Llais Y Wlad

T.LOFFION O'R DEHEUDIR. ABF,RAMAN.-Damwai,r, Angeuol. Dydd Sadwrn diweddaf, yn y lie hwn, cyfarfydd- odd dyn o'r enw Henry John, 35 mlwydd oed, a damwain angeuol, tra wrth ei waith yn Nglofa Blaepgwawr. Y mae yn ym- ddangos mai cwymp trwm a ddaeth arno, ac er na weithiodd efe yn y glofa hon ond pum' twrn, deallwn i D. Davies, Ysw., roddi 5p. i'w weddw. Brodor ydoedd yr ymadawedig o Tyddewi, sir Benfro, ond yn byw cyn ei farwolaeth yn Gwawr Place, yn y dref hon. Gadawodd weddw a phei- war o blant amddifaid ar ei ol. CWMDAK.—Dydd Ian cyn y diweddaf, bu farw dyn ienangc o'r enw Edward Palmer, a mab i Mr James Palmer, peirianydd yn Cwmdar. Yr oedd yn ugain mlwydd oed. Yr oedd yr ymadawedig newydd fod ar ymweliad a'i dad yn y peiriandy, ac wrth ddychwelyd yn ol i'r tý syrthiodd yn farw ar y. cae oedd ger ei breswylfod, heb neb yn ei weled. Yr oedd yn ddyn ieuangc hynod o dawel, a pheichid ef yn fawr gan bawb. Claddwyd ei weddillion marwol yn nghladdfa AberdAr ddydd Mawrth can- lynol. CWMRHONDDA.—Rhwng pump a chwech o'r gloch foreu dydd Llun diwe, cym- merodd tanchwa le yn nglofa Ynysyfeio, ger Treherbert, pryd y cafodd chwech o ddynion eu Ilosgi yn eebrys. Disgynodd y dynion i weithio oddeutu deg o'r gloch nos Sahboth, ac yr oeddynt yn brysur wrth y gorchwyl o dori Packing," ac ni ddarfu i un o honynt sylwi ar ymgrynhoad y nwy. Yr oeddynt i gyd yn gweithio wrth oleuni noeth, heb lusernau, yr hyn y mae yn ymddangos oedd yn drosedd yn erbyn rheolau y lofa. Adroddir hefyd fod y ffyneli ar waelod y shafft, yn myned o dan adgyweiriad ers peth amser, ac nad oedd awyriad y pwll, o ganlymad, mor dda ag yr arferai fod. Yr oedd y dynion ar fin sradael eu gwaith pan aeth dyn o r enw Samuel Watts i gydio ei fwyell yn ei ol. Mewn llai na munud wedi byny yr oedd y dynion yn amgauedig mewn fflam- au, yn cael eu dilyn gan y rhuad ofnadwy hwnw sydd mor hysbys i'r fjowyr hyny a fuont mewn tanchwa. Pan ymgiliodd ys- torm y fflamau, yr oedd y trueiniaid an- ffodus yn nghanol tywyllwch dudew, ac yn esgor ar y grucidfanau mwyaf tor- calonus. Y mae yn amlwg i rhyw ddyn- ion a glywsant y ffrwydriad brysuro i waelod y shafft, a chawsant y chwe' dyn yn gorwedd mewn sefyllfa frawychus. Dygasant hwy i'w cartrefleodd ar unwaith, lie y gwasanaethwyd arnynt gan Dr. Rhys ac ereill. Enwau y dynion a losgwyd oeddynt, John Thomas, Samuel Watts, David Lodwick, Isaac Jones, John Pugh, ac Edward Rees. Y maent i gyd yn bena,u teuluoedd.' DOWLAIS.-Dy-it ar Goll.-Nos Sadwrn diweddaf, oddedtu deg o'r gloch, âfftli gwr o'r enw James Morris,Pantrottd, Dowlais, allan o'i dy, ac ni welwyd ef mwy. Yr oedd yn sobr ar y pryd. Tybir iddo fyned i'r llyn a elwir yn gyffredin yn Cound Mawr Dowlais, oblegid cafwyd ei bet ger- llaw. Gan na ellid cael ciniatid i ollwng y dwfr allan, bwriedir cael gwr o Gaer- dydd i ymsuddo i'r dyfnder er gwnend ymchwil am y corph. CA^LLWCHWE.—Nos Sadwrn diweddaf, darfu i ddau lowr, o'r enw Jeremiah Simon a David Rees, y ddau o Llangen. nech, gyfarfod .a'n diwedd wrth geisio croesi y tiaeth o'r lie uchod i fyned gar- tref, Darfu iddynt fyned i le dwfn yn yr V ..r".}. i afon ac felly boddi. Yr oedd y ddau yn gweithio yn ngwaith y Broad Oak ger Casllwchwr, ac yr oeddynt yn arfer croesi y traeth bob dydd ar eu dyehweliad gar- tref, am fod y ffordd yn llawer byrncb nag tfr hyd yr beol fawr. Y mae Simon wedi gadael ar ei ol weddw a phlentyn, ac yr oedd Rees yn ddyn sengl, ac yn trigianu gyda'i rieni. Dydd Llun canlynol cyn- naliwyd trengholiad ar y cyrph, a dygwyd y rheithfarn o Farwolaeth ddamwein- iol." LLANELLI. — Darnain Angeuol. — N os Sadwrn cyn y diweddaf, darfu i berson o'r enw John Thomas, Heol y Spitty, Cas- llwchwr, gyfarfod â'i ddiwedd, mewn modd hynod o druenus wrth ddychwoljJ o'r He hwn. Yn anffodus yr oedd o dan ddy- lanwad y gwirt lydd meddwol, ac yn lie dilyn y ffordd fawr, fe gymmerodd y gledrffordd, am ei bod yn nes iddo. Nid oes neb yn gwybod pa fodd y cyfarfu a'i ddiwedd, rhagor nag iddynt ei gael a'i ben wedi ei dori ymaith, ac yn gorwedd oddeutu pedair troedfedd oddiwrth ei gorph. Cynnaliwyd trengholiad ar y corph, a dygwyd rheithfarn o" Farwolaeth ddamweiniol." Yr oedd yn ddeugain ond un mlwydd oed, a gadawodd weddw a phump o blant i alaru ar ei ol. Gresyn na fuasai y truan wedi bod yn fwy gofalus, oblegid fe gafodd ddihangfa ryfedd ers ychydig amser yn ol agos yn yr un fan ag y collodd ei fywyd y waith hon, trwy i'r tren y waith hono fyned a'i gap a pheth o'i wallt ymaith. Rhyfedd na chymmerai dynion rybudd, a bod yn fwy gochelgar rhag tramwy ar ffyrdd peryglus, a ffyrdd nad oes caniatad i neb eu tramwy yeh- waith. MERTHYR.—Diangfa Gyfyng.—Y mae yn ymddangos i yriedydd, stoker, a guard, ar dren nwyddau, ar y Brecon a Merthyr Railway gael diangflt lied gyfyng gyda'u bywydau un noswaith yr wythnos ddi- weddaf. Tra yr oeddynt wrth y gorchwyl o shuntio rbai o'r wageni ar siding Gyf- arthfa, trwy rhyw foddion anesboniadwy, gadawyd i'r ager-beiriant yn gyssylltiedig a'r hwn yr oedd amryw dryes yn myned yn mlaen yn gyflym tua chyfeiriad Gyf- arthfa. Pan gyrbaeddodd y groesffordd ar draws y ffordd i Aberdar, cafodd y y clwydi sydd yn croesi y llinell eu tori yn yfflon, a chawsant eu cario i bellder o ffordd ar hyd y reilffordd cyn i'r swyddog- ion oeddynt i ofalu am y tren lwyddo i attal y^giriant. Pe buasai y peiriant wedi diffli ei gwrs yn mlaen am oddeutu chwarter milldir yn mhellach, y mae yn ddiamheu y buasai i'r holl g6rbydres gael ei thaflu bendramwnwgl i lawr y tip sydd yn mhen pellaf rheilffordd Cyfarthfa.— Yn llys y manddyledion a gynnaliwyd yn y dref hon ddechreu yr wythnos ddiweddaf, dyfarnodd y barnwr achos o ddyddordeb mawr mewn cyssylltiad a throsglwyddiad anifeiliaid gyda'r rheilffordd. Gosododd dyn o'r enw Robert Oakley, 59 o ddefaid mewn cerbydyn Hen ffordd i'wtrosglwyddo gyda'r gerbydres i Ferthyr; ond pan ddaeth Oakley i gyrchu y defaid yn yr orsaf, cafodd fod un o honynt ar goll. Gwysiodd yntau y cwmni o flaen y llys am ei golled, ond dyfarnodd y barnydd yn ei erbyn. Mae hyn yn gosod pryder yn meddyliau Iluaws mown cyssylltiad ag anfon nwyddau g) da'r tren, gan fod llawer o golledion, a phwy sydd i ofalu am danynt ond y cwmni. CEFNCOEDYCYMMER.—Y mae yn ddrwg genym fod genym y gorchwyl gofidus o gofnodi hunanladdiad, a hyny o dan yr amgylchiadau mwyaf torcalonus. Foreu dydd Sadwrn diweddaf, hyrddiodd merch ieuangc, yn ngwasanaeth Mr Pearce, ieu., o'r lIe hwn, ei hun i dragwyddoldeb trwy ymgrogi. Y mae yn ymddangos fod y y ferch druenus wedi bod yn yfed diodydd cadarn yn drwm iawn y noson flaenorol er ei bod yn nhy ei meistr. Derbyniodd gerydd ysgafn gan ei uwchafiaid, ac anfon wyd hi j'rgwely. Ni chlybuwyd dim am dani hyd y boreu canlynol pryd y dych- rynwyd Mr Pearce wrth basio lie y cedwid y gI6, wrth weled corph y gogyddes yn bongian gerfydd ei gwddf. Dywedir fod cymmeriad y ferch anffodus yn ddifrychau iiyd y nos Wener a nodwyd. MYNWENT Y CRYNWYR.—Prydnawn dydd Sadwrn diweddaf, oddeutu pump o'r gloch, yr oedd dyn o'r enw Price wrth y gorchwyl o shuntio yn ngorsaf y lie hwn, pryd y tar- awyd ef gan olwyn tryc glo, a thaflwyd ef am bellder o banner can llath ar y llinell. Aed a'r gwr anffortunus i'w gartref gerllaw pryd yr archwiliwyd ef gan y meddygon Lee a Price, y rhai a gawsant allan ei fod wedi derbyn niweidiau difrifol. Yr oedd ei gefn wedi agor, ac wedi ei ddryllio 0 mewn modd erchyll, ni fu y truan fyw ond am oddeutu tair awr wedi derbyn y niw- eidiau. LLOFRUDDIAETH CAERDYDD.—Y mae yn ddiamheu genym y bydd yn dda gan efcu holl darllenwyr glywed nad yw sir Forgau- wgi gael eigwarthnodiar olybrawdlysoedd diwedda.f, trwy i gosp eithaf y gyfraih gael ei gweinyddu. Y mae y Frenhines wedi gwrandaw ar ddeisyfiad trigolion Caer- dydd, Abertawe, a manau ereill, trwy achub bywyd y dyn condemniedig Rich- ards, yr hwn sydd yn bresennol vn nghar- m f \u v • 'l i)'l: char Abertawe. Anfonodd Dr. Pa in- lythyr galluog at yr Ysgri e lydd Cartrefol, yn ti bysbysu ei fod yn ystyried y care charor Riehards yn ddyn gwan ci feddwl, ac nad oedd yn gyfrifol, yn ngwyneb ei fod yn orpbwyllog, am yr hyn a gyilawnodd. Gwrandawodd yr Ysgrifenydd Cartrefol ar resymau y meddyg gallnog, a chynghor- odd y Frenhines i newid y ddedfryd a basiwyd ar y dyn truenus, yr hyn yn ras- usol a wnaeth, ac y mae yntau i gael ei gadw yn ngharchar hyd onid ewyllysia hi ei ryddhau. TREIORCI.-Oddeutll canol nos Ian di- weddaf, oherwydd rhyw achos anesboniad- wy, tynwyd y banksman ar ben pwll y New Grove Colliery i lawr y shafft gan druc gwag, a lladdwyd ef yn y fan. Ei enw ydoedd Mathew Bridge, brodor o Glouces- ter. Yr ydoedd y dyn truenns yn cael ei ystyried yn weithiwrda a gofalus, a tbeim- lir yn ofldus oherwydd ei fod wedi cyfar- fod a'i farwolaeth o dan y fath amgylch- iadau trallodus. Y mae wedi gadael gwraig a saith o blant i alarn ar ei ol. Gofaled* Rhagluniaeth am danynt yn nghanol eu trallod dirfawr. RHAIADR-WY.—Dydd Gwener, Awst 2(), cynnaliwyd gwyl gerddorol flynyddol yn y dref hon, ac yr oedd y diwrnod yn bobpeth ag a allesid ddymuno, a thrwy hyny yr oedd miloedd o ddieithriaid wedi ymgasglu i'r wyl. Yr oedd y babell wedi ei chodi ar gae gerllaw y dref. Prif attdyniad y dydd oedd y gystadleuaeth gorawl a'r gystadleu- aeth offerynol. Yr oedd tri chor yn cys- tadlu am y wobr o oOp am y dadganiad goreu o "We never will bow down," (Handel), sef cor undebol Merthyr Tydfil, o dan arweiniad Mr Lewis Morgan, eor Beulah, a ehor o Drefnewydd. Beirniad ydoedd yr enwog a'r galluog Brinley Richards, Ysw., yr hwn a ddyfarnodd y wobr yn nghanol banllefau o gymmerad- wyaeth, i gor undebol Merthyr, gan ddyweud na chlywodd y darn ardderchog yn cael ei ganu yn well erioed.. ISUAN AWST.

CEMMAES, MON. r YR AGERLONG ABBOTSFORD.—Y mae llawer iawn o ymdrechion a dyfais wedi ac yn cael eu gwaeud gan Cadben Coppia ac ereill er eeisio nofio yr agerlong odidog hon oddiar y creigiau ysgythrog He y rhedwyd hi i'r lan, o fewn dwy filldir i r gorllewin o Cemmaes Bay, Dywedir eu bod hwy wedi gwari^ ■ H rtr; pedair 0, ir mil o bunnau yn baro i t i ei nofio hi, ond y mae yr holl amcanion wedi methu hyd yn hyn. Dywedir fod rhai o'r pympiau yn lluchio 60 tunell o ddwfr allan o honi bob mynyd, ae y mae peiriant yn gweithio wyth ar unwaith.-Gohbydd.

NEFYN A'I HELYNTION. Un o'r helyntion mwyaf sydd wedi cym- meryd lie yn ein tref yr wythnos di- weddaf ydoedd mewn eyssylltiad A'r Teml- wyr Da pwy a gai fad yn B.D.-pa un ai dyn sydd yn dal y syniad mai eymmedrol- deb sydd yn iawn ai dyn sydd yn dal y syniad mai llwyrymwrthodiad ydyw egwyddor Temlyddiaeth. Ond ymddengys mai y cymmedrolwr sydd i fod yn ben, oblegid fe gafoid gymmaint a 27 i'w bleidio pan na chafedd y llwyrymwrthodwr draan, ddim ond un. Gofynwyd i un cymmedrolwr beth oedd ef ynoi feddwl wrth gymmedroldeb, pryd y dywedodd mai ei syniad ef am gymmedroldeb ydyw fod i ddyn gael hanner peint neu beint o ddiod feddwol ar ol gweithio ei ddiwrnod, os gwel ef angen am hyny. Credu yr ydwyf fi Os na roir attalfa ar hau hadau cym- medroldeb yn mysg y Temlwvr Da v bydd llawer wedi llyngeu yr athrawiaetH ac yna bydd y gymdeithas ddaionus hon wedi cael ei chofrestru yn mhlith y pethau a fu. Clywais fod un Radical penboeth o gym- mydogaeth Llithfaen yn dyweud mai ar wartheg y Ceidwadwyr yn unig yr oedd y clwyf, a bod eu gwartheg hwy yn cael eu cadw i gyd oddiwrtho. Y mae y brawd hwn yn blofiadol nad ydyw Radicaliaeth yn fur digon cadarn i sicrhau na ddaw pla yn agos i'w babell. Rhyw ddyddiau rhyfedd ydoedd y dydd- iau diweddaf mewn cyssylltiad a defodau Fe gyflawnwyd llawer o honynt yn ar., dderchog yn Mhwllheli yn ystodyr wyl Genedlaethol. Ond ni bu Nefyn yn eithriad i hyn yr wythnos ddiweddaf, oblegid fe gyflawnwyd un ddefod gan ddwy v o ferched ieuaingc ein tref, sef bedyddio un o'r heolydd dan yr enw "Street Y garai Lin," i fod yn goffadwriaeth am y ewaith ardderchog a gyflawnodd un o dealu St. Crispin. CAWB 0 I)RE"]& CEIRL c:

Ot utss OF AFFECTIONS OF THB OBEBT AND OVA STAS^INO ASTHMA, NEGLECTED GOLDS, BY DR. LOCOC^B F'UTMONIE WAFERS.—From Mr Robinson. Chemist. Trinity Street, HulL-Your Palmonio Wafers j-pahy excellent in all affections of the chest, in old s'lU- Hng cases of asthma, and neglected colds, they seem, ivu fics like a chefto, speedJy relieving tho chest of 7 c n-ealed pblegm, and giving the patient sweet ra fn-sbing sleep, without fear of suffocation, I hear d;uh\ testimonials without number, of their efficacy after all other means have eni^ely Ailed, &c», &o-» Asthma, Consumption, Bronchitis; Coughs, Colda o Jilicnniatism. and all Hysterical and Nervous com instant rel ns given, Thay taste pleasantlv sold by all Druggist at Is. lid., as. 9d„ 4a 6d, ttnd II.