Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
LLYTHYR YR HEN LANC.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLYTHYR YR HEN LANC. MR. GOL.,—Mae yn amlwg erbyn hyn fy mod wedi dechreu "cicio nyth cacwn." Gwelaf fod dwy o'r creaduriaid hyn wedi cyn- hyrfu, a'u bod yn gwneud ymdrech i roddi eu colyn yn nghnawd yr Hen Lane. Gwryw a benyw, fel y deallaf, sydd wedi cynhyrfu, y rhai a adnabyddir gan ddarllenwyr yr WYTH- nos A'R ERYR wrth yr enwau mabwysiedig Ysglyfaethwr a Jannett Pugh. Mae yn am- lwg oddiwrth eu hysgrifau fod gan y naill a'r llall ohonynt ei hobi. Hobi y fenyw ydyw dyn a hobi y gwryw ydyw benyw. I wasan- aethu benyw y cafodd ei greu, ei gynal, a bod. Am fenyw y mae yn meddwl y dydd ac yn breuddwydio y nos. Pe defnyddid yr X rays i edrych tu fewn iddo, gwelid ar unwaith fod yno filoedd o fenywod yn cartrefu yn ei galon. Er ei fod yn mhell o fod gan ddoethed a Sol- omon, eto yn ei gariad at fenywod y mae yn mhell tu hwynt iddo. Nid yw tair mil o wragedd i hwn ond nifer cydmarol fechan. Ond er ei fawr hoffder o fenywod, y mae yn cashau ei gyd-ryw, yn enwedig hen lanciau â -chas cyflawn. Dywed yn ei lythyr fod y rhai hyn yn bla ar gymdeithas. Nid yw hyn wedi'r cyfan i ryfeddu cymaint ato y mae cryn lawer o'r un peth i'w gael yn y deyrnas ani- feilaidd a bwystfilaidd. Feder dim dau gi gytuno, ci a gast all wneud hyny. Os yw damcaniaeth Darwin yn gywir, fod dyn wedi dadblygu o'r creaduriaid islaw iddo, dichon fod hwn wedi cael cyfran helaethach o natur anianol a bwystfilaidd y ci na neb arall. Mae yr enw mae wedi fabwysiadu arno ei hun,— Ysglyfaethwr yn awgrymu hyn. Y ci ydyw un o'r creaduriaid mwyaf ysglyfaethus ar wyneb y ddaear. Yr hyn sydd yn ddifrifol yn ei hanes yw ei fod yn byw ar lan Llyn Tegid, fel y mae yr ysglyfaeth mae yn lyncu yn myned trwy ei gyfansoddiad, ac yn cael ei gario gyda'r dyfroedd i lygru yr hen iyn enwog Dichon mai hyn oedd yr achos i Lyn. Tegid er's ychydig wythnosau yn ol fyned o'i go, a rhuthro o'i wely, a bwgwth boddi trigolion y Bala bob copa, am na baent yn edrych ar ol y creadur hwn. Pa le y mae y Cyngor Dos- barth ? Pa le y mae awdurdodau Caer a'u hon dwrw ? Paham na symudant ymaith yr achos, ynaf darfyddai yr effaith ? Dywedir fod y Llyn ar hyn o bryd fel 'y Mor Marw, wedi myned yn rhy lygredig i'r un pysgodyn fyw yn ei ddyfroedd; y maent oil wedi ffoi am eu bywyd,—rhai ar hyd afon Twrch tua'r Aran, eraill ar hyd afon Lliw tua Lyfnant, a'r lleill ar hyd afon Lafar tua'r Arenig. Yr oedd- ynt yn myned yn finteioedd tan ganu yn iaith y pysgod, "Tua'r bryniau boed i'n ffoi." Gan fy mod yn adnabod yr Ysglyfaethwr yn dda, ac yn gwybod ei holl hanes, y mae hyny yn fantais tawr i mi wrth ysgrifenu. Gwr gweddw ydyw wedi gwirioni am wraig. Yr oedd ei dad yn ffarmwr cyfoethog, yn byw heb fod yn mhell o dref y Bala, a phan fu ei dad farw, disgynodd yr holl eiddo iddo ef. Yn fuan ar ol hyn dechreuodd yfed, aeth yn gaethwas i'w flys ac i'r botel. Syrthiodd dros ei ben a'i glustiau mewn cariad at Mrs Ffox, yr Hotel, yr hon sydd yn weddw, er fod ei wraig gyfreithlon ef yn fyw ar y pryd. Ond oherwydd ei gamymddygiad a'i greulondeb, torodd ei wraig ei chalon, a bu farw o'r dar- fodedigaeth. Y mae heddyw yn tawel huno yn mynwent henafol Llanycil, ac ar ol cael ei gwaredu o grafangau llew mor greulawn, diam- .au fod priddellau y dyffryn yn felus iddi. Y mae ei gynefindra hefyd a'r botel wedi gwneud fFurf hynod ryfedd ar ei gorff --ffurf sydd yn .anfanteisiol iawn iddo fel carwr i allu enill serch yr un fenyw. Clod dyn yw cadw ei gorff o fewn mesurau cynllun dwyfol ei gread, a'r unig ffordd i gadw y corff i gyfateb i'r plan a specifications yr Architect mawr, yw gwneud pobpeth,—bwyta ac yfed er gogoniant i Dduw. Ond y mae hwn wedi newid y cynllun- coesau meinion, bol mawr, trwyn ffiamllyd- nid ydynt yn y plan. Pan yn teimlo ei goesau meinion yn gwegian wrth dreio cynal y bol anferth, gall ddweyd "Rhyfedd, ac ofnadwy ac afluniaidd y'm gwnaed." Ond nis gall feio yr Architect trwy ddweyd yn dy lyfr di yr ysgrifenwyd hwynt oil." Mae yn amlwg mai nid wrth un fel hwn y dywedwyd Pwy o honoch all chwanegu un cufydd at ei faintioli." Byddai hen dirfeddianwyr Cymru er's llawer dydd yn cadw ffwl at eu gwasanaeth er mwyn sport. Mae Mrs Ffox yn cadw hwn at ei gwasanaeth, er mwyn ei aiian. Cymer ami ei bod am ei briodi, ac y mae yn caniatau iddo yn awr ac eiwaith roddi cusan i'w Itaw y mae ganddi ormod ofn i'w drwyn fflamgoch serio ei gwyneb i ganiatau iddo gael rhoddi un yn y fan hono. Mae yn yr Hotel bob nos hefyd chwareu hynod boblogaidd yn cael ei gario yn mlaen a elwir yn high kick play, ac y mae y merchaid a'r morwynion oil yn cymer- yd rhan ynddo. Y p'an ydyw clymu pel wrth linyn, a chlymu hwnw yn y bach o dan y llofft, ac am y goreu roddi cic iddi. Wrth edrych ar y merchaid yn cicio, bydd yr hen law yn gwirioni yn Ian ar yr olygfa, a bydd raid iddo gael talu am round ddwywaith neu dair yn ystod y chwareu. A chan fod y llanc iau wrth yr ugeiniau yn tyru i'r Hotel bob nos er mwyn y chwareu a'r ddiod, bydd ganddo i dalu i dros haner cant neu driugain bob tro. Fel hyn y mae Mrs Ffox yn gweled fod cadw ffwl yn un o'r pethau mwyaf enillfawr. Ond fel y mae chwareu yn ami yn troi yn chwerw, feFy y bu hi yma. Mae Miss Ffox y ferch hynaf yn lodas agos i ddwy lath o daldra, wedi ei hollti yn uchel. Hi ydyw champion y chware, ond yn hynod anffortunus, aeth y bach sydd dan y llofft drwy gefn ei throed, nes ei hanafu yn dost. Fel hyn y dibenodd y chwareu. a'r tebygrwydd yw na bydd ar Miss Fox frys i fyned drwy yr un act eto. Terfynaf ar hyn, gan addo ysgrifenu gair at Jannet Pugh yr wythnos nesa. Cofion goreu at bob her. lane a hen ferch yn mhob man. Yr eiddoch yn ei ddillad a'i iawn bwyll, HEN LANC.
AMRYWION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AMRYWION. Defnyddioldeb Mawn. Pwy fuasai yn meddwl y gellir gwneud hetiau, carpedau, rhaffau, blancedau, papur, &c., o fawn Yn arddangosfa Viena y llynedd, yr oedd defnyddiau wedi eu gwneud o fawn, yn cael eu harddangos, megys carpedau ar loriau, lleni ffenestri, rhaffau, blancedau, papur, &c., ac er fod hyn braidd yn anghredadwy, y mae yn hollol wir. Mae yn beth i ryfeddu ato fod yn bosibl gwneud y pethau a enwyd, yn nghydag amryw bethau eraill allan o ben mawnen! Yn Ngholeg Aberystwyth, 25ain o flynydd- oedd yn ol, nid oedd ond 26ain o fyfyrwyr, ond erbyn hyn rhifant dros 400. Mae Eglwyswyr Nantglyn wedi anrhegu eu hen beriglor, y Parch. D. Williams (yn awr o Lanynys) ag awrlais a thegell arian. Mai Mri. Ellis a'i Fab, wedi rhoddi 2oain tunell o lo i d!odion Llanfwrog Mae gweithredoedd mynwent newydd LIan- drillo wedi eu derbyn, gan y Rhaith Plwyfol, ac fe'i hystyrir yn foddhaol. Ddydd Sabbath cyn y diweddaf, fe ddarfu Esgob newydd Bangor gymeryd rhan yn y gwasanaeth Cymraeg yn eglwys Pwllheli; mae yr Esgob yn bresenol yn aros yn y lie uchod am ryw hyd. Er's ychydig ddyddiau yn ol bu farw Mr. Wm. Parry (Llechidon), yn Roewen, ger Conwy, yn ei 78 mlwydd oed. Yr achos o farwolaeth y Syr Watcyn cyntaf oedd, iddo syrthio oddiar ei farch, pan yn hela yn agos i Acton Pare, Wrecsam.
GWREICHION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
GWREICHION. Ie, Gwreichion ac nid gwrachion. Y mae newydd- iadur a no Jiadau o'r enw hwnw—a hwnw yn newydd- iadur Cymraeg. Nid oes eisiau hyny, mae digon 0 wrachion yn y byd bob amser, a gormod. Wyau er deor celwyddau yw gwrachion. Dywedai y FanerFawr yr wythnos ddiweidaf "Nad oedd yo rhyfedd fod cymaint o Anwireddwyr yr oes hon, gan fod y rhai a ddywedant y gwir mor anmhob- logaidd." Dywedai y Parch. Hugh Hughes, Caernarfon (W.), yn Gwyddelwern yr wythnos ddiweddaf, nad oedd y meddwon yn hoffi gweled eraill yn meddwi, na llad- ron yn gweled lladrnta yn ei le mewn eraill, na ab- sentiu%cenilib-ie.janglo. Niwyr llawer boijavglo yn hechod, ag y dywedir mor llym arno a phechodau eraill yn y Beiol.
EIN LLESTRI CYMUN.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
EIN LLESTRI CYMUN. Nos Sabbath, y 12fed cynfisol, yr oedd un o weinidogion dosbarth M.C. Cerrigydruidion yn pregethu mewn capel yn yr un dosbarth. Wedi pregeth rymus, galwyd seiat ar ol, yn yr hon y gweinyddwyd y sacrament o Swper yr Arglwydd, ac aeth y gweinyddiad hwn yn mlaen yr un mor effeithiol. Ar ddiwedd y gwasanaeth, cyfododd y parchus weinidog, a thraddododd ychydig eiriau, y rhai na fuasid yn eu dysgwyl ar ol y fath weinidogaeth. Cynwys y rhai hyn ydoedd condemniad llestri y cymun, pa rai oeddynt yn ei olwg ef yn anheilwng. Gwir mai potel syml a ddaliai y gwin, yn nghyda chwpanau pwrpasol, y rhai a ddefnyddiwyd er pan ad- eiladwyd y capel, gan hen weinidogion parchus a duwiol, yr hyn daflodd, mi gredaf, gryn oer- felgarwch drwy y gynulieidfa yn gyffredinol. Y mae lie i ofni fod gormod o sylw yn cael ei roddi i'r allanolion, sef i'r cwpan, yn hytrach nag i'r gwin cynwysedig yn y gwpan, yr hwn sydd yn arwydd gwirioneddol, fel insel, yn gadarnhad o addewidion y TestamentNewydd. Gwir ein bod yn sefyll yn israddol i eglwysi y gwyddis am danynt yn y cyfeiriad hwn. Y mae arnaf ofn fod y Methodistiaid Calfinaidd yn un o'r sectau sydd yn sefyll ar dir peryglus o fod yn mabwysiadu i mewn i'n heglwysi rai o ddefodau a seremoniau yr hen oruchwyliaeth. Dylaswn fod wedi dweyd, beth bynag am eu hynafiaeth, eu bod yn lan, yr hyn y mae Duw yn ei ofyn-y glan ei ddwylaw. Os yw yr oes yn myned yn ei blaen, ac addysg yn myned rhagddi at berffeithrwydd, a yw yn ofynol i ni gilio oddiwrth symledd crefydd, yr hyn y mae yr ysgrythyr yn rhoddi cymaint o bwys arno, ac hefyd sydd yn hynod bwysig yn y cyfnod hwn, pan y mae Pabydd- iaeth yn gwneyd y fath ymosodiad ar ein gwlad ? Nag ydyw, mi gredaf. Yr un fuasai y gwir, a'r un peth a arwyddai, pe mewn lles- tri o aur coeth. Credaf fod balchder bron wedi gyru y gwah- anol eglwysi i ymgystadlu a'u gilydd mewn gwychder, yr hyn beth y mae yr Arglwydd yn b ei ffieiddio. Os oedd y parchus weinidog yn teimlo y dylasai ddweyd rhywbeth i'r cyfeiriad, credaf y dylasai ei ddweyd mewn modd cyf- rinachol. Pwy a wyr nad oedd rhyw feddwl neu fedd- yliau wedi eu henill at wrthrych mawr y Sac- rament, ac y buasai hyny o fendith ysbrydol a thragwyddol iddynt ? Ond, pan yn y teimladau cynes o fwynhad y Sacrament, cododd y gweinidog, a thaflodd C3 megys dwfr oer nes oeri y cyfan. CYMMUNWR.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
AT AMAETHWYR. DALIWCH SYLW fod y tymor i wrteithio D y tir at godi Cnydau i borthi dyn ac anifail yn brysur nesau- Gwrtaith enwog Goulding sydd yn cario y Palm yn bob cwr o'r byd 1 TERROUS SUPER, a XXX, am wella tir, gwair, a porfa. Gwerthir am yr un bris a'r llynedd. Derbynir archebion yn ddiolchgar gan- W. E. WILLIAMS, Gwerclas, Corwen. R. WILLIAMS, Maesgadfa, Bala. R EVANS, Crynierth Fawr, „ E. JONES & SON, Coal Merchants, Corwen. P E L E N A U (PENNY ROYAL A STEEL) T O W L E I FERCHED. Gwellhftnt bob afreoleidd-dra yn uniongyrchol, symudant bob rhwystrau, a diflanant yr arwydd- ion blinderus a boena y rhyw fenywaidd mor fynych. Mewn boxes Is. I Id. a 2s.9d. (yr olaf yn cynwys tair gwaith y swm), ac i'w cael gan bob Fferyllydd, neu danfonir hwy gan y Gwneuthur- wr) E T. Towle & Co., Manufacturers, Dryden Sr., Nottingham), ar dderbyniad 15 neu 34 0 stamps. Gochelwch efelychiadau niweidiol a diwerth.