Gwalia

GeUwch yegrifonu eich enwau ar dabledi mwy I parhaus na mynor ar gof colofnau diolchgar dynoliaeth; a'ch bendithiant yn dragwyddol; a ch bendithiant yn dragwyddm am y oywur roddasoch iddynt pan, yn eu hanobaith, yr oedd- ynt yn barod i dyngu yn erbyn Duw a marw; ftm y cynorthwy arruserol a'u haohubodd aid yn ■ttig rhag dyodd«X, oad rh«e bechod.

Y Gell Gytnysg. MANION DYDDOROL. LLEN Y PLANT. Mae yr uwchfeirniaid yn ymgymeryd a chywiro hyd yn nod Henyddiaeth y plant na fu amheu- aeth erioed o'r blaen yn nglyn a'i dilysrwydd. Dyna lyfr "Mam Hubbard a'i Chi." Arferai yr hanes ddweyd i'r hen wraig fyned allan i aiop y pobwr i gyrchu ychydig fara, a phan ddaeth yn ol yr oedd y ci wedi marw! Yn awr, y mae argraffiad diwygiedig allan, yr hwn a ddy- wedo fod y ci yn ymddangos wedi marw." Y mae hynyna yn welliant pwysig. Gwelwn fod y "Rhodd Mam" yn America, wedi newid ychydig hefyd oddiwrth yr hyn a ddysgasom ni pan yn blant. Mae Ue i wella o hyd. Mae aynion yn niyncd yn groesach bob oes i afre3- ymoldeb a chreutondeb. it it 0 BRAINT Y CYMRO. Mae llawer wedi ei ysgrifenu yn ddiweddar yn nglyn a chymysgu y Saesneg a'r Gymraeg, ond ychydig wyr fod hyny yn costio i rai. Daw llyfrau Cymraeg o'r Hen Wlad i'r America yn ddidoll, ond os gwel ysbiwyr Newyrth Sam ychydig eiriau neu air Saeancg yn gymysg a'r Gymraeg oostia 25c- ar bob dolar o'u pris. Felly nid allan o le fyddai rhybuddio llenorion Cym- reig i adael allan eu hen arfer o bupro eu Cym- raeg a Saesneg. Dylai y rhai sydd yn prynu llyfrau Cyrnreig hefyd eilio hyn o anogaeth. < < < < YR ENETH A GA'DD EI GWRTHOD. Ar lan'r afon Ddyfrdwy ddofn, Eisteddai glan forwynig, Gan ddistaw siaia! wrthi ei hun- Gadawyd fi yn unig; Heb gar na chyfaill o fewn y byd, Na chartref chwaith fyn'd iddo, Drws ty fy nhad sydd wedi ei gloi, 'Rwy'n wrthodedig heno. Mae bya gwaradwydd ar fy 01, Yn nodi fy ngwendidau, A llanw mywyd wedi ei droi, A'i gladdu tan y tonau; Ar allor chwant aberthwyd fi, Do! oollais fy morwyndod; A dyma'r achos pa'in yr wyf Fi heno wedi 'ngwrthod. Ti frithyll bach sy'n chwareu'n lion, Yn nyfroedd glan yr afon, Mae genyt ti gyfeillion fyrdd, A aoddfa rhag gelynion; Cei fyw a marw dan y dwr, Heb undyn dy adnabod, O! na chawn inau fel tydi- Gaei marw ac yna ddarfod. Ond 'hedeg mae fy meddwl prudd I fyd sydd eto i ddyfod, A chofia dithau, fradwr tost, Rh&id i ti fy nghyfarfod; Ond meddwl am dy enw di, A byw sydd imi'n ormod, 0! afon ddofn, derbynia fi, Caf; angeu yn dy waekxl A boreu tranoeth cafwyd hi Yn nyfroedd oer yr afon, A darti o bapur yn ei llaw, Ao amo yr ymadroddion- "Gwnewch imi fedd mewn unig fan, Na chodwoh faen na chofnod I nodi'r fan Ue gorwedd Uwch Yr eneth ga'dd ei gwrthod. LLEW O'R WERN. GWARTHRUDD PRYDAIN. Mae dynion yn dechreu mynod i amheu a yw gwledydd Cristionogoi yn Gristionogol. Mae China, fel yr hysbysir, yn awyddus am roi atalfa ar y fasnach mewn opiwm, a'r prif rwystr i hyny yw ymyriad y gwledydd Criationogot sydd yn codi opiwm, ac yn ei werthu i China, a rhoddant China dan ryw fath o orfodaeth i'w brynu. Cyn- haliwyd cynhadledd ryngwladol yn Shanghai yn ddiweddar a gadawyd yr argraff ddigamayniol ar feddyliau y dirprwywyr fod China o ddifrif am ddifodi y fasnach felkligedig. Prydain Griat- ionogol yw y bechadures fawr yn y drafodaeth fudr hon. .¡.. ADGOF AM SERAPH. Yr ydwyf yn ei gofio, medd Dr. Joseph Roberta, New York, mewn ysgrif ar y diweddar Barch D. Lloyd Jones, M.A., Llandinam, yn dechreu pregethu, ac yn yr ysgol—Grammar School Eben Fardd, yn Clynnog. Ond yr oedd wedi gadael yr yagot hon, ac wedi myped i Goleg y Bala pan yr aethym i i'r ysgol hon yr ail waith. Daeth y Parchn. William Machno Jones, Lake Crystal, Minn.; R. Vaughan Grif- fith, Milwaukee; J. J. Roberta (Iolo Caernar- fon), ac amryw eraill i'r ysgol hon, ar ol i'r Parch David Lloyd Jones orphen ei addysg ynddi. Ond bu Eben Fardd farw yn ebrwydd, ac yr oedd amryw o honom yn ceiaio canu yn ei gladdedig- aeth. Ar ol hyn cymerodd Dewi Arfon ofal yr ysgol. Yr wyf yn dygwydd nodi y pethau hyn ar y ffordd i ddweyd peth arall, act fod D. L. Jones yn bregethwr poblogaidd y pryd hwn. Casglai y bobl i wrando arno fel mab i'r Parch John Jones, y seraph o Talsarn, ond er yr an- fantais hon, ni bu yn hir heb ei gorchfygu, fel y daeth i enill- poblogrwydd ar sail ei deilyngdod ei hun. Ie, cvnyddodd yn ei oleuni ac yn ei wrea hyd ddydd ei farwolaeth. Er na chreodd gyfnod newydd, fel ei dad, yn hanea pregethu, ac yn hanea duwinyddiaeth Cymru, creodd le iddo ei hun, a hyny yn gyfreithlon, yn hanea bywyd y genedl. Yr oedd John Jonea, Talsarn, yn gawr o feddyliwr, yn feddyliwr annibynol, fel trwy nerth ei feddwl a'i athrylith llwyddodd i roddi ton a chyfeirLad newydd i bregethu y cyfundeb Y fath ysgogiad a dyLanwad a rodd- odd y gwr hwn i fywyd y gened!. • » • • PURO'R GYMRAEG. Gair ddaw i fewn i'r Gymraeg y dyddiau hyn ag y dylid gofyn iddo am ei "bapyrau" yw "Cymryesau." Gwelwn amryw yn ei ddefn- yddio, a phurion fyddai galw eylw ato ei fod yn hollol afreolaidd, ac felly heb hawl i'w fabwys- iadu i'n hiaith. A yw yn ddiohon argyhoeddi ein Ilenorion i beidio ei letya? Ein rheawm, a rheswm y Gymraeg, droa ei gollfarnu yw na ffurfir yr enw benywaidd yn y fath fodd. "Cym- raea" yw'r gair cyffredin yn yr unigol, ac yn ol yr arfer gyffredin o luoaogi geiriau, "Cymraea- au" fyddai yn iawn. Pwy feddyliai am alw Iuddewesau" yn "luddewonesau," neu "Gwyddelesau" yn "Gwyddelodeaau?" Mae cymharu yn ffordd dra effeithiol i ddangoa ambell i afreoleidd-dra. Ffurfir y "fenywaidd" mewn enwau o'r fath drwy ychwanegu "es" at y ffurf wrywaidd, engraifft, brenin," "breninea," etc. CADW DY GEG Y NGAUEDIG. Pan ar dy welv a'r nos yn ddu, Ar wely gwellt, neu wely plu'; Yn nghanol gauaf neu yr haf, Ar noewaith oer neu noswaith braf, Cau dy geg. Pan byddi'n ngoleu lleuad dlos Yn troedio allan yn y noa, A'r gwlith yn troi yn farug gwyn; Bydd di'n ofalua y pryd hyn Am gau dy geg. Pe ti'n disgyn 'lawr fel pren I lyn y felin droa dy ben, Ond i ti gadw'th bwyll a'th go' Doi oddi yno'n iach bob tro, Ond cau dy geg. Oa ei di i wrando pregeth wael. Yn wir y mae rhai felly i'w cael, Gwell na beirniadu yw bod yn fud, Neu i ti gysgu ar ei hyd, Ond cau dy geg. Os clywi ddyn yn ffraeo'n gas, Heb ddim amynedd na dim gras, A'i reswm wedi myn'd ar ffo, Wet, gwell i ti, beth bynag fo, Fydd cau dy geg. Mae siarad gormod yn hen fai, 0 na bae rhai yn siarad llai, A -gwneud y gwaith a llai o stwr Fe fyddai'r byd yn well yn siwr 0 gau dy geg. Ymwared geid 9 lawer 'agrech Sydd yn eithafol dlawd a aech, O! nad ystyriai'r ffot di-lun Y cai ei gyfri'n haner dyn, Ond cau dy geg.

Munud, os Gwelwch yn Dda. Dywed James Swift, Atbexcliffe, Sheffield:- "Rhoddodd y ddogn gyntaf esnrwythyd mawr i mI. Mae un blychaid o'r peleni hyn wedi gwneud mwy o lea i mi na'r holl feddygin. iaethau a gymerais." Ysgrifena Mr W. F. Warren, 36. Melbourne Road, Tilbury Docks, Essex, i ddyweyd:- "Gallaf eich sicrhau fod y blychaid cyntaf a gymeraifi wedi gwneuthur mwy o lee i mi na'r holl feddyginiaeth gefaia gan unrhyw feddyg clwb am chwech wythnos." Mae Holdroyd's Pills yn Feddyginiaeth aicr at Gur Cefn, y Gymalwst, Orydcymaiau, Dyfrglwyf Bright, Gwyntogrwydd, Afiechyd yr Elwlod, etc., la lie, gan bob Fferyllydd; yn rhad drwy'r post am ddeuddeg øtamp- Holdroyd"s Medical Hall Cleckheaton, Yorks.

Bywyd drwg, diwedd drw. Rhagora onw da ar wyneb d&. Gwell goddef cantna gwneud cam. Gochelwoh- enllibiwr fel y gochelwoh jagorp- ion. I •

CAPTAN JACK A YW LLOEGR FEL YNYS YN LLE DIOGEL? Mae gwledydd yn bod nas gall neb ond y Bro- dorion fyw ynddynt; y mae lleoedd ar y ddaear nas gellir yn awr fyned iddynt; y mae gwled- ydd nad oes modd ymosod arnynt ohorwydd mynyddoedd neu foroedd, ac y mae cenedl naa gellir ei gorchfygu heddyw. Ond gan fod ter- fyn ar allu ac anallu dyn, a chan fod hefyd ddarganfyddiadau newyddion yn barhaus yn cymeryd lle, dichon i wyddoniaeth feddygol orchfygu afiechydon canolbarthau Affrica, a galluogi pobl wynion fyw yno; bu Uuoedd rnilwr- ol y Rh»feinwyr yn anorchfygol; ysgubodd Napoleon frenhiniaethau o'i flaen; a bit Yspaen yn brif allu ar y moroedd; ond trechwyd y Rhufeinwyx; daUwyd ac alltudiwyd Napoleon, a dymchwelwyd gallu llyngesol Yspaen. Nid yw hen gleddyfau, hen arfau rhyfel y Cynoesodd na'r Canol Oesoedd yn dda i ddim heddyw. Rhyfedd yw edrych ar "Victory" Arglwydd Nelson, a meddwl ei bod yn mysg y rhyfel-longau enillasant ryfel Trafalgar! Beth fuasai pobl yn feddwl am i'r "Victory" fyned i ryfel heddyw? Pan ddechreuwyd adeiladu rhyfel-longau haiarn, mawr oedd y syndod; mwy oedd y ayndod pan gym- hwyswyd ager yn lie hwyliau i "hwylio" y rhyfel-longau; yna dyfeisiwyd rhyfel-longau eraiil, ac heddyw y maent oil allan o'r ffasiwn- y "Dreadnoughts" yw pobpeth yn awr! Bydd raid gwerthu gwerth miliynau o bunoedd am ychydig o filoedd! Gwelir datblygiadau cyffHyb yn nghyflegrau ac arfau rhyfel byddinoedd y byd. Bu hen gastelli Cymru yn amddiffyn- feydd am ugeiniau o flynyddoedd. Ond beth ydjut yn dda heddyw? Buasent yn domen ddymchweledig cyn pen ychydig a fynydau pe tan-belenid hwynt gan gyflegrau byddin neu ryfel-long heddyw. Bu dilladau o ddur yn fodd- ion i gadw milwr rhag cael ei ladd mewn rhyfel. Pa amddiffyn fuasent hwy heddyw? Ysgubid milwr wedi ei wisgo mewn dillad o ddur, ymaith yn chwilf riw gan ergvd o wn Maxiin! Fel hyn gwelir diflaniad hen foddion amddi- ffynol mewn rhyfel, a dyfodiad moddion newydd. GetWid Lloegr yn "Tight tittle Island"-yn ynys nas gelid ei chymeryd gan ryfel-longau gelynion. Amgylchynid ei gororau gan ryfol-longau ar- dderchocaf y byd. Ond erbyn hyn y mae lie i gredu nad gwiw dibynu ar ryfel-longau am am- ddifFyniad Ynya Brydain. Gellir yn fuan ym- osod ar Loegr, neu y Werddon, neu Ysgotland, trwy gyfrwng peirianau yn yr awyr. Pa fudd fydd "Dreadnoughts" i amddiffyn ein gororau yn mhresenoldeb rhyfel-longau awyrol yn taflu i lawr ffrwydron gwenwynig difaol? Rhaid i Brydain yn awr roddi ei holl sytw ar berffeithio peirianau i ehedeg yn yr awyr, fel y gwna Ger- mani a Ffrainc. Nid yw y mor y dyddiau hyn yn gyfrwng i atal -un wlad rhag ymoaod ar wlad arall. Peirianau rhyfel awyrol yw y dyfeisiad- au diweddaraf, a diau y perffeithir hwynt fwy eto. Ond, gan sicred ag y bydd iddynt ddyfod yn gyfryngau i achosi dinystr ofnadwy ar fywyd- au ao ciddo, eto fe gynyroha y meddwl dynol syn- iadau am beirianau i ddinystrio awyr-ryfel-long- au, ao fe ymgorphorir y syniadau hyny mewn dyfeisiadau cywrain ao ofnadwy yn eu gallu dinystriol. Fel hyn yr elir yn mlaen, perffeithir peirianau rhyfel nes y cyrhaeddir yn y man y fath berffeith- rwydd fel ag y bydd yn ofer rhyfela o gwbl. Prysured y dydd bendigedig hwnw! Ond, cyn y ffwawria y cyfryw ddydd, rhaid aberthu mil- oedd o fywydau a gorchfygu llawer gwlad! Rhaid newid "map "Ewrop! Ni ddiohon na ddel rhwyatrau, ond gwae y sawl drwy yr hwn y I deuant! YR EGLWYS YN LLWYDDO Pwy bynag oedd yn sylwgar yn ngwasanaeth y Conffirmaaiwn yn Eglwys Llanystumdwy, ddydd Mercher diweddaf, a welodd yn amlwg fod yr Eglwys yn llwyddo. Gwsiwyd ffrwyth gtfeeith- garwch yr offeiriaid yn rhif yr ymgeiswyr am Gonffirmasiwn. Yr oedd He i gredu fod calon yr Arglwydd Esgob yn llamu wrth weled rhif mor ragorol yn cael eu conffirmio. ALARWM! Y mae gweLnidog adnabyddus wedi dweyd wrth gynulliad yn ddiweddar, 03 na ddeffroant hwy o'u cyagadrwydd a gadael eu hen ffurfiau di-ystyr y bydd Cristionogaeth wedi gadael y capeli ac wedi tyfu y tu allan iddynt! Bwriada y gwr parchedig draddodi yr anerchiad yn fuan mewn lie pwysicach, ac yna tynir sylw y wlad yn Hod gyffredinol at ei gondemniad difloesgni.

Y Diweddar Dr. H. Isaac Jones. BRODOR 0 TREMADOG A MAB ALLTUD EIFION. Dyma fel yr ysgrifena Tal. o Eifion am v gwr uchod i'r "Drych:"— Newydd galarua i lu diri o'i gydnabvddion yn y wlad hon, yn Nghymru, a llawer man arall o'r ddaear fydd clywcd am farwolaeth y meddyg galluo- a'r Cymro brwdfrydig, H. Isaac Jones (Ap AJltud Eifion), yn Oakland, California. New- ydd eh->verw a fydd yn ddiau i fechgyn Bedd- ffeiert, cyfoedion ei fachgendod, yn neillduol Gwilym Eryri ac eraill o ddisgyblion yr hen ath- raw o beraidd goffadwriaeth y diweddar George Thomafi, srydd oto'n fyw yn y wlad hon ac ar ochr arall y Werydd. Bu "Harri bach" farw nos Sul, Mawrth y 7fed. yn ei gjirtref cyauras yn y dref hon, ar oftymor htr o waeledd a chyatudd. Diau y gwvddai fod ei ddyddiau wedi eu rhifo a'i ddiwedd yn agoa- hau yn hir cyn i'r alwad ddod, oherwydd yr oedd yn nychu yn feunyddiol. Ond yr oedd ei y«bry\l gwrol yn brwydro'n gyndyn yn erbyn y gelyn, ac ymguddiai ei wir gyflwr oddiwrth y wraig a'i gyfeiHion anwylaf hyd y diwedd- Ond pyt'nefnos cyn^ ei farwolaeth caethiwvd ef i'w dy, "ao wedy'n." tystiai ei feddyg, "ni welais neb erioed yn heneiddio can gyflymed." A phan ddaeth yr adfeiliad yr oedd yn sydyn ac annis- gwyliadwy. Ganwyd Dr. Jonea yn mis Medi, 1844, yn Tre- madog, Swydd Arfon, Gogledd Cymru. Tryd- ydd fab ydoedd i Robert Isaac Jones (Alltud Eifion), yr hwn a fu farw oddeutu pedair blyn- ecki yn ol. Derbyniodd atldysg boreuol yn yegol wladol Porthmadog ac yn yagol Frydeinig Bedd gelert- Wedyn aeth i Brifathrofa Glasgow, lie y graddiodd fel physigwr a llawfeddyg. Dylan- wadwyd ef y pryd hwn i ymuno a gwiblong y Gyngrafir Americanaidd "Georgia fel is- lawfeddvg. Troaglwyddwyd ef yn ddiweddarach i'r wibfong "Florida," a phan orfu iddi ffoi i borthladd noddfaol a'i diswyddo cymerodd swyddogaeth fel llawfeddyg yn ngwasanaeth byddin y Frenhinea Victoria yn India, lie y bu yn byw am bum' mlynedd. Digysylltiodd a'r, fyddin oherwydd afiechyd. D.yma r pryd yr hau- wyd yn ei gyfansoddiad y clefyd blinderus a der- fynoJd ei einioes- Gwaaanaethodd fel llawfeddyg am beth an-mer wedyn ar rai o'r "Atlantic Liners." 'Nol ei briodaa a Mary Amelia Board-man, ei weddw, boneddiges o waed Cymreig. yn Bridgeport, Conn., ymsefydiodd vn Scranton, Pa., lie y di- lynodd ei alwad meddygol am oddeutu pymtheng mlynerld- Yna daeth y chwant i ymfudo i Cali- ffornia, yr hyn a wnaeth ugain mlynedd yn ol. Ystyridef ymafel un o'r aelodau mwyaf medrus yn ei alwedigaeth. Perchid ef gan bawb a'i hadwaenai, ac nid oedd neb yn ninasoedd Oak- land a San Franciaoo a adnabyddwyd yn well. Boneddwr trwyadl oedd "Harri Bach." Cymer- iad hynod o ddifai ydoedd. Cyfaill diysgog vd- oedd i'r neb a enillodd ei gyfeillgarwch- Yr oedd yn ddineaydd hefyd o'r radd oreu ac yn Grist- ion cyflawn. Yr oedd yn aelod ac yn warcheid- wad yn Eglwya Esgobol yr "Advent" yn Oak- land, ac yno y cynhaliwyd y gwasanaeth ang- Iaddol. yr Esgob Nicholla a thri o offeiriaid yr eglwya yn gweinidogaethu. sef y Parchn. Trivett, Gee (gynt o Gastellnedd, D.C.), ac Evans, brodor arall o Ddeheudir Cymru. Yr oedd llu mawr o': gyfeillion Cymreig a'i gydnabvddion yn mhlith oenodloedd eraill yn San Francisco ac Oakland yn bresenol- Claddwyd ei weddillion mewn ysmotyn heulog yn nghladdfa ramafttus Mountain View. Ni bu "Harri Bach" yn ddyn iach er pryd cyf- lafan ofnadwy y ddaeargryn a'r tan yn San Fran- eisoo, yn Ebrill, 1906. Collodd yn drwm drwy'r gyflafan bono a thrwy doriad dau ariandy yn ddilynol- Distrywiodd y gyflafan ei alwedigaeth hefyd drwy chiwalu ei oddefyddion (patienta) i bedwar pwynt y cwmpawd. Yr oedd fel dech- reu gwaith bywyd o'r newydd, ac oherwydd ei oedran nid oedd yn gyfartal i'r gorchwyl. Gad- awodd weddw i alaru ar ei ol. Ni fu iddynt blank Un yn unig o'i frodyr-christrnas Jones, Tre- madog, 81'0 ei ol-oeei.

Gwastraff mawr ydyw gwneuthur cam a'r an- heilwng. Gall llawer oddef adfyd, ond ychydig a all oddef dirmyg. „ Y mae rhinwedd maddeuedig yn well na rhin- yodd Gall masnach fod yn drafferthus, ond y mae diogi yn ddifethdod. Dedwydd ydyw y dyn a gyfyngo ei ddymun- iadau i'w angenrheidiau. Y pwrs mwyaf diwerth ydyw hwnw sydd wadi ei lenwi ag arian benthyg. Fel y aer: ni frysiant, ni orphwysant, ond dia- gleiriant yn dragywydd. Mae dyn yn caru oherwydd nowydd-deb y peth; dynes am na aU beidio. Hwyliwn ar for bywyd: oaiff un dawelwch, un arall ystorm; ond y fordaith drosodd, marwol- aeth yw ein porthladd tawel oil. Y cam cyntaf tuagat argyhoeddi dynion yw eu boddhau. Mae gorawydd i siarad yn arwydd sicr o DdMI.

Y Ddiweddar 11 Buddug." Dyma fel yr ysgrifena "Betaan Jones" am y farddonee ymadawedig uchod i'r "Clorianvdd: Mi rydw i'n bur fflai a digaJon er's dyddia- Dymia Budduig anwyl wedi mynd Rhaid i mi ddeud heddyw am dani fel y deudodd Ceiriog: "Ti nid wyt, fy ohwaer anwylaf." Mi ddoth y owoh yaplenydd dros yr afon i'w mhol:- Hw)liau sidan g'wyn oedd ganddo, Roedd angylion wrth y llyw, a mi aeth hit ha hefo nhw i'r wl-ad y deudodd hi ei hun mor dlws am daju lie mae'n haf o hyd a Neb mewn poen na thyy/ydd garw, Nob yn wylo. neb yn marw. Does dim dowt nad ydi hi yn well ei He ond 0 mae gen i hiraeith ar ei hot, ac mae meddwl na dha i mo'i gweld hi yr ochor yma yn Ilenwi fy llygaid a. dagTa a nghalon i a thristweh. Un hawdd ei oharu oedd hi. Tasa chi heb ei gweld hi rdoed, toedd dim ond eisio darllen ei chaniada i wybod mor goynes oodd ei ohalon ac mor gre- fyddol oedd ei hyabryd. Roedd hi'n pertliyn i cfeulu ciyfair—yn toedd hi'n ferch i Gweirydd ap Rhys ao yn chwaer i Golyddan a mae talent yn rhodeg trwy'r teuJu, a roedd hi ei hun an mor glyfar yn ei ffordd a.'r un ohonyn nhw. Hoedd hi'n dallt i'r dim be oedd cenadwri y don a neges y blodau a ddeudodd neb yn well gymint mae pobol yn hiraefchu am yr haf na hi. Mi furn i yn meddwl lawer gwaith be oedd yn gneud ei chanu hi moT swynol a rydw i'n credn mai dyma oodd o-roedd hi'n medru canu yn syml heb fod yn gyffredin, yn medru deud petha naturiol ac agoa afcon ni mewn flordd newydd fel nad oedd dim poeib eu anghofio nhw Ond heblaw bod yn glyfar roedd Buddug yn wraig dda. ao mae bod yn dda yn well na bod yn glyfar yn ddigon siwr. Mae'ri bifci colli pobol. glyfar ond meen fwy o biti colli pobol sydd yn dda hefyd, ao un felly oedd Mrs Pritohard. Ao 0 mae'n dda gen i ei bod yn dda, achos toea dim eisio hol-i lle'r aeth hi felly, ac os oedd hi'n oanu'n felus yn y wlad He mae llawn mwy o aua stormy-dd na dim byd arall rydw i'n eicir bod hi'n eanu felusacsh o'r haner yn y wlad lie mae hi'n haf o hyd a'i hiraeth hitbau o'r diwedd wedi darfod achos fod Haul Mawr y Cyftawnder yn llewyrohui o'i ohwrnpas. Ffarwel, ffarwel, fy chwaer anwyl-mi ddof firbau yn y man, rydwi'n gybeithio i'r un byd a ohwrtha a mi f y kklu'n siwr o dhwilio am danooh ohwi a Golyddan ar 01 oroesi'r afon i'r Ian brydferth dTaw. Ffarwel! a gybeithio y cedff Cybi Felyn sydd wedi ei adael yn weddw help i yangynal yn ei drallod mawr ar ol oolli gwraig1 ag yr oedd pawb mor ffond ohoni a neb yn fwy na Betsan Jonea. Mewn Bedd mae'n Buddug. Nos Da, Gorphwys ac bun; u-wchben dy feddrod llaith Mae angel Gobaifch gwyn, dy wrylio wna, A'th gwsg" fydd melus gwedi'th ddiwmod gwaith, Noa Da. Noa Da. Wyt fel dy "flodyn" hardd, yrr "negcs" dloa I grwydro mhell &r aden deneu'r chwa; Er can dy emrynt, pers-awr leinwr nos, Noa Da. Nos Da Mae'n Wanwyn. Darfu stormydd gauaf biin, A'th freuddwyd tlws, "Na byddai'n fvthol I-a, A lododd edyn yn y "nefal hin." Nos Da. Noa Da. Dy onw gyfaredda 'mron o hyd; Os na bu groesi Lhvybr yn nhroellau'r yrfa, Ynghalon Awen, ousrai'n bronau 'ng'hyd; Hyd nes oawn gyfardi yn iaith Awen Gwynfa. Nos Da, Nos Da. Mallrtraeth. CATRIN 0 FON.

Byd y Bardd. YR HEN LANC. Ofn teulu i ofyn taliad-y sydd Yn difa'i serch yn waatad; Trwy'i reol ef troai'r wlad Heb einioea i ddibeniad. Oer ei wely, a'r aalwyd-ddigysur Ddwg iasau o anwyd; Iaith y lIe a'i dryblith Uwyd O'i deall yw: "Hwn adawyd!" Pandy Tudur. DAVID WYNNE. YR HEN FERCH- Drwy ei hoes ymdroi o hyd-i wylio Am eilun ei bywyd; O'i hanfodd hen ferch ynfyd Unig yw, er hyn i gyd Un arw'i threm, hir ei thrwy a—anwydog, 0 nodwedd anaddfwyn; Ei gwrthod ga'dd a gwarth di-gwyn, A fwriwyd ar y forwyn. Y GWLITH. Tyner gawod hynodol—neu foreu Ddyferion bendithiol, YT y gwlith, ddwg laeth y ddol I'n llysiau yn faeth lleaol. Taiwrn J. JONES. Y SUFFRAGET. Aidd melodaidd my lady"—ry' feaur 0 fiwsif mewn gwaeddi, Ond or ei holl ddwndwr hi Synwyr gwr sy'n rhagori. AP LLEYN. Y MAEN LLIFO. Un hylaw iawn yn olwyno—ao eirf Ddug hwn 1 lvfn weithio; Y rhin a draidd o'i chwyrn dro— Min yw lief y maen Uifo." Llanrwst T. HERBERT HUGHES. YR OEN BACH. Air y ddol m chair ei ddelach,—a'i brano Ar bob bryn mor hoeniach; Daw i mhenod fyd mwynaoh 0 airwain byw yr oen bach. Gaerwen JOHN OWEN. TIELYNEGION Y GWANWYN. Daebhoat eto, wanwyn tyner, Ar dy rawd mewn siaoed fraith, Carwn wybod ple'r ymguddiaist Rhag ystormydd gauaf llaith Caweom m ei dywydd garw, A gwnaetih lu yn wyw eu gwedd; Ond mae yntau erbyn heddyw Wedi ei roddi yn ei fedd Tordda'r glaewellt, impwr goedwig, A daw dail i liax"er ooed: Cana'r adar felua odla44 Gwena'r biodau dan fy nhrood Yn ei hiaith briallen ddywed, | Daeth y Gwon-wyn eto'n ol, Tra telora'r lion eihedydd Prancta'r oenig ar y ddol. Hudol øwyn yr awlel falmaidd Adnewydda nghaJon glaf, A daw gobaifch fel angyles Fwyn i ddweyd daw eto haf A daw hiraeth am y Gwanwyn Rhoed fy mam mewn beddrod du, Ond o'r hiraetJi oyfyd gobaibh Qwaaiwyn bythol g-iad sy fry. GoreJwyd. JENNIE ROBERTS.

Afiechydon yr Ysgyfeint. Eu Gwelialn Llwyr a Chyflym gan VENO'S LIGHTNING COUGH CURB. Nid oes unirhyw afiechyd yn fwy peryguw ao l i fywyd dynol na'r rhai hyny effeithiant 8Ir yr orgianau anadhi- Addefir yn rhwydd gan feddygom na fuasai y ifhan fwyaf o adhoeion dar- fodedigaefch yn dyoddef hyny os y gellid cyr- haeckl y pryfyn marwol ar y tro cyntaf, a &-a mai yothydig iawn o'r achoaioii yma sydd yn eti- feddol gwelir fod y ithan fwyaf o honynt yn aohos esgeuluafara neu giam-driniaeth o anwyd, pesrwdh, y froiiwst. ac afiedhydon eraill y fron. Er llwyr osgoi a gwella anhwylderau fel hyn, ac felly osgoi pob porm am didarfodedigaeth ao afiedhydon -raffl yr ysgyfeinfe, mae meddygin- iaeth ddyogbl ac ymddiriedol yn angenrheidioL a meddyginiaeth felly ydiyw Vemo's Lightning Cough Cure, meddyginiaeth o wneuthuàld rhy- feddol ao mor wahanol ag ydyw yn well, i ^<ob un arall, ac un sydd wedi derbyn cymeradwy- aøtili meddygon, oierigiwyr gWyddonwyr, fferyll- wyr, a pfhobl o aafle yn mhobman. Mae Veno's Ligibfcnirtg Cough Cure yn rhydd oddiwrth bob ovuny^geddau perygkis, ao yn well- hawr ekx ait bob anhrwyideb y fyxrvwee y gwddf a'r yngyfeint. Pris 9ioo Is lio, a 2a 9c gan bob fferyllydd.

Wrth esmwythau er yr esmwytheir di; mewa oryfhau oesik oeir nerth; wrth gaxu y oerir ditbim.

BLAENAU FFESTINIOG. O'R AMERICA.-Fel hyn y dywed y"Dryoh" am bobl ieuano eai hardal sydd wedi ein gadael j er's talm ao wedi ymaefydlu yn nihueddau Utioa:—"Rome, New York, Mawrth 15. Nos Lun, y oyntaf cyfisol, oynhaJiwyd cyngherdd bljTiyddol Cyfrinfa "Dyfed,' Rhif 51, o Urdd y Gwir Iforiaid. Rhoddodd y pedwarawd a sicr- hawyd o Utioa- foddlonrwydd hollol, sef soprano, Mies Maglona Lewis; contralto, Miss Maud Willis; tenor, Mr John O. Davies; baae, Mr Ithel B. Daniel. Hefyd, cafwyd gwasanaeth rhai o Rome. Khoddodd Mr Robert C. Davies gyda'i frtawd, Mr John G. Davies, ddatganiad axdderohog o'r ddcuawd, "Y dda.u awenydd." Cafwyd sketdh "A pair of lunatics," gan Mian Jessie DaJton a Mr John Hughes yn rhagorol, a rh<xldodd y Parch E. L. Hughes anercliiad ar Dewi Sant-un o dameddiau mwyaf blams y cyf- arfod. Llywyddwyd yn ddoheuig gan y Parch R J. Williams, un o fechgyn ieuanc mwyaf addawol ein oenedi.-Cymro." Fel y gwelir yn yr uohod fod dau o gynhaJwyr y cyfarfod yn eaiedig-ol o'r ardal hon, sef Mr John C. Davies a Mr Robeirt C. Davies, dau fab hynaf Mr Griffith Owen, MOJJJa Stores, Bethania. Llon- gyfarohwn hwy ar eu galwadau mynych a'u llwyddiant aml-wg1. PLANT BETHANIA.—Eto yr wythnoa hon y mac genym i gofnedi llwyddiant plant Beth- an, a. Yn nhyfarfod cystadleuol Soar (W.) nos Iau diweddaf enillodd Olwen Griflitlis gyntaf ar adrodd i bLa-nt a'i brawd yn ail iddi (plant baoh M,r a Mrs Richard Griffiths, Penygelli). Am c-hwareu y berdoneg, cyntaf Dilys Jon. New Tanymanod-terraoe. Deuawd i blant: Liz- zie Jones. Broncludwr, a Maggie Jones, Cad- van yr ooddynt hefyd ar y llwyfan ar yr her- ddeuawd. Unawd i blant: Robt. Evan Jones, Caecooh, yn gyntaf, a Lizzie Jones, Broncludwr yn ail. Ar y prif adroddiad, "Araeth Llewel- lyn, cipiodd Mr John H. Jones, Glanygors, y wobr. Felly gwelwoh fod genym achos i lawen- luau yn hytraoh na gofidio o'u hachos. I'R AMERICA.— Dydd Sadwrn, mordwyodd Mr William Edwards 156, High-street, am yr Unol Dalaethau ar fwrdd yr agerlong "Maure- tania," a glaiuiv yn New York. Bydd colled mawj- i'r Seindorf Freiniol Oakeley ar ei ol gan ei fod yn un o brif unawdwyr y seindorf, ac wedi dyrohafu ei hun i sylw yr holl fyd. Sior na. fydd America ddim yn hir heb ddod o hyd iddo gyda'i fedrusrwydd offerynol.- Dydd Mawrth ar fwrdd yr agerlong "Saxonia. o)-.Id y cyfeillion, Mri William C. Ellis, Bryneilian, a Richard Owen-Da vies, mab ieuengaf Mr firiffith Owen, Bethania yn mordwyo am Boston. Viii- sefydlant yn Lowell Mass- MARW YN Y TREN: TRENGHOLIAD. Dydd Uun, o flaen Mr R. 0. Jones, trenghol- ydd Meirion, a rheithwyr i'r rhai yr oedd Mr Morris Evans yn flaenor, cynhaliwyd trenghol- iad yn ngorsaf yr heddg'ettdwaid Ffestiniog, ar gorph William George Davies, plentyn 18 mis oed i Mr George ac Anne Davice, 20, Florence- street, Pendleton, Manohester. Tvatiodd Mrs Davies fod y byohan wedi bod o dan driniaeth dau feddyg yn ei chartref, ac i un dhonynt ei hyabytsu mai Bright's disea^;e oedd arno. a'i hanog i fyned ag ef i newid awyr. C'ychwynodd foreu Sadwrn, a dhyrhooddodd BLaenau Ffeetixidoig' tua thri o'r glooh. Gadaw- odd y Blaenau am Ffestiniog gyda'r tren bum* munud wedi saith o'r gloah. Gyda bod y tren wedi cyohwyn caf odd y bychan wasgfa a bu farw cyn cyraedd Ffestiniog. Tyiitiodd Mrs K. Owen. 12, Belle Vue, ei bod gyda'r fam a',r pkaityn, ac yr oodd yn gyfnifher i'r fam. Yr oedd y plentyn yn ymddangoa yn iawn yn cyohwyn o'r Biaenau, ond cafodd wasigtfa yn y trran, ao awd ag ef at Dr. Roberta mor fuan ag y oyrhaeddwyd y Llan. Dr. G. J. Roberta a dystiodd i'r plentyn gael ei ddwyn ato of o'r osreaf, ac yr oedd newydd farw. "Bright's disease" oedd arno, ac yr oedd yn dueddol iddo gael gWeilgfeuon o'r herwydd. Dyohwelwyd rheitihfarn o "Farwolaeth o'r Brig*ht's diseaae." CYFARFOD CERDDOROL METHODISTIAID 1. CALFINAIDD FFESTINIOG. Cynhaliwyd y gymanfa uchod ddydd Sadwrn, y prydnawn yn Nghapel Bowydd, a'r nos vn Nghapel y Tabernacl Yr arweinydd eleni yd- oedd Mr David Evans, Mus. Bac-, Caerdydd. Y mae Mr Evana erbyn hyn wodi enill iddo ei hun edmygedd a pharch cantorion Ffestiniog, prawf diymwad o hyny ydyw y canu rhagorol a'r sylw mawr a delir iddo fel arweinydd bob tro y daw atom i arwain ein cymanfa ganu. Cyfeilydd y gymanfa ydoedd Mr Morgan E. Phillips, L.T.S.C., Maenofferen; gwnaeth yntau ei ran yn ganmoladwy iawn. Mr John Lloyd Edwarda, A.C., Gelli, weithredai fel arweinydd y rehearsals, ac ymweled a'r gwahanol eglwysi i ddar- paru y oyfryw ar gyfer yr uchel-wyl gerddorol. Gwnaeth waith rhagorol. Cawsom ganu da a meddylgar, ond cawaom ei well y blynyddoedd a basiodd. Yr oedd y rhaglen yn cael ei gwnoud i fyny o 15 o donau, salm-don, anthem, a'r cyfan- waith, "Tesgesang" (Mendelssohn), a'r geiriau o waith Mr John Griffith, Ysgol Sirol, Dolgellau. Haeddai Mr Griffith ein diolch cynesaf fel cymanfa am ei waith Hafurua. Dyma'r ail gyfan- waith y mae wedi. ei barotoi ar gyfer ein cymanfa. Noa Wener, yn nghapel Maenofferen, cynhal- iwyd "rehearsal" gyffredinol, o dan arweiniad Mr Evans. Canwyd amryw weithiau yn dda iawn, nes argoeli am gymanfa dda dranoeth- Cyfeiliwyd gan Mr Phillips. Am ddau o'r gloch prydnawn Sadwrn cynhal- iwyd y cyfarfod cyntaf. Yn absenoldeb y llywydd cymerwyd ei le gan y Parch John Owen, M.A. Ar ol canu y don "Ceredigion" cafwyd anerchiad byr, cynwysfawr, gan Mr Owen, yr hwn sylwodd mai amcan yr wyl hon oedd ceiaio dod i gyffyrddiad a mcddyliau mawr y gwahanol gyfansoddwyr trwy yr engreifftiau oedd yn cael eu harddangos yn eu gweithiau. Meddai y cyfanaoddwyr hyn eneidiau mawr. Ofnai fod chwaeth yr ardal yn myned ar y goriwaered yn hytraoh nag ar i fyny, ac yn ngwyneb hyny yr oedd galw am ei godi a'i buro. Credai fod modd cael hyn trwy godi chwaeth y rhai ieuainc i ym- arfer a gweithiau fel ag oedd i'w canu y diwrnod hwnw, a thrwy hyny osod nod newydd i'w bywyd. Yna cyllwynwyd y cyfarfod i law Mr David Evam, a chanwyd y tonau canlynol: "Gaerwen," "Corinth," "Salm-don," yr anthem "Y Dwfn Ddiatawr wydd, a'r cyf an waith "Tes- gesang. Caed gair gan Mr Andreas Roberts. Yn ngnapel y Tabernacl y bu cyfarfod yr hwyr, o dan lywyddiaeth Mr Andreaa Roberts. Ar ol canu y don "Henryd," darllenwyd a gweddiwyd gan Mr R. Williama, Broneirian, Tanygrisiau. Wedi cael gair y llywydd rhoddodd y cyfarfod yn Haw Mr Evana- Canwyd y rhai canlynol: "Saxony," "Cor- inth," "Dychweliad," "Y Salm-don," y cyfan- waitfii "Teeigeaang," "LlandtJewi," "Gweddi Luther," "Artro," yr anthem "Y dwfn ddistaw- rwydd," /'Griddfaniad," "Trefdeyrn," a Frank- fort." Siaradwyd gan y Parch D. Hoskins,M.A., Bethesda, a Mr Ciadwaladr Roberta, Bodlondeb, Tanygrisiau. Il^efyd, ar gynygiad y Llywydd, pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a Mr Rotert Jonea, Caedu, yn ei waeledd; ac ar gynygiad wir R. R- Williams, Broneirian, Tanygrisiau, paa- iwyd pleidlais o gydymdeimlad a'r Parch T. J. Wheklon, B.A., Bangor, yn ei waeledd. Cefnog- odd y Parch D. Hoskins, M.A. Ar gynygiad y Parch D. Hoskins, a chefnogiad Mr G. G. Daviea, Rhiw. yn cael ei ategu gan y Parch John Owen, M.A., paeiwyd penderfyniad cryf yn protestio yn erbyn gwaith Clwb y Bel Droed yn cynieryd mantaw i gyBogi clwb neillduol i ohwareiu prydnawn Lluu y Pasg, a thrwy hyny daflu gwaradwydd ar y cvfarfodydd pregethu a j £ yrthelir yn rhai o'r addoldai y diwrnod hwnw, a denu y rhai ieuainc yno i'w gweled. Hysbys- odd Mr Owen nad oedd y sa.il leiaf droa ddweyd y byddai i'n ueindorf gymeryd rhan gyda'r gwaitli, a thrwy hyny cododd y band eu hunain yn fawr yn n^olwg pobl oreu yr ardal. Pas- iwyd y hleidlais. Ar ol canu, terfynwyd y cyf- arfod trwy weddi gan Mr Wm. Evans, New- borough-iatreet- Ar ol yr oedfeuon hwyrol yn y gwahanol eg- Vwysi, casglwyd yn nghyd i gapel Betheeda i ganu amryw o'r tonau, etc., o dan arweiniad Mr David Evans. Cyfeiliwyd gan Mr M. E. Phillipa a Mr J. Hugh Evans, Betheeda. Canwyd "Oofio'r leeu." "Griddfaniad," "Rhyl," "Cor- inth," "Gobaith," "Y Salmdon," yr anthem "Y dwfn ddisbawrwydd," a'r cytf an waith "Tesnes- ang Ca.fwyd canu rhagorol fawn yn tea rhagori ar ganu y gymanfa. Er rhoddi ychydig seibiant i'r cantorion, "cafwyd gair gan Mr O. Jones, Dqlawet. Ar ddymuniafbu raid ail ganu un o donau y plant, eef "Oofio'r leeu," a therfynwyd y cyfarfod trwy weddi gan Mr Jones, o Goleg y Bala.—Ap LLechwedd..

fA Question for I the Cook. I Does she know that ber cakes I and pastries will be daintier, I more delicious, more diges-l tible, and keep longer and I fresher if made with I Does she know that her cakes I and pastries will be daintier, I more delicious, more diges- tible, and keep longer and I fresher if made with I OR WICKS |BAKIHFIROWDERP| GEORGES' I Pile & Gravel Pills L E< GRAY PI LLS ANWYL Syr.-Diolch yn fawr ichwi am eich if meddyginiaeth werthfawr; gwnaeth les sylweddot 1 i mi. Yr ydym bob amser yn cadw eich peleal yn y ty, ac edrychwn arnynt fel rhai o'r pethau J hyny ag ydynt yn angenrheidiol at gysur a ded- wyddwch teuluaidd. Mae i'ch Peleniganmoliaeth cyffredinol, acyn bendifaddeu nid heb deilyngdod. Nis gwn am un feddyginiaeth yn Nghymru mewn cymaint o fri, nac ychwaith wedi gwneud cymaint o ddaioni. Edrychir arnoch gan filoedd fel cym- wynaswr i'ch cenedl. Ni fu genyf erioed nemawr o ymddiried mewn Patent Medicines, ond ystyri- wyf yr eiddoch chwi yn eithriad anrhydeddus. Gobeithiwyf y cewch flynyddau lawer i wneud lies i gleifion ein gwlad. D. OLIVER EDWARDS Gweinidog). MEWN BLYCHAU, 1/11 a 2/9 yr un DRWY Y POST, 1/3 a 31-Yf de i PERCHENOG: J. E. GEORGE, M.R.P.S. HIRWAIN, ABERDARE. -4 CAMBRIAN RAILWAYS. EPSOM RACES, APRIL 20th & 21st. SANDOWN PARK RACES, APRIL 22nd, 23rd & 24th. CLOTHING & OUTFITTING and ALLIED TRADES EXHIBITION, ROYAL AGRICULTURAL HALL, APRIL 19th to 29th. INTERNATIONAL TRADES EXHIBITION, OLYMPIA, APRIL 7th to MAY 1st. On TUESDAY, APRIL 20th, CHEAP RETURN TICKETS to LONDON (EUSTON), FOR 2, 4 OR 5 DAYS. SPECIAL TRAVELLING FACILITIES. CHEAP DAY TICKETS (FIRST AND THIRD CLASS), AT REDUCED FARES, ARE ISSUED BETWEEN CAMBRIAN COAST STAT/ONS. For full details see Bills at the Stations. Every Monday, Wednesday and Saturday, until further notice, Cheap One or Two Days' Tickets ARE ISSUED FROM THE CAMBRIAN COAST STATIONS TO THE NORTH WALES COAST. SIMILAR TICKETS (ISSUED IN THE REVERSE DIRECTION. Full particulars of the above Excursions can be had at the Stations, or from the Offices of the Company. C. S. DENNISS, Oswestry, 1909. General Manager. — — 'Ll DEUCjOUS SUSTAINING-. F.CON6MICAL ARIANOL. ANFONIR NODAU ARIANDY LLOEGR (gyda'r Llythyrdy) am P,10 i £1000 ar eioh Llawnodiad eich bun am yr at-daliadau esmwytb a gumlyn:- i;10 yn Fenthyg Ad-daliad 12s yn Fisol. £20 H m 20s „ 950 H st 50B II £100 „ „ 80s Nid yw pellder yn un rhwystr i fenthyoa. Gwarentir y cedwir y gyfrinach. Manylion yn rhad. H. KAY A'I GWMNI, 92. Market- street, Manchester. LLOQ 0 2S YN Y BUNT YN llai nag unrhyw swyddfa arall. Yr ydym, yn wir. yn gytrillion i rai mewn angen. Ben- thyciadau Preifat, lOp i 5003p, heb na ffurliau Swydd- fa Fenthyca, Meicbiau. Cyhoeddusrwydd, nao oediad. Yr Ad-daliadau hefyd y Lleiaf yn Lluegr. lOp o Fenthyciad, ICte jrn ftsol. I lUUp o Fentbyciad, 4p yn fiaol. 60p 10s „ 200p „ „ 8p HYSBYSLEN YN RHAD ond dweyd y awm sydd yn eisieu, ARIAN DRWY'R LLYTHYRDY. Dim an ha wa- der o gwbl i gael arian genym, gan fod genym filoedd o bunau yn eegu*. lelir yn dda am ddwyn busiies i ni.-BRITISH FINANCE CO., 82, Market Street Man- chester. — JOHNNIE ELIAS, PRINCIPAL BILLPOSTER FOR PWLLHELI AND PORTMADOC. TO LADIES. IRREGULARITIES, Suppressions, eto., r. JL moved by an entirely new and AbBolutolj Certain method without Medicine. No Pills, Mixtures, or Nauseous Drugs to take. No Useless Injections. The greatest discovery of Modem Medical Science. Send at once stamped addressed envelope for full particulars and most oonvinoing Testimonials (Guaranteed Genuine under Penalty of £1000) to MRS O. S. BROOKES, Ardgowan-road, Hither Green London. ARIANOL. DIM TALIADAU YN MLAEN LLAW. Benthyg Arian yn Gyfrinaehol YN SYMIAU MAWRION NEU FYCHAIN (heb fod dan £10), AR PROMISSORY NOTE YN UNIG. MAE yr hoil Symiau fenthyciwyd yn ystod yr ugain mlynedd diweddaf, gan yr un sydd a'i enw isod, yn cyrhaedd UWCHLAW £ 1,250,000. Apelier am Prospectus a Thelerau, un ai ya bersonol ynte trwy lythyr, at George Payne a'i Feibion 3 Creaceat Road, Rnyl. 8EFYDLWYD 18T0. £5 i £1000. J LLOG 2s 6c YN Y BUNT AM GYFNOD Y CYTUNIR ARNO. R5 ad-dalu 25 126 JE20 ad-dalu 222 10 £ 10 „ jen 5 0 B30 „ jess 15 W. JACKSON, 43, CITY-ROAD, CHESTER. RHYBUDD PWYSIG. Lio i £ 1000. BENTHYCIR i Foneddigesau a Boneddigion, ar eu Llaw-nodiad hwy eu hunain, neu ar Ddodrefn, Stoc Fferm, ao arall (heb eu symud). Rhoddir y Symiau yn Uawn. Nid oes "fees" na dirwyon.. Gan fod genym swm mawr o Gyfalaf i'w fudd-soddi, yr ydym mewn safle i roddi y Telerau Isaf. Amodau Arbenig am gyfnodau byrion. Nid yw pelld-er yn gwneud dim gwahan* iaeth.—Ymofyner yn gyfrinaohol a S. CRAWFORD and CO., 71, MARKET-STREET, MANCHESTER.

Mae Countess Dundonald, Castell Gwrych, Abergele, wedi rhoi yn nghangell Eglwys Llan. ddulas, tabled pres hardd, er cof am ei rhioni, Mr a Mrs R. Bamford Hesketh, i'r rhai y dylaj y plwyf fod yn ddtolchgar am eu heglwys. Mae Arglwyddes Dundonald wedi addaw tir i adeiladu Eglwysdy yn Llanddulaa. Argrapnwyd a Chyhoeddwyd dros y "North Wales Chronicle" Company, Ltd., gan John Stephenson Edwards, yn y "North Wales Chroniete" a'r "Gwalia" Printing WOTIKL Carton House, High-street, BanfOr, yn Mhlwjrl Bangor, yn Sir Gaernarfoa — Dydd Lltufe Fixiti 12. 1900.