DARLLENWCH ERTHYGLAU (3)
News
OYMRY YR OES O'R BLAEN I ■ XIV.— MATHEfflES. Yn ardal 03lstlemnewvdd y ganwyd Miaithr etes. Nid ydym yn gwybod faint oedd ei t'edilin pan svmudodd oididiiyno, ond gwydd- orn iddo pan yn Held1 ieuanc fyned ar bcrerin- dod, fell Abraham, a eh aid ei hunanyn nglian- ol berw y giweiltihfeydld. Bedyddiwyd ef, rui a gredwn, yn DoiwCiaits, gain y Parch W. R. Diavies, a than gyfirwyddyd a bugeiliaith y gwr enwog udhod1 y deebreiuodd bregatihu, gan dmddodi ei bregetih gyhoeddus gyntaf o fiaen ei weinidog ryw nos Sabbath. yn Hirwaen. YT oedd hyn :tua"r flwyddryn 1838. Wedi cael derbyniad i AtUrrodia Hwlffordd, a llireulin yr amser arferol yno, sefydtodd fell gwieinidog ar eglwys PorHhyihyd, yn sir Gaerfyrddin. Or- deiniwyd ef yn y flwyddyn 1842. Symudodd odldiyno i Oa-ersaiem, ger Aberlteuwy, a bu dra.- cheifn yn Casmewydd. Yn y flwyddyn 1858 sefydlodd yn Llangollen fel cyd-weinidog a'r Hybarclh Ddr Pritidharid, ond; oiherwjidd sefyill- fa ieohyd ied briod ni bu ei airhiosiad ar Ian y Ddlyfrdiwy end tUla, dwry flymedld. Bu wedi ihyny yn Lllanfacbrlaetih, Mom, Pal, Rhymni, a Liansaiwel. Syrnudodd gryn lawer yn ystod ei oes, ond nid unr'hyw wiendid yn ei gyrriei- iad oedd yr aclios mewn un modd. Yr oedd yn wr diargyhioedd o ran ei fudhiedd yn was- tad, a'i gymeriiadl glioiew yn dva, adnabyddus, ac fel "gwriaig Cesar utwidhtew1 amheuactli." Rhiaid adidef nad oedd yn un. o'er rhai mwyaf lllwyddiaunuis idJrin poibl, gam ei ifod mor fyr- bwyll a sydyn, rue mor anglic) ddol ei deim- fctdfaiu. Fel pregetlhwr yr oedd yn oleu ac yn ar- gyfhoeddiiadol, yn fywiwg a grymus, yn gadarn yn yr Ysgrytibyi<au, ac yn gyfuothog mewn egluriadau. Nid oedd yn nodediig' am floedd gref nachan awyndl, a plirin y gellir dywerd ei fod yn y ciospartjli, blaenaf o ran pabiog- j wydd. Ond yr oedd yn bregetiliwr inawr mewn giwirionedd, ac erys dyllanwad ei bre- gei hau i ymdoni aim amser IDruÎith. Yr oiedd yn lienor o radd udhei iawn. Yr oedd ganddo bin ysgi&fenyddi buan, a defn- yddiiodd ef yn belaetfh. Ysgrifenioidd lawer i'r cylioeddiiadau misol, dygodd allan amryiw bampibledau, cyhoeddovM dradbhodau buddulg- ol ar "Ddiaeaopeg," "Rhleisymeg," &c., a bu yn golygu y "Greal" am dymbor. Ileblaw hyn, oyihaeddodd gyfrol o bregeitihau, yr lion a dderbyniodd gymeradlwyaeitih ucbeilaf priiC weiiTidogicn Cymru o bob enwaxi; a Gciiiadur Duwiinyddol, yn dair cyfrioil beilaeltih. Givir y cynnoathwywyd ef gan am ryw woinidogion gydlai'r g,waitili diwieddaf hrWIl, ond ysgrifen- odd, mae'n ddiiau, fwiy na'i lianneii" ei liunan. Bu farw yn Briton Ferry (LiLanmiW'el), yn 1878, yn 56 mlwyidd oed. -y-
News
CWCH aWENYNENFAWR Y eweh gwenyn mwyaf yn y byd, yn pi poib tebyg, ydyw bivmw sydd mewn lie a. eilwir Craig y Gwenyn (Bele Hook), CalifForn- ia. Y graig, mown gwirionedd, ydyw y cwidi. Clogwyn anferth o wemtthfa-en ydyw, yn oo di yn syth o lan afon, ac y mae wedi ei rhigoli a'i ohreithio ag araryw agorfeydd ac ogofau o wahanol ddyfnder a maintioli nad ydyw eu pefl-lder eiriioed werdi oaiel eu profi. Y maent oil yn cael eu preswylio gan rifedi anuthrol o wenyn, ac yn gorlifo o fel. Y mae yn anmhosiibi dirnad y cyflawpder- o iel^ sydd wedi ei ysitorio yn y cilfachau cuddiedig, ac ni raid dyweyd nad oes undyn byw yn ddigon dewr i fiyned ["W chwillota. Gydag enbyd- rwydd aim eu heinioeis, y mae y rhai sydd yn airntario i'r tualltan a gribetou r clogwyn i geisio'r mel sydd ar ymylon ac o'r tuallLan i'r rhigolau yn enill byiwoliaech, ac y mae hyny yn dyfod i auiryw gannoedd o bunnau yn y flwyddyn.
News
CAMGYMERYD Ymwelir a'n golieiudai bob ryw hyn a luyn o aimser gan swyddiogioai aroSygoll brodyr y Trinity House, dyledswydd pa rai yw edryoli pob pijbpetih yn oael ei gadw mewn iawn drefn. Ar un ynwefod, ttra yn archwilio peiriannwaith y latmp fawr droiadolL oedd yn pertliyn i'r goleudy, cymierodd un boneddwr, yr hwn oedd eisieu gwybod pa saiVI ei' I-ad a gymerai y Hainnp fawr i gyflawni ei ehylcihdro, hanner coron o'i booed, a dododd ef ar IFriam y peiriannwaith. Gan ddal ei oriawr yn ei lla w, arosodd felly byd nes y deuai, y bathodyn yn ei ul i'r lie yr oedd ef yn seifyll, ond md oedd yr un hanner coron yn dyfod i'r golwg. Aeth yr eMiadau yn fynydau—e>to, dim golwg ar yr hannier ooron. "Peth rliyifedd," ebai ef, "Ibebh allllai fod yr acilios o beth fel hyn T Er iinvyii gweted a ehaed gwybod yr acbos o'r rhyfeddlod, cerddodd o g win pas i'r oclrr arall i'r liamp, ao wrth wneyd hyiny, cyfar- fyddodd ag un o ddynion y goleudy, yr hwn a igyff'yrddodd ai liot iddo, ac a ddywedodd, "Dioleh i dhwi, .slYr, yn Hed ddistfirvv. Wrtb weled y bathodyn yn dyfod tuagato ,dododd y dyn ef yn 81. booed, gan feddwl mai tip oedd o.