Y Drych

EISTEDDFODAU Y CALAN. J GWYL FAWR CHICAGO. Kisteddfod Genedlaetliol yn Llwyddiant .$—Cor Racine yn Enill y Brif Wobr— Neb yn Deilwng o'r Gadair. f°DDlWSTH EIN GOHEBYDD D. R. WILLIAMS.] & Chicago, Ion. 3. Dechreuodd y Cymry 18'0lw y ddinas yn mhell cyn dyddiau yr Eis- ffl ^<idfod—arwydd o ysbryd Eisteddfodol anal- ly J*ol. Daeth rhai yma wythnos gyfan cyn y Calan. Rhwng swn y dyrfa yn dod o bell, a Eisteddfodol yn llanw clustiau miloedd 'It' ChIcago, nid rhyfedd i'r Eisteddfod droi all- sb: I\n yn llwyddiant mwy nag a welwyd eto yn d ^'lad lion, Yr oedd brwdfrydedd Gwilym S y tu allan i'r ddinas, yn el fen bwysig Yn ei llwyddhnt. Elfen arall oedd fod corau Pi ^Wrion yn dyfod o Minneapolis a Racine, #5' ^eblaw o Gomer, O.—yr oil yn bwriadu yn S^fiawn lorio cantorion Chicago. Bore dydd $e, Calan trwm oedd gweled y gwlaw yn disgyn f :\)lor ddisymwth ac annysgwyliadwy, nes d- gwneyd yr heolydd yn hynod anghysurus; cjj, dymunol oedd gweled gwynebau siriol a jy. ^rddonol John Edno Roberts, Oshkosh; John B. Lodwick, Youngstown; Tenorydd Tpchno, Ap Mawrth, a Gwilym Eryri yn ymr ^aoiychu gan y mwynhad Eisteddfodol, a'r £ tri Wdd yn englynu am y goreu i reilffyrdd rj. y Chicago, Milwaukee a St. Paul, &c. Am 2 o'r gloch, er gwaethaf y gwlaw a Ptob peth, dacw y rhan fwyaf o seddau un o fteUaddau goraf y wlad—y Central Music j Sail—yn llawn o Gymry, Americaniaid ac Ell- j. ^yniaid, oblegid yr oedd cymdeithasau Ger- v ^anaidd y ddinas wedi amlygu y mynent i« t pa beth ydoedd Eisteddfod. SAMUEL JOB, YSW., PULLMAN, ILL. Cytnerodd y Llywydd gweithgar a bonedd- 1.gaidd Samuel Job, Ysw., Pullman, y gadair, a dYDla Gwilym Eryri fel arweinydd yn ym- atlYd yn awenau y cyfarfod. Ar yr esgyn- l^r yn mhlith eraill yr oedd Proff. John P. °&es, yr Ysgrifenydd E. G. Lloyd, Proff. Poiadoc, Proff. D. Y. Thomas, Robert bomas, John Edw ards, Dr. D. J. J. Mason, beirniad cerddorol; Tenorydd Machno, 8aac Daries, William Wynne Jones. Dyma refn y cyfarfod cystadleuol cyntaf: Can. agoriadol, "Mae hen wlad fy nhadau," P Mawrth, a'r holl gynulleidfa yn uno yn y ^ydgan. Anerchiadau barddonol gan Gwilym /yn, Wil. Charles Jones, Moriog, W. Llew- 5^ Rees, Win. Jones, Proff. Apmadoc, John Hk Edno Roberts, Isaac Davies, j^siart Ddu o Fon, Llwydfab, R. R. Wil- o Michigan. Wele rai o'r ymfflamych- 1I\dau: Hawddamor hen Eisteddfod, Boed parch i'th heuaint mawr, Ymgrymwn, gynulleidfa O'i blaen yn wyl hyd lawr; Daeth atom draw o'r cynfyd Drwy anhawsderau blin; Bu'n meithrin ein llenyddiaeth Am oesoedd ar ei glin. Er bod yn hen o ddyddiau, Nid yw hi'n llesg ychwaith, Mae'i hysgogiadau'n chwimwth, A'i dwylaw'n llawn o waith; Gofalwch chwi'n Chicago, Na roddwch un sarhad Ar arwyl ein henafiaid,- Cyd-seliwch ei pharhad.-R. R. W. Reist, Job sy bob awr yn bur—i'w wlad; Dyna ei lwydd a'i gysur; Ni fona, ni sora'n sur- Un a'i wthiad ar wneuthur. Odiaeth fel gwleidiadwr-o bur ddawn; Barddonol areithiwr; Crodidog ae enwog wr, A gwrol, gall wladgarwr. itia ei em araith y moria-yu mlaen! Yn mh'le bu ddiwedda'? Ai nid ef megys dyn da A diwniodd Indiana ? G'iViIYrn Eryrfab Gwalia-gwir odiaeth Greawdwr Dakota; o ddawn deg, mae yn ddyn da, Was moliant, a chap ysmala. **ol, weithiau'n erwin—ei galoa Sy'n gwylio'r gorllewin; ^rddol wr, a'f farddol win nydia yn anghySredin. —Apmadoc. Hfct •h* • coegir yn Chicago—haeddfawr Eisteddfod y Cymro ten frawd hyd estron fro A ddilynaW(jcj hwyl hono. ^ydd hon fu'n inisoedd haf—yn denu'n Gwyr doniol uchelaf j- gywain bri, enwogion braf, •L>aaw o honi'n rhwydd, honaf.—Edno. bU. D. J. J. MASON, WILK^SBARBE. Job Y Seisnig gan y Llywydd, Samuel teddfod^ ^dfi-ydig iawn dros yr Eis- Ry(ja Derbyniwyd yr holl anerchiadau Aiieuri ^5lerac^'}'aeth mawr. Beirniadaeth cv yr unig Gywydd "Llyn BeirniT, ,a ddaethai i law; pnnheilwng. Ju aet" ar dri phar o hosanau; heb fod Nigjjt»o'r wobr. Quartette "Silent $20. Ap Mawrth, y* deilwng o'r au H. Humphrey ar y traethod- Relating to Marriage and Allien Parch. John Morgan Thomas, 8anVa^ < iri °' yn fuddugol. Can, James ° ^ofia am dy dad fel y bu farw ef;" ac fel encor canodd gan Seisnig. Cys. ar y Piano jSolo, "Flower Song," Annie Peate, Racine, yn oreu o bump. Beirniadaeth Aneurin Fardd ar yr englynion i'r "Bladur;" derbyniwyd 43, ac yr oedd dau yn deilwng o sylw, ond y goreu o'r ddau ydoedd eiddo David Jones (Dewi Ogle) Franklin, Washing- ton. Dyma yr englyn: I dori gwair, da, rhagorol-ydyw Y Bladur ddefnyddiol; A daw yr yd ar ei hoi I'w ystodau'n wastadol. Can, Robert Lloyd (Eos Madog) "Rule Britania, a pharti yn ei gynorthwyo. Beim. G. H. Humphrey ar y Traethodau "Gwyrth- iau yn eu Perthynasa Deddfau Natur," gwobr $25, goreu eiddo y Parch. R. S. Jones, Provi- dence, Pa. Cystadleuaeth datganiaeth y Male Chorus, "Y Gof," $50, gan yr Oskaloosa Club, Iowa; Gomer Choir, Ohio; Racine Choir; Chicago Club; cor Racine yn oraf. Canu "America" dan arweiniad y Proff. John P. Jones. Beirn. John Rees, Chicago, ar y "Cernad ar faen o'r Ddraig Goch yn sefyll rhwng dwy geninen;" enillwyd y wobr o $15 gan John R. Williams, Chicago. Y CYNGERDD NOS FERCHER. Yr oedd tair mil o bobl yn y Central Music Hall yn y cyngerdd hwn; a'r brwdfrydedd dros yr ymylon. Nis gellir gwneyd cyiiawn- der a'r canu a chware y telynau mewn ad- roddiad. Dyma y drefn: "America," Proff. John P. Jones yn arwain; "Codiad yr Haul" gan gor yr Eisteddfod gyda band y telynau, a Proff. Apmadoc yn arwain, yr hyn greodd frwdfrydedd mawr, gan ei fod yn beth new- ydd; "Merch Megan" gan y pum' telyn, yn odidog, ac Apmadoc yn eu harwain; can, "Clychau Aberdyfi" yn orchestol gan Miss Gracie E. Jones, a Madame Chatterton yn cyfeilio iddi ar y delyn; unawd ar y delyn gan Madame Chatterton "Welsh Bardic Illus- trations," a gyfansoddwyd gan ei thad, Fred- erick Chatterton, am yr hyn yr urddwyd ef gan Gymrodorion Llundain yn "Fardd y Delyn;" can, gydag encor, gan James Sau- vage, "The Toreador Song" yn gampus; tri- iwd ar y telynau, "Alawon Cym- reig" yn ardderchog, ac anrhegwyd y boneddigesau a blodau costfawr; cau, "Y Fam a'i Baban" yn glasur- ol gan Miss Mollie Evans, Milwau- kee; canu penillion gyda'r delyn, Madame Chatterton yn chware, gan Proff. Apmadoc, gydag encor brwd- Erydig, ond gwrthododd ateb; can, "Gogerddan," gan James Sauvage. Cystadleuaeth gorawl am y wobr o 5150 ar y cydgan "Unto thee, 0 God" (John P. Jones) rhwng ped- war cor-cor Maplewood, cor West- ern Ave., cor yr Ysgotiaid, a chor P,aciiac-gyda brwdfrydedd mawr, y gynulleidfa orfawr yn gwrando y cyfan gyda. boddhad neillduol. Cyn y feirniadaeth, cafwyd can yn od- idog gan Miss Gracie E. Jones; Piano Solo gan Tonzo Sauvage, a "Hen Wlad fy Nhadau," gan Mald- wyn Evans, a thair mil yn canu y cydgan, Proff. Frank Hughes yn cyfeilio ar y Pipe Organ. Yna y feirniadaeth gan Dr. Mason, a phawb yn glustiau i gyd. Ar ol sylwadau ar bob cor, dyfarnodd y wobr i gor y Western Avenue, yn nghanol banllefau cymeradwyol; arwisgwyd yr arweinydd, Ap Mawrth, ar wobr mewn cwdyn hardd, gan Mrs. D. R. Jones. Y GWEITHREDIADAU DYDD IAU. CYFARFOD Y BORE AM HANER AWR WEDI DEG. Llywydd—Parch. W. C. Roberts, D. D., Principal Lake Forest University; Arweinydd, Proff. W. Apmadoc. I agor y cyfarfod caf- wyd can "Hen Gymru Wen," gan Tenorydd wyd can "Hen Gymru Wen," gan Tenorydd Machno, a bu raid iddo ail ganu. Anerchiad- au y beirdd: Apmadoc dros y Parch. Lewis Meredith (Lewys Glyn Dyfi) a ddarllenodd a ganlyn: Eisteddfod hynod enwog-hwyl iddi, A hael lwydd ardderchog; Caed hon yr urdd goronog 0 enw glan a gwawl yn glog. Lion ysbryd a lien asbri-aruchel Fo'n wreichion byw drwyddi; A gwneled maint ei braint a'i bri I'r miloedd lawer ei moli. Dylynwyd gan John B. Lodwick, Youngs- town; Gwilym Eryri i Apmadoc; W. Jones, Chicago, i Apmadoc; Glan Tawe o Racine; Parch. J. M. Lloyd i James Sauvage; Moriog i'r Eisteddfod; Llwydfab dros W. W. Row- lands, Cambria; J. Edno Roberts; Dr. Emlyn Jones yn Saesneg. Cystadleuodd chwech ar y Bass Solo, ond y goreu oedd Dan Davies, Milwaukee. Beirniadaeth y Parch. H. O. Rowlands, D. D., o Elgin, Ill., ar y traethod- au "Sefyllfa Merched mewn Cymdeithas," gwobr $20; ac ail wobr $10; Mrs. E. Coaway Davies, New York, yn oreu, a Mrs. William Jones, Chicago, yn ail. Can goffadwriaethol am y diweddar Barch. David Williams, Chi- cago, goreu eiddo John Jones (OguMydd), Tregarth, Bangor, G. C. Beirn. L. Glyn Dyfi ar y Cyfieithiadau "Cymeriad Washing- ton;" neb yn deilwng o'r wobr ($10). Cys- tadleuaeth Gorawl "Awake, Æolian Lyre," gwobr $50-rhwng pedwar o gorau yn rhifo o 20 i 24, sef cor Ben Phillips, cor Racine dan arweiniad E. O. Jones, cor Maplewood dan arweiniad George Roberts, a chor Western Ave dan arweiniad Rees Price (Ap Mawrth)— y cyntaf yn fuddugol. Can, "Hen Wlad y Menyg Gwynion" gan Maldwyn Evans o Cin- cinnati, yn rhagorol. Cys. adroddiadol, "Machludiad yr Haul," gwobr $5-Miss Rob- erts o Minneapolis yn oreu. Chware "0 Father whose Almighty Power," gan seindorf o Pullman dan- arweiniad Mrs. Samuel Job, yn deilwng o'r wobr ($50). CYFARFOD Y PBYDNAWN AM DDAU. Llywydd, Parch. W. C. Roberts, D. D.; Arweinydd, W. E. Powell, Ysw. (Gwilym Eryri). Can agoriadol, "Cymru Lan GwladyGan," gan Owen R. Williams. Anerchiadau bardd- oJ-Gwilym Eryri, Idwal Mai, yn cael eu dar- llen gan yr ysgrifeaydd; Morfryn, W;1 Charles Jones (Gwilym Bedw), William Jones, Chicago, Edno Roberts, John R. Williams, John B. Hughes, ac Apmadoc i Dr. W. C. Roberts fel y canlyn: Roberts mewn dysg ac an.bedd-a foes Ar yr wyl anrhydedd; Mawr mewn gwlad, a mawr mewn gwledd, Mawr ei enaid am rinwedd. Yr athrofa fawr, ei thrafod-ydyw Holl rawd ei gydwybod; Yn glir, Lake Forest yw ei glod, A'i henw am ddysg sy'n hynod. Didrai ei nwyf didroi'n ol—yn ei waith; Un wyr werth Prifysgol: Gyrwr blaen, geiriwr heb lol A boneddwr beunyddiol. Doethawr y w'n dysg-fendithio—llawn noddwr Llenyddiaeth ddiwyro; Athrofa'r Llyn, pob bryn, pob bro, Dda alledd, a wna ddiwyllio. Anerchiad y Llywydd a'r Prifathraw Dr. Roberts, a barn pawb yw fod yr Eisteddfod wedi gwneyd gwasanaeth i'r genedl trwy dynu allan y fath aneichiad gwerthfawr. Yr oedd tan areithyddol y Doctor yn llosgi yn ogoneddus. Dylid argraffu yr araeth. Cys. triawd, "God, be merciful," tri parti yn canu, yr oil yn annheilwug. Can. "Ein Hiaith," gan Ben Phillips, yn wir dda. Beirniadaeth Aneurin Fardd ar y Farwnad i'r diweddar Dr. Roberts (Nefydd), goreu, D. Onllwyn Brace, Aberdar. Cys. Soprano Solo "Remem- brance" (J. F. Hughes), gwobr $5; dwy yn canu, a'r ddwy yn aunheilwng. Can, James Sauvage, "Pe cawn i hon," ac fel encor caw- som "Bunker Hill." Beirn. Dr. Rowlands, Elgin, ar y prif draethawd, "The Declaration of Independence of the United States of Am- erica"-goreu, Parch. T. G. Jones (Tavalaw), Antrim, Pa., gwobr $100. Violin Solo "Han- del's Largo" i rai dan 18 mlwydd oed; Lory Rand yn deilwng o'r $5. Cys. Tenor Solo, "Total Eclipse," gwobr $5, O. E. Aaron, Ra- cine, yn oreu o saith. Yn awr, at gadeirio am yr Awdl oreu ar "Gristionogaeth"—gwobr,$100 a chadair dderw gwerth $50-a theimlai y dorf fawr ddyddordeb angerddol ar unwaith. Penod- wyd Apmadoc yn Master of Ceremonies, a phan oedd deuddeg o anfarwolion yn haner-cylch y tu cefn i'r gadair dderw hardd o waith y Rees Brothers, y cleddyf wrth law, ac udgorn yn ymyl, a phawb yn dysgwyl am gadeirio bendigedig, dyma yr ysgrifenydd Lloyd yn datgan fod Aneurin Fardd wedi rhoi ei feirn- iadaeth o dan seliau lawer, yn nghyda llythyr mai Llywydd y cyfarfod, ar fynyd y cadeiiio, oedd i dori y sel. Gwnaeth Dr. Roberts hyny, a cheisiodd gan Apmadoc ddarllen y dyfarniad, yr hyn a wnaeth, ac 0! siomedig- aeth, gan nad oedd gwobrwyo i fod, ac felly dim cadeirio! Teimlodd y dorf siomedigaeth arswydol, a chlywyd llawer yn ochain yn uchel. Ar ol i Apmadoc gyhoeddi y dyfarn- iad yn Saesoneg, oanodd Miss Gracie E. Jones "Gan y Cadeirio," a hyny mewn gwisg Gym- reig ysblenydd. Mynasom y gan, os na chawsom y cadeirio. Caiff y cyhoedd weled y feirniadaeth ar fyrder. Cystadleuaeth corau y merched—"Bridal of the Birds;" gwobr, $30; ail oreu,$20. Goreu, cor Miss Gracie E. Jones; ail oreu, cor Racine. YR AIL GYNGERDD, NOS IAU. Llywydd, Parch. W. C. Roberts, D. D. I. America, dan arweiniad Apmadoc. 2. Mrs. Alltwen Bell, Lima, Ohio, 'Merch y Melinydd," yn odidog. 3. Eisteddfod Chorus, "Hob y Deri Danno," dan arweiniad Proff. Apmadoc, gyda Band of Harps, pupils Madame Chatterton, yn chware. 4. Solo, gan Master Tonzo Sauvage, 'Rec- ollections of Wales." 5. Duett, "Marriage of Figaro," James Sau- vage a Miss Gracie E. Jones. 6. Harp Solo, Madame Chatterton, "Tyr'd ataf pan dclelo y dydd," Cafodd y Madame flodau persawrus. 7. Can, "Y Bachgen Dewr," Jas. Sauvage, ac fel encore can odd "Simon the Cellarer." 8. Triawd y Telynau, yn rhagorol dda 9. Beirniadaeth Oil Painting, gan Alfred Payne, Ysw., Chicago; dau ddaeth i law, un yn ddarlun o Gastell Conwy, a'r Hall yn Landscape—y cyntaf yn oreu. 10. Can, "Across the Dee," Miss Mollie Evans, Milwaukee, yn chwaethus a da. 11. Cystadleuaeth Gorawl am y brif Wobr, $500, am ddatganu, "As the Hart Pants," a "Then round about the Starry Throne;" pedwar cor— cor Minneapolis, dan arweiniad D. E. Jones; cor Western Avenue, Chicago, dan arweiniad Rees Price (Ap Mawrth); Scot- tish Choir, Chicago, dan arweiniad David Ro- berts; cor Racine, dan arweiniad Evan James -yr olaf yn fuddugol. 12. Can, "Mentra Gwen," Proff. Maldwyn Evans. 13. Can, Miss Gracie E. Jones, "Y Gardot- es Fach." 14. Can, "Laughing," James Sauvage. 15. "Bydd myrdd o ryfeddodau," o dan arweiniad Apmadoc, y gynulleidfa o ddwy ill a haner yn cydganu yn angerddol o ddylan- wadol. Y m ae Eisteddfod Chicago wedi bod yn fwy o lwyddiant nag a ddychymygwyd gan neb— swm y derbyniadau eisoes tua $2,OCO, a'r tocynau heb ddyfod oil i mewn eto. Tybir y bydd yn agos i fil o ddoleri ar law ar ol talu yr holl dreulion. Am foneddigeiddrwydd, brwdfrydedd, a dyddordeb, ystyrir na chyn- aliwyd yn y wlad hon eto yr un debyg iddi. Cynelir Eistaddfod gyffelyb eto y flwyddyn nesaf, neu yn 1892.

MANION PELLENIG. —Bydd i freninlys Lloegr ac un Spaen fynecl i alarwisgoedd am tis am dcliweddar Yinerodres Brazil. -Ar y 31ain cynfisol bu farw y contralto enwog Emma Turolla, yn Buda-Pesth. Bu yn canu droicu gydag Adelina Patti. —Cafodd y Parch. T. De Witt Talmage dderbyniad cyhoeddus yn Nghaercystenyn ddydd Gwener diweddaf. -Dywedir fod Charles Bradlaugh wedi gwella bron yn llwyr. Cychwynodd adref o India ddydd Gwener diweddaf. -Adroddir fod y colera yn gwneyd cryn lanastr yn Hamada, Persia, ac ofnir y bydd iddo gyraedd Teheran erbyn y gwanwyn. —Ysbeiliwyd llythyr a gynwysai $90,000, rhwng Vienna a Pesth. -Parha llyvvodiaeth Ffrainc ynbenderfyn- ol o gosbi y 300 o offeiriaid a ymyrasant yn anghyfreithlawn a'r etholiad diweddar. -Y mae Rwsia wedi prynu 1,500,000 yn, rhagor o repealing rifles yn Ffrainc.

EISTEDDFOD DALAETHOL IOWA. Cynaliwyd yr uchod yn Oskaloosa, ddydd Nadolig. Agorwyd y gweithrediadau trwy i W. W. Williams, Beacon, llywydd y pwyllgor, gyflwyno y cadeirydd a'r gwahanol feirniaid i'r gynulleidfa; yna gweddiwyd yn effeithiol gan y Parch. Mr. Titters, Oskaloosa, a chan- wyd ton gynulleidfaol. Anerchwyd yr Eis- teddfod gan y beirdd Sciwenydd, Athrywyn, a Dewi Mynwy. Yna galwyd y rhaglen: Un- awd baritone; "The Wanderer; "gwobrwywyd Stave James, Kirkville. Triawd, "0 Restless Sea," goreu Ap Llewelyn a'i barti. Beirniad- aeth Dewi Glan Taf ar y Bryddest, "Trych- ineb Johnstown;" rhanwyd y wobr rhwng Sciwenydd, Kirkville, ac Athrywyn, Ottumwa. Unawd, "In the Secret of His Presence," i ferched dan 15; goreu Miss Williams, Beacon; ail, Miss Brown, Givin. Pedwarawd, "God is a Spirit;" rhanwyd y wobr rhwng parti Ap Llewelyn a pharti Dewi Bach. Beirniadaeth "Y Mynydd Gwyn," gan Glan Taf; goreu, Athrywyn. Rhangan, "Hark, Apollo Strikes the Lyre;" goreu Ap Llewelyn a'i barti. Cyfarfod dau o'r gloch.—Can wyd ton a gweddiwyd; yna anerchiad gan y llywydd, yr Anrh. H. L. Waterman, Kirkville; adrodd "Cywydd y Daran;" goreu Llew Degar; ail, W. Ellis, y ddau o Kirkville. Beirniadaeth Glan Taf ar y tri Englyn; goreu Athrywyn. Cys. "Sleighing Glee," i gor o blant; goreu cor Excelsior; ail, Givin. Unawd tenor, "Yr Esgid ar y Traeth;" goreu Ap Llewelyn; ail, Alaw Bach. Adrodd i blant, "The Winged Worshippers," goreu Miss Edith Williams, Beacon; ail, Miss Brown, Givin. Unawd bass, "D.eep in the Mines; rhanwyd y wobr rhwng Mr. Shaw, Oskaloosa, a D. Waters, Kirkville. Male chorus, "Listen, Lovely Maid," goreu Ap Llewelyn a'i barti. Cyfarfod y Nos.—Llywydd, Mr. R. D. Ros- ser. Canwyd ton a gweddiwyd; yna cystad- leuwyd canu deuawd; rhanwyd y wobr rhwng dau barti o Kirkville. Beirniadaeth Glan Taf ar y traethawd; goreu Sciwenydd. Adrodd- iad, "Patrick Henry's Speech;" goreu John Phillips, Kirkville; ail, Miss Chambers, Oska- loosa. Rhangan, "Calm be Thy Slumber;" goreu D. W. Roberts, Givin. Unawd ar y piano; goreu Miss Annie Hock, Kirkville. Un- awd soprano; goreu Miss Saunders, Kirkville. Yna at brif gystadleuaeth y dydd, "Teymaa- oedd y Ddaear;" tri cor yn cyst-idlu-Oska- loosa, Givin a Kirkville; rhanwyd y wobr rhwng y ddau gor cyntaf. Felly terfynwyd un o'r Eisteddfodau mwyaf llwyddianus yn mhob ystyr, a fu yn y Dalaeth erioed.-Goh.

EISTEDDFOD GLANAU Y TAWELFOB. FRANKLIN, WASH., Nadplig '89.—Cynaliwyd ein hail Eisteddfod heddyw, ac yr oedd yn llwyddianus yn mhob ystyr. Llywyddwyd yn fedrus gan H. George, Whatcomb, ac ar- weiniwyd yn ddeheuig gan W. J. Watkins. Y beirniaid oeddynt T. B. 'Davies, Tacoma, ar y canu, ac E. Morgans, Seattle, ar yr adrodd- iadau, &c. Cyfarfod 2 o'r gloch: Ar ol araeth ardderch- og gan yr arweinydd, chwareuwyd alawon Cymreig gan Seindorf Pres Franklin, dan ar- weiniad Samuel Price. Cys. Deuawd, "Lar- board Watch," pedwar; parti, W. C. Jones a D. R. Griffiths yn oreu,. Adroddiad, "Give Us a Call," Violet Evans yn haeddol o'r wobr. Pedwarawd, "Ti wyddost beth ddywed fy nghalon," parti W. C. Jones yn deilwng o'r wobr. Rhanwyd y wobr am y "Llythyr bachgen at ei rieni" rhwng saith ymgeisydd. Adroddiad, "Let the Light be Burning," Maggie Williams, Franklin, yn oreu. Triawd, "Fair Flora Decks," R. Roberts a'i barti o Black Diamond. Canu "Redeemed," parti D. T. Morgans yn oreu o ddau. Unawd Alto, George Evans A J. Llewelyn yn gyd- fuddugol. Terfynwyd trwy i J. D. Jones ganu "Hen Wlad fy Nhadau." Cyfarfod yr Hwyr: Can, Watkin Watkins, gydag encore. Cys. adrodd "Charge of the Light Brigade," Thos. Nicholas yn oreu, a J. L. Harris yn ail. Unawd, "Rock'd in the Cradle of the Deep," W. George yn deilwng o'r wobr. Detholion offerynol gan Proff. Price a'i gwru. Unrhyw Catch, goreu o ddau, W. C. Jones a'i barti. Cys. "Merch y Melin- ydd," goreu o ddwy, Miss Lizzie A. Jones, Black Diamond. Derbyniwyd 5 Llythyr Caru, Maggie Watkins a Sadie Clark yn gyd- radd. Cys. Unawd Tenor, W. G. Richards yn oreu o bump. "Little Pigs," William C. Jones a'i barti, a bu raid iddynt ail ganu. Cystadleuaeth Triawd, "Duw, bydd drugar- og;" goreu o ddau, parti W. George. "Sharps and Flats," gan y brodyr Morgan ac Edward Humphreys, a chawsant encor. Y brif gys- tadleuaeth gorawl-tri chor, sef y Black Dia- mond, dan arweiniad Richard Hughes; Old Veterans, Franklin, arweinydd, D. T. Mor- gans; Young Musicians, Franklin, arwein- ydd, W. C. Jones—y ddau olaf yn gydfudd- ugol. Can ddiweddol gan W. C. Jones.— Gohebydd.

-Achosodd syrthiad i mewn yn nglofa Nottingham, Plymouth. Pa., i'r nwy ymwth- io at y siafft, a thaniodd nos Lun diweddaf oddiwrth lusernau noethion, gan losgi y coedwaith, a chau pump o ddynion i mewn rhwng y tan a'r cave-in; ond trwy i John D. Humphreys a John Richards yms iethu trwy y fflamau, gwaredwyd y carcharorion oil oddieithr Thomas Richards, yr hwn oedd mewn rhan arall o'r gwaith. Ofnir y bydd i'r afon Susquehanna dori i mewn i'r lofa hon a'i llenwi.

EISTEDDFOD UTICA, N. Y. Cyfarfodydd Llwyddiairas—1Tri Cor yn Cys- tadlu am y Brif Wobr-llr Haydns a'r Gwalias yn y Frwydr. UTICA, N. Y., CALAN, 1890.—Cynaliwyd heddyw, yn y City Opera House, un o'r Eis- teddfodau mwyaf lluosog a welwyd erioed yn ein dinas; ac yr oedd y gweithrediadau yn dra dyddorol trwy y dydd. Yr oedd yn dde- alledig fod tri cor cymysg o Utica, yr Haydn Glee Society o Wilkesbarre, y Gwalia Glee Club o Utica, dau gor o blant, a llu o un- awdwyr, adroddwyr, &c., i gystadlu; ac i hyn y gellir cyfrif lluosogrwydd y dorf, yn neillduol yn y prydnawn a'r hwyr. Da gen- ym fod y dyeithriaid o Wilkesbarre wedi eu boddhau yn eu hymweliad gymaint, fel y bwriadant ddyfod yma eto y flwyddyn nesaf. Y CYNGERDD NOS FAWBTH. Am y cyngerdd y noson flaenorol i'r Eis- teddfod nid oedd yr hyn y carasem iddo fod. Yr oedd yr Opera House bron yn Ilawn; a dylasai fod yno ganu mwy hwyliog. Sonir am gael y cyngerdd o hyn allan yn hollol Gymreig. Agorwyd y cyngerdd trwy i'r Haydn Glee Society ganu "The Lighthouse," dan arweiniad Oliver Rhydderch, yn rhagoz- oL Yna aed yn mlaen yn y drefn ganlynol: Can, E. J. Williams (Clegir). Cystadleaaeth ar unawd Alto "Day is Done," Mrs. Evan L. Griffith yn oreu o dair ac yn deilwng o'r $1 gwobr. Can, "Nos Da," Miss Mary Evans yn dra swynol. Deuawd, E. J. Williams a'i ferch Miss Laura, gyda chymeradwyaeth galonog; a dyma yr unig encore a roddwyd yil ystod y cyfarfod. Can, "Dreams," Miss Hattie D. Fish. Pedwarawd, Miss Fish, Miss Ada K. Milbery, J. Q. Hughes a W. R. Thomas. Piano Solo, Robert O. Owen, Granville. Cystadleuaeth Solo Baiitone, "Love's Queen" (Apmadoc)—goreu o bump, George A. Spitzli, Utica. Ar ol pedwarawd, ac unawd gan E. J. Williams, terfynwyd trwy i'r Gwalia Glee Club ganu yn rhagorol dan arweiniad John Davies. CYFARFOD BORE DYDD CALAN. Agorwyd cyfarfod cyntaf yr Eisteddfod am 11 o'r gloch trwy I J. Q. Hughes ganu "Ned a Hugh" o waith Mynyddog. Yna traddod- odd y cadeirydd, Lewis R. Evans, anerchiad agoriadol tra brwdfrydig ar ran Cymdeithas "Y Cymre'gyddion." Teimlai yn falch o gael cyfarfod y Cymry unwaith eto yn eu gwyl flynyddol. Eglur yw fod Eisteddfod Utica yn dal ei thir; a thra y pery hi nid oes berygl am fywyd yr iaith Gymraeg. Yn ddylynol cyflwynodd H. M. Edwards o Scranton a G. H. Humphrey o Utica i sylw fel arweinydd- ion yr Eisteddfod; hefyd y beirniaid cerddor- ol W. Griffith (G. Galedffrwd) o Poultney, Vt., ac E. J. Williams (Clegir) o Slating ton, Pa. Heblaw arwain, yr oedd Mr. Edwalds hefyd yn beirniadu yr adroddiadau a'r areith- io. Ar ol anerchiad pwrpasol gan H. M. Ed- wards, cafwyd anerchiadau barddonol gan W. C. Cudd (Bardd yr Eisteddfod), y Parch. Erasmus W. Jones a Stephen Breese: 'Steddfod am ddiwrnod a ddaeth—a'i chyson Iachusol fagwraeth; Rhydd ar goedd i filoedd faeth, O'r puraf fad ddarpariaeth. Mor dirion a lion wrth y llyw-y saif Lewis Evans heddyw; Gyda i wreiddiol ddawn o'r iawn ryw, Nodedig o haniad ydyw.— Bardd Cad'd. 'Rwy'n dewis i Lewis lawen-y llywydd, Gael llawer o hamdden; Boed hefyd—byd a'i hufen-i Lewys Yn rhan wir hwylus is yr haulwen. H. M. Edwards, chum ydyw— o Scranton Was crwn-teg diledryw; Un dewr ei gamp, nid rhyw gyw, Ond gwefrydd gwych digyfryw.-S. Breese. 11 Ily Ger bron y llu sydd yn y lie, 0 llaen fy Naf sydd yn y ne', Ymffrostiaf heddyw yn ddinam Yn ngwaed Cymreig fy nhad a'm mam; Tra is y nen trwy oes fy nydd, Yn llawn neu brin, yn lion neu brudd, Tra yn fy nhy, neu ar fy nhaith, Yn cyfansoddi ffug neu ffaith, Trwy'm bywyd cul ac ar bob cam, Y ddoetha'i mi fydd iaith fy mam. —'Rasmus. Cystadleuaeth Unawd Bass, "Fy Ngwlad," am wobr 0 $4.00. Yr oedd tua dwsin wedi myned trwy gystadleuaeth ragbarotoawl yn Library Hall, a chaniatawyd i bump ganu yn gyhoeddus; goreu Robert W. Davies, Fair Haven, Vt. Beimiadaeth y Parch. J. Gwr- hyd Lewis ar 40 o Englynion, "Heddyw," gwobr $2.00; y canlynol o eiddo Benjamin Thomas, New Rockland, Canada, yn oreu: "Enyd fer, diwrnod i fyw-a darbod Erbyn barn yw'r 'heddyw;' Anwyl awr, presenol yw, Adeg fythbwysig ydyw." Cys. adrodd "Y Defnyn Cyntaf o Eira," gan bump o blant dros 12 a than 18 oed; enill- wyd y wobr flaenaf, $2 gan Willie E. Rob- erts, Deerfield, a'r ail, $1 gan Hugh T. Owen, Utica; hefyd rhoddodd G. Galedffrwd wobr- au i'r lleill, Can, E. J. Williams (Clegir). Canu y Triawd, "Mae Flora Deg" (Danby), gan John Davies, Evan Evans, ac Owen E. Pierce, Utica, yn deilwng o'r wobr, $8. An- erchiad bywiog, rhagorol, gan y Parch. D. P. Jones, Hyde Park, Pa., yr hwn ddaethai ar ymweliad ag Utica am y tro cyntaf. Can- molai yr Eisteddfod hon ar gyfrif ei Chym- reigeiddiwch, a'r amrywiaeth a geir yn ei chyfarfodydd-nid rhyw "ffair ganu" yn un- ig ydyw, fel llawer o Eisteddfodau Pennsyl- vania. Terfynodd trwy adrodd yr englynion canlynol: Yn lion heddyw fel llenyddion—i'r wyl Ar alwad y Brython; Mawr ac addas Gymreigyddion, Yn llawn aidd, sy'n llywio 'n hon. Y canwyr yn swyn acenion—a'r beirdd I'rbyrddau 'n ddigwynion; Pob aethwyr doed, pawb weithion, Er elwa hedd, i'r fawr wyl hon. Ni adwaen plant Oneida—na thwrw Na tharan 'n ol gwledda; Anrhydedd yn mhob rhan reda Trwy arferion y dynion da. Tref y DRYCH mor wych dan wawr—y ddefod Ddifai gyntaf Ionawr; Hi bia'r clod am fod yn fawr, Hen gawres bena'n gorawr. Up. parti o Wilkesbarre, Pa., a ganodd "Gwrando, Eneth Fwyn," sef George Cave, T. Thomas, W. X. Williams a D. J. Williams, a dyfarnwyd hwy yn deilwng o'r $8 gwobr. Diweddwyd trwy ganu 'Hen Wlad fy Nhad- au," gan Proff. Dan Protheroe o Scranton, a'r gynulleidfa. CYFARFOD Y PRYDNAWN. Agorodd Gwilym Brycheiniog yr ail gyfar- fod am 1:30, gyda chan hwyliog, a bu raid iddo ail ganu; yna cafwyd anerchiad byr gan y Llywydd, W. C. Jones, ac ymfflamychiad- au barddol gan W. C. Cudd, S. Breese, ac Erasmus W. Jones. Ni chani-ta gofod i ni gyhoeddi mwy nag englynion Bardd yr Eis- teddfod: Cu arweinydd cywir, union —ydyw H. M. Edwards, Scranton; A'r gwr sy'n llawn rhagotion, Fo tant yr Eisteddfod hon. Yn Hyde Park, hwn ydyw y pen-ar bawb Or beirdd yn dcliabsen;. Lluocdd wna ef yn llawen, A mer gwaith y Gymraeg wen. Cynwal, with fodd ei galon—was diddig Eistedda mor dirion; A'i hawl ef i'r gadair hon Gariodd am ei ragorion. Cys. ar yr Unawd Tenor, "Can yBugail," rhwng John Davies, Evan Evans a J. Q. Hughes o Utica; D. Davies, Scranton, Pa., a Harri o Wynedd, Sugar Notch, Pa. Yr oedd y cyntaf a'r olaf bron yn gyfartal, ond dyf- arnwyd y wobr, $4: i John Davies, Utica. Gan ddal yn ei law gangen o uchelwydd (mistle- toe) a gyflwynasid i'r Cymreigyddion gan yr hybarch Daniel L. Jones o Brooklyn, tra- ddododd G. H. Humphrey anerchiad brwd- frydig yn dal perthynas a chyfnod Derwydd- ol y genedl Gymreig, ac a'r elfenau bythol- wyrdd sydd yn nodweddu hen iaith y Bryth- on. Ni siaradwyd y Gymraeg yn well, na chan gynifer o bobl ag yn y dyddiau presen- ol; ac y mae y genedl yn ymddadebru i fyw- yd newydd. Can, "Rhyfelgyrch Cadben Morgan," gan Proff. Dan Protheroe, ac encoriwyd ef. Dadl, "Alexander a'r Ysbeilydd;" enillwyd y wobr flaenaf,$5 gan W. B. Parry, Utica, a W. J. Jones, Remsen; a'r ail wobr, $2 gan Thos. H. Jones a J. O. Thomas, Utica. Deuawd, E. J. Williams a'i ferch yn bur gymeradwy. John A. Jones o Utica oedd yr unig ymgeis- ydd ar chware y Delyn—"Bugeilio'r Gwenith Gwyn," a dyfarnwyd ef yn deilwng o'r wobr, $5. Araeth, "Y Phonograph;" y wobr gyntaf, $5, i Jonah Evans, Wilkesbarre, a'r ail wobr, $2, i John C. Lewis, Utica. Can, Miss Mary Ellen Williams, Wilkesbarre, "Mae Nghalon yn Nghymru," gydag encor. Cys. datganu "Gosteg For" rhwng Cor o Blant o Moriah, dan arweiniad Master Ellis Jones, Howard Ave., ac wedi ei addysgu gan W. O. Elb's, a chor cyffelyb o eglwys Olivet, dan arweiniad John Roberts, Seymour Ave., ond wedi ei addysgu gan J. Prytherch Williams; yr olaf yn cael y brif wobr o $15, a'r cyntaf ail wobr 0$10. Cys. adrodd "Rhwng dwy stol ar lawr," gwobrau $1, 75c., 50c.; goreu John R. Salis- bury; ail, D. J. Evans; 3edd, Catherine L. Salisbury, a gwobrwywyd y gweddill gan y beirniad, H. M. Edwards. Beirniadaeth G. Galedffrwd ar y cyfansoddiadau cerddorol- "Can a Chydgan" ar ehiau o waith W. Cyn- wal Jones-gwobr $5; dau gyfansoddiad o eiddo Gwilym Gwent yn gyfartal oreu. Er fod amryw o gerddorion galluog eraill wedi anfon cyfansoddiadau i mewn, gellir hysbysu mai eiddo E. L. Griffith, Utica, a fernid yn nesat yn y gystadleuaeth. Yn ol beirniadaeth Gwrhyd Lewis, nid oedd yr unig Bryddest a dderbyniasid ar "George Washington" yn deilwng o'r wobr ($25 a Thlws Aur). Deuawd i Tenor a Bass, "Y Ddau Wladgarwr," gwobr $6; pedwar parti yn y gystadleuaeth, ond rhanwyd y wobr rhwng Owen Pierce ac Evan R. Evans o Utica, a Robert W. Davies ac Owen O. Williams, Fair Haven, Vt. Can, "Sweethearts," gan Miss Mary Jane Griffiths o Albany, yn bur swynol. Y gystadleuaeth derfynol ydoedd rhwng dau bart', 20 mewn rhif, sef yr Haydn Glee Society o Wilkesbarre, Pa., dan arweiniad Oliver Rhydderch, a'r Gwalia Glee Club o Utica, dan arweiniad John Davies, mewn canu "Y Cwchgan" (Dr. Parry), am wobr o $CO. Parti Wilkesbarre yn oreu. Y CYFABFOD HWYROL. I ddechreu cyfarfod 7 o'r gloch, canodd W. F. Lumley "Fy anwyl wlad i mi" gyda hwyl neillduol; ac fel encor canodd "Yr Ysgol yn y Wlad." Traddododd B. F. Lewis fel Llyw- ydd, anerchiad byr a phwrpasol; a chyflwyn- odd i sylw y gynulleidfa, John M. Jones, cychwynydd y DRYCH. Hefyc1, daliodd yn ei law dlws arian a gyflwynwvd i'r Parch. Eras- mus W. Jones gan Gymdeithas Elusengar New York, yn 1849, am ei gan fuddugol i'r "Ymfudwr Cymreig." Yna cymerwyd y gadair gan L. R. Evans. Cafwyd anerchiad- au barddonol gan W. C. Cudd, S. Breese, R. D. Williams ac Erasmus W. Jones: Haeddfawr yw ein Heisteddfod—i noddi Awenyddion hyglod; Diau 'n hybarch ei chydnabod Wnawn yn gu a gwych ledu 'i chlod. Caredig foneddiges—i'n ydyw, Hynodol ei hanes; y Rhydd hon ei rhoddion yn rhes, A i mwyniant yn mhob mynwes. Cymry gweddus y Cymreigyddion—gawn I gynal ein defion; Mae cynydd i'w hamcanion Drwy'r gymdeithas addas hon. Ystig yw gorchestion—ein hoff lywydd, B. F. Lewis dirion; Mawrhau y swydd hylwydd hon Mewn bri ethol mae'n Brython—Cudd. Cor Haydn glan am ganu,—a "Gwalia" Yn gwylied rhag methu; Ar frychau man y gan gu Clegir fydd yn cilwgu. Gwr hoff yw William Grift'ydd—ei wenau A'i wyneb fel hafddydd; Dianaf od hwn a fydd—yn onest Yn y fyw ornest yn iawn farnydd.Breese. Cys. Unawd Tenor, "Yr Ornest," gwobr 84; ond er i bump ganu wrth fodd y gynulleidfa, ystyriai y beirniaid nad oedd yr un o honynt yn deilwng. Adroddodd saith o ferched "Seren Bethlehem;" Mrs. Dora Thomas yn oreu ($3.00), a Miss Annie Roberts yn ail. Siaradodd H. M. Edwards yn edmygol am ymdrechion hyrwyddwyr Eisteddfod Utica i noddi llenyddiaeth Gymreig; a dywedai, fel yr oedd yn heneiddio fod ei gariad ef ei hun at ei iaith yn dyfod yn fwy angerddol. Fel Eisteddfod wir Gymreig yr oedd hon yn fod- el i Eisteddfodau y byd. Cystadleuodd pump ar yr Unawd Soprano, "Y Fam a'i Baban," ond enillwyd y wobr,$4. gan Miss Mary Ellen Williams o Wilkesbarre, yr hon sydd yn medclu llais rhagorol, wedi ei ddiwyllio yn dda. Araeth gan y Parch. Isaac Thomas. Canu penillion gyda'r Tanau, gan E. D. Jones, Fair Haven; Caradoc Pugh a J. Prytherch Williams o Utica; J. A. Jones, Utica, yn chware y delyn. Dyfarnwyd y wobr gyntaf, $.5, i Pugh, a'r ail, $3, i Wil- liams. Nid oedd neb wedi cystadlu ar y Traethawd, "Y- rhan a gymerodd Cymry New York a Vermont yn y Rhyfel Gartrefol" (gwobr $25 a Thlws Aur). Cystadleuaeth dda rhwng yr Haydn Glee Society o Wilkesbarre a'r Gwalia Glee Club o Utica ar ganu "Martyrs of the Arena;" rhan- wyd y wobr o$40 yn gyfartal rhyngddynt. Yr oedd 14 wedi cystadlu o'r neilldu ar yr Adroddiad i Ddynion, "Ataliwch y Tren;' a chaniatawyd i bump ymddangos ar y llwyfan. Goreu, W. B. Parry, Utica ($5); ail, W. J. Jones. Remsen (82). Beirniadaeth Gwrhyd Lewis ar y Penillion (4) "Dydd Calan," gwobr $5; buddugol, Parch. D. M. Lewis, Ashland, Pa. Yna daeth prif gystadleuaeth y dydd, sef datganu "I Will Extol Thee" (G. Galed- ffrwd), gan dri o Gorau Cymysg yn rhifo rhwng 30 a 40; sef Cor W. F. Lumley, Cor J. Prytherch Williams a Chor John Dayies. Enillwyd y brif wobr o $50 a Thiws Aur gan y diweddaf; a'r ail wobr o$30 gan Gor J. P. Williams. Felly y terfynwyd un o'r Eistedd- fodau goreu a gynaliwyd erioed yn y ddinas. Yn ystod cyfarfod y prydnawn anfonwyd y telegram canlynol at Samuel Job, Ysw., Llywydd Eisteddfod Chicago: "Derbyniwch longyfarchiadau cenedlgarol Eisteddfod Utica;" ac yn yr hwyr darllenwyd yr atebiad canlynol oddiyno: CHICAGO, Jan. 1,1890.—To W. C. Jones, Opera House, Utica: Chicago thanks Utica. We have overwhelming success, Oes y byd i'r iaith Gym- raeg. With happy New Year.—SAMUEL JOB, President. Cyhoeddwyd Eisteddfod i fod yn Utica, Calan, 1891. Rhoddodd R. O. Owen, o Granville, fodd- lonrwydd hollol fel cyfeilydd. Yr oedd amryw ddyeithriaid o bell yn bresenol yn yr Eisteddfod, heblaw y cantor- ion o Luzerne a Lackawanna, Pc., a'rperson- au a enwir uchod, megys Miss Maggie Ellis, Granville, N. Y.; Richard Prichard, Pitts- burg; W. J. Jones a'i briod, Eagle Hotel, zD New York; H. J. Owen, Knoxville, Tenn, &c. CROESAWLAD I'R HAYDN GLEE SOCIETY, kC. Am 11 o'r gloch nos Calan, ar derfyn gweithvediadau yr Eisteddfod, ymgynullodd aelodau y Cymreigyddion, a nifer o wahodd- edigion-beirniaid yr Eisteddfod, aelodau y Gwalia Glee Club, &c., i'r Grand Army Hall, Arcade, i fwynhau swper, gydag aelodau yr Haydn Glee Society a chantorion dyeithr er- aill o Pennsylvania, Vermont, &c.—yr oil tua 130 mewn nifer. Wele enwau yr Haydn So- ciety: First Tenors—Oliver Rhydderch (ar- weinydd), T. S. Thomas, R. W. Williams, Rees Morgan (Is-lywydd), Harri o Wynedd, John P. Thomas, W. X. Williams. Seconi Tenæs-G. Amos, Evan C. Davies (Ysgrifen- ydd), Thos. Lewis, W. Remroden. First Bass -D. Meredith (Trysorydd), Benj. Amos, Watkin Jones, Ap Harris. Second Bass-B. Haycock, Evan Jeffreys, D. J. Williams, George Cave, Daniel Davies, John Butler. Working CommUtee-James J. Thomas (Llyw- ydd), John Anthony, Jonah Evans, D. Watkins, Daniel George, John George, Evan Evans ac Oliver Anthony. Yr oedd yn bresenol o Scranton, John Aston, John Jones, David Davies, Proff. Dan. Pro- theroe; o Taylorville, William Watkins; o Ed- wardsdale, Stephen Davies; o Fair Haven, Robert W. Davies, &c. Cymerwyd y gadair gan Lewis R. Evans, yr hwn (ar ol gwledda) a alwodd ar G. H. Humphrey i draddodi anerchiad croesawol dros y Cymreigyddion. Atebwyd dros yr Haydn Society gan Rees Morgan, yr hwn a ddywedodd na chawsent erioed yn un man well derbyniad a mwy o sirioldeb nag yn Utica. Canodd Proff. Dan. Protheroe ddwy gan yn gymeradwy iawn; yna cafwyd anerch- iad gan H. M. Edwards; can, Mr. Aston o Scranton; anerchiad, G. Galedffrwd; can, Harri o Wynedd; anerchiad, Parch. D. P. Jones, Scranton; can, Mr. Cave. Ymwahan- wyd yn y tsimladau goreu tua haner awr wedi un o'r gloch, a phawb yn dymuno cael gweled bechgyn Pennsylvania yn Utica y Calan nesaf. -0

CYMRY DINAS Y CARIAD BRAWDOL. PHILADELPHIA, PA., Ion. 4.-Trodd y cyf- arfod llenyddol nos Calan yn Ninas y Cariad Brawdol yn llwyddiant canmoladwy. Buasai cryn lawer mwy o gystadlu mewn canu ac areithio onibae fod y la grippe wedi gwneyd hafog yll mhlith y rhai oedd wdi meddwl cystadlu, ac wedi parotoi ar gyfer hyny. Yr oedd y gelyn hwn wedi cydio mor ffyrnig yn ysgj faint a gyddfau tua dwsin o honynt fel na fedrent braidd siarad chwaithach cauu neu areithio, a thraeni mawr oedd hyny. Tipyn o gamsyniad oedd go„od y tocynau yn 50 cents yr un, gan fod hyny yn gosod treth drom ar deuluoedd mawrion yn nghanol y gauaf. Mae mwy o loniant mewn ty Uawn a'r tocynau yn 25 cents, na thy haner Hawn wedi talu 50 cents. Er fod Ednyfed yn dyoddef yn enbyd o dan arteithiau y la grippe, er hyny gwnaeth arweinydd a beirniad campus,gan roddi bodd- lonrwydd cyffredinol; ac er fod Proff Harry E. Jones yn edrych yn lied wael, canodd a beirniadodd gyda hwyl, gan roddi gwersi buddiol i'r holl gystadleuwyr. Blin iawn oedd gweled fod y Pnrch. R. T. Jones yn absenol o berwydd yrun afiechyd. Gwnaeth Jacob Rees gadeirvdd cjmwys ac haelionus; ac fe roddodd Thomas R. Davis ac eraill, help sylweddol er gwneyd y cyfarfod yn llwyddianus mewn ystyr a .iano1 Yr oedd yr elw yn myned i'r drysorfa, e- cael ambell bregeth Gymreig yn awr ac eilwaith. Enill- wyd y gwobrwyon gan y rhai canlynol: Am gjfansoddi emyn ar y mesur saith a chwech,a chyfieithu emyn, Del. E. Davies; cyfansoddi Tuch?ngerdd i'r rhai sydd yn "Priodi yn Camden," Ed. PuntanDavies; areithio, Miss Maiy Jones (Bronwen Mon); canu "Aberys- twjth" a "Fair Flora Decks," parti Robert Williams; canu "Will you love me still," J. Myrddyn Davies; deuawd, dau fab John Phillips; can, "The Missing Boat," Miss Mary Morgans; y llythyr caru, J. W. Wil- liams. Canodd Ed. Puntan Davies, Hit- aeth," a J. Myrddyn Davies. "Hen Wlad y Menyg Gwynion,' gyda chymeradwyaelh gwresog. Cafwyd adroddiadau. campus gan Miss Edith Davies a Miss Maggie Thomas. M-iss Nellie Evans, merch Ednyfed, oedd yn cyfeilio ar y berdoneg, a gwnaeth ei rhan yn rhagorol. Edward H. Williams oedd yr ys- grifenydd, a gwnaeth yntau ei waith Hafur- us yn iiynod o ganmoladwy.—Puntan.

-Tua blwyddyn yn ol priododd George Jones, gweithiwr haiarn, ddynes ieuanc yn Scranton, Pa., a chyn hir aeth i chwilio am waith yn Chicago, ac yna Duluth, gan ei gad- ael hi ar ol. Yn mhen rhai misoedd cafodd Mrs. Jones lythyr o'r lie olaf yn dweyd fod ei gwr wedi luarw; ond yn ddiweddar cafwyd y cnaf yn Trenton, N. J., yn briod gyda dynes arall dan yr enw George Wilson. -Ar yr ail cyfisol, lladdwyd Wm. Hughes, trwy ffrwydrad mewn melin lifio ger Chilli- cothe, Mo.