Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
LljITR TWM 'BARELS
LljITR TWM 'BARELS Wei ma argoilion y rhifel yn idrieh bwer yn well y dwarnode dwetha ma, shach ma chidig iawn o niwsis i ni'n gal o hiu. Mar lot Rwshans na'n bexo lot o ddinion o hid. Ma rhai yn gweid bod nhw wedi passo trw'r wlad ma, ond ma'r comiti na sy'n idrioh ar ol y niws yn Llinden yn gwadi hini. wy, n cid-find i'r dim a r coinki ma, a gan fod pob un yn gweld i farn oboti nhw mi weda inne'n mam inne. Nawr i ddachre, wj n tteili gweld un point miwn mind a nhw trw'r wlad ma net. Nid jok o beth iw mind a rhiw driven ne bedwar igen mil o showdwirs. Mi fise rhaid kldi nhw, nol fel wedd rhai pappire yn gweid, i dadlwytho nhw yn Skotland, hala nhw gida'r traen trw'r wlad ma lawr sha ardal Llinden, ag wedin llwytho nhw miwn llonge yn groes i Ffraink. Drichwch shwt lot o waith fise him- 0 na, smo'r War Offis yn mind i neid rhiw stex o waith felna pan bo Kitchiner wth y lliw. Short an to the point iw hi gidag e. Wy'n credi yn sownd fod y Rwshans wedi mind i Ffraink, a mind yn weddol agos i'r wlad ma, ond ana i'n credi iddi nhw find 1RWR wlad nia, A fiooh chi n meddwl ariod mor agos bio'n ni i gal y Jer- mans miwn i'r wlad ma. Naddo ginta, wath ma'r rhan fwya chi 8hwr o fod yn credi fod i'n NeTi ni'n mind I ofali am y cwbwl. Hm! ie, ma digon haw ciski'n dawel felna, a swankan oboti'n Nevi, ond diw swankan ddim yn mind i enill un ffeit. IVel te, dima farn streit rhen dinker, ag ichi'n gweld wy'n It'iko stidio tippin bach o daktiks Wil Sossejis. Peidwch chi a camstako, smo Wil mor dwp ag ichi'n feddwi. yIai c wedi stidio'i garde yn dda ofnadw, a mi gewn ni weld ny hefid cin diwedd y rhifel ma. Ma'n showdwirs ni wedi teimlo yn barod, a ma gofin i'r wind ma i fou ar ddihun 'to be- Shach fod pethe yn edrich yn breit iawn nawr mi all find yn wath to. Ond dima'r point mwya pwysig. Stim chans mwy gida Wil i -neid y trik ma Twm yn feddwl wedd gida ge lan i sleev. Nawr i ddachre we Wil yn credi fod di.tron o waith gida Lloiger gatre achos fod hi oboti find yn Sivil War ma. a nid wharre wedd hi hefid. mi fiodrl golwg go dowill arni un amser. 0 ie. a mi halodd y oerman Ambasador yn Llinden deligram i Berlin i weid fod Lloiger ar y brink o find i Sivil War. Rfit ho, midde Sossejis yn i feddwl, dima chans sweet i fi. Tro bo llew Priden yn hwrni oboti eskirn gatre. mi ga i chans reit dda i ddawnsho ar hid Iwrop. 0, we Wil yn gweld i nordd yn eitha cleor nawr. Mi widdad Wil hefid fod cimint sha Parlament Llinden yn suffro o wrth y dolur lliged na ma nhw'n alw "golwg agos" (short-seited) arno. Ond trw lwk we rhai or boys bleina yn Llinden wedi cal snektals da at olwg agos a mi welson nhw'r perigl ban,.r. Wei. re. (Jirna blan Wil not fel wv'n galler gweld. Wedd e'n mind trw Beljum rwp wt;lIrwr. a fise fe fowr o airraev cin rhoi Ffra ink yn llawr gwastod. Nawr dina streit run ffiflag e i dreithe Ffraink. Wei srtim ond rniw 21 o filitirodd yn gros o Ffraink i Loier. a nol fel wy'n cal ar 41diall ma drillie mowr Wil yn galler seithi 30 0 filitirodd. Dina glirio'r mor a naw milltir lweth miwn i'r tir. Ar ol iddo fe i gal i ddrillie mowr i Ian y mor ar hid treithe Ffraink mi allse fe ddwad lawr ai Nevi yn ciskod rhain. a dina'i showdwirs e'n galler lando bang yn Lloiger. Le bise'n ni wedin. Wil Sossejis yn King of Ingland. Le bise phj'r breechers a "oh HEtDDW C'H wedin Wfft i chi. Ichi wedi troi nawr i brigethi gida'r rhifel, ond le ic-. wedi bod trw'r blinidde. 0 pn- geilri yn erbin wasto arian at Drednwts a'r Armi, ag yn prigethi yn erbin boys i dreino bod yn showdwirs. 0, smo chi'n folon cifadde hini nawr. ond peidwch chi a gweid mwm ne mi'ch enwa i hi. Ie, a pwy sv wedi bed yn gneid sport am bin y rhai sy wedi mind i amddiffin i gwlud. Ma I digon haw i chi sharad. Ech y finne y pwdrwns. Os dy chi omrod o <rach'.rwns i sofill o flan y Jer- mans ich hinen—parchwch y rhai sv a ntWY o bluck na cni. Beth ta'r wlad ma wedi grondo ar Lliw- elin Wiliams a rhai ftlna. Le bidden ni? Ond dina fe. ma pethe wedi troi mas yn well na hini. Gobeitho o hin mas bidd Parlament Priden Fowr yn idrich ar ol i bisnes, a bidd Merthir yn rhoi kicl, owt bag an baggej i Keer Harvii. ag e i bori mas gida'r geifir. Mownten r iddo fe gal gwella'i ddolir—conshinshwrn kommon sens. Wei mi fies lawr sha ardal KENARTH pwy ddwarnod a'r argol fowr dina le wedd na. Hali- balw ofnadw oboti ddewis bachan i weitho ar yr hewl. Stim un bai msi'n debig ar y boy ddewiawd, ond y point iw-SHWT dewiswd e. Yis that s the point mei lads. Mi wedodd Meikal y serteier fod ishe bachan i weitho ar hewl plwy Kenarth yn lie y boy wedd yn gadel, a mi wedodd y ddoi gardian o Kenarth fod well gadel y mattar am fisewnoth er mwyn rlroïr un chans i bob un applcio am y jobia. That's kweit reit. Gwd lads. Ffer plei ol rownd ontefe. Ond so cbi'n y man na dima Daniel Lewis, Brondeg, yn cinnig fod bachan o Gilrhedin i gal y job, a dima Faptist arall yn eilio. Mi backwd I nhw finru ida gardian* Pemboir. Kilrhedin. a Llan- hengel. We gardians Kenarth yn pledo dilse nhw gal mwy o ahar na'r lleill miwn dewis dyn, ond no I go, we rhaid i'r toffs i gid gal i showt yn y mattar. Nawr te, pam we rhaid dewis hwn fel hin bang, heb notis o moshon, a heb roi chans i neb arall i appleio? Ie, pam te, boys. Hoo wil speek an sei whei. Hm' See eni point. Vcri gwd, cin diwedd I y miting dima un o gardians Llanhengel yn gofin i'r Kownsil i ddewis gweithwr yn plwy Llanhengel, end we nhw ishe i Rees Ivans a'r serveier i ddewis gweithwr dros Lanhengel. Sta fi ddim bid i weid yn erbin i'r ddoi ma ddewis dyn. Sertinly not. Thot s not the point. Ma Rees a'r^serveier llawn mor ffitos nad mwy ffit at hini na'r boys ddewisodd fachan Kenarth. ond pam we rhaid gneid gwahan- ieth. I dont Ieik yiwr plan boys. 0 i., stoppwch chi, beth glwes i-bod Ben Devis Carne wedi gofin owestiwn i Mistir Jorj oboti'r bisnes, ond we Mistir Jorj yn folon gweid i farn yn reit onest. Gwd boy D. T. Streit chap. Now then Mistir Cherman wat hav yiw to sei on tb. mattar. Smo ti'n meddwl ma appointment talken slip wedd hona. FaUe bidd rhwbeth gida'r Lokal Guvrment Bord i we,u ar y bisnes. Weit an see. 0 ie, ma Twm yn watcho hefid beth ma Distrik Kownsil Landissil yn mind i neid. Twm wil be on I yiwr track. Wy am weldginta le ichi'r mimbera yn mind i'r owrdd dy Seel, ochodin mi fidd gen i gese go lew pwy geith y jobbin. Lwk owt. Be sy'n bod lan sha ardal Langinllo. Notisse to kwit yn ffleian oboti ontefe. Achds beth wn i. Hm. Wy'n gweld point ffor na to, ond wy am weld os bidd rhaid i'r tenants glirio mas ginta. Mi fidd gen i rwbeth i weid ar y mattar wedin. Pwy fiodd yn enill par o bedole sha BENKADER. BENKADER. Bachan yn shiffto coed sha'r stesbon. Y steem I rowler yn dwad heibo. Y coed a'r bachan o'r Jfortkl, ond se chi'n y man na, dima'r pwmpa yn yr ) ar bang, a'r wejen yn rhedeg i'r reskiw. No damej dun. Veri gwd. Piti iff the ol boy'was get damej. Not a bad ol short. I Pwy we'r bachan gnockodd i ben miwn bilding ar y steshon. We shapse a'r gorden gidag e, ond i roi damper ar y cwbwl dima'r ferch yn gweid yn eitha crack am beido cnocko bwckedi oboti. Tw bad mis, ond we'r swn yn od ond wedd e. I FFERRISEID. Pwy we'r boys ny gas bob i pettikot o Salsbri Plein. Gwd bei hang. Shwt we nhw'n ffitto boys. Ie stim ishe pettikots ar y boys sy wedi joino. See the point. Ma point i gal na. No gem wir w. Tish mai'n well lawer hefid gweld rhai erill yn wmla. Iach yw pen cachgi. PREIER MITING. Twm was dreemd wan neit that thees eer jents was on ther nees an he was lisn to wat thei was prei abowt:— Askwith—Mei I be fforgivn for braking the pledj. G id SOT Ei' rland.—but h't* hav Horn Riwl ffurst. prei abowt:— Askwith—Mei I be fforgivn for braking the pledj. G id SOT Ei' rland.—but h't* hav Horn Riwl ffurst. Loid Jorj—Grant that the "litl Nevi" mei do her diwti. Winston Jurchil-Teech the childrens to listn to thos as now-. and help me to bolt the rata in the Keel Kanal. Ser Edward Karsn—Sev mi loial men that thei mei cum back to mek Askwith swalow his pledj. Kitchiner—Leed them not into temtashun. Ser Edward Gr-i-Mei the Keiser hav no pee Iffft. bekos he lefft no chans for pees. Ser Jon Ffrensh—Giv me inuff moto-kars, an not meni Jermans wil iret bak to Berlin. Admiral Jeliko-O ffor a gwd smack and an end to this heid an seek bisncs. A. rins Lishnowski-Ach an himmel thees sneek Inglische,—mek me tel mein Gott Keiser that Eng- land was go to Seeveel War. King of Beljum-Mey mei hans not be teid wen me an mpi men teks a wok throo Jermani. President of Ffrans-Grant that ther wil be dibs lefft to pei me the rent diw ffor Alsas an Lorrein. Zar of Rwsha-I hope an prei that, Kitchiner wont be too greedi wen we diveid the ffeirings in Berlin. Jon Redmund-O that I cood bikum Preim Min- nisCur in Diblin. Bigorra I be kredit to owld Oir. laIl. Horesho Bottomli-How I prei that the divl wil peil on the kols redi to rissejev his roial geat ffrom Sasse j land. Von Klii(-k-A-c-li himmel. not von kluck vil I giv agen in Ffrans, but mein Gott tek me bak seff to Buriiin to roost. Towin Jons—O how I prei iff evri wurd I seig cood kil a Jerman. Ffnntom Rwshan—Howld the ffort ffor I is cum- ming. F. E. Smith—Mei ther bee no moiling of the bar when I pwts owt to see. LliweKn W ilinms.—O lord hoo'd hav thot it Bonner Lo—Sord of the Lord and of Karsn. Emprer Ostria—Alas that I "hood see Ostria sos-vjd in mein grei her§. L hterm in—O ffor a ffiw mor Nushonalists hoo'l proov Nashonal by helping owr Nashon. Jon Heinds—Stop the war-a.,3 soon a-, the Keiser is bottld.
NODION AM Y RHYFELI
NODION AM Y RHYFEL I Hvsbysa un o bapyrau Berlin fod y rhyfel bre- senol yn costio tair miliwll o bunnau yn ddyddiol i Gt-rmani. Y mae nifer o swyddogion Germanaidd yn garcharorion yn nwylaw y Prydeinwyr. ByJd idciynt dderbyn hanner tal oddiwrth v Llywodraeth yn ystod y rhyfel, a bydd yn rhaid i Germani dalu yr arian yn ol pan y daw heddwch. Y mae y Llywodraeth wNi penderfynu codi safon y tal a wneir i wragedd a phlant y milwyr, a'r rhai sydd yn ymuno a'r fyddin. Mae' SWill a ganiateir yn ol y trefniadau diweddaraf fel a ^anlvn I'r wraig yn wythnosol, 12s. 6Lh.; hen safon, Us. 19.. Y wraig uc un plentyn. 16s.; hen aafon. 12s. 10s. Y wraig a dau blentyn, 17s. 6ch.; hen safon, 14s. 7o. Y wraig a thri phlentyn, 20s. hen safon, 16s. 4c. Y wraig a phedwar plentyn, 22s.; hen safon, 17a. 6ch. Daeth y safon newydd i ymarferiad y dydd cyntaf o'r mis hwn, ac y mae i barhau troa dymhor y rhyfel. Telir yr holl arian drwy'r Llythyrdy. Y mae droa bum mil o Wirfoddolwyr Ulster eisioes wedi ymuno a Byddin Kitchener. Yr oeddynt yn rhan o'r fyddin a godwyd gan Syr Ed- ward Carson er ymladd yn erbyn Ymreolaeth Gartrdo] i'r Iwerddon. Dywedir y bydd i Rwmania a Bwlgaria, dwy o dalaethau y Balkans, i ddyfod allan i gynorthwyo y Rwssiaid yn y rhyfel yn fuan. Y mae yr Eidal (Italy) hyd yn hyn wedi bod yn hollol ammhleidiol ynglyn &'r rhyfel, orid y mae teimlad ctyf yn mysg deiliaid y wlad i gefnogi Prydain. Rwssia, a Ffrainc. .•Jvwed yr Athraw Cobali, o Brifysgol Rhufain, mewn erthygl yn un o bapyrau y wlad, 4'\i fod yn drosedd i sefvll yn ammhleidiol, ac ei bod yn ddyled- swydd arnynt i gynorthwyo'r tair gwlad. Y mae Tvwyso-g Cymru, yr hwn sydd yn swyddog yn y Grenadier Guards, wedi gwneyd cam am gael myned i faes y frwydr. Gan nad yw ei Fawrhydi wedi cwblhau ei hyfforddiant milwTol, b&rnodd Arglwvdd Kitchener, ar ol ymgynghori a'r Brenin, na fyddai yn ddoeth iddo fyned ar hyn o bryd. DYDD-LYFR Y RHYFEL. .Parhad).' Medi laf.—Ymladd a'r gelyn ger Compiegne. Y 9fed Lancers yn cymeryd deg o ynau y Germaniaid. Bydd son am yr orchest hon, a bydd enw v Cadben Grenfell yn fythgofiadwy.* Dywed (in gohebydd: "Cyflawnwyd gorchest fawr gan Cadben F. O. Grenfelf. o'r 9th Lancers. Tarawyd'ef yn ein ddwy goes, a saethwyd ei ddau fys yr an pryd. Gyda ei fod wedi ei archolli, saethwyd rhai oedd gyda dau wn ger Haw iddo yn farw. Yr oedd y ceffylau oedd gyda'r gynau wedi eu rhoJdi mewn cysgod. Fe awn a'r gynau yn ol,' meddai, a chvda nifer o'i filwn-r-er gwaethaf ei archollion-llwyddodd i wisgo am y ceffylau, ac i glirio'r gynau oddi vno. Yna aed ag ef i'r ysbytty." Y Rwssiaid wedi ym- ladd am saith diwrnod yn Lemberpr. yn nhalaeth Galicia, yn cymeryd dau gant o ynau yr Awstriaid, ynghyd a miloedd o garcharorion. Hysbvsir fod yr Awstriaid wedi bod yn fuddugoliaethus yn Nwyreinbarth Prwssia. Y Germaniaid yn disgyn ffrwd-belenau eto ar Paris. Medi 2il.— V Rwssiaid yn nowid enw prif-ddinas St. Petersburg, ac yn ei galw yn Petrocrrad. Y milwyr Unedig yn dal llinell y Seine, y Marne, &'r Meuse. Medi 3ydd.—Y Germaniaid yn Guippes, Ville-sur- Tourbe a Chateau Thierry, ac yn parotoi i groesi yr afon Marne. Paris yn parotoi am y gwarohae. Yr Arglwvdd Poincare a'Ï Weinyddiaeth, er diogel- w-ch, vn ymadael o Paris, ac yn myned i Bordeaux. yn neheu orllewinol Ffrainc—taith o 360 o filldir oedd o Paris. Y Oadfridojr Gallieni vn cael ei appwyntio fel llywodraet.hwr milwrol ar Paris. Dy- wedodd y byddai iddo gvflawni hyd eithaf ci allu y gwaith osodwyd arno o amddiffyn y ddinas. Cyn ymadael a Paris, cyhoeddodd yr Arlywvdd Bro- clamasiwn i'r bobl i'r perwyl fod y Llywodraeth yn ymadael a'r brifddinas ar gynghor yr awdurdodau milwrol. Hvsbyswyd fod y gwn-fad Prvdeinig "speedy" wedi taraw peiriant ffrwvdrol vn Mor y Gogledd. ac wedi snddo. Y newydd fod v Rwsjiaid wedi cvmeryd meddiant o Lembc-rg yn cael ei gadarnhatL Medi 4ydd.—Cvfarfod brwdfrydig yn y Guildhall yn Llundain er cefnogi ymrestru yn v fyddin. Siaradwyd gan Mr. Asquith. Mr. Bonar Law, Mr. Baffour, a Mr. Wi/iston ChurchilL t)ywedodd Mr. Asquith '1. i»-os i dri chan mil o ddynion easioes wedi :{' upel yr Arglwydd Kitchener. I Dal dau awyreiwr Germanaidd mewn awyr-tn fregus yn Mor y Go-,led& Aohubwyd yr awyrenwvr. ond suddwyd yr aw yen. Cyhoeddi fod saith o gycbod "torpedo" y Gei r ^niaid wedi cyrhaedd i Gamlas Kiel mewn cyflwr a bod ereill wedi suddo. Y dvbiaeth ydvw m-o • T,lviures Rwssiaid oedd yn gyfrifol am ddinvstrio y rhai hyn. Medi 5e<l.—Y Germaniaid yn vmosod ar v Bt^lgiaid yn Termonde. Y Belgiaid yn agor yr argaeau (dykes), ac yn llifo y wlad a'r Germaniaid yn gorfod ■ffoi i osgoi cael eu boddi. Medi 6fed.—Brwydr gvffredinol yn dechreu ar hyd linell yn rhedeg o Senlis i Verdun. Y German- iaid vn dinvstrio Dinant. gan saethu ranoedd o'r trigolion. Ymdrech fawr yn parhau am feddiant o Maubeuge—tref gaerog rhyw dair milldir ar ddeg I i'r iebeii o Mons. Y Germaniaid vn suddo y wiblone- Brvdeinig "Pathfinder," ac hefyd y.Ilong "Runo" (nerthynol i Mri. Wilson, eir fwrdd vr hon oedd oddeutu tri ohant o deithiwr ar eu ffordd o Hull i Archsngel yn Rwssia. Achubwvd y rhan fw-Rf n'r fi'thwyr van brgzofwvr r; Grims-T-. Suddwyd hefyd yn Mor y Gogledd bymtheg o gych- odd pvsgota Prydeinig gan ddwy wiblong a phedair o ''dc-t^oves" Germanaidd. Ovrnf-rwyd y pv.of- ^vr fel carcharion rhyfel i Wilfeelmshaven ° v pleidiau (Prydain. Ffrainc. a RA-ssial vn vmrwvmo i'r Derwvl na bvdd iddynt wnevd heddweh ar wahan i'w gilydd. Medi 7fed.—Ymladd yn parhau a'r Germaniaid mewn un rhan or linell. yn gorfod cwvmpo vn 01 Hysbvsir fod y dreth rhyfel y mae Germafcii wedi srodi ar wahanol drefi a dinasoedd yn cvrhaedd v swm o dros wvth miliwn ar hugain o bunnau a chan' mil o cigars. Medi "n pnrhi" ,n' .l'Ml YI1 caef eu crwthio yn 01 ddenr milltir. Y eyd-bl^idiau yn cvmervd llawer o garcharorion a nifer o ynau. -•lr. Lloyd Georsre yn derbvn Dirprwyaeth ar ran y Corphoraethau BwrdeisioJ. ac vn gwneuthnr arneth. yn vr ron y ^odd v gallai v gelynion ddnl y ^n'i m^1"Wn gystal a ninnau. ond nis gallant ddal yr olaf. Yr oedd oisiau, nid dynion yn unig. ond arian. Yr ydvm wedi ennill gvda'r bwledi arian o'r hlnpn me^ldai. Y Serviaid vn rhuthro ar Bosnia. Y Germaniaid yn gofyn Invyd fel treth I I ryfel ar Ghent. Y Germaniaid yn cymeryd Ter- monde, ac yn ei gosod ar dan. Medi 9fed.— Hysbysir fod y Hong "Oceanic" wedi taro yn erbyn craig ar lanau gorllewin YsgotlanJ. ao wedi suddo. Ni choliwyd bywydau. Pasio pleidlais yn hy y Cyffrdein yn ffafr cael can' mil yn rhagor o ddy-nion at y Fyddin Brydeinig. Daw hyn a nifer y fyddin a'r wahan i'r Tiriogaethau a "Reserves" fyny i 1,186.400 o ddynion. Hysbysa y Cadfridog Sir John French fod y gelynion yn cael eu gwthio yn ol, a bod y milwyr Prydeinig wedi croesi yr afon Marne, gan gymeryd tri chant a hanner o garcharorion, douckleg o ynau Maxim, lieb v gynau ereill. Darllen cynnygiadau gwerthfawr llywodraethwyr yr India yn Nhy y Cyffrdin, a chyhoeddi fod 70,000 o 'filwyr "brodorol India i gymcryd rhan yn y frwydr. Dyfod o hyd i long yn Mor v Uogledd. ac ar ei bwrdd ddau cant o beirian- nau ffrwydrol. Ffugiau y Hong hon fel eweh pys- gotta.
---------YR "AMBULANCE" A'R…
YR "AMBULANCE" A'R "NURSING CLASSES" YN MHLWYF CILRHEDYN. AT Y GOLTQYDD. Syr, Ymddangosodd ar dudalen Gvmr&eg eich newyddiitdur am yr wythnos ddiweddaf, lythvr yn dwvn yr enw ''TrethdalwT." Sonia ar ddechreu ei lith mai ychvdig o symudiadau v plwyf uchod sydd yn ymddangos yn y JOURNAL. Mao hyny yn fynych o fantais i beidio gwneud camsvniadau fel mae y "Trethdalwr" hwn wedi wneyd. Rhag i'r cyhoedd dybied fod yr oil a ddywed yn wir. sef fod y ddau ddosparth uchod yn hollol glust-fyddar i lef ac ochain ein milwyr, fel y dywed, dywedaf fod rhai wedi cynyg eu gwasanaeth, ac wedi cael eu gwrthod. Gan hyny, hyd yn hyn, nid oes galw am ein gwasanaeth. Wrth lith "Trcthdnlwr" hawdd canfod ei fod ef yn hollol glust-fyddar vnghylch v cwestiwn. Hawdd deall pa le mae yn treulio ei Sabbathau, ac nad yw yn mynychu un addoldv neu buasai wedi clywed v llythyr a ddarllenwyd yn ( mhob addoldy yti y plwvf,-—fod oyffirfod ryfTrfviinoI i yn cael eu g-ynal y nos Fercher canlynol yn Ctipet Iwan, er trefnn cronfa at dreuliau ynglyn a'r rhyfel. ac yn scalw yr "Ambulance" a'r Nursing Classes" ynghyd er gwneyd trefniadau. Gan ei J fod yn grwgna'h cyjn-nint ;im yr ychydig dreth mae j yn dalu yn y plwyf, naham na fuasai yn gwneyd | ymdrech i fod yn bresenol. Tebyg ei fod mewn gormod awydd i gasglu cyfooth iddo ei hun i fod I yn bre^nol. Pwy oedd ffyi^dlomaid v mudiad hwn? Omd yr Ambulanoe a'r Nursing Classes. A phwv oedd yn barod i fvn'd o ddrws i ddrws i gasglu at yr acho"? Onid nier:hed y Nursing Clttxs? pa rai sydd eisioes wedi casglu dros ugain punt, ac mae yr oil o r arian sydd mewn llaw gan y dosparthiadau yn cael eu trosglwyddo i'r Red Cross Society. Map llawer modd i gynorthwyo. Cnrem hefyd ei adgofio na dderbyniwyd ond cyfran fechan o "grant" oddiwrth y Cynghor Sirol. y tymor cyntaf yn unig, ac fod Dr. Lloyd wedi rhoddi ei waaanaeth yn rhad ac am ddim. I'r dyben o gael rhai newydd i mpwn a ffurfio Nursing Class, a chael yr Ambu- lanoe ynghyd am yr ail dymor. sef y gauaf can- lynol. cynhaliwyd eisteddfod lwyddianns tuag at y treuliau heb bwyso dim ar y "Trethdalwr," a rhoddodd Dr. Lloyd a Nurse Thomas eu gwasanaeth yn rhad. Dywed "Trethdalwr" fod y cwbl yn ofer. Beth am y gwaith da mae y gwahanol ddos- narthiadau w-Il wneyd oif>ioe« yn yr ardaloedd? Pa faint o drafferth mient wedi arbed mewn arwa- hanol achosion i feddygon y cylch? Hawdd yw dweyd EWCH wrth ereill. Pali am na fuasai "Trethdalwr" yn ddigon gwrol i ddweyd DEWCH, gan fod ei lith yn dangos yn eglur ei fod yh ddigon ieuanc. Ond dirhon nad yw ei lygaid yn ddigon craff i weled yn mhell. Mor ami yw y bobl eydd yn canfod brychau yn ac yn methu gweled y trawst, Hyderaf y bydd vr VAhydiar linellau hvn yn sym- byhad i'r "Trethdalwr" i beidio datgftn srormod o'i anwybodaeth yn y dvfodo!.—Ydwyf, etc., Ux O'R AviBrlrA.N-CE.
LLAHGELER
LLAHGELER AXRJ-IKI;.—Y mae meibion a mercheti Mr. a Mrs. Samuel Evans, Blaenllain. yn ddiweddar wedi rhoddi anrheg ardderchog i'w rhieni gweithgar a diwyd ar eu tri-ugain-a-deg penblwydd. Gwneir y rhodd i fyny o bedwar llestr te arian yn dwyn yr argraph "I'r titd a'r fam." Ar y crochan te y mae'r pennill canlynol yn argrapbedig:- "Derbyniwch gan eich meibion, A'r merched mwyn mor fad; Mae rhvwbeth yn dra ffvddlon Mewn rhodd i fam a thad. Dangosir cariad pur dinam, Mewn anrheg fach i dad a mam." —Levi Morgan. Y mae r plant i'w caiimol yn fawr am roddi hyn o fwynhad i'r rhieni teilwrig hyn yn eu bywyd. TAN.—Dydd Sadwrn diweddaf. cynierodd ydlan Bwlchclawdd dan. i wyddis yn sicr yr achos hyd yn hyn. X mae llawer iawn o wair a llafitr wedi llosgi. Cydynideimlir yn f.-iwr a Mr. Mrs. David Joiies yn eu colled. EGLWYSIO. Y maf"r darllenydd lleyg wedi derh- reu gwafanaethu yn v nlwvf, ac y mile crocsaw mawr iddo. Yr ydym yn deall ei fod yn wasan- -i aethwr ffvddlon, ac yn bregethwr- da. Gobeithio y caiff Mr. Jenkins bob cefnogaefh gan yr eg- lwysi, ac y bydd ei wasanaeth yn llwvddianus.
CROSS INN, GEI NEWYDDI
CROSS INN, GEI NEWYDD N-DEB YSGOLIOX St.L.-Cj'lIhaliwyd cyfarfodydd I chwarterol Undeb Ysgolion Sul plwyfi Llanarth, Llanllwchaiarn, Llandyssilio, a Chajjel Cynoa yn Eglwys Gcnhadol Cross Inn dydd lall, MNli 17eg. Cynhaliwyd y gynhadledd am 3 o'r -Iocb. Llyw- yddwyd gan y Parch. E. Lloyd, rheithor Llan- llwchaiarn. Pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwch i bawb fu yn cynorthwyo gyda'r wledd undebol- o de a bara brith a gynljaliwyd yn Synod Inn, or- phenaf laT. Penadwvd dau i archwilio i gyfrifon y te, sef y Parch. T. Lloyd a Mr. D. P. Rees. Penderfynwyd sefydlu c-yfundrefn o yinchwiliad ar gwahanol Ysgolion Sul fel y canlynFod ym- weliad yn cael ei wneyd a phob Ysgol Sul unwaith bob cwarter. Trefnwyd yr ymweliadau cwarterol nesaf fel y canlyn ;-Cn o Lanarth i ymweled a Llanllw-haiarn, un o Lanllwchaiarn i ymweled a Llandyssilio, un o Lacdyssilio i ymweled a Cross Inn, un o Cross Inn i ymweled a St. Marc, un o St. Marc i ymweled a Mydroilyn, un o Mydroilyn i ymweled a Talgarreg, ac un o Talgarreg i ym- weled a Llanarth. Gwaith yr ymwelwyr yma fydd edrych i mewn i'r hyn a wneir yn y gwahanol ysgolion, a pha fodd y mae y gwaith yn cael ei gario yn mlaen, ac yna i roddi adroddiad i gyfarfod nesaf yr undeb. Gadawvd i ddewisiad yr ymwel- wyr i roddi rhybudd o'i hymweliad ai peidio. Ac hefyd yr un modd y cwestiwn o holi yr ysgolion, gadawyd hwn yn fater i gael ei drefnu rhwng y gwahanol vmwelwyr a'r ysgolion. Penderfynwyd fod Gwyl Gorawl y Plant y flwyddyn nesaf i gad I ei chynal yn Eglwys Llanllwohaiarn, dydd Gwener ar ol y Sulgwyn, sef Mai 28ain. Gwa-anaethau yn y prydnawn a'r hwyr. Gohiriwyd yr eisteddfod oherwydd y rhyfel. Penderfynwyd fod y cyfarfod- ydd nesaf i'w cynnal yn Llanarth, dydd Iau, Rhag- fyr 17eg, a phenderfynwyd gofyn i drefnvdd Ysgol- ion 111 yr Esgobaeth i ddyfod i annercb cyfar- fod cyhoeddus yr hwyr. Os na ellir ei gael fod pedwar i ddarllen papyr ar y "Ddyledswydd o j barhau rhoddi addysg i'n hiewnctyd ar ol eu con- ffirmio/' s^f y pedwar canlynol:—Parch. J. W. Reese. Cross Inn; Mr. D. Price. Synod Smithy; Mr. J. Evans, Talirarreg, a Miss Jones. Berthlwyd. Ar ol y eyfarfod gwaTioddwvd yr holl gynrychiol- wyr i de a barotowyd yn Allen View gan Mrs. Evans a Mrs. James, Pencnwc. Dechreuwyd y cvfarfod hWYfoJ am 7. Cymerwyd y gadair gan Rheithor Llanllwchaiarn. Testyn y eyfarfod oedd "Caniadaeth y Cyssegr." Darllenwvd papyrau gan Mr. D. P. lire*, Llanarth; Mr. Thos, Jones. Cei Newydd; Parch. J. Morgan. Llandyssilio: a darllen- wyd papvr y Parch. D. Evans, yn ei absenoldeb, gan Mr. D. Evans, Oroeshcddyg. Yr oodd v papyrau yn dangos ol llafur, ac yn cynwys gwersi ymarferol. Siaradwyd ym mhellach gan v cadeir- ydd. Parch. J. D. R-eese. Cadben Davies. Mr. T. Phillips, a Mr. D. H. Evans. Cynygiwyd diolch ir darllenwyr gan y Parch. J. D. Lewis, yn cael ei eilio can Cadben Davies. Hefvd talwvd diolch i Mrs. Evans. Allen View, a Mrs. James, Pen. enwe. ¡1m harótoi mor dda ac mor helaeth. Ter- fynwyd y eyfarfod trwy ganu emyn a datganiad o'r Fendith. Cam i'r iawn gyfeiriad ydyw fod y papjTau i fod ar un testyn bob amser, er mwyn cac! gwybodacth weddol glir a chadarn ar un pwnc.
GLYNARTHEN
GLYNARTHEN MABWOLAKH.—Drwg genym gofuodi marwrolaeth Mr. John Lewis, Alltycordde-isaf, yr hyn a gymer- odo le yn sydyn dydd Mawrth, Medi 22ain, yn ei 86 mlwydd oed. Yr oedd pawb yn hoff nodedig o'r hen frawd. Yr oedd yn wr hynaws, dyddau, a chywir ei rodiad. Gedy weddw oedranus, dau o feibion yn yr Amerig, ac amryw o wyrion a pherthynasau mewn dwfn- alar ar ei ol. Ergyd trwm fydd hwn i'w hoffus briod sydd wedi bod yn cyd-rodio ag ef drus tri ugain mlynedd bellach. Claddwyd ei ran farwol yn mynwent Glynarthen y dydd Sadwrn dilynol, pryd y daeth torf luosog ynghyd i dalu iddo eu iiolaf gymwyuas, a phryd y gwasunaethwyd ac y preg*thwyd gan y Parch. J. 1) a vies, ei weixudtjg, ac y gwaaanaethwyd ar Ian y bedd gan ilr. J. J. Davies, Glyna.rthen. Nawdd y Nef fyddo droe y weddw a'r perthynasau oil. LLWYDDIAKT.—Dyinunwn longyfarch Mr. J. J. Davies, gynt o Ysgol yr Hen Goleg, Caerfyrddin, mao Mr. Ben. Davies, Glyn, ar ei lwyddiant yn yr arholiad am fynediad i fewn i Goleg Annibynol Aberhonddu. Llwvddiant iddo eto ar ei yrfa. C'ASULIAD.—Y mae Eglwys Annibynol Glynarthen wedi bod yn ymdrechgar nodedig yn ddiweddar gyda chasglu at Gronfa Genedlaethol Tywysog Cymru acho^yd gan y rhyfel alaethus bresenol, ac y mae wedi cyrhaedd heibio y swm ysblen/dd o E35. Arddechog, Glyn. DOSBARTH GWXIO. Y mae Dosb&rth Gwnio hefyd yn cael ei gadw yn Ysgoldy y Cynghor bob nos Iau o 6 i 8 o'r gloch, o dan ofal y foneddiges hynaws Miss B. Jones Parry, Tyllwyd, pryd y mae amryw o ferclied a gwragedd cynefin a'r gwaith yn ym- gynull i wnio gwahanol ddilladau, a'r rhai hyny i gad eu rha.nu a'u hahfon i'r ysbyttai ao i ereill sydd mewn nngen am danynt yn herwvdd y rhyfel. De. iawn, etc.
.LLWYNHENDY
LLWYNHENDY CINEMA.—Cynhaliwyd cyfariod cyhoeddus yma drachdn nos .1? ercher diwe<ldaf. Y cadeirydd yn y eyfarfod hwn otto otsdd y Parch. T. Davies. Siarad- wyd gan yr holl wemidogion ac t.-raill yn gryf vn erbyn dvfodiad CJinemu i'r lie i ychwanegu rhwystiau y gwaith ciefyddoi. Ciiwarcai t.'g i bregethwvr Llwynhendy,—am ddyfnhau teimladau da. ac argy- hoeddiadau dyfnion crofyddol y maent hwy. Ki ehadwvd un cyiarfod dros Ddadgvssylltaad yn Llwyn- hendy yn adeg yr holl wrthryfel ffol a chostus. Cyn- ygiwyd yn y eyfarfod nos Fercher hefyd fod tafarn- dai y lie i gael eu cau yn ystod y rhyfel am 9 yn lie 11 o'r gloch. Siaradwyd fod Caerdydd u lleotdd eraill wedi gwneyd hyny. Dywedodd y Cadeirydd fod y "decruits," &c., yn dyfod fewn i Gaerdydd fod angenrhaid, ond nad ellid cymham Llwynhendy i Gaerdydd; ond dylai pawb er hyny fo<l yn foddlon i aberthu yn amser y rhyfel ddifrifol bresenol. Y inae pin dynion ieuainc filoedd ar filoedd o hunynt yn aberthu eu bywydau dros eu gwlad, ac ni fyddai cau tafarndy at hyn nemawr o aberth ar v fath adeg. Dpwiswyd dirprwyaeth i wneyd cais am hyn o flaen yr Ynadon. GWYL DDIOLCHGARWCH.—Cynhaliwyd gwyl ddiolch- garwch yn Eglwys Dafen y Sul diweddai. Darllen- wyd y gwasanaethau am 11.30 yn Saeponaeg, a'r Litani yn Gymraeg am 3. gan y Parch. T. R. Davies, Llwynhendy, a phregethwyd am 10, 11.30, 3. a 6, gan y Parch. J. W. Hughes, Burry Port; a chym- erodd y Paich. T. R. Davies y gwasanaethau yn Llwynhendy arm 10 a 6. Parhaodd yr wyl yn Dafen nos Lnn a iioq Fawrth. OLADDHDIGAETH. —Dydd Sadwrn diweddaf cladd- wyd gweddillion marwol y foneddiges ieuanc Miss WiIIianis. Byiiett, yn 26 mlwydd oed. Aeth i Landrindod, ac yno cymerwyd hi yn a laf. Cafodd gvnhebrwng mawr a pharchus. Yr oedd y Clwb Rechabaidd yn cerdded yn chladdedigaeth. Gweinvddwyd yn (lyner er eysur i'r teulu parohus a g'tlarus g-all y Pir(-hii. T. R. Davies. Dewi Rant; J. R. Evans. r, a J. Evans, y Bryn. Gwnaeth Mr W. H. Jom- hefvd ddarllen gwasanaeth y Rechabiaid ar lan y bedd. Dynmnwn nodded Duw i Mrs. Wil- liams a'r teulu oil. PBTVCK OF WAI.KS -D.-Y Sul jiesnf (Hydref 4ydd! gwneir casgliad at y gronfa ddaionus yma yn Eglwys D'wi Sant. Y pregethwr drwy y dydd fydd Curad hynaf (senior curate) Penygraig. Cwm Rhondda.
REHOBOTH, CILRITEDYN
REHOBOTH, CILRITEDYN GWYL DE.—Cynhaliodd yr Ysrrol Sul uchod ei gwyl de flvnyddol dydd Sadwrn diweddaf, a ehafwyd dfwrnod braf. Diu>th nifer dda ynghyd i eistedd wrth y hyrddau, pa rai oedd wedi eu hulio a bara brith. C ifwyd anerehiad tarawiadol i'r plant gan y Parch. W. Davie-, ac araeth^, bwrpasol gan Mr. Thomas. Trelech. Dydd Sul diweddaf. trefnodd yr eglwvs uchod i w ricvd casgliad tuag at gronfa Tywy«og Cyinru. I --0-
Y GOLOFN F ARD DOL
Y GOLOFN F ARD DOL (Gan "Ttifynydd.") BWTHYN FY NHAD. "Rwy'n caru treulio ennyd Mrwn bwthyn yn y wind, Lie treuliais ddyddiau mebyd Dan ofal mam a thad. 2\1åt"r iorwg ar ei furiau Gyn lased ag erioed, Yn lledu'i irauld freichiau, Rr cymaint yw ei oed. Ond cry fach byth yw'r gwynfyd Sydd ar ei aelwyd lan, Yn yinlid ffwrdd bob adfyd A'r myrdd bryderon man. caru yr hen fwthyn Gynliesed ag erioed, A eillinll'r plant dilychwin Sy'n hapus dau ei good. Os rh;ti(i i ri iiii)ait forlo o lannau Cymru fad, M i wn y caf bob croeso Yn d. i dy fy nhad. Barry. JOHN ETANB (Tywi). I ASQUITH. A oes heddweh yn ein teyrnaB? Neu drals a brakt; Beth yw'r weith red hynod ddiraa, Wnaed yn ein gwlad? Rhoddaist in' dy air yn bybyr, Dros dy enau ac ar bapyr, Na wnaet ddim i boeni'r brodyr, Tra par'ai'r gad; Torraist dy addewid,—Hawyr, Yn rhwydd a rhad. Asquith mWYll, paid mwy bregethu, Ar draws y byd; Fod y German wedi pechu, Bydd mwy yn fud; Pu'n sydd fwyaf pechod weithian, Tori'th air a bod yn German, Neu'th addewid mewn cyflafan, rr wlad i .yd, Na wnaet newid deddfau unman, A'u gwneud 'r un pryd. Cymer gyngor Gymro gwledig, Awgrym i ti; Gwns. dy waith fel g-wr boneddig, Neu tro naill du: Neu os gwell yw glJmyt dwyllo, Gwlad sydd dan ei baich yn owyno, Cofia'n awr fod dydd y setlo, Ar bwys i ai, Daflu pleidiaeth do"} a ddelo, O'r llong i'r Hi'. ALLTUD SYFXAU.
I CARMARTHEN' GIFTS TO THE…
I CARMARTHEN' GIFTS TO THE FORCES. II The Mayor of Carmarthen (Alderman J. Lewis) desires t. acknowledge the i-eceipt, since our last I,ue of KOOth d<erib< d under from the ladies I mentioned. The goods have been received at the Head Constable's Office. Carmarthen, in the name of the Mayor:—Territorial Forces: Mrs. Prinn. 4. j Chapel-street, parcel of .ocks. Lord Kitchener's Army: Lady Mnnis, Peti!»ryn. Llangunnor. two pairs of bi Mrs. W. G. Evans, Greenhill, Carmarthen, blanket. The following goods hare been sent to Dale:—St. Peter's. Carmarthen. 10 bed ticks; St. David's, Carmarthen, 10 ditto: Water- I T street Cnlvinist.ic Methodists. 10 ditto; Mri". A. Soppitt- and Mi-ss Jones, Petervve 11. Johnstown, 4 I ditto. In acknowledging receipt of same Lieut. H. M. Green in a letter to the Mayor states the goods w ere most acceptable.
WAR RELIEF FUNDS.
WAR RELIEF FUNDS. PRINCE OF WALES. .\1. YOR OF L'LtMARTHE); FCD. Amounts alreauj acknowledged:—Keel Cross, Jb26 9. x'nnce ot Wales u uini, xiLio 4>. 6d.; General Fund, 4. Mr. T. Luwis, Brynglas— £ 10 10s., General. W. lu. WillittUis, jeweher—tilU. General. Ale&srh. Morris and Morris, .soncitots, Quay-street (second contribution)—ii4 4s., General. Churcliwardens of Ctirist L'ilurcll-£3 17s. 7d., General. Mr. Walter Lloyd, chemitt—ill Is., Prince of Wales; £ 2 b., General. Mr. Prices William*, :ioilcltor-ki is., Prince of W ales; £ 2 25., General. Rev. Gwilym Davies, M.A.— £ 3 3s., General. Messrs. Jonii iiios., Ikirneaville— £ £ 2s., General. Tabernacle Ü,lpÙ"t Cliuicn— £ 2 10a., Prince of Wales. Mrs. Edward Lester, Gwynfe-L2 10s., General. Mr. Gaunt, Picton-terrace— £ 1 Is., Prince of Wales; J61 Is., General. Mx. B. A. Lewis, Morfa House— £ 2 2s., General. Mr. W. D. Williams, solicitor, Parkydrissi— £ 2, General. Per Railwaymen at Carmarthen Town and Junction (two weeks' subscription)— £ 1 10* Prince of Wales. Mr. T. A. Jones, 4, The Paractt,-El Is., General. Miss Owen, Picton-terrace— £ 1, General. Rev. D. J. Thomas. Richmond-terrace— £ 1 Is., General. Mr. u.nd Mrs. Davies, St .David'.s-aveiuiie'— £ l Is., Prince of Waloa. Rev. Kerri Evans— £ 1 la., General. Mr. W. King Morgan, Albert House— £ 1 Is., General. Mr. F. H. Ellis, 11, Firanois-tcrrace—10s. 6civ Prince of Wales 10s. 6d., General. Rev. Leon sSt^pheiis. India-lO" Prince If Wales; 10s., General. Mr. K. Watts. 16, Morley-street— £ 1 Is., General. The Star Supply General. Mr. Oliver Jones— £ 1 Is., General. Mr. Thos. Davies, 125, Priory-street— £ 1 Is., General. Carmarthen Ratepayers' Association-IS- Gen- eral. Mrs. Barlass. Priory-street—10s. 6d., General. Mr. W. H. Evans, 56, Lammas-street—10s., General. Mr. Morgan Pritciiard, The Hollies—10s., General. Supt. J. Jone-s. Morfa-lanc—10s. 6d., General. Mr. Dyer, Fountain Hall-IQ5. 6d.. General. Mr. Griffiths, Friends' Arnis-10s., General. Mr. Wra, Davies. Croft Cottage—10s. 6d.. Prince of Wales. Mr. Ward. Balmoral—10s. 6d., General. Mr. D. John. 15. Tabernacle-terrace—10s. 6d., General. M r*. J. Thomas, Brynhyfryd—10s. 6d., General. I Mr. Edgar Thomas. Brynhyfrvd—lO.s. 6d.. General. Mr. J. Bright. 42, Francis-terrace—10s. 6d., Gen- eral. Mr. W. Davies, 1. BarIl.¡¡-road-10. 6d.. General. Miss Ann Jones, Gr-p-enbank-lN., General. Mrs. Hurst Lewis, 34, Francis-terrace—10s. 6d.. General. Mr. J. D. 104, Priory-street—10s. ód., General. Mr. d. Phillips, chemit-10s., Prince of Wales, Mr. A. J. Evans, 78, Lammas-street,— 10s., General. Mr. H. E. Ellis, Gellideg—10s. 6d.. General. Mr. G. Townsend, 18, Waterloo-terrace—10s., General. Employees of T. I.ewis, builder, Barn's-road (two weeks' contribution)—9B. 9d., General. Portion of employees of Cloth liall-bs., General. Tho CARMARTHEN JOI.R.VAL employees (third con- tribution)—os. 7d., General. Mr. H. C. Tierney. Picton-terrace—5s., General. Mrs. Walters, 15, Magazine-road—5s., General. Mr. VY alters, Railway Tavern—5 s., Geuerid. -lir. Jaiiics, Mr. J os. Morgan, County Offices—5s., Prince of Wale*. Mr. Rees John, Llwynmoredith—5s., General. Mr. H. Walters. 6, Richmond-terrace—5s., Gen- eral. Nurse J. G. Jones, 8, W aterloo-terrace—5s., General. Mr. John Morgan, Blutieuen-2g. 6d., Prince of Wales; 28. od., General. I Mr. F. G. Lewis, Magazine-row-5., General. Mr. J. B. Jones, The Workhouse—5a., General. Misses Owen, 32, Hichmotld-tl'rrace-!}, General. Mr. Wildtnan, Waterloo-terrace—3s., General. Mr. 1)1. Davies, 5, Waterloo-terrace—3s., General. Miss Davies, 15, Magazine-row—3s., General. Mr. John Thomas, 71, Lammas-street—2s. od.. General. Mr. J. Cooke. 52. Lammas-street—2s. 6d., General. Mr. J. N. Davies, 50, Lammas-street—2n. 6d., General. Mr. P. I). Lewis, Lammas-gtrcet-2s. 6d.. General. Mr. W. Lewis, 5, Union-street—2s. 6d., General. Miss Thomas, Pl,t(.,ri -terrace- 2s. 6d., General. Miss Jones, 1, Pic ton-court—2 s 6d.. General. Mr. D. Thomas, 2, Picton-court—2s. 6(1., General. Mijs Jenkins. 8. Magazine-row—2s. 6d.. General Mr. D. Harrie, 15, Magazine-ron —2 s. 6d.. General. Mr. Jones, 17, Magazine-row—2s. 6d., General. Mr. T. Jonc". 6. Picton-terrace— 2s. 6d., General. Mr. T. Evans. Tyr Banal—2s. 6d., General. Miss A. Evans, Tyr nanal-Z5. 6d., General. Mr. G. Wright. 56. Little Water-street—2s. 6d.. General. Mrs. Thomas, 4. Waterloo-terra<-«—2s. 6d.. General. Mrs. Anne Rees. Claremont Cottage—2s. 6d.. General. Miss Lizzie Jones, Penrhos Farm—2s. 6d.. General. Mr. D. Thomas. Lonsdale (second coil tr ibiition)- 2s. 6d., General. Mr. Hawkes. 33. Francis-terrace—2s. 6d.. Gent;ral. I Mr. X. P. Edwards, 33, 6d., General. Mr. Thos. Jone4". 5. Richmond-terract—2s. 6d.. General. 1is" A. M. 6d.. Cross. Mr. T. Jones. V nion-street (second contribution)— 2s. 6d.. General. Amounts under 2s. 6d. :—Prince of Fund, 1- General, £ 7 8s. 2d. I The Secretaries of the Mayor of Carmarthen's W ar Relief Fund have received thp sum of L20 10s. from the concert committee of the Trades and Laboilr Council. Owing to lack of space further contributions are held over till next week. York Ilousu, t. James's, S.W., 24th Sept., 1914. The Worshipful tiie Mayor of Carmarthen, Town Hall, Carmarthen. Dear Sir, National Relief Fund. I have to titank you for your letter of ttit- 2211(1 inst., enclosing cheque for 1200 in aid of the above Fund, on behalf of the County of the Borough of ('arrnarthen. — Yours faithfully, L. K. HAJ.SEY, ¡ CARDIGAN COUNTY COLLECTION (Continued). £ s. d. jlr. li. ( I"ryer. Manor House, Yer- wood 5 5 0 wood 5 5 0 Rev. D. Kdwardes, Vrynfryn 110 Llanrhystid Baptist Church 5 5 4 Bliieneefn C.M. Church « 5 5 0 Bliieneefn C.M. Church « 5 5 0 Mr. Joseph Evans. Llainfairfawr 110 Major H. Cas>, D.S.O.. Dolyllan 5 0 0 Mr. J. I. Morgan, Nantceiro 10 0 o Mr. J. I. Morgan, Nantceiro 10 0 0 Mr. C. Lloyd, Waunrfor 3 3 0 I Llanerchaeron and Diliewiil Churches. 9 7 0 Col. H. W. Brenchley. Glaneirw 6 0 0 Mr. E. L. Essex flown, The lVIount lIe Mr. J. Griffiths, Birdlip 110 Mr. E. Jones, Lochtyn 2 2 0 Dewi Sant Church, Llansantfraid 1 5 5 Llangranog Parish CJollcction 21 5 0 Rev. J. R. Davies. Llanddewibrefi 3 2 3 Mr. Savile Miles. Cardigan 10 0 Hawen Congregational Church 12 1<3 0 I Bwlchllan C.M. Church 2Q 19 0 Rev. J'. F. Lloyd, Llanilar 1 0 0 Llanfihangclgeneu'r Glyn Church 6 0 4 Talybont Church 2 0 0 Mr. M. L. Vaughan Davies, M.P. 100 0 0 Cynfyn, per Mr. D. L. Jones 2 14 6 Capt. 11. James, LI anfihangel 5 5 0 Y spyttystwith Parish Collection 26 5 3 Bettws Bledrws Churoh 3 17 3 Mr. D. Williams, Tynberth 2 2 0 Llangeithio C.M. Church 17 9 Q Mr. D. J. Rees, Lampeter 1 0 0 Mr. S. Davies, Coedpark 1 0 0 Capel Mair Cong. Church, Llanfair 12 4 0 Bethel Baptist Ciiurcii, Silian 3 11 9 Maesffynon C.1. Church, Llangybi 8 10 3 Llaiifihatigel fad Parish 53 2 o Berth C.M. v .M 14 15 1 To; h September 1,149 19 5 LORD-LIEUTENANT OF CARMARTHEN- FUND. Dear Sir.—I have much pleasure in acknowledging receipt of the following subscriptions received to- wards the above fund from friends and collections made in churches and chapels throughout the county. I should like to draw attention to the splendid effort made in the Pontyberem district. A cheque for £ 106 7s. was sent by the Rev. Ben Morris, Caer- galem, as a result of a collection made in and around Pontyberem. Mr. Daviess. Cwmgwen, Pen- cader, who sent a chequc for JB5, is probably one of the oldest subscribers, being in his 89th year. £ s. d. Brought forward 870 10 6 Collection Pontyberem district, per Rev. Ben Morris 106 5 0 Ind. Order T,Iaiielly 25 0 0 Jerusalem Cong. Church. Gwynfe, Llan- gadook 5 14 9 Al.vilrim, St. » 4 0 C St. Mary's Church. Court Henry, Golden Grovo 3 0 0 j Baptist Church. Cwmfelin Mynach, Whit- land 10 16 0 Hebron Baptist Church, Poncnder 1 15 0 Soar Rapt. Churoh, Llwynhendy. Llan- elly 7 9 0 Eberezer Cong. Church. Ahergwili 10 14 0 Cal. Meth. Chapel. Pontyryniswen, Nant- garedig 6 0 7 Congregational Chapel. Abergorlcch, Nantgaredig 12 0 0 j The Lord Bishop of St. David's, The Palace, Aborgwili 10 0 0 Mr. W. J. Davies, Cwmgwen, Pencader. 5 0 0 Yours truly, I J. W. GWYXNE-HUGHES, Lord Lieutenant. Tregey b, LI audi lo, 28tli siopt-eniber, 1914. Cheques and Postal Orders should be made pay- able 10 the Prince of National Relief 1 und and sent to me direct or to Capital and Counties Bank, Llandilo. SOLDIERS AND P-AILUü; FAMILIES' ASSOCIATION. INCLUDING TERRITORIAL UNITS. •Sir.—The weekly meeting of the above Associa- tion was held at the Guildhall, Carmarthen, oil Saturday, 26th Sep&ernber, at 12.15. There wero present: Mrs. Gwynne Hughes, Lady Dyn- evor, Mrs. Rudman Saunders, Mrs. Protheroo- Beynon, Mrs. Pugh. Mrs. Hewlett, Miss H. Davies, 1. Pryse i^loyd, Mrs. Spurrell, Mrs. Howell, Mrs. Biigstocke, Mrs. Thomas, Miss Evans, Mrs. Fryer, ifcret^ry: and Capt .Harris, treasurer. A letter from the War Offioe was read intimating that although the new scale of separation allowance for wives and families of men now serving in the army would come into operation as from tho 1st October -there mixtit be a little dolay- in distribution of the same, so that relief should be given until the new payments are made regularly. Wo have to acknowledge the receipt of the fol- lowing subscriptions and collections made in various distric Collection Llamldarog Church, per Mr. Evan Davie#. £ 3 2. 8d. Per Mrs. Neu land, Dolhaidd: Collection Llan- IIwni Parish. £ 4 9s. 6d. Mrs. Thomas, Brvnhajfod. je2; Miss Llovll. Pontllwni, JEl: total, £ 7 9s. 6d. Per Mrs. Lloyd Pryse, Glungwili: Collection Llan- pumpsaint and Llanllawddog districts. £ 5 6s., in addition to jB7 19s. 7d. previously forwarded. Per Mr. Thomas, T,Imii-,irthney: Collection made by Llanarthney Parish Council, J634 3. 6d. Mr. George ('HT-ver, Wenallt, JB1: Lady Hills- Johnes kindly forward«><l 5s. towards typing ex- penses. Air. J. Gwvnrie Jones who kindly under- took the work returned the 5s. as subscription. Bundle? of clothes from various districts were received as follow* :—S.ept. 12: Ammanford 91. New- ofistle-Emlyn 12. Llanegwad 11. Llandovery 36. Llan- fihangel 52. Cwmgwili 15. Kidwelly 8. Carmarthen 35. Llaivu'thney 3. Whitland 10, Ft Clears 2. Lhn- dilo 55, Llnmrendeirne 5. Sept. 19: Wbitland 9 Merthvr 12. Llandilo 2-3. Penvbont, Trelech. 1. Kid- wellv 7. Carmarthen 21. Llanarthney e. Gwynfe 17. Lautfharne 15. Llani^adock 10. Mydrim 7. Amman. ford 20, Newcastle-Emlyn 21. IJanegwad 11. Twenty-five woollen «hirt«, 1 doz. pair socks to Territorials now at Dale. 4th Batt. Welsh Recriment; 2S woollen shirts to Pembrokeshire Yeomanry now quartered at Cnwton. Norfolk. ^'ours truly, B»TR.TRK President.
KIDWELL Y NOlEt
KIDWELL Y NOlEt For some weeks past the ladies forming the Red Cross Sewing Class have been meeting twice weekly, and as a result a tine assortment of suitable articles for our wounded soldiers has befn produced, and these have been forwarded by Mrs. Geo. E. Bowen (Mayoress), who is president of the local committee to the Depot at Carmarthen. As the supply of these garments is, for the present, adequate, there will be no further meeting of the Sewing Class until further notice. The first session was closed on Wednesday evening in last week, when the membe-s were entertained by the committee to tea at the Town Hall. With one or two exceptions, there was a full attendance, and a delightfully pleasant even- ing was sppnt. At the close, the Mayoress was heartily thanked for the active interest she had taken in the work of the class, on the proposition of Mrs. H, g. Smart, seconded by Mrs. Daniel Mededith. Votes of thanks wer* also accord ."d Miss Griffiths, Henblas, secretary; Mrs. D. Mere- dith. and Mrs, Harold Grenwood, who had len- dered invaluable services; to the authorities of the Wesley an liiii-ch for the use of their china, etc., and to Miss Nicholas and the girls of the Hillfield School for their gift of garments. The proceed- ings terminated with the singing of "Hen Wlad fy Nhadau" and "God save th. King." The Red Cross Nursing Class, conducted by Dr. j T. R. Griffiths, has been very largely attended, ,tn(i I betw»H>n iO and 40 ladio-s will undergo a qualifying examination in due coutw. The manner in which the women of Kidwelly have risen to the occasion in the national emergency is worthy of the highest possible praise, I The Kidwelly Boys ilkhollse Camp, Saii'Kury Plain, are in good spirits, and continue to be in demand for their vocal abilities. At a second cci- 4art Biveh in aid of the Prince of Wales' Relief Fund at the filiage of Shipfcon Bellinger, the clew- ing programme was renderedBass solo, "Wolf," D. J. Morgan (conductor); tenor solo, "Thora,* D. T. Rees; recit. soug, "Titanic," Sidney Thomas; tenor solo, "Queen of the Earth," Charlie Gibbt:ci; duett, "Lie treigJa'r Caveri," Morgans and Reei; chorus, "Comrades, Party; finale, "Hen Wlad fy Nhadau.' So acceptable .was the performance that the audience made a collection amongst themselves f-or distribution among the members of the choir. The officers have also honoured them by an engage- ment to sing at their Mess. Messrs. David John and Tom Lewis, sons of Mr. C. R. Lewis, Ladr- street, who is proud of the fact that four of lis sons have enlisted in the New Army, havébepIi promoted lance-corporals. Some of the Kidwelly lads have been given places in the Rugby "rd Association Teams of their regiment, and a match with the South Wales Borderers has been arranged. The above information is furnished by Private Emlvn Williams, who concludes his letter; ''We ate sorry to lose an old pal. Charlie Gibbard, who is leaving on Wednesday, but don't know where. He will be missed as a singer. Thanks for the JOJR- NAL; glad to hear the ntws about the dear old home." Mrs. Harold Greenwood, The Priory, tas rpceived an appreciative letter of thanks for supply of stationery forwarded to the camp for the use of the Kidwelly men. supply of stationery forwarded to the camp for the use of the Kidwelly men. The English Wesleyan Church had been very tastefully decorated for the harvest festival, which was held on Sunday last. The services were well attended, and the musical portion was rendered with I heartiness. The Rev. J. Bryant. Llanelly, superin- tendent circuit minister, preached & series of ad- mirable sermons. The ladies responsible for the decorations were;—Mrs. Isaac James, Mrs. Arthur Morris, Mrs. D. Francis Davies, Misses B. Isaac, Emma Hughes, Effie Higgs, Fanny Joiiois and Sophjv Loosmore. Congratulations to the following on their respect- ive successes:—Miss Mildred Jones. Ladv-streei Llanelly County Girls' School. Senior Gertificato Central Welsh Board; Miss Marion Anthonv, Paris House, Carmarthen County Girls' School, Junior Certificate C.W.B.; Mr. Percy Jones, Castle Sohool House, Llanelly County Boys' School, Junior Certi- ficate C.W.B., and Miss Emily Looamore, Myrtle Cottage, Hillfield Council Girls' School, Bursar Scholarship tenable at the Llanelly County School. The Alpha Cinema, Kidwelly's first and only pic- ture palace, was opened last night. In addition to a series of first-class pictures, a variety performance was provided by Mr. Tom Owen (the famous Welsh come ian, assisted by a strong company. Fuller particulars next week. 1 he following is a copy of the pogramme of a concert g,ven by the Kidwelly recruits in Parkhouse w >>P' rU7 £ lain' 111 aid of tho Prinei* of Pi'rt *1 CW ='vr MoiK,ay> September 14th:— t p-i Male Voices; song, D. Charles Gibbard; recitation, Sidney Thomas; song, Il°lA a,r' Glory," V. E. Roberts; paft song, -Comrades." Malo Voices; gong "Good Company," F. i Plowman. Part 2: Welsh song. ijffale Voices; duett. Two Friends; tenor son. D. T. Rees; song roext Sidney Thomas; bass »ong, IJ. J. Morgan; Welsh anthem "T Fatfiors," Choir. PinJo, 'God Saye^he Kinj.1' — —
Begone Cnrnmrtbensbtie ----------.
Begone Cnrnmrtbensbtie Any information in the possession of our readers, or any comment respecting the various mattes leu erred to in these notes, will be welcomed by the, Editor for publication.
i liOM THE "CARMARTHEN JAURNAL…
i liOM THE "CARMARTHEN JAURNAL JsRiUAY, SEirTEMBEU 50, 1814. At a General Ordination held on Sunday llit, in the parish church of St. Peter's, in this the Lord Bishop of t. David's ordained 13 Priest* and 5 Deacons, whose names, from an unforeseen circumstance, we have not been able to procure this week, but shall insert them in our next liulit- Der. An appropriate discourse was delivered on the occasion by the Rev. T. D. Evans, who took for his text 1 Tim. iv. 16. The Lord Bishop of St. David's was ploaaed to hold a Special Confirmation on Tuesday last, at St i eter « Church in this town, when thirty-five n, sona were confirmed. Wo are concerned to state, that Mr. Georve Rees, of St. Catherine s Mill, m this town, H. young man of excellent character, and who ha already suffered considerably from depredator-, iii,i incclldiarieos, continues to bo annoyed by some ovn-disposed person or persons: a written paper, containing the .following threat, was Intel v placarded on his door:: I will be revenged on you G. Rees, -before this month is out." We regret to state that the house and work swP of V. Thomas, hatter, of Danforddgaer near New Inn, ( armarthenshire. were, on Monday entir, .y consumed by fire. The above-mentioned person being employed in burning turf on :l" a joining common, and his wife being absent, of the cinldren applied a brand of furze to some straw lying against the wall of the house, » thatched one, in consequence of which the whoie of the premises were set on fire, and, with a large quantity of wool, &c., were completely consumed. An aged man, in crossing Priory-street, in this town, yesterday, at the moment a cart was passing, was thrown down, and run over by the same; but fortunately escaped without sustaining any material injury. At Llandilo Now Fair, on Wednesday ja-t cattle of a superior sort fetched good prices- hut thee of dilfc.™, deiscription rLLeJ Zr most part on hand. dat1! Ufnf°ftl!naVr at'Cldent ba],'peiied on W<lr:e- day last at his Majesty's Dock Yard, at Pater in the harbour of Milford. A brig was delivering timber, and having a large pile along side, the Mastor incautiously went on it, when the timber gave way. by which hÎji leg was broken, and iur body much bruised; a boy also received soirie injury. A shocking accident happened on Mondav last, near the Gobowen, Oswestrv; Robert Jone* a labourer, having gone down into a well, for the purpose of cleansing it, when he reached the bottom, the brickwork gave way, and the unfor- tunate man was buried under a mass of brick timbers, and rubbish, about seven yards dwp. In expectation that he was suffocated, no active and continued endeavours were made for the recovery of the corpse. The work. therefore, of getting the earth and rubbish out of the well went on but slowly, until Wednesday, when some experi- onced colliers came from Chirk, and worked till night. On Thursday morning, about ten o'clock, they were astonished by the voice of the unhappv sufferer, from the bottom of the well, who dis- tinctly called for his ma -,ter. -Imm(-diat(,Iv the greatest exertions were made to get him taken out. At three in the afternoon, they had so far cleared the well as to be able to reach the manV -face, and to administer, under a srit, direc- tion. a small quantity of warm water-gruel. But it waa not till about three o'clock on Fridav that they could clear all the rubbish from about his head; nor till after the poor man had expired about half in hour; so that twelve hours hllc1 elapsed from the time that they gave food tr the unfortunate sufferer bciforo they could clear the rubbish from his head. MARRIED. On Tuesday last, in St. Peter's Church, in tliic town, by the Rev. W. H. Barker. Vicar. James Thomas. Esq., of CAglas, Carmarthenshire, to Catherine, sixth daughter of Thomas Taylor. Es- l Morohant, ■I.?, feD- ..aU At Haverfordwest. Pef'rtfbfokoshiro, where >f" had been on a visit Mrs. fiafhMtt/ wife of Vr- Bathnm, of Powiok, near Worcester. At Clynhir. Carmarthenshire. Miss Du Buissot1- onlv eurviving daughter of the late Peter D" Buisson, Esq. I
Advertising
— LOANS. £ 5 to f,;oo ADVANCED promptly and pn vate on your written promise to pay Repayments I by easy instalments to suit your income For agreed periods— IJB5 repay £ 6 *1.0 „ £ 11 £ 20 £ 22 £ 50 repay £ 55 £ 100 „ £ 110 £ 200 „ £ 220 SPECIAL TERMS TO FARMEQS & PROFESSIONAT MEN. NoChargp untessbusiness completed. Irnrn". piate attention given to inquiries by Post, 'Pbonp. or personally, andstrictest privacy assured. GEO. FRY & Co., 11, Dyn^Vor Place, Swansea Dóckl. Under J*ew Management -r