen and General Condi- tions, Specifications, Schedules of Quantities, and Forms of Tenders obtained after Saturday, the 19th. inst. (upon receirt, of a deposit cheque for RS 3s., for each Contract, which will be returned npon receipt of a bona-fide Tender) at the Offices of Mr. Chas. F. Farrington, A.M.I. Mech. E., Engineer to the Board, Trinity Square, Llan- dudno. Tenders to be signed, sealed and delivered to Mr. Robert Jones, Clerk to the Joint Board, Castle Street, Conway, endorsed "Contract No. 1.—Bridge, etc." "or "Contract No 2.— Mains, etc. as the case may be, not later than 10 a.m. on Monday the 5th July, 1915. Arrangements will be made for accompany- ing Contractors to the Site of the prorosed works on Tuesday, the 29th inst., leaving Tal-y-cafn Station at 11-45 a.m. June, 1916. TENDERS. TO CONTRACTORS, ETC. JERUSALEM C.M. CHAPEL, GARN DOLBENMAEN. TENDERS ARE INVITED for erecting a new Porch, Cementing, Re-painting, and Repairing, the above named chapel. Plans and Specifications may be seen at Jerusalem, C.M. Chapel House. Tenders endorsed, must reach the under- signed on or before July 5th, 1915. The Committee do not bind themselves to accept the lowest or any tender. JOHN P. THOMAS. Glan Dwr, Garn Dolbenmaen, North Wales June 17th, 1915. NORTH WALES COUNTIES TRAINING COLLEGE COMMITTEE. TENDERS FOR SUPPLIES, ETC.. mENDERS ARE INVITED for the Supply of Household and General Requisites other than Food Supplies for the 12 months beginning October 1st next. Particulars may he obtained on application to the Principal at the College. Tenders with samples Odentified by index number or letter) should be forwarded to tl. undersigned not later than 10 a.m. on Mon- day, tfee day of June instant. EVAN R DAVIES, June 4th, 1915. (Secretary). TENDERS 1 CARNARVONSHIRE EDUCATION I COMMITTEE. TENDERS FOR SCHOOL REPAIRS, Etc. THE COMMITTEE' INVITES TEN- DERS for Painting and other Schemes of repair to be carried out in respect- of the f:- lowing schools, viz. :—Llandudno H.S. Uy- ffryn Road (Llandudno); Rhiwas; PenisaV waen; Borthygest; Peninaenrhos Treir«\v • Rhyd Ddu; Penygroes; Pantgla^ Ll.'igyoi and Bryncroes. Those desiring to teriedr in respect, of one rr more of these Schools should -write at once to Mr. Rowland Lloyd Jones, ( oanty Architect Market- Street, Carnarvon, and in any event net later than Monday, the 28th June instant. A detailed specification will then be avail- able for inspection by each person desiring to tender. Al" tenders should be forwarded to me, the undersigned not later than Tuesday, the 6th day of July, 1915. EVAN R. DAVIES, Secretary of Education. County Education Offices, Carnarvon, 19th June, 1915. (J.25). HOLYHEAD UNION. CONTRACTS FOR SUPPLIES. THE GUARDIANS OF THE HOLYHEAD UNION INVITE TENDERS for the Supply of Tea and Sugar for three calendar m-onths commencing 1st July, 1915. Forms of Tender and any other informa- tion may be obtained on application to the undersigned. Sealed Tenders, properly endorsed, and with samples must be delivered at the under- mentioned office by not later than 10 a.m., on Tuesday, the 22nd June. instant. The Guardians do not bind themselves to ac- cept the lowest or any tender. By Order. OWEN J. HUGHES, Clerk <o the Guardians. Board Room, Valley, 1st June, 1915. YN EISIEU HOUSEMAID WAITRESS W ANTED.- Address, Royal Oak Hotel, Bettwsy- coed. (J.14). WANTED.-A GOOD GENERAL SER- VANT, age 20 to 23. '— Apply C. c/o Smith and Son, Penmaenmawr. WANTED.— MOTOR DRIVERS AND CONDUCTORSj-Apply, Silver Motors, Llandudno. WANTED.—EDUCATED MEN for Tours Department.— Apply, Silver Motors, Llandudno. WANTED. APPRENTICES for the MILLINERY Workroom. Apply at once, Waterloo House, Carnarvon. (J6). 1 WANTED AT ONCE.—STRONG GIRL as Housemaid. —)Royal Goat Hotel, Beddgelert. W ANTED.-SMART BOY, 14 to 15 for the Clothing Trade.—Apply immediately Bradley's, Turf Square, Carnarvon. SERVANTS REGISTRY OFFICE.—Mrs. k Owen, 16, Treflan, Bangor. Stamp for reply. NAVVIES.—WANTED 100; Wages 6,d. per hour.—Apply New Asylum Works, Sketty, Swansea. (J.4). ROGER Y.—WANTED Strong, Well-edu- cated YOUTHS as Apprentices.—Apply for particulars, E. B. Jones and Co., Rhyl. BAKERS.—Steady Reliable MEN as Se cond Hands.—Apply, stating experience, wages required, and references, E. B. Jones and Co., Rhyl. WANTED AT ONCE.—MAID for House Work; also able to assist in the Bar.— Apply C148, "Herald" Office, Carnarvon. J.4). WANTED.—HOUSE in or not more than one mile of Carnarvon. Rent about M-P,2,5.-Apply to Number 0150, "Herald" Office. WORK WANTED by respectable Woman. I Domestic or other employment. Daily I or permanent. Addres-, in first instance to "R. H. "Herald" Office, Carnarvon. ARIAN i'w rhoddi alTan ar log ar Dir, Amaethyddol Rhydd-ddaliadol.— Ym- ofyner a Lloyd George and George, Cyfreith- wyr, Criccreth. BREWERY TEAMSMEN WANTED for Liverpool district. Good wages to suit- able men.—Write Box "E 237," Lee and Nishtincale. Liverpool. WANTED. BLACKSMITH, also IM- PROVER used to general smithwork for Liverpool.—Apply, stating wages required, Cheshire, Pooley and Co., Bath Street, Liver- pool. MOTOR MECHANICS and DRIVERS I WANTED for the Season. Not eligible for the Army preferred. Fullest particulars and referenoes to the Red Garage, Llandudno. GROCERY.—WANTED strong YOUNG WOMEN to weigh up Grocery, some previous experience necesfeary.—Apply, sta- ting age, references, E. B. Jones and Co., Rhyl. (J.15). Rhyl. (J.15). WANTED GIRLS OR WOMEN not under 16 years of age for bottle washing, to rep!ace Men enlisted for the War. Good wages earned.—Apply, Ind, Coope and Co.. York Chambers, LLandudno. WANTED.-A MANAGER for BRANCH SHOP. Country trade, Grocery and Provision. Single Man prteferrted. State wages and experience.—Apply "Y81," "Her- ald" Office. COOK GENERAL REQUIRED.— Plain Cooking, for North West London Dis- trict. Small family, very comfortable home. Good wages. Nurse kept. Good outings.- Myers, "The Nook," Lydford Road, Crickle- wood. "JI^ODERN SHOP with Dwelling House UX Wanted, suitable for Drapery Busi- ness, in prominent position in good market or mining town in Wales, South Wales pre- ferable. Rep"y fully to:—Drapery," "Her- ald" Office, Carnarvon. UNDER-BOOTS required for First Class Fami'y Hotel; permanency for suitable Man (ineligible for Army preferred); some previous experience desirable. Good char- acter and references indispensable. -A r ply, PwIIycrochan Hotel, Colwyn Bay. (J.18). FURNISHED HOUSE. — Respectable Family (4 persons) requires small Furn- ished House or Apartments, (2 Bedrooms, 1 Dining Room and Kitcnen) in Carnarvon or adjacent district. Small garden desired, if possible.—Apply, with particulars of rents, etc., to J.L., 40, office ilf this paper. OOT TRADE.—SMART YOUTH WAN- TED to learn to be a SALESMAN, age 17 to 20. Salary to start according to capa- bilities. Splendid prospects for an active boy.—Apply Box 0163, "Herald" Office. (J.18). T)RAPERY.—WANTED SMART YOUNG — MEN, just out of time preferred, for Drapery and Dresses. Good Salarv, high- class trade. Fare paid.—Apply Nicholsons, 13 and 14, The Exchange, Muswell Hill, London, X. YN EISIEU WANTED.-TWO YOUNG MEN, used to horses, for delivering goods.—Apply, stating wages required to E. Roberts, 2, Queen Street, Rhyl. (J.18). CONCERT PARTY (Pro.) wants Halls and Small Theatres, etc., in Wales (North immediate dates, South Ister).-Full parti- culars re Terms, Dates, Population to R. Craig, 5. St. David's Road. (JLL). LADIES who are in a position to influence orders for Household Furniture, Linen, Blankets, Underclothing, Clocks, Ornaments, etc., should apply for Special Business Terms, to Evan Cook's Depositories, Ltd., Peckham, S.E. CANVASSERS WANTED, Male or Female, whole or spare time, to sell in their dis- trict on subscription basis a, History of the War; with a bonus scheme in which customer and agent both participate.—State selling ex- perience and references, "Libra" Box 123, T B. Browne's Advertising Offices, 22, Ren- field Street, Glasgow. (J.18). AR OSOD R OSOD.—MELIN" PENIARTH, mewn cy wr rhagoroi,—newydd gael ei hadgy- weirio.—Ymofyner, Owen Joned, Peniarth Estate Office, Towyn, Merioneth. BRIDGE STREET AND EASTGATE STREET.—Two fine commodious Shoos to Let, immediate possession.—Apply to Mr. Richard Hughes, Estate Agent, High Street, Carnarvon. TO LET.—FURNISHED HOUSE in Car- narvon, comprising 3 Bedrooms, Parlour and Kitchen. Can let during the whole of July, or for longer period.—Apply Box C172, "Herald" Office, Carnarvon. (J.27). WATERLOO PORT.—6 Marine Terrace To Be Let Furnished or Unfurnished 2 Entertaining Rooms, Kitchen, Pantry, 4 Good Bedrooms, Box Room, Bathroom and Lava- tory. Rent (unfurnished) 218. For further particulars apply at the above address. BRONMEIRCH, PENYGROES. — Large Sitting Room and one Bedroom can be let immediately. Private grounds and in ex- cellent position: 15 minutes' from railway station.—Apply to Mrs. T. Herbert Jones, at the above address. APARTMENTS.—1 or 2 Bedrooms and use of Parlour in respectable neighbourhood and good position, in town. Suitable for mar- ried couple or two ladies or gentlemen.—Ap ply for full particulars to Box W, "Herald Office, Carnarvon RHOSHELEN, SOUTH ROAD, CARNAR- VON, house and premises, parlour, sit- ting-room, kitchens, 5 bedrooms, bathroom, h. and c. Immediate -possession. Moderate Rent. —Apply T. W. Henwood and Co., 5, Market Street. /JL.23). BRYNIDLOES or ISFRYN, ST. DAVID'S ROAD. Semi-detached Villa to Let; pleasantly situated, containing 2 Entertaining Rooms, 5 Bedrooms, Bathroom, Hot and Gold Water, Kitchens, Sculleries, etc. Moder. and' best sanitary arrangements. Moderate Rent.—Apply T. W. Henwood and Co., 5, Market Street. (JL23). TO BE LET.—Residence -MORWYLFA," 30, Segontium Terrace. Carnarvon, com- prising Entrance Hall, Office, Cloaks, Parlour, Basement, 4 Bedrooms, W.C., and Lavatory, and large Out-building (suitable as Motor Garage or Workshop), Garden, W.C. and Coals. Extensive and lovely uninterrupted scenery. Close to Park and centre of town —Apply, Roberts, at the above address. COLLWYD A CHAFWYD L OST-WrtSH TERRIER PUP, 2 months old. Anyone returning same to Gunn, Dunbeath, Llanbeblig Road, Carnarvon, will be rewarded. COLLWYD.-CL DEFAID LLWYD, blew- yn rough, collar wen am y gwddf, gwyn ar ei frest ai dalcen. Gwobrwvir y sawl a ddaw a'i hanes i R. W. Pritchard, Coed- Marion, Carnarvon. (J.22). T\AFAD DDIEITHR-—Mae Dafad Gymreig Ddieithr yn Ty Corniog, Llannor, ger Pwllhe'i. Nid :—Tori blaen y ddwy glust a hollt yr ochr allan i'r glust dde. Os na hawlir erbyn yr 28ain o'r mis hwn gwerthir hi i dalu y costau.—Evans, Ty Corniog, Llannor. "1/TAE DAiFAD GYMRE;GDDIEITHR (di- fare) a dau Oen gwrryw yn Bryneurau, Llannor, er diwedd Mawrth.—Nod -Tori blaen y ddwy glust a. bwlch plyg oddiar, y dde. Rhaid eu hawlio a thalu'r costau erbyn Me- hefin 15.—Hugh Roberts. (J.g). YSGOL SIROL ABERMAW (I Fechgyn a Merched). Priiathraw: EDMUND D. JONES, M.A. (Lond.). Prifathrawes MISS L. M. M. ADAM, M.A. Athrawon Cynorthwyol: JOSHUA GELLY, B.Sc. JOHN LLOYD, B.A. JOSEPH T. JONES, Athrawesau Cynorthwyol: MISS L. M. M. ADAM, M.A. MISS CHLORIS E. MILL, B.A. Yn nghydag Athrawesau profiadol mewn Coginiaeth a CheTddoriaeth. i Telerall: 24 10s. y flwyddyn. Pob manylioj oddiwrth y Prifathraw. neu oddiwrth R. LLEWELYN OWEN, .Clerc. I- GUILD HALL. CARNARVON. DAVIES LIVING piCTURIB. ■ i » Mr. Daviea will feature the following films next week. MONDAY, TUESDAY, WEDNESDAY. TILLIE'S PUNCTURED ROMANCE. (Six-reel Keystone Comic, featuring Charles Chaplin.) 0 THURSDAY, FRIDAY, SATURDAY. BARRIER OF FLAMES (Dt-ama. ) CURSE OF DRIN.K (Drama). Re-fitted with New Seating accommodation and Heating Apparatus. V* POPULAR PRICES OF ADMISSION: 3d., 6d., «nd la. JDoors open at 7-30. Commence at 8. MI. ORABB. (tae Aa-a Ch&rW), Bil poster, etc.. Handbills and Circulars ifieienily distributed. Billposter to the Cambrian, Great Wcatena, Featiniog and Cor ris Bail ways, and all Opoowt Pwtart ud feeaJ ai-raTtleis* IIIIIBIBIIHIIBBIBBIIIIIIUinillllBINIIIU Vr Ha-F a'r Gwyliau, Y MAE Turf Square, Carnarvon. Wedi parautoi Stock Fawr ar gyfer yr Haf Siwtiau i ddynion (style diweddaraf) 15/11, 18/11, 21/6, i fechgyn 9/11, 10/11, 12/11, 14/11 Cyn Prynu gwelwch y Bargeinion y mae Bradleys yn eu cynnig ar yr amter caled hyn. BRADLEYS, Turf Square, Carnarvon, Branches :—Llandudno, Colwyn Bay, Rhyl, Llanrwst, Aberystwyth, Dolgelley. 8.a..n.m. ■ .TO SECURE the BEST POSSIBLE VALUE. ■ B B ■ IN B FURNISHING GOODS Description g g For Cash ON Easiest OF Easy Terms S CALL AND MAKE YOUR SELECTION FROM jj| BB THE EXTENSIVE AND ATTRACTIVE STOCK B J AT THE Bold Street, PIONEERLiverpool. = Liverpool. I I Ji I CALL OR WRITE for our LARGE NEW GUIDE FREE I m — n BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB JR /G|K CREAM: SEPARATOR. LUBRICATION to EVERY BEARING easy turning, silent working, long wear and eheap rr PAYS to use the "ALFA instead of mRdJiuel of o.her Tnakes, for which tennl are In purr. excharige. AWARDED 1,000 FIHST PRIZES. ¡ Fixed in any Dairy on One Month's Free Trial I Sole Agents- DAVIES & JONES, Ironmongers, PWLLHELI.
IY LLAWR DYRNU."I
Y LLAWR DYRNU. "I Traul y Rhyfel. Yn Nhy y Cyffredin, ddydd Mawrth, cyf- lWYlWyd ffigyrau gan y Prif-Weinidog o ber- thynas i'r draul ynglyn a'r rhyfel. Am y 240 niwrnod i fyny hyd ddiwedd Mawrth di- weddaf yr oedd y draul yn fIliwn a. haner y dydd. Yn ystod y mis nesaf amcangyfrifir y bydd y draul eddeutu dwy filiwn y dydd. Syl- 'j wodd Mr Asquith y gall y draul fod yn dair miliwn. Dibyna hyny ar hyd y rhyfel ac ai, ofynion y Galluoedd sydd yn .ymladd gyda ni. Os y pery y rhyfel hyd ddiwedd y flwy- ddyn arianoi bresenol, hyny yw hyd Mawrth 31, 1916, bydd yn rhaid i Ganghellydd y Try- sorlys gael 1,133,000,000 o bunnau i gyfarfod a'r dr.au fel y car.lyn—I ni ein hunain ar gy- fer am can ion heddweh a rhyfel, 933 o filiynau, i'r TJfalhjoedd sydd gyda ni ac i'n Trefedig- aethau 200 o filiynau. Ni cheir trwy y tollan sydd mewn grym ond 270,000,000p., gan adacl diffyg o W,Of)0,000p. i'w codi trwy doll- ar ychwanegcl noeu trwy fenihvea. Angen Cynilo. Gwelir oddiwrth hyn fod yr agwedd arianoi yn un ddifrifol, a da pe gwnai y wlad roddi sylw i'r hyn a ddywedodd Mr. M'Kenna fel Canghei\ydd y Trysoriys yn y Senedd. Fel v gwnaeth Mr. Lloyd George yn yr Un swydd o'i flaen, nododd y pwysigrwydd i bobl fud yn gynil a pheidio gwario arian ar bethau uad ydynt yn wir angenrheidiol. Dyma fel y dy- wed un newyddiadur ar y mater hwn :—"Y mae popeth a brynir nad oes ei angen yn llei- hau ein hadnoddau i fuddsodfii ac yn. cyn- yrchu llafur y gellid lei droi it ryw fath o waith yng* yn a'r rhyfel. Y mae wns a ddef- nyddir yn ormodol o nwyddau angeuriieidiol yn lieihau y cyflenwad- ac yn ychwanegu at y pris heb e:w i neb ond y gwerthwr. Er n- ghraifft, y mae pob tan a o!euir mewn ty oher- wydd fod y gwynt- efallai yn chwythu o'r dwyrain yn mynd i wneyd tanau yn amhosibl i filoedd o bobl dlodion y eauaf niesaf." Rhaid Aberthu. Y ffordd i ni allu cynyrt'hu angenrheidiau rhyfel ar gyfer ein- byddindedd ein hunain a; byddinoedd y Galluoedd sydd yn ymladd ( gyda ni ydyw trwy i ni yn y wlad hon gynilo a pheidio gwastraffu arian ar beth diangen rhaid Yn y ffordd hoc yn unig y gellir cael y goreu allan o'r genedl. Bydd yn rhaid i bob dosbarth wneyd aberth os yr ydym am gyfar- fod gofynion arianol y rhyfel rhaid gwario llai ar gerbydau modur, ar wyliau, ar dybaco a diod, dillad, a llenyddiaeth, a myn lhai y bydd yn rhaid cwtogi elusen. Ceisir genym sylweddoli fod pob punt a werir ar bethan y gellir eu hebgor yn golygu cynyrch o bum. yn llai mewn arfau ac angenrheidiau rhyfe! eveiil, neu y moddiun i'w prynu o wledydd tramor. Prisiau Bwyd. Y mae'r ffaith fod cymaint cynydd wedi cymeryd lie ym mhrisiau bwyd yn gaiw arnom i gynilo, a gwraig y ty yw yr un all wneyd hyn oreu yn y cysyKtiad hwn. Hysbysir fod pi-is cig yn Manceinion wedi codi o 40 i 50 y cajit, a pris pysgod 25 y cant, a phrisiau ereill yn gyfartal. Ym Manceinion yn Ionawr can- fyddai gwraig y ty fod yn angenrheidiol iddi gael 24s i brynu yr hyn a arferai gael am bunt. Ac os yw am brynu yn awr yr un faint o fwyd, a hwnw o'r un ansawdd ag o'r blaen ar gyfer ei thy, fe wel ei fod yn costio iddi oddeutu 27s. Nid yn unig y mae prisiau y prif angenrheidiau wedi codi, ond hefyd pris- iau llawer o bethau ererI, a gwelir felly pa mor galed y mae ar y gwir dlawd sydd yn gorfod prynu ychydig ac yn talu yn ddrud am dano. Y feddyginiaeth ar gyfer hyn yw i bob un gynilo gymaint ag sydd modd. Brwydr Waterloo. Ddydd Gwener oedd can'mlwyddiant brwydr Waterloo. Y pryd hyny Napoleon a'i fyddin o Ffrancod oedd yn aflonyddu ar heddweh Ewrop, ac aeth Prydain a Prwsia i'r maes i'w cyfarfod a buont yn fuddugoliaethus. Hedd- yw y Caisar a't lu Prwsiaidd sydd wedi tori a-r heddwch y Cyfandir, ac y mae'r Prydein- iwr a'r Ffrancwr ysgwvdd wrth ysgwydd yn ceisio dymchwelyd y ge'yn barbaraidd. Ddydd Gwener hefyd oedd can'mlwyddiant marwol- aeth y Cadfridog Thomas Picton. Yu mrwydr Waterloo, tra'n arwain ymgyrch anwrthwyu- ebol ar y catrodau Ffrengig buddngoliaethus, cwympodd Picton, ond aeth ei wyr ymlaen i fuddugoliaeth. Yna gwelwyd ei fod wedi ei glwyfo'n farwol yn Quatre Bras, ond cudd- I iasai ei glwyf er mwyn bod yn y frwydr olaf. "Yr oedd yn filwr Prydeinig i'r dim," yn ol un ysgrifenydd, "yn ddoeth wrth gyhllunio, yn ddewr a thanbaid wrth weithredu, heb arswyd perygl, ac mewn anghof o anghysur a chlwyfau pan oedd daioni ei wlad yn galw arno i fynd ymlaen." Uniad y Colegau. Yr oedd y wlad wedi edrych yn mlaen at ,,ii,el rhyw arweiniad a goleuni ar laiter uniad 1 y eolegiau yn Sfisiwn Harlech. Y :ita-e cadair Atbro'tVr Bala yn wag taiwy farwolaeth. y diweddrar Dr. Ellis Edwards, ac yr oedd y Cvfarfodydd Misol wedi enwi aiifer o brif ddysgedigion y Corph fel ymgeiswyr am y swydd. Ond yr oedd teimlad yn bod er'a tro mai muntais fawr fu:asaisicrrua.u un Coleg Ihiwinyddol i'r Gogledd a'r De yn Aberys- twyth. Cafodd y Gogledd a'r De gyn yg z, rhodd haelfrydi.g i wneyd coleg i-eilwng yn Aberystwyth ddeng nilviiedd yn ol. Bu i fwyafrif Cyfarfodydd Misol y Gogledd wrth- wynebu i symud o'r Bala. Ond •derbyniodd y I De y cynygiad acof nvae ganddynt yn awr goleg teilwnig yn Aberystwyth. Mae'n yin- ddiangos fod y Gogledd erbyn hyn wedi aeddfedu i symud i Aberystwyth, a dysgwyl- iai y wlad y ceid ihyw drafodaeth yn Sasiwn Tlaa'iech fuasai yn egluro y sefyilia arianoi. I Cyohwynodd y Paroh John Williams, Bayti- sienc"yn, egluro y sefyllfa, ond ymddengys 1100 oedd ei sylwadau yn boddiiuu rhai o arweinvvyr y Corph. Mae'n ddealledig fod gan Gyfeisteddfod Athrofa'r Bala rhyw gyn- llun ar droed, ac y mae'n sicr r. id oedd syl- wadau Mr. Williaims yn rhwyddhau y tfordd i'r cynllun hwnw. Fodd bynag, yr oedd yn amlwg fod y Sasiwn yn mawth-ai-i e.gluvhad y Pa-rch John Williams er y dywedai Mr. John Owen, Caer, nad oedd ei osodiadau yn gywir. Gre-sym na bai Mr. Owen wedi coxii i gywiro y gosodiadau. Dadleuai Mr. Williams y huasai yn rhaid i'r Gogledd ddtvyn yr lioll d,raul o adeiladu coleg newydd yn awr, yr hyn a olygai draul o 30,000p a. ghlael coleg gwerth 15,000p yn ddifudd yn y Bala. iRhaid cydnaibod nad oedd Sir. Willitwus mewn frnefn pan yn siarad gan nad oedd yn siarad ar y cynygiad na'r gweHiant oedd gerbron y eyfarfod. Gresyn iddo ffromi cylftaint a.m i'r Cadeirydd ei alw i di-efn. Mae Mr. Williams ei hun wedi distewi llawer o leisiau didretn yn y s'asiwn o bryd i bry-d, a- buasean yn disgwyl iddo yntau oddef y ddysgyblaeth yn addfwyn'ach nag y darfu. Er hyny,. credwn. mai camgymeriad mawr oe*id rhwystro- Mr. Williams i fvi:ed xhagddo. Burasai y Sasiwn a'r wlad ym <mawrhau ei eglurhad yn fawr yn y cyfwng hwn, a buasent yr un mor aiddJgar i dderbyn rhyw gywiriad iieu eglur- had gan y Parch H. Harris Hughes neu Mr. a J'uhn Owen, Caer.
PERSONAU A PHETHAU.
PERSONAU A PHETHAU. 40 Dywed un newydd'iiadur fod Mr. Lloyd George imo.r brysur ifel nad oes ganddo ..I.mer i dori ei Nvullt! Dyd;d Iau torodd tan aLlan yn iard Ion gau y Mri A. MicMillain a'i Feibion, J)umbeit-on, yr Al'ban, gan wneufchur colled o 3,000|>. Gwnaed colled o 2000p trwy dan a dorodd allan mewn rhesiad o dai newyddion yn Dumbarton Road, Dalmuir. Bu Mr Thomas Rees, arweinydd canu yn Cwm Park, Casnewydd, farw tra ar ei lin- iau yn gweddio. Dydd Marcher, yn Llamymynedh, aeth milwr, oedd air ei ddeurodur I wrthdarawiad a ghvtajgen, a iliadd'wyd ef. Ei eiiiw oedd. Privatte Edge, Brecon. Lladdwyd Trooper Leonard A. Edge. Meiroh- filwyr Maldwyn, tra yr oedd yn denr>di o Groesoswallt i Trallwm, lie y mae ei eat- rawd yn ymarferyd. Y mie y Brenin wedi apwyntio Mr Henry Neville Gladstone yn Arglwydd Raglaw Sir Jtflint, yn He y diwedd ir Mr W. G. C.. Gadstone. Ym Mrawfllys Swydd Lincoln anfonwvd mor- wr o'r enw Ernest Gustav W. Olseon, r benyd wasanaeth am bedair blynedd am weithredu fel ysbiwr yn Grimsby. HnM Iati A-mwelndd y Frenhines a'r iBetiedd- d'ai. Anchwiliodd yr ys"ta.felloedd te nvwydd. Yn ddiwedd arach cafodd ymgorn a'r Cfadiben) Lawther (mob y Llefarydd) ;v anafwyd yn v rhyfel.