Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
16 erthygl ar y dudalen hon
"NID YW OND DWR ER HYNY."
"NID YW OND DWR ER HYNY." Nid fy amcan wrth gynyg y llythyryn yma i'r cyhoedd ydyw gwneyd y rhwyg yn waeth rhwng y pleidiau mewn un wedd. Yn hytrach dymunwn wneyd defnydd o ysbryd gwraig yr hen lifiwr o'r Garth, Porthmadoc. Coffa da am dani, mae hi wedi marw yn llefaru eto, a dymunwn adsain ei geiriau dros Gymru benbaladr, gyda'r amcan o helpu ein brodyr- chwi oddefvvch imi ddefnyddio y gair o bosibl- ddyfod i ystyried y sefyllfa, lleddfu tipyn fel y mynai yr hen chwaer ar y don, ac ymddwyn tuag atom fel Crisdonogion. Y mae yn ,troi yn gwb ar fod" Crist ynoch fel y mynai y Parch. Griffith Ellis, ei ddangos mor fedrus ac argyhoeddiadol yn ei araeth ar Natur Eghvys" yn yr un cyfarfod. "Nid yw ond dwr er hyny a llai na dwr hefydyn y cysylltiad yma. Dangos y gwahaniaeth rhwng yr enwad- au a'r defodwyr yr oedd Mr. Gee, ar y pryd, a bod yr enwaclau yr un, ond "fod hyna o wahaniaeth yn y dull chwedl yr hen chwaer. Felly llai neu fwy o'r un dwr ydyw y gwahan- iaeth. Nid yw ond dwr er hyny." Rwyn cofio Dr. Jenkin—y Cymro gorwych, oedd hyd yr wyf yn cofio wedi ei godi o'r pwll mwn—yn dweyd fod amgylchiadau yr amser, y yn nhymor y Piwritaniaid, yneu gwasgu at eu gilydd, fel yr oedd yr Annibynwyr a'r Bedydd- wyr yr unig ddau ddosbarth o Ymneillduwyr oedd ar y pryd yn cydfyw, cydweithredu, ac yn cymysgu a'u gilydd ymhob peth, a chyda phob peth, hyd nes y dcuant at y dwfr. Yr oeddynt fel y ddau bowdr sydd yn gwneyd soda water, y gellid eu cowlio a'u cymysgu a'u gilydd ymhob motld nes y rhoddid dwfr am eu pen. Y funud y rhoddid diferyn o ddwfr, dyna hi yn myn'd yn ffrwydriad. Ond nid yw ond dwr er hyny." Y mae yn hawdd cael rhyw syniad pa fodd y mae offeiriaid yr olyniaeth sydd yn credu—os gallant hwy gredu liefyd-dderbyn o honynt trwy eu hordeiniad esgobol rhyw ddoniau ac urddas goruwchnaturiol a Dwyfol, y mae rhyw syniad pa fodd y mae y rhai hyn yn methu ymostwng i ymgymysgu a'r enwadau syml eu harferion a diymhongar. Ond y mae yn syn gweled pobl fel ni ein hunain, sydd yn dysgu a chredu pobpeth arall fel ninau, ac yn meddwl yn fawr o'n pregethwyr a'n dysgawdwyr, yn gwrthod cyd- weithreciu gyda dwy sacrament arwyddol crefydd. Er na ddymunwn ddweyd y lleiaf am yr un o'r ddwy ordinhad, gadewch imi "Ile ddweyd mai sacramentau ydynt hwy ar y y goreu. Pethau i uno ac nid i wahanu ydynt. Nid yw ond dwr er hyny." Y mae meddwl am yr anghysondeb anghrist- ionogol yma yn y caeth-gymunwyr yn dwyn i'm c6f frawd oedd wedi cael eu ddwyn i fynu gyda'r Annibynwyr. Yr oedd ei dad yn bregethwr cyn- orthwyol, a'i fam wedi ei mag, u gydi'r M. C., -ic yn selog iawn trostynt, ond iddi roi fynu er rnwyn cyfleusdra ar ol priodi, fel yr oedd y mab wedi ei fagu, gyda phob teimlad da at y ddau enwad Nid oedd neb yn y wlad yn mwynhau eu cyfarfodydd pregethu yn fwy nag ef, a a cherddai lawer iddynt i bob cyfeiriad. Ym- sefydlodd. mewn amser mewn lie yr oedd y capel Methodist yn fwy cyfleus iddo, a chwym- podd atynt fel un o honynt, gan gadw ei aelod- aeth gyda'r Annibynwyr. Ymhen .rhai blyn- yddoedd, cymerodd ei argyhoeddi gan gyfaill iddo yn ifafr ail fedydd trwy drochiad, ac erbyn hyn ni wnai ef ddim ;byd, yn yr un o'r ddau gapel arall—ddim cymnno ar un cyfrif. Dyma un o brif erthyglau credo dosbarth mawr o'r blaid. Tybed nad ydyw yn ormod cymeryd y Cymun Bendigaid" i wneuthur ysgymunbeth o'r tri enwad arall ar un cynyg ? Cynwys hyn wneuthur pagan anghrediniol ac anghymwys o bob aelod o'r Annibynwyr, y Methodistiaid, a' r Wesleyaid Ac" nid yw ond dwr er hyny." Nid wyf yn meddwl fod ein brodyr bedydd- iedig yn edrych ar y peth yn yr olwg yma, ond eu bod yn hytrach yn ein cymeryd yn mhobpeth, ond hyn, fel brodyr, fel yr ydym ninau yn meiddio gwneyd a hwythau, er hyn. Ond goddefer i mi ddweyd fody safle a gymer- ant yn cael edrych arni morhonedig a beiddgar ag odid ddim mewn Pabyddiaeth Brydeinig neu Dramor, ond fod y safle hon yn cael ei chysgodi gan yr anghysondeb o gydnabod cyd- raddoldeb. Nid yw ond dwr er hyny." CLEMENT.
[No title]
Yn Nghwrdd Chwarter yr Annibynwyr yn Corwen, gwnaed y rhoddion canlynol at eglwysi gweiniaid :—Bethel Corris, 7p. 10s; Borthwnog. Dolgellau, lOp Glyndyfrdwy, lOp; Harlech, lOp Cynwyd, 12p Llwyn- gwril, 7p. 10s Arthog, 7p -10s a Lian- iihangel. 2p 10s. Pasiwyd na roddir symiau i egi wysi oddieithr iddynt ganiatau i'r Owrdd Chwarter archwilio eu cyfrifon,
GAR TIIBEIBIO.I
GAR TIIBEIBIO. Yn ddiweddar, y mae amryw wedi gorfod ymddangos o fiaen eu gwell am nad oeddynt yn anion eu plant i'r ysgol ddyddiol yn u rheolaidd. Oaf odd rhai o honynt eu rhydd- hau am fod y freeh goch yn y teuluoedd, fel y mae yr afiechyd heintus wedi ymdaenu, ond nid yw wedi profi yn farwol eto. Cynhaliwyd cyfarfod llenyddol yn Salem, capel y Wesleyaid, Garthbeibio. Cadeirydd Mr. M. Morris, Pontcadfan, ac arweinydd y Parch. E. Mostyn Jones. Cafodd amryw eu gwobrwyo a rhoddodd eraill eu gwasanaeth yn rhacl. Cafwyd cyfarfod da. Aeth yr elw at yr aclios lieol.
PMIAL.
PMIAL. BAND OF HOPE.—Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus gan y land ucliod, ar yr 20fed cyfisol, yn ngliapel y Methodistiaid Calfin- aidd, ac o dan lywyddiaeth. y Parch. R. M. Jones, yr hwn gyda Mri. H. Jones, ac 0. Jones, Grwyndy, a T. R. Jones ei fab, a'r boneddigesau, a haeddant y ganmoliaeth uchaf am eu llafur gwerthfawr gyda'r plant; ac yr oedd ol e" llafur i'w weled yn amlwg y noson hono. Ychydig iawn a deimlir o ddyddordeb gan rieni y plant yn y cyfarfod hwn, a llai fyth o gydymdeimlad oedd yn cael ei ddangos, pryd y dylasai pob cefnog- aeth gael ei rhoi ynglyn a'r gwaith da hwn. Nid oedd dim ond unarddeg a deugain yn bresenol heblaw y Band of Hope. Pa le yr oedd y tadau a'r mamau ? Yn wir mae'n hynod ddigalon cychwyn dim yn yr ardal hon. Pan fydd rhyw ychydig yn gwneyd eu goreu, bydd y lleill yn eidcligeddu wrth- ynt, ac yn eu gwawdio yn lie rhoi help Haw. Dechreuwyd trwy ganu Ernyn 369, ac adroddodd y plant gyda'u gilydd y Psalm 19eg, a G weddi yr Arglwydd. Yna ton gan y Band of IIope, Mwy sydd eto'i ganlyn," dan arweiniad T. H. Jones. Adroddiad gan R. W. Davies, "Soren Bethlehem." Can gan Daniel P. Jones, "Brouddwyd y Frenhines." Adroddwyd Shon hen was y Potty," gan T. J. Owen, yn nodweddiadol iawn o'r hen was, pan oedd y tren yn d'od gyntaf i'r wlad. Can gan Annie Pugh, "N ac ildia i'r demtasiwn xiesaf holwyddorwyd y plant gan 0. Jones, mewn penod o'r "Rhodd Mam," a dangos- ant eu bod nid yn unig wedi dysgu y geiriau, ond wedi myn'd i fewn i ystyr a cliynwys y materion; eto, can gan y Parti "Hwyn gweddio drosocli chwi," jni swynol iawn. Adroddiad byr gan ddwy fechan M. A. Eoberts, a Lizzie Leatham. Darllen darn hob ei atalnodi," pryd y gwobrwywyd yn oreu Margretta Hoes, a Lizzie Jane Heos, yn gydradd ail, D. Jones, a Susanah Jones. Ton gan J. Pugh, a'i barti Cwrt, Goleu yn y Glyn." Adroddiad, Felly carodd Duw y byd," gan Janie Owen, Cwrt, all an o waith Gwilym lliraetliog. Deuawd—" Y Mor- wyr," gan J. Pugh, a J. Eoberts. Can gan Susanali Jones. Adroddiad gan J. Daniel Davies, "Bwthyn yn nghanol y wlad," gwers i'r plant i'w oliofio, a bod yn ufudd, Yna srair v;an y Llywydd yn fyr ar amcan y cyfarfod, set, tynu plant i ddysgu, trwy rlioddi gwobrau bychain iddynt mewn ffordd o lyfrau bach buddiol, &c. Gofynaf gwestiwn bach fan hyn. Pa un a'i ofni talu 2 geiniog am i fewn oedd na buasai mwy yn bresenol ynte beth ? Can gan J. Pugh, a'i barti Clychau hawddfyd." n 0 Adroddiad gan Kate Reos, o "Pwsi fach ni." Can gan T. R. Jones, a'i barti, Ceidwad fenaidyw." Dadl gan D. Jones, a D. James. Can gan J. Pugh, 11 1-ion wersi fy mam." Rhoddodd y Parch. R. Owen, gynghorion buddiol i'r plant i fyned rhagddynt mewn daioni—a gadael heibio- eiriau drwg a dal yn gadarn at yr ardystiad dirwestol, a diweddwyd trwy gan gan y plant, "Beth fyclcl y cynhauaf draw;" yn wir yr oeddyn dda bod yno, pe ond i glywed y plant yn adrodd a clianu. Mae'n sicr y bydd llawer mwy yno y tro nesaf wedi i hanes y cyfarfod rhagorol hwn fyn'd allan i'r ardal. Dylaswn ddweyd fod plant y gwahanol enwadau yn bresenol ac yn mynychu y Band of Hope. DIKWEST.—Nos Sul 22ain, am 5 o'r gloch. Cynhaliwyd cyfarfod dirwestol o dan lywydd- iaoth y Parch. W. Perkins, ac anerchwyd y cyfarfod gan y Parch. J. 0. Thomas, Aber- dyli. Cafwyd anerchiadau grymus, ac ar- wyddodd chwech o'r newydd yr ardystiad. Elod y gwaith da Inyn yn mlaon. Wedi ail gychwyn gadawyd yr achos i fyn'd i lawr ineddai y Llywydd, am mai pobl dda sydd yn yr ardal hon. Nid wyf yr un olwg ag of. Dywedodd un wrthyf y dydd o'r blaen, na welodd ef erioed gymaint o yfed mewn genteel way, a hefyd mown ffordd arall nad wyf am enwi, ond os na ddiwygia y cyfryw, byddof yn eu henwi y tro nosaf. Wel Nadolig llawen i ddarllenwyr y NEGESYDD. U Ñ O'R ARDAL.
TALYBONT A'R GYMYDOGAETH ITANEE…
TALYBONT A'R GYMYDOGAETH ITANEE CAN' MLYNEDD YN OL. GAN MR. W. JONES, PENPOMPREN. (Papur a ddarllemvyd i Gymdeithas Pobl Ieuatnc TalybontJ. IV. Ychydig sylwadau ar effaith y bwydydd ac iechyd y bobl. Fel y sylwais mewn rhan eisoes, yr oedd y bwydydd y dyddiau hyny yn waelach nag yn y dyddiau hyn. Nid oedd y gwas un amser yn profi te ond pryd- nawn Sul, fe Cai y forwyn gwpan- aid feallai yn achlysurol. Er gwneyd chwareu teg a'r ffermwr, rhag i neb dybio oi fod yn galed wrth ei wasanaethydd, byddai ei blant ar yr un ford, ac yn byw ar yr un fywiolaoth. Cai gwaeledd bwyd ddylanwad ar iechyd y trigolion. Yr wyf yn cofio y byddai llawer yn marw yr amser hwnw o'r Z7, darfodedigaeth; mwy nag sydd yn awr mewn cymhariaeth i rif y boblogaeth. Yr oedd hyny, yr wyf yn credu i'w briodoli i'r bwydydd mewn rhan. Teimlai plant oddiwrth ddiffyg ymborth sylweddol. Byddai plant y tlodion yn neillduol yn cael eu magu ar bytatw. Ychydig o fara, a llai na hyny o gig. Achos arall afiechydon oedd diffyg tai cymwys i fyw ynddynt tai damp aiiach oeddynt yn gyffredin. Nid oedd y llywodraeth yn ymyryd yn y mater o gwbi yr amseroedd hyny, o oddieithr mewn aehosion pan y torai cleiydau heintus allan megys y cholera, y frech wen, &e. Rhaid oedd y pryd hyny lanhau a chlirio y tomenau. Hefyd, byddai llawer yn marw o'r colic. Nid oedd son am enyniad (innamation) y pryd hyny, ond colic. Tybed nad yr infiamation oedd yr hyn a elwid yn golic yr amser hwnw? Cly wsoch ddywedyd fod dynion yr oes o'r blaen yn gryfach ac iachach na phobl yr oes hon. Nac oeddynt meddaf i chwi, gyda hyn o eglurhad. Mao pobl yr oes hon yn byw lawer o'u hamser dan y ddaear, mewn diffyg awyr ac mewn mwg a thrwy hyny yn sugno gwenwyn i'r ysgyfaint a rhanau eraill, ac yn marw yn ny haner eu dyddiau. Cofier am y llu mawr sydd wedi marw yn y pentref hwn yn y blynyddau diweddaf, yn gymharol ieuanc, o anhwyldeb y frest; wedi ei gynyrchu gan' awyr afiach y gweithfeydd mwn. Pe buasai y rhai hyn mewn unrhyw waith yn yr awyr agored, buasai llawer. o honynt, a dweyd y I I lleiaf yn aros hyd heddvw. (I barJiauJ.
CORRIS.
CORRIS. Yn wahanol i'r Prydeiniaid yn gyffredin, y rhai a dreuliant dydd N adolitt, yn benaf yn mwyniant bwydydd a diodydd yn y cylch teuluoedd, dewisodd yr ardal yma fel arfer gynal cyfarfodydd pregoth u. nos Eawrt'li a dydd Mereher. Yn Rohoboth, pregothodd y Parchn. G. Eoberts, Bethesda. a Puleston Jones; Moriah, Corris U chaf, y Parchn. Eichard Morgan, a John Hughes (Glan- ystwyth) ac Aberllefenni, y Parchn. John Williams, Liverpool, a John Hughes, Carn- eddau. Yr oedd y cynulliadau yn dda, a'r weinidogaeth yn ddylanwadol. Cynhaliodd y Dusky Duffers o Machyn- ynlleth gyfarfod adloniadol er budd Cottage Hospital, Machynlleth, yn yr Ysgoldy Cenedlaethol, nos Lun. Ehoddasant loddhad mawr i'r lliaws a ddaeth yn ynghyd.
| SOAB ger MACHYNLLETH.
SOAB ger MACHYNLLETH. CYFARFOD ADLONIADOL.—Nos Fawrth, Ehagfyr 17og cynhaliwyd cyfarfod adloniadol yn y lie ucliod, o dan lywyddiaeth y Parch. E. W-iiion, Evans,' gweinidog. Wedi cael anerchiad gan y llywydd ar amcan y cyfarfod, caed darlleniad papur cynwysfawr a dyddorol ar "Cyliiru Fu a Oymru 8y," gan Mr. Richard Morgan, Ehiwlwyfen, adroddiad gan John Arthur, dadl ddyddorol gan Mrs. C. Evans, ac L. Evans. Araeth ar "Ddiwylliant y Meddwl" gan Mr. John Richards, Cwnibyr, gan yr hwn y caed sylwadau buddiol, ac adroddiad gan Miss Annie Morgans. Cafwyd can hefyd yn ystod y cyfarfod gan Miss Mary Jenkins, Talbontdrain. Arweiniwyd y canu gan Mr. Evan R. Jenkins. Caed cyfarfod rhagorol ac aeth pawb trwy ei waith yn dra medrus, a chaed cynulliad da, ac Ylll- wahanwyd mewn awydd am gyfarfod cylfelyb yn f-uan,-Cyi-&Ro,
LLANEGRYN.
LLANEGRYN. Y mae yma gyfarfod pregethu undebol— ac undebol iawn, hefyd wedi bod yn Llan- egryn, ar bob Dydd Nadolig yn ddifwlch er's oddeutu 20 mlynedd; ond nid wyf yn cofio gweled nemawr neu ddim crybwylliad am dano yn ystod y cyl-nod yn yr un o'r papurau. Da y coiiwyf mai John Jones, y Rhos," oedd gan y Methodistiaid, yn y cyfarfod cyntaf. Coffa da am dano, a coiia da am ei bregeth am ddeg y boreu, yn desgrifio crefydd y canwyllau cwyr. Wei bu yma barhad o'r cyfarfodydd eleni eto, pryd y gweinyddwyd ar ran y Wesleyaid, gan y Parchn. Henry Hughes, David Jones, y Garreg-ddu, a'r ran y Methodistiaid, a'r hyawdlog Jones, o Mountain ash, tros yr Annibynwyr. Cyfarfod da iawn drwyddo mewn gwirionedd.
ABERHOSAN. '
ABERHOSAN. Y GYMDEITHAS DDIWYLLIADOL.—Cynhal- iwyd cyfarfod o dan nawdd y gymdeithas hon yn yr Ysgoldy Brutanaidd, nos Fawrth Rhag. 17eg. Cymerwyd y gadair gan Mr. J. Pugh, Nantyfyda. Cafwyd adroddiadau gan Baldwyn Lumley, Mary E. Hughes, ac Edward -Evans, a chaneuon gan Mri. J. Lewis, R. Richards, a T. Jones, Penygraig. Oynygiodd tair geneth yn y gystadleuaeth, eanu "Merlyn bach melyn" i rai dan 14 oed. Y goreu ydoedd Tabitha Jane Tregoning. Yr oedd pum parti yn ym- gystadlu am y wobr am ganu y don St. Gertrude, o'r Caniedydd Cvnulleidfaol, goreu parti Pantyneuadd, o dan arweiniad Mr. T. Meredith. Cafwyd hefyd ddadl ar y testun "Pa un ai mantais ai anfantais fyddai cael Ymreolaeth i Gymru." Oymer- wyd ys ochr gadarnhaol gan Mr. Ifor Griffith, a'r nacaol gan Mr. Simon Jones. Dangosodd y ddau eu bod wedi astudio y pwnc yn fanwl. Siaradwyd ar y mater gan Mr. John Williams, Parch. G. P. Thomas; ac eraill, ac yr oodd yn amlwg fod llais cyffredinol y gynulleidfa dros gael llywod- raeth Gartrefol. Wedi diolch i'r cadeirydd cafwyd can gan barti Pantyneuadd, ac yna terfynodd y cyfarfod.
CYNGHOE SIROL MALDWYN.
CYNGHOE SIROL MALDWYN. Cynhaliwyd y Cynghor dydd Gwener, yr 20fed cyfisol, yn Trallwm. Cadeirydd Mr. A. C. Humphreys-Owen, A.S. EKEILFFYRDD YSGAFN.—Darllenwyd YCL llythyr oddiwrth Cyngor Ply/yf Llanfair, yn gofyn i'r Cyngor anog y Llywodraeth, i Z7, basio mesur mor fuan ag sydd bosibl o blaid reilffvrdd ysgafn. Dywedodcl y cad- I I eirydd y cymerai ormod o amser y Cyngor L- I 4d, i drafod y mater y dydd hwnw, ond y gellid gwneyd mewn un arbenig. Yr oedd y Llyw- odraeth, mae'n ddiddadl yn bwriadu dwyn mesur o'r fath i sylw y Senedd. Pasiwyd fod Cyngor arbenig at yr amcan i'w gynal lonawr 20fed. AMRYWION.—Daeth cais o Gyngor Plwyf Penogoes, yn gofyn am gael dau gvngliorwr dosbarth dros y lie. Cyflwynwyd y cais i bwyllgor, ynghyd a chais oddiwrth Gyngor Plwyf Llanbrynmair. yn gofyn am ryddhau Mr. John Davies, Dolgock, un o'r aelodau, o'r anghymwysder i fod yn aelod, oherwydd iddo gyflenwi y Cyngor Plwyf a gwaith. Darllonwyd llythyr oddiwrth Mr. Lester Smith, yn cynyg ei ymddiswyddiad fel aelod o'r Cyngor. Penderfynwyd rhoddi'r mater ar ragien y Cyngor uesax.—Pasiwyd i argraphu a thaenu rheolau clair defaid ar hyd y Sir, yn Gymraeg a Saesoneg. Y FFYRDD.—Cyilwynodd yr arolygydd ei adroddiad. Y costau am y chwarter yn diweddu Mc-di 30ain oedd 2.361p. 15s. 1 J. cyfrif y steam roller yn 66p. 2s. 8c. Yr uedd digon o waith i roller arall. Arbedid t-ua lOOp. yn bresenol drwy hyn. Pasiwyd cyfLwyno'r mater o roller arall i bwyllgor. Gyda golwg ar bout dros y Dytl, dywedodd yr arolygydd iddo wneud plan o'r bont haiarn yr hon a gostiai tua lOOOp., ond ystyriai Cyngor Desbarth Machynlleth, ei bod yn rhy ddrudfawr. Cyflwynai yn awr un a gostiau 890p., am y bont, y ffordd nGwydd a'r tir. Byddai yn 12 trcodfedd yn lie 15 troedfedd o led. Anogai amryw aelodau gadw at y lied o 15 troedfedd, am ei fod yn angenrheidiol. Pasiwyd i'r mater fynd dan ystyriaeth pwyllgor i wneud trefn- iadau gyda'r Awdurdod Lleol i ddwyn y mater i derfyniad. GWARCHODWYR YR AFONYDD.—Dewiswyd yn aelodau ar fwrdd y Dyfi, Mawddach, a Glaslyn, am y flwyddyii ddyfodol y Cyng- horwr Eichard Rees, Is-filwriad Norton, a Mr. D. Davies Williams. Cynhelir y cyfarfod chwartorol nesaf Ma wrth 17 eg yn y Drefnewydd.
[No title]
Y mae y dysteb i deuluy diwoddar Barch, Eoderick Lumley, wedi cyrhaedd y swm o 300p.
MACHYNLLETH.
MACHYNLLETH. MARCHNAD NADOLIG.—Cynualiwyd hon dydd Sadwrn diweddaf, ac yr oedd yn eith- riadol o boblog, a diau i'r masnachwyr wneyd yn dda. Ond pa le yr oedd y farch- nad? Y blynyddau o'r blaen, rlxoddwyd gwobrau am wyddau. &c., a ddygid i'r Neuadd Drefol, ond dim eleni; ac er hyspysu y farchnad ar led aeth yr eiddo i gyfeiriad arall. Y canlyniad o hyn oedd i ugeiniau fyned adref mewn siomedigaeth a'u harian er hyny yn eu llogellau. c
LLANWRIN.
LLANWRIN. Cynhaliwyd Cyfarfod Plwyfol yn ysgoldy Llanwrin Nos Lun Rhagfyr 2-Sain 1895. o dan lywyddiaeth Mr. Jeremiah Williams, Ehiwawel, er dewis aelod ar Fwrdcl Ysgol Talyllyn dros y Plwyf. Oynygiwyd gan Mr. Edward Hughes, ein bod yn dewis yr hen aelod sef Mr. Jeremiah Williams, ac eiliwyd gan Mr. 0. G. "Owen, yr hyn a basiwyd trwy godiad dwylaw. Dywedwyd gan Mr. Williams, fod 15 o blant yn mynychu y Bwrdd Ysgol o'r Plwyf ar y pryd. Ar DYFI.
DOLGELLAU.
DOLGELLAU. C YNGHERDD .—Cynhaliwyd cyngherdd cysegredig dan lywyddiaethR. J olles-Griffith, Ysw., Coedcymer, yn nghapel Saesoneg, y Methodistiaid. Cymerwyd rhan gan Miss Pritchard, Cefnmawr, ac amryw eraill, a pharti dan arweiniad Mr. Robert Davies. Yr elw at yr achos yn y lie. MR. A MRS. EAY.—Bu yma gyfarfodydd am dair noswaith yn y Public Rooms, yr wythnos ddiweddaf, dan arweiniad Mr. a Mrs. Ray, y rhai sydd yn llafurio ynglyn -t'r f 1 0 a'r forward movement yn Caerdydd. Bu eu hymweliad o fendith fawr i'r dref. Medda Mrs. Ray, allu anghyffredin.
ABEUMAW.
ABEUMAW. GWAREDIGAETII HYNOD.—Tua 4 o'r gloch boreu dydd Iau, dychrynwyd amryw o deuluoedd yn nghymydogaeth y pen gog- leddol i'r dref yn yr amser hwnw o'r nos gan waedd aflafar, fol y cyfododd amryw o honynt o'u gwolyau, ac aothant allan heb yn hollol wisgo am danynt, gan gyfeirio eu camrau tua'r Ho y deuai y llais o hono. Wedi cyraodd yno. er eu syndod a'u dyohryn. canfuasant ddyu ieuanc yn oi ddillad nos yn eistedd ar sil y ffenestr yn y drydedd lofft yn gwaeddi yn groch fod ei ystafell wely ar dan, a bod holl deulu y ty eisoes wedi eu llosgi i i'arwolaei1!, ac cs na d-ieuai ymwared buan y byddai yr uu poth wedi ei gyfaifod yntau, neu y byddai raid iddo neidio i lawr. Gan nad oedd duii tebyg i dan yn y gelwg meddyliodd y gwyddfodolion fod y truan yn gwallgofi. Ehedasant i fyny ato, a thrwy ymdrech galed cawsant ef i'w wely, wedi ei roddi yno darfu iddo yn fuan fyned i gysgu, a chysgodd hyd naw o'r gloch, pan ddeffirodd golynwyd iddo a oedd yn gwybod am yr hyn a ddigwyddodd iddo yn y nos, i'r hyn yr atebodd nad ydoedd, gan ychwanegu iddo I 1 9 gysgu yn gyfforddus ar hyd y nos. Pan ddywedwyd wrtho am yr helynt, o'r braidd y cafwycl ganddo gredu. Dywedodd y meddygon mai cwsg-rodiad f somnam-bulism), ydoedd. Po b'as'ii wedi taflu. ei hun i lawr o'r ystafell, marwolaeth anamserol fuasai y canlyniad. Yr hyn sydd yn rhyfedd ydyw na chlyvrodd teulu y ty ddim oddiwrtli yr helynt, nes eu ddeffroi gan y dorf oddiallan. Yr oedd y ty yn hollol glir oddiwrth dan. Dyn icuainc o Scuthport ydoedd ar ymweliad a'r lie.
ABERGYNOLWYN
ABERGYNOLWYN Y GOLEUO —Hynodwyd yr ardal hon y dyddiau di wedclafhyn a lliaws o ddigwyddiad- au dyddorol. Digwyddiad dyddorol iawn oedd cael ein treflan, a deddf y goleuo wedi ei chymwyso ati, ac yn sicr caffaeliad an- rhaethol werthfawr ydyw cael ein pentrefydd wedi eu goleuo. Nid yn unig mae y mwynhad o'r goleuni yn fawr, ond perthyna. i'r goleuni fanteision personol a chym- deithasol y cyfryw nas gellir cael amgyffred- iad teg o hono, ond yn unig trwy adna- byddiaeth bersonol. Dathlwyd yr achlysur o oleuo y pentref gyda rhwysg. Pender- fynwyd peidio gwario mwy na 7p. am lampau. a'r goleuo. Pedair lamp sydd yma, yn costio 18s. 6c. yr un. Pris eu goleuo "m y tymor ydyw 30s. Cafwyd y pileri pren yn rhad gan Mr. Pugh, Railway Inn. Syndod Inawr sydd yn cael ei goleddu fod pold Corris, o bawb, yn dychrynu cymaint rhag i'w hymddygiadau ddyfod i oleuni. Pobl sydd. wedi ymdrechu cymaint o blaid goleuni o bod cyfeiriad, peidiweh a llychwino eich cymeriad, sydd wedi ei godi mor uchel, daliwch ar y cyfleustra i godi teml moesoldeb yn eich plith,