The Rhos Herald

Y mae, pobl Bangor yn appelio am Eis- teddfod Genedlaethol 1912 ac wedi anfor penderfyniad at Syr; Vincent Evans yn ei longytarch ar yr- anrhydedd a osodwyd arnc ttfy ei urddo yn Farchog gao y ^renin. v v, '■'

PONKEY. CYMDEITHAS BETHEL.-Man bapurau ar gymeriadau Beiblaidd gafodd sy!w aelodau yr uchod nos Wener diweddaf. Darljenwyd un ar I, Esther H gan Miss Mary Hannah Savage, ar -,Ruth gan Miss Maggie Williams, Mona House; ar Mair a Martha" gan Miss Isabella Jones, ac ar Mair Mam yr Iesu" gan Miss Maggie Williams. Clarke street. CYMDEITHAS MYNYDD SEION.Cyfar- fod o'r un nodwedd oedd gan yr uc J i hefyd nos Wener diweddaf, a'r rHai canlynol yn darUen papurau: "Josiah y Brenin Ieuanc," Miss Winnie Parry ;1' Abiah Bach, Miss Eleanor Jones; Eliseus," Miss Po 11 Jones. BEDYDDWYR ALIJANAIDD.—D in lywydd- iaeth Mr Paniel Dayies, cyfarfyddodd y f Gymdeithas uchod wrando papur rhagorol ir Arweinwyr y Ddwyblaid yn Nhy'r Jyffredin," gan Henry ^oast, Clarke ^,trcet*. -y- ;r j

NODION. Etholwyd Mrs Idris, priod Mr Howell Idris,; A.S., ar Gynghor ,Trgfo^St;Panci:as, yr wythnos o'r blaen. ■' -°.- Mae Mr Herbert Roberts, A.S., wedi myned am fordaith i For y Ganoldir, fie ni fydd yn ol hyd nes cyferfydd Ty'r Cyffredin, Tachwedd 23. -0- Mae perthynasau Mr Gwilym Lewis, un I o sefydlwyr y Wladfa Gymreig yn Llewelyn, Canada, newydd gael newydd am ei farwol- aeth sydyn wedi ychydig ddyddiau o wael- edd. -0- Dydd Sadwrn gadawodd Mr F H Haw- kins, Cadeirydd Cymdeithas Genhadol Llundain, ei gartref yn Ngwrecsam am China, gyda'r bwriad o dalu ymweliad, ar ran y Gymdeithas, a'r maesydd cenhadol perthynol iddi yno. -0- Mae cwmni yn brysur gael ei ffurfio. gyda Mr David Davies A S.. Plas Dinam, fel cadeirydd, i oleuo Llanidloes gyda'r trydan. -0- Yr wythnos ddiweid if torodd y peiriant, oedd yn cludo mails ar gledrffordd y Cam- brian, i lawr ger Llynclys, ac ataliwyd y llythyrau am ysbnid hyd nes caet peiriant arall o Groesoswallt. o Yn Ngwrecsam, dydd Mawrth, cynhal-" Yn Ngwrecsam, dydd Mawrth, cynhal- iodd Mr Llewelyn Kenrick, Crwner dros Ddwyrain Dinbych, drengholiad ar gorph plentyn o'r enw Charles E Richardson, mab I 1 Mr J Richardson, gwneuthurwr melusion. Gadawodd y fam sauspan yn llawn o ddwfr berwedig ar y 11awr, i'r hwn y disgynodd yr ') ),.<:t4:, ,J;¡ )¡,

Wrexham District Council. A, meeting of the Wrexham Rural District Council was held at Wrexham, on Thursday. TENDERS EXTRAORDINARY. The Gresford Cemetery Committee re- ported that they had received tenders for the making of an approach road to the cemetery as follows Joseph Walton, £ 244 15?.vT.vDavi £ s, £ 179 10 J. Johnson, £58 ro; R. Rowley, ^54 They recommended the acceptance of the last tender. The Rev .E.. K. jonles asked if it was possible, that two persons had tendered to do the work for £ 244 and ^179? Th« Chairman That is so. Mr Babb said it seemed rather peculiar they should have tenders like those for the same piece of work. Either thoser who tendered £ '*44 desired an extraor- dinary amount ot profit, or else the man who tendered, ^54 was going to do the work at a Jqss. Mr Cromar explained that in the ad- vertisement it was stated that the con- tractor must provide his own tip. This would probably account for the great dif- ference. RATES IN RHOS. The Rhos Parish Council wrote asking the Council to reconsider the call upon the parish of ^1,150 for special expenses. The Council described it as making- H a staggering amount of money to be tound. It would njean a rate of rs rod. After discussion, the Council decided to reduce the rate by ,Ci-o, but it was explained that this amuunt would have to be found next half yer. f

C'B "It never rains but it pours." ?JS*ut what does that matter by wearing "oe of our new Waterproof Coats you £ an face any downpour smilingly. There oever was, and never will be, a storm ,v.-hich can penetrate them. We have se- veral prices. The Popular for instance -is only 21S, but it is a very fine garment. Then there is the Wynnstay at 25s, ■A coat you would be proud of. Gentle- men who require something particularly Stylish should see The Acton," a smart yarnproof "Slip-on" which. if desired, .,could also be worn as an Overcoat for "dry, weather. It costs 30s. THOMAS and SON, jigope Street, WREXHAM.

TRYCHINEB MEWN GLOFA YN AMERICA. 473 WEDI COLLI EU BYWYDAU, II FEL YR OFNIR. Gohebyddd a ysgrifena o Chicago; y Sabbotb, fel y canlyn j Digwyddodd frwydriad mewn glofa fieithiwr yn Cherry (Illinois), yn y gweith- jau glo yno. Y mae y lofa yn awr yn un goelcerth, ac y mae 473 o ddynion wedi ,eu claddu yn yr orielay isaf, ac yn bresen- ct ttid oes y gobaith lleiaf am eu gwaredu. Mewn gwirionedd, y mae pob ymgais at 5fiyny wedi caet ei roddi t fyny, gan fod y flSamau mor ffyrnig, ac wedi ymledu ,«ymaint fel ag i atal i neb o'r gweithwyr (yned i lawr i geisio eu gwaredu. Yr oedd 485 o ddynion yn gweithio -yet y lofa pan gymerodd y ffrwydriad le mid rhedodd 24 ohonynt, y rhai oeddyn -ag-osaf i'r shaflft, at y gawell ac wedi ntddyat roddi arwydd codwyd hwy i fyny rfxi ddtoed. Gostyngwyd y, gawell drachefri er rboddi cyfle i eraill ddianc, ond trodd y gwàith yma yn ofer. Ni ddaeth neb i'r gawell, a chafodd ei thynu i fyny drach- ma. Aeth deuddeg o'r rhai waredwyd i lawr geisio gwaredu eu cymdeithion. Gan •gymeryd ppb^hagdbheliad possibl, gost- .yjTDjPwyd hwy i 14wr y shafft ac yn fuan :,wedi hyn, gan, nad dedd dim arwydd yn £ aet ei roddi, tyn^yyd y gawell i fyny; y "anA er dychryn i'r bobl oedd wrth enau y siafft, y darganfyddwyd fod y deuddeg Ayn wedi cael 'eu llosgi ,i larwolaeth cy« j iiddynt waeyd cais i fyned allin o'r gawell j eetya cynorthwy' i'w cymdeithion. neuddeg ogyrphllosgedig yn unig oedd ya y gaWeill, a dim ond un yn fyw.

Mr Balfour yn Manchester Desgrifiodd Mr Balfour yn ei araeth yn ;fleuadd Masnach Rydd, Manchester, nos iFercher, y cwestiwn oedd y Llywodraeth ,wedi eu godi fel un o'r rhai pwysicaf o fern cof y rhan fwyaf oedd yn bresenol. Os .oedd yn gwestiwn o'r fath bwysigrwyd, I gofynodd, pwy sydd i benderfydu? Ai y nwyafrif llafur Chineaidd yn 1906? Os JeHy¡ a client hwy, mewn gwirionedd ddal allan yn mhellach, fod pobl y wlad hon yn llywodraethu eu hamgylchiadau eu hunain ? JSfid oedd gan y Llywodraeth yr hawl lleiaf i i ..ddyfod yn mlaen gyda'r cynygion newydd, a pheryglus, fel yr oedd efe yn meddwl, a'u .gwthio trwy Dy y Cyffredin mewn eistedd- iadau diderfyn ? ac yna. eu gwneyd yn gyf- raith cyn i'r bcbl gael dyweyd gair am dan- ynt. Ar ei ran ei hun, gan hyny, yr oedd ,efe yn ilawenychu wrth weled fod Arglwydd Lansdowne wedi corphori mewn ymadrodd byr a chyflawn yr holl athrawiaeth yr oedd j ef (Mr Balfour), wedi bod yn ei bregelhu iddynt. Swyddogaeth fawr a phenaf Ty yr Arglwyddi ydoedd gweled fod Llywodraeth y wlad yn un boblogaidd. Yr hyn oedd ganddi i'w wneyd, yn ffodus, yn yr amgylch- iadau anghyffredin hyn, ydoedd gweled fod yr hyn oedd yn perthyn i'r bobl yn cael ei drosglwyddo i'r bobl, ac nad oedd y bobl yn cael eu bradychu i ddeddfwriaeth frysiog, ddeddfwriaeth yr oedd ganddi amcan etholiadol mewn golwg, neu rhyw bolisi ddialgar i'w chario allan. Yr oedd ganddo i weled cyn fod y cyfryw beth yn cael ei wneyd gan y wlad, y dylai y wlad, modd by nag, gael ei gwneyd yn gyfrifol am y gweithrediad, ac os byddai i'r gweithrediad derfynu mewn trychineb y byddai yn rhaid i'r wlad a'r wlad yn unig ddwyn y cyfrifol- deb. Yr oedd Arglwydd Lansdowne am olyn Dy yr Arglwyddi gymeryd y cyfryw weithrediad ag a wnai orfodi etholaethau y wlad gael eu hymgynghori cyn iddynt ymgymeryd a chynllun yr oedd ef (Mr Balfour) o'i galon yn credu oedd yn elynol i laddlaaau y tlawd, ac yr oedd Arglwydd Lansdowne yn hollol, iawn.

I I GOHEBIAETH. r. BEIRNIAD MR HEMMERDE. At Olygydd Heraldy Rhos. SYR,-Gwelaf fod un a eilw ei hun yn "Edmygwr" "yn synu fod Rhyddfrydwr (Hen, mae'n debyg,) yn gallu bod mor ang- aredig yn ei feirniadaeth ar Mr Hemmerde Wei, 'does genyf mo'r help dros fad" Ed. mygwr" yn synu, posibl nad yw ef, oher- wydd dallbleidiaeth yn gweled dim o le yn ymddygiad ein Haelod, ond i'm tyb i mae wedi dod yn ben amser iddo gael gwybod mai nid eisiau cynrychiolydd ydym (pa mor glyfar bynag y bo) fedr swyno y bobl a hyawdledd adeg etholiad, ac yna eu han- wybyddu pan yn ddiogel yn ei sedd, serch fod Mesur mawr chwildroadol fel sydd yn yn awr o flaen y wlad yn gofyn ei sylw adref. Syn genyf finau, Syr, ydyw y modd y ceisia ei gyfia wnhu trwy gyfeirio at y papurau Saesheg a. Chymraeg, Pe bai pob Aelod Seneddol yn gweithredu ar y polisi hwn beth ddeuai olr etholaethau drwy'r wiad? Pa hawl sydd ganddo ef, na Mr Hemmerde ychwaitli, i ddweyd fod y bye. election wedi ei henill ar brif eerwvddorion v Gvllideb ? Nid oedd y Gyllideb yr adeg hon mewn bodoJaeth, ac os y dadleuodd ef dros drethiant tirof, nid oedd y cyfryw wedi ei gorphori mewn unrhyw Fesur Rhyddfrydol oedd gerbron y wlad, y pryd hyny. Nid eisiau iddo ddod yma i'n boddhau a'n cynhyrfu a'i areithyddiaeth yr ydym, ond yn hytrach i daflu goleuni ar ddarpariadau mawr Mr Lloyd George. Am ein bod ni yn Rhyddfrydwyr aiddgar yn yr etholaeth hon, nid yw hynyyn un rheswm- dros gael ein cadw yn y tywyllwch yn nglyn a Mesur sydd wedi cynhyrfu y wlad o ben i ben. I Ryfeddais yn tawr at ei leiddgarwch (neu ynte i ynfydrwydd ?) yn dweyd nad yw yn j bwysig i ni yn-Rhos i anfon ein barn at Mr Lloyd George Beth, ddim yn bwysig cynal breichiau arweinydd (a Chymro gyda hyny) yn nghanol poethder y frwydr-brwydr na fu ei chyfFelyb ers llawer blwyddyn ar lawr Sant Stephan "Gan bwy y gallai ddis- gwyl gair calonogol os nad gan ei gyfeillion, i ac yn arbenig ei gyfeillion yn Nghymru ? Ydyw yr Edmygwr hwn mor ddall fel y gall gyfiawnhau Mr Hemmerde yn ei, ym- ddygiad anghyson, ac ar yr un pryd omedd cefnogaeth i r dewr-ddyn sydd wedi cymeryd y arno'i hun achos y bobl ar waethaf Ar- glwyddi, Bragwyi, a Chyfoethogion y wlad ? Mae y fath syniad yn anfri ar Ryddfrydwr, heb sdn am Ryddfrydwr o Gymro. Beth pe y bai yr holl ethoiaethau ddychwelodd Rydd- frydwr yn yr etholiad cyffredinol diweddaf wedi gweithredu ar dybiaeth fel hwn, a chymeryd yn ganiataol- 9an f ,y fath fwyafrifwedi ei reddi Ù:. Llywodraeth—nad oedd angen am na;phetiderfyniad na chefn- ogaeth bellach ? Meintrjvn gredu y byddai ein cydwladwi" gleWj1' fit- dewred ydywv we<3i diffygio ar' ganol y'! ffordd, cyn iddo fyned haner trwy y frwydr ofnadwy yr aeth drwy- ddi yn ystod y chwe mis diweddaf. Am ei gais, i appelio at deimladau trwy ddangos y strain fyddai aino pe deuai i'w etholaeth, gofynaf, Ai rnwy o strain fyddai iddo siarad yn Nwyrain Dinbych nag yn y lleoedd y bu yn siarad ? Tystia ef ei hun yn ei tythyr i'r Herald yn ddiweddar:" I determined to devote my energies to speak- ing in their name from one end of the country to the other" ac yna enwa gynifer a 130 lededd y bu ynddynt ? Beuir gan rai y, Gymdeithas Ryddfrydol am na fuasai wedi galw cyfarfod. Ond pe 9 wedi gwneyd, ac wedi gwahodd rywun arall, pwy yn gynt na'n haelod i godi trwyn am fod arall yn dod i'w etholaeth ef. Byddai hyny ganddo yn drdseddiad ar etiquette politicaidd Nid gelyn, fel yr awgryma 11 E, dmygwr," sydd yn beirwadu arno, ond un sydd yn gwybod fod ei ymddygiad yn peri i "ganad llaweroedd oeri," ac un sy'n eiddigus rhag i Ryddfrydiaeth ddioddef o'i achos,riiae Rhyddfrydiaeth yn fwy iddo nag hyd yn oed Mr Herpmerde! Nid wyf yn awyddus i wneyd caethwas i etholaeth o unrhyw gyn- rychiolydd; ond n id wyf ychwaith am i gynrychiolydd anwybyddu ei etholwyr mewn argyfwng mor bwysig ag mae'r wlad ynddo yn bresenol. Yn awr pan mae'r Arglwyddi wedi pen- derfynu troi y Gyllideb yn ol, tybiaf mai buan y ceir ei weled yn troi ei wyneb i'w I etholaeth, ac fel ceiliog y domen" yn tor- sythu o flaen cynulleidfaoedd Dwyrain Din- bych Byddant hwy yn ddigon da pan fydd angen eu pleidleisiau.—Ydwyf, HEN RYDDFRYDWR.

Y Ddyfrdwy, o'i Tharddiad i'w Hymarllwysiad. [Gan DAVID ROBERTS, Plas Issa.] Feallai mai nid annyddorol fyddai gair neu ddau am Gastell Dinas Bran wrth basio. Castell Dinas Bran oedd un o amddiffyn- feydd Cymru, nid oes wybodaeth pwy a'i hadeiladodd. Yn y 13eg ganrif yr oedd yn breswylfod i Gruffydd ap Madoc, Arglwydd Dinas Bran; ei dad oedd Owain Gwynedd Tywysog Cymru Madoc ap Gruffydd oedd olynydd ei dad. Yn y flwyddyn 1190 efe a gynorthwyodd y Brenin John yn ei drafnid- iaeth yn Nghymru, ac ar ol hyny bu cyfeill- garwch rhyngddo ef a Llewelyn ap Iorwerth yr hwn a gynorthwyodd yn y rhyfel yn er. byn Lloegr yn y flwyddyn 1199. Madoc a sefydlodd Abatty Llaj5 E^westl, ac yno y bu farw, ac y'l claddwyd yn y flwyddyn 1236. Fe briododd Arglwydd Dinas Bran gyda mercb o'r enw Emma Audley, a bu iddynt bedwar o blant. Feallai y byddai yn ddyddorol crybwyll wrth basio fod Gruffydd yn ddisgynydd o Madoc ap Mer- edydd, ap Bleddyn; merch hwn a briododd Iorwerth Drwyndwrn, yr hon a ddaeth yn fam i Llewelyn Fawr. Yn 1257 gadawodd Gruffydd y Cymry, a chynorthwyodd Harri III, yr hyn beth a gynddeiriogodd y Cymry, ac fe fu yn rhaid iddo aros yn ei gastell er mwyn diogelwch. Yn 1270 bu farw Gru. ffydd, gan adael ei blant i ofal y Goron. Cyflwynodd y Brenin Edwar4 I ddau o'r plant i ofal Iarll Warren a Roger Mortimer. Ar olhyny bu y Castell yn nwylaw llawer o deuluoedd y naill ar ol y llall. Yn 1390 Mytanwy Vychan oedd yn byw yn Nghastell Dinas Bran. Yr oedd hon y ddisgynyddes o Tudur Llwyd. Hvwel ao Einon Llygliw oedd yr ymgeisydd am ei Haw. Efe a gyfansoddodd gin iddi, yn yr hon yr oedd yn ei galw yn angel ei galon. Ac i hon y canodd Ceiriog, yn Eisteddfod Llangollen yn 1858, yr hon gan a anfarwol- odd ei enw, tra y bydd enw Myfanwy Vychan ar gael. Mae yn debyg fod tad Myfanwy Vychan wedi dal y Castell oddiar un o Iarllod Arundel yn nheyrnasiad Harri IV. Owen Glyndwr a geisiodd gael medd. iant o hono, ac ar ot hyny aeth i feddiant teulu Castell y Waen. Mae ar lafar gwlad fod Hywel ap Eiiion, yp glaf o gariad, wedi myned at y Tylwythion Teg i ddawnsio ddydd a nos mewn He. a elwir Nant vr Ell- yllon, ger Castell Dinas Bran, a thrafferth tawr gafodd ei feistr i'w ga^l oddiyno. Nid oes wybodaeth am hanes boreuol y Castell, mae yn ddiameu fod Hwnw wedi ei gladdu gyda ei sylfaenwyr. Fe getr llu o ymwel- wyr yn ymdyru i ben yr hen Gastell yn yr haf. Wel. yr wyf wedi dweyd digon am yr hen Gastell, rhaid myned yn mlaen gyda'r Ddyfrdwy. Dywedaf hyn cyn gadael man- gre'r Castiell, fod ffynpn ar gael yno y sdydd- iau hyny, ac fe ganodd ryw fardd iddi fel y canlyn Mae yn y Bala ddwfr a gro, Ac efail go'i bedoli; A-c yn Nghastell Dinas. Bran Ddwy ffynon lan i molchi." Mae'r Ddyfrdwy hefyd yn enwog fel afon i bysgotta, ac mae lluaws mawr o bysgod yn^cael eu dal ynddi bob blwyddyn. Ych- ydig yn is i lawr na Llangollen fe ddywedir fod hen bont wedi bod yn croesi'r Ddyfrdwy ar hen ffordd Rhuthyn.. Ge)wid y bont hon yn Bont Gwenhwyfar, ac fe ddywedir fod y ferch hon yn ferch i Llywarch Hen. Ceir amaethdy o'r enw Plas y Pentre yn is i lawr na'r hen bont y soniasom am dani, ac fe ddywedir fod y fferm hon yn un henafol; adeiladwyd hi oddeutu yr unfed ganrif ar bymtheg. Ceir llyn yn is ar yr afon na'r lie hwn o'r enw Llyn Major. Fe ddywedir fod y llyn hwn yn un dwfn iawn, yn myned i lawr rhwng dwygraig.

The Welsh Fusiliers Goat. The regimental goat belonging to the 4t1;. Battalion Royal Welsh Fu,ilitus (T) was;on Thursday the subject of an amus- ing discussion at the meeting of the Den- Z, z;1 bighshire Territorial Association. The ?I finance Committee had disallowed 3/6 for cleaning the goat before being taken to Camp, and Colonel Cornw,il!is West sug- gested that they should refer the matter to the War Office. Coiouel Sykes said the committee thought the goat was not a Territorial soldier, but he pointed out that there was a goat sergeant." Colonel Wynn Edwards sact the As- sociation sliould pay for things which were a kinu of advertisment for recruits. The goat was as necessary to the Welsh Fus- iliers as a big drum was for the Yeomanry. Colonel Sykes suggested that a way out of the difficulty would be to enter the amount as deaning- equipment." The Chairman :—Could you not put it down for soap ?—(laugther). The Association took no action. The premises of the' Witcfcen Fire: Lighting Company at Uttoxeter have Lten gutted by a. firj which carded damage amounting to several thousand pounds,- The banquet at which Mr. Asquith was to have been entertained by tho London Libtu-ul Federa- tion has been indefinitely postponed. It was to have been held at the Hoi born Restaurant on ijJc 25th. "I have porridge in tlw pjprping, and it tastea no better," said a magi*tSt^ ajt Baniet to whom five male inmates, charged; with refusing to work, complained' of 'skilly." While hunting with- tfee Duke or Rutland' hoiutda from Croxtoa, Mr. J. Wafeher, & Mid- land steeplechase rider, Was thrown and serioualy injured. Major David Beatty was injured nf tt»Vcoursc of fhe Bame gallop. a- :t': < > 7 ■' "J

un bach* {'Marwotaeih Ddamwelnibl," oedd dyfarniad y rheithwyr, a phan glywodd y Crwner fod y plentyn wedi ei yswirio, dywedai y gallai yr arferiad o yswirio plant o oed ran mor, dyner arwain i ganlyniadau difrifol. Yn Bettws-y-Coed dydd Sadwrn dirwy- wyd chwarelwr ieuânc o'r enw David John Evans, Dolwyddeien, i 2/6 ar costau; am ddisgyn oddiar y ttek tra y symudai. ,o;, ¡' Dydd Iau cymerodd priodas le yn Eglwys y PI wyf, Llanfaglan, ger Caernarfon. Yr oedd y priodfab oddeutu 60 mlwydd oed, a'r gweinyddwr, y Parch D L., Williams, Llan- conda, diros ■8» /ralwydd oed Dywedfr na weinyddwyd pripdag yn yr Eglwys hon o'r blaeners, 7z miynedd, ac unwaith yn y flwyddyn y byddie 'yri cynal gwasanaeth crefyddol ynddi. Dywedir mai y diweddaf i ymuno a, Heddlu Sit Feirionydd ydyw unwedii graddio yn B.A., yn Mhrifysgol Cymru. Mae heddiu y Sir hon yn un o'r rhaiwyaf gwerinol yn y wlad. Mae ei Phrif Gwnstabl, Mr Thos Jones, wedi codi o reng yr hedd- geidwaid cyffredin. —0— Nos Fawrth, yn Penyffordd, pentref. rhwng y Wyddgrug a Chaer. cynhaliodd Mr LI Jones, y Crwner dros Sir Fflin,t, dreng- holiad ar Mr Samuel Tilston, 75 mlwydd. Y boreu blaenorol yr oedd yn disgyn y grisiau, a phan oddeutu pedair gris o'r gwaelod disgynodd gan dori ei benglog, a bu farw yn mhen rhai oriau wedyn heb enill ymwybyddlaeth." Marwolaeth Ddamwein- iol" oedd y dyfarniad ddychwel.wyd. -0- Y mae Llew Tegid a Llifon wedi eu dew- is yn arweinyddion Eisteddfod Colwyn Bay. Drwg yw deall fod Mr Peter Roberts Y.H., Llan Elwy, yn bur wael, ac fod dau feddyg wrth erchwyn ei wely nos Fawrth. Efe'n un o leygwyr galluocaf ac amlycaf Methodistiuidy Gogledd. -0- Y mae Pwyllgor Cenhadaeth Gartiefel y Methodistiaid wedi trefnu i'r Parch jonu Jones, Bwlan, fynd 1 fugeilio'r ddiadeil yn yn Ynys Enlli. lie nad oes ond un achos crefyddol, nac ond un enwad a He mae'r trigolion yn rhydd rhag talu treth. 0—— Wrth ail benodi'r pwyllgor sy'n ceisio ymorol am waith i'r bobl ddi-orchwyl yn nhre Caernarfon, cvvynai rhai o aelodaur Cyngho.r a'r Pwyllgor mai yn siomiant y profodd amryw o'r dynion; er llwyddo i j gael gwaith iddynt yn Methesda, dychwelyd i segura a sefyliian ar gonglau'r heolydd yn Nghaernarfon oedd oreu ganddynt. Nid eisio gwaith oedd arnynt yn gymaint ag eisio cael diod a diogi. -0-- Bore dydd Sul diweddaf, caed Mrs Williams, swyddog elusen (relieving officer) yn farw yn ei gwely. 'Roedd hi'n 71 oed, yn fedrus iawn gyda'r gwaith, ac yn un, or ychydig ferched a ddalient swydd o'r fath drwy'r deyrnas. 'Roedd hi gyda'i gwaith y diwrnod cynt fa Llanddulas ac Abergele. 'J. Y Proff Edwards Edwards, athro Hanes yn Ngholeg Aberystwyth, a brawd Mr 0 M Edwards, sydd Wedi ei ddewis yn gadeir- ydd. Cyfarfod Misot- Gogledd Aberteifi. Colegwr atall defnyddiol yn y Cyfarfod Miso!: bwn :ydyw: toff J y oungEa&. J, ). í ;'d !thr i