Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
23 erthygl ar y dudalen hon
Y RHYFEL YN AFFRICA.
Y RHYFEL YN AFFRICA. Cyhoeddwyd dwy neges oddiwrth Arglwydd Kitchener, ddydd Mercher. 0 Pretoria, ddydd Llun, edrydd Arglwydd Kitchener yr ymosodwyd ar osgordd o golofn y Milwriad Von Donop yn Wolmaranstad, tra yn dychwelyd i Klerksdorp, yn Ne Orllewiny Transvaal, ac ar ol brwydro caled daliwyd hwy. Cynwysai yr osgordd wyr o bumed fataliwn y Gwyr Meirch Ymherodrol, tri chwmni o'r Northumberland Fusiliers, adau wn. Cynwys- ai yr ail neges adroddiad oddiwrth y Milwriad Byng, y ceisiodd 600 o Foeriaid o'r De, gan yru nifer o wartheg, ruthro ran o'i wersyll nos Sul, i'r de o Bothasberg, Talaeth Afon Orange. Aeth "nifer neillduol" o'r Boeriaid drwodd, ond gorfu iddynt aelael y cwbl. Ymladdai Gwyr New Zealand yn bur ddewr. Lladdwyd 15 o'r Boeriaid, a chlwyfwyd chwech. Dengys y rhestr a gyhoeddwyd ddydd Iau gan y Swyddfa Rhyfel y clwyfwyd 18 o ddynion wrth ymladd gyda'r osgordd, ond yn awr maent yn Ys- pytty Klerksdorp. Yn y frwydr ger Bothasberg, o'r 7th New Zealand Mounted Infantry, lladdwyd dau swyddog a 21 o ddynion, a chlwyfwyd pnmp o swyddogion a 30 o ddynion. Mewn neges o Harrismith Talaeth Afon Orange, dywed Arglwydd Kitchener y bu symudiad mawr yn rhan ogledd-ddwyreiniol y dalaeth hono. Un noson gwnaed cais i dori drwy y ilinell mewn lie rliwng colofnau y Milwriad Rimington a'r Milwr- iad Byng. Dyma y frwydr yn Langverwacht, i'r de ddwyrain o Vrede, ya mha un y collodd Gwyr New Zealand mor drwm. Lladdwyd Manie Botha, yr arweinydd Boeraidd, a lladdwyd 35 o'r Boeriaid Gwnaed ceisiadau ereill i dori drwodd, ac mewn dau achos bn y Boeriaid yn llwyddianus Y diwr- nod diweddaf, cymerwyd 450 o Foeriaid gyda reifflau a cheffylau, yn garcharorion. Ni dder- byniwyd adroddiadau yr holl golofnau gan fod y gweithrediadau yn cyrbaedd dros ran helaeth o'r t wlad, ond yr oedd dros 600 o Foeriaid wedi eu lladd { neu yn garcharorion yn nwyJaw y Prydeiniaid. Cynwysant fab y Cadfridog De Wet, dau command- ant, ac amryw field cornets. Hefyd, cymerwyd meddiant o ddwy fil o geffylau, 28,000 o wartheg, 60.000 o ddefaid, 600 o reiffiau, a 50,000 o ergyd- ion. Yn niwedd eisteddiad Ty'r Cyffredin, nos Wener, dywedodd Mr Brodrick ei fod wedi derbyn tele- gram yn dweyd y cymerwyd 16 o swyddogion, a 451 o ddynion perthynol i golofn y Milwriad _V on Donop yn garcharorion, a'r colledion yn 120. Mae y Prydeiniaid wedi goscd barbed wire i fyny ar draws y wlad er lluddias y Boeriaid i dram- wyo yn ol a blaen a'r dull a gymer y Boeriaid i dori trwodd ydyw gyru cenfaint o tua 5000 neu ragor o wartheg ar draws y fences nes eu bwrw i lawr. Lleddir y rheng gyntaf o'r creaduriaid yn yr ymdrech, ond gyry gweddilldros eu cyrff a thros v ffin. 4,
LLANDDEWI BREFI.
LLANDDEWI BREFI. SWYDDFA SANT CRISBIN.—Yn eistedd ar y sach wlan yn y swyddfa bon y mae cymeriad doniol a digrifol, a pban y bydd y pen i fynu a'r gwydrau yn fflachio eu pelydrau dros y lie, pryd hyny y mae pethau yn gwisgo gwedd awdurdodol ac yn cymylu ar fod yn bur dwym. Llawer dad I boeth sydd wedi bod yma yn ddiweddar ar bynciau y dydd, yn en- wedig y Rhyfel. Pro Boer ofnadwy ydyw y Lord Chancellor, a Lloyd George ydyw ei brif ddyn, ac ond iddo gael y dyn bychan o ben y mynydd i'w gynorthwyo, nid hawdd ydyw i neb ei drechu mewn dadl. Y mae y Boss yn gofiadur a henaf- iaetbydd da iawn. Ganddo ef y dydd o'r blaen y cefais am y waith gyntaf enwau yr achau hyd y nawfed ach. Hwyrach y bydd Ilawer o ddarllenwyr y "Gazette" fel fy hunan yn hoffi eu cael. Wele hwynt:—1, Tad; 2, Mab; 3, Wyr; 4, Or-wyr; 5, Orgeinydd; 6, Arch-orgeinydd; 7, Eurin; 8, Or-eurin 9, Archarchwyn. ELUSENAU RATCLIFF A THOMAS.—Nos Sadwrn diweddaf yn Ysgoldy y Bwrdd bu Ymddiriedolwyr yr Elusenau hyn yn cynal cyfarfod. Yr oedd yn bresenol Mri David Davies, Werndriw R S Row- lands, Garth; Jenkin Lloyd, Pant; a J WEdwards, High-street. Etholwyd Mr J W Edwards yn gad- eirydd am y tro. Darllenwyd cofnodion o'r cyfar- fod blaenorol gan Mr Lloyd a chadarnhawyd hwynt. Cafwyd adroddiad gan y Mri Davies a Rowlands o'i hymweliad a'r hen Drysorydd, cyfrif pa un oedd yn dangos mai 2p 14s 9c oedd ganddo mewn llaw. Nid oedd Mr Davies, Godregarth, wedi derbyn dim o'r Hog dyledus er's dengmlynedd, felly, rbaid fod cryn swm yn y bane erbyn hyn. Rhoddwyd ar yr un personau yr ymddiriedaeth o orpben cyttundeb a pbawb oedd yn dal cysylltiad a'r Elusenau hyn yn y gorphenol. Wedi cael dealltwriaeth glir o sefyllfa pethau, yr ydym yn deall fod yn mryd yr Ymddiriedolwyr presenol i drefnu cynllun ag fydd o fudd i blant yr ysgol ddyddiol. BWRDD YSGOL.-Nos Sadwrn cynhaliwyd cyfar- fod o'r Bwrdd Ysgol yn y lie arferol. Presenol,- Mri David Davies, Werndriw (cadeirydd); R S Rowlands, Garth (is-gadeirydd) Sam Davies, Brynglas; David Jones, Prysg; a Mrs Morgan, Blaendewi; Mr Jenkin Lloyd, (clerc); Mr D Rees (prifathraw) a Mr Richard Evans (swyddog pres- enoldeb). Darllenwyd cofnodion o'r cyfarfod blaen- orol gan y clerc a chadarnhawyd hwynt. Rhoddodd y swyddog presenoldeb restr i'r Bwrdd o'r rhai oedd yn ddwfn yn y camwedd oabsenoli eu hunain o'r Ysgol yn ystod y mis diweddaf. Gorchymynwyd iddo rybuddio eu rbieni o flaen y Bwrdd nesaf i roddi eu rhesymau am yr achosion o'r absenoldeb parhaus sydd yn cymeryd lie yn hanes rhai o'r plant. Ac os na cheir atebion boddhaol bwriedir defnyddio gorucbwyliaeth mwy chwerw. Gresyn fod rhieni mor esgeulus yn nghylch addysg eu plant, fel ag y mae eisiau yn barbaus i alw eu sylw at hyn. Yr un rhai fel rheol ydyw y pechaduriaid. Pasiwyd i dalu amryw filiau dyiedus. Rboddodd yr un oedd yn arferol olanhau yr ysgoldy a cbyneu tan ei swydd i fynu. Penderfynwyd gofyn ceisiadau am y swydd erbyn y cyfarfod nesaf, pa un a gyn- helir yn mhen y pythefnos. Rhoddwyd yr ymddir- iedaeth o drefnu gwyliau yr Ysgol i Mr Rees. Gwelsom stof newydd spon yr olwg, a defnyddiau rbagorol at wasanaeth yr Ysgol. Penderfynwyd gwneud man welliantau eraill yn fuan. Da genym ganfod yr yspryd goreu yn y Bwrdd a'i boll fryd er dyrchafu addysg yn y lie.
ESGAIRHIR, TALYBONT.
ESGAIRHIR, TALYBONT. CYFARFOD ADLONIADOL.—Saif y lie bwn ryw saith milltir i fyny o Talybont, ger mynydd Plin- limon, ac y mae iddo le pwysig a dyddorol yn banesyddiaeth Gymreig. Carem pe bai Philip Sidney yn rhoddi penod neu ddwy ar y cylchoedd yma a'u golygfeydd rhamantus. Dywedir gan rai fod Esgairhir wedi bod yn fath o alltudfan i ddrwg- weithredwyr yn y canrifoedd sydd wedi myned beibio, ond beth bynag am hyny, gellir dweyd ei fod yn awr yn gartrefle meibion lien a chan. Nos Fawrth, Chwefror 25aiii, cynbaliwyd yma gyfarfod cystadleuol gan y gweithwyr, a chafwyd cystadleu- aeth frwd. Y cadeirydd oedd Mr W A Northey, Aberystwyth arweinydd, Mr T E Morgan, Salem beirniaid, cerddoriaeth, Mr William Jones; am- rywiaeth, Mr T E Morgan, Salem celfyddydwaith, Mr William Roberts, Talybont. Aed trwy y rhag- len fel y canlyn:—Can agoriadol, Gwlad y Delyn," W Jones, Taliesin dadganu, Hen ffon fy nain," goreu, Mr J R Jenkins, Talybont; adrodd emyn 522 o'r Caniedydd, Evan Davies, Talybont am y wialen geffyl oreu, Mr David Evans, Nanty- perfedd; dau benill i'r Ddafad," Ap Owen dad- ganu, Pinael Anrhydedd," Mri D C Edwards, Talybont'a Daniel Richards, Talybont, yn gyfartal; y goes fwyell oreu, Mr John Elias, Pontgoch; ad- rodd Salm laf. goreu. Mr Evan Davies, Talybont; Ilawysgrif oreu, Mr John Ellis, Pontgoch! araeth ddifyfyr, Mri Lewis Mytton, JEglwysfach, ac Evan Davies, Talybont, yn gyfartal dadganu, Ebenezer," (ton y botel), Mr D C Edwards, Taly- bont dadganu, Paid gormesu'r gweithiwr tlawd," Mri T E Morgan, Salem, a D Edwards, Talybont, yn gyfartal; adrodd emyn 921 o'r Caniedydd, Mr Evan Davies, Talybont; llythyr caru goreu, Bill," Ffram darlun, Mr Tudor Jenkins, Pantgarw; llythyren ar y pryd, Mr D C Edwards a Lewis Mytton yn gyfartal: coes morthwyl saer oreu, Mr David Evans, Nantyperfedd; dadganu,44 Y bach- gen ffarweliodd a'i wlad," Mri T E Morgan, Salem, a D C Edwards, Talybont. yn gyfartal; ffraetheb oreu, Mr Thomas Evans, Nantyperfedd fan bren oreu, Mr William Jones, Penlon, Talybont; darllen difyfyr. Mr D Edwards, Talybont; dadganu "Procer bach gloew fy nain," Mr T E Morgan, Salem; deuawd, Kilmorey," o'r Caniedydd, Mri D C Edwards aJ R Jenkins, Talybont; am y :1dadl oreu, Mri R Evans, Tynant, a Lewis Hughes, Brynfedwenfawr. Yna unwyd yn yr hen don I Ebenezer," a mwynbaodd pawb eu hunain yn ida. [Bwriada Philip Sidney" dreulio tridiau ar leliau Plynlimon tua'r Pasg i'r amcan a nodwch ic hwyrach y daw ar eich traws_—GOLJ
Advertising
!e%ii i |B$™ I 10 | oil I i jgrfkiOySHBsl l orde's Bile Beans for ■ B;UOU: I«:SS are the finest known H remedy for Headache, Costiveness, I Piles, Bad Breath, Rheumatism, CeSds. lttiltienza, Liver Troubles and Kidney Disorders, Indigestion, g Dizziness, Debility, Anajmia, Pirn- R nles and a host of other ailments n !tlmt. owe their origin to defective K bile Slow. For Female Ailments R of all kinds they are unsurpassed, gj Bile Beans are obtainable from all g| chemists, or post free, if this paper m. is mentioned, from the Bile Bean Manufacturing Co., 119 and 120, K London Wall, London, E. C., on ■ receipt of price, 1/1$or 2/9 (large Bt bcx contains 3 times small size). ■ FREE SAMPLE. B j The Proprietors have so much faith in the effi- H g cacv of Kile Beans that they will forward a sam- Bg | ]'le box fre«-, and a book on Liver and Digestive g Ailment*, if 1011 send your name and address, K Jj nnd n vpnnv ^tsuip (to cover return postage)and Eg {j mention this priper, to the Bile 15ean Manufact- IB I m-inc Co.'s Central Distributing Depot, Greek g ;1 J"pet, Leeds. THE MOST NUTRITIOUS. E P P S'S GRATEFUL-COMFORTING. COCOA BREAKFAST—SUPPER. Printing quickly and neatly done at the '"Welsh Gazette Printeries Bridge Street, Abervstwyth..
LORD RAGLAN AND THE VOLUNTEERS
LORD RAGLAN AND THE VOLUNTEERS Lord Raglan, Under-Secretary for War, in pre- senting war medals and clasps to the active ser- vice company of tilt- Leicestershire Volunteers, at Leicester, on Saturday night, urged volunteers not to be frightened at the new regulations, which were framed to meet the conditions of modern w-.trf:ti-e. He was siure there could be such elas- ticity made in the rules, that there would be no difficulty whatever in any man, with his heart in the work, complying with all the conditions of efficiency. He appealed to all employers to do their duty to the King and the country by letting men off, and urged volunteers to induce other men to join.
RAILWAY STATION BURNED DOWN.
RAILWAY STATION BURNED DOWN. Roche ter Bridge, over Strood station, on the London, Chatham, and Dover Railway, was de- stroyed by firo on Sunday. The building being of wood the flames spread rapidly, and none of the contents of the booking office could be saved. By cutting away the platform the fire brigade pre- vented the conflagration reaching the signal-box and inspector's residence, but the waiting room on the down platform was burnt out. The per- manent way was undamaged.
ROTHERHAM MINE MISHAP.
ROTHERHAM MINE MISHAP. A cage laden with corves was ascending the Rotherham Main Colliery "haft on Saturday when the winding rope broke, L"d the cage was precipi- tated some 500 yards. A number of men had just previously been drawn out, and others were waiting to ascend. Through this mishap about 900 men and boys will be temporarily out of work.
A HORRIBLE DEATH.
A HORRIBLE DEATH. A terrible accident has occurred at Drake and Gorham's d.p. accumulator battery works at Bake well. An employe by some unaccountable means became entangled in an immense water wheel of about 120 horse- ower which drives the dynamos. His body was fouud some time after- wards crushed into an unrecognisable mass of pulp. Portions of the body w ere torn off, aud hOuie are still missing.
GLASGOW CHURCH ABLAZE.
GLASGOW CHURCH ABLAZE. Through the overheating flues a lire broke out on Sunday in the parish church of St. Enoch, Glasgow. The fire brigade promptly attended, but before the flames wMe extinguished the roof was burned off. The afternoon congregation ha4 left before the outbreak.
[No title]
Jewellery to tbe value of 75,000 marks has been stolen from a lady living ia Von der Heydt Strasse, Berlin. The thief escaped.
Advertising
HUGH DAVIES'S COUGH MIXTURE NO MORE DlfiicuHy of Breathing. No AtaRE Ditilculty of Breathimir. NO MORB Sleepiest Nights. NO M irftB Distressing^ Coughs. DAVIBBIS COUGH MT.Z"U-E for 003938 DAVIESIS OOUGB M XTURE for OOi.D:' DAYIBS'S OOWGH MIXTURE FC. AST/; .T DAVIES'S COUGH MX" T.FCO UTIS B DAVIBS'S OOTJOFI* RASS I DAVIBS'G OODNHS MIX' J V NZA H DAVIBS'S onWIl MJT" -■ *ER B DAVWS'S GO- H R I DAVIES'S OI>T7GH JF X B DAVIBS'S OOUC-H FT DAVIES' CO'.XRH > 1-' -J*? „ I I DAVIES'S OOUC2T Mognj g ■AVIBS'S OOTXtH Cor 3 BAVIJBS'S COTJ<;H N R V, H DAVIES'S oouti, | THru GRI,AT D y J I3\D. P 9 J: 3 Swee,v "'(j'¡J' I "HUGH 0. Ii
THE MARKETS. ^
THE MARKETS. ABERYSTWYTH—MONDAY. FEB. 17th. Wheat, 6s Od to 6s 6d per 65 lbs; barley, 4s 3d to 4s 6d do; oats (white),3s 3d to 3s 6d; oats(black), Os Od to 3s 3d do; eggs, 14 for Is; butter (salt), Os lid to Is Od per lb; do (fresh) Is 2d to Is 2d do; fowls, 3s 6d to 5s Od per couple; chickens 4s Od to 5s Od potatoes, 3s 6d per cwt. MEAT. Londen, Saturday.—Moderate supplies, but trade trade very slow.—English beef, 4s Od to 4s 2d Scotch sides, 4s Od to 4s 4d shorts, 4s 4d to 4s 8d American, 3s lOd to 4s 2d inferior, 2s 4d to3s Od British mutton, 3s lOd to 4s 6d foreign, 3s 4d to 4s Od; veal, 3s 8d to 5s Od; pork, 3s 4d te 4s 6d per 81b. BUTTER. Carmarthen, Saturday.—Another small market. Very few casks on offer. Price paid from Is Id to Is lid per lb for choice quality. Anything but best neglected. & POULTRY. Smithfield, Saturday.—Very large supplies t* hand, but trade slow. Yorkshire, 2s 6d te 3s; Essex 2s 9d to 3s 3d; Welsh Is 9d to 2s 3d Boston 2s to 2s 6d Surrey, 3s 6d to 4s 6d; Sussex, 3s to 4s Irish, Is 6d to 2s turkeys, cocks, 6s to 8s 6d; hens, 4s 6d to 6s; geese, 4s 6d to 6s; country docks 2s 6d to 3s 6d Irish, Is 6d to 2s, PIGS. Richmond rr Saturdav.-Youin6 pigs from 16s each store, (40s to 58s; gelts, £3 10s to £4 10s each light porkers, 6s 6d to 7s: heavy, 6s t. 6s 3d per stone. CATTLE. Doncaster, March 1st—Good supply (of cattle, chiefly stere beasts, and a good sprinkling of milch cows. Inquiry moderate, and fully late rates maintained. Young stock Z4, and strong bullocks up to £16, eeifers £10, milch cows to £20, and calving beasts £23 each. A few sheep made from 30 to 34 each. Leicester, Saturday. -Good average delivery of home-bred stock, and buyers and dealers were well represented. Trade steady and prices firm Cheice milch cows were in request at £20 to £ 24 good useful lots, £15 to £18; heifers, Ell to L13 10s bullocks, Zll to iCI2 10s; young stock, £7 to £8 calves, 15s to 30s each. Malton, Saturday.—A few useful store beasts found buyers at late quotations, but trade is generally listless: good calving cows £18 per head, newly calved, E15 to £ 17; choice in-calf heifers to £16. CHEESE. Carmarthen, Saturday.—Several small lors of cheese were readily disposed of at last week's high price, viz., 32s to 36s per cwt. j METALS. n1«0D<]«n' Monday — Spanish lead, £ 10 8s 9d to J? English» 2s 6d to £ 11 5s. £ Spelter £16 5s to £ 17. CORN. Cardiff, Saturday.—Small attendance. English and foreign wheat sold slowly at last weeks prices. Maize, 6d to Is lower. Beans firm. Peas and other articles unchanged. Gloucester, March I-English wheat in fair supply at last week's prices, foreign in fair demand at 3d to 6d advance. Barley, maize, and oats all rather steadier. PRODUCE. London, Saturday.—Sugar: Home refined steady, but generally quiet. Cane sorts steady; foreign cubes SIDW-mever Is January-March, sellers, 11s lid: Says' February-April lis German granulated steady and firm-Glantzic ready sold at 8s Utd; Z.R.M, 8s 8td. Beet firm, but quiet-May sold at 30s 9d. Tea and cocoa unchanged. Spice mar- ket slow at about rates. Rice steady and un- changed. Hemp unchanged. Turpentine-spat 29s.3d. FISHP Grimsby, Saturday. About 45 vessels; fair supply and demand. Soles Is 7d to Is 9d; turbot, Is Id to Is 5d brills, lOd; plaice, 5s to 5s 9d; lemons, 6s to 7s; live halibut, 9s to lis; dead, 7s to 9s per stone; live ling, 3s to 4s 6d. dead, 3s; live cod, 5s to 6s; dead, 3s to 5s; live skate, 4s 6d; dead, 3s each; bake, 45s to 75s coalfisb, 30s to 40s per score kit haddocks, 18s to 23s gibbed, 26s to 32s; dabs, 21s to 26s per box. POTATOES, g .Luii(ioii,.Monday-Good supplies and a slow trade nn ^following prices:—Dunbar maincrops, 80s to 90s Dunbar up-to-dates, 65s to 75s; Lincoln up-to- dates, 55s to 65s; British Queens, 50s to 60s; black lands, 40s to 50s; Gortons, 40s to 50s per top IHAY ANDlSTRAW. ijonuou, Saturday.—Fair supplies met .slow trade at the following pricesGood to prime hav, 100s to 115s; inferior to fair do, 80s to 95s; rood to prime clover, 95s to 110s; inferior to fair do, 80s to 90s: mixture and sainfoin, 90s to 105s straw 28s to 40s Der lead.
Family Notices
Births. iWarrlaats and Deaths. BIRTHS. EVANS. On the 28th ult, at Pendre, Cardigan, the wife of Mr D. Evans, watchmaker, of a son. .ALIATHIAS.-On the 23rd ult, at St Mary-street, Cardigan, the wife of Mr D. Mathias, of a son. MARRIAGES. SMITH—JONES.—2!ST February (by license) at the Tabernacle Chapel, Aberystwyth, by the Rev W. Jones, Mr Herbert Smith, of this town, to Miss E. Jones, Lledrod. DEATHS. LEWIS. March 3rd, at Machynlleth, Mary, wife of Mr David Lewis, carrier, aged 69 years. March 2nd at Glyndwr, Penglaise-road, Aberystwyth, Edward Mansel Lewis, bank cashier, aged 29 years. REES.-February 27th, at High-street,Aberystwyth. Catherine, the wife of Evan Rees, tailor, aged 61 years. ° RICHARDS-February 28th at Penparke, William Richards, insurance agent, aged 58 years. WILLIAMS.-On the 20th February, at Tuebrook, Liverpool, at the residence of her neice, Mrs Graham Williams, Maria, relict of the late Mr John Graham Williams, Gloucester Hall, formerly agent to Sir Pryse Pryse, Gogerddan, aged 80 years. °
Advertising
Business Notices. SPRING FASHIONS. C. MJWILLIAMS. QENERAL DRAPERY E STABLISHMENT, 10, PIER STREET; ABERYSTWYTH, Is now showmg a Good Selection of NEW GOODS IN ALL DEPARTMENTS.1 NOTED HOUSE FOR STYLISH HATS AND BONNETS. THE "ttkisb Gazette" WILL BE FOUND A FIRST-CLASS ADVERTISING MEDIUM It is sold by a large number of Agents in all parts of the counties of Cardigan, Merioneth, and Montgomery; also in many districts in the adjoining counties; in London and in several of the principal towns in England. BRIDGE ST. & GRAY'S JNN JJD. l ABERYSTWYTH. Business Notices. MILLINERY ESTABLISHMENT. 1, GREAT DARKGAIE STREET, ABERYBTVTOH. MRS. J. W. THOMAS, Winter Goods Winter Goods, Hate and Bonnets Cleaned and Altered. CENTRAL PHOTOGRAPHIC STUDIO, Groups Takea. Charges Moderate. R. SA YCELL, POULTRY DEALER, GREAT DARKGATE STREET, ABERYSTWYTH. HORNER'S CLOTTED CREAM AND CREAM CHEESE, FRESH DAILY. n SOLE AGENT FOR Palethorpe's celebrated Cambridge Sausages in the district TELEOKAFHIC AD»RBSS SAYCELL, ABERYSTWYTH." TELEFH.IT* NO. 6. Hotels. G W A L I A HOTEL, Ltd., ¡ LLANDRINDOD WELLS. T" £ 8S&? T womb* made to meet a rapid increasing businessof. ^e following year, extensive additions had to be was .pened last year (July 27th 1898^ have cuhmiiated NEW PREMISES, whiofa Tbe situation of the "GW.ll.IA" is unrivalled. Beautiful commanding tà. possible, perfect South-West aspect, close to Park and Mineral Springs-8al.ine, Sulpkure, and Heating apparatus good supply of Radiators on baleonies and corridors. ELECTRIC LIGHT. PASSENGERS' LIFT. BILLIARD TABLE. AND" GW ALIA" UPPER WOBURN PLACE, EDWARD JENYINS, Manager. THE QUEEN'S HOTEL, ABERYSTWYTH. Table D'Hote, 7.30. Boarding Terms frem 3 Guineas per Week, or 12s. M per day. HIS Hotel is replete with every modern appliance, and contains and Dining Itooms, Ldi,, Lighted by Electricity. g aU the Fubhc and PnvaU fac. tke sea and™ W. H. PALMER. Proprietor. BELLE VUE HOTEL, ABERYSTWYTH. (Facing the Sea and close to the Pier.) Is one of the most reasonable and comfortable Family and Commercial Hotels in Wales. 21 G"i,leaS 9S' ,B"S Trains IV. H. PALMER, Proprietor. TERMINUS HOTELTA.BEIiYSTWYTfL Modern convenience and is lighted throughout with the Electric Light. P T. E. SALMON, PROPPJETOR. — ■ REAL WELSH TWEEDS & HOMESPUNS. so BEAT THE WORLD FOR HARD WEAR. DIRECT FROM THE MILLS. ROYAL EISTEDDFOD PRIZE MEDALS. ESTABLISHED OVER A CENTURY AND A HALF. Patronised by H.M. QUEEN ALEXANDRA. Also Nobility, Clergy and Gentry throughout the United Kingdom. Also HER MAJESTY THE EMPRESS OF AUSTRIA. Guaranteed Hand-Spnn and Also ReaI Welsh Flannels, Blan- MILLS— Hand-woven from pare Mount- Shirtings, Skirtings, Shawls, m, ain Wool Only. The only Camage and Travelling Hugs. 'ORIS MILLS AND Reliable Materials for Cycling, ASTOUNDING VALUE. FRONGOCH MILLS. Golfing, Travelling, lishing, High-Class Tailoring. 9 Shooting, Walking, and rr -i j General Wear: Beautifully -iailor-made Costumes a Speciality FACTORIES— Soft, Durable and Warm An Parcels Carriage Paid. Perfect /rww CTBCCT suitable for Ladies'and Gents' Satisfaction Guaranteed. Patterns, i-'W I \Vour oil Prize Lists, and Measurement Forms and \\ear Ailu all. Seasons acd Post free, with an-v range desired. Climates. Postal & P.O. Orders, Cheques-made MEYRICK STREET» payable to J. Meyrick Jones, Limited. ADDRESS- J. MEYRICK JONES, LTD., ROYAL WELSH WOOLLEN WAREHOUSE, DOLGELLEY. N. W, Il /f\V4 II V § II i «•« I ^JARDIGANSHIBE c ARRIAGE W.ORKS J. G. WILLIAMS, PRACTICAL CARRIAGE BUILDER, QHALYBEATE gTREET, (Near Railway Station), ABERYSTWYTH NEW CARRIAGES of own manufacture on hand, of Best Material and Finest Work- manship throughout. Rubber Tyres fitted to all Vehicles if, required. J. G. WILLIAMS invites inspection of works, which is the largest and best-equipped in the county. PRIVATE ADDRESS-13, BAKER STREET. WHOLESALE AND RETAIL CONFECTIONER. J AGENT FOR BARRETT'S LONDON CONFECTIONERY FINEST SELECTION OF NOVELTIES FILLED WITH CHOCOLATE FROM THIS LEADING 1RMS. GOOD ACCOMMODATION FOR CYCLISTS Most Central Place in Town NOTE THE ADDRESS MORGANS' Blab-class Conrecflonerp stores. OPPOSITE THE TOWN CLOCK. Tea Rooms and Refreshments. BLACK LION HOTEL. STRATA FLORIDA. FIRST-CLASS Family & Commercial Hotel (Private House adjoining for Visitors). HEARSE AND FUNERAL CARRIAGES KEPT ON THE PREMISES. TERMS MODERATE. PROPJtIETO- D. JENKINS. REWARD & PRIZE BOOKS. ALL PRICBS A visit is respectfully solicited. Orders by Poet strictly adhered to. NEW FANCY STATIONERY ¡ 6d. and Is. CABINETS. W. JENKINS. 23 .¡ 6reat Daricgate St. And 13, BRIDGE STREET, ABERYSTWYTH. GRANITE- MARBLE AND STONE woaKS MACHYNLLETH. JOHN JONES, MONUMENTAL SCULPTOR, Are. Estimates given for every description of Monuments, Memorial Tabletc., Head-,tones, Crosses, Tombs, etc. Specimens to be seen at SmithdowB-road, LWer- pool; Birkenhead, and Newtowa Cemeteries, New- town, Llanllwchaiarn, Machynlleth, Dinas Mawddwy Eglwysfach, Towyn, Aberystwyth, Carno, and Dyliie Churchyards FINEST Dew Zealand = = = Butter Bacon and Cheese, Of the Finest Quality of TOM REES' STORES, NEW MARKET HALL, ABERYSTWYTH. Edwin Peters The Castle Boot & Shoe Warehouse, 51, Great Darkgate-st- ABERYSTWYTH VERY MODERATE PRICES
YR WYTHNOS.
YR WYTHNOS. _——— Mae Cecil Rhodes yn wael ei iechyd. Mae ffortiwn o £400,000 wedi syrthio i ran gweithiwr cyffredin yn Huddersfield. Darfu cysylltiad Mr David Edwards fel golygydd a rheolwr y Daily News ddydd Gwener. Chwythodd ystorm fawr dros yr Unol Dalaethau yr wythnos ddiweddaf a gwnaed difrod mawr. Y mae pobl Trefriw yn awyddus am godi cof- golofn i Ieuan Glan Geirionydd yn en bro bryd- ferth. Gostyngwyd prisiau y pellebyr i India. Haner coron y gair fydd efe bellach a swllt y gair i'r wasg. Datblwyd can'mlwyddiant genedigaeth Victor Hugo gyda rhwysg mawr yn [Ffrainc yr wythnos ddiweddaf. Rhoddodd y Sultan 63,000p i'r Llys-genhadydd Prydeinig er talu bawliau yn codi o erledigaethau Armenia yn 1896. Mae'r Parch J Gerlan Williams, B.Sc., cenadwr Methodistaidd yn Nghassia, wedi symud o Karimganj i Silchar. Anfonwyd Rees Gardner ac Eleanor Gardner, ei wraig, y ddau o Ynysbwl, i garcbar am fis, am ym- ddwyn yn greulawn tuag at eu plant. Nos Sabbath yn Nghapel Bedyddwyr Pembroke street, Lerpwl, arwyddwyd deiseb ar ran Kritzinger, y Cadfridog Boeraidd gan tua 800 o bersonau. Mae talaeth New South Wales yn dioddef oddi- wrth sychder maitb. Cynhaliwyd cyfarfodydd gweddi trwy yr boll wlad yr wythnos ddiweddaf. Y mae amryw o aelodau y Senedd yn dioddef oddiwrth yr anwydwst; ac yn y Ty nos Wener dy- wedodd Mr Dillon fod awyr y Ty yn wenwynig ac afiach. Dethlir jiwbili y Pab yr wythnos hon, ac y mae Hhufain yn orlawn o ymwelwyr. Bernid fod llawn 50,000 o bobl mewn un gynulleidfa yn yr Eglwys Gadeiriol yno foreu Llun. Mae un Isaac GIanty, sydd ar hyn o bryd yn myned drwy benyd o lafur caled am ddeunaw mis yn Ngharchar Caerdydd, wedi etifeddu swm o £ 16,000 ar ol hen ewythr iddo. Bore Sul, ar ol deugain mlynedd o wasanaeth ys- plenydd i'w genedl fel hanesydd, bu farw Dr S R Gardiner. Nid gormod dweyd mai efe oedd y cyntaf o haneswyr gwyddonol Prydain. Boddodd Mr Edward Vaughan Harries, clerc mewn banc—mab ieuengaf y Parch H Harries, gweinidog capel Libanus (B.), Treherbert—wrth lithro ar y rhew yn Evesham, ddydd Llun. Dygir achosion parhaus o flaen yr ynadon yn Abertawe, o dan Gyfraith Siarl II. am fasnachu ar y Sabbath. Dydd Iau anfonwyd masnachwr Heol, yr hwn a wrthodai dalu y ddirwy, i garchar. Unwaith eto y mae Mr Balfour yn wael. Gwesgir arno gan ei feddygon i fyned am daith hir er mwyn ei nerth. Sonir beunydd am ei ddyrchafiad i Dy'r Arglwyddi, neu ei neillduad ofywyd cyhoeddus. Cynbaliodd trengholydd Islington, Llundain, drengholiad ar gyrff 13 o bersonau afuont feirw yr un dydd yn dra sydyn. Erioed ui welwyd cynifer o farwolaethau sydyn yn y deyrnas a'r misoedd hyn. Dywedodd Mr Broderick yn y Senedd fod amcan- gyfrif o draul y rhyfel hyd ddiwedd Rhagfyr yn cyrhaedd y swm aruthrol o 131,081,000p. Swm digonol i roddi blwydd-dal digonol i bob hynafgwr yn y Deyrnas. Gwysiwyd Miles Edmunds, o'r Mountain Ash Inn, o flaen ynadon Mountain Ash, o dan y Gyfraith Newydd, o werthu diodydd meddwol i blentyn o dan 14eg mlwydd oed. Dirwywyd ef i 20s a'r Costau. Ynngwaith alcan (tin) Cynon, Aberdar, y dydd o'r blaen, cyfarfu merch ieuanc o'r enw Lizzie Mary Humphreys a'i marwolaeth mewn modd dychrynllyd. Syrthiodd i gafn o vitriol tra yr oedd yn cludo alcan mewn berfa heibio iddo. Cyfarfu Cynghor Coleg Aberystwyth yn Chancery lane, Llundain, ddydd Gwener, Syr John Williams yn y gadair, a phenderfynwyd, oherwydd cynydd efrydwyr mewn gwyddor, helaethu adran fferyll- Iaeth, am y gost o rhwng 5000p a 6000p. Gwr ieuanc o lowr o'r enw Mr Thomas John Williams, o Bontardawe, yw awdwr Ebenezer," neu Don y Botel." Bedyddiwr yw Mr Williams o ran ei syniadau eglwysig. Nid ydyw yn gallu dilyn ei orchwyl ddyddiol ers tro gan afiechyd. Bu farw dau lowr o'r enwau William Evans, a Samuel W Morgan yr wytbnos ddiweddaf, mewn canlyniad i niweidiau a. dderbyniasant yn Nglofa Brynhenllys, C wmtwrch. Gweithiau y dynion o dan y ddaear, pan y disgynodd darn o graig arnynt. Ceir mewn colofn arall benillion o waith un o ddysgedigion enwocaf Ewrop—ac un o brif ieith- yddwyr yr oes. Ellmyn o genedl yw yr awdwr ac mae wedi bod yn atbraw i un o benaduriaid Ewrop. Y mae yn caru ein cenedl ni—y Cymry, ac yn hoff o'n hiaith a'n cenedlaetholdeb. Yr wythnos ddiweddaf bu farw Thomas Davies, yr hwn oedd yn fwy adnabyddus wrth yr enw Eos Rhondda," yn Pontypridd, yn 70ain mlwydd oed. Yr oedd Eos Rhondda yn dra adnabyddus yn y byd cerddorol, a bu yn ^cydweithio a Charadog yn nghystadleuaeth y Palas Gwydr yn 1871. Cyflwynwyd tysteb i'r Parch T A Griffith, Troed- rhiwdalar, yr wythnos ddiweddaf, fel cydnabydc iaeth o'i wasanaeth gwerthfawr mewn llawer o gy- feiriadau. Y mae wedi bod yn weinidog llwydd- ianus yn Troedrhiwdalar am 36ain o flynyddoedd. Llanwodd y swydd o ysgrifenydd Coleg Coffadwr- iaethol Abelhonddu am 25 o flynyddoedd. Nawn Mawrth, yn Nhy'r Cyffredin, cynaliwyd cynadledd rhwng Mr Albert Spicer, llywydd y Cynghor Cenedlaethol Cymreig, a chadeirydd ac ysgrifenyddion y blaid Seneddol Gymreig. Dym- unai Mr Spicer i'r Cynghor Cenedlaethol gymeryd Than yn ngwaithy blaid Ryddfrydolyn Nghymru a Sir Fynwy heb ymyryd mewn unrhyw ffordd a cheisiadau y cymdeithasau lleol. Cytunodd Mr Spicer i geisio cael y ffordd oreu i gryfhau y blaid. Bu gwr o'r enw Charles Anstee, perch en og'y Potter's Arms Hotel, Newport, farw dan amgylch- iadau hynod dydd Gwener. Blinid ef gan y rhag- wybyddiaeth y byddai iddo farw yn mben blwyddyn yn gywir ar 01 ei wraig, yr hon a fu farw flwyddyn i ddydd Gwener trwy syrtbio a hollti ei pben. Ceisiai ei gyfeillion ei ddarbwyllo nad oedd dim yn fath syniad a chwarddent er ei galonogi; ond caed ef yn farw yn ei wely bore dydd Gwener— blwyddyn i'r diwrnod y bu farw ei wraig. Mae y terfysg mawr sydd wedi tori allan yn mhlith y myfyrwyr yn Moscow yn rhoddi cryn dra- fferth i'r awdurdodau pa, rai sydd ar eu goren yn ceisio ei roddi i lawr. Mae y ddinas mewn gwarchae gan y milwyr, ac mae masnacb wedi ei pharlysu. Bwriwyd saith cant o fyfyrwyr i < garchar, ac mae lluaws mawr wedi eu balltudio am gymeryd rhan yn y terfysg, pa un sydd yn ymledn trwy yr oil o Rwssia. Dywedir fod cydymdeimlad pawb trwy yr Ymherodraeth, oddieithr yr Eglwys a'r Fyddin, gyda'r myfyrwyr. Mae gorthrwm gor- lethol Rwssia wedi cynyrchu yspryd chwyldroadol, ac mae pwyllgorau dirgelaidd yn taenu cylch- lythyrau yn llechwraidd yn galw ar y bobl i godi ac hawlio diwygiadau a mwy o ryddid. Mae y Llywodraeth yn anesrawyth oherwydd gwyr fod y wlad yn gefnogol i'r myfyrwyr, ac ofnir hefyd fod llawer iawn o'r milwyr cyffredin yn cydymdeimlo a'u syniadau. Daw hanes dychrynllyd am wenwyniad gwr o Rennes yn Ffrainc. Priododd ffermwr, o'r enw Bretague eneth 21 mlwydd oed o'r enw Clementina Perrin, agos i dri mis yn ol, a chymerodd hi i'wgar- tref yn Mozerale. Er nad oedd ond 26ain mlwydd oed yr oedd wedi llwyddo, trwy weithio yn galed, i osod ei hnn mewn amgylchiadau cysurus. Llwydd- odd y briodferch yn rhwydd i gael ganddo wneud ew/llysynei ffafr; ac wedi sicrbau hyn, ceisiodd ddyfalu am fodd esmwyth i gael gwared o hono; a'r diwedd fu iddo ei wenwyno, trwy roddi trwyth o gegid (hemlock) iddo. Achosodd ei farwolaeth anamserol ddrwgdybiaeth ac wedi gwneud ym- cbwiliad byr, daeth trosedd y wraig i'r goleu ac y mae hi yn awr wedi cyfaddef ei heuogrwydd. Ym- ddengys. er iddi gydsynio i briodi Bretague, ei bod < hi yn addoli dyn arall, yr hwn sydd yn gwasanaethu yn y fyddin yn bresenol, ac iddi ddyfalu y modd i gario y trosedd allan gyda'r amcan o'i brynu o'r fyddin a'i briodi. VVFYDWAITH Yr wytbnos ddiweddaf sylwas- GWAEDLYD. ~m ar y teimlad dwfn sydd yn nynu mewn gwahanol ranau o'r wlad parthed y gwaradwydd a ddygir ar ein cenedl trwy fod ein Llys Milwrol yn Neheu Affrig yn ded- frydn y Cadfridogion Boeraidd a syrthiant i'w dwy- law i ddioddef y penyd eithaf—sef marwolaeth; a dywenydd o'r mwyaf yw genym weled gorengwyr Rhydychain yn uno yn y brotest yn erbyn y fath ysgelerder. Pan fo gwyr mor ddiduedd a diragfarn, ac nad ydynt ddarostyngedig i donau anwadal gwleidyddiaethyn teimloei bod ynddyledswydd arn- ynt i ymyrvd, yn sicr y mae rhy wbeth yn mhell o Ie. Nid yw dysgedieion Rhydvcbain, dealler, yn eu llytbyr yn y "Times" dvdd Sadwrn, yn eiriolyn gib-ddall ar ran pob Boeriaid a syrth i ddwylaw y Prydeiniaid ac nid ydynt ychwaith am yngan gair a fo a'r dnedd leiaf i ymyryd a dyledswyddau ein swvddogion milwrol yn Neheu Affrig; ond credant yn bendant na fydd i'r dedfrydiadau ofnadwv ac eithafol hyn o ddienyddio i farwolaeth gael yr effaith foesol a amcenir; eithr yn hytrach i'r gwrthwyneb. Credant y bydd i bob Arweinydd Boeraidd a ddienyddir mewn gwaedoer ar ol prawf llys milwrol yn unig- gael ei ystyried yn ferthyr— enw a choffadwriaeth yr hwn a fydd gysegredig am oesau grin ei srenedl; ac y bydd y cof am y camwri, yn eu tvh hwy (y Boeriaid) yn symbyliad parhaol i ddialedd, ac yn had i anghydfod anfarwol. Mae y llythy- wedi ei arwyddo gan y Doethawr, Dr Caird, pen Bnlliol; Dr Fairbairn, prifathraw Coleg Mansfi-^d. an 110 o feddylwyr mwyaf yr oes; a Dr John Rhvs, y Cvmro byd-glodus, a phrifathraw <3oleg vr losu. Gwnawn yn hyf i sicrhau ein cyd- wladwvr enwog ei fort ef yn hyn o beth, trwy ei farn ol^uediar. yn rhoddi mynegiad cywir i deim- ladao goreu Cvmra. JONES AM Yn ngbyfarfod Cymdeitbas y BYTH Cymmrodorion, yr wythnos ddi- weddaf, traddodwyd darlith gan Mr T E Morris, bargyfreithiwr, ar faterion Cymreig, a chyfeiriodd yn arbenig at yr anghyfleusdra a'r dyryswch godai oherwydd prinder cyfenwau (sur- names) yn Nghymru. Yr oedd yn Lerpwl yn unig, meddai, 430 yn vrufalchio yn yr enw John Jones; ac mewn ymchwiliad gynhaliwyd yn Westminster i gynllun dwfr Cynghor Llundain, nid oedd dim llai nag un-ar-bymtheg o'r tystion yn dwyn yr un cyf- enw syml (Jones). Mewn cyfarfod o Fwrdd Gwarcheidwaid Corwen yn ddiweddar te bender- fynwyd, oherwydd lluosogrwydd y Jonesiaid ydynt aelodauar "y Bwrdd hwnw, i roddi ar y cofnodion enw ty a pblwyf pob dyn, gan eu bod yn cael nad oedd ei enw llawn yn unigyn ddigon i wahaniaethu yn briodol rhwng dyn a dyn. Dadleuai Mr Morris dros wneud dcfnydd helaeth o enwau prydferthgeir ar leoedd, o'r rhai y mae digonedd i'w cael yn Nghymru. Pleidiai efe hefyd adgyfodi y term nodweddiadol Ap gyda ehyfenwau personol; a'i awgrym ef oedd fod i Ddeddf Seneddol gael ei phasio yn rhoddi gallu i unrbyw berson fyned at gofrestrydd ei ardal a newid ei enw ar daliad swm bychan fel toll. Y PRIFATHRAW DP^TG gr7v T F RORFRTS WELED ENW Y Pnfathraw T. F. ±. r. KOBERrs. Roberts 0 Goleg Aberystwyth yn mhlith yr enwogion sydd wedi eu hanrhydeddu gan Brifysgol Victoria. Mewn cyfarfod o Gynghor y Brifysgol yn Manceinion dydd Gwener pender- fynwyd rhoddi graddau anrbydeddus i Haws o wyr enwocaf y Deyrnas ar achlysur ymweliad Tywysog a Thywysoges Cymru a'r ddinas hono ar y 13egcyf- isol; a saif enw y Prifathraw Roberts yn mhlith yr ychydig sydd wedi eu gosod yn y rheng flaenaf i dderbyn y radd o LL.D.—sef Dysgawdwry Gyfraith, neu hwyracb yn iaith yr Ysgol Sul a'r Bibl-Rabbi. Mae llwyddiant parhaol a chynyddol Coleg Aberys. twytb yn dwyn tystiolaetb diymwad a diduedd i ailu a medrusrwydd y Prifathraw Roberta; a'r hyn sydd yn ami yn peri syndod i'r rhai a'i adnabuant oreu yw y ffaith ei fod ef ei hun yn medrudwyn cyf- ran mor helaeth a phwysig o waith y sefydliad, a hwnw yn waith sydd yn golygu cryn fwy o ofal a phryder nac a dybir yn gyffredin. Tra nad ydym yn credu y bydd yr urdd newydd hon yn unrhyw gaffaeliad i'r Prifathraw, y mae yn dda genym weled y teilwg yn cael ei anrhydeddu a'i waith yn cael ei gydnabod hyd yn nod yn ei ddydd a'i genhedlaetb. Darqg in Mae y rhyfel presenol wedi rhoddi DRWG 2I7n symbyliad i uchelgais y Cym- deithasau Milwrol yn y Deyrnas hon ac y maent yn darogan yn dra awdurdodol y bydd yn rhaid cyn hir i bawb ddwyn arfau, a myned trwy gwrs oaddysg er gwasanaethu, nid Tywysog Hedd- wch, ond Eilun gwaedlyd y Jingoes. Dydd Iau bu nifer o swyddogion milwrol a llyngesol yn ymdrin a'r pwnc am ydrydedd waith yn nghorff yr wythnos, a byrdwn eu holl ymddiddan ac ymdrafodaeth ydoedd—"conscription"—sef gwasanaeth milwrol gorfodol. Awgryment fod dyddiau blin gerllaw, a dynodent y flwyddyn 1910 fel yr un yn yr hon y gellid disgwyl gweled Germani yn glanio tua 300,000 o filwyr ar ororau y wlad hon; a 300,000 yn rhagor yn mhen deg diwrnod ar ol hyny i'w cyn- orthwyo. Pa beth oeddynt i wneud i gyfarfod a'r dydddrwg bwn1 Cydnabyddent na wnai y wlad— y cyfangorpb o'r werin-fabwysiadu gwasanaeth gorfodol o dan yr enw conscription. Rbaid oedd iddynt wrth gynllun arall, neu yn hytrach wrth yr un cynllun o dan enw mwy hudolus. Rbaid oedd denu y bobl i fyned o dan yr iau trwy eu dysgu i garu swn enwau newydd, megys universal service." Pob dyn i ddwyn arfau" meddai un Cadfridog Bland Strange. Credai y gwr hwn ei fod wedi cael goleuni oddi-uchod fel yr ymhelaethai ar y cynllun; ond aeth yn lled-chwith arno pan syl- wodd un Colonel Underwood na wnai hi byth mo'r tro i arfogi y Gwyddelod. Os rhoddir yr universal service," hyny yw, gwasanaeth gorfodol mewn grym yn yr Iwerddon. beth fyddai y canlyniadau gofynai. Wel, yr oedd y pwnc hwnw yn rhy ddyrys hyd yn nod i'r rhai oeddynt yn medru gweled mor bell i'r dyfodol ac ar sail y weledigaeth hono yn barod i orfodi pawb a phobpeth i fyned o dan y penyd o wasanaetb gorfodol. Fel mae addysg yn lledaenu yn Rwssia y mae y werin yn sylweddoli mwy a mwy mor anheg ac annynol yw iddynt or wed d yn esmwyth o dan yr iau haiarnaidd hon a elwir conscription;" a gwnant yn awr ac yn y man, fel ac y gwneir yn Moscow ar hyn o bryd ymdrech i'w thaflu ymaith. Mae symudiadaujrhyddfrydol yn graddol ddadmer y cyffion yn Germani hefyd a'r hyn sydd resynus i fcddwl yw fod tuedd yn y wlad hon i fyned yn ol; ond pan gofir fod bywioliaeth a dyrchafiad dosparth mor luosog yn ein gwlad yn di- bynu ar filwriaeth nid rhyfedd eu bod yn blysio am ryfeloedd. Gwae'r dydd y gwelo ein gwlad wasan- aeth milwrol gorfodol; a gwae fil-waith mwy y gweinidogion hyny sydd yn enill eu bywioliaeth o dan faner Tywy-og Tangnefedd, ac yn rhy ofnus a gwamal i wneud dim trwy air na gweitbred, i ddar- Dwyllo y wlad rhag llithro yn mhellach ac yn mhellach oddiwrth egwyddorion y Brcgeth ar y Mynydd. ,»
Y Senedd.
Y Senedd. HELYNT Y CEFFYLAU. i Dydd LIun, yn Nhy'r Arglwyddi, cynygiodd J Arglwydd Tweedmouth benderfyniad yn datgan mai dymunol fyddai nodi pwyllgor unol o'r ddau Dy yn ddioed i wneud ymchwiliad i'r holl contracts I a'r prynu a wnaed gan y Swyddfa Rhyfel, nea a ] wnaed ar ran y swyddfa hono am ddillad,cyflenwad, achadwraetb y corphluoedd yn Neheudir Affrica. Gwrtbwynebodd Arglwydd Morley ac Arglwydd Sel borne y penderfyniad. j Beirniadodd Arglwydd Rosebery agwedd y Llywodraeth, a chefnogodd y penderfyniad. Yr oedd y Llywodraeth, meddai, wedi addaw y ceid ymchwil ar ddiwedd y rhyfel, nid yn unig i belynt- ion y meirch rhyfel a'r contracts, ond i bob cangen a manylion yn nglyn a'r rhyfel. Os cawsai y cyfryw J ymchwil ei gario allan yn wirioneddol a chyd- J wybydol, cymerai ddeng mlynedd o amser, a chaw- sai ei gladdu dan ugeiniau o Lyfrau Gleision, ac ni ¡ byddai neb ond yr hynaflaethydd wedir cyfryw ymchwil yn meddu y dyddordeb lleiaf yn y can- lyniad. Dyna oedd gan y Llywodraeth, yr oedd efe yn ofni, mewn golwg wrth ohirio yr ymchwil. Siaradodd Arglwydd Spencer, befyd, yn ffafr y ( penderfyniad. | Atebodd Arglwydd Lansdowne ac Arglwydd Salisbury, ar ran y Llywodraeth. Sylwodd y Prif [ Weinidog, pe cawsai y swyddogion eu bail alw o < Ddebendir Affrica i roddi eu tystiolaeth, y buasai 1 hyny yn atalfa fawr ar y gwaith ar faes y gad ac, ar y llaw arall, pe cerid yr ymchwil yn mlaen, a hwythau heb eu dwyn yn ol, y gallesid gwneud ( niwed mawr i'w henw da a'u manteision. Pan ymranwyd, pleidleisiodd 25 dros y pender- c fyniad, ac 88 yn erbyn; mwyafrif, 63. Dydd Iau, yn Nhy'r Cyffredin, atebodd Mr Brod- a rick nifer o gwestiynau parthed helynt y prynu a ceffylau, a hysbysodd fod llys ymchwiliad wedi ei ffurfio. CURO Y LLYWODRAETH. Ddydd Mawrth, yn Nhy'r Cyffredin, galwodd Capten Norton sylw at yr oriau gwaith ar y ffordd haiarn, a chynygiodd benderfyniad i'r perwyl y dylai y Llywodraeth,yn unol a barn y Ty, alw am adroddiadau o'r oriau. Dywedodd Mr Bell, wrth gefnogi y penderfyniad, ei fod yn meddwl y gallasai brofi yn cterfynol fod yr oriau gwaith ar y ffordd haiarn yn awr mor hir ag oeddynt yn 1890 ac 1891. pan y penododd y Llywodraeth ddirprwyaeth i ystyried y pwnc. Siaradodd Mr Bryce, Mr Burns, Syr F Flanney, ac ereill, dros y penderfyniad. Dywedodd Mr G Balfour, arran y Llywodraeth. nad oedd ef yn barod i dderbyn y penderfyniad yn gyfiawn, Ymranodd y Ty, a chaed dros y penderfyniad, 151 yn erbyn, 144; mwyafrif, 7. Derbyniwyd y ffigyrau uchodgyda chymeradwy- aeth mawr gan yr Wrthblaid.
MR. HANBURY ON AGRICULTURAL…
MR. HANBURY ON AGRICULTURAL AFFAIRS. Speaking at a dinner of the Taunton Farmors' Club on Suturdny, Mr. Himhury, M.P., dealing with ugncnltmid wmttern, said lie desired liis department to be rid its far a* possible of r,,¡J tape, and while he was at the head his object would IK* to see tliat and Sootcli farmers had the siune aKHistnnco as was given to Irish farmers. He was not disposed to hand over the questions of agricultural education to the Board of E<iuc«tion, but by co-operation between the two depart- ments much might be done of a prac- tical character in elementary schools. This education should not be such as to give scholars a distaste for country life and uialce them anxiotm to run off to the towns. Regarding remounts British farmers should be informed of the char- acter and number of horses required for the War Office. He was also determined to see that the Adulteration Acts were properly carried out, not only in the country, hut in the large towns. He considered the present mille standard high and unfair to the ordinary farmer. In conclusion, he urged more efficient combination in the farmer's own interests.
SUNDAY RECREATIONS.
SUNDAY RECREATIONS. Bishop Thornton, preaching at Blackburn on Sunday on recreation, said he would not condemn as anathema dancing racing, golf, cricket, and artificial locomotion on Sundays, or even moder- ate smoking and drinking, but amusements were very seductive and a man who lived entirely for them could not live a true Chistinll life. Touch- ing on the Betting Commission, the Bishop said he had only been to one race meeting and had never found himself in the midst of such Tile blackguardism in his life.
ELECTROCUTED IN A THEATRE.
ELECTROCUTED IN A THEATRE. A man named Hinds has received a fatal elec- tric shock at the Alluuubra Theatre of Varieties, Atterclilfe, Sheffield. He and a companion named Rawlins were together, and Hinds pre- tended to pull one of the electric brackets from the wall. He immediately exclaimed in an agon is- ing tOile, "Pull me off." Rawlins on touching him received a severe shock himself. Hinds died ten minutes later, but Rawlins was able to walk home. The power of the current did not at the time exceed 200 volts.
GILDED SIXPENCES.
GILDED SIXPENCES. At Bury, on Saturday, a painter and gilder, be- lieved to belong to Liverpool, was charged with obtaining money and with attempting to obtain money by mt-ans of a trick. In the first case the prisoner tendered a gilded sixpence in payment for some beer and receved change as though the coin was half a sovereign. In the second ellise the prisoner tendered another gilded sixpence for a postal order, but the trick was discovered by the postmistress. He was sent to prison for 28 days. SOLDIERS' FOOLISH CONDUCT. On the return of the special train from Derby to Windsor conveying the 3rd Scots Guards, who had been to witness the Army Cup semi-final be- tween their battalion and the Black Watch, some of the private soldiers broke into the officers' saloon and took wine and refreshment and cigars. They subsequently did considerable damage to the train. The men were locked in the carriages, and a strong picket met them at Windsor and escorted them to barracks, where they have been dealt with. The damage to the train was esti- mated at £50, which the delinquents will have to make good.
MURDERED BY AN OLD SOLDIER.
MURDERED BY AN OLD SOLDIER. Thomas Waistell, steeplejack, was ordered at Durham Assizes on Saturday to be detained dur- ing his Majesty's pleasure. Prisoner was charged with the murder of a woman named Mary Ellis at Darlington. Deceased, the wife of a Militia- man at the front, had cohabited with the prisoner during her husband's absence, and left him when her husband was expected home. The prisoner followed her home on November 5th, cut her throat, and afterwards cut his own throat. Prisoner, an old soldier, had been in hospital many times from insanity.
TRAGIC AFFAIR AT CHELMSFORD.
TRAGIC AFFAIR AT CHELMSFORD. The infant daughter of Councillor Gray, of Tavistock House, Chelmsford, was found dead in bed on Sunday. She had been sleeping with her nursemaid, who later in the day was found dead on the railway. The child's death was apparently due to overlaying, and it is supposed that the servant committed suicide when she found her charge dead.
BOYS BURlED IN A CAVE.
BOYS BURlED IN A CAVE. Several boys were pill-Yillg on Sunday at the Margate Refuge Depot, when it came on to rain, and they sought refuge in the IJallt caves close to the cemetery. Without the slightest warning, the cave collapsed, burying the boys beneath the debris. When extricated tvyoot their number, both aged 14, were found to be dead, and another was seriously injured. A fourth boy was missing.