Baner ac Amserau Cymru

DWYRAIN SIR DDINBYCH. Y NOSON 0 ELAEN YR ETHOLIAD Cynnaliwyd nifer liosog o gyfarfodydd nos Lun—y noson o flaen yr etholiad yn nwy rain sir Ddinbych. Teimlir yn sicr y bydd i Mr. Hemmerde, yr ymgeisydd Rhyddfrydig, gael ei ddychwelyd, a hyny yn gyda chwaneg o fwyafnf. Y mae y farn hon yn cael ei sylfaenu ar nodwedd y cyfarfodydd gorlawn a brwdfrydig y mae efe wedi anerch mewn lleeedd poblogaidd, a'r derbyniad mwy ffafr- iol y mae yn ei gael yn y rhanbarthau gwledig o'r etholaeth, lie nad oedd y derbyn- iad mor wresog yn ei ymweliad blaenorol.

Y LLOFRUDDIAETH YN SIR FON. Y PRAWF YN BEAUMARIS. DADLEU GWALLGOFRWYDD. Y Ddedfryd. Yr oedd Llys-dy Beaumaris, 11a y cyn- neiid JBrau'llys Sir Fon, dydd Mercher, yn or lawn. o bobl, wedi dyfod ynghyd i wrandaw achcs Wiiiiam Murphy, yr hwn oedd yn garcharor ar y cyhuddiad o lofruddio Gwen Jjxlieii Jones, gwraig bnod, 35adn mlwydd oed, yn Nghaergybi, dydli Nadolig. Eist-eddai y Barnwr Pickford air y faingc, ac wrth anerch yr uchelreithwyr, dywedodd nad oedd ond un achos i'w brofi. sef cy- huddiad o lofruddiaeth, a Idisgrifiai ef fel achos difrifol iawn, ond un oedd yn anyhy- ffredin yn y sir. Chwanegodd y Barnwr, er pan wrandawyd yr achos ger bran yr yn- adon, fod y gyUell gyda'r hon y tybid y dar- fu i Murphy lofnddio y ferch wedi ei dar- ganfod heb fod neppell o'r lie y llofruddiwyd hi. Pan ddarllemwyd y cyhnddiad i'r carchar- or. attebodd Di-euog,' ac edrychai yn holl- 01 dawel. „ Erlynid gan Mr. Ellis Griffith, A.S., a. Mr. Trevor Lloyd* (yn oael eu cyfarwyddo gan Mr. IIlornt-on Jones), ao ymgymmerodd Mr. Austin Jones lag amdcliffyit, y carcharor. Wedi i Mr. Ellis Griffith agor yr achos, a myned dros y ffeithiau-y rhai syckl eisoes wedi ymddangos yn ein rhifynau-galwyd nifer o dystion. Mr Austin Jones a wasgai ar y rheitbwyr y dylcnt, cyn y galle-nt gael y carcharor yn euog. fod yn fcddlawn ei fed mewn meddiant o'i synwyi-au. Ar y pwynt hwn, yr oedd yn amhiv oddi wrth ei yrnddygiadau a'i welth- redo:-<W. nad oedd efe yn gyfrifol am yr hyn a wnaetliai. Y j>ai'iivvr. wrth syrnio i fyiiv. a ddywed- odd fod gan y rheitliwyr i ystyried pa un a oedVli y carcharor yn gyfrifol am ei weith- redoedd ai peidio. Nid oedd yna, dystiolaeth feddygol yn dangos gorphwylledd o gwbl. Ni bu y rheithwyr yn abseoinol ond am dri munyd, a phan ddychwelasant yr oeUd tawelwcli nr-Hduol wedi meddiannu yr boll lys. Cyhoeddasant eu rheitlifarn o Euog, ji derbyniodd v carcharor hyn yn hollol ddi- gyffro. Ban orynwyd iddo a oedd ganddp ryw- beth i'w ddvweyd lattebodtli y ca.rchai^or, Nag Des, ddim.J Gwis^odd y Barnwr y cap du. a chyhoedd- odd ddctlfryd marwolaeth yn y drefn arferol. Pan oedd y carcharor yn gadael y doc, hwtiwyd ef gan y dyrfa. Am bump o'r gloch symmudwyd y car- charor i garchar Caernarfon, a chafodd ei hwtio drachefn gan y bobl tu allan i'r Hys.

DREFACH, FELINDRE, A'R CYLCH. BUDDUGOLIAETH ARDDERCHOG MR J LLOYD MORGAN, A S. Y MAE y mwyaf rif ardderchog ag y mae ein haelod ni wedi ei ennill yn y frwydr etholiadol hon yn glod i ben a chalon preswy.'wyr Gorllew- inbarth gwlad Myrddin, ac hefyd ynddadganiad cryf ac eglur beth ydyw barn yr etholaeth am y Gyllideb a'r weinvddiaeth ddiweddar, ac yn eglur broi feu bed yn anghyniniei-adnvyo I Tariff Reform, yn Rhyddfrydwyr a Cheidwadwyr, o blegid barn y mwyaf rif ydyw i lawer iawn o Dorlaid bleidleisio gyda Mr Morgan am ei fod yn wrthwynebol i'r 'Tariff.' Rhyw 1,600 a gafodd y diweddar Mr W Powell, Maesgwyn, o fwynfrif ar Tar1] Cawdor, ac yr oedd yr holl Ryddfrydwyr wedi fotio gydag ef y pryd hwnw. Y mae yn wir fod yna beth cynnydd yn rhif y gofrestr etholiadol, ond dim byd tebyg igynnyd'd y mwyafrif a dderbyniodd Mr Morgan dydd Sadwrn diweddaf. Yr oedd ei fwyafrif wedi codi o 1,040 i 3,625. Y moe hyn yn iiyy nag yr pedd neb p'i gefnogwyr mwyaf yresog yn ei ddisgwyl Dyma y fligyimu— J Lloyd Morgan (R) 5,684 \V J Cremlyn (C) 2,059 Mwyafrif Mr Morgan 3,625 Yn 1895 gwrthwynebwyd Mr Morgan gan Mr W J Buckley, a'i fwyafrif y pryd hwnw ydoedd 1,040, fel yr awgrymwyd. "Ei sefyllfa ef a'i wrthwynebydd y pryd hwnw ydoedd fel y canlyn J LI Morgan 4,143 TV J Buckley 3,103 Mwyafrif Mr Morgan 1,040 Cwdir mai 497 yn unig a fotiodd yn rhagor y tro hwn nag yn 1895. Ond y mae y mwyafrif EKy Idfrydig yn fwy o 2,585. Rhagorol yn wit- hen -:ir Gaer anwyl, y mae wedi profi ei hun yn fwy pleidiol nag erioed i'r achos Rhyddfrydlg Tai'a'wodd Mr Abel Thomas'; K-C^a SJ1 ytiyyfintJ' nod yn y rhan ddwyreiniol, a chymmerodd Mr Llewelyn Williams, AS, y don i fyny, a chaed gorpheniad gogoneddus iddi gan Mr Morgan. Yr oedd y bryniau cylchynol yma>yn oleu gan fflamdorchau. nos Lun diweddaf, tya croesaAvu buddugoliaeth fwyaf y sir erioed, a phob Rhydd- frydwr yn llongyfarch en gilydd am y fath lwyddiarit. Y mae pob arwyddion erbyn hyn (dydd Mawrth) fod y lJanw yn troi yn gyflym o du y Rhyddfrydwyr, ac y gwelir hwy etto mewn swydd gyda mwyafrif sylweddol o'r tu cefn iddynt. Dyna ydyw dymnniad ealon ein gwlad y nlae yn erbyn hyn. A dyrna, hefyd, ni g'red-wn, a fydd raehawdwriaeth ein gwlad. Cafwyd yn y cylch hwn gyfarfodydd rhagorol rnewn cyssyiltiad ag ymgeisiaeth Mr Morgan, a ehafwyd cryn oleuni ar y, sefyllfa wlcidyddol, ynghyd a ffurfiad Ty yr Arghvyddi, ae yn y blaen. Ond y mae yr oil drosodd erbyn hyn, ac nid oes ddyben ar eu hail adrodd, am fod yna bethau mwy pwysig yn y blaen. Fe gaiff .y rhan hon o'r sir, ni goeliwn, lonydd, fel y ea-fodd o'r blaen, am lawer etholiad, hebun Tori i'w haflonyddu. Dywedwyd gan un mewn cyfarfod yn ddiweddar yma fod pob Tori ag oedd wedi bod yn ymgeisydd yn y rhan hon o'r sir wedi cael y fath gurfa fel n't chododd byth yn ymgeisydd, ac na chafodd ei ddewis byth i Dy y Cyffredin, ac mai yr un dynged oedd yn aros Mr Cremlyn. Ac erbyn hyn y mae y brophwyd- oliaeth wedi ei cliyllawnii GOHEBYDD. .1'

LL AND n E U S AN T. MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH. Bu y foneddiges hawddgar a hoff, Mrs Davies, Nantllwyd, farw yn bur sydyn yr wythnos ddiweddaf, yn yr oedran teg o 82ain mlwydd oed Gafodd iechyd pur dda trwy ei bywyd. Ond yn hwyr dydd Gwener, Rhagfyr 24ain, teimlai ycbydig o anhwyldeb, a gwaethygu a wnaeth; ac o daeutu deg o'r gloeh y nos Fawnh canlynol, ehedodd ei hysbryd yinaith yn mreich- iau ei Gwaredwr. Bu yr Arglwydd yn hynod o dirion wrthi; cafodd farw mown tangnefedd, fel ag y bu byw; holl ymffrost ei bywyd ydoedd lawn y Groes; ni cbafodd ammheuaeth erioed le i roddi ei throed i lawr ganddi; caf- odd bwyso yn dawel ar ei haeddiant Ef wrth farw. Bu yn aelod ffyddlawn o gapel M C Twynllanaii o'i mebyd, ac yr oedd yr achos yn y lie yn agosiawn at ei chalon; hefyd, gwnaeth ran mam i'w theulu i'w codi i fyny yn addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd, a chafodd y pleser o'u gweled i gyd a'u bywyd yn harddu nyrdd sancteiddrwydd. Gadawodd i alarn ar ei hoi un brawd, tri mab, a dwy ferch; yr Arglwydd a fyddo yn nodded iddynt yn eu profedigaeth c'hwerw. Cymmerodd yr angladd le dydd Llun, Ionawr 3ydd, pan y daeth tyrfa liosog ynghyd i dalu y gymmwynas olaf i un a gerid mor fawr. Gwasanaethwyd yn y ty gan weinidog y lie, gweddiodd yn nodedig a gafaelgar, a phregeth- odd yn rymus oddi ar y geiriau, Hi a egyr ei genau yn ddoeth, cyfraith trugaredd sydd ar ei thafod. Yna gorymdeithiwyd tuag eglwya y plwyf, pryd y gwasanaethwyd yn afaelgar gan y ,parchus offeiriad. Rhoddwyd ei chorph i orwedd yn ymyl ei phriod. Heddwch i'w llwch hyd ganiad yr udgorn, pan gaiff godi o'r bedd ar ddisglaer wedd ei Phriod. GOHEBYDD. -0_0

LLANYNYS; DARGANFOD CORPH MARW. Achoswyd cryn gyffro yn ardal Llanynys, nos Fawrth, gan ddarganfyddiad corph marw Mr. John Roberts, Grange Cottage, Rhewl- g*r o ddeutu trigain oed, oedd yn dra adna- byddus yn yr ardal. Gwasanaethai Mr. Roberts fel haih'ff gyda Miss Jones, Pias Llanynys, a theithiai ol a bken i'w gartrof ar bicycle. Dydd Mawrth yr oedd gyda'i orchwyr feI arfer, ond collwyd ef o'i swper yn y FlAs. Gwelwyd y bicycle yn yr ysgubor, a thybiwydgan hyny nad oedd yntau neppell o'r j fferm, ac nid achosodd ei abgennoldeb unrhyw > bryder. 0 ddeutu deg o'r gloch yn yr hwyr j galwodd un o'i deulu i ymofyn yn ei gyl 'h, yan nad oedd efe wedi cyrhaedd adref. j Gwnaed ymchwiliad, a ehafwyd ei gorph yn I yr ysgubor, er dychryn i hawb. Galwyd Dr. T. O Jone?, o Rhuthyn, i'w olwg, ac ymwelwyd a'r He gan heddgeidwad. Cynnelir trengholiad heddyw (ddydd Ia.u), yn y Rhewl. j — j

SYR E GREY YN HEXHAM. I Traddododd Syr E. Grey araeth ya Hex* ham nos Fawrth, yn nghwra yr honydyvred* odd ei fod yn ymddangos i'w gwrthwynebwyr yn fater o gryn longyfarchiad, yn ol eu barn hwy, mai canlyniad yr etholiad ydoedd, myned i wneyd y Llywodraeth Ryddfrydigyn y Tt yn ddibynol ar y bleidlais Wyddslig, Fel mater o ffaith, canlyniad yr etholiad, mor bell ag y gellid rhagweled ydoedd, y byddai mwyafrif Prydeinig i Ryddfrydiaeth Os galhi ef ei symio i tyny mewn brawddeg, byddai iddo ddyweyd mai plaid Geidwadol v Taritl Reform fyddai yn ddibynol ar y blaid Wyddelig am unrhyw siawns i droi y Llyw odraeth allan. Yr oedd hono yn frawddeg gynnwysfawr, a gellid ei ddeall yn llawn ar ol i gyff ro yr etholiad fyned drosodd, ac i'r senedd newydd ddechreu gweithio. Yn y cyfamser, yr hyn y dadleuai y blaid Rydd. frydic, drosto ydoedd, mwyafrif dros Fasnach Rydd, ac yr oedd efe yn edrych ar Fasnach Ryddyr un mor ddiogel yn y senedd nesaf. Wedi hyny, attebodd araeth Mr Balfour, y noson flaenorol, ar gwestiwn y llynges.

rREFNANT, GER DINBYCH. Bwriwyd eboles gan gaseg w6dd berthynel i Mr. Richard Williams, Green Ucha, ddydd Mawrth. Dyma un o'r rhai cynnaraf, oa nad y cynnaraf, yn yr ardal.

DAMWAIN anceuol DIWRNOD POLIO. Rhyw ychydig cyn oanol dydd ddydd Mawrth bu farw Mr. John King, perchenog v St-atioiii Hotel, Leeming Bar, mewn can- lyniad iniweidiau a dderbyniodd y nos Wear- er blaenorol, trwy we L;hdaT,awi;ad ccrbyfl inodur ocdd. yn cynnwys Mr. a Mrs. Francis Dyke Acland, yr hon oedd yn myned i Rich- monid; a cherbyd mochir or-all, yn yr hon yr oedd Mr. King yn myned yn nghyfeiriad Leeming. Lluchiwyd ef allan o'i fodur, a thorodd ddwy o'i asenau, a derbyniedd na- weidiau trwm i'w ben. Cafodd yr aelod di- wed'dar dros Richmond, a',i briod, eu hys- gytio yn drwm; a theimlent yn dra gofidus o herwydd y fMamwain anffodne.

Y FEDDYGINIAETH WIRIONEDDOL at BESWCH neu ANWYD ydyw BALSAM HAYMAN. Y mae yn eu Gweila. Prisiau, am arian parod. Is. a 2s. 6c., i'w cael gan yr ho?! ystmf^ydd.

Marchnad Yd Liverpool, dydd Mawrth, Nifer brchan o felinwyr a masnachwvr oedd yn bresennol, ond nodweddid yfarchnad gan d6n sefydlog i wenith agos at law, yn ol yr un brisiau a dydd "i we ti- er, ac weithiau ic uwch: gwenith Manitoba, 8a i 8s 5c y oanpwys Blawd yn dawel, ond heb gyfnewi^iad Ceirch a blawd ceirch yn gadarn, ond ychydig fasnach wnaed ynddynt. Tadrawn yn gadarn, yn ol llawn brisiau diweddar ac weithiaa ychydig o godiad. Hen iadrawn Americanaidd cymmysgedig goreu, o 5s 9ic i 5s 91c y canpwya; indrawn Galva.ston, 5s8Jc; etto, newvdd, 5s 7fic i 5g 8c indrawn Plate melyn goreu, o 5s 9, i 5s 10c; indrawn Odessa, o 5s 8c i 5s 8Jc; a phys Canadaldd, o 7s 9c i 7s 10c y canpwys. Ffa Chineaidd, o 30s 6c i 31s y chwarter.

MARCHNAbOEDD YD LLOEGR, CORK, Ionawr 2oain. Marchnad pur fechan, y cyflenwad yn brin, y galw yn dda iawn, y prisiau wedi cynnyddu, ac ansawdd yr yd yn dda iawa. C'eirch du, 68 3e i 6s 4c y 112 pwys. LEEDS, Ionawr 2oain Yr oedd gwenith beth cryfach ddydd Mawrth nag yn ystod yr wythnos. Etto bychan ydyw y galw, ac ni foddionai melinwyr i ddim codiad. Dim oyfnewidiad pwysig mewu haidd at fragu. Indrawn yn bur gadarn. Oeirch a ffa yn sefydlog.

MARCHNADOEDD CYMREIG. BITILTH WELLS, lor awr 24 iin.—Y ovflenwad yn fychan, a chliriwyd ef yn gynnar. Prisiau ystoc yn aros yr nn. Ffowls byw yn gwerthn o Be 6c i 4s 6c y cwpl i ffowls wedi eu trwsio, o 4s i 5s; ymenyn, Is lc y pwys; cwningod, 80 yr nn ac wyau, Ie yf un. OAERFYRDDIN, Ionawr 22ain.-Nid yw y swm o ymenyn wedi cynnyddu dim -tybir mai jrchydig sydd yn ei wneyd ar hyn o bryd. Y prisiau dalwyd oedd o Is 20 i Is 21c y pwya. Yr oedd ychydig gaws yn y farchnad y ffermwyr yn hawlio o 37& i 403 y 120 pwys am dano, ond pur ychydig a werthwyd. Wyau, o 10a i 12s 6c y 120. OASTELLNEWYDD EMLYN, Ionawr 2 lain.—Yr oedd y priaiau fel y canlyn Pyre (yn fyw), 8,1 yr ugain pwys; perchyll, o naw i 1 leg wythnos oad, 16s i 19s y pen; defaid (yn fyw), 31c y pwys; lloi (yn fyw), 4c y pwys ednod ieuaingc, 3s i 4s y Iwpl (6ch y pwys yn fyw); ielr, o 2s i 210 6c y ewpl; hwyaid o 4s i 6s y ewpl (7c y pwys yn fyw); wyau, 14eg am Is; ymenyn ffres, yn rholian, Is 2c y pwys; mewn Ilestri, Is 01-c y pwys. OINBYOH, Ionawr 2ôain.-Ffowls. o 4s Gc 1 5s 6c y cwpl: hwyaid, 6H y ewpl: wyau. dear ac I leg am Is; ymenyn ffres, Is 3Jc i Is 4Jc; ac ymenyn hallt, tybiau bach. Is 3c y pwys; biff, o 6c i 9c j mytoa, o 7c l 9c moch tewion (yn fyw), o 4c i 5o y pwys; pytatw, 40 y phiol- id, a Is y pecaid. Gwlftn Saeanig, o 10c i 11c y pwys: a gwlftn Cymreig o 7c i 8c y pwya LLANRWST, Ionawr 25ain.—Gwenith, Os i 0a Oc yr hob; haidd, 9s i 93 6c a chaired, o 7s i 7s 6c yr hdb ymenyn ffres, o Is 3c i Is 4c y pwvs ymenyn hallt, o la lo i Is 2c y pwys; gwliln. 61c i ne y pwys; ffowl s Os Oc y cwpl; hwyaid, Os Oc y cwpl; wyau, o wyth i ddeg am Is; pytatw, 2s 6c i 2s 9c y 112 pwys; blawd ceirch, 36s y 240 pwys LLANYMDDYFRI, Ionnwr 2 lain Y prisiau yr un ag oeddynt yn y farchnad flaenorol. Blawd gwenith, o 36s 6c i 39a yeach; bwyd ednod, o 15s 6c i 16s'y pwn; blawl ceirch Oymru. 2ie y pwya: etto. yr Alban, 2Jc; bananas, un am Ig, a saith am 6ch pys hollt, 2g y pwya; pys gleision, 21c y pwys; eig gwedder, 6c i 8c y pwya. caws Cymru, 4c i 60 y pwys; ymenyn ffres, la 2c y pwys; ac ymenyn hallt, o Is i Is OJc y pwys gwi&n, 7c i 10c y pwys; ffowls, 3s 6c i 4s 6c y cwpl; a hwyaid, 4s 6c i 5s 6c y cwpl; wyau, 14eg a loeg am la; pytatw, 3s 6c i 4s 6c y 112 pwys; cig moch, o 9s i 10s yr 20ain pwys.

Marohnadotdd a Ffelrlau Anlfelllald. BIRMINGHAM. Ionawr 25ain.— Oyflenwad byehan o ystoc, a masnach gyaimedrol a wnaed. (iwartheg Henlfordd goreu, 7 £ J v pwys etto, byrgorn, 6 £ c l 7c teirw a buchod, 4Jc i 5|c a myllt, o 6Jo i 7Jc y pwys. Cyflenwad bychan oedd o foch, ODd y fasnach yn dda moch baewn, Us 6c yr 20ain pwys; cutters, o lis 6c i lis 80; pyre, o 128 i 12s 6c; a liychod, 9a 6c yr ugain pwys LEICESTER, ton. 22ain-Dangosiad bychan oedd o ystoc, a dim defaid. Oyrhaeddild un neu ddan o fust/ch dwyflwyddiaid wedi eu magu yn y gymmyd- ogaeth o dctentn 14p 15s. Ffynai galw da am wartheg godro gwartheg agos i fwrw lloi yn myned i fyny i 21p, a rhai newydd fwrw lloi yn gwneyd 20p y pen ar gyfartaledd. Gwerthai lloi magu am o 10s i 35s y pen.

I Owttn. BRADFORD, Ionawr 24ain.—Parhd y farchnad hen I mewn cyflwr eithaf boddhaol, er nad oes rhyw lawer o fusues newydd wedi ei sicrhau. Ychydig gyfnewidiad oedd i w weled mewn gwlaa cartrefol ar yr hyn oedd ddydd Iau. Gwlanau cryfion aydd fwyaf mewn ystoc, S er fod cryn lawer o wlln 'lustre' heb ei werthu Fe wneir busnes da mewn gwlan crwyn (bkin wool).

FFE-IRIAU CYlteRU, Y rhai a gynnelir yr wythno8 ne8af. Y GOGLEDD. Ionawr 31. Gwreosam, Llanbrynmair. Chwtfror 1. Rhuthyn. —— 2. Llanrwst, W yddgrug. Bodedern, Llanercli^ ymedd, Bethesda, Llanerfyl. —— 3. Llangefni. —— 4. Treffynnon, Llanfair Oaereinion. —— 5. Fflint, Dinorwig. Y DBHBTPBIR. Ionawr 31. Llanbedr pont Stephan, Llanfair Maallt, Penfro. 'I' Ohwefror 1. Tregaron, Pontfaen. 2. Talgarth. —— 5. Hywi, Abergwaen.

--=-I MR. HAYDN JORES, A.S., 'YN PORTHIVIADOC. Taliodd Mr. Haydn Jones, yr A.S. newydd drcs sir Feirionydd ymweliadi & Phorttlu Madog nos Fawrth, i siarad mewn cyfarfod mawr a Rymmelild yn y Neuadd Drefol, er cefnogi Nir. Ellis Davies, yr ymgeisydd Rhyddfrydig dros y rhanbarth. Cyfiarfydld- wyd Mr. Jones yn ngorsaf y ffordd hadarn gan ugeiniau o Ryddfrydwyr ieuaingc. y rhai a'i gosgorddasant ef i gerbyd wedi ei haddurno yn wych, a chafodd ei dfynu yndldi, yn nghanol arwyddion o fuddugoliaeth, i'r NeualcM Drefol, He y rhoddwyd dddo Idder- byniad gwresog iawn.. Cyrhaedklodd Mr. Ellis Davies. yr hwn oedd wedi bod yn siar- ad mewn dau lo arall, yn dliiweddarach, a rhoddwyd iddo yntau dderbyniadl brwd'frydig iawn.

CANADA A'R ETHOLIAD CYFFREDINOL. WRTH sylwi ar yr etholiad cyffredinol yn y wlacl hon gwnai y Montreal Daily Herald' y sylw canlynol, y dydd o'r blaen :—'Y mae Lloyd George yn ymladd gydag ysbryd Owen Glyndwr, a Winston Churchill gyda holl yni a medr ei hynafiad. y Due cyntaf o Marlborough, ac y mae gwaed yiuladdgar dynion o genedl ym. laddgar yn cynnhesl1 tuag atynt. Y mae y rhan fwyaf o'r Arglwyddi sydd wedi cyrhaedd un. rhyw hynodrwydd fel dynion cyhoeddus wedi cael <2u dysgybiaetih yn N hy y Cyffredin.

PARNASSUS. 'Arwyddion Gauaf Caled.'—Yn sicr mae y gauaf caled wedi d'od; ond rywfodd nid yw y bardd yn y ddau ddernyn anfonwyd ganddo y tro hwn i fyny 'i arfer o ganu o gryn lawer. Credwn mai caredigrwydd a'i enw da fel bardd fydd gofyn iddo ail ganu ar destynati mwy awenyddol. ¡ Emwnt, C:wallns drwyddo. Ceisiwch yr Y sgol Farddol.' Rhys itt fuasech ynbloeddio cyn i'r frwydr fyn'd drosodd? Ni throir y felin gyda'r dw'r aetli heibio. 'M. E. T.' (Y sbytty),Os yeats cyntaf, da iawn; ond yr oedd cynnifer ar law fel y ba raid rlioddi y flaenoriaeth iddynt. Anfonwch etto ar destyn swynol, fel y £ < iwanwyn,' nen ei debyg. Ardudfyl.'— Mac y fun wedi glan froli y bardd; a 1Ihn ryfedd. Brysied yma etto, a chaiff ddrws agored, a gwyneb llawcii gan yr hogiau.

ARDUDFYL. EISTEDDAF heno ger y tan, 1 geisio llunio pwt o fan, I'w danfon i Ardudfjl lan, Sy'n byw yn inlaen Cwm Drefi, Ac os na lwydda '1' ganig hon I danioi, sarch sydd dan ei brcrij A pheri iddi fod yn Hon, Anfonaf arall iddi; Mae ngha10n heno bron yn fSjtm 0 gariad at y ]an ddi-nam, Sy'n byw yn ddedwydd gyda 'i mham Mewn h ,vthyn yn NghwlIl Brefi. Pan welais di, Ardudfyl fwyn, Yn ddedwydd, ddedwydd, efo 7r wyn, Yn eistedd dan y dcii'iog lwyn Yn ymyl afon Brefi, Fy nghalon o fy myirwes aeth, Ac arall yn ei lie ni ddaeth, Er imi deimlo llawer aeth Hyd heno'r ydwyf hebddi; O, paid a'm blino, paid yn wir, Ii ho an o'r ddwy yn ol cyn liir, N en byddaf yn ngwallgofdy'r sir Heb galon merch Cwm Brefi. Mae 'th lygaid byw yn Ibwn o serch, A 'th ruddiau mai rhosynau derch, Ni welais i amgenach merch Nag .-teres wen Cwm Brefi; Tydi yw 'r lanaf yn y byd,' Oedd can dy fam wrth sigto 'th gryd, A dyna ddywed hi o hyd Am danat, eneth wisgi; A dyna dd'wedaf innau 'n awr, Tra 'n eistedd dan y simdde fawr, Mil harddach ydwyt ti na 'r wawr Sy'n dyfod dros Cwm Breii. Hcirdd ydyw 'r gfug sydd ar y bryn, Ac hardd yw 'r lili yn y llyn, A'i choron fel yr eira gwyn Sy'n disgyn yn Cwm Brefi; Ond harddach ydwyt ti, fy mun, Na 'r grng, na 'r lili wen ei hun, Ni welais i erioed yr un Yn ail i ti mewn tlysni; Dof nos yfory dros y twyn, 1 'th gwrdd o dan y deiliog lwyn; 0, colia dd'od, Ardudfyl fwyn, I ymyl afon Brefi. Maerdy. Ap IOAN.

TAFOLOG. GYEOBD, yn rhodd ragorol—i'w genedl Ei gynyrch iiieddyliol; A gwir werth ei waith. nerthol Oes,tti hir erys o'i ol. Ar tieli(I hawliau difrychenIyd-ei lor Myfyriai drwy 'i lywyd; Dyna fardd a daniai fyd, Yn haf elfen nefolfyd. Athronydd o ddawn feithrinol-i hadau o nodwedd Grist'nogol; Yn naws gwres ei gynnes gol Hwy dyfant yn ffrwyth dwyfol. Bardd o anian beirdd enwog—a'i enw Fel lienor galluog; A'i wreiddiol ddawn yn llawn llog- Unofil oedd Tafolog. lOAN BRYNMAIR.

Y DYWYSEN. Duw esyd y dywysen—i chwareu Dan ei choron felen; Golud haf ein ffurfafen, A dor i hwyl daear hen. GTANARTHOG.

ER COF ANWYL Am Mr. EVAN LLOYD, Post Office, Bryn Eglwys, yr hwn a hunodd yn yr IESU Mai 22ain, 1909. EVAN LLOYD oedd wyn gymmeria.d, Glan ei foes aÏ galon in, Tcimla 'r awen fraint cael rhoddi Can o barch i wr mor gu; Bu 'n dywysng yn ei ardal, Glan ei barch drwy 'i oes bu ef, Didwyll Israeliad ydoedd, Ynddi 'n addurn byd a nef. Dyn di.rodre- fel y boren, < Llawn o syml idd fel y grug, Yn ffieiddio l alehder bywyd, Ac yn wag o dwyll a ffug; Ei wyleidd-dra oedd yn brydferth, Fel y wawr yn dringo 'r bryn, Ac mor llednais a chusanau Haul y nef ar rudd y Hyn. Nid oedd ef a'i fron yn sarug, Fel y dryghin ar ei thaith, Ond fel haf, yn llawn sirioldeb, Hynaws fu drwy 'i einioes faith; Mor ddi-'storm a bron tangnefedd Oedd ei ysbryd tawel ef, Fel bu fyw, ba farw hefyd, 0 dan wenau hedd y nef. Os yn mhrydferth faes darbodaeth Lloffa 'n hael wnai 'i ddwylaw ef, Ni cha'dd chwyn a drain bydolrwydd Rwystro tyfiant gras y nef; Yn ei gartref, ar yr aelwyd, Llawen oedd fel can y nant, Priod graslawn, llawn callineb, A rhinweddol dad i'w Want. Bu ei gabm yn deyrngarol Yn yr Ysgol SuI, yn hou Gyda'i ddosbarth yn wastadol Byddai nef a gwledd ei fron; Gweithiwr difefl ynddi ydoedd, A'i aiddgarweh drosti 'n dan, Bu yu addurn ac yn darian Iddi drwy ei einioes lan. j Yr oedd gwlithoedd yr ef'engyl I Ar ei brofiad ef o ftyd, A'i grasusau gaed yn hardda Ei holl lwybrau yn y-byd; Gwledd i w enaid oedd adgofio, Y n mlynyddau ola'i oes, Am a deimlodd yn N iwygiad 59' wrth droed y Groes.' Huna 'r brawd yn nghwmni 'i briod Hyd lies elo 'r byd yn earn, Pryd cant godi 'n mreichiau 'u gilydd Liveh gofidiau foreu 'r farn; Gwyro o dan faich eu galar Y mae 'r plant wrth wlychu 'r bedd, Gyda 'u dagrau, a deil hiraeth I; I'w dolnrio yn ddi-hedd. GLAX WNT'N.

GENHDIGAETHAU. EDWARDs-Ionawr 20fed, priod Mr Thoma Edwards, 35, Beacon's Hill, Dinbych, ceidwad yn y Gwallgofdy, tir fab. .1 ONKS—Ionawr 22ain, jiri'Qti Mr Henry .J ones, Clcbryn Farm, Llanudiilas, ar fab. MARWOLAETHAtJ. ALCOCK—Ionawr 22ain, yn South Street, Cser. wys, yn 59aiH"mlwydd oed, yn dra disymmwth, Mr George Alctlck., Yr oedd yr ymadawedig yn ddyn parchuS chyfrifol, ac yn aelod o Gynghor Plwyf Caerwys. Cydymdeimlir yn fawr a'i weddw yri ei thrallod.' Cymmerodd ei gladdedigaeth leddydd Mercher, Ionawr 26ain, yn mynwerit eglwys y plwyf, pryd y daeth Synnulliad lliosog ynghyd i dalu y gymmwynas olaf iddo. Gweinyddwyd yn y ty a r fynwent gan y rheithor. DAVIES—Yn ddiweddar, yn 82ain mlwydd oed, Mrs Davies, Nantllwyd, Llanddeusant. HUGHES—Ionawr lleg, yn 67ain mlwydd oed, Mr Robert Hughes, 'stone dresser (gynt o Llanrhaiadr, ger Dinbych), a ehladdwyd ef yn Llinarmon yn Ial, Ionawr 14eg. HUGHES-lonawr 25ain, yn dra annisgwyliadwy, Mr Thomas Pierce Hughes, {draper,' Vale Street, Dinbych. Yr oedd efe o ddeutu trigain mlwydd oed. Yr oedd yn un o fasnachwyf mwyaf adnabyddus ein tref, ac yn drahoffus a piiarchus gan bawb. Teimlir chwithdod gan lawer ar ei ol. Gadawodd briod ac amryw o blant mewn dwfn alar ar ei ol, a llu o berth- ynasau. Yr oedd efe yn dal cyssyiltiad a'r Achcs Saesnig yn Vale Street yn mron o'i gychwyniad. Cymmer ei gladded;gaeth le heddyw ddydd Gwenerl yn y Gladdfa Gy. hoedilus, am hanner awr wedi dau yn y pryd- ua wn. JONEs-Ionawr 22ain, Mr Abel Jones, Blaen Nant, Llannefydd, blaenor yn eglwys y Methodistiaid Calfinaidd yn Nghefn Berain, yn 56ain mlwydd oed. LLOYD—Ionawr 25ain, yn 93ain mlwydd oed, Mr William Lloyd, Llechryd, ger Hanllan. Yr oedd yr yma.dawedig yn un o breswylwyi* hynaf plwyf Llannefydd, ac yndra adnabyddaii i gylch eang o gydnabod. fiu yn trigiannu yn Llechryd am 26ain o flynyddoedd, ac yn y College, Trefnant, am 20ain mlynedd cyn hyny. Brawd iddo oedd y diweddar Mr Thomas Lloyd, Perthewig, Trefnant, achwaer iddo ydyw Mrs Roberts, Plas Chambres. Gadawodd yr ymadawedig ddwy ferch—Mrs John Jones, Llechryd, a Mrs Pritchard, Gwrecsam—mewn galar am dano. Cleddir ef yn mynwent eglwys Henllan, ddydd Sadwrn- cynhebrwng preifat. OWENS—Yn ddiweddar, Mrs M Owen?, anwyl briod Mr Owen Owens, Maesygarnedd, Penmachno, yn 54ain mlwydd oed. Brodores o Gapel Garmon ydoedd Mr Owens, a merch i Mr Robel t Williams, Pen Rhuddion. Cafodd flynyddau lawer o gystudd, ac ar brydiati yr oedd yn gystudd poenns iawn. Dioddefai ocldi wrth yr hen elyn i ddynoliaeth, y 'cancer;' er hyny, dioddefodd yn dawel a di- rwgnach, gan fod yn gwbl ddarostyngedig i ewyllys ei Thad nefol. Dydd Sadwrn, y 15fed cyfisol, yn Capel Garmon, daearwyd ei gweddillion. Gweinyddwyd yn y ty cyn cychwyn tna'r gladdfa gan y Parchn Thomas Williams, Capel Garmon, a Richard Rowlands, Llanrwst, ac yn y fynwent gan y rheithor, y Parch G 0 Pritchard, M A. ROBERTS—Ionawr 24ain, yn nhy ei merch, Miss Dryhurst Roberts, Beacon's Hill, un o athraw. esau Ysgolion y Cynghor, Dinbych, Mra Roberts, priod Mr Edward Roberts, cigydd, yn 75ain mlwydd oed. Gadawodd deulu lliosog mewn dwfn alar ar ei hoi. Yr oedd hi yn aelod ffyddlawn gyda'r Methodistiaid. Cymmerodd ei hangIadd Ie ddydd Iau, Ionawr 27ain, yn mynwent yr Eglwys Wen. t, ROBERTs-Tonawr 26aiu, ar ol maith gystudd, Thomas Gwilym Roberts, mab ieuengaf Mr a Mrs Thomas Hoberts, Ty'nycoed, LlanychM, ger Rhuthyn, yn 24ain mlwydd oed. Cleddif ef ddydd Llun nesaf, yn iiiynwent capel y Rhewl, Rhydycilgwyn. ROBERTS- Yn ddiweddar, yn 55ain mlwydd oed1, Mr Thomas Roberts, Ty'nygroes, Fe-H, machno. Y dydd Sadwrn blaenorol gweithiai fel arfer, ac i bob ymddangosiad yn iaeh a llawen. Modd bynag, cymmerwyd ef yn wael ddechreu yr wythnos; ca-fodd ymosod* iad o'r llid ar y coluddion, a'r afiechyd a orfu. Gadawodd weddw a saith o blant mewn galar ar ei ol. Gweinyddwyd yn eiangladdgan y Parchn W Lloyd Davies a Benjamin Jones. Dydd Sadwrn, y 15fed cyfisol, yn mynwent eglwys St Tyddyd, daearwyd yr hyn oedd farwol o Mr Thomas Roberts, Ty'nygroes, Penmachno.

ER COFMOWRMETH ER serchus gof am Robert, anwyl briod Eliza- beth Edwards, Wern, Caerwys, yr hwn a fm farw lonawr 23ain, 1908, yn 59ain mlwydd oed. Fel colomen unig weddw Cwynfan wyf ar lawr y glyn, Ergyd trwm a siomiant chwerw I'm teimladau ydyw hyn Colli priod, colli cwmni, Oedd mor anwyl gan fy mroir, Nid oes brisio er dyfalu Faint yw gwerth y golled hon. Ei WEDDW.

CYDYMDEIMLAD. DYMUNA gweddw a pherthynasau y diweddar Mr Ellis Roberts, Llythyrdy, Nantglyn, gyd- nabod y cydymdeimlad a ddangoswyd tuag" atynt yn eu profedigaeth.

AM8ER COLEU LAMPAU. Ionawr 30ain hyd Ohwefror 6ed PRTDNAWST, 30. Sal — < 6 30 31. Iiluc — ••• — 5 32 1. Ma.with. « — 5.33 2Merrher.. «. — 6 36 3 tan .0 — — 5 37* 4 — 5 39 6 6 40

j Hvsbysir fod y Parch. Dr. Gomer Lewia | Capel Gomer, Abertawet, yn cymmeryd tri • mis o orpftwystfra teltol.