Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
GLYWSOCH CHWI
GLYWSOCH CHWI Fod Cymdeithas Arnaethwyr Mon it ■wedimir»v vn Llangeíni 1 Fod ihai" ya tybie(i mai "lloirudd 1" iaeth" ac nd "marwolaeth naturiol" fyddai y dyfarniad p) cynhelid ewest ar yr achos ? Fod I hai yn methu gwybod pa un ai genedigaeth, p:ioda?, ynta marwolaeth o; dd gymiryd He yno ? Fod gene ligaeth Undeb Amaethydd ol Mon priodas y tirfeddianwyr a'r am- I aethwyr, a marwolaath Cymdeithas yr Amaethwyr, wedi eu cofrestruyr un dydd yn yr un lie ? Nad yw gweithwyr Mon am anion y rhai achosoddlhyn i'w cynrychioli ar Gy .-or S ( Oi viiii eto ? Mai lle I anghymarus yw ieuad y cdau fraw i hyny sy'n talu ymweliad ar ddwy hono yn Ll 1 Fod h, n yn wir yo. neilldiml o gym- hwysiadoi at yr ieuengaf o'r ddau ? Fod tmryw o ft:chgyn yn canu wrth iddynt basio, Y Fam a'i Phlentyn ? Mai fel hyn yr adroddai un brawd ei brofiad wrth fyned adref y n0d or blaen Ceir ambell ferch ar hyd y by J, Ystyria llawer un Yn berffaith mewn prydferthwch byw, Nes drysu tempar dyn; Pe gwelwn i hwynt fel y rhain, Dywed wn yn fy nghan; Ond llawer h-arddach genyf fi Fy widw fechan lan. Fod din yn M yn dyweyd fod brawd nel IIUJI yn llawn natnr dda? Fod un o'i elyniou wedi sylwi y gallai fod felly, am mai ychydig ohoni a ddefn- yddiodd erioed ?J Fod an hen lancjaur yn Ng yn dyweyd na buasai ef byth yn priodi dynes dal ? Os y pr oda o gwbl mai dynes fer a gymer efe ? Mai yr egwyd lor y aweithredai arni fydd dewis y lleiaf o ddau ddrwg ? Ein bod yo peidio cyhoeddi ei enw rhag* drygu ei ragolygon yn y farchnad briodaaol ? Am ddyf ,;8 clochydd mewn eglwys yn agos i Br.stji i gwtogi pregeth ei ficer hir- wyntog t Mai y cynllun oedd rhoddi dim ond pytiau bychin o ganw/llau yn y canwyll brenau obob tu i'r pulpud 1 Fod y canwyllau wedi ilosgi allan cyn bod y ficer wedi t.- addodi" haner ei biegeth Gan nad oedd y bregeth ya ei ben nac yn ei galon, nad oedd gan y pregethwr ddim i'w wneyd ond ei thori i fyny, gyda "Bendith ar hyn" yn bur ddiswta 1 Fod y cynllun wedi bod yn llwyddianus am amryw Sabbothau 1 Fod y ficer wedi darganfod yr ystryw erbyn y Sabboth d.weddaf ? Ei fod wedi darparu meddyginiaeth ? Iddo ddwyn dwy ganwyll gyfan gydag ef yn ei boced ? u Iddo dynu y rhai hyn allan a'u goleu, pen aeth canwylhu y clochydd allan 1 Fod y gynulleidta mewn canlyniad wedi cael y budd o'i bregeth ar ei hyd ? Na wyJdis sut yr oedd y clochydd yn teimlo pan welodd ei fod wedi cael ei wneyd ? Mai llawysgrif aneglur iawn sydd gan un o ferched ieuanc Gltn ? Fod hyn wedi tafla dyn ieuanc o L-n i helbul fawr 1 Ei fod wedi cynyg am ei Haw a'i chalon, a'i bod hithau wedi addaw gyru atebiad iddo ar ol Fod y llythyr wediageJ, ond fod y brawd yn methu yn glir a gwneyd allan pa un ai derbyn ei gynyg ai ynte ei wrthod yr ydoedd 7 Fod arno ofn y bydd yn rhaid iddo dd'od yr holl ffordd o Lundain i Gymru i g&el esb)nlad arno ? Fod arno ofn ei digio drwy wneuthur anrhego typewriter idJi ? Ei fod yn dal i gredu fod ei claalon yn dda, os yw ei Haw yn ddrwg 1 Fod cyfaill wedi dweyd wrth un o aelodau seindorf linynol-- fod yn rhaid iddo bellach ymroi ati o ddifrif i ddysgu y scales 1 Fod y brawd yn dweyd nad oedd arno rhyw lawer o frys i wneyd hyny ? Mai ei reswm oedd ei fod am brynu tipyn o solos ,a dygu y rhai hyny yn gyntaf, ac yna y caffai ddigon o amser gyda'r scales ? Mai pur dywyll yw rhagolygon y I brawd i dd'od yn (hwarenydd enwog ? Am yr ymladdfa gymerodd le yn agos i orsaf P-s ? Mai'r hyn mewn dadl oedd Haw ch ieuanc o Dcl-a N 1 Y bu raid i'r heddgeidwad ddyfod yno i wastadhau pethau cydrhyngddynt ? Mai testyn difyrweh neiliducl i drigolion yr ardal oedd deall fod dyn ieuanc arall wedi cipio y ferch oddiar y ddau baffiwr ? Mai dyma fel y cannodd Ednant i Shion Pob Feth a Shion Dim Byd 1- Mae ambell leu cyn digiif I'w ganfod is y nen A mwy o synwyr ynei droed 0 gwrs nag yn ei ben; Mae'n trio y peth yma Ac arall bron o hyd, Neayw y truan drwyddo draw Yn Sion pobpeth a Sion dim byd. Ceir ambell i amaethwr Yn lledu'n fawr am clir, Pe caffai ef ei ffordd ei hun Cymer'sai yr holl sir Mae'n cynnyg ar lie yma Ac acw bron o hyd, Nes ydyw'r dyn er gofid blin Yn Sion pobpeth a Sion dim byd. Mae ambell un yn myned Yn siopwr doniol, taer, Ond blint, wed'yn cyn bo hir Ac u yn grydd neu saer; Mae'n treio pob celfyddyd O'r cywrain geHau i gyd, Xes bvdd o'r diwedd druan, tlawd, Yn Sion pobpeth a Sion dim byd. Os ydyeh am ragori A llwyddo yma a thraw, Ymdrechwch wneud yn fawr o'r peth A fvddo yn eich llaw ;Jae'; hwn sy'n treio pobpeth, Chwi wyddoch hyny i gyd, Yn myn'd i'r bedd dan'r enw hyll 0 Sion pobpeth a Sion dim byd. =
[No title]
Fe wneir aohwyniad cyffiedmol fod y rhan ,,ymau ™S 0 «K0« yn anriiculiad^vy; ogymaint ag dy broffeswriaetli feddygol wedidan^os ynn adileddarfodyr alkalies a ddefnyddir yn gan wi.euth.wyr tremor, yn nghy- da nLter bras, yn furfio »5'llT<idd. s.e,>°nd- aidd sydd yn hynod o beryglus i iechyd. I Gyda golwg ar mem, a wM.r gyda gofal. megis eiddo Mr Oadbury, md yw ygjrth- •ynebiadau hyn yn XioAoh.—Whitehall I friete. t
CALON GOLLEDiU j --
CALON GOLLEDiU j [GAN G. MANVILLE FENN.] VI. Aeth dwyawr yn rhagor lxeibio._ Hollol anmhosibl, machgen i," meddai yr yswain, fel y safai am funyd ynnghyntedd mawr y Palas. Byddai yn ddigon i ladl y gaseg, heb feddwl am danoch eich hunan. Mae'r ystorm am barhau; gan hyny, diolch- weh i Dduw eich bod mewn lie diogel. Ydyw eich pobl yn gwybod i ba le y daeth- och ?" Ydynt, syr." > j Felly rhaid i chwi aros." | Cerddai'r dydd yn mlaen yn araf, a'r i eira yn dvfnhau yn gyflym, a cheisiai yr yswain wneyd ei ymwelydd yn ddedwydd gyda'r cysuron teuluaidd a'i hamgylchynai. Ond cadwai Beatrice a Janet eu himain yn eu hystafell, ac yr oedd y lie yn ymddangcs yn oer er gwaethaf y tan ffsvrneisiol oedd ar yr aelwyd. Bwytawyd y ciniaw heb arch- waeth, ac nid oedd y botel a'r gwin yn dwyn lloniant; mewn gair, nis gallai dim fod mor annifyr a digalon a'r prydnawn hwnw. Yr unig ffordd a welai yr yswain i dori ar undonedd y prydnawn oedd myned oddi amgylch gyda Lidgate i ymladd a'r elfenau, ac i edrych a oedd y gweision yn edrych ar ol y da, a chydag anhawsder mawr y gwnaent eu ffordd drwy yr eira trwehus. Daliwyd hwy gan y nos, ac wedi iddynt ddychwelyd i'r ty, rhuai y gwynt yn y simneu, a lluwchiai cymylau o eira i guro yn erbyn y ffenestri, fel y ceisiai yr yswain a'i ymwelydd eistedd i lawr i fwrw yr amser heibio trwy gymhorth y gwirod. Tua chwech o'r gloch ymunodd Beatrice a hwy. "Y mae Janet wedi myned i orwedd," meddai, "y mae ami awydd cysgu." Ni ddywedodd neb air, tra yr eisteddai i lawr mown tawelwch, ac y taflai Lidgate a I hithau ambell olwg ar eu gilydd yn awr ac eilwaith, tra y syllai yr yswain ar y tan yn synfyfyriol. "Gwell galw am y te i'r bwrdd, ngeneth i," meddai o'r diwedd. Y nefoedd, y fath Wyliau Nadolig Cyn iddo o'r.braidd ddyweyd y gair, yr oedd curo mawr wrth y drws, ac fel y deuai dau o'r gweision yn mlaen yn frawychus, j agorodd y drws ei hunan. Yr oedd yno ruthr o wynt ac eira a'r tan yn yr ystafell giniaw yn anfon i fynu gwmwl o wreichion i chwrlio drwy'r simneu, fel y tripiai rhyw ddrychiolaeth wedi ei amdoi ag ei i mewn drwy y drws i freichiau yr yswain. Cauwch y drws yna, ferched! Dyma, pwy bynag ydych, dowch at y tan." Brandi meddai yr ymwelydd dieithr, haner rhewedig, ar golli ei anadl. Diolch!" Llyncodd y gwydraid brandi, ac ymoll- yngodd i'r gadair a estynasant iddo. Yr oeddwn wedi ofni nas gallwn byth gyraedd yma yn fyw," meddai, yn wanaidd, "Tren—ymgladdu—yn yr eira -cerdded- er dau—yma—o'r diwedd—Janet—p'le mae —Janet ?" Aeth i lesmair tra yr oedd y geiriau di- weddaf yn d'od dros ei wefusau, a chan roddi gwaedd gryglyd, agorodd yr yswain goler ei gob oedd wedi ei botymu yn dynn dros gadach poced mawr oedd yn cuddio ei wyneb. Eric Lee," gwaeddai'r yswain. Ymollyngodd Beatrice i'w chadair, a daeth rheg o enau Lidgate fel yr edrychai yn wyllt o'i amgylch. "Melldith arno alia i ddim ei ladd I yrwan," meddai'r yswain, a llais garw, paham y daeth ofe yma ?" I. Fel yr oedd yn llefaru, agorodd y gwr icuanc ei lygaid, ac edrychodd i fyny yn I, synedig i wyneb yr yswain. Yna yinddang- [ osai fel yn ymwybodol o'i sefyllfa, oblegid yr oedd y gwirod a gymerasai yn dechreu ei j adfywio. Estynodd allan ei law a gwen- 1 odd. Ynfydrwydd oedd anturio," meddai yn wanaidd. Yr oeddynt yn dyweyd yn yn wanaidd. Yr oeddynt yn dyweyd yn yr orsaf fy mod yn wallgof, ond yr oeddwn yn rhwym o ddyfod. Peidiwch a dychrynu, Janet. Yr ydw i'n d'od at if fy hun. Plie mae hi ?" Yr oedd yn ddystawrwydd fel y bedd, ac cdrychai y gwr ieuanc o amgylch gyda In ny 1-11, syndod o un wyneb i'r llall, yna ar yr yswain drachefn, tra yr ymaflai hwnw yn ei ysgwyddau yn ffyrnig. I Paham y daethoch yma. ?" Dyfod ? yma F" meddai y dyn ieuanc a chiliai y lliw oedd yn dechreu gwawrio ar ei rudd ymaith, Arhcswch meddai. fel y ceisiai sefyll i fyny. peidiwch a dyweyd —Janet—ydyw hi yn wael Ydyw," meddai yr yswain, a chan edrych yn graff ar yr isgadbon ieuanc, dywedai yn araf, Y newydd am eich priodas — "Pa beth ? Yr oedd mwy o swmbwl cyffroawl yn ngeiriau yr yswain nag yn y gwirod a gymerasai y gwr ieuanc lluddedig, ac efe a lamodd tuag atto. Priodi meddai, pa ffolineb ydyw Ityn, Mr Hampton" Priodi ? Myfi ? Arhoswch chwi I A ddywedodd rhywun y celwydd melldigedig yna wrth Janet ? "Hal" meddai'r yswain, gan ollwng anadl hir—"Y celwydd melldigedig yna Gwelwch! meddai yn rhuadwy, gan frasgamu ar draws yr ystafell, ac agor y drws, Janet, fanwyl eneth tyred i lawr." Daeth yn ol, a gwg tywyll fel y nos ar ei wynebpryd, fel y safai o flaen yr ym- welydd, oddiar gob yr hwn yr oedd yr eira yn toddi ac yn syrthio. "Yroedd o yn y papyr boreu heddyw eich bod wedi priodi rhyw foneddiges hardd yn Plymouth- geneth o Devon- port." Dichell—ystryw—celwydd meddai'r dyn ieuanc, gan ymaflyd yn ei gob a'i thaflu i lawr. Gwaith melldigedig pwy ydyw hwn r Disgynodd ei lygaid ar Lidgate, tra y sylldremiai Beatrice arno yn wyllt, ac y disgynai i'w heisteddle mewn haner lles- mair. "Janet! Janet 1" gwaeddai'r yswain yn uchel, gan redeg tua'r drws. Janet, tyred i lawr." Daeth y gwasanaethyddion i'r neuadd wedi eu cyffi oi gan ei lais. Ewch i fyny, a dygwch eich meistres i lawr. Na, mi af fi fy hunan." Clywid troed trwm yr yswain yn myned i fynu'r grisiau, yna uwchben. Galwodd drachefn, ac yna daeth i lawr yn frysiog. Tyred yma, Beatrice Janet—dywed- aist ei bod yn gorwedd i lawr—nid ydyw yno. Tydi, yna; pa le y mae dy feis- tres P Nid oedd neb yn atteb, a doehreuwyd chwilio yn brysur, a pharhawyd i chwilio ac erbyn hyn yr oedd y ffaith yn yn amlwg i bawb: cofiodd un o'r merched iddi glywed drws yn cau tuag awr yn ol; Yr oedd Janet wedi myned allan i'r ystorin. ac fel yr oedd y mecldylddrych hwnw yn dyfod yn iwy amlwg; goleuwyd lanterni a chafwyd sicrwydd am y ffaith, oherwydd yn ymyl, o'r tu allan, yn llwybr yr ardd. 1 yn y lluwch gwanegol, gellid gweled yn an- | eglur tua dwsin o olion traed bychain yn cvfeirio tua'r ardd, ac oaciiyno, y nefoedd a wyr i ba le yr eknt. •' Allai hi ddim myn'd yn mheli, medciai r yswain yn gryglyd. Beatrice, wyddost ti rywbeth am hyn ? Dywedaist ti ei bod yn .gorwedd i lawr. Ddywedodd hi rywbeth pan y gq.de waist hi F" Ysgydwodd Beatrice ei phen tra y dalini yr yswain y liusero yn ei gwyneb. Na ddywedodd hi ddim," meddai, dan ruddfan. 'I Dyna; dos i mewn. Deued y merchcd i'th gynorthwyo. Os gwel Duw yii dda, dychwelwn cyn hir. Bydded genych ddwfr poeth a plilancedi yn barod. Eric, fachgen, dos i mown. 'Dwyt ti ddim yn ffit i ddyfod gycla ni. Mae Lidg ate yma, a'r dynion-nô1, y dynion a iiiinau a ddaw o hyd iddi," Ciliodd Lidgate yn ol l'hag y llygaid llym a dremiai yn ddrwgdybus arno ond mynai yr isgadben ymwasgu at ei ochr ef. "Myned yn ol ?" meddai. Pa fodd y gallaf 'Doedd yr un atebiad i'w gael gan yr yswain, ac aeth y dynion—pump ohonynt oedd yn byw yn y bwthynod gerlltw-pob un a'i lusern a'i bastwn, a ddUynasant eu meistr yn rhes nior wastad ag oedd bosibl, yn araf drwy'r eira, gan Chwilio pob man am dani, A chwilio heb ei chael hi." (l'w barhau). [Bu raid i ni, oblegid prindcr gofod, adael allan yr wythnos hon y nofel Duwies y Coed." Cyhoeddir hi yr wythnos nesaf. -GoL.]
lIYJIBYGYDDIAErrn YN MON.
lIYJIBYGYDDIAErrn YN MON. [Ar OLYGYDD Y WERIN."] S Yn,-Wrth hym bygyddiacth yn y penawd uchod y deallir ymddygiad gwasaidd nifer o ffermwyr Mon mewn cyfarfod a gynhaliwyd yn Neuadd Drefol Llangefni, ddydd Iau, Ionawr 5ed, 1893, i geisio sefydlu Undeb yn eu plith. Wrth gwrs, gan fod yr amcan yn un pwysig a chanmoladwy, daeth nifer luosog yn nghyd trwy wys a gwahawdd er dathlu y fath symudiad pwysig. Gwnawd yr amgylchiad yn hysbys mewn amryfal ffyrdd, trwy gylch-lythyrau ysgrifenydd j mudiad, trwy gloch a cheg pregethwr 'strydoedd Llangefni, a thrwy lythyr godidog(?) mewn papyryn a gyhoeddir yn ninas gadeiriol sir Gaemarfon, yr hwn. a ysgrifenv/yd gan un sydd yn preswylio yn nghym'dogaeth bryn gwr Ann, Tybiaf y bydd angen peth wnibredd o disinfedunts ar awdwr y llyihyr hwn erbyn etholiad nesaf Cynghor -Sirol Mon. Mewn atebiad i'r gwahanol alwadau hyia, daeth lluaws o dirfeddianwyr, ustusiaid, henuriaid parchus, a chynghorwyr doeth y Cynghor Sirol, arnaethwyr, saddleriaid, tinceriaid, maelwyr 'menyn, porthmyn moch, treth-gasglwyr, cigyddion, a thad gweision tD 0y ffarinwrs Mon. Yn y lie heintus hwn ar y dyddiad a nodwyd, bu farw yn dra sydyn Undeb Amaethwyr Mon," wedi byw o hono am y cyfnod o dair ivyth iios, fel o'r braidd y gellir dweyd ei fod wedi byw yn hir a marw'n hen." Llindagwyd y peth bach yn nhy, a chan, ei garedigion (?) ei hun, cyn Iddo gael cyfle i ddangos i'r byd o ba ddefnydd yr ydoedd. Cynhelir cwest arno tuag ardal Bryngwran yn adeg etholiad nesafy Cynghor Sirol. 0 Yn yr un lie ag y bu y plentyn hwn farw, a thua'r un adeg gythryblus, ganwyd anghenfil hyll iawn yr olwg arno. Dywed naturiaethwyr mai freak of nature sydd yn cyfrif am ei fodolaeth, ac mae yn hawdd iawn genym eu credu, oblegid mae i'r freale dan sylw ben o aur, corph o alcan, a thraed pridd. Y landlord ydyw y pen, y ffermwr ydyw y corph, a'r gweision druain ydynt y traed a'r dwylaw-aelodau llafur yr holl gorph. Gobeithir yn fawr na ddychrynir ei riaint hoff i ftrwolaeth wrth edrych ar y fath greadur hyll ac afrosgo. Mae yn ddigon hyll i wneyd bwgan i holl drigolion y cyfan- fyd. Pan yn rhoddi "bedydd esbog" i'r creadur afrosgo hwn teimlid cryn bryder parthed ei enwi yn briodol, Nid rhyfedd. Camp ydyw rhoi enw cymhwys ar greadur na welwyd mo'i fath o ddyddiau Adda Jos, Ysw., Eden Garden. Gormod gorchwyl fyddai i'r hen foneddwr hwnw roi enw ar greadur na welwyd erioed ei fath pan yr oedd ef yn ffarmio er's talwm. Nid oedd y rhywogaeth hon yn bodoli yn ei amser boreuol ef. Evolution ddaeth a'r bodau gwasaidd, hir-gynffonog hyn i'r ffurf bres- enol o'u bodolaeth. Gresyn na ellid difa'r mould yn ol pa un eu lluniwyd, neu ynte ei daflu i waelod lie llawer cynhesach na Mon mam Cymru. Pe gellid credu y ceid ym- wared a'r hiliogaeth hon drwy weddi ac ym- pryd, byddai yn werth cynhal cyfarfodydd deisyfiadol am un: dydd a blwyddyn, neu ynte byw ar ffa a dwfr ar hyd ein hoes, ond i ni beidio cael ein blino gan y cenhadon hyn o eiddo Satan, ydynt byth a beunydd yn ein cernodio. Dyna, dyna,—rhaid rhoi fyny Hefo'r cnafon ffeilsion hyn, Hyd nes bydd y mor yn fynydd, A'r mynydd mawr i lawryn llyn. Rhyw 10, la, neu 20 y cant rydd y land- lordiaid presenol yn ol i'w deiliaid mwyaf ffyddlon—tipyn o gerdod, "pethauda" (siueds) nen jf'arius i gadw yr hogiau gwir- ion yn foddlon ydynt, a rhyfedd meddwl fod hen hogia mawr mor ddiolchgar am y briwsion hyn, er fod y cyfryw yn eiddo cyfiawn, er nad yn gyfreithlon, iddynt hwy eu hunain. Synais ddeall fod yn nghyfarfod Llan- gefni y fath ddynion a Lewis Morris, W. Prytherch, Hugh Thomas, U.H., ac eraill, wedi troi o blaid y landlord yn hytrach na'r ffarmwr. Yn wir gyda'r eithriad o ryw naiu (o barchus goffawdwriaeth) cefnogodd y cyfarfod y cynygiad anoeth i wneyd cym- deithas amddiffynol ffermwyr Mon yn gym- deitbas amddiffynol landlordiaid Mon. Mae enwau tri neu bed war o'r rhai hyn ar gael, a dylid cadw eu henwau i'r oesoedd a ddel fel dynion yn meddu gormod o asgwrn cefn i ildio yn wasaidd fuddianau'r fferm- wyr i ddwylaw dynion nad ydynt yr un gronyn, ond yn gymdeithasol, yn well na hwy eu hunain. Enwau y dewrion hyn ydynt: S. Hughes, U.H., Bodednyfed; Hugh Williams, Pant- y-saer; W. Edwards, Tyddyn Fadog; ac Evan Williams, Llangefni. Pwy ydoedd y pum' wyr eraill ? Dylid coffadwriaethu enwau y rhai hyn er esiampl i'r oesoedd a ddeuant i'w hefelychu yn eu dewrder a'u hanibyniaeth meddwl. O, ddewrion, bydd eich henwau yn pcrarogli yn hir. Dylid llongyfarch Mon ar y ffaith ei bod yn meddu ar ddyn yn nghadair ei phrif gynghor. Well done, Mr Hughes. Gresyn na fuasai y cyn-gadeirydd hefyd yn am- ddiffyn y bob! a'u hawliau yn y cyfarfod hwn. Yn ngwyneb hyn beth dal siarad a moli Mr Thomas am ei annibyniaeth meddwl, ac am ei sefydlogrwydd, &c ? Gwd bei i gymdeithas amddiffynol y landlordiaid am wythnos. Cawn ddesgrif- iad arall ohonynt y tro nesaf, Ta ta, owld felos, til wi niit aglen- Ceind regards.—Yr eiddoch, &c., CYMRU FYDD.
Advertising
WAbxJEE'a "SAFE" CURE At holl YLDERAU'R ELWLOD A b; AFU, YIYRARNBR'S "SAFE" CURE AT WEN LID CYFFREDINOR, A BRIGHT DISEASE. AI ILOEDD O DESTIM0N1ALS yndatgan -LTJ. ei rinweddau wedi eu filio a gellir eu ha;chwiiio. Mae ei hawliau yn anwadadwy. Gwer hir gan bob fferyllydd a gwerthwyr phys gwriaetn. Danfonir bamphledyu yu rhaa oud y3«rifenu at lr. d. WARX^B A'I C -F, Ltd., 9, CiaikeuweUraad, London E.C. < I
[No title]
Dirwywyd dau warder yn ngharchar PentonviHe am gludo cig i un o'r carchar- orion. Yn Nghaerloyw, ar y 24aiii o Ionawr, y gwrandewir yn iiihellacli y ddeiseb yn erbyn dychweliad y Milwriad Chester-Master, yr aelod Toriaidd dros Cirencester.
UIWiDI)I0N YR AMSEROEDD.:
UIWiDI)I0N YR AMSEROEDD. [GAN ANDPONICUS-1 BEDD CHRISTMAS EVAXS. Noda un o bapurau mwyaf poblogaidd j Llundain yr wythnos hon y ffaith fod beddrod yr hen weinidog rhyfedd Christmas Evans mewn cyflwr hynod o druenus yn Abertawe, Medd y papyr:—"Nid ydyw yn glod i enwad mor barchus a phoblogaidd a Bedyddwyr Cymru, fod bedd yr hen wron Christmas Evans yn cael ei adael yn ddi- ymgeledd. Y mae mewn cyflwr truenus, a dylai rhywun edrych i mewn i'r peth yn ddioed, neu yn mhen deng mlynedd y bydd yn amhcsibl cael hyd iddo. Y mae i Howel Harris gapel coffadwriaethol wedi costio 4000p, ac hefyd i Williams, Pantycelyn, Gapel Coffadwriaethol hardd a chofgolofn hardd ar ei feddrod. Y mae cofgolofn wedi costio dros naw cant o bunau yn Llangeitho, er cof am Daniel Rowlands, ac un arall yn y Bala, er cof am Thomas Charles, Ond am fedd Christmas Evans nid oes cymaint a charreg respectable i ddynodi ei orweddfa. Mr Gol. Colofn y Bedyddwyr" yn y Oenedl, ni ddylai hyn fod. Nid oes eisieu, mae'n wir, golofn o farmor gwyn i gadw enw yr hen Christmas Evans yn fyw, ond nid ydyw hyny yn un esgus dros esgeuluso llanerch fechan ei feddrod. EISTEDDFODAU Y NADOLIG. Dywed yr un papyr fod dros chwe' mil o bunnau wedi cael eu rhoddi mewn gwobr- wyon yn Eisteddfodau y Nadolig yn Nghymru, a bod dros haner can' mil o bobl yn bresenol yn y cyfarfodydd. Wn i ddim, Mr Gol., lie y cafodd y papyr ei ffigyrau. Fe ddichon nad yw yn mhell o'i le. Dywed hefyd mai Eisteddfodau ydyw prif atdynfa y Cymro ddyddiau y gwyliau, ac nid y bel droed a phethau cyffelyb. Ond pe buasai ysgrifenydd yr uchod yn digwydd bod yn Nghaernarfon a Bangor yn treulio'r gwyliau, mae He i gredu y buasai yn newid ei farn. USTUSIAID NEWYDD YN MON. Yn mhlith yr ustusiaid newydd yn Mon, y mae yn dda genyf weled enw fy hen gyfaill Mr David Roberts, Rhyd, Llangoed. Nid ydwyf yn rhyfeddu at y penodiad; yr hyn sydd yn destyn syndod ydyw fod Mr Ro- berts wedi cael ei adael allan mor hir. Y mae hefyd yn beth i'w synu eto fod dynion eraill wedi eu gadael allan. Buasem yn gallu enwi haner dwsin yn ardaloedd Niw- bwrch, Llangefni, a Ueoedd ereill, sydd yo meddu pob cymhwysder i e'stedd ar y faine ynadol; oud gan y boneddwr o Treboith y mae yr hawi, ac n;d gan eich gohelydd. Rhyw ddigon araf y mae Ar- glwydd Raglaw s'r Gaernarfon yn codi rhai i'r fainc. Y mae digon o ddefnydciau tua Ccccieth, Porthmadog, Caernarfon, Bangor, a Chonwy,—dynion ag sydd wedi gwneyd mawr wsanaeth i'w gwltt. ,-a bu agos i mi ddweyd i'w plaid-ond nid yw hyny yn cyfrif dim yn sir Gaerisarfon. Nid oes ond gobelthio y bydd i', Meaur fydd yn dy fod o flaen y Senedd Newydd— fod apwyntiad YIJadon i fod yn llaw y Cynghorau Sijol-babio yn ddeddf. Yna daw pethau i drefn. DAU NEWYDD PWYSIG. Mae ysgrifenydd galluoj Noiion o Gymru yn un o Dewyddiaduron Lerpwl wedi cael a'lan ddau beth, sef, fod Mr Stuart Rendel yn myn'd i Dy yr Arglwydoi, a Syr Osborne Morgan) II myu'd i bledleisio yn erbyn ail-ddarlleuiad y Mesur G,.vyddL-I;g. Y mae y newydd cyntaf yn hen newydd yn sir Drefaldwyn- buasai yn Nhy yr Arglwyddi yn 1886 pe buasai yn dymuno hyny. Am yr ail, sef fod Syr Osborne Morgan yn myned i'r Ogof, y mae hyny yn gwestiwn genyf. Bu son am hyny yn 1886, ond prin y coeliaf y buasai gwleidyddwr o'i safle ef yn dyfod allan fel pleidiwr Mr Gladstone chwe' mis yn ol, ac yn derbyn anrhydedd oddiar law yr hen wron, ac yna yn myn'd i droi ei gefn arno yn nydd y frwydr. Nid ydyw ysgrifen- ydd y ".Nodion o Gymru" yn enwi Syr G. O. Morgan wrth ei enw-ond y mae pawb yn gwybod at bwy y mae yn cyfeirio. Pe digwyddai i arwr y Mesur CJaddu gefnu ar ei hen feistr, gall ffarwelio a chynrychiolaeth Dinbych Ddwyreiniol. Byddai yn well gan Ryddfrydwyr Rhosllanerchrugog, Brymbo, a'r Cefn Mawr, fotio dros y barwnig o Wynnstay-pe deuai allan. Mae Syr Robert Cunliffe yn dyst byw yn sir Fflint, a'r Milwriad Cornwallis West yn rhanbarth orllewinal Dinbych, beth a wneir a rhai wedi troi eu cotiau. Uobeithiwn fod y "Nodwr Cymreig yn methu am dro.
ETHOLIAD LEP.PWL.
ETHOLIAD LEP.PWL. Ddydd Mawrth cymerodd etholiad aelod Senecldol lo dros adran West Derby o ddinas Lerpwl, yn lie y diweddar Anrhydeddus W. H. Cross. Mr W. H. Long, Ysgrifenydd Bwrdd y Llywodraeth Leol dan y Weinydd- iaeth ddiweddaf, oedd yr ymgeisydd Tori- aidd. I fyny hyd ddydd Iau nid oedd gan y Rhydfrydwyr ymgeisydd ond dygodd y Dirwestwyr Mr D. Shilton Collins allan fel ymgeisydd, a mabwysiadwyd ef gan y gym- deithas Ryddfrydol.. Gan hyny ni fu ef ar y maes ond rhyw dridiau, a hyny yn y wardiau mwyaf Toriaidd yn Lerpwl. 0 ganlyniad, ni synwyd neb pan gyhoeddwyd y ffigyrau nos Fawrth, y rhai oeddynt fel hyn:— Long 3,632 Collins 2,275 Mwyafrif 1,357
DYFODIAD Y GAUAF.
DYFODIAD Y GAUAF. Adeg beryglus, ac un sydd yn peri llawer n bryder i luoedd yn ein gwlad, yw y tymhor hwy u'r flwyddyn. Mae edrych yn mlaen at ei ddy- fodiad yn achosi pryder ac ofn nid bychan i laweroedd o'r rhai hyny ydynt yn dioddef oddi- wrth wahanol anhwylderau. Gydag yehydig ofal, a thrwy gymeryd y feddyginiaeth briodol mewn pryd, gellir osgoi llawer o boenau corph- orol yn gystal a phryder meddwl. Mae adeg cwympiad y dail yn dwyn rhyw gymaint o ddioddef i bob un sydd yn naturiol o gyfansoddiad gwanaidd. Efallai mai y rhai sydd yn dioddef oddiwrth DdiffJ'Q Treuliad a flinir fwyaf yr adeg hon o'r flwyddyn. Cynghor y meddyg i'r claf yr adeg yma yw cymeryd meddyginiaeth tuag at gryfhau. Prin y rhaid dweyd wrth neb yn Nghymru pa un yw y feddyginiaeth oreu at y dolur hwn, na pha le i w chael. Afac tystiolaethau y miloedd a dderbyi-iasant les oddiwrth Quinine Bitters Gwilym Evans yn brofion diymwad a digonol o werth a rhagoroldeb y feddyginiaeth fyd-enwog hon. Mae lluaws o dystielaethau hefyd i effeith- iolrwydd y Quinine Bitters mewn gwrthsefyll ymosodiadau pob math o anhwylderau gauafol. Mae y Quinine Bitters yn nerthu a chadarnhau y rhanau gweiniaid o'r cyfansoddiad, y rhai ydynt oherwydd eu gwendid y mwyaf agored i anwyd a'i ganlyniadau. Gochelwch gael eich twyllo i gymeryd dim arall dan enw cyffelyb. Gwerthir Quinine Bitters Gwilym Evans gan bob fferyllydil mewn poteli 2s 9c a 4s 6c yr un. Neu anfonir ef am y prisiau uchod yn uniongyrchol oddi wrth y perchenogion: Quinine Bitters Manufacturing Com nan v Limited, Llanelli, South Wales.
[No title]
Adeg y colera, ychydig fisoedd yn ol, rhwystrid i agerlongau lanio eu teithwyr yn New York, heb yn gyntaf fod am rai dydd- iau mewn ytiaraiitine. Yn mhlith y Ilestri hyny yr oedd y Nor ma n ia y ac yn awr erlynir ei pherchenogion gan amryw o'i theithwyr am iawn arianol am yr anghyfleusdra a achoswyd iddynt. CoUodd gweddw a drigai yn un o bentrefi Cymru, ei hunig fab, trwy iddo foddi. Yr oedd wedi ei yswirio er pan yn faban, a dorbyniodd y fam 40p ar ei farwolaeth. J Rhoddodd y weddw yr holl arian yn Nghymdeithas y Liberator, fis cyn iddi dori, ac y mae yn awr wrth gwrs wedi eu coUi bob dimeu. dimeu. (
PWNC Y TIR YN NGHYMRU.
PWNC Y TIR YN NGHYMRU. Lly thy ran yn y "Times." Ymddengys fed pwnc y tir yn Nghymru wedi dyfod yn ddigon pwysig i gymhell y Times i Pnfon gohebydd arbenig oddiam- gylch y wlad i wneyd ymchwiliad helaeth iddo. Dydd Mercher cyhoeddodd y bonedd- wr dan sylw—cartref yr hwn, os nad ydym yn camgymeryd yn fawr, a orwedd bron ar lan y Fenai—y cyntaf o gyfres o lythyrau. Ysgrifenwyd of, fe ymddengys, yn ardal neillduedig Ysbytty Ifan. Wedi egluro mai canlyniad i araeth Mr Gladstone yn Nghwmllan ydyw y llythyrau hyn, cydnebydd y gohebydd na bu sefyllfa amaethyddiaeth yn Nghymru gyn- ddrwg er's ugain mlynedd ag y mae wedi bod yn ystod y deuddeng mis diweddaf. SEFYLLFA PETHAU YN MON. I TreulioJd lawer o ddyddiau yn Mon yn mhlith y tenantiaid, ac ni chlywodd ond un gwyn yn erbyn y tirfeddianwyr, a'r gwyn hono ydoedd eiddo amaethwr ag yr oedd ar- dreth ei fferm, ar ystad Baron Hill, wedi ei chodi 53p yn ystod deng mlynedd ar hugain. Ni pherthyn i'r ynys dirfeddianwyr ag ydynt yn byw allan oddiyno. Ar y prif etifeddiaethau y meistr tir, fel rheol, fydd yn cario allan y gwelliantau ar ei gost ei hun. Rhydd yr awdwr ddarlun golygus iawn o amaethwyr wedi llwyddo yn eu hamgylch- iadau yn y fath fodd fel ag i ddwyn eu plant i fyny yn bersoniaid, meddygon, a bargyf- reithwyr. Dywed eu bod yn gweithio dair neu bedair gwaith caletach nag amaethwyr Lloegr, ac ystyrir amaethwyr Man ganddo y rhai mwyaf medrus a business-like yn Ngogledd Cymru. Talant yn dda i' w llafur- wyr, nid, yn wir, am eu bod yn ystyried bod y gwaith yn teilyngu hyny, ond oher- wydd fod chwareli sir Gaernarfon yn eadw i fyny raddfa y cyflogau. Ar y cyfan mae tenantiaid a llafurwyr Mon wedi llwyddo yn dda y naill flwyddyn ar ol y Hall hyd yn ddiweddar iawn. Nid yw y gostyngiad yn mhlith y gwenith I wedi effeithio ZD Rawer arnynt. Ar hyn o bryd y mae yd ac ani- feiliaid yn isel; a'r cwestiwn yw, pa faint o r iselder hwn sydd yn ddyledus i achosion parhaol, a pha faint i achos- ion nad ydynt ond am dymhor. Barn yr ysgrifenydd ydyw fod tair rhan o bedair ohono i'w briodoli i dlodi anarferol y crop gwair yn Lloegr, ac yr oedd hyn yn effeitbio ar werthiant gwartheg yn Nghymru i borthmyn. Yn Mon, fodd bynag, cafwyd crop helaeth o wair, ac ni bu y c-, nhauaf diweddaf haner mor niweidiol yn y'sir hon ag yr adroddwyd amser yn ol. Symia yr awdwr ei lythyr cyntaf i fyny trwy ddweyd fod heddwch a chymydogaeth dda yn bodoli rhwng y tenantiaid a'u meistriaid. Ystyria nad yw yr ardrethoedd, fel rheol, yn ormodol yn ngwyneb gwerth y tir, tra y mae gan lawer o'r tenantiaid fwy na'r meistr i'w ofni oddiwrth y Ddirprwyaeth Dirol. —
A GA TELYN CYMRU DEW I ?
A GA TELYN CYMRU DEW I ? Achlysurwyd y llineUau hyn gan fychaned mfer cystadleuwyr ar y delyn yn Eisteddfod Rhyl, a chan ddywediad cyfaiU y coUid golwg ar y delyn yn fuan o'r llwyfan ey- hoeddus ac o aelwydydd Cymru:- A gaiff telyn Cymru dewi, D'wedwch ie'nctyd hoff fy ngwlad ? Gaiff ei swynion per ddystewi 0 Dan waradwydd a sarhad ? A gaiff hen alawon Cymru Fyn'd i ffwrdd o danau hon, Tra bo mab a merch yn canu- Tra bo awen yn y fron ? A gaiff telyn Cymru dewi Tra fo'n hiaith yn fawr ei bri ? A gaiff aeg hen Walia ganu Coffa gerdd i'w thelyn hi ? Feib y gerdd, cyweiiiwch daaau Telyn Cymru o un fryd, Eled svrn ei melus nodau Yn wefreiddiol drwy y byd. Llais o'r oesoedd gynt ddadseinia Fel o feddau'r tadau fu- Na, ni the wir telyn Gwalia- Seinir fyth ei thanau hi Cyn caiff telyn Cymru dewi Ein hysbrydion (ar eu hynt) Dd'ont i chware cwynfan gerddi Arni-ar aden fain y gwynt. Gwrecsam. DEWI VYCHAN.
Advertising
AT BAWB Y PERTIIYN IDDINT WYBOD. JS20 0 WOBtii GWOBR 0 UGAIN PU1,T!! YN GYMAINT a'n bod wedi ein hysbysu fod rhyw berson neu bersonau diegwyddor yn ddi- weddar wedi bod yn cynyg ar werth ac yn cymhell QUININE BITTERS heb fod o'n gwneuthuriad ui, a phan ofynid iddynt am QUININE BITTERS GWILYM EVANS wedi ceisio twyllo y prynwyr trwy wthio arnynt rhyw ddarpariaeth arall, llhoddir y wobr uchod i'r neb a rydd i ni y cyf- ryw hysbysrwydd ag a'n galluoga i euogbrofi, unrhyw un mewn achos o efelychiad, neu roddi nwyddau eraill am ein QUININE BITTERS. RHYBUDD. Dymunwn hefyd ryhuddio y cyhoedd i fod ar eu gwyliadwrirteth, ac edrych fod yr enw GWILYM EvA.s' QT INETE BITTERS ar bob potel a label. Er diObthro i pellach mae Stamp y Llywodraeth ar bob potel, a'r enw Gwilym Evans, F.C.S., M.P.S., Llanelly, yn argraphedig arno, efelychia.d neu ddynwarediad o'r hwn sydd yn FFCJGrlAD (Forgery), Arwyddwyd: QUININE BITTERS MANUFACTURE OOUTANY (Limited), LLANELLY. TYSTIOLAETH BWYSIG ODDIWRTH Y PRIF FASNACHWYR CYFAN- WERTHOL. Yr ydym wedi masnachu cryn lawer er y flwydd) u 1874, mewn meddyglyn a elwir QUININE BITTERS GWILYM EVANS, ac yr ydym yn ystyried fod y titl QUININE BITTERS yn gyfiawn yn eiddo arbenig i Mr Gwilym Evans, a.c fod y geiriau hyn yn anwahanadwy gysylltiedig a'i enw ef, a'r meddyglyn uchod. Goruchwylwyr Cyfanwerthol yn Ll un- dain:- W. Sutton & Co., 10, Bow Church Yard. J. Newbery & Sons, 4, King Edward street, E.C. W. Edwards & Son, 157, Queen Victoria street. Evans, Lescher, & Webb, (30, Bartholomew Close. Barclay & Sons, Limited, 95, Farringdon street. Barron, Squire, & Co., 1 to 7, Bush Lane. May Roberts & Co., 9, Moor Lane, E.C. Hearon Squire Fpancis, 5, Coleman street, E.C. Goruchwyhvyr Cyfanwerthol yn Liver- pool Evans, Sohs & Co., Hanover street. David Jones & Co Red Cross street. Morris & J one3, Sir Thomas' Buildings. Robert J. Elliott & Co., 69, Church street, F. Martin & Co., 4, Quadrant.
[No title]
Dywodir fod amryw t) aelodau Seneddol yn bwriadu dwyn yn mlaen fesur i orfodi masnachwyr ffrwythau i roddi labels ar y ffrwythau tramor a werthir ganddyat, i ddangos yn mha wlad y maent wedi tyfu. CATARRH, HAY FEVER CATARRHAL DEAFNESS. A NEW HOME TREATMENT. Sufferers are not generally aware that these diseases are cou i a -nous, or that they are due to the preteuca of living parasites in the lining membrane of the noso and custa hiau tub s. Microscopic research, however, has proved this to bo a fact, and tho result is that a simple r medy li-As boan formulated whereby these distressing diseases are rapidly and permanently cured by a few simple applica- tions made at ho e ty the patient once in two weeks. A pamphlet explaining this new treatment is sent on receipt of 2d stamp by A. HUTION DIXON, 43 and 45, East Bloor Street, Toronto, Canada. I
Advertising
GOFYNWCIl LI T 7 T'T 9'- K JGHES'S BLOOD PILLSj YN FANWL AR BOB BOX A oyddwch yn SICR na bydd wch yu cael eich twyllo, a GWELWCH Fod y fRADE MARK sef (Llun CALON) ar bob Blwch. Y mae Ull- rhyw Pills a gynrgir yn ei lie yn Ddyinvarecliad a Tliwyll I I .11 AC NID YDYNT YR IAWN BELENAU, ac ni chynwysant yr un rhinweddau a 1 9 IIL')GfIES' S, BLOOD P1LL\ GOCHELWCH Bersonau anonest y rhai a ymostyngent mor isel nes ymgeisio twyllo trwy werthu Pills diwerth yn lie y rhai Pur Y mae y RHYBUDD hwn yn ddyledus u'r Cyhoedd or 'I hamddiffyniad, er mwyn iddynt .1 y Pills gwirioneddol, ac fel y gaik :o ochelyd y masnachdai hYllY lie y mae twyll yn cael ei ymarfer. GtOFYiNWCH am HUGHES'S BLOOD PILLS a LInn Calon ar bob blwch. Gwrthod- weh bob peth arall. GWAED DRWG. QCURVR WAED DRWG. OCURYF C1ROEN GLEFYDATJ. >OEN PEN. ^ROEN GLEFYDATF. I OEN PEN A FIT DDRWG. T~\IFFrG TRAUL FU DDRWG J_/IFFiTG TRAUL' NERVOUSNESS. R\ WYNEGON. ERVOUSNESS. VJTWYNEGON BILIOUSNESS, /^ILEFYDAU ARENAI ILIOUSNESS. 'ULEFYDAU ARENAC a:¡- Y maent yn iachau pan bydd pobpeth arall yn inethu. Heb oedi danfoner am Box o "Hughes's Blood Pills" gyda Llun Calon ar y Label. Peidiwch cymeryd dim arall. Ar werth am Is ljc, 28 ge, 2 4s 6c. Gyda'r Post am Is 3c, 2s 11c, 4s 9c oddiwrth y Perchonog, JACOB HUGHES, MANUFACTURING CHEMIST, PENAETH. D i i a D i W A BYWYfil BYflfO! Y mie yn fwy ei weith na bydoedd o olud Gellir ei g8dw a'i ddiog-e'.n trw7 ddefnyddio MOUUION MORTIMER at y ORoUP w, PESWCII. (MORTIMERS CROUP AND COUGH MIXTURE; yr hwn sydd wedi dat v prawf o dros Co .\j.LY Is'E Dl). TO MOTHERS! CROUP & WHOOPING COUGH I LIFE! Thousands of Children die ITS. aOBnally from Cronp and Whooping Congh. ^All may MORTIMRR'S COUGH MIXTURE nr TIMB: a valuable remedy for Coughs, Colds, Bronchitis, and L.ngs, both in Adults and Children. Used with iDcceB3 for over 50 years. Plice 18ld, and 28. 9et. poll FJJOS MO RTI.M K K'UMITED, Carmarthen, South Wales. Sold and Pat,.t w,- Deal- >4# Thousands of genuine Testimonials, School House, Bont idu, Dolgelley, Gogledd Cymtu. Anwyl Syr-Yr wyf yn aralluog i gael eich "Moddion gwerthfawr at y Croup a'r Peswch i fyny yma, ndde,thr pin fydd,) fy nhad, D.wid Morgan, Gwynfe, Llangadog, ya danfon p-ttelsid yn ach- lysurol i m;. Os bydd wch cystil a dsn ton ch./ech potelaid i mi gyda'r Parccl Pout, t ei-nltif 5 11 dra diolcbgar, a danfonaf i chwi yr raiaa ar ddevbyniad diolcbgar, a danfonaf i chwi yr raiaa ar ddevbyniad yr Invoice. Yr eidrloch yn gywii ST. MORGAN. Mewn P,telau am Is I lz: a 23 9o yr un, veu am 3c yn ychwane. d. wy y Post, oddiwrth y Porchen- ogiou Mortimer Limited, Carmarthen, South Wales, Ar werth gan bob Chemist a G>verthvvr ater.t Medicines. Wholesale Ageat8, Sutton utd o., London. "THE HIDLANO COUNTIES WATCH COMFANF. nF VYSE STREET, BIRMINGHAM. Wri to our Manager, Mr A. PERCY, for our bean 'ful new Illustrated Cata'ogue, contain- i; L, Her 1,000 unsolicited Testiaionials and ovei 1,000 hoo Copper-piutu eograviegs of Watcnes, Jewellery and Electro-plate, gent gratis and post free on application to any part of the World, )J Gentle- m- r- u's fine Silver flat crjstvl glass 25s, Ladies' fine Silvor flat ci-ystal g-lass, highly finis lied m o v emlnt. 2&8. Yolitl 1, s fin 8 Silver fl t er, stal glass, 25s. Cheq. or Post Office 0 ¡- deis must be made p I 11) 1 e Mr A. PE RCY, o n receipt of which ai y Watch wi 1 be jegiste ed post free any part f the U ni to d Kingdom, Unitod Kingdom, ana ior zi taper water to aBy pare W ori cL. LONDON OFFICE & SHOW ROOM-I5, QUEEN VICTORIA-STREET. R.O Fdmnodd A WELLHEIR AR DARAWIAD GAN » J-X J-^nosweithiau digwsg symuda ymaith Gur, Niw- fS TT \Tfl 11 ,1T ) ralgia yn y Pen, a phoenau I I fi pf gieuol. Ganiferyllwyr, 1/1 J. JLJj-v Dyoddefais boen dychrynljyd am ddyddiau mewn dau ddant mown canlyniad i bydredd mawr. Cyn- gborwyd fi i gymerydNervineCunter. Gwnaethurn hyny* Er fy llawenydd peidiodd y boen yn eb- rwydd a hollol. Ar ol hyny cefais y rhyddhad an wyaf dichonadwy oddiwrth gur niwralgaidd mewn pen trwy gymeryd pedwar neu bump dyferyn o Nervine Bunter ar Iwmpyn o siwgr wyn. "-Parch Aubrey C. Price, B.A., (diweddar Gymrawd o'r Goleg Newydd, Rhydychain.) 7460 EIN CYMOEDMADAU. YN Y WASa A C I FOD ALLAN ERBYN DIWEDD Y ltfIS. IJJYFE EXODUS, GYDA NODIADAU gau f y Parch R. Humphreys, Bontnewydd. Pris, 3s. Gyda'r Post os oc. Gan nad oes ond mfer cyfyngedig o gopiau cyflawn ar law, gwneler pob brys i anfon yr archebion. Anturiaethau CYMRO YN AFFRICA Darluniedig). Gan Mr W. Grilfith. Pris, Is. DIWYGIO'R EISTEDDFOD: Cyfres o Erthyglau dyddorol a gwerth fawr gan Mr -Lewis Morris, Hwfa Mon, Elis Wyn o Wyrfai, Elfed, David Jenkins, Cynonfardd, Watcyn Wyn, Iolo Caernarfon, D. Adams (Hawen), Tccwyn, M. T. Morris, Ap Caled- fryn, T. H. Thomas, S. Maurice Jones, Eltyn, Canafyr, Eeu Davies, D. W. Lewis, ac eraill. Piif Feirdd, Llenorion, Cerddor- ion, Gwyddonwyi, ac EisteddfodwyrCymru, Yr oil ar ffurf Adroddiad Cynadledd Genedl- aethol. Pris, (3c. Gyda'r Post, 7c. YJV AWR rN BAROn. TELERAU NEILLDUOL I YSGOLION SUL. ESBONIAD AR LYFR GENESIS (Trydydd Argraphiad), gan y Parch Richard Humphreys, Bontnewydd, Caernarfon. Pris mewn llian, 3s. Haner rhwym cryf, 4s. Gyda'r Post 3s 3c a 4s 3c. Telerau arferol i Lyfrwerthwyr a Dosbarthwyr. ESBONIAD AR YR EPISTOL AT Y I GALATIAID. Gan y Parch Abel J. Parry. Pris, 6c. Gyda'r Post 7c. LLAWLYFR AR HANES IESU GRIST. j Gan Mr Edward Jones, Bangor. Pris, 2c. ADRODDIAD CYNGRES ANGHYD- FFURFWYR CYMRU. Pris, 3c. Gyda'r Post 3.]c. THE OFFICIAL REPORT OF THE CONFERENCES OF CHURCHES OF WALES (Calvinistic Methodists) held at Liverpool, September 26, 27, 28, 1892. Issued by order of the Committee, and edited by Edward Jones, B.A., Liverpool. Now ready, price 3d; per post 31 d. 2s 3d per dozen. HANES Y FFYDD YNG NGHYMRU gan Charles Edwards. Dan olygiaeth Owen M. Edwards, M.A. Pris 3c gyda'r post 3Ac. HOLI AC ATEB AR HANES CYMRU. Gan Owen M. Edwards, M.A. Pris Ie gyda'r post 1 t. PLANT Y BEIRDD. Gan Owen M. Edwards, M.A. Pris Ic gyda'r post lc. CYLCHGRONOO(I CYMRU, YTR AET H OD YDD Cylchgrawn Cenedlaethol Dau-Fisol. Yn cynwys erthyglau ar Bynciau'r dydd, yn Wleidydd- ol, Crefyddol, a Llenyddol, gan Brif Ysgrif- enwyr Cymru. Pris Swllt. Gyda'r Post Is l'c. Rhifyn Ionawr yn awr yn barod. "I GODI'R HEN "WLAD YN El HOL." CYJVIRU Cylchgrawn Misol i ymdrin a Hanes, Llenyddiaeth, Can, Celf, ac Addysg Cymru. Dan olygiaeth Owen M. Edwards, M.A., Rbydycben. Pris 6c, gyda'r Post 7Ac. Dechreuir Cyfrol IY. gyda rhifyn dwbl,— Pris Swllt, gyda'r post Is lc. Ni argreffir ychwaneg na phum mil; am hyny gwnaer brys i'w erchi gan lyfrwerthwr, neu anfoner i Swyddfa CYMitu, Caernarfon. CYMRU'R PLANT.—Cyhoeddiad Misol at wasanaeth Plant Cymru. T mwyaf yn yr iaith. Cvchwynodd Ionawr, 1892. Ei amcan yw dysgu plaut a dweyd ystraeon wrthynt. Hanes Cymru, addysg Cjmru, plwyfydd Cymru, y Mabinogion, Ystraeon Del, hanes creaduriaid, ystraeon. pob gwlad, mamau Cymru, adgofion ieuenctyd,—y maent ynddo i gyd. Bydd tua chant o ddarluniau yn y gyfrol gyntaf.- Pris lc-, gyda'r Post IJc. YLLUSERN. Cylchgrawn Misol Y at wasanaeth eglwysi ac Ysgolion- Sabbothol y Methodistiaid Calfinaidd. Dan olygiaeth y Parchn J. Williams, BrjTisiencyn, ac R. Humphreys, Bont- newydd. Yn mhlith ysgrifau dyddorol ereill cynwysa yn fisol Esboniad manwl ar Faes Llafur y gwahanol ddosbarthiadau, ysgrifenedig gan y Golygwyr. Pris lc., gyda'r Post lc.
CERDDORIAETH Y I GENEDL."
CERDDORIAETH Y I GENEDL." CANEUON POBLOGAIDD YN Y DDAU NODIANT. PRIS 60. YR UN. "Pa le mae'r Amen."—Y geiriau gan, Gwyrosydd, a'r gcrddoriaeth gan Ap Glaslyn. Can a Chydgan,—" Boed Ysbrydein Cyn- dadau." Y geiriau gan Talhaiarn. Y gerddoriaeth gan Hugh Jones (buddugol yn Eisteddfod y Bedyddwyr, Caernarfon). Can i Banton, AmI Gnoc a Dyr y Gareg." Y geiriau gan Gwyrosydd, a'r gerddoriaeth gan R. S. Hughes, R.A.M. Can i Denor,—"Y Gwr a'r Siaced Wen (Y Chwarelwr). Y geiriau a'r gerdioriaeth. gan Eos Bradwen. 0 Can i Soprano neu Denor,—" Gorphwys ar y Rhwyfau." Y geiriau a'r gerddoriaeth gan Ap Glaslyn. Can i Soprano,—" Canwyll fy llygaid wyt ti." Y geiriau gan Glan Padarn yr alaw gan Ap Glaslyn, a'r cyfeiliant gan Eos Bradwen. Canig, Y Gwlithyn." Gan y diweddar R. Roberts, Ysw. (organydd Eglwys Gadeir- iol Bangor). Pris, H.N. 3c.; Sol-ffa, 2c. Chwech o Anthemau, gan R. S. Hughes R.A.M. Pris, Hen Nodiant, Is; Sol- ffa, 6ch. Gcllir eu cael yn rhifynau ar wahan. 1. Anthem Angladdol—" Mae 'nghyfeill- ion adre'n myned," a Mohvch yr Ar- glwydd." Hen nodiant, pris 6ch; sol-ffa, 4c. 2. "Clyw o Dduw, fy llefain." Hen Nodiant, pris 6ch; sol-ffa, IJc. 3. Cadw fl, o Dduw." Hen nodiant. 3c sol-ffa, ljc. 4. "Yr Arglwydd yw fy Mugail," a "Duw sydd noddfa." Hen ncdiant, pris 6ch; Sol-ffa, 'c yr un. 2 POB ARCHEBION I'W HANFON I'R CYHOEDDWYR- CWMNIR WASC GENEDL- ETHOL CYMREIG (CY11.), CAERNARFON.
Advertising
LLEWELYN P A i, tll SEF, FFUG-RANES YN GOSOD ALLAN ECHRYSLONRWYDD BY Wl D Y MED j) WYN A BENDITHlùN LLW YRYHV RraODI AD GAN LLEW LLWiFO. Gellir cael yr ucborl yn awr wedi ti arfrafTu yn Llyfr, pris 6e. Drwy y post, 7|c. Telerau arferol i Lyfrwerthwyr, Archebion i'w hanfon i Swyddfa'r Oenedl, Caernarfon. Argraphwyd a chyhoeddwyd gan y perch- enogion, Cwmni'r Wasg Genedlaethol Gymreig Cyf., yn eu swyddfeydd, Bala- clava Road, Caernarfon.