The Rhos Herald

I T&toCpubau. (PULPIT SUPPLIES) SABBOTH, EBRILL 24, 19,10. I Y MRTHODISTIAID OALFINAIDD Giptl Motor—10 a 6, John Kvans, Llanfair .Bethel, Pankey-10 a 6, R Jones, Rhos eforiah, Ponkey—10 a 6, Griffith Ellis Jones, Bala Rill-st,-10-30 & 6, R L Boose, Holt Johnstown—10-30 a 6, J T Williams, Llanfrothen Pentrefelin—10 Cyf Plant, 2 Ysgol, 6 Gwasanaeth (ffou-Samnel Owen, B.A., Carneddau Tainant-gamael Owen, B.A., Carneddau 1TB AJMNIBYNWYK Bothl,-hem-10 J P Gongh, Caergwrle, 6 Jno Lewis Williams, 3LA., B.Se., Aberystwyth Salem, Bauti-<t—10 J Low is, Williams, U. A., D. Se., J P Goagh Sfvny dd Seion,-10 a 6, E Evans, Wern Ebenezer, Queen St.-lO a 6, 0 J Owen Johnstown (8)-10-80 A 6-T Arthur Thomas Y REDYDDWYii. Penuel-10 a 6 E Williams Bethania,—10 a t; Sum, Pottkey-10 a 8, E Mitchell Tabernacle Ponkey-10 A D ioulkes, 6 T Hughes Boar, Abordarfyn-10 James Jones, 6 W S Jones Oalfaria, Rhos-10 Daniel Daviea, 6 John Jones Mt Pleasant, Ponksy-10-30, & 6, J W Humphreys Noddfa, Johiutmm-10-30 a 6, J 0 Jones Peaø-lO a 6, W B Jones Groes-tit S W B Jones DISGYBLION CRIST. Bethel, Campbell Street-10 a 6, Y WE8LEYAID. Rhos-10 Cyfarfod Gweddio, 6 W Price Johnstown-10-30 Enoch Jones, 6 Edward Morris Stryt Issa-10 Cyfarfod Gweddio, 6 T N Roberts Flasbennion—10-30 W Price, 6 Miss Oissie Morris PRIMITIVE METHODIST. Uhor—10-30 & 6, A Parrish, Black Park Oopperas—2-30 & 6, J Machin, Cefn YB EGLWYB 8EFYDLBDIG. Vioar, Rev J H Thomas Ooratee Jenkina-Monlove. 8 Jc. %is' Okurah-Borvice at 10.80, and 6. fglwys St. David—Gwasanaetham 10 a 0 8t .Mary's Ohurch Johnstown-Borvias at 3 A (> PENYCAE Vicar-Rev Joseph navies It Thomas s Ohurch-Servioe at 10-30 and 6 SALVATION ARMY. Barracks, Smwage 2, 6-45 Etuugn Shepherd, A Lieutenant R LazzeU.

V\VVVVVVWVVtU\\VUWVlVlVUUl\VA\UWVVIi CYNGHOR PLWYF RHOS. Cyfarfyddodd yr uchod am y tro cyntaf wedi'r etholiad yn y Public Hall, Rhos, nos Wener diweddaf, pryd yr oedd y Cynghor- wyr canlynol yn bresenol:— WARD Y PONKEY: Mri W M Jones, Dd Davies, Watkin Jones. 1 Ken Wynne. t WARD Y RHOS: 1 Mri Samuel Roberts, Tom Roberts, William | Garner, Llew Davies, Wm Hughes. { WARD Y PANT J Mri C Morgan Ted Jones, Joseph Charles, [ Joseph Price A'r Clerc, Mr J Trevor Jones. Penderfynwyd fod c^farfodydd rheolaidd y Cynghor i'w cynal yr ail nos Iau yn mhob mis. Bu peth ymdrafodaeth yn nglyn a dewis Cadeirydd. rhai aelodau yn awyddus i weled y swydd yn un newidiol, a'r anrhydedd yn cael ei osod ar wahanol aelodau y Cynghor yn eu tro. Yn derfynol penderfynwyd i ail- ethol Mr W M Jones. Fel Is-Gadeirydd appwyntiwyd Mr C Morgan yn unllais. Yr oedd dau Overseer yn angenrheidiol, a phenderfynwyd ar y Mri Watkin Jones a William Hughes. Llanwyd y gwahanol Bwyllgorau i fyny fel y canlyn :— Fel cynrychiolwyr y Plwyf ar Bwyllgor Addysg Rhanbarth Ruabon etholwyd y Mri Ted Jones, Joseph Charles, a Saml Roberts; ac yn yr un swydd ar Reolwyr Ysgol An- narbodol y Rhos, Mr Ken Wynne. Pwyllgor Unedig Elusenol,—Cadeirydd, Is-Gadeirydd, a Mr W Garner Pwyllgor y Peiriant Tan,—Cadeirydd, Is- Gadeirydd, Mri Llew Davies, Jos Charles, Ken Wynne, Ted Jones Pwyllgor y Ffyrdd,—Is-Gadeirydd, Mri Watkin Jones, Jos Charles Llew Davies, S Roberts, Ken Wynne, Tom Roberts, a Jos Price. Pwyllgor Goleuo,—Cadeirydd, Mri Jos Charles, S Roberts, Joseph Price, a William Garner. Pwyllgor y Gladdfa,—Mri Ken Wynne, Ted Jones, Dd Davies. Pwvllgor Arianol,—Cadeirydd, Is-Gadeir- ydii, Mri Dd Davies, Watkin Jones, Ted Jones, Tom Roberts, a Wm Garner. Darllenodd y Clerc lythyr oddiwrth Mr Samuel Pritchard yn hysbysu nad oedd am ymgymervd a'r swydd fel Cynghorwr Plwyf- ol Penderfynwyd i appwyntio Mr Joseph ,Griffiths, Ponkey, i lanw y sedd. Cytunwyd hefyd fod Mr J W Williams, un o'r aelodau newydd etholedig, i gael can- iataa i arwyddo yr ardrJangosiad o'i ymgym- eriad o'r swydd, yn y cyfarfod nesaf. Cafwyd adroddiad gan y Clerc o nifer y claddedigaethau gymerodd le yn y Gladdfa am y flwyddyn yn diweddu Mawrth 31ain yr hyn oedd yn 90; tra yr oedd cyflog y torwr beddau am yr un cyfnod yn jQ28 I IS. Derbyniodd y Cynghor gan yr Overseers y swm o £100 i ddibenion cyffredinol, a ^230 i ddibenion goleuo. Swm y dreth a gasgl- wyd yn y plwyf yn ystod yr haner blwyddyn diweddaf oedd ^3,228.

YR EISTEDDFOD. Deallwn fod gwahanol bwyllgorau yr uchod yn dechreu bywiocau, ac yn brysur parotoi ar gyfer g-wyl flynyddol ein hardal. iyr hon a gynhelir fel arfer y dydd Llun cyntaf yn Ngorphenaf. Cyfarfyddai y [ Pwyllgor Arianol nos Wener diweddaf, J pryd y daeth y cwestiwn o werthu tocyn- au, &c., dan ymdriniaeth. Penderfynwyd gohirio y cyfarfod hyd nos Iau, er cael cyfle i alw i fyny yr holl rai fu yn gwneyd y rhan hwn o'r gwaith y blynyddoedd o'r blaen. Daeth cynulliad rhagorol yn nghyd nos fau diweddaf, i'r Public Hall, pryd y llywyddwyd gan y trysorydd, Mr Samuel Jones. Mae'n wybyddus i lawer fod math o glwb wedi ei sefydlu, gyda'r diben o dderbyn cyfraniadau wythnosol gan rai sydd yn analluog i dalu am doc- ynau ar unwaith. Nos Iau, penderfyn- odd y pwyllgor fod y gweithwyr yn myn-, ed allan o amgylch yr ardal ar unwaith i sicrhau enwau ac i dderbyn cyfraniadau. Gall unrhyw un sicrhau cerdyn cyfranu ond ymholi ag un o'r rhai hyn, neu swydd- ogion yr Eisteddfod. Mae y cynllun yn un hawdd ei ddilyn gan bob carwr y sef- ydliad trwyV ardal, a gall pawb, try datu ychydig geiniogau yr wythnos o hyn i ddyddiad yr Eisteddfod, sicrhau iddynt eu hunain docynau blaensedd neu ailsedd am y dydd. Mae argoelion Uuoscg am Eisteddfod fwy llewyrchus nag un o'r rhai blaenorol. Yn yr ail gorawl bydd nifer dda o gorau o'r ardal a'r cylch hwn yn ymgeisio, yn ol pob swn sydd ar hyn o bryd. Carem gymell hefyd i sylw ein pobl ieuainc yr ad- ranau llenyddol a barddonol. Ni ddylai yr adranau hyn gael ei hanwybyddu mewn ardal lie mae cymaint o fanteision i'w dilyn. Yn sicr, mae defnyddiau llenorion a beirdd yn yr ardal fel y prawf gwaith ein Cymdeithasau Diwylliadol, ond yn un- ig iddynt ymrdodi at y gwaith.

Gwrecsam a'r Eisteddfod Genedlaethol. Nos Iau diweddaf galwyd cyfarfod cyff-' redinol o drethdalwyr Gwrecsam i ystyried cais i wahodd yr Eisteddfod Genedlaethol i'r dref yn 1912. Cymerwyd y gadair gan y Maer, Mr J Stanford. Darllenwyd telerau yr Orsedd gan Mr Lawson Taylor, y Clerc Trefol, a rhoddwyd adroddiad gan y Maer o'r ddau ymgais wnaethant er 1888, pryd yr oedd ddiweddaf yn y dref, i'w sicrhau. Yr oedd teimlad cryf yn ffafr y mudiad, a phawb yn barod i anghofio y drwg deimlad achoswyd dro yn ol oherwydd gwrthodiad, ac i wneyd appel yn unol a thelerau yr Or- sedd. Cynygiwyd fod y camrau cyntaf i'w sierhau, a phasiwyd hyny yn unfrydol. Dewiswyd hefyd bwyllgor cryf i ddwyn hyn oddiamgylch, a chyflwyno adroddiad mewn cyfarfod dilynol.

RHOS j CVWIRIAD. Drwg genyro adael alian enw Miss A Margretta Jones, Ponkey, fel yr un fu yn fuddu^ol ar y cyfieithtad yn Nghyfartod L!enyddo( Bethlehem a Salem, yr wythnos ddiweddaf. Hefyd mae y ferch uchod wedi Hwyddo i fyned drwy y rhan y¡¡!af o'r Teacher's Prelim- inary Examination. CASGLIAD MAVVR.—Gwnaeth aelodau Ysgol Sul Bethlehem eu casgliad mawr chwarterol, pryd y sicrhawyd y swm o £ 26 15s ic. MARWOLAETH.—Drw^ genym gofnodi marwolaeth Mr Benjamin Navies, mab i Mr Robert Dalies, Mountain street, yr hyn a gymerodd le dydd Mawrth (wyth- nos), ac efe ond 22 rnlwydd oed. Ym- ddengys iddo gael tarawiad o'r pneumon- ia, ac er pob gofal ac ymdrech i'w at bed, bu farw fel y dywedwyd. Cydymdeimlir yn fawr a'r teulu yn eu trallod. Cymer- odd yr angladd le yn Nghladdfa y.Rhos dydd Gwener diweddaf, pryd y gwasan- aethwyd ar yr achlysur gan y Parch R Roberts. DOSBARTH SOL-FFA.-Cyfarfyddodd y dosbarth uchod nos Sadwrn diweddaf, ynghyda'u hathraw, Mr G W Hughes, G. & L., yn Denbigh House, i gytranogi o wledd ardderchog oedd wedi ei pharotoi 1 ar eu cyfer gan Mrs Edwards. Eistedd- odd oddeutu 30 wrth y byrddau. Wedi gwledda cynhaliwyd ol-gwrdd o dan lyw- yddiaeth Mr Richard Jarvis, Hill street. Cymerwyd rhan ynddo gan y rhai canlyn- ol :-Adroddiad, Mr Llew Phillips; deu- awd, Mri W Williams, Campbell street, a David Francis, Penycae ymgom, Rhys Lewis," Parti o Penycae unawd, Mr J Ellis Thomas, Campbell street. Yna daethpwyd at brif waith y cyfarfod, sef anrhegu Mr Hughes a ffon gerdded hardd. Cyflwynwyd yr anrheg ar ran y dosbarth gan Miss Myfanwy Phillips, ac yn dilynol siaradwyd gan amryw o'r dosbarth, yn dwyn tystiolaeth i aliu Mr Hughes fel athraw. Diolchodd Mr Hughes iddynt am yr anrheg a'r teimladau da tuag ato mewn ychydig eiriau pwrpasol. Yna caf- wyd unawd 44 Arm, arm, ye brave," gan Mr John Allen Williams, Wesley street; pedwarawd, parti o Penycae; ymgom, John Bull," parti o Penycae unawd, Mr William WilJiams, Campbell street; unawd, Mr Tom Griffiths, Penycae. Pas- iwyd pleidlais o gydymdeimtad a Miss Sarah Davies, Mountain street, aelod o'r dosbarth, ar farwolaeth ei brawd, Mr Benjamin Davies. Terfynwyd y cyfarfod drwy ganu "HenWlad fy Nhadau," Mr John Allen Williams yn cymeryd yr an- awd. MARWOLAETH.—Y mae cydymdeimlad cyffredinol a'r Parch E Williams, gtoein- idog Penuel, yn y brofedigaeth o golli ei fam, yr hyn a gymerodd le yn Aber, yr wythnos ddiweddaf. Yn Penuel nos Sul, pasiodd yr Eglwys bleidlais o gydymdeim- lad ag ef yn ei drallod. Y FEIBL GYMDEITHAS.—Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol Canghen y Rhos o'r Feibl Gymdeithas Frytanaidd a Thramor yn Ysgoldy Bethlehem, nos Lun. Lly- wyddwyd gan y Parch R Jones. Cyflwyn- odd Mr Joseph Rogers, yr Ysgriifenydd, ei adroddiad am y flwyddyn, yr hon oedd yn dangos fod y derbyniadau, yn cynwys y casgliadau a'r rhoddion, yn cyrhaedd £ 46 4s roc, ac fod y swm o £ 28 wedi eu hanfon i'r fam gymdeithas. Yr oedd y derbyniadau yn rhagori ychydig ar rai y flwyddyn ddiweddaf. Ar gynygiad y Parch William Price, yn cael ei eilio gan y Parch J Howell, cadarnhawyd adrodd- iad yr Ysgrifenydd. Cynrychiolydd y j Gymdeithas eleni oedd y Parch 0 G 1 Griffith, Dolwyddelen, gan yr hwn y caf- wyd anerchiad ddyddorol ar Waith y Gymdeithas. MARWOLAETH.—Gyda gofid cyffredinol I y derbyniwyd y newydd am farwolaeth Mr Alun Dodd, New street, yr hyn gym- le yn gynar heddyw'r boreu, wedi afiech- yd byr ond trwm. Mae'r newydd wedi taflu ton o alaeth dros y gymdogaeth, ac achosi prudd-der cyffredinol. Cawn gyfldl yn ein nesaf i roddi nodiadau manylach am dano. Mae cydymdeimlad pawb yn myned allan at ei briod ieuanc, ei dad, a'i chwiorydd, yn eu profedigaeth lem. u

Y Dosbarth Cymraeg. Mae'n hysbys i'n darllenwyr fod y dos- barth uchod wedi cael ei gynal yn ystod misoedd y gauaf yn Ysgol y Cynghor, Ponciau. Dyma'r tro cyntaf y cynhalT iwyd Dosbarth Cymraeg o dan nawdd Pwyllgor Addysg Plwyf Rhiwabon yn y Rhos, a gobeithiwn mai nid dyma'r tro olaf. Nifer yr efrydwyr ydoedd 13. Y testyn-lyfrau a fabwysiadwyd oeddynt Grammadeg Cymraeg a Gwers-lyfr Mr S J Evans, M.A., Llangefni yn chwanegol at y rhai hyn, rhoddwyd nodiadau helaeth ar hanes, nodweddion, cynaniad, a phriod- ddulliau'r laith Gymraeg, gan y Parch J W Humphreys, yr athraw. Talwyd sylw manwl hefyd i berthynas y Gymraeg a'r leithoedd Clasurol. Cafodd y dosbarth ei ddwyn i fyny yn ffurfiol am 6 o'r gloch, nos Wener diw- eddaf, pryd y cynhaliwyd cyfarfod neill- duol yn Ysgoldy Mount Pleasant, Pon- key. Ymddiriedwyd gofal y te a'r ym- borth i Miss C E Humphreys, chwaer yr athraw, ac yr oedd y darpariadau yn rhag- orol. Cyflwynwyd diolchgarwch gwres- i ocaf y dosbarth iddi am y parotoadau teilwng. Yn ddilynol i'r wtedd, cynhaliwyd cyf-' arfod arall i anrheguY athraw a llaw-ffon hardd. Y cadeirydd ydoedd Mr John WiHiams, Oueeii street, yr hwn a ddyw- edodd eu bod wedi cyfai fod i anrhydeddu eu hathraw, Nis gailasent bylh fynegu maint a dyrnder eu diolchgarwch i'r ath- raw am y sleshad oeddynt wedi ei dderbyn o dan ei ofal. Cyflwynodd yr anrheg yd- oedd Mr Eddie Wiight, Pant, Rhos, Dywedodd ei fod ef yn awr, ar ol myn- ychu y dosbarthiadau, yn gallu ar y Gym- raeg mewn gwedd hollol newydd. Mae'r iaith yn werth i'w hastudio a'i meistroH. Llavueoydd diffuant idflo oedd cyflwyno'r ffon i'r athraw. Rhoddwyd anerchiadau priodol a byrion hefyd gan Meistri Fred Davies, Bank st, Ponciau, John Williams, W R Williams, Bank street, Rich Edwards, Hill street, Emlyn Jones, Brynvdd, a Wilson Rob- erts, Wesley street. Cafwyd adroddiad- au campus gan Mri Fred Davies, a Wilson Roberts. Atebwyd mewn anerchiad faith gan yr athraw. Dywedodd mai nid gwerth arianol a masnachol y ffon ydoedd yn gwneyd y rhodd yn werthfawr yn ei olwg, ond ei gwerth cynrychioliadol Cynrych- iolai barch, edmygedd, ac hoffder, ac nid oedd pris i'w osod ar y pethau hyn. Yr oedd yr arysgrif ganlynol ar y ffon Rhodd Dosbarth Cymreig y Rhos, 1909-1910 Disgwylid anerchiad gan Mr D W Jones (Lay-Reader), Rhos, ond rhwystrwyd ein cyfaill i fod yn bresenoL Terfynwyd y gweithrediadau trwy ganu'r Anthem Genedlaethol Gymreig. UN O'R DOSBARTHU

PONKEY. Y COR NEWYDD.—Deallwn fod Cor Meibion Unedig y Ponkey, dan arweiniad Mr Watkin W Williams, wedi dechreu ar eu gwaith o ddifrif. Mae corph cryf n leisiau rhagorol wedi ymuno ag ef, a chyda ychydig ymarferiad, mae pob lie i gredu y gwnaiff enw iddo ei hun. Cyfar- fyddant yn Ysgotdy Seion, Ponkey, ac hyd yn hyn mae'r presenoldeb yn uchel. Dangosir brwdfrydedd neillduol gan yr aelodau a'r swyddogion, a diau y ceir cyfle i'w clywed mewn amryw o'r Eisteddfodau Ileol cyn hir. Yn ychwanegol at yr ar- weinydd, mae'r rhai canlynol wedi eu dewis tel swyddogion :-Llywydd, Mr William Phillips, Stanley road Trysor- ydd, Mr Thomas Morris, off Bank street; Ysgrifenydd, Mr Jonah Hughes, New st. Dymunwn iddynt hir oes, a llwyddiant mawr. MARWOLAETH.—Nos Lun diweddaf, ya ei breswylfod yn Bank street, Ponkey, bu farw Mr Daniel Jones, yn yr oedran teg o 74 mlwydd. Ni fu yn gwaelu yn hir iawn, ac ni chaethiwydef i'w wely. Yn- gynar prydnawn LIun, teimlai ei hun yn waeth, ond ni thybid y pryd hyny fod dim difrifol arno. Ond oddeutu deg o'r gloch gwelwyd cyfnewidiad yn dod drosto, ac yn dawel a disymmwth ymwahanodd en- aid a chorph. Claddodd ei briod oddeutu pum mlynedd yri ol, a bu hyn yn ergyd dtom iddo. Yr oedd yn ddyn adnabydd- us iawn yn y cylch, ar y cyfrif iddo fod yo gweithio fel fireman am rywle oddeutu 35 mlynedd. Yr oedd yn un o swyddog- ion hynaf y gwaith, ac ystyrid ef gan feistr a dynion yn ddyn unplyg ei farn, a chydwybodol gyda'i waith. Mynychai y Gapel Salem, a diau y teimla'r Eglwys golled fawr ar ei ol, oherwydd yr oedd yn gyfranwr mawr a chyson. Gadawa un mab, Mr William Jones, Bank street, ac un ferch, Mrs R Williams, Bank street, mewn galar ar ei ol, gyda'r rhai y mae cydymdeimlad cyffredinol. Cymerodd yr angladd le prydnawn Iau, pryd y rhodd- wyd ei weddillion i orwedd yn Mynwent Mynydd Seion, Ponkey. Gwasanaeth- wyd wrth y ty a'r bedd gan y Parch E Mitchell, a'r Parch R Williams, Hill st.

JOHNSTOWN. GALWAD.—Bydd yn llawenydd ac yo chwithdod gan lawer ddeall fod y Parch W H Lewis, gweinidog Siloh, Johnstown, wedi derbyn galwad gan Eglwys M.C. Gymreig, Beaumaris, Man. Deallwn het- yd fod Eglwys Gymreig Birmingham wedi bod yn bwrw golwg arno, ac fod y ddau le dan ystyriaeth ganddo.

CEFN MAWR. GALWAD.—Y mae Mr Humphrey Ellis, Cefn Mawr (brawd i Mr David Ellis) yr hwn sydd yn awr yn fyfyriwr yn Ngholeg y Bedyddwyr, Bangor, wedi derbyn gal- wad oddiwrth Eglwy's Gymreig Llangefni, Sir Fon. Deallwn fod Mr Ellis wedi der- byn yr alwad, ac yn bwriadu dechreu ar ei weinidogaeth yn mis Gorphenaf,

Helynt Ysgol Erbistock. Mewn canlyniad i waith rheolwyr yr ysgol uchod yn gwrthod ymadael ar gais y Rheithior, y Parch E Evans, pan aeth yno rai wythnosau yn ol i geisio ei thros- glwyddo i awdurdodau Addysg Sir Ddin- bych, mae yr achos i gael ei ddwyn ger- bron llys barn yn Ngwrecsam, Mai i8fedr o flaen y Barnwr Moss. Mae'r Rheithior wedi codi gwys yn y Llys Sirol Gwrecsam, yn erbyn tri o'r rheolwyr. Dywed yr erlynydd mai efe bia'r hawl'o'r Ysgol a'r tir chwareu cysylltiedig, y rhai yr oedd yn eu gosod dan dreth i'r rheolwyr, ac fod y denantiaeth hon wedi dirwyn i ben trwy rybudd i ymadael a gawsant, yr hon oedd lyn terfynu ar y 2saio o Fawrth.