Yr Herald Cymraeg

ABERWAW Y CYNGHOR DINESIG—Yng ngliyfar. ;tfod blynyddol y Cynghor a gynhaliwyd ddydd Mawrth dewiswyd Mr. William Owen yn ga- deirvdd am y flwyddyn, a. Mr. Edward WiL •Ham's yn is-gadeirvdd, yr boll swydidogion -era-ill i aros .yn eu Jleoedd. PERSONOL.—Y mae Dr. R. T Jones. Har. lech, wedi anrhegu Mr R. Llewelyn Owen. o iiiwyddfa y Cynghor, ag awrlais marmor hardd •fel dangogeg o'i werthfa-wrogiad o'i wasanaetlr .yn ystod y flwyddyn y bu y meddyg yn Uchel Sirydd Meirioniydd. A YSGOLION Y CYNGHOR'. —C\"nh a-li w ydi c faffodi piisol rheolwyr ysgolion elfenol do?. Ibarth yr Abermaw yn ysgoldy Christ. Church, rldvdd Mercher, dan lywyddiaeth y Parch D Davies, He<rlei|h, Gyflwjynodd. Swvddog y iPresenoldeb ei adroddiad misol yn dangos y tpresenoldcb y cant yn yr ysgolion fel y cajt- -ly-a:-Artho, 85.3; Abermaw (cymysg) 85; Abermaw (babanod) 74.6; Cwmnanicol, 80.6; iDvffryni 81.4; Fairbourne 88.9; Harlech 87.9: 'Llanfair 75.6; Llanbedr 85.4 Llwyngwril 69.7. "Cyfanrif 81.4. Dywedodd y swyddog mai y rt-heSiwm fod v rresenrlldeb mor isel v mis di. weddaf ydoedd fod afiechyd yn llawer o'r ar- Vial oedd a rhai ysgolion wedi eu can am ams-er. Pasiwvd i argvmhell codiad ynghyflog Mi«s May* 'Roberts, \S.T., Bontddu. Ail!>cnodwyd Mrs. Richards, Pensarn, a Mr. Robert WiL liams, Fronfair, Llanfair, vn ymddiriedolwyr j W.usen John Ellis yn Harlech. Ar gynygiad Mr. W. Watkin Williams, C.S., pasiwy.l, Pwrthdystiad yn erbyn ,gwaithi y pwyllgor j sirol yn pasio yn ycbwaneg, >1 a.t ei gyflog rbe. | tolaidd 60p y "flwyddyn at dreuliau teithio v 1 iswyddog meddygol, ac hefyd 170p (minimum) 0 gyfog i'r pensaer a enilla hyny trwy waith. :a'i peiddo, ac arc-hwyd i'r Clere.,anfon y gwrth-! dystiad i gynrychiolwyr Dosbarth yr A.ber- j maw ar y pwyllgor sirol. j

ri p 1. IF CYLCH CYFARFOD MISOL.—Yn Saron, Peny- groes, bu cyfarfod misol \rfon. ddydd Liun, cyn y diweddaf. Pregethwyd nos Lun a nos Fawrth. Y noswaitb gyntaf gan y Parch J E Hughes, M.A., B.D., Caernarfon, a'r ail Tioswaith gan y Parch R W Jones, M.A., Ger- lan. Nos Lun, bu seiat o dan lywyddiaeth y Parch W Elks Williams. Y t-estvii ydoedd "Sicrwydd buddugoliaet.il yr Eghvys" wedi ej, seilio ar y geiriau, "A phyrth uffern nis gorch. iygallt hi." Siaraclwyld gan y Parch Richard Thomas, B.A., Bontnewydd; R J Parry (W), •ac R W Jones (A). Dechreuwyd yr oedfeuon gan y Parchn R Edwards (B), ac Arfon Jones, Bryn'rhos. Didchodd Mr. Hughes, ar ran y Cyfarfod Misol i r Eglwys am y croesaw rcdd- wyd i'r cyfarfod. Y GWAS DA.—Wedi chwe' blvnedd ar hu- gain o wasanaeth ffyddlon i eglwys Salem, Llanllyfni, darllenwyd llythyr oddiwrth y Parch Ceidiog Roberts, nets Sul cyn y diweddr a.f yn rhoddi gofal yr eglwys i fyny. Dyma'r eghvys fu dan ofal y diweddar Barch William Jones, Trawsfynydd, ac hefyd y Parch Robert Thomas, Talsarnau, ac yn olynydd iddo ef y daeth Mr. RobertSi. Caffed ein cyfaiU haff ) Iwyr well-had a hyny yn fuan. COItLI DAU.—Dyna sut y bu yn banes Mr Owen Jones, Brynteg, Nazareth, Llanllyfni. Yrn gvntaf collodd ei briod ieuanc vn 24 mlw.ydd oed. Dioddefodd gystudd mai-th. Claddwyd ei gweddillion ym mynwent Gor. phwysfa, Lhmllyfni, brydnawn ddydd Iau, y Parch W. Elias Williams, Penygroes, yn gwasan,a-ethu yn yr angladd. Nos Fawrth, bu farw Mr John Jones, Fronoleu, Nazareth, efe yn dad i'r cyfaill, Owen Jones. Bu yntau yn cwyno am gyfnod hir. Llanwodd y swydd o ddiacon yn eglwys Nazareth (A) am flynydd. au lawer, a bu yn ffyddlon iawn yn ol ei alln. Bu ei angladd prydnawn Sadwrn di. weddaf. NEWYDD TRIST-Dvna drist oedd y new- ydd ddaeth o'r De, yn hysbysu am farw un o fechgvn Llanllyfni, sef ir, Richard Williams, paddler.. Cyn symud i'r Deheudir bu yn car-io masnacb Iwvddianus ym Mhenygroes, Cydymfdeimlir yn fawr a'r teulu yn eu galar. Brawd iddo ef ydyw Mr. William Williams, adeiladydd, Blaenau Ffestiniog. Dygwyd corff i La.nllyfni a Ferthyr Tydfil. Crefftwr medrus oedd Richard, ac yn frawd caredig iawn. Ynl yr hien (ardal adlwaenijd ef fel Richard Williams, Ty Ucha. YN GYNAR IAWN.—Brydnawn Iau. ym mynwent M-acupelah, Penygroca, ciladdwy I gweddillion Thomas Wheldon, plentyn bach anwyl Mr a Mrs R 0 Owen, Drwsycoed. Cy- merwyd y bychan. yma.ith yn sydyn. Gwas- anaethwyd yn yr angladd gan y Parch J M Williams, PenygToes. ANGLADD.—Brydnawn Sadwrn, cyn y di. weddaf, ym mynwent Gorphwysfa, Llan-llyfn c'.addwyd gweddillion yr hen- frawd Mr John Jones, Penpelyn, Llanllyfni, efe yn 78 mi. oed. Daeth i fyw i r ardal o P'asnogrwydd, G-olan. Gwasanaethwyd yn ei angladd .ga.n y Parch J M Williams, Penygroes. CYNGHERDD.—Nos Wen-er y Groglith, yn Neuadd Drefol, Penygmes, cynhaliwyd cyng. Iherdd 11 w ydd i an us dros ben. Cymerwyd y gadair gan Mr J B Davies, Y.H., Llanllyfni, efe yn estyn rhodd deilwng ac yn traddodi anerohiad pwrpasol. Arweiniwyd gan Mr. W. Jones. Cyfeiliwvd gan Mr. Alex PaTry, B.A Cafwyd gwasanaeth cor o dan arwein. I n P., '¡¡T"Hn_ n 1> 1..J<1.V J X. a.iv.11, y, Q..1LrÇL. vjr j. J 1. fformiodd y cor y gantawd, "Plant yr Y'sgol." Yr oedd yr arweinydd a'r cor yn eu hwvliau goreu, a'r dyrfa wrth ei bodd yn gwrando. Cafwyd caneuon ac adroddiadau gan Misses M Hughes Jones (Mair Glyn), Jennie Blodwen Williams, CarmeL; Dilys May Griffiths a Katie May Owen, Talysarn Mri J. H. Jones-. Llan. d wr Ag a William Rowlands, Penygroes; yr oil yn gampus, ac yn cael eu haiLalw. Diolch- wyd yn gynes gan y Parch J. M. Williams. Terfynwvd un o'r cyngheHdau goreu a mwv- ,af hwyliog trwy garni "Hen Wlad fy Nhad. 10, u an" a "Unw Gadwo r Brenin." PRIODAS.—Dydd Ian, yng nghapel Bryn- rodyn, unwyd mewn glan briodas, Miss Annie Lewis, Brynderwen, Talysarn, gvnt, a Mr. D R. Griffith, B.A., athro yn Y&gol' Siroi, Bryn'rdfaiJ.t ydyw y briodasferch i Mr. Evan Lewis, Maes Merdklyn, Bontnew. ydd, gynfc o Dalysarn,' ac yn ysgolfeist-res yn Bryncroes, Lleyn. T'nwyd y 1 dau gan y Parchn W Williams, Talysarn, a James Jones, Croesywaen, ynghyd a Mr T G Jones, fel cof- l'estrydd. Gwasanaethv/vd ar y briodasfercii gan Miss M. Griffith (ch waer y priodfab) ac ar y priodfab gan Mr G Jones,"B.A., o Goleg BalauBa.ngor. Mae y Dyffryn yn dvmuno y goreu i'r ddau.

LLANRWST Nid oedd- yr un achos i ddyfod o flaen y Barnwr Moss yn y Llys Sirol yr wythnos ddi- weddaf. Nos Fercher, cynhaliodd Mr. J. P. Griffiths gyfarfod canu undebol yng Nghapel y Ta. bernacl, ar gyfer y gyma.nfa ganu gynhelir y Llungwyn nesaf. Nos Lun, torodd. tan allan mewn ty ym George Street, ond gallodtd y tenant ei ddi- ffodd1 cyn i lawer o niwed gael ei wneuthur. Cofnodir marwolaoth Mr. W B Halhed., Y.H., a fu yn trigo rai blynyddau yn ol yn Brynderwen. Dydd Mawrth, mewn llys ynadcl arbenig, darfu i Mr. 0 .Evans Jones, ar ran y Bwrdd Undeb, wysio Owen Jones, Scotland Street., am adael ei ideulu i gael eu cynal gan yr UlI- deb. Addawodi y cyhuddedig ymuno a'r fyddin, a gohiriwyd yr achos er rhoddi cyf- leustra iddo wneuthur hyny.

LLANBERES PRIODAS.—Dvidd Iau (yr 20fed cyf), yng Nghapel y M.C. Tydweiliog, priodwyd Mr. J. E. Jones, Y.,g,.If,tr Llaniestyn (Llanberis gy'it), a Miss Annie Owen, Felin Benllech, agn y Parch J. W. Jones, B.A. gweinidog) yn cael, ei gynorthwyo gan y Parch Thos Lloyd, -lapel Coch, Llanberis, yn mhresenoldeb y cofrestrydd Mr W M Jones, NdYll. Y gwas oedd Mr R Morris', B.A., Llanberis, a'r for. wyn Miss Annie Owen, Llanbedrejg (cyfnither y briodasferch). Daeth llu i'r capel, a brwd oedd en 1 longyfarchi ad au i'r par priodasol. De- al lv n mai i LlynlJeifiad yr aethont am eu mis rriel. C YNGOR PLAVYF.Cvnbaliwyd nos Iau, j dan lywyddiaeth Mr Griffith Davies. Dew- iwyd Mr 0. Hughes yn aelod yn lie Mr R. P. Jones.—Dewiswyd Mr Lewis W. Jones yn gadeirydd am y flwyddyn ddyfodol a Mr W. J. Williams yn ic;-gadeirydd.—Pasiwyd I pleid'ais o ddiolchgarwch i Mr Griffith Dav- ies am y dull deheuig y cyflawnodd ei swydd. -Darllenwyd. llythyr ocidiwrth Dr Arthur Owen, mab y diweddar Mr Job Owen ar ran ei hun a'r teuJu, yn cydnabod cydymdeimlad y Cyngor a hwy yn eu profedigaeth. Dar- llenwyd llythyr ymddiswyddiad oddiwrth Mr Humphrey Williams, Llys Arthur. (Eh- wyd Mri Hugh Jones,' Eiidr View; W. W. Roberts, Minydon, a G. H. Jones, Haulfryn, fel ymgeiswyr yn ei le, a dewiswyd trwy ballot Mr G. H. Jones^ Haulfryn.—Ail- etholwyd yr^overeeers, gan fod cwestiwn trethiant plwyfi yr undeb yn anorphenol, a cbodiad .wedi cael ei wneud ar ryw eiddo ar- benig.—Rheolwyr yr Ysgolion Ail-etholwyd Mri Ellis H. Williams, a Lewis W. Jones, dros Ysgol Dolbadarn, a Mri John G. Ellis a. Llewelyn Humphreys dros Nant Peris.— Darllenwyd cais oddiwrth Mr John Ro- berts, .Bron Eryri, am lidiart ar lwybr neill- d uol. Enwyd y rhai canlynol i fyned i weled y lie, Mri Owen D. Hughes, John Them as Jones, a Lewis W. Jones.—Pasiwyd pleid- lais o gydymdeimla-d a Mr William Morris, Terfyn, yn ei brofedigaeth o golii ei fam.

LLANGYBI HUNO MAM YN ISRAEL.—Yr wythmo? cyn y ddiwedidaf, a hi wedi cyrhaedd yr tmi- ran ma-wr o 91 o flynyddcedd bywyd, prudd. felus yw mynegi huno mam yn Israel, Mrs. Mary Parry, Ty Croes,- ar lafar, yn 01 dull di!ol yr awn wladwyr—"Mari Pari!" Ac yng Nghapel Helyg, dydd Mawrth, y 18fed, gan nifer o berthy-nasau a chyfeillion, y talwyd yr olaf gymwynas ididi, tra'1' Parch Datid- Ro- berts, Abererch, yn gweinyddu. Hi oedd ferch Ty'n Llan, Llnnarmon-, teulu hyebys. am eu ciat edigraydd. Adgofia Beti Roberto, ei mham, enw arall, sef Mair Betlhania. Gellir dweyd am deulu Ty'n Llan, megis am y teulu hwnw,—"A hoff oedd gan yr Iesu" hwynt. Yn gymharus, ymbriododd Mary Roberts—y pry<| hwnw—a Robert Parry, o'r Ty Croes, dyn effro i'r ddau fyd. Am flynyddau maith bu'n ddiacon gweithgar ym Mhencoed; a'i "goffadwriaetfh sydd fendigedig." Gawsant yr anrhydedd gan Ragluniaeth o ddwyn i fyny tdeulu lluosog. Mae Mrs. Owen Jones, y ferch dlynaf Mri Owen Parry, a Watkin Parry, yn yr Amerig, er's llawer blwyddyn, mewn safie- oedd Ilwyddianus. Ac yn yr hen gartref, mae 1.0 Mr :Robert Parry a'i chwiorydd, ilisses Eliza- ooth Parry, a Jane Parry. Ac heddyw, mae'r Ty Croes yn sicr o fod yn dy "croeg, wrth yr hyn y bu; a'r Amerig, wedi cyfnewid i rywrai dan gysgod tywyll y grebes hono. Blin oedd, gorfdd meddwl am ddydd angladd eu mbam iddynt, a mor rhyngddynt a'i bedd. Ie. mam yn Israel, ydoedd hi. Breint-iwyd hi a chorff ca-darn, ac a natur braf ac yn rhinwedd etifeddeg. neu etifedjdiaeth deulu- aidd, yr oedd yn naturiol Gristion-ogol a bon- eddigaidd ei hysbryd a'i bywyd. Gwelsom lawer mwy "crefvddol," mor bell ag y mae ffurf ac act yn myned, ond dywedai ei bvwyd hi ei bod yn grefyddol egwyddorcJ, neu yn wir Gristion. Gweloclà "ami a blin gystudd. iiiu." Gwelodd arch ei phriod glan yn. cael ei chloi yn naear bedd. Gwelodd yr un peth yn hanes ei phlant. Clybu farw ei mhab hoff William, ym mroi bell y Go rile win a gloes tfwy oedtd am nad allai'r -fam 'wylo deigryn yn angladd ei mhab. Ond bu'r naill orchwyl- iaeth, ddwys ar ol y Hall, yn ei hanes, yn fodd- ion i beri iddi sylweddoli bywyd a Duw fel tad yn fwy a gwell; ac yr oedd effaith Lynv yn ei hymarweddiaid llednais. caredig, ac union, yn dwyn y sant yn amlycach i'r golwg, bqb dydd; nes y daeth yn ddigon santaidd i fyw am byth ym myd priod y sant ei hun. Ac iaith ei bywyd yw,—"Na wvlodd fel rhai heb obaitb." D.yna ddyweid wrth yr eglwys ym Mhencoed), o'r hon yr oedd yn aelod byw. Mhencoedl. o'r hon yr oedd' yn aelod byw. I Dyna, ddywed hefyd wrth y Ira; ac yn arbenig wrth y cartref. Mary, huna, hen fam anwyl,—garedig Ei rhodiad, hyd arwyl; Ond Iesu, wedi noswy!^ Eilw "Nain" i'w lawen w.yl. A fydd i'r "Drych" Americana,idd wneyd sylw o'r uchod?

CRICCIETH OYNGXIR tBiDYiNY'DDiOL.— Cynhaliwyd cyfarfod Wynyddol y Cyngor Dmesi^f nos Lun. Gwrthododd Mr J. S. Griflithe gymer- yd ei benodi yn gadeirydd, ac ail-etholwyd Mr O. T. Williams am y bedwerydd flwydd- yn. EtholA-vd Ni- Archddiacon Lloyd Jones, a Mr D. M. Williams yn rheolwyr yr ysgol, a Dr Gladstone Jones ar y cyd-bwyllgor iechyd. Ar gynygiad Mr Peter Bowen pas- iwyd fod y Cyngor yn gweithredu fel brigad dan ga.n fod yr aelodau wedi ymuno a'r fyddin. Adroddodd y Clerc fod yr helynt gyda Mr Bushby a'i fab ynglyn a'r gwaith dwfr wedi ei setlo am 83p, ac yr oedd ei gos- tau yritaii yn 70p. Pasiwyd i'w talu. ISWYDLt-lC-llI-'ON'. 'Y\i i:ij,yi«ar.(jd Ibllyu- yddol Cyngor yr Eglwysi Rhyddion dan lyw- yddiaeth Mr William George, penodwyd y swyddogion canlynol:—Llywydd, Mr J. Har- lech Jones; is-lywydd, Mr R. M. Williams; trysorydd, Air William George; ysgrifenydd- ion, Mri R. Glanfryn Williams a Teddy Mor- gan. PERSONOL.—^Mae Mrs Lloyd George a Miss Megan yn treulio gwyliau v Pasg yn Brvnaweion. OLWli TENNTS.—Bu i Syr H. Ellis Nan- ney gael ei ail ddewis yn llywydd y clwb tennis a'r Henadur J. T. Jones yn ysgrifen- ydd a thrysorydd.

FELINHELK JJLWYDDO"—iDymunem longyfarch Miss Annie Griffith, Tyddyn Forgan, un o ddis- gyblion Miss Owen, A.L.C.M., Mona House, ar ei gwaith yn pasio yn y Lower Division arholiad o'r Associated Board of the Royal Academy and Royal College of Music." GIW AJEíLiEÐÐ.-Y dydd o'r blaen, bu Mrs Roberts, priod Mr W. Thomas Roberts, Aber Cottages, o dan weithred lawfeddygol bwys- ig yn un o ysbytai LeTpwl. Da genym dde- all ei bod erbyn hyn yn graddol wella, a go- beithir y bydd yn fuan yn cael ei llwyr had, fer i'w chynefin iechyd. CYFARFOD PRiEGETHU.—Nos Iau a dydd Gwener y Groglith, cynhaliodd y Bed- yddwyr yn SaJem eu cyfarfod pregethu blyn- yddol. G wassanaethwyd y waith hon gan y Parchn John Samuel Jones, Blaenau Ffest- iniog a H. Bryn Davies, Llandudno. CYNGOiR. PLWYF.—'Nos Fawrth yn yr Ysgol Genedlaethol, cynhaliwyd cyfarfod blynyddol y Cyngor Plwyf, a dewiswyd Mr John Pritchard, Belniojit, yn gadeirydd am y flwyddyn, a Mr Owen Jones, Bush Farm, iyn is-'Gadeii^dd. iDewiswyd- yn overseers-, y Mri Griffith Williams, Helen Terrace; John Jo?re<5, 89 Bangor Street; John Griffith, Bryn, a Robert Roberts, Menai Street. Ar y Pwyllgor Plwyfol dewiswyd Mri G. Wii- liams, Helen Terrace, ac Owen Jones, Bus?h; ar y PwyUgor Arianol. Mri I. Roberts, 22 tBangor Street; Edward Jones, Bronbyfryd John Williams, Augusta Place; a William Pierce, Old Station. Penodwyd fel aelodau ar fyrddau llywodraethol yr ysgolion, y Mri T. Roberts, 22 Bangor Street, a John Wil- liams, Augusta Place, ar Ysgol y Cyngor; Mr 'Robert Roberts, Menai Street, ar yr Yisgol iGenediaethol. 'Cafwyd adroddiadl y Pwyllgor Arianol, hefyd adroddiad Pwyllgor y Goleuo, ynghyda ymdrafodaeth ar am ryw o faterion eraill.

BRYNCROES WYAU lit MILW YR.—Yn ystod y mis diweddaf, deallwn fod Miss Cannie Hughes, Disgwylfaf a Milss Jennie Roberts, Plas Llangwnadl, wedi casglu 239 o wyau. An- fon ir hwynt- yn wythnosol i Ysbyty y Mil- wyr Cymreig sydd yn Netley. iNid yw'r cyfrif uchod yn. cynwys yr holl blwyf, gan yr una un rhan ohono ag Aberdaron. Parna- wn i reddif cyfrif misol i ddarllenwyr yr "Herald" yn y rhanbarth yma. I' HEHBiRON.—.Gwener y Groglith/ cafwyd cyngherdd da. ac elw sylweddoL ni obeith- iwn i deulu Mr Robert Griffith, Bronheulog, oherwydd hir waeledd. Cymerwyd y gadair I yn absenoldeb Mr J. Jones, Shop Rhos, gan y Parch J. Evans (A.), pryd yr arweiniai Mr ,J. H/ugJ'Ws, Fronoleu^ Rhoshirwacn. Yr I oedd y rhaglen y\1 faith. 'Dodwn yma yn I unig restr y rhai gynorthwyai yn y cyng- herdd e'usengav:—Cancforion:—Misses H. Jones, Tyddyn Meirion; N. Thomas, Police Station; Jones, Smithy, Tydweiliog; Jones, Vicarage, Llanwnacll; J. Roberts, Plas Llangwnadl; a J. Williams. Tv'r Ysgo!, Llangwnadl; L. K. Thomas, Cruga- Mawr; Mri W. Jones, Edeyrn; R. Jones. Tirgwen- ith; E. R. Williams, Bryncroes; R. J. Grif- fith, Bodgaeaf; J Pritchard, Sychnant. Ad- roddwyr: Parch T. H. Jones. Rhiw; M. Ro- berts, Anhegraig; a'r arweinydd. Wedi i barti Mr Hugh Jones, Gyfynys ganu, can- wyd yr Anthem Genedlaethol Gymreig, a therfvnwyd y wledd fawr fwynhawyd. Cyf- eiliwvd gan Miss DavieSj Morfa Nefvn, a J Mr J. Priltchard. Sychant. CYNGHOR PLWYF.—Cynhaliwya cyfar- fod o Gynghor Plwyf Bryncroes yn Ysgol y Cynghor dan lywyddiaeth Mr G. Jone. Pencraig Pawr. Dewiswyd yn gadeirydd am y flwyddyn ddyfodol Mr Ellis Roberts. Tyoapel Tyddyn, a Mr E. Owens, Carreg, ynf is-gVdeirydVl. Dewiswyd yn arolygvr.yr plwyfol, Mri G. Jones, Pencraig Fawr; R.. V. Jones, Faerdref; J. Jones, Siop Rhos, ac yn rheolwyr Ysgol y Cynghor dewiswyd Mr Ellis Owen, Carreg. a. Mr G. Jones Pencraig Fawr. Pasiwyd i alw sylw y Cynghor Dos- barth at yr angenrheidrwydd am adgyweirio ffordd Llainsior.

RHOSHIRWAEN CY'NHADLEDD.—Not? Wener cy;iK'iiwyd cynhadiedd Ysgolion Sabothol M.C; dosbart-h I Penlleyn, yn Saron dan lywyddiaeth Mr Hen- ry Thomas, Rhiw, llywydd y cyfarfod ys- golion. Cafwyd papur rhagorol—agoriad i'r Maes Llafury flwyldYlt hon (Efengyl loan), gan y Parch R. Lloyd Edwards. Tymawr, a dilynwyd ef gan y Paich J. W. Jones, B.A., Tydweiliog. gyda phapur cynwysfawr ar "Bwysigrwydd gwaith yr athraw yn yr Y's- gol Sul." Cafwyd trafodaeth bellach ar y materion hyn a siaradwyd gan amryw. Ten- eu ydoedd y cynhulliad; ni chynrychioHd rhai ysgolion. Pa le yr oedd athrawon, a charedigion yr Ysgol Sul? Pa le yr oedd I blaenoriaid .gokyn.. I

PENISARWAEN ANGLADD.—Brydnawn Gwener hebryng- wyd gweddillion v cyfaill ieuanc Mr Hughie Jones, mab Mr Hugh a Catherine Jones (Penygroes gynt), Arthur Terrace, i dy eihir gaTtref, ym mynwent Llanddeiniolen ^7n 16 mlwydd oed. CUfodd gystudd maith a chal- ed. Gwasanaethwyd wrth y ty a glan y bodd gan V Parch R. M. Jones, ANRHEGU.—Foreu Iau, yn yr ysgol ddy_. ddiol, o dan lywyddiaeth y Parch R M Joiues. Glasgoed, cynhaliwyd cyfarfod i g.yflwyno gwobrwyon i'r plant. YTr oedd y trefniadau dan ofa.1 yr athrawon, a chyfhvynwyd y gwo. brwyon i'r plant gan Mrs Jones, Tawelfa. Welo enillwyr y gwobrwyon am I)reseiioldeb cvson yn yr ysgol :—Mary Williams, Arthur Ter- race Bessie Roberts, Liverpool House; Hywei H. Roberts (eto); Nell Clcjss Jones; Eurwen Jomes, Perthi; froronwy Humphreys, Y Win.; llan; Maggie Jones, Perthi; Ceridwen Evans (Pentai Croesion); Idwal LI. Williams, Bryn Pare; Laura Jones. Craig y Din as; Jane Lizzie Jor.es, Myfanwy Evans-, Pental(-roesicii Annie May Jones, Perthi; David Emrys Jones, eto John Roberts, Glan Arthur; Florrie Evans. Pentai Croesion; Hannah Roberts, Liverpool House; Maggie Pritchard, Bryntirion Jennie Williams, Tai Newyddion Laura Humphreys. Trosywaen. Gwobrwyon arbenig am gynydd Davild Davies', Brynihyfryd Terrace; Jennie Davies, Ffrwd Goch; John Wynne Parrv, Ty GWyn; Willie ivoberts, Tai Croesion; Cw-vn. eth Roberts, Isgaer; Bessie Jones, Pandy Mary Annie Roberts, Cefn Coed.

PWLLHELI PENODIAD.—Mae Dr R, Jones Evans, I Plasyward, wedi ei benodi yn fecldyg. o dan v Morlys yn y dref a'r cvich. PRIEiG'iirHU-.—Uydd Gwener y Groglith a'r nos Iau flae;icrol cynhaliwyd yr wyl bre- gethu flynyddol yn South Beach. Gwasan- aethwyd gan y Parchn Lemuel Jones, Goppa a H. Harris Hughes, M.A., Bangor. DECHREU AR EI WAITH.—Bu i Lieu- tenant W Windsor .Jones vmadael a'r dref yr wythnos id'd|wedd(afj i' d'd|ch^eu all <ei oruchwylion milwrol yn yr Amwythig. PYSG0TA.—Mae y genweirwyr wedi dechreu ar eu gwaith ac yn dal brithylliaid rhagorol yn y gwahanol alonydd. LLWYDDIANT.—Mae Mr William Owen Jones, mab hynaf y diweddar Henadur Robert I Owen Janes, Argraig, wedi myned yn llwydd. ianus drwy ei arholiad olaf fel cyfreithiwr. Cynygiodd ei wasanaeth i'w wlad beth amser yn ol. Mae ei frawd, Second-Lieutenant Ro. bert Owen Jones yn awr gyda'r 3j6th London Regiment yn Sa,lisbury. Cyn ymuno a'r fy. ddin yr oedd yn efrydydd meddygol addawoi yn y Middlesex Hospital, Llundain. Dyrchaf- wyd.ef yn second lieutenant pan nad oedd ond 18 oed.

TALYSARN AU /SfOiai/AL A CIH1Y.NGERDD.— Dydd Sad- wrn, Ebrill 15ed. cynhaliwyd social yn Ysgot y Cynghor, Brontecwyn, tuagat Gronfa Cys- uron y AJjliwyr. Darparwyd yn brtlaeth gan bwyllgor y chwiorydd. Gwriaeth pawb eu gwaith 3in ganmoladwy a throdd allan yn Jhvyddianus dros ben. Eisteddodd rital caiinoedd i,,ivrth y byrddau. Yn yr hwyr caed cyngherdd o dan arweiniad y Parch E. Whittington Jones (W.) Talsarnau. Cym- erwyd rhan mewn datganu gan gor mercbed Mr 'S. J. Hughes, Mrs -S. J. Hughes, Misses M. Griffiths a Blodwen Jones, Mri. George Simon, Llanbedr, D. Edmuads, a H. Jones, ac adroddwy d gan Miss Meirion Hughes. Diolchwyd i'r cyfeillion fu yn gwa- sanaethu yn y cyngherdd ac i'r cadeirydd. a therfynwyd trwy ganu yr Antbemau Cen- h^dlaethol. Sylweddolwyd elw o dros £ 10. Mae y milwyr lleol yn barod wedi derbyn eu rhan o'r gionfa, a gellir yn awr barhau y gwaith o gysuro y dewrion sydd yn galw mor uchel am ein cydymdeimlad tra yn ym- ladd dros e:n gwlad a'n cysuron ni.

LLANBEDR MAIRIW.—JBoreu iGwener y Growth, ba faarw s (Rowlands, gweddw y diweddar Ringyll Rowlands, Penrhyndeudraeth. yn n!hy ei merch, Mrs John Griffith; Rock House, Llanbedr, 'yn hynod sydyn. IEI' ei bod wedi cyrhaedd yr addewid ac vn 90 mlwydd oed, daliai i fyn'd o gwmpas hyd y dydd.iau diweddaf. Hen wraig hynod rin- weddol a- duwiol ydoedd, yn aelod gyda'r M.O. Cafodd ei hunig fab, Mr J. P. Rowlands, PHf-athro, Brynsiencyn, ynghyda'i briod a'i ehwaer, Mrs Evans, Conwy, gyr- haedd ychydig cyn iddi farw. Cydymdeim- lir yn fawr a'r teulu yn eu trallod, ac hefyd a MT John Griffith, yr hwn sydd wael. MANION.—TTa genym weled Mr Rhys Arthur, Gwyndy, a Mr Willie Simon, Tyn ddol. a Rhys P, Griffith, P.O., yn fdrych mor dda ar eu gwyliau, y naill yn Zkmwl a'r llall yn Llundain. Chwith iawn genym weled cvn lleied o^r bechgyn adref, gan eu .bod wedi ymuno a'r fvddin. Gobeithiwn y c-ant hwvthau gyfle i dclod yn fuan eto. FtRjEGETH.—Nos Wener pregethodd y Parch J. W. Roberts, Ynyshir, yn hynod o felus yng Nghapel M.C. Gwynfryn a daeth cynulliad da ynghyd.—Da genym ddeall fod Mr Morris Jones. Uwchlaw'rcoed, yn gwella yn dda, ar ol ei salwch sydyn.

BONTNEWYDD MAlRWOLA'ETH MRS WILLIAMS, DWYlNFA.—Gofidus genym gofnodi marwol- aetli Mrs Williams, Dwynfa (priod y Parch Lewis .Williams, Bontnewydd)., yr hyn gym- erodd le brydnawn Llun cyn y diweddaf a hi yn 77 mlwydd oed). Pnododd 48 o flyn- ydooedd yn ol a threuliodd bron yr oil o'r amser hwnw yn Montnewydd. Hanai o deulu y Challouers, teulu sydd yn barchus ac adna- byddus yn Llanarmon. Perchid hi yn fawr yn yr amgylchoedd hyn. Y mae cydymdeim- lad dwfii a'r Parch Lewis Williams a'u hunig ferch yn eu profedigaeth. Yr oedd yr angladd (anghyhoedd) ddydd Iau. Gwas- anaethwyd gan y Parchn D. Stanley Jones, T. ) Teynon, T. Lloyd, ac Edward Owen, B.A. Denbyniodd v teulu nifer -fawr o lyth- yrau yn eydymdeinilc, a hwy yn eu profedi- gaeth a dymunant ddiolch i'w lluaws cyf- eillion am yr arddangosia-d hwn o'u cydym- I deimlad.

ABERERCH GAYYAYIO'N GYNAR.—Maggie fach, an- wyl ferch Mr a Mre Robert Roberts, Tany- fynwent, wedi hir nychdod a phob ymdrech am adferiad a hunodd foreu Gwener y Grog- lith, yn yr oedran cynar o 16eg, yn y Bryn Seiont Memorial Hospital, Caernarfon, lie yr arhosai ers rhai wythnosau. Bu yma yn "flaenorol ac enillodd nert-h, ond ewyllys y Meddyg Mawr oedd ei chael i'r wlad nad oes gwywo yndfii. Deribvnied y teulu ein cyd- ymdeimlad cywiraf.-Cyfaill.

PEE^COED ANiRHEG.—Y mae'r eglwys hon wedi an- rhegu un o'i swyddogion (Mr John Jones, Coedcau Bach gynt) ag awrlais prydferth fel cydnabyddiaeth o'i' ffyddlondeb fel blaenor c ysgrifenydd yr eglwys am amser maith. Digoner ef a hir ddyddiau i wasanaethu gyda'r brodyr yn eglwys Annibynol Capel Helyg.

DOLGELLAU MARNV.I).dydd Dluni, Ebrill 17, 1916, torwyd i lawr un o gymeriadau mwyaf adna- byddus y dref, sef Mr William Evans, Mey- rick Square, mab y diweddar Hugh Evans, asiedydd, Pont yr Arran. Ni fu yn gryf erioed. ond yr oedd alliii nos Wener vi). ei gynfeRfn. iechyd'. Yr oeddi ei weithay yn Heolyfeliti, yn gyrchfan llu. Yr oedd yn gywrain ar gerfio, a mynych y sylwasom ar ei mynedd dihafal. mae JIu o'i gyfeillion yn wasgare.dig heddyw, a bydd y newydd- o'i farw yn ergyd drom iddynt. Y mae ein cydymdeimlad cywiraf a'i fain a'r teulu oil j yn eu galar- J Bydd gwel'd y gweithdy heb ei wedd I'm calon fel trywaniad cledd, A chyda pharch y eangaf fan Lie gorwedd ei ddaearol ran. O.Y.—Dymunir ar i'r papyrau Americanaidd gofnodi yr uchod.

ABERGYNOLWYN WEDI HU.NO.—Gofidiwn heddyw orfod we icronicflo ar lec/ixes cyfeillion ymadawedig, enw y cymrawd hoff Mr Edward Rowlands, Queen's Cafe, Caernarfon, i'r hwn le y daeth fel gofalydd ychydig fisoedd yn ol o Ddol- gellau. Brodor o Abergynolwyn ydoedd, ac yma y cartrefa ei fam weàdw. eef Mrs Ann Rowlands, Tanybryn Street, mewn galar "3.m fab addfwyn ac anwyl. Yr oedd wedi ym- lodi gyda'r Annibynwyr ym Mhendr-ef, a gellir dweyd iddo fod yn Gristion gonest o'i gryd i'w fedd, ac yn wir ddefnyddiol hyd eithaf ei allu- Yr oedd yn ddarllenwr mawr, yn feddyliwr eang. ac yn efrydydd dwys, ond y iBeibl oedd dorian ei ddarlleniacL Yr oedd yn gynefin a'r Gai-r o glawr i gla.wr, ac ynddo yr oedd hyfrydwch, ei fyfyrdodt Gedy weddw a dau fab mewn galar a hiraeth am briod anwyl a thad tyner, hefyd dau frawd ac un chwaer. Yr oedd'yn brofiadol o wen- did am hir amser, ond svdyn iawn y daeth y diwedd a hyny yn biygemiol foreu Iau, Ebrill 20, ac efe ond 47 mlwydd oed. Cludwyd ei weddillion i fro ei fabced ddydd Llun. Bydd genym gronicliad o'i angladd yn ein nes^f^ Y mae fein cydymdeimlad cywiraf a'r teulu oil yn eu dygn drallixl.—Cyfaill. ■Q'.IY.'—'Dlymunijr far "Dtiyob" gofcod:'r uchod.

TYDWEILIOG PRIODAS.—Y'ng Nghapel M.C. Tydweil- iog, ddydd Mercher, unwyd mewn glan bri- odas Mr J. Evans Jones. Minynant, Llan- beris. ysgolfeietr Y sgol y CynghoT, Llaniest- yn, a Miss Annie Owen, Y Felin, TydweiL- iog. Gwasanaethwyd gan y Parchn. T. Lloyd, Llanberis a J. W. Jones, B.A., Tyd- weiliog Miss Annie M Owen, Llanbedrog oedd y forwyn briodas, a gwasanaethai Mr R. Morris, Fron Olau, Llanberis, fel gwas. Arlwywyd v wledd briodasol yng nghartref y briodasferch, a daeth nifer mawr o berth- ynasau a chyfeillion y priodasferch a'r priod- fab ynghyd yno. Cliwifiai y baneri ar bob llaw a thystiai hyn i boblogrwydd Ý parli yn yr ardal. Treulir y mis mel yn Lerpwl. Dyma gyfarchiad Mr Edwin Williams, Mina- foii, Llanberis, i'w gyfaill, y priodfab:- loan i Leyn i'w iawn lonni—& ddaeth I ddethol ei Annie. Oes hir, heb ias oerni A gaffo ,r rhai'n i goffa'u Rhi.

FFESTINIOG MARW.—Dydd Sul bu farw Mrs Griffiths, priod y diweddar Mr W. Griffiths, 74 High St.. yr hwn a'i blaenorodd ddau fis yn ol. Y GADEIRYDD NEW""YDD-'Nos Fawrth penodwyd Mr Ben T. Jones, is-gadeirydd yn Gadeirydd y Cyngor Dinesig am y flwydd- yn nesaf a Mr David Jones, adeiladydd. yn is-gadeirydd. MiEDDYGO'L.—Mae Mr Robert Edward Lloyd, mab Mr E. Lloyd, oriadurwi^ a Mr Lloyd Hughes, mab Mr David Hughes. Lord Street, wedi pasio arholiadau pwysig mewn meddygiaeth.

PENRHYNDEUDRAETH DIANGFA.—Cafodd Cadben. Davies, Cliff. a Mr Percy Jones, Er.yri Terrace, dldiangf i gyfyng iawn yr wythnos ddiweddaf, y naill yn brif swyddog a'r llall yn beirianydd ar fwrdd y llong9 s.s. Harrovian, gafodd ei suddo yn agos i'r Scilly Islands, gan torpedo y gelyn. Mae y ddau wedi cyrhaedd gartref, a baleb iawn oedd eu teuluoedd o honynt. DRAMA.—Bu ewmni ieuanc o Borthmad. og yn ohwareu y dramodau "Japhtha a,'i Ferch" ac "Isaac a'i Feibion," yn y neuadd drefol, nos Fercher, er budd achos y M.C. yn y Fron. Gwnaethant eu gwaith yn dda.

CESAREA G'W'LEDD.—iBrydniawn Sdwrn, yr 22a:n, tafodd plant, y Band of Hope wledd ragorcl o de a bara brith, a mwynhaodd pawb eu hun- ain yn dda iawn. Yn yr hwtyr cynhaliwyd t-yfanfod c-yst adieu ol. We-le rtr o'r baddjg- ■wyr Anholi-ad llafared^g—.Dceibarth rha- barotoawl 1 Willi-ams a S-tanlev H. Wibiaims; 2 Robert Ll. Jones a David G. Jones 3 Maggie L. Jones. Safon C-ymaf: 11 Tremlyn Da-vies; 2 Maggie L. D-avies-; 3 Maggie Williaims. Saifon Ail 1 Evqn H. Williams 2 Gracie Jonee 3 Lizzie Williams. ISafon Trydvdd 1 Miaggie 01,wen. Wi,lEa:ms a Hugh P. Davies; 2 Blodwen Pritchard. Saf- t»n Pediwerydd :1 Willie T. Ellis; 2 Elsi M. 3 Kaitie O wen a Nelly Jones; 4 'Helena Owen. Arholiad ysgrifenediicr—Safon Purned 1 Jennie K. Jones 2 Joseph Axon 5 John Roberta; 4 John W. Jones; 5 Mere- "2' dydd Davies ac Annie Thomas. Safon Chwedied 1 Ohve-n Parry; 2 1:ar,y Owen 5 Blodwen Williams; 4 Gwen Thotnas a Ciatlh-erine J. Roberts. fi-afon SÚtJhfed: 1 Evan Jones: 2 Mar.. Edwards; 3 Evan H. tfones; 4 Owen D. Jones 5 Esther Williams; 6 Jennie Davies a Louisa Parrv. Safon Wiythfed 1 John Owen 2 Tommy Roberts. Saifon. Nawfed 1 Lizzie Jones 2 Rdb-ert- A. Williams a John W. Roberts. Adrodd fl'Spearol Nain": 1 Hugh P. Davies; 2 Lizzie "e*s WilLiiaims 3 Meredydd P. Davies a. Evan R. Williams; 4 Willie T. Ellig a Jennie K. Jor.es 5 Robert P. Davies. Adrodd, "Wedi'r Frwydr" 1 Jennie Davies; 2 Gw-cn Thomas; 3 A'w -i Parry 4 Blodwen Willi aims 5 Owen D. Jones a. John Owen. Dadganu, "Miiwr i Grist" 1 Elsie M. Williams- a Willie T. 'Ellis; 2 Lizzie Williams a Katie Owen; 3 P. Davies. ILI,ad,gaiiu YTn,gciTti Fa. ag Iesu"' 1 Blodwen Willi aims 2 John Owen 3 G,wen Thomas; 4 Jennie Davies. Cystad- leuaeth holi ac ate<b yr H-olwyddoreg, i barti o chw-ech Goreu, Parti Alwyn Parry. Dad. gaii-ii wythawd y" Faner Wen," Goreu. Far- ti Alwyn Parry. Gwasanaeth wyd fel beirn- iad yr adrodd gan Mr Richard Feni'on Price, Pis-'trah beirnia-d v dadjganu gan Mr E-chraim n. Joncc, (Altw Eifion), Carmel. Cyfeiiiwvd gan Mr W. T. Jones Cartrefle. Y cadeirydd ydoedd Mr A. T. GrlfBiiihs. Ysgoldy. Ar- •weiniwvd "n ddefhieuig gan Mr Thomas Ro- berts, Tegfan. Gwasana-ethwyd fel beirniaid •frefwi gan Miss Nelly Edwards. Mis* G. A. iRoberts, Miss C. Jones, Mrs K. Jones Mr I John O. Roberts, Mr John W. Jones, a Mr < Thomas- Roberta. Caifwyd cyifarfod rhagorol i ymhob ystyr. Mae y pwyllgor yn dymuno cydnabod eu diolehigarweih ajm-esocaf i'r oil o'r cy,féBion ar wa^gar sydd wedi cyfranu imor naitrorol -t.uagait y itreuliau.

A DDI: LAI HEDDGEIDWAID GAEL nlLLAD NEWYDD? Dyma'r cvvestiwn y bu trafodaeth arno yn nglhyfarfod diweddai Pwvilgor Heddlu sir Gaernarfon. Gan fod yr adeg wedi dyfod i'r heddlu gael eu dillad arferol cynygiodd Mr J. R. Pritchard, ar ran y Pwyllgor Arianol, fod yr un contractor a-'r llynedd yn cael eu cyflenwi am y swm o JS400. Oblegid y rhyfel yr oedd y pris hwn yn 7 y cant yn fwy nag eiddo y flwyddyn ddiweddaf ac os na dder- bynia y cynyg byddai y pris yn uwch eto yn rnhen ychydig amser. Gofvnodd 'lr J. H. Hughes ai oni allai yr heddlu wneyd y flwyddyn hon heb ddillad newydd. Yr oedd y rhyfel yn galw ar bawb i gynilo a gwyddai am rai siroedd oedd yn gwneyd hyny. Egiurodd Mr Issard Davies y gallai yr Ihecldju jhawlio y dlliad neu eu cyfwlerth mewn arian. Cadarnhawyd hyn gan y Prif Gwnstab-1, yr hwn a ddywedodd yn mhellach fod haner yr arian a delicl am y dillad yn cael ei gyf- ranu gan y Llywodraeth. Rhaid oedd hefyd j .gofio fod siroedd eraill yn talu pris llawer j uwch am ddillad i'r -heddlu' nag oedd sir | Gaernarfon. | Cynygiodd Mr J. R. Hughes ac eiit)ild Mr Henry Parry fod i'r mater ryned yn el i'r pwyllgor, ond, pasiodd y mwyafrif i g^el y dillad.

TRAMORWYR \N SIR GAERNARFON. Gofvnodd Mr J. R. Hughes i Brif Gwn- stabl "sir Cairuarfon, yn Mhwyllgor yr Heddlu, ddydd Iau, pa nifer o dramorwyr o blith y gelynion oedd yn y sir ar byn o bryd Yr atebiad oedd fod er d-echi,, rhyfel 600 o..dramorwyr o wahanol genhedl- oedd wedi eu cofrestru yn y sir, ond nid oedd yno vchwaneg na 25 o rai o blith y gelynion v-r hyn o bryd. I Mr Hughes Paham na chedwir hwy mewn lie diogel? Y Prif Gwnstabl: Y ma.e y Swyddfa Gar- trefol wedi rdi caniatad I beidio cael eu carchaa-u ra^ii^^ITa-nfon yn ol i'w gwlad eu hunaiii. Mewn atebiad i ymholiadau pellach dy- wedodd y Prif Gwnstabl fod gwjliadwriaeth yn cael e"i gadw ar forwyr a ddeuent i leoedd fel Porthmadog mewn llongau tramor.

LLONGYFARCH, V.C. Brydnawn Iau, cyrhaeddodd Private Wil. liam Young. V.C., i'w gartref yn Preston. Y mae yn dad i wyth neu naw o blant. Bu Young yn yr ysbyty yn Exeter am rai riiis- nedd. Fel y delai y tren i fewn chwareuai seindorf y Loyal North Lancashire Regiment, chariwyd y gwron gan gyd-filwyr i fynedfa I yr orsaf, lie yr oedjd ei wraig yn ei ddisgwyl. Yr oedd deng mil o bobl o flaen y Neuadd Dre. fol, lie y darbyniwyd ef gan y Maer ac craill. Y n ddiweddaracb cafodd Private Y-oung de gyda'r Maer ac eraill. Efe yw y trydydd aelctd .1 y q't East Laneaqhires, sydd wedi enill y V.C.

I Yr AFR AUR, Caernarfon. II -U' GWERTH ODDErTL £ 10,000. Y STOC FWYAF FU GENYM ERIOED AM BRISIAU RHAD. STOCK FAWR 0 COSTUMES du a navy. STOCK FAWil 0 COSTUMES lliwiau. STOCK FAWR 0 MATRONS SILK JACKETS. STOCK FAWR 0 HETIAU hardd. STOCK FAWR 0 Bob Math o MILLINERY hardd. STOCK FAWR 0 BLOUSES. STOCK FAWR 0 UMBRELLAS. STOCK FAWR 0 CORSETS. j STOCK FAWR 0 LADIES UNDERCLOTHING. j STOCK FAWR 0 CHILDREN'S UNDERCLOTHING. ( STOCK FAWR 0 Ladies' Woven COMBINATIONS, etc. S TOOK FAWR 0 KNICKERS A VESTS. STOCK ANFERTH 0 Navy a Black SERGES. STOCK ANFERTH 0 COLOURED COSTUME CLOTHS. STOCK ANFERTH 0 DRESS MATERIALS. STOCK ANFERTH 0 PRINTS, etc. STOCK ANFERTH 0 NURSES CLOTHS. STOCK ANFERTH 0 BLOUSINGS. STOCK ANFERTH 0 "AZA" a "VIZELLA" CLOTHS. STOCK ANFERTH 0 FLANNELETTES pink a stripes. STOCK ANFERTH 0 OILCLOTHS. STOCK ANFERTH 0 LACE CURTAINS. YR OLL AM BRISIAU 1915. HERIWN GYSTADLEUAETH. Pierce and Williams. i -d.4_ 1f.

GWYNEBPRYD MERCH. YiChyd iawn o enethod o dair a'r dde-w i urgain oed sydd heb rhyw fath o anhwylder ar eu ,gw.ynebpryd. Yn ami y mae ca-m-dreuliad, yr hwn sydd yn codi oddiar fvrj'd na ddviid ei fwyt'a yn achos o :hyn..Os felly fe wneir i ffwrdd <r tanthwylderau Os bwyteir y bwyd -iriodo1. Os yn dioddef oddiwrth yr anhwyider, ac os yd- )1Ch ar yr un pryd .yn tei.mlo yn flinedig a diorphwys bob amser dyieoh edrych i fewn i igjilwr eich gwaed. j Oherwydd fod v anhw.yl-derau hyn ar wyn, ebau plant- ySjgolion yn betGlau mor gyffrcd- rr in, anaml iawn y maent yn cael sylw ddyl- sent crael can Pan y maenit yn dangos aHan .fod v plentyn yn dioddef oddiwrth <1Jj. fflvig gwaed y mae m eddy gin iaeth sicr wrth law bob amser. sef Dr. Williams' Pink Pi!if' for Pale People. Y ma'3 y pelenau iachaol hyn yn sicr o hel¡pu plant ar eu tyfiant achot' v maent. yn cynyrchu gwaed pail v mae y plentyn yn sefvll mewn mwyaÍ o angen am dano. Fel v mae y gwaed yn myned vn gooh a chyfoetlici(T daw yr ystamoa i'w He. ac yn lie bod yn flinedig (byddweh yn f-ywiojg ac v?gafndroed. Fe ddengjys eic:h gweifusau pich 'bod yn tmwyn'h'au ieohyd, ac fe ddaw eich boll Igyfansoddiad i'r cyilwr priodol. Fe gryflieir eich nerfau hefyd, ac v cymerweh y bwyd priodol fe ddiflana llawer i anhwyider. Gall eich ff-ervllydd eich hunan we-ri-,hu Pelenau Pink Dr. Williams i chwi—edrydh Iwch eich bod yn cael rhai Dr. Williams bo!b a-mser. Anfon wch bost-gerdvn i Hints Dept. lI6 Ilolbarri Viaduct-, Llunda'n, a am gopi o "Plain Talks to Women." An- Tonl:, N-n rhad i ddarllenwyr.

DIANC 0 GARCHAR AIMAENMDD Ei Anrhydeddu gan y Brenin. I' Darfu i filwr o Lerpwl o'r enw Private Vincent Howard, Socts Guards, ddianc o garchar A'maenaidd. Y mae yn awr yn cael ychydig orffwysdra yn ei gartref yn Ler- pw i. Yn ddiweddar gwysiwyd Howard i Balas Buckingham, a llongyfa-rchwyd ef yn galonog gan y Brenin ar ei waith yn dianc o garchar Almaenaidd. Yr oeld Howard, a dau filwr Prydeinig eraill yn dyfal ddisgwyl cyfle i Toddi eu cyn- llun mewn gweithrediad i ddianc o'r carch- ar Almaenaidd. O'r diwedd daeth y cyfle. Y"r oedd yn noson dywell, a disgynai yr eira yn drwm. Llwyddasant i ddianc bron o dan | drwynau y gwylwyr. Am dair noson buont drwynau y gwylwyr. Am dair noson buont yn teithio banner can' milldir trwy gorsydd a thir lleidiog. Yn ystod y dydd ymgudd- f ient mewn ffosydd. » "Yr oedd un ohoncum." eba.i Howard, "yn dioddef. oddiwrth frathiad rhew, ac erfyniai am i ni ei adael. 'Ond nid oeddym ni am droi cefn ar gyfaill. Rhwbiasom ei droed gydag eira a gallodd eymud ymilaen gyda ni. Yr oeddym bron a syrthio o luclded-pan y daethom at reilffordd. Gwelwyd ni gan filwr Almaenaidd. Archodd i ni sefvll, ac I yna taniiodd ddwywaffth. Methodd a'n Raethu, a rhedasom oreu galiem, a llwyddas- om i ddianc." Siaradodd y Brenin am odd- eutu chwarter awr ag Howard.

MILWR GOR-SELOG. Yn llys ynadol Gwrecsam, dydd Iau, cy- huddwyd Private John William Jones, o'r 1 dref hono, o fed yn absenol o'r R.W.F.. Tystiwyd ei fod ar goll er's Chwefror 25ain. Yn ystod yr wythnos caed cwynion oddiwrth drigolian Mostyn a Phresta-tyn ynghylch mil. wr oedd yn orselog ynglyn a goleuni yn y ffenestri, etc., o dan ,y fileddf Filwiol. Cy- merqdd yr Heddwas J W Evans y mater mewn llaw, a chafodd hyd i Jones yno. Cymerwyd ef i fyny ar amheuaeth. Ar y ffordd i Fostyn adefodd Jones iddo ddianc o'r fyddin. Tros. giwyddwyd ef i ofal gosgordd filwrob

AMERICA A'R ALMAEN. Sefyllla Ddifiifol. Darfu i Mr Lansing, Y sgrifenydd Unol Dalaethau yr America, anfon Nodyn t-erfyn- ol i'r Almaen yn eu hysbysu os na fyddai iddynt roddi addewid na suddid rhagor o longau masnachol yn cludo Americanwyr i ganddvnt y byddai y wlad hono yn ten pob cysylltiad a hwy. Ystyrir hyn fel y cam nesaf i gyhoeddi rhyfel. Bodola brwdfryd- edd mawr yn yr Unol Dalaethau ar y mater ac y mae yn amlwg fod y wlad wrth gefn Mr Lansing. ,Dywed newyddiadur Aimericanaidd o'r enw "Epoca," pe yr elai yr Unol Dalaethau i ryfel a?r Almaen y caffai bob cj'northw;). gan Dde Amerig. Disgwylic atebiad yr Almaen i'r Nodyn hwn gyda chryyi ddyddordeb. 9

Trenliodd Mr Lloyd George, yr hwn a gyr- I Ihaeddodd i Gricciet-h nos Wener, lawer o'i atmser ddydd Sadwrn yn pyagota am fritihyll ryn yr afon fynyd'dig EKvyior, ger ei- gartref. IBrynawelon. Foreu SuI yr oedd yn Iwesenol tmewn gwasanaeth gynhaliwyd yn<g NghwipeJ' 'IB cd vd div vr Cr'Vcieth. Y pregenihwr oedd ei ewythr. Mr Richard Lloyd. Yn v prydnaw f Iaeth yn ei igerbvd modur drwy Gonwy i gyf- iailfod pr»ffeithu vIl Ffestiniog. Bu yng Nigha- roel Peniel. lie v pregethai y Parch John Wil- liams (Brynsiencyn). Yr oedd Mrs Lloyd G.eorge a'i ddwy fercfli gyda Mr Lloyd Gieorge. Ca-weant de ym mhreswy.lifod Dr Evans, Ffes>tinicg. i'r hwn y mae pedwar o tfei'bion yn gwasaniaethm eu gwlac^. Cafodd un arall ei ladd yn Ffrainc yn d-diweddar. iaiebliant yn ol i G-riecieth nos Sub Ddydd G-wener v GTOglimh talodd Mr Lloyd George K-mweliad a Phenar.a^. lie v gwelodd gofeb i'r diweddar Lieutenant. Gladstone 3'n Eglwyi« ,<y Plwyf.

i MARCHNADOEDD. PWLLHELI.—Wyau, 10s yr 120; ymenyn Is fi^c; lamb Is mytton o 10c i Is y pwys; biff o 10c i Is moch tewion. 8c y pwys; perchyll o 29s i .54s vr un. ANIFEEL1 AID TEWION.—Y mae prisia-u ^wart-heg" tewion yn uchel iawn eto ac yn 01 adroddiadau y gwaJmnol farennadoedd y mae -y ma-0 y prisiau yn uwch eto yr wythnos hon. Ym marchnad Llundain ddydd Llun yr oedd y tgwarbheg oedd ar werfh o ansa-wdd grweddol dda a o-werthodd y Norfolks goreu am 8s yr f wyit-h bwys, neu yn hyitradh am Is v pWya, ibuohod 6s 6c yr wyth bwys. neu 9|c v pwys. Y pris ar gyfartaledd drwy yr holl farchnad- L oedd vn ystod yr wythnos ydoedd 13ts 8c v '14 /pwys, neu H|c y pwys o'i gyanharu a 13e' j 2c y 14 pwvs, neu l-l 1° y pwys yr wyttihiios ddiweddaf. rae marehwad ragoro] wedi bod i ddefaid, y pnsiau. os rhywbeth, vn uwch na'r wythnos ddiweddaf. Yr oedd ychydig o wyau ar werth, ond nid oedd y iarchnad o gwbl vn rhyw lewyicn-us iawn. Caed prisiau gweddol dda am danynt sef o 60s i 66s v pen. neu o 15c i v pwys. Ar gyfartaledd y !mae moch yn ddrm ach, mcch baewn a r>her- chyil yn gwert-hu am brisiau uwch, er fod y prisiau ym Mirmin.gham rhywbeth yn debyg. LEEDS, Ebrill 18.—Yr oedd marchnad ddrud i warth&g am bnsiau U'wch na'r wyth- nos ddiweddaf, V Scotch yn gwerthu am 112c a-"r Yoiks!iire-ieds gore-u am ll^ic y pwys. 4 Gwerl'hcdd dofa-.d hefyd yn dda. de- iaid gwla-il yp gwerthu am 15c. a clips 12c v ipwvB. Ht>a 'ie Jn' niweh na'r wythnos ddi« weddaf. Yr oedd moch yn g-wertmu am bl: iau gaed am danynt yn ddi-weddar rhai i 4 Tyny i 17p \*r un. I SAL'FOR:), Ebrill 13.—Yr oedd inarchnad ddrud i war heg, v prisiau yn dangos vüh- wane.giad er yr wythnos ad^'weddaf. Gwertih- odd y sjorenon o life i 12e,. rhai ail-ra-dd am lIe i Hi-c, a buehod a thsirw o 9Jc i 1(),fc v pW'YS. Yr oedd ma.roh«na.d ragorol i ddefaid hefvd v Scotch goreu mewn gwlan 1 (c!jxped 13c). de-fa id York a Lincoln llc i l2cs Si niamogiaid i fyny i y pwys. Yr oe-dcT marchnad ragorol o dda i wyn. Giwerthodd yr wyn Gymreig goreu am 16c i 17c, Downs 15c £ 16c" a- Dorset Horns am 1% i 14^ v pwvs. Bycih-an oedd v cyflenwad ym maaxfc- nad foch Manceinion, y goreUon yn gwerthn am 18s 6c i 13s hychod 17s 6c v soor. a p-hcrchyll a.n Is v p\\vs. MARCHNADOEDD CYfMRiEIG. CAERNARFON, Ddydd Sadwrn.—Pitmen- 'V11 Is 8c v pwys; wyau IT i 11 am ig,. ffowls 4s 6c & 6c y owtpl: nxitatwis- 48 6c v 1(12 (pwys perohvll 22s i 25s yr un. LLANRW1ST. Ddydd Mercher.— Ymnyn ffres Is 5c i 15 6e y pwy-s: ffowls 5s i 6e* y cw/pl; hwy aid 5s 6c i 6s 6c v owpl; wyaiu 10 aim Lp biff 9c i Is 3c y pwye; my-hon. 10c. i 118 2 pwys: porc 10c i Is y pwys; moch 'tewion 6jc y pwys. lOROESO'SlWALLT, Ddydd Mercher. ■Ffowls 4s 6e i 5s 6c v ow,pl; hiwyaid 6s i 7 y cw.pl; cwnihi-ngod Is i Is 8c v cwpl ymen- yn Is 6c i Is 7c w pwys; wyau 6 a 7 am RKUTHY.W Ddydd. Llun.— Ffowls £ s i 5s 6c y cwp' hwya:d 6s i 6s 6c v cwx>l; ewnin- igod:. Is 8c i 1^ 10c y cwpl; wyau 12 am Is Vmenyn ffres Is 4c y P\1YS; moch baewn 8c S Sic v pwvs; my ton If Is 2 c v pwys; biff. lie i Is 2c y pWY"; ceirch had, 1 6c i 14i! &c yr hoib; haidd, eto, 20s i 22s y,r hoib; l^wen-itli. 18s i l"'3 hclb clofer had, 8ic i 20c pwy». LLANOElFNI, Ddydd Iau.—Ymenyn U 6c a Is 7c v pwycô; wyau 12 am is; mtoch bach S4.s i 31s yr un; inoch tewion, 8c y pwyK; ceirch o 30s i fyny i 34s y peg.

nR I FMWYR. i Yn ychwanegol at drefniant y XJywodraeth i sefydlu tair trefedigaeth o fan-ddaliadau. yjj y wla-d hon at wasanaeth milwyr a niorwyr ar ol y rhyfel, y mae Llywodraeth Victoria wedi cynvg milwin o aceri, Llywodraeth De Africa, haner miliwn o aceri, a Llywodraeth New Zealand, 87,000 acer. Bwriada Llyw- odraeth Cyfandir Awstraha wario ugam mil- iwn o bunnau ar gynlluniau i gynorthwyo milwn. Gwna Llywodraeth Tasmania ddar- pariaeth ar gy^r tri chant o filwyr, a chwm. ni rheilffordd y Canadian Pacific ar gyfer mil ohonynt.

CADW MOCH. Mae Cyngor Dosbarth Hexham wedi rhydd- hau v man-reolau i alluogi pobl y cylch i gad moch, er mwyn ychwanegu at gynyrch bacon cartref, ac felly, os yn bosibl, i lei- hau'r pris-

Dvwedir fod cymysgu ymenyn ffres a mar- garine yn beth iach a darbodus. Ceir fod dros 2,000 o ferched YJI: gw-eithio mewn un ffactn gyfarpar yn Birm- ingham. Sosialydd eithafol ydoedd M. Al- bert Thomas—Gweinidog Cyfarpar Ffraingc, cyn i'r rhyfel don allan.

-==- GRONFA DADBLYGIAD. Gwariodd ,^rp|rwvaeth Cronfa Dadblyg- iad v svmiau canlynol y flwyddyn diweddaf, sef £ 119,961 ar addysg ac ymchwiliad am- aethyddol; £ 10.000 ar dyfu llin a thybaoo; JB66900 ar avniluniau 1 wella stoc da bvw a cheffyau- £ 9*000 ar gydweitbrediad amaeth. yddoi; £ 8,750 ar dyfu coed; a £ 1,350 ar ad-eniil tir gwyllt. |

Onibai am waith enfawr "BTrupn. yn "Essen, ni ailasad yr Almaen fod wedi "cyhoeddi rhyfel. I I i

ilaesydd yr vnad yr hwn a afvnodd j'ido ] ymai-ih. Tarawodd yn:iau d ddv.\j waitlh yii gie-ulon yn ei wyne-b. waitlh ,,11. gie-ulon yn ei wyne-b. Cyfranodd Mr Arthur Du <-i A.S., y: swm o £ 7,000 i orffen cael P,30,000 at sefydhr Ystrol Feddygcl Rad i Ferched. I Darfu i Mr W. F. Moorhousc. Presto ton 179.4S4 o wyau i filwyr rlwyfedig yn iFfraingc. | Ni cheir gwerthv? gwirodydd yn Ynysoedd yr Hebrides, ac yn rhanau o siroedd Inver- iiess a Rotsesa, Cromarty, yn yr A'ban. Y mae- illWY o ymwelwvr yn Rhyl nag a in erioed yr adei; yma ar y flwyddyn. Yr I t)odd v dref yn ilawn o yrnweiwyr dros y jgwyliau. 1 lsvdiiev lDc)(ld, Catrawd j Royal Warwick, ei anfon i garchar am 21 uiwrnod am wrt-hod cymeryd i fyny ddyled- swyddau milwrol. 1 .R.higwm i Doriiwr Beddau yn LI an BeL')-, 'vr h.wn' svdd yn gwybod brofiad ra '■beth y,w diffyg ar y eiyw. {A tydd. Mr Noii- a'i dar ,i-i 'dd(,)' 'tip. Jones ^ared'-ced a'i ddarilen iddo). j Pan ar fy nhaith a.r un prydna-wn 0 fynwent i fynwent. a'm calon yn liawn ,0 alar dwfn a chwerw loes, lEdrychwn am -Simon i dclwyn fy u AJC vn Llanibedroisc. i'r fynwent wyw, Daerh Torrw-r Bedd-fe.1 cennad Dmv. A'i bre,geith -hvgl'yiw le-dled byd, O'r bTon na clvbu v meirw mud A tbeetvn ein hyrnddiddian coedd. Fel peam yr uchaf, dyma oedd. ffel v tywynni v felHen draw, 'O'r dwyrain i'r gorllewin daw III-alb. v Dyn ar vr Olaf Ddydd I aig-r be(id i'r raeth ddod yn rhydd, I a.;r bedd i'r caeth ddod yn rhydd, A phan dd'adseinia Udzorn Duw. Y To-rrwr Bedd gaiff berffaith g.ivw •f!ofyna,f hyn i bawib yn iiii,- A gawn ni wenau Mat) v Dyn? A i L' m rmon yr un awr I alw,—"Dewc-h o Iwdh y llawr Ac i bob Van trwv'r byd vi' a A'r gauaf du a dry yn ha' Wrth son am hyn caed gradd oherJd A bvw am bv'th ga'r Torrwr Beda Pan go-fiwyf hyn siriola'm gwedd, A ncf fyddo iihan y Torrwr Bed-A Mynytho.