The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

NODION 0 ABERGWILI Bu y Parch. E. Hughes, Trelech, yn darlithio ar "Anhebgonon Cysur Teuluaidd" nos lau, y 25ain o Dachwedd yn yr Ysgoi Genediaethol. Amcenir drwy hyn i chwyddo trytorfa yr Ysgol Sabbaihol yr Eg- lwys, a budd a lies i'w deiiiaid yn ogystal. Blaen- drefnwyd i'r gadair i gaei ei ilanw gan y Parcji. T. Thomae, y ficer, a gyda doethineb te'i gorlenwodd. Gwelwyd cadeiryddwyr cyn yma yn bwyta amser y darlithiwr, ie, a bw-vta-eu hunain cyn gorphen; ond nid felly y bu y tro yma. I ddechrc-u cafwyd unawd, "Hiraeth," gan Miss Williams, Llwynpiod, a rhoddodd ddadganiad rhagorol, a thuhwnt i'n disgwyiiadau oddiwrth un mor ieuanc. Dring, dring i fyny eto. Yna galwyd ar y darhthydd i brawt, ac ymddangosodd yn llawn bywyd ar lwvfan frecus, ebai ef, gan ei fod yn ei theimlo yn sigledig, ac ofnai y byddai iddo syrthio, ac o ganlyniad ni flin- wyd neb a meithder, a dyma gwyn rhai o'r gynull- eidfa, ei fod yn rhy fryaiog, a gorphen yn dra buan; felly Old oes angen i mi ei frolio. Dechreuodd gyda rhoddi canmoliaeth i'r gweithiwr. ac ei fod yn cynnal pawb, o'r brenin i lawr at ei deulu ef ei hun, ac awgrymai y modd iddo i gyflawni ei ddyledswyddau ynglyn a'i deulu, ac i'r gwragedd yr un modd, ac i ocheiyd gwastraff, casineb, bryntni, ac yn benaf peth i bcidio meistroli eu gwyr, ond bod yn gyd- radd ao yn serchog, er ceisio eu hennill o'r dafarn, ac er sicrhau iechyd, i arfer glcndid ac awyr iach, a gwahanol fwydydd yn ou tro, ac nid te, te yn barhaus. Rhychiodd gwynebau y gwrandawyr yn fynych gydag hancsion difyrus, ac yr oedd y wers yn gorphwys tu oi i'r rhai hyn, a chredwn fod pawb wedi gweled rhai o honynt. Wrth ddiwcddu dy- munai arnynt i arwain ac ymarfer y bywyd ysbrydol; fe fyddai hyny yn adeiladaeth i'r plant, fel ag y byddai i'r oes ddyfodol i fod yn flodeuog mewn gwneuthur daioni. Wrth derfynu canwyd "Hen Wlad fy Nhadau" gan Miss Daniels, Myrtle Cottage. Brynmyrddin, yn ardderchog, ac unodd v dorf yn y gydgan, ab wrth fyned allan eto, canwyd "God Save the King" ond cr syndod clywyd rhai yn canu "God Save the Queen," a pharhai hyn i ni feddwl fod yr hen wraig mewn trueni; ond fel y mae yn eglur i bawb fod cyfiawnder dyn yn gorbwyso trugaredd Duw, ac o ganlyniad y mac cin hanfarwol ddiweddaf Frenhines, parch goreu i'w choffa, yn sicr o fod mewn perffaith ddiogelwch, ac yn ddiamheuol mae grym ymarferiad barodd hyn, am ein bod wedi canu cyhvd o amser iddi, a gobeithio v cawn ganu cyhvd o amser i'w mab eto. Dyma un o frt-nhinoedd goreu a welodd y ddaear erioed, a dymunwn o'n calon i weled gwledydd ereill v byd yn dcrbyn yr un fen- y difch fawr hon, o herwydd truenus ydyw darllen bane-, rhai o honynt, a dylai hyn gael rhan helaeth yn ein gweddiau. PENIEL. Pan ymwelsom a'r lie uchod o'r blaen, mewn swn canu yr oeddem, ond y tro yma swn galar sydd yn disgyn ar ein elustiau, a dyma ydyw ein hanes g-wirioneddol ar hyd yr oesau. Heddyw yn cael di- hangfa. ac yn canu am y waredigaeth; vforv wedi ein hamgyichynu an groesau blin, megis un diwrnod yn Marah, a'r ilall yn Elim. Ein cysur mawr ydyw nad ydym yn cael pin cydoddiweddu dan yr un ewmwl, o ganlyniad medrwn gynorthwyo ein gilydd. "Dvgwch feichiau eich gilydd" yw iaith y Groes. Ymwelodd angeu y tro yma a'r teulu parchus, Mr. a Mre. Davies, Cwmparc, a chymmcrodd ymaith eu mab, Bertie, yn 17 oed. Dioddcfodd chwe' mi. o gystudd vn dawel a dirwgnach, a dywedai ei fod yn ,wella o ddydd i ddydd, nes daeth ei awr olaf ar y 23ain o'r mis diweddaf, Pryd y cludwyd mewn cydfodd—ar eiliad I noddfa a drcfnodd Ei Frenhin, ef fawrygodd Oroian gor coronodd. Nodded nef nefoleiddia—y teulu I gydnaws orphwysfa, A'u galar gur ddor dringfa. Am faeth Ifrwyth "lawn y Grogfa." Dydd Gwener canlynol ymgasglodd tyrfa luosog i dalu y gymwynas olaf iddo. Darlk?nw yd a gweddi- wyd yn y ty an y Parch. H. T. Jacob, y gweiuidog, A chanwyd yr emyn, "Arglwydd IPSU, dvsg i ni .gcrddoo," a chludwyd ei weddUlion mewn arch ddestlua i ddinas y moirw yn Peniol. Yn y cajiel, ychwanegodd Mr. Jacob i gyfeiriad ei fywyd rhagorol drwy y geiriau, "Ac mi a glywais let o'r nef yn dywedyd wrthyf, Ysgrifena. Gwyn eu byd y mcirw y rhai sydd yn marw yn yr Arglwydd," a chanwyd emyn, "0 Iesu mawr, rho'th anian bur," ac awd i lan y bedd, a gweddiwyd yn dyner ac offeithiol gan y Parch. D. WiHtaros, Abergwili. Gwlwyd hcfyd yn brcsenol v Parch. Herben, Llanllawddog. Y SABBATH DIRWESTOL. Fe gymerodd Ynmeiilduwyr y dcyrnas yr ail Sab- both vn mis Tachwrfld "yn Sabboth Dirwestol, ao mae Eglwvs Loeg-r wedi pencdi Sabboth arat*, a da genym weled fod y ddau Arohesgob, nifer da o'r esgobion, a lluawn mawr o'r clcrigwyr, yn gwneyd defnydd cydwybodol o'r adeg liocio. 0 bosibl na fanteisiodd pawb i wtieyd defnydd o'r blaenaf, yn herwydd v buasent dnvy hyny yn dwvn delwau Laban, Be" y buasent yn cael eu disodii hyd ddibyn tragwyddoldeb; ond fodd bynag, cafwyd tremolwg ar y sefvdliad a'i sffyllfa. Swm yr arian a wariwyd ar ddioilvdd mpddwol am y flwyddyn ddtwedduf ydyw £ 161.060,482: etn mao yn gysur oi fod yn llai o £ 6,000.000 flv. vddyn', flaenorol. Yr oedd rem y llynedd yn '2". 3Jc. am bob enaid yn y deyrna^ 4 ac vn B13 h. C'j. am bob tculu o bump. Meddvher am y miliynau sydd heb yfed dim; felly gwelwn fod rhai yn trafllvncu yn anferth. Y swm a roddir at gynal tlodion y deyrnas yw £ 20,000,000, a thraul addysg, yr hon y cwyna, cymaint yn ei herbyn, ond £ 28,000,000; tua'r chwechfed ran o'r hyn a wariwn ar ddiodydd meddwol yn flvnyddol. A'r swm a gasglwyd at y genhadaeth dramor yng Nghymru ydyw £ 15,000,000, ac nid ydyw ond ychydig mewn 105 o flvnyddoedd, a thua'r ddeuddegfed ran o'r hyn a wariwn bob blwyddyn; ar ddiodydd meddwol. 0 Gymru addolgar, mewn glwth y llefaru Am waed y Messiah ag udgorn y wawr, Traflynou achosa orchuddiad y llenu Ar filoedd o feibion a merched y llawr; Y mawr seddau'n ddiamheu grochlefa heb ofn Yn erbyn ymdrechion rhai garant eu Duw, Safant fel tyrau. gwasanaethant heb drefn, Yn eisieu mae cariad a moliant nid yw. I fyny i waered mae'r byd yn ehedeg, Rhwyga'r trysorau sy'n nghudd yn y ddaear, Ar edyn celf ofydd i fyny'n ddiattreg Pe canfu ddrws nefoedd newid ai ei lafar; Dros foroedd i feusydd Mad'gaegar a China, Trigolion colegawl ni fynant y gwaith; Gwell ganddynt orweddfa gwylio'r gyllideb, a Rhoddi eu hunain ar allor gwasanaeth. 0 wlad, fy ngwlad, pa bryd, pa ddydd y ceir gweled Gogoniant a harddwch yn gwisgo dy fri? A'r addysg a roddodd ein Ceidwad fendigaid Yn rhwystro'r diodydd i fyned yn llu? A'r cyfoeth orwedda'n cynhilio yn haenau, Gwasgara y Beiblau dros donau yn fyrdd, A'r Zulu yn canu a'i ruddiau melynddu Yn wlybion gan ddagrau wrth fyned i'r cwrdd. 0 wlad, hen wlad y brvniau, udgana dy gyrn, A bloeddia am goncwest- o'r gogledd i'r de, Y dwyrain a'r gorllewin fo'n dyrwyn yn chwyrn Newyddion y "Grogfa" rhwng daear a ne'; Ac hen Petrau lefarant ar ddyddiau yr wyl, A thraethant wirionedd yn felus a swvn, A miloedd a daflant eu harfau yn anwyl Wrth draed eu Gwaredvdd, dywedant eu cwyn. DYFFBYXOG.

LLANSADWRN A'R ¡ YLCH qp ARAETH AR DDIRWEST. Nos Iau diweddaf, yn Nghapel Seion, traddodwyd anerchiad ar ddirwest gan y Parch. Morns Morgan, Abertawe. Cymerwyd y gadair gan y Parch. R. Salmon, a'r hwn, mewn ychydig eiriau doeth a phwr- pasol, a gyflwynodd ac a alwodd ar Mr. Morris at ei waith. Nid oedd llawer yn ddiau yma na adwaenai Mr. Morris, oherwydd v mae er ys blynyddoedd kwer yn talu ymweliad a'r ile yn flynyddol; ond er ei fod wedi gweled mwy o ddyddiau. nag y dybiem, yr oedd yn fywiog a nerthol iawn yn ei anerchiad rhagorol. Ni bu ond ychydig cyn dangos ei fod yn gj-farwydd gydag anerch cvnnulleidfaoedd, a'i fod yn feistr ar y llwyfan. Nid yn ami y cafwyd cystal anerchiad ag y gafwyd y noson hon. Y mae yma amryw wedi bod yn rhoddi anerchiadau dirweetol o'r blaen, ond yn wir yr wyf yn cael fy nhemtio i ddywedyd, "Ti a ragoraist arnynt oil." Dangosodd mewn modd digamsymol, gyda nerth mawr, y niwed ofnadwy a'r golled a wneir i'n gwlad, yn arianol, cymdeithasol, a chrefyddol drwy y ddiod feddwol. Gobeithio y bydd yma ganlyniadau bendithiol yn dilyn yr anerchiad gwir ragorol yma, ac y gwelir dirwest yn blodeuo fwy fwy eto yn y~cyich hwn. Hefyd, dylai fod yma undeb dirwestol yn cael ei gychwvn rhwng y gwahanol enwadau yn v cylch, fel yr ydym wedi sylwi o'r blaen; hwn ydyw angen mawr yr ardal. Terfynwyd yr anerchiad trwy roddi y diolch arferol i'r darlithydd a'r cadeirydd am lywyddu v cyfarfod. LLONGYFARCH. Da genyf gael v fraint o longyfareh eto un o 'foys' v lie am ei lwvddiant o enill y B.Sc. y tro hwn. Cyfeino yr wyf at Mr. David Jones, Watertoo House. Dydd Gwener diweddaf, diwrnod y "Degree Day," yn Nghaerdydd, eft gafodd yr anrhydedd o gael y lythyrenau hyn. Llongyfarchwn ef yn y modd mwjaf gwresog am ei lwyddiant. Dring eto yn uwch yw dymuniad llawer. GWEINYDDES (NURSE). Dywcdir wrthyf fod symudiad ar droed, ac mi a obeithiwn y daw i'r terfyniad, sef i gael gwcinyddes i'r cylchoedd hyn. Nos Fawrth nesaf cynhelir cyfar- fod i gefnogi yr amcan daionus hyn, ac i drefnu y modd goreu i ddwyn hyn oddi amgylch. Hyderwn cawn weled y pendedyniad hwn yn cael ei gario allan, am y bydd yn hyfrydwch gan pawb i dan- ysgrifio at y cynllun rhagorol hwn. LLANYMDDYFRI.-CYNGHOR YR EGLWYSI RHYDDION. Prydnawn dydd Iau diweddaf, eynhaiiwyd cyfar- fod eglwysi "Rhyddion" Dyffryn Tywi yn Nghapel y Tabernacl, o dan lywyddiaeth y llywydd, y Parch. T. E. Thomas, Baileyglas. Daeth cynryehiolwyr lied gryno ynghyd o wahanol gapelau y dosbarth i trefnu eu gilydd erbyn y cyfarfod nesaf, yr hwn sydd i gael ei gynal yn Llangadog. Yn yr hwyr cafwyd cyfarfod cyhoeddus, pryd y daeth torf luosog ynghyd, pryd cafwyd pregeth rhagorol iawn gan y Parch. D. Williams, St. Clears. EMRYS.

HWNT AC YMA [GAN TEITHIWB."] AVelc ni unwaith eto ar ein sedd, a'r pen a'r galon, y liaw a'r ysgrifell yn cytlredcg ynghyd i gyplysu ychydig frawddegau ar ffurf faith i'w gosod gerbron lluosog ddarllenwyr y JOURXAL. Cawn ein hunain yn dechreu yn rnhentref tlws a pnrydferth LLANGATHEN. Yma y eanfyddcm y tyrfaoedd yn dilifo i fewn o bob cyfeiriad. Y maen attyniadol oedd cyfarfod misol enwad parchus y Tretnyddion Calfinaidd yn Nghapei y Cojlege. Y diwrnod cyntaf cynhaliwyd cynhadleddau dan Jywyddiaeth fedrus Mr. W. Per- kins, Cefnberrach, yn mha rai yr ymdriniwyd am sefyllfa yr achos drwy y sir, yr hwn a gafwyd yn foddhaol iawn. Pregethwyd yn v gwahanol gyfar- fodydd gan y Parchn. — William's. Llanelli; Wr. D. Rowlands, Caerfyrddin; — Thomas, D.D., Llanym- ddyfri; — Edwards, Caerfyrddin; Morris, Llan- stephan; — Lewis, Cefnberrach; Edwards, Ponty- berein, a — Griffiths, Cynwyl. Dechreuwyd yr ocd- faon gan y Parchn. Davies, Nantgaredig; Phillips, silQh; Lewis, Glanyfferi, a Ffynant Mor- Ps, gan, Penygroes. Cafwyd tywydd hynod ddymunol, pregethau rhagorol, y cenhadon mewn hwyl, a'r gynulleidfa fawr yn teimlo yr Eneiniad oddiwrth y Sanctaidd hwnw. Dangosodd pobl dda y College y carcdigrwydd mwyaf i'r dieithriaid; ni fydd eu ffyddlondeb vn ddisyhv gan y Rhoddwr mawr. Di- lyned bendithion lawer y cyrddau rhagorol hyn, pa rai a lywyddwyd yn fodrus gan y Parch. R. Davies, Llandeilo. PRIODAS. Yn Swyddfa y Cofrestrydd. Mr. R. Shipley Lewis, Llandeilo, unwyd mewn glan bnodas Mr. Johnnie Davies, Closglas, Manordeilo, trydydd mab Mr. a Mrs. Davies, o'r Cwarre, Llangathen, ac wyr i'r adnabyddus Mr. Davies, gynt o'r Bcttws, a Miss Mary Davies, ail ferch Mr. a Mrs. Davies, Rhos- maen, ger Liandeilo. Eiddunwn i'r par ieuanc bob llwydd. Na fydded gofid o un rhyw I John a Mary tra font byw, Ond anncdd dlos ac aclwyd lan, A phlant yn chwareu gylch y tan. PONT FELINDRE. Darfu i'r gwlawogydd trymion a'r llifogydd di- weddar i wneyd gwaith annymunol ar v bont newvdd hon. Yr adeiladwyr oeddynt y Meiistriaid Evans a Murray, Llanelli, ac yr oedd eu hadeiladwaith yn ganmodadwy drus ben; ond, ysywacth, daliodd y llif-ddyfroedd hwy ar yr haner, a gwnaeth gwaith diflas ar y gorchwyl. Bernir gan y doeth a'r llygadgraff fod ei lluniad yn annhrefnus drwy ddiffyg yn ei lied i gymeryd yr oil o'r dyfroedd. yn enwedig ar adeg llifogydd. CadarnheLr hyn van y cawn y bont hon yn liai ei rhychwant na phont v Foley, sydd haner mijitir yn uwch i fyny, a rhwng" y ddwy bydd yr afon Dules yn llyncu dwy nant gref i'w chrombil. Felly, bydd pob rheswm yn ein dysgu y dylasai y bont islf i fod yn fwy yn mhob ystyr 1Iu,'r bone uchaf; ond nid felly yr ocdd, a'r canlyniad fu bont-drylliad. Yr wythnos ddiweddaf ymwclwyd a'r. ilecyn &afl y pwyjigor, ac ni fuom yn llygad-dj-st o'r fath annhrofn erioKl o'r blaen. Byddent yn ym- weled a'r lie heddyw ac yfory, franoeth a thradwy, a chwareu teg nid oeddynt i'w beio, yn ol v rhybudd canlynol:—Dear Sir,—Felindre Bridge Committee. The above Cominitte'e will meet at tho Bridge at 4 p.m. You are particularly requested to attend.— Yours truly, Evau Jones." Pa fodd y digwyddodd yr aniryfusedd yma ar y swvddog gor-ofalus hwn, nis gwyddom, ond ymddehgys y ccir oglurhad tryl- wyr pan gvd-gyfarfyddant dydd Sadwrn. Rhagfvr IlIt'g, am 10 o'r yn Neuadd Tref Llandeilo. HELWRIAETH. Yr vvythnos ddiwedtlaf bu eoidwaid holwriaeth y Gwir Anrhydeddus Arglwydd Dinefwr, bcdwar mewn nifer, yn cael eu blaenori gan Mr. George Barnes, King's Lodge, yn ymweled a'r tyddynod cyfagos er lladd v cwningod sydd yn aflonyddu y ffermwyr druain. Galwyd Ir. E. Truman Thomas, Penybanc. a Mr. Ambrose, Cawdor's Arms, Llan- deilo, hefyd i'r ynvgyrch, a gvvnaethant hwy eu rhan yn ganmoladwy. Lladdwyd yma ugeiniau, a theg ydyw hysbysu fod y tirfeddianwj-r caredig hyn yn

ttiyARC-NE Foe-sim U cj One-Ounce Fatkct. f Archer's Golden Returns tTha Perffcctlra of Hri MMM goau fatstrr. t m> Fk mun.

EISTEDDFOD GADEIRIOL LLANARTH BEIRNIADAETH TRAETHAWD AR Y MODD- ION GOREU I DDIWYGIO YR YSGOL SUL," GAN* Y PARCH GANON W. WILLIAMS, B.D., JEFFRESTON, BEGELLY, PEM. Traethodau ar "Y Moddion Goreu i Ddiwygio Ysgol Sul," gogyfer ag Eisteddfod Llanarth, Tach- wedd 19, 1909. Derbyniwyd deg o draethodau ar y testyn uchod, yn dwyn y ffugenwau canlvilol:-(J) "Un ar ei Oreu"; (2) "Gwilym"; (3) "Mona o Ddwyran"; (4) "Gobeithiol"; (5) "Un fagwvd ar ei bronau'; (6) "Ar y mur"; (7) "Hen Athraw"; (8) "Ap y Rhos'; a dau draethawd yn yr iaith Seisneg gyda'r enwilu- (9) "Doris"; (10) "Idrie." Yr wyf yn llongyfarch y Pwyllgor ar ddewisiad pwnc mor ddyddorol ac adeiladol, ac y mae gan yr ardal a'r gymydogaeth achos i ddiolch fod nifer mor dda wedi dyfod yn mlaen i ymgymeryd a thrin y fath destyn. a hyny gyda medrusrwydd anarferol. Llawer gwaith cyn hyn yr ydwyf wedi gweithredu fel beirniad mewn cyfarfodydd cystadleuol o fri ac enwogrwydd ond buaswn yn petruso mwy nag arfer, pe y gallaswn rag-weled y fath lafur oedd o fy mlaen i ddarlien a chlorianu yr ysgrifau arddcrchog hyn. Nid oes genyf ond dweyd bod eu pwvso a'u barnu wedi cymeryd llawer o fy amser, ac wedi achosi mawr bryder i fy meddwl. Y mae pob un o'r traethodau uwchlaw y cyffredin, ac yn profi fod yr awdwyr wedi myfyrio llawer ar v mater dan sylw, a'u bod yn hoff o hono. W (!) Y mae traethawd "Un ar ei Oreu" yn bur dda ar y cyfan, ond ei fod yn fyr, ac yn lied ddiffyg- iol o awgrymiadau newydd x ddiwygio yr Ysgol Sul. Y mae wedi gwneyd rhai gwallau mewn sih- ebu; ac nid yw yn dreinus yn ei ddull o drin ei bwnc. Ond na Iwfrhaed; yn hytrach, bydded iddo ddyfal-barhau, a daw yn draethodwr campus. (2) Y mae "Gwilym" yn rhagori ychydig ar "Un ar ei Oreu," yn gymaint a'i fod ychydig yn helaeth- ach ac yn fwy trefnue; ond lied gvft'redin vw ei sylwadau, ac heb fawr o newydd-deb" na gwreiddiol- der yn perthyn iddynt. Ac eto condemnia rai pethau sydd yn haeddu cerydd llym lie y ffynanr, megis "gwamalrwydd ac ysgafnder" wrth drin Gair Duw, a "cholli amser i ddadleu cwestiynau difudd," a dengys fod hyn mor wrthun ag ydyw dull rhai yn "barnu gwerth y brc-geth yn oi y defnydd chwerthin sydd ynddi." Lie ymao hyn yn bodoii, y mae rhywbeth mawr iawn ar ol. (3) "Mona o Ddwyran."—Rhyw fath o anerchiad i athrawon ac athrawesau ydyw traethawd "Mona"— da dros ben cyn belled ag y mae yn myned, angen- rheidiol ac adeiladol; ond gwell fuasai po vn cyffwrdd yn fwy helacth ag agweddau ereill o'r pwnc. Gwir yw v gwelid gwell Uewvrch ar bob Ysgol Sul ond sicrhau addysgwyr a swyddogion teil- y.ngach a chymhwj-Bach; ond i fod yn fwy cvflawn, dylasai yr awdures dalentog a.rgrymu gweiliantau ereill. (4) Lied fyr yw "Gobeithiol," a buasai yn fwy gobeithiol fel awdwr pe wedi cymeryd mwy o ofal i sillebu yn gywir. Y mae mwy o swvn ac o svn- wyr yn yr ysgrif hon na llawer o'r Uoill—y mae"ar linellau Eglwysig, a chynwysa awgrymiadau pur werthfawr. Pe buasai wedi ysgrifenu yn fwy hel- aeth, ac yn fwy penodol ei addysgiadau, buasai iddo obaith am y wobr. (b) Traethawd da ydyw eiddo "Un a fagwyd ar ci bronau." Y mae yn gafael yn ci bwnc, heb droi llawer o'i amgylch. Enwa naw o foddion diwygio Yr Y sgol Sul. a'r oil yn fuddiot a llrsol. Prin v gellir dweyd ei fod yn tori tir newydd, nac yn traethu pethau hynod darawiadol. Er fod vr oil vn ganmol- adwy v mae rhyw gvffredinedd vn eu nodwoddu. rlefyd, buasai y "moddion diwygio" yn fwy cvflawn pe yn fwv athrawiaethol a phenodol." Er hvn"i crvd ysgrif ragorol yw hon. (6) Y mae yr awdwr a oilw. ei hun "Ar y Mur" yn ysgrifenwr llithrig, ac yn sillebwr campus, odd i- eithr dau neu dri o fan frychau. Y mae ei ra«- arw-eiruad yn lied faith, ac nid yw yn hollol berthyn- asol. Ar waelod tudalon 2 deehreua gyda'i foddion blaenaf x sicrhau diwvgiad yn yr Ysgol Sul. sef cael "Athrawon eymwys." Ar tudal. 3 a 4 vsgrifena vn helaeth ar "Nodwedd Ysgol Sul," ae ar tudal." 5 neidia yn ol i ddesgrifio v cymeriad svdd angen- rneidiol i athrawon, a thrwy hyn cymysga bf-thau da a u gilydd yn ormodol. 0 hvn i'r diwedd. v mae yn well a mwy trefnus; ac ar y cyfan, v mae vr oil yn dda. v (I) Y ma(- "Hen Athraw" yn profi ei fod vn gytarwydd a'r gwaith, a dengys ei fod vn gwvbod trwy brofiad am rwystrau diwygiad, yr angenrheid- rwydd am dchwygad, a'r moddion goreu i'w sicrhau, Pattyn gallu ysgrifenu Cymraeg mor dda, ovnghor- wn iddo beidio defnyddio yr un gair vn Scisne"- Us oes bai ar draethawd yr "Hen Athraw," y mae yn rhy fyr a chyffredinol wrth drin y diwvgiadau sydd yn angenrheidiol, canys hvn gwedi'r cwbl ydvw cnewullyn y testyn. (8) "An y Rhos.Y mae gwaith yr awdwr hwn yn faith, yn ddestlus, a medrus. Ei fai mawr vdvw ei fod yn ysgrifenu yn llawer rhv helaeth ar ilaiur ac angen am addysg, ac ar hanes yr Y sgol Sul a'r hyn a wnaed erddi gan ei chvchwvnwvr. Ni ddaw wynch yn wyneb a'i bwnc, yn ol ci gvfaddefiadau ei hun, hyd tudal. 6; ond oddi yno i'r diwedd, deil yn bur dda wrth ei waith yn traethu ar foddion diwygiad. Y mae y naw a enwa i gyd vn angen- rheidiol. or efallai nad yw pob un vn vmarferol. 011(1 tnnia hwynt yn bur ofalus a medrus. O'm safbwynt. fy hun, fel Eglwyswr egwyddorol ac ar-v- noeddiadol, v mae ei draethiad vn ddiffvgiol ac vn anghyflawn. Eto, yn ol y goleuni sydd" ganddo," v mao Ap y Itlios" yn draethodwr godidou*. ( Two Essays have been written in English, one bv 'Doris, and the other by "Idris." (9) "Doris" writes very well. and ishe has a fair grasp of her subject, and treats it somewhat metho- dically, though it would have been better if she had divided and sub-divided :it, with one part lead- jng naturally to the other. She emphasises the need of catechising, and also the desirability of the four Welsh Dioceses uniting to bring out text-books and manuals for teachers and icbolars-iiyo reforms that were not touched upon by any of the Welsh writers. There are other valuable suggestions in her paper, proving that she is thoroughly alive to the needs of Church Sunday Schools. (10) "Idris" writes at greater length than '-Doris," and is far more methodical. He rig-hrl., places the clergyman as the head of all sniritual agencies iu his parish, and therefore, of the Sunday School; and to secure order, uniformity of teaching, and right instruction, all teachers work under him or rather in co-operation with him. He gives most valuable suggestions, which would bring about Igreater efficiency and more blessed results when earned out in Sunday SAools, though perhaps he forgets the mauv difficulties we have to contend with m ales. After careful consideration, I am stronclv of the opinion and conviction that the essay of "fdris" in English and that of "Ap y Rhos" in Welsh are about equal in merit. Of course, "Idris" is more churchy in tone and teaching; but there are excel- lent points in the work of "Ap y Rhos" which can- not be ignored, however much one wouid wish he had a correcter view of the truth-so I am inclined to divide the firM prize between these two: and I have great pleasure in giving n,4S. prize to "Doris." Yr ydwyf ar air a chydwybod vn rhanu v wobr gyntaf rhwng "Ap y Rhos" ac :Idris"; a phleser genyf rho.ldi pei war svrllt i "Doris," vr lion a hacd<!a llawer inwv. W. WII.LIAMS.

LLANGELER CwYL Di:\vr.-Y map Eisteddfod Gwvl Ddewi, Llang-der, Yfhlith y pethau a ful. Nid aflwyddiant oedd achos ei marvvolaeth. ond elfenan ereili, ac feallai nid yw yn ddoeth eu cyhoeddi. Nos'Iau wythnos i'r diweddaf penderfynwyd cael darlith vn lie eisteddfod, ac yn urtol a phenderfyniad y pwvij- ?or In" II W, bwriedi^- rhoddi darlith nos Gwyl Dewi nesaf. Ymdrechlr sicrhau gwasanaeth darlithydd da.. Ceir clywed rhagor. eto.

SYMUDIAD I GAEL NURSE I GYMYDOG- AETH DREFACH. At Olygydd Y JOIENAL. I SYB,—Mae yn dda iawn genym allu mynegu fod y symudiad ardderchog uchod yn debyg o droi allan yn llwyddiant perffaith. Y syndod yw fod yr ardal hon wedi bod cyhyd cyn cychwyn yn y cyfeiriad hwn. Am yr angen am "nurse," n.d oes dadl. Mae personau cyffelyb mewn ardaloedd creill wedi bod o fcndith annhraothol i gleifion a thlodion. Hyderwn y caiff y symudiad clodwiw hwn bob cefnogaeth gan bawb, yn gyfoethog a tlila^'d, yn ol eu gallu. Bydd ceiniogau y tlodion lawn mor dderbyniol a defnyddiol a phunoedd y eyfoethogion. Deallwn fod swm dda wedi ei addaw eisoes, a buan bydded digon mewn llaw o danysgrifiadau i dalu y gyflog am y flwyddyn ddyfodol. Yr ydym yn gobeithio y bydd y tanysgrifiadau hyn yn bethau blynyddol, ac na fydd i neb, ar ol dechreu, i dvnu eu haddewidion yn eu hoi. Gan fod y "nurse" at wasanaeth pawb yn ddiwahaniaeth, ac yn enwedig felly gweithwyr yr ardal. y mae yn ddyledswydd ar bawb i gynorthwyo yr achos a'u harian ac a'u dylanwad. Deallwn mai Lady Lloyd, Bronwydd, sydd wrth wraidd y symud- iad, ac y mac i'w chanmol yn fawr am hyny. Mae yn cyflawni gwa th ag y mae angen am dano yn fawr. Nis gailwn lai na dal y weithred dda hon o'i heiddo i fyny o flaen eyfoethogion dyffryn y Teifi, a phob dyffryn arall drwy Gymru, fel un svdd yn deilwng o_ glod ac o efelychiad cyffredinol. Pe bai eyfoethogion ein gwlad yn teimlo ac yn dangos mwy o ddyddordeb yn y dosbarth gweithiol ac yn y tlawd, ni fuasai dim bron o son am Sosial- aeth ac athrawiaethau afiach creill o'r un epil. Credwn fod pawb yn barod i gynorthwyo Lady Lloyd yn y gwaith qlodwiw hwn, er, efallai, na fydd pawb yn gweled lygad yn llygad ar bob pwynt. Digwydd pethau felly yn mhob cylch ao efallai mai da ydyw hyny ar ryw olwg. oblegid drwy gael gwahanol farnau, mae yn bosibl cyrhaedd y gwirionedd; ond ni ddylai y ffaith nad ydys yn cydweled yn mhob peth filwrio yn erbyn llwyddiant y symudiad, ond yn hytrach rhoddi fwy o fyn'd vnddo. Mae yn iachus iawn i bwyso a mesur pethau | ar ameerau, canys trwy hyny ceir pwysau iawn lawer pryd. Na fydded, gan hyny, i neb edrych yn wgus os bvdd v IHnvn mesur yn cael ei daflu vn awr ac eilwaith ar v gwaith hwn. Bydd hyny vn lies mawr iddo: r-hWi'r} hvny yr ydym am alw "sylw y sawl sydd wrth v llvw hwn at ddau neu dri o bethau ag y mae lie i wella arnynt. Cynhaliwyd cyfarfod nos LUll w-v^hnos i'r diweddaf yn Ysgoldv Felindre yn nglyn a'r symudiad. o dan lywyddiaeth Svr Marteine Lloyd. Bnrwnig. Yr oedd yn bresenol amrvw o'r gwahanol blwyfi y uydd v "nurse" vn trwasanaethu ynddynt, ac yr oedd pawb yn unfrydol vn nghylch y pwnc "heh neb yn tynu yn groes." Ond vn ntrhwrs vr vmddvddan fu yn y cwrdd. daeth dau neu dri o bethau i'n meddwl ag y dylid bod yn ofa'us iawn yn en cvlch, onide. niweidir y svmurliad yn fawr. a bvddai hyny yn drueni o'r mwvaf. rV'fier. n:d vdvm am foment am ddwevd fod yr hyn y cytPiriwn atynt wedi 1J gwneyd vn fwr'adol gran neb; ond er mwyn cadw draw oddi- wrth y creieriau yn y dvfodoK yr ydvm yn galw svhv ntyrt. (1) Y oamsvnied cvntaf. mak- v svmudiad wedi p; ddechreu yn rhv ddirgel. Deallwn fod cyfarfod w"rti ei cvihal yn fTenllan er "vs rhvw bvthefnos vn ol. a mai hwnw oedd v cwrdd cyntaf yn n-lvn a r mi ♦er. Nis gwvddai ond vehydic iawn Porn y ovfn-fod hwnw. Clvwsom ei fod yn srvfarfod bnwb ar ol iddo srael ei cradw, ond nubbin nn fllp"QQ; nawb vn cael p-wvbod am dllno n),Pwn nrvd? TionJ'wn fod rhai wedi eael gwahodd- iad nnrsnnol ;rtr1<). or"' paham rhai mwv na phawb vn dr,'wnhnn'p»>h? N'd oedd end nifer bychan iawn I o oehr .ir GAOT vn -Fwvbod dim am y cwrdd hwnw. Ttvrna un o'r rwtau a wnaeth niwed nl" na ,fpl;r. Pe bai v nvfsrfrvfl vn cael ei gyhoeddi v s'il Maeno'-ol vn h.1! Fo-hws? a chane]-' vr ardal. I iTn,,q,* oavrb i wvbod nm flano. a theimlai pawb rH.lr!rr1" vrddo f..1 CWNkl i bawb. (i!1 Yr nil wmsTTitcn. Mse cyfanicoddifld v Pwvll- o-or Gwe'thredol vn rhv ffvfvntr. Nis gwvddom pwv. na nha Is. m, nha brvd v peno<lwvd hwn. na POri. beth vdvw rheoliti r-fnodlad a. chynwvsiad v pwvlI. sror hwnw Clvwsom am dano. am bwvllsror ftraH hefvd vn v nvfarfnd vn Felinrlre; ond nwy ■svdd ar v nwvllo-nr arall. nis gwvdHom, a phwv nenododd. p-w-rrlrJnm. Hvn a wvddom. na chaf- Nd v cwrdd vn Ffth'^dre lais yn v materion o gwbl. Yr nofM v wnevd eisoes cvn dvfod i'r •"wr'Id vn Kel'ndre. Nid vdvm rn feio neb vn hvn n bpth ond IT vdvm nm rvbudebo rharr s-wneyd net'.pn evffelvb vn v dvf-dol. heb fod vr ardal oil vn cael llais vn v mater. Yr vdvm yn sicr nad oes neb a all gyfiawnhau yr hvn' a wnawd. Paham na fuasid yn pwyllo ychydig hyd nes y cawsai pawb laiS yn y mater? Heblaw hyna, mae genym beth arall i'w ddweyd. Mae eisieu eangu terfynau y Pwyllgor Gweithredol. Nid ydyw y cvnrychiolaeth yn ddigon cyffredinol. Mile vn rhy unochrog o lawer. Blin genym alw sylw at hyn. Nid ydym am avvgrymu fod hyny wedi ci wneyd gyda bwriad. Nid oes gwahaniaeth yn y byd genym pa ochr fydd yn y mwyafrif ar y pwyllgor, ond fel mae yn bresenol, mae yn rhy gul o iawer. Dylai fod arno fwy o weithwyr, a mwy o Eglwyswyr. Mae gormod o liw pleidiaeth arno. ac y mae yn rhaid symud hwnw i ffwrdd yn llwyr. os am i'r symudiad da hwn i lwyddo. ac i barhau i lwyddo. Megis y dywedasom, nid ydym yn beio neb, ond yr ydym am symud pob achos i ddrwgdybio ymaith. Nid ydym am wnpyd y symudiad yn fater plaid, ond yn fater hollol rhvdd o gysgod pleidgarwch. Nis gwn pa le y gorwedd yr awdurdod i wella livnj os nad gyda'r sowl a danysa-rifiant at y symudiad. Hyd yn hyn nid ydynt wedi cael llais yn y cwestiwn. Cyng- ho rem v sawl svdd wrth v llyw i g>Tneryd yr holl ardal i'w cyfarfodydd. Mown amldcr cynghorwyr mae diogelweh. Swm a sylwedd y cwbl yw hyn— gw.vliwn rhaar rhoddi lliw plaid ar y symudiad cIyn- gavol ac anmhleidiol hwn. Codwn uwch law Bed; artsrhofiwn enwad mewn cariad at bawb. Dvna'r prif bethau ddacthant i'n meddwl vn v cvfarfod a nodwyd. Pob llwyddiant i'r achos.—Yr eiddoch, &c., UN SYDD 0 GALON 0 BLAID Y SYM-CDIAD. HEN EMYN GYMREIG. At Olygydd Y JOURNAL. SYB,—A ellwch chwi, neu un o ddarllenwyr lluo.sog y JOURNAL, rhoddi gwybod i mi. trwy eich tudalenau, pwy yw awdwr yr emyn canlynol. Nid wyf criocd wedi ei weled mewn un o lyfrau hymn- au y dyddiau presenol:- L n flwyddyn faith aeth heibio, Ni ddaw hi byth yu ol; Hi aeth i dragwyddoldeb, A miloedd yn ei chol; Pwy wyr na raid i minnau, Sydd heddyw ar fy nhaith, 0 fewn i hon, fyn'd'ymaith I dragwyddoldeb maith? Cof genym ryw ugain mlynedd neu fwv yn ol, glywed hen wr o'r enw Joseph Thomas, Blacnug, yr hwn oedd yn ymyl ei gant oed, yn ei roddi allan mown cyfarfodydd gweddi ao ereill yn ardal Talv- ilvchau, ger Llandeilo. Bum yn gofyn iddo pwy oedd yr awdwr, ond nis gallai defywedyd wrthym. Efallai y gall rhai o'ch darllenwyr roddi geleuni i mi. A ydyw wedi ymddangos mewn unrhyw lyfr ilyinnau erioed?—Ydwyf, etc., AWBTFAB.

"ADXABYDDWR" (Alitywalis).-Da chwi, frawd, eweh i. ysgol nos Gymreig am beth aml'er eVIl an- turio i ysgrifenu i'r Wasg. Nid oes genym. amser yn y swyddfa i ail-ysgrifenu eich liith. Ceisiwch gan ryw frawd yn yr ardal i iawnu eich vsgrif cyn anturio i ysgrifenu eto atom. Nis gwvddom pa Kiriadur sydd genych. Mae genych "c!llid" am enaid, "symyodd" am symudodd, "ag" yn lie "ac," etc.

TREFILAN GOLD ST. ILIAX.—Liawenydd genyf i gaol v cyfieusdra yma i longyfareh pobl irerilan yn sefyd" In y "Guild' uchod yn ein plith. Teimiai ein Rheithor er ys amser fod yna angen sefydiu rhyw fath o gyfarfod neu gymdeithas ac iddi amcan uwch- raddol ac adeiladol a pliarhaol, ac fel ffrwyth ei yrhgynghoriad ag amryw o bobl y lie, penderfynwyd sefydiu y "Guild" o'r enw uchod. Ameaji hon ydyw i gynhal eyfres o gyfarfodydd cylioeddus yn wytlinosoi, a chael enwogion adnabyddus i draddodi darlith yn mhob cyfarfod, a thrvsy "ymdrech ac egni y llywyddj y Parch. T. C. Edmunds, B.A., v mae wedi bod yn alluog i gael gan y boneddigion can- lynol i ddyfod i'n hanerch yn yst.od yr amser- Parchn. Eynon Hughes, Trcjech; W. Morgan Jones, M.A., Llanbedr; Canon Camber-Wiiliams, eto; D. orthington, Llangeitho; Griffith Thomas, Caer- fyrddin; D. Edwardes, M.A., Cryrifrvn; T. C. Kd- munds, Trefilan; II. M. Williams, Lledrod, a D. W. Davies, Cilcennin. Yn ychwanegol at ddarlithiau y boneddigion uchotl. y mae na hefvd lawer iawn o ganu ac adrodd yn cael ci wncyd, feI v bvddo i bob un ag sydd yn dyfod yn aelod o'r "Guild" vn cael mantais i fod yn wasanaethgar nn mhcHach nag aelod a gwrandawr yn unig. Cvnhaliwvd y cyfarfod cyntaf nos Fercher diweddaf, pryd y bu y l';arch. Evnon Hughes, Trelech. vn "darlithio a'r "Anhebgorion Cysur Teuluaidd." Yn ffortunus yr redd yr ysqroldy yn llawn, a chafwyd gwiedd Hasiis N7 n fl t dros ben. Y darlithydd enwog yn ei hwyl orou, a r gwrandawyr yr un modd; felly n: gafwyd eychwyniad rhagorol, ac y mae arwyddion a disgwyliad am wledd flasus arall nos Fercher nesaf, gan v bydd y Parch. Morgan Jones, M.A., Llanbedr, yn tra- ddodi ei ddarlith ar "Giraldus Cambrensis." Er mwyn ymarfer yr anghyfarwydd i gymcrvd ei le yn gyhoeddus, y mae yn ychwanegol at y llywydd, is- lywyddion hefyd wedi eu penodi. ac v mae" y rhai yma i drefnu yr oil o'r cyfarfodydd vn eu tro, a gallu ch ddeall yr ymgais fydd gan bob un o'r rhai yma i barotoi gwell rhacrlen na'i gyfaill; yr un modd y plant ac ereill sydd yn cymeryd rhan yn- ddynt; felly pe na bai yn gwneyd mwy na hyn o les, v mae i'w gefnogi a'i gvinoradwyo; ond pwy ddirnada gymaint o vylw>daelh ardderchog a gvf- renir gan y gwahanol ddarlithwyr. na rai sydd wedi Jewi" tes-fynau dyddorol oil? '(>i-iodd y" llywydd nos Fercher diweddaf wneyd yi hv^bys nad yw v "Guild" vma yn gyfyngedig i Eglwyswyr yn unig, nac hpfvd i bob! Trefilan. ond fod yna wahoddiad cynhcs i bawb ymuno a dyfod vn aelod'iu o Guild St. Ilian yn Nhrefilan, a thrwy hyn i yclnvanegu at vr vnidrech «ydd yn cael ei wney.i iran yr ychydig 1 barotoi cvfres o gyfarfodydd llwyddianus yn ystod y sranaf. llhwydd livnt a Ihvvddiant i'i- mudiad.— L.O.D.

Mae y NWYDDAU canlynol yn haeddu sylw arbenig Amaethwyr ac ereill DAVIES DAVIES' I DAVISS Poultry Powder I Horse Powder halves' Emulsion. i amddiffyn Ffowis rliag y ] V i TCDDYfTMl ATTTR CLEPY D 1 ddw?n cyflwr condition) oodd- j 1 T haol; i greu awydd at fwyd; Utvx!.U I gynnyddu run y • J J i dynu lawr chwyddi yn y coes- j WYAU I au; i ddwyn y got yn Uyfn a I I wella'r disglaer, ao i gynnyddu gwerth. LOI ntn Gellir ei roddi i bob math o JTSI-U-, a p&n ya peswc J, ueu yn cael geffylau, pa un ai mewn gwaith T A ehynnyrchu gwr s h.cwn ai peidio eu i.lmo gnu b .fed, tywydd gwlyb ac »,•» ly,l. uC ,;( 'r yn iacli rhag cuwa ten Mewn Tins IVlawl c»n 2s. yr un Is. y pacyn. 6c y botel Nid oes eu cytfeiyb. Peidiwch a boddion, t, xj oeth yn debyg. Yn cael eu parotoi yn u 6 THOMAS UAVIES, M.P1, MAB AGENTS YN EISIAU YN Mb

YSTRADMEURIG ER nad oes gohebiaeth o'r lie uchod yn ymddangos ar dudalonau y JOUBNAL, eto tybiwn nad oes neb o'i auarllenwyr nad ydynt wedi clywed son am yr ysgol oycad yma, ac nad ydyw "Ystrad Meurig" yn enw teuluaidd trwy hyd a lied Cymru. Nid ydyw yn angenrheidiol i ni dystiolaethu am ei henwogrwydd, canys yma y mae dau o bob pump o offciriaid Cymru wedi derbyn çu haddysg, ac y mao hyn-yna yn brawf o'r addysg dda a gyfrenir yma. Y mae yn liawen- ydd genym ddweyd ei bod mor llewyrchus heddyw ag y bu crioed, a'r dymuniad yw iddi barhau felly, ac nis gailwn lai na dyfynu geiriau un o'r beirdd- efrydwyr a fu yma:- "Tra dawnsia y tonau ar draeth Ceredigion, irar Meung dan galiu yn ilamu tua'r paut; 0 bydded i'r engyi a u neuyn claerwynion Jjyth noddi hen Goleg tra gwych loan Sant." j-NOa sadwrn diwetldai, aui lachwedd 27am, eynhai- iwyd cyiartod yn neuaau yr ysgoi, o dan nawdd y oj'iiiae.iiias Uutiuieuoi. a j_a*;uyuuoi Gymraeg, jiryd y iiywyudwyu gan ivir. J. ivicnards. 1 nihlitn mater- iuu xrniacJiox pendenynwya tod uewyddion yngiyn "r vsgoi L'VV hauton riiagiiaw i'r JOCRXAL yu Gym- rueg uc yn ySeisneg boo yu all wythnos. I testyn uazi eyiw oedd, "Pa uu ai mantais ai anfantais Djiduai ijiywodraeth Ganreiol i Gymru?" )L in- ij^Cidiodd vlr. D. ilarrxs ar ei ran, a gvvrthwyneb- wyu ef gan Mr. JL). li. Jenivins. y papyrau iuu iiawer o lafur ac ymchwiliadau nianwi weoi eu gwneyd er JtIwyn dwyn aiian y fath resymiadau orynon ar bob oenr. Ar oi clJwed y payrau, cafwyd narn yr aelodau ar y pwnc, ac yma rhanwyd y ty, pryd y cafwyd fod y mwyafrif o ddau yn pleidleisio yn erbyn "Llywodraetll Gart-refol.eenwedic.

LL,ajN i z X,fdF.R MARWOLAKTH.—Gyda theimlad o Jiiraet-li v dy- raunem hysbysu am farwoiaeth Mr. Benjamin Evans, Oetnperkin, yr hyn a gymerocrd le gyda min yr nwyr prydnawn fcui, yr Ziain cyntisoi; yn 77 oed. Achwynai er y; misoedd gan ddolur y galon, ond medrai gerdded oddiamgylch, a ch.yflawni llawer o fan orchwyiion hyd yn ddiweddar iawn. Cyfyngwyd ef i'w wely ond am ryw pum' dydd cyn marw. Mab oedd yr ymadawedig i Samuel a Margaret Evans, Waunfawr, Penboyr. Pan yn wr icuanc ymddengys ei fod yn aradwr o fri, a mynych y profodd ei hun yn pencampwr ar faes yr ymdrechfa aredig. Trodd ei wyneb pan tua 25 oed i sir Forgamvg. Bu yn Aberdar am beth amser, lie hefyd yr ymbriododd ag Elizabeth Davies, gencùgol o Langtder. Buont wedi hyn yn byw yn Nhreorci a Threherbert, Cwm Rhondda, lie y bu yn cario xnasnach yn mlaen fel cludydd glo, etc., i ddwy lofa; ond cymaint oedd ei fryd ar amaethu, fel y prynodd Cefnperkin, Llany- byther, yn yr hon fferm y bu fyw am y 24 mlynedd diweddaf. Ymvfrydia mewn arcdig a thrin y tir, planu coed, a chodi muriau a'i law ei hun, pa rai saif heddyw yn goffadwriapth iddo. Yr oedd yr ymadawedig yn uu hollol didwrw, tawel, heddychol, a thangnefeddus. Y dydd Gwener canlynol daeth torf ynghyd i dalu y gymwynas olaf iddo. Cladd- wyd ef yn mynwent Rhydybont, yn ymyl ei briod, yr hon a'i rhagflaenodd ryw ddeng mlynedd yn ol. Gwasanaethwyd yn hynod darawiadol gan y Parch. D. James. Rhydybont. Yn ychwanegol at deulu Cefnperkin, yr oedd yn bresenol y perthynasau can- lynol :-Pareh. J. Morgan, curad Llanelli; Miss Morgan, Graig; Mr. T. Davies, Rhydwthan; Mr. a Mrs. Davies, Cefncanol, oil o Langeler; Mrs. At- kins, Treherbert; Mrs. Thomas, Cwmhwplvn, Pen- cader; Mrs. Lloyd, Llanllwihaiarn Rectory, Cei Newydd; Mr. T. Lloyd, cyn-Uwch Gwnstabl, Aber- dar; a'r cysylltiadau eanlynol :-Jlri. Lewis, Rliydy- bont Mills; Miss Lewis, Waunmeillion; Mr. a Mrs. Evans, Eirianfa. Gwelsom hefyd Dr. a Mrs. Jones, y Bryn; Henadur T. Rees, Dolgwm; a'r C-yng-horwyr D. Williams, Maescanol, a Gwarnant Williams, Cwrtnewydd, etc. Huned mewn hedd.

CASTELLNEWYDD-EML YN MAECHVAD, Tachwedd 26aill. Y r ocdd y prisiau fel y canlynPyre, yn fyw. o 7s 60 i 715 9c yr ugain pwys; perchyil, o 8 i 10 wythnos oed, o 13s i 17s y pen, y fasnach ynddynt yn araf iawn, a llawer heb eu gwerthu; wyn, yn fyw, a blwyddiaid, 3c y pwys yn fyw; Hoi, yn fyw, o 3Ac i 4c v pwys; ednod ieu- ainc, o 3s i 4s y cwpl (o 6c i S^c y pwys yn fyw); ieir, o 2s i 2s 6c y cwpl; hwyaid, o 4s i 5s y cwpl (o 6c i 6 £ c y pwys yn tyw); wyau, 8 am Is; ymenyn ffres, yn roliau. Is lc y pwys; eto, mewn ilestri, o Is i Is OjC y pwys; cwningod, o 5c i 7c yr un; ysgyfarnogod, o 2s 6c i 2s yr un. PENBRYN PRIODAS.- Yn Nghastellnewydd-Emlyn, &r yr 20fed cynfisol, unwyd mewn glan briodas Miss Han- nah Jones, merch Mr. a Mrs. D. Jones, Wacumaen- dy, Pcnbryn, a Mr. John Richards, oab Felin- Wyddil, ger Llandyssul. Eiddunir i Mr. a Mrs. Richards y dymuniadau goreu yn eu bywyd priodasol. Priodas dda, i ch\\i eich dau, Medd llu o hen gyfeillion, Eich bywyd fyth fo yn parhau < Dan gawod o fendithion.

RHYDLEWIS AXCLADD.—Dydd Sadwrn diweddaf. t\n mynwent Bwlchvgroes, claddvvyd yr hyn oedd farwol o'r di- weddar Mrs. Margaret Lloyd, Pantygronglwyd, gynt o Penlon, Castellneuydd-Emiyu. R>tuddwyd hanes ei marwolaeth sydyn vn y rhifya diweddaf.. Yr oedd yr ymadawedig yn 46 mlwydd oed. ao ar ? ol yn myd y galar mae prioil. Mr. John L!oyd Jones, | pedwar o blant, mam a pherthynasau evoiil, gyda'r J oil o ba rai y dangosir y oydymdeimlad ilwyraf yn r. awr eu galar. Gweinyddwyd yn yr angladd gan Dr. Davies. gweinidog Ebenezer, Castellnewydd-Ejniyn. Daeth tyrfa fawr o bob! yn ngliyd i dalu'r g;,rifVFynas olaf iddo, ac i ddangos eu evdyindeimlad a'r galar- wyr.

FELINDRE AR CYLCH LLWYDDIANT.—Yn eisteddfod Cwmihrad, nos Wener diweddaf, enillwyd gwobrwyon am ua11;, gan ddau o fechgyn yr ardal. ,f yr unawd "baritone" gan Mr. Benjamin Evans, Nant, ar urijtw»t "tenor" gan Mr. David Isaac, Di-efelin. PRIODAS.—Yr wythnos ddiweddaf yn Euhvys St,. Barnabas, unwyd mewn glan briodas "11; Margaret Evans, merch y diweddar Mr. a Mrs. Evans, (Joitre- uchaf, a Mr. John Evans, rna b henaf Mr. u Mrs. Evans, Maesllan, P<Hiboir. Yn y brioilas yr oodd Mr. Samuel Evanv, Goitre, a Miss Sarah Evans, Maesllan. Gweinyddwyd v eevemoni gan Jones, rheithor y pi wyf. iac y ddau ii eyurych- ioli dau o dcuiuoedd mwyaf paivhus pivcyt, ac eidduna llu o gyfeillion tdJTnr y dvtnutc'uda*: BfH'd i Air. a Sirs. Evnas fywyd hapu«i. T'e: liwyd y mis mel yn I.landebie. Mae gwresog ddymuniathtu Cyfeillion In i chwi. Am fywyd yu ddigroosau, Bendithion fo'n ddiri'; Ar aelwycl lati y Goitre Boed llawnder a mwynhad, A'r undeh fel v bore flyd wynfyd ei barhad.

LLANDYSSUL A NT, LAUD.—Dydd Liun, )I mynwent Seiosi. lladd- wyd yr hyn oedd farwol o'r diweddar Mrs Mary Davies, gwcddw y di^eddar.Mr. Writ. Davfeu. T'tv/A' rhiw, gynt o Cwrnmui. Ar (II yn nlyd y itjar m-a,, mab a nierch a'u teuiuoedd, set' 3Ir. Wm. Davies, Pantfeillionen, a Airs. iTary Davies, t»rai^3 LJan- dyssui. Gweinyddwyil ar vr a.mgylchia<l gan y f Parch. G. S. Rees, B.A.. yr hwn hefyd a Iiveg^hoiki. J Yr oedd yn 79 mlwydd oed. E-'tynir t vdym- } doinilau a'r galarwyi-. j

Y GYLLIDEB j Nos Fawrih diw<>ddaf. yn Nhy yr Arzhvyddi, t;u'- ] Iwyd y Gyllideb ai n, gyda mwyafrif o Z15, ( cael llais y wlad ami.

— _-H- I As a Safe, Permanent, and Warranted Cure 'I Pimplee, Scrofula, Scurvy, Bad Leg*. Skin and Blood Disease and Sores of all kinds, we can, with confidence, recommend CLARKE'S WORLD- FAMED JBLOOD MIXTURE. Of Cl<^jrji*;s every- where.

BAhL-D a CAN YR ADERYN DU. Beth yw'r canu pera dd giywaf Draw mor hwyr ar trig y pren? Tra uii'grwydci ty'zi teyrilasu, Ac ni d'wyna'r haul uwch ben; Blodau'r mousydd oil yn cysgu, 'R awel fwyn sy'n suo cerdd, Anian oil sy'n dawel huno Dan eu mantell hyfryd werdd. Beth sydd arnat, fwyn aderyn? Pam y ceni 'nawr mor dlos? Ollid yw yr adar ereill Oil yn oysgu? mae yn nos. Ai melusaf yw dy nodau Nag y buont er ys cynt? Neu, a gefaist gcnadwri I'w thraddodi gan y gwynt? Paham y ceni, hoff aderyn? Paham y tori gwsg y coed? A yw dy galon fechan hawddgar Yn llawnach heno nag erioed ? Onid yw dy gan yn swynol? Caiff wrandawiad gan y ser; Nid rhyfedd na elli dewi, Onid yw dy seiniau'n ber? Can ymlaen, yr hen ganiedydd, Paid distewi, paid myn'd yn fud, Er fod nos yn awr yn t'wynu, Fe dyr y wawr dros lethrau'r byd; Cana dithau, paid ag oedi, Nes y dawnsia ser y nen; Y mae Un yn edrych drosot, Geidw'th fywyd ar y pren. Y Barri. TYWI, CYF ARCHIAD PRIODASOL I Mr. Rhys Lewis, Ysgerberfedd, a Miss Hannab Phomas, Bronwydd, ar eu huniad mewn glaa briodas yn Pentretygwyn. Bu Rhys am lawer blwyddyn Yn cerdded bryn a dol, Gan geisio perlyn addas I'w roddi yn ei gol; O'r diwodd bu lwyddianus Mewn ffermdy ar y bryn; Fe gafodd berlyn prydferth Mewn lliwiau cocli a gwyn. Fe'i rhoddodd yn ei fvnwea Yn berlyn harddwych clyd, A thonau mawr ei gariad Ddilifodd drosto'i gyd. Fe aeth pob geneth arall 0 amgylch yr hot! lie, Fel rhos yn ymyl lili, Yn Ilwyr G'i galon o'. A dyna ydyw hanes Y miloedd oil sy'n myn'd; Maent oil yn dechreu caru Wrth ddechreu. bod yn ffrynd, Nes d'od o hyd i'r profiad Wna caru ddim o'r tro; Ma.e'n riiaid i ni gael i-nyned I fyw o dan 'run to. Boed iddynt hir flynyddau I fyw iil dau ynghyd, I gasglu mewn hyfrydwch Drysorau mawr y byd; Ond fy nymuniad penaf Yw iddynt hwy ill dau, Fcddianu'r trvsor hwnw Sydd bytboi yn parhau. Llanymddyfri. GWYN, MAE ANIAN YN GWYWO. Y mae anian dlos yn gwywo, Angeu welir yn ci gwedd; Mae'r friallcn dlos a'r lili A'u golygon tua'r bedd; Y ma^'r goeden hardd a difai Wrth fy nrws yn hafdd ei llun, Ya _vmddiosg ei phrydferthweh, Fel pererin llwm a blin. Sudda pobpeth i dlodi, Cofio wnaf y dyddiau fu Pan y canai cot- y goedwig Eu telynau tlws yn llu; Suai'r gornant wrth fyn'd heibia Rhyw delyneg dyddiau fu; Una'i anian yn y gydgan Gwrando rhai'n oedd hoff i mi. Swn dolcfus gwynt yr Hydref A fu'n disgyn ar fy nghlust; Gwynt cynhyrfus a dinystriol c Y mae anian imi'n dyst; Meddwl wcithiau wnaf yn brysur Amw adeg sydd i dd'od, Pan y gwelir linau'n gwywo, Fel glaswelltyn bach dinod. Llu o'n hen gyfeillion welir, A oedd gynt. yn anwyl im'; Tebyg iawn oent hwy i'r blodyn Dyfai'n brydferth iawn a chwim; Maent hwy fel y blodau ereill, Wedi gwywo bron i gyd, Gwyntoedd crvfion gauaf bywyd A'i ymlidiodd hwy o'r byd. Y mae'r blodau pan yn gwywo Fel pe'n dweyd daw amser gwell, Y daw haf pan bvddant eto Yn vmgodi o'r hen gell; Tebyg iawn y bydd dynoliaeth, Os mai marw rhaid ini, Y mae gobaith v cawn eto Ail flodeuo'n dorf diri*. Pen ire Court. IEUAx O'R GLYX*.

Gtl (The particular and important feature' of Benger s Food is that it can be f prepared to suit any degree of digestive power. It contains in itself the natural digestive prin- t ciplcs which act during the cooling process fust before I it is finally heated for serv* i ing. As the weak stomach of babe or invalid begins to strengthen by the j, assimilation of the Food, a gradually increasing amount f of digestive work can be left to it. thus giving the advantage of a regulated exercise of the digestive functions. "detained when all other foods are ¡. f J rejected."

gorchymyn i Mr. Barnes i'w rhanu yn gyfartal rhwng y gwahanol denantiaid, am hyn, ynghyd a'u lladd, v teimlant yn wir ddiolchgar. Yr oedd John Lewis, ieu., yn mysg y cwmpeini, a chanodd ef yn ddoniol yn 01 ei arfer. Yn debyg i hyn y dywedai John- Yn y Langwm a Llwyncelyn Cafwyd helfa anghytfredin, Saethu wnaent y pethau bychain Sydd yn bwyta. bwyd yr ychain; Truman oedd yn eaethu'n gynhes, Nid oedd dianc yn ei hanes, Taniau ar y de a'r aswy, Rhan y prif ar frys oedd marw, Yn ei hwyliau yr oedd Ambrose, Lladdai ef yn mhell ac agos, Ni chai dim ei aflonyddu, Tra rhagorol yw i saethu: Ni raid canmol Barnes y Keepor, Campwr ydyw ef bob amser; Heddyw mae fel irlanc ieuanc, Nid oes un a fedr ddianc; Teilwrig ydynt, fechgyn Ilawen. I gael rhan o'r jar a'r ddablen, Felly y cyfansoddodd y "Junior," a theilwng yw o ganmoliaeth.' MARWOLAETH. Fel yr oedd Mr. Edgar Watts, cerbydwr Yl. ngwas- anaeth y Milwriad LloydJ Pare Henri, yn iych- welyd mewn cerbyd gyda'i feistres o dret Llandeilo yr wythnos cyn y diweddaf, tarawyd ef mewn llewyg, fel y syrthfodd yr awenau o'i afael, ac aeth yntau yn Kollol ddisylw. Cludwyd ef ar unwaith i westty y Cottage Inn, a danfonwyd ar unwaith am y meddygon, y Mri. Phillipe, Jones, a Llovd, o'r dref gyfagos, a gwnaethant eu goreu er adferyd y truan ond i ddim pwrpas. Parhaodd am wythnos yn houol ddiymadferth, a gorphenodd ei vrfa ac efe yn 49 mlwydd oed. Daearwyd ei ran farwol yn mynwent Llangathen, pryd v gweinyddwyd gan y Ficer (y Parch. J. A. Williams). Gadawodd briod hoff a naw o blant mewn galar mawr ar ei ol, a pha rai y gydymdeimlir yn ddwys. Bydded heddwch i weh y caredig Edgar Watts hyd y boreu mawr. C-wasan- aethodd dros ei wlad yn rhyfelgvroh Do Affrica. onJ dychwelodd i gael man <echan ei fedd yn Nghymru wen. .1'