Cymro a'r Celt Llundain

CROESAW LLUNDAIN. Heddyw lllae'1' Eisteddfod yn dechreu ar ei gwaith. Pan eilw'r corn gwlad ei luoedd ynghyd i erddi Kensington, bydd Cymry'r ddinas yn barod i ufuddhau. Er cymaint y gwawd roddir ar ben yr hen Orsedd, deil yn ei bri i swyno'r Oymro ym mhob gwlad ac mae urddas swydd yr Archdderwydd heddyw yn hawlio gwarogaeth plant y genedl ymha le bynnag y b'ont. Daw If or Hael," a'r cylch barddol, i agor y gweithrediadau yn yr Albert Hall, ac mae Arglwydd Tredegar yn hawlio hyn o an- rhydedd, oherwydd ei gysylltiadau teuluol ef a'r hen Wyl. Yn oedfa'r prydnawn, ceir cyne i glywed Cyn-Brifweinidog y Deyrnas hon yn rhoddi araith, a gwyr pawb sydd yn ei adwaen yn bersonol fod Mr. Balfour yn gerddor o gryn f ri, a dyddorol fydd cael ei farn ar ganu'r Cymry yn yr Wyl heddyw. Rhoddwyd croesaw cynnes i'r ymwelwyr a'r Gorseddogion neithiwr gan Grymdeithas Anrhydeddus y Cymmrodorion, dan arwein- iad Arglwydd Tredegar. 0 bell ag agos, dylifai'r torfeydd ynghyd i'r ystafelloedd gorwych yn Piccadilly, ac yn swn cerdd ac alaw caed noson hapus. Yn yr areithiau a gaed, rhoddwyd croesaw calonnog i'r dieithr- iaid a'r ymwelwyr, a theimlai pawb fod yn bosibl teimlo'n gartrefol ar ol y datganiadau teuluol hyn. Yng ngwahanol gyfarfyddiadau yr Orsedd, rhoddir cyfle i'r Llundeinwyr weled a chlywed rhai o'r ymwelwyr hyn a sicr y bydd pawb yn unol er codi yr hen wlad a'i defion i uwch bri nag y buont erioed yn ei hanes.

BLIN fydd gan lawer ddeall am hryder Elfed y dyddiau hyn. Mae mab bychan iddo yn gorwedd yn wael iawn, ac yn anyra- wybodol ers dyddiau. 0 nan y fath bwn, amhosibl fydd gwneud dim ynglyn a'r Eis- teddfod. DIWRNODAU y trioedd yw y rhain; a phriodol sylwi mai tri phrif-feirdd Llundain ydynt, Elfed, Rhuddwawr a Machreth. DYWED y rhai sydd wedi cael cyfleustra i glywed Cor yr Eisteddfod yn ymarfer, ei fod yn un o'r rhai goreu a welwyd ynglyn ag unrhyw Wyl yn y blynyddoedd diweddaf hyn. Mae disgwyliad cyffredinol am dd-t- ganiad tra effeithiol o Caractacus" ganddo nos Fercher. CYFERFYDD y meddygon Cymreig i gyd- wledda beno. Gan eu bod yn manteisio ar wythnos yr Wyl i gynnal ei gloddest, dis- gwylid y buasent yn gwahodd nifer o'r beirdd i'r cynulliad; ond deallwn mai ychydig o'r ymwelwyr hyn sydd yn ddigon urddasol i ymuno a'r cwmni,

YR EISTEDDFOD. CROESAW Y CYMMRODORION. Neithiwr dechreuwyd ar waith wythnos yr Eisteddfod. Rhoddodd Cymdeithas Anrhydeddus y Cymmrodorion groesaw i'r beirdd a'r Eisteddfodwyr mewn ystafelloedd hardd yn Piccadilly, a daeth cynulliad mawr ynghyd. Tro hapus oedd hwn ar ran y Cymmrodorion, a thro teilwng o anrhydedd a safle yr hen Gymdeithas. Am dros gant a hanner o flynyddau mae aelodau y Cymmro- dorion wedi bod yn noddwyr cysson i len a chan y genedl, a phan mae y brif wyl ar ymweliad a'i dinas ei hun nid oedd ond priodol iddi ei chroesawu mewn modd urddasol, yr hyn a wnaeth. Arglwydd Tredegar oedd yn derbyn y gwahoddedigion, a chan mai efe yw pennaeth y Gymdeithas ar hyn o bryd hawdd deall yr ysbryd gwir Gymreig sydd yn rheoli y gweddill o'r aelodau. Wedi i'r cwmni gael ymgom a gwneud eu hunain yn gattrefol caed araith a chan i lonni'r dorf. Siaradwyd gan yr Archdderwydd ar ran y beirdd, gan Syr Marchatit Williams ar ran Cymdeithas yr Eisteddfod, a chan Syr John Lillys, i ddiolch i'r Llywydd, ar ran y Cym- mrodorion a chydunai pawb a'r teimladau siriol a ddatganwyd drwy yr areithiau. Oaed rhaglen swynol o ganu yn ystod y cynulliad gan Barti Madame Clara Novello Davies, Miss Winifred Lewis, Mr. Dan Thomas, Mr. Lewis James, ynghyd a phen- niilion dawnus gan Miss Cordelia Rhys ac Eos Dar. Anrhydeddwyd rhai o aelodau Pwyllgor yr Eisteddfod, a'r beirdd, gan foneddigesau perthynol i'r Lyceum Club, a. gwledd flasus hanner Dydd y Llun. Llywyddwyd y byr- bryd gan Arglwyddes Maitland, a chefnogid hi gan Arglwyddes Tyddewi, Lady Evans, Lady Edwards, Mrs. John Hinds, Mrs. Llew- elyn Williams, Mrs. Helme, a Mrs. J. Clarke. Ar ran Pwvllgor Llundain yr oedd Arglwydd Aberdar. Mr Vincent Evans, Mr. Prichard- Jones, Mr. J. Hinds, Mr. Richard Roberts, Mr. J. T. Lewis a Mr. W. E. Davies yn bresennol.

'Does dim golwg Eisteddfodol 0 gwmpas Llunden heddi," ebai Eos Dar, pan yn cyfarfod a Silyn ar yr heol. Be ydych chi am weld ? holai'r bardd hwnnw, Beware of pickpockets, fel yr hysbysir ar barwydydd y Sowth pan fo Eisteddfod yno ? Daeth rhai o'r Aelodau Seneddol i groes- awu'r Cymmrodorion neithiwr, ac roedd yn amlwg fod teimladau cryf wedi cael eu har- ddangos yn y gynbadledd gaed yn gynarach yn y dydd. Roedd golwg sur ddifrifol arnynt i gyd. "Mae Eifionydd yn abl i ysgrifenira telegrams yn rhagorol," tystiai Mr. W. E. Davies, y dydd o'r blaen, ond naw wfft i'w lythyrau. Rhaid wrth amynedd Job cyn deongli y rhai hynny." Dydd Iau fydd diwrnod cyflwyno'r urddau i'r buddugwyr ar yr arholiadau barddol. Mae nifer y dosbarth hwn yn cynyddu y naill flwyddyn ar ol y Hall. Bu'r bardd South ey un adeg yn feirniad mewn Eisteddfod yn Llundain. Cloriarinu marwnad Seisnig oedd ei waith; ond ni ddaeth yr un cystadleuydd i'r maes. Beth am gystadleuaeth y Cor Mawr yn y Palas Grisial, pan yr ennillodd Caradog ei fuddugoliaeth—ai Eisteddfod oedd honno ?