Y Brython

8? GOSTEG. 1 A. T.E. Egremotzt.-Diolch am lun eich cyfaill yn darllen r Brython yn Edmonton, Canada, ac yn edrych mor ddedwydd wrth wneud. Cwyno glywn o ami fan nad yw'n eu cyrraedd ers misoedd yn y Taleithiau a mannau pell eraill, ac yn bwrw'r bai arnom ni yn lie ar y Llythyrdy a'r submarines. Tlysa' gras gostyngeiddrwydd.—Gelwais un o ysgrifenwyr hysbys Cymru'n llenor, a dyma ddam o'i atebiad mewn Ilythyr cyfrinachol, ond yn werth codi hwn ohono er mwyn dangos mor ostyngedig yw'n hysgrifenwyr goreu rhagor y rhai gwaelaf, tebyg i oracliaid Y Drych Americanaidd Gwarchod pawb, fy ngalw yn lienor.' Oni chyfei iornasoch, Mr. Go ygydd, i ben eithaf y bydysawd ? Byddaf yn meddwl yn fynych am hen athronyddion "gwlad Groeg. Yr oedd y rhai salaf ohonynt hwynt yn eu galw eu hunain yn Sophistiaid, gan dybied eu bod wedi cyrraedd yr holl ddoethineb a phob doethineb, a gwatwerir hwynt, fel y cofiwch, gan wyr blaenaf Athen ond yr oedd y gwir athronwyr yn llawer llai "uchelfalch ac yn fwy gostyngedig. Si !Na elwch ni Sophyddion,' meddent, ond yn hytrach philosoffyddion nid rhai eisoes wedi gwybod y cwbl,ond rhai "yn caru doethineb. Felly finnau-nid wyf yn bwrw ddarfod i mi gael •' gafael, ond yn hytrach yr wyf yn ymestyn i geisio cyrraedd uchel gamp galwed- igaeth lienor. Giftr wyf fi yn darllen llenoriaeth, a chymant o honi ag a allwyf, "ac hefyd yn caru llenorion—ac 0 na "allwn fy nghyfrif fy hun yn eu plith. "Diolch i chwi am eich ymgais i'm gosod ymhlith yr Anfarwolion."

Cyh ieddwyr y Cymod Y Sabath nesaf Y METHODISTIAID OALFIUAIDD PRINCES ROAD—10 a 6. John Williams, Brynsiencyn DAVID STREET—10.30 a 6, G. W. Griffith PRRFCIARENCK STREET—10 a 6. G Parry, Porthmadog DoUGL4 ROAD-1 0 a 6. D F* William* CHATHAM ST—10.30 a 6, W H enry OROSSHUL ST—10.30 a 6, R Aethwy Jones ANFIEID ROAD-10.30 a 6. J. Owen NEWSHAM PARK—10 a 6. John Hughes BOOTLIM-10 a 6, L Lewis, Abertawe PARKFIELD—10.30 a 6, G R Jones ASACOMBB—10.45 a 6.30, 0 Lloyd Jones OARSTOV—10.30 a 6, E. J Evans ROOK FERRY—10.30 a 6, R w Roberts WALTON—10.30 a 6, J Daniel Evans WATERLOO—10.30 a 6, R R. Hughes PEEL ROAD—10.30 a 6, 0 J Owen SDGB LATRB—10.30 a 6, Sirqfsn G Evans WEBSTER ROAD—10.30 a 6. D Jones IAIRD STREET—10.30 T J Rowlands, 6, G P Williams, Wyddgrug WOODOHUROH RD-10-30 a 6. W 0 Jones NEW BRIGHTON—LU.30 G P Williams, 6. T J Rowlands WEST KERBY-11 a 6.30. S MUones. Brymbo SOUTHPORT-10.30 a 6, R Davies HTTTTOS QUARRY—10.30 a 6, R Williams, Crewe WHISTON—10.30 a fi. David Haghes ST. HELENS-J Williams. Whiston ST. HELENS JUNCTION-J Peron Jones SKBLMERSDALE—10.30 A R. WlOAN—2-30 a 6, Owen Jones STLLESHERE PORT—10.3fta 6, ASHTON-IN-MAKERFIELD—10.30 a 6. Enoch Rogers UPPER WARWICK STREET—RT.15. BANKHALL—8.15,—Chwaer Evans SMITH STREET—6. MIDDLESBROUGH—10.30 a 6.30. R. P. Jones SUNDERLAND—10.30 a 6. 8PSNNYMOOR—10.30 a 5.30 BABINGTOS-IO.30 a 5.30 E PRobnrts ELDON-10.30 a 5.30, SUTTON OAK (Undebol)—10.30 a 5.30. YR AOHOSIOIT SEISNIG. OAKFIELD RoAD-10.30,t 6.30, J Lewis Jenkins EVERT ON BROW—10.45 a 6.30. Oliver Williams CATHARINE ST.—11 a 6.30, J Talog Davies SPBLLOW LANE—11 a 6.30, W F Philllp LLSIIARO—10.45 a 6.30, Emlyn Jameq BREEZE HILL-ll a 6.30, H. Ridehalgh Jones ORRELL, BOOTLE-ll a 6.30, Howeh Evans WLLLMER RD.—10.45 a 6.30 G H EV;Il" YR ANNIBYXWYR VABERNAOL—10-45, T Price Davies, 6. 0 L Roberts PARK RD-10.30, J 0 Williams, 6, J Vernon Lewis tlBOVE ST—10.30 W Roberts, 6. D Adams 0LIPTOS ROAD— 10.30, J R Parry, 6. J J Roberts Or MBRSBY ST- 10-45, J J Robert3, (t. J Rhydwen Parry, Ffestiniog MARSH LANE-10.30, Aaron Owen, 6. Albert Jones KENSINGTON—10.30 J Vernon Lewis, 6. J 0 Williams TRINITY ROAD—10.30 D Adams, 6, W Robert* INCARD-10.45 0 L Roberts, 6.15. T Price Davies VICTORIA ST— 10.30, A Jones. 6. Aaron Owen HBATHFIELD RD.-10.30, Ysgol. 2.30. D Adams BALMORAL ROAD-IO.30 a 6, Hugh Jones EARLESTOWN-IO.30 a 5.30, G J Williams FRBSCOT—10.30 a 9. THATTO HEATH—5.30, G Evans SOJJTHPORT-MI a 6.30, AS8TON-IN-MAKERFIEH>—10.30 a 5.30, Cyfarfod Gweddi •MBORNB—10.30 a 5.30, WIGAN-2.30 a 6. ? Y WESLEAID OAKFIELD—10.30, R W Jones, 6 T Isfryn Hughes SPELLOW LANE—10.30, J Roger Jane. 6, J B Simon BOOTLB-IO.30, T I Hughes, 6, J R Jones EDGE HILL—10.30, Edwin Bili-, 6, G Evans KNOWSLEY RD-10.30 G Evan-, 6, R W Jones JlnYDD SElON-IO.30, Edward Davie", 6,R W Davies BIRKENHEAD—10.30, D Tecwyn Evana) 6. Ed Davies WIDNBS—10-30 a 6, Edwin Ellis SARSTolf-2-310, R W Davies, 6, P Lloyd SGBBHONT-IO.45 R W Davies, 6, D Tecwyn Evans ASHToiq-IN-WnZLD-10-30, 6, SARLESTOWN—10.30 E W Qwen, 5.30. J Williams GOLBORNE—10.30 a 5.30. Cyfarfod Ysgol SPRING VIEW—10.30, D Rowlands, 8, E WOweD. LBIGH-IO.30 a 5.45, E & Evans FL*. HBLIINB- ? BEDYDDWYR. SVERTOS Vn.—10.30, M Griffith. 6, D Powell EARLS FIELD ROAD—10.30, J Davies, 6, T. Michael BOUSFIBLD STREET—10.30, D Powell, 6, M. Griffith EDGE LANE—10.30 a 6, H R Roberts BALLIOL ROA-D-10.30.a 6, P. Williams WOODLANDS—10.30, T Michael, 6.15, J Davies SBACOMBE—10.45, a 6,15, PALMBRSTON DRIVE—10.30, L W. Lewis, 6, E. W. Wyn Je EGLWYS RYDD Y CYMRY CANNING STREET—10.30 a 3, W i Lewis RIGa PARK ST-10.30, R T Roberts. 6, D Davies BOOTLE-10.30 D Davies, I, W 0 Jones 3JRKKNHSAD—10.30, 6, DONALDSON STRAIPP-10.30, W 0 Jone* 6. W P Jone YR EGLWYS SEFYDLEDIG DEWI SANT-ll a 6, D J1: Hughes DKINIOL SANT-11 a 6.30, Grifflth Jones ASAPH SANT-11 a 6, S. Jones-Parry WINIFRED SANT—ll a 6.30, J. Hughes

Bwrdd y Penodiadau i Gynfu. Cynhaliwyd cyfarfod blynyddol y Bwrdd uchod yn Llundain ddydd Iau, yr 8fed. cyf. o dan lywyddiaeth Syr J. Herbert Roberts, Bar., A.S. Cyflwynodd yr Ys- grifennydd (Mr. R. Silyn Roberts, M.A.) adroddiad o waith y Bwrdd yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. Gwnaed pob ym- drech i ddefnyddio peirianwaith y Bwrdd i gyflenwi anghenion y wlad ynglyn a'r Rhyfel. Ymgymerodd yr Ysgrifennydd a bod yn Ysgrifennydd Mygedol i FwrddCym- reig Corfflu yr Inns of Court. Gwrandawyd cannoedd o geisiadau am fynediad i'r Corff- lu, a chaniatawyd cryn lawer. Cynghorodd y Bwrdd ddegau o rai eraill ynglyn a'r adran briodol o'r Fyddin i ymuno I hi. Derbyn- iodd yr Ysgrifennydd lythyr o'r Swyddfa Rhyfel yn gofyn cynhorthwy'r Bwrdd i gael safleoedd i Swyddogion y Fyddin oedd wedi eu hanalluogi ac yn aelodau 0 j Brifysgol Cymru. Addawodd y Bwrdd wneud y cwbl yn eu gallu erddynt. Diau y gaq y Bwrdd fod o gryn ddefnydd i'r miiwyr, 4 dorrwyd yn y Rhyfel. Cynhygiodd y Bwrdd ei wasanaeth i Swyddog y Gwasanaeth Cenedl- aethol yng Nghymru, ac addawodd yntau roddi pob ystyriaeth i'r cynnyg gan ddiolch amdano. Ymwelodd yr Ysgrifennydd a rhai o weithfeydd mawr y deyrnas ac a chyflogwyr o bob math. Calonogol iawn yw'r ffaith fod cyflogwyr yn edrych yn ffafr- iol iawn ar waith y Bwrdd, yn derbyn ac yn gwerthfawrogi ei wasanaeth. Cynorthwyir y Bwrdd gan y Cyfnewidfeydd Llafur a Chyfnewidfeydd y Plant gan fo angen, ac estynnir pob cynhorthwy ganddo iddynt. ar unwaith pan alwant amdano. Yn unol a phenderfyniad y Bwrdd yn y cyfarfod hanner-blynyddol, cyflwynodd yr Ysgrif- ennydd dystiolaeth ar ran y Bwrdd gerbron y Comisiwn Brenhinol ar Addysg Brifathro- faol yng Nghymru. Rhoddir cyngor parod i rieni ac athrawon a ysgrifenna ar ran y plant, a phan na bydd person add as ar Restr y Bwrdd i lenwi lie neilltuol, gwahoddir plant yr Ysgolion Canol, drwy y Prifathraw- on, i geisio am y lie. Yn ystod y flwyddyn ymrestrodd 222—nifer mwy nag mewn unrhyw flwyddyn flaenorol, er fod rhif yr efrydwyr a'r ysgolorion gryn lawer yn llai. Prawf hyn fod y Bwrdd yn ennill ym- ddiriedaeth graddedigion ac ysgolorion fel ei gilydd. Hysbyswyd y Swyddfa o 900 o leoedd gweigion o bob math addas i rai wedi cael addysg dda anfonwyd 4,877 o hysbysiadau ynghylch y rhain <i rai ar y Rhestr, a llanwyd 222 o leoedd yn ystod y I flwyddyn. Bu cryn alw am fferyllwyr i'r gweithfeydd yn ystod y flwyddyn ac hefyd am athrawon i'r Ysgolion Canol. Derbyn- iwyd nifer mawr o lythyrau o bob cyfeiriad yn cydnabod defnyddioldeb y Bwrdd ac yn diolch am ei wasanaeth. Gellir cael pob gwybodaeth yn ei gylch ond anfon at yr Ysgrifennydd, Mr. R. Silyn Roberts, M.A., Cofrestrfa'r Brifysgol, Pare Cathays, Caer- dydd.

I Heddyw'r Bore I sef bore dydd Metcher. I Er mwyn y Naw. -Wrth agor Seren Cymru heddyw'r bore, dvma weld fod Gwili'r Golygydd wedi symud o Ysgol y GwynfrYll i Gaerdydd, sef i ddarlithio ar lenyddiaeth yn y Brifysgol. Y mae'n byw o fewn hwb cam a naid i'r Parch. H. M. Hughes, B.A., Gol. Y Tyst; a rhyngddynt hwy ill dau, ac Ifano a Dyfed, Eluned a Moelona, Ernest Hughes, a Silin Roberts a John Thomas, bydd Caerdydd yn werth ei chadw ar yr wyneb er cymaint o rai fel arall sydd ynddi. Cynhadledd Ton y Pandy.-Y mae Undeb y Cymdeithasau Cymraeg yn galw glewioa yr iai h drwy'r Do i gynhaclfedd-yng nghapel Bethania, Ton y Pandy, Chwef, 24, i ystyried y pwnc hwn Y llifeiriant Seisnig y modd i'w wrthweithio. D. Lleufer Thomas, Ysw., fydd y cadeirydd a'r Proff. E. Ernest Hughes, M.A., Prifysgol Caerdydd, a Mr. Lewis Davies, Cymer, y prif siaradwyr. Dyma un o ddau bennill Emyn a Gweddi Brynfab sydd i'w canu ar y dechreu er mwyn rhoddi'r cywair iawn i'r cyfarfod :— Tydi 0 Dduw, sy'n gwrando Dy foliant ymhob iaith Na ad i dafod Cymro Ddistewi dan ei graith Dilea'n temtasiynau A'n rhwystrau o bob rhyw, Wrth ddiolch am ein breintiau, A chadw'n hiaith yn fyw. -Owen Morris.-Bu un o adeiladwyr mwy- af bysbys Caernarfon, sef Mr. Owen Morris, farw r wythnos ddiweddaf. Yr oedd yn 77ain oed, ac yn Geidwadwr disyfl. Am ei chynnal.-Y mae Arddangosfa Amaethyddol Dyffryrt Conwy i'w chynnal Awst y I5fed, os bydd modd yn y byd. Etholwyd Mr. Green, Colwyn Bay, yn llywydd y Gymdeithas Mr. David Hughes, Tal y Cafn, yn is-lywydd a Mr. J. R. Chambers yn ysgrifennydd. Yr Heth.-Rhewodd porthladd Pwllheli yr wythnos ddiweddaf mor galed nes y cafwyd eog (salmon) ugain pwys wedi rhewi'n gom ynddo. A pharodd cledi'r tywydd i lawer ysgol bob dydd gael ei chau ac i laweroedd o ddefaid ffriddoedd Hiraethog ac Eryri a Brycheiniog golli eu bywyd. Dim ond hanner awi-Dirn ond un achos oedd gan y Bamwr Moss i'w drin yn Llys Sirol Conwy ddydd Iau diweddaf, ac fe orffennodd y cwbl o'i waith mewn hanner awr. Enbydrwydd y Clio.Ddydd Sul di- weddaf torrodd y Clio-sef yr hyfforddlong sydd ar y Menai—yn rhydd a phe di- gwyddasai fod yn dywydd mawr, gallasai'r canlyniadau fod yn drychinebus i fywydau'r deucant a hanner o fechgyn oedd ar ei bwrdd. Ymddygodd y bechgyn yn iawn a digyffro, a chaed y llong i'r lan drwy fedr y Capten a'i swyddogion. Y mae'r Clio. ar y Menai ers deugain mlynedd bron. Cael dwy rodd.-Ddydd Gwener diweddaf, yn Ninbych, buwyd yn anrhegu'r Parch. David Thomas, B.A., curad hynaf y dref, a I phyrsaid trwm o arian ar ei waith yn symud wrth gael bywoliaeth Pentrefoelas. A dydd Llun diweddaf, caffai anrheg well nag aur, canys priodai a Miss Owen, pennaeth y nyrsus yn Ysbyty Dinbych. Disgyn yn farw.-Dyna ddarfu'r Ptc. W. H. Gay R.W.F., wrth gerdded gyda'i gatrawd ar ffordd Abergele bore ddydd Gwener diweddaf. Marw o wendid y galon oedd dedfryd cwest a fu ar ei gorff. Dal at ei arfaetb.-Nid gwr mo'r Cadfrid- og Owen Thomas i wan-galonni na rhoi ei arfaethau da heibip ar chware bach, canys y mae pwyllgor gweithiol ei fudiad ar ran mihvyr a morwyr adfydus Cymru i gyfarfod yn 'r Amwythig yr wythnos hon, sef i gwbl- hau ei gynllun i atodi cynllun gorfodol y Llywodraeth a chynllun o gyfraniadau gwir- foddol fel na bo'r un milwr na morwr a ysigwyd yn ei gorff a'i amgylchiadau wrth ymladd drosom yn y rhyfel yn dioddef prinder,y fo na'i deulu, mewn bwyd na gwaith Wrth gwrs, fe ddylasai cynllun y Llywod- raeth fod yn ddigon ei hun, ond da y gwyddis na fydd o ddim mewn llawer iawn o achosion, a dyna'r pam fod y Cadfridog am gadw chware teg i'r diamddiffyn. Ficer Abergynolwyn.- Y mae'r Parch. Rd. Hughes, M.A., Chwilog, wedi cael byw- oliaeth Abergynolwyn, gwerth £335 yn y flwyddyn. Pawen Llundain.-Yng Nghyngor Gwyr- fai, ddydd Sadwrn diweddaf, dywedwyd pethau cryfion iawn yn erbyn cynllun Arglwydd Haldane a'i bwyllgor i osod Prif- ysgol Cymru a'i haddysg yn nwylo dyrnaid o wyr penodedig gan y Llywodraeth. Yn awylo pobl Cymru y dylai fod, debyg iawn, ac nid tan bawen clymblaid Llundain, ebe aelodau'r Cyngor. Drychiolaeth y Groes.-Dyma'r storid dwys- af a thlysaf.oedd ym mhapurau bore hedd- yw :—Llanc o filwr yn gyrru at ei berthynas- au yn y wlad hon iddo gwympo'n glwyfedig ar faes y gwaed gwelodd wr mwyn odiaeth ei bryd a gwyn ei wisg fel eira yn dynesu ato yntau'n glwyfedig, a'i fraich mewn rhwym, daeth uwch ben y milwr, gwyrodd tuagato, ac ebe fe Are you wounded, brother ?" Yes." So am I-wounded for your transgressions." Ac yna rhoes bandages cyffelyb i'w rai ei hun am fy mraich. Pan ddeffroais, yr oeddwn mewn ysbyty; gofynnais am gael gweld y Gwr Gwyn a chael fy mandagio ganddo fo, canys yr oeddwa yn hollol iawn wedi iddo fo fy ymgeleddu. You're wandering." ebe daearolion diffydd yr ysbyty. Ond nac oeddwn ddim yn crwydro, canys beth bynnag am fy mywydanystyricl yn cael y weledigaeth honno, yr wyf yn c ddyn newydd a phur wahanol er pan welais i y Bandager Gwyn ar faes y gwaed. "Illusion^ a lledrith." Hwyrach; ond mor dlws ei ffurf a bendigaid ei ffrwyth Y mae yna'fwy o ysbrydiaeth i ddaioni mewnaml i ddrychiolaeth ddieithr nag sydd mewnjlwyth o'r cynghorioncallaf.

CWVl DIKWESTOL UNDEBOL Lerpwi a'r Cyffiniau, CHWEFROL 19eg i 24ain, 1917. THEFN Y OYFARFODYDD. Nos Lun, Chwef. 19, am 7.30 yng nghapel Clifton Road (A) Birkenhead. Areithydd Parch Myles Griffiths, A.T.S., Bousfield Street. Cadeirydd, Parch. J. J. Roberts, B.A. '1 Nos Lun, Chwef. 19, am 7.30 yng nghapel Stanley Road (MC.) Areithydd, Parch. T Isfrvn Hughes, Oakfield Road. Cadeirydd, Parch. Albert Jones, M.A., B.D. Nos Fawrth, Chwef. 20 am 7.30 yng nghapel Serpentine Road (W), Seacombe. Areithyddt Parch. D. D. Williams, David Street. Cadeirydd, Parch R. W. Davies. Nos Fawrth, Chwef. 20, am 7.30 yng nghapel Park Road (A). Areithydd, Parch. G. R. Toae* B.A., B.D., Fitzclarence Street. Cadeirydd, Parch David Powell. Dymunir galw sylw'r Eglwysi ac Arweinwyr y Gobeithluoedd at y cyfarfodydd uchod, ac crIyniwn am m cydweithrediad a'u ffyddlondeb i'r cyfarfod yn y Canolfan nesaf atynt, Nos Sadwrn, Chwefror 24ain, am 7-30. Cynhelir CYFARFOD CYHOEDDUS MAWREDDOG Yng Nghapel Fitzclarence Street, Dan lywyddiaeth y Parch. J. Vernon Lewis, M.A., B.D., ac anerchir y cyfarfod gan y Parch. O. L. ROBERTS ac ereill. GWABODDIAD CYNNES I BAWB.

Ffetan y Gol. I Pwyth am Bwyth. SYR,-Ysgrifennodd Eifionydd, Golygydd clodwiw T Geninen, at y Parch. Ward Williams, Gwrecsam, ynjeeisio ganddo ysgrifennu erthygl ar bwnc neilltuol i'r cylchgrawn, ond ni allai y pregethwr wneud dim o sgribl y bardd felly ysgrifennodd yn ol yn ddiymdroi mewn Ilawysgrifen gyffelyb. Dywedir fod Eifionydd yn awr yn chwilio am wr hysbys i ddweyd wrtho sut y mae pethau yn sefyll. H. Proffwydoliaeth y Mynach am I Gwymp yr A rghrist. ANNWVL SYR,-Caed cyfieithiad diddorol o'r uchod yn y Brython diweddaf. A oes sail i gredu mai yn 1600 y cyfansoddwyd hi ? Ai ffug ddiweddar ar ddechreu y Rhyfel ydyw ? Gwn fod y ddau syniad ar led. Carwn i a llawer craill gael mwy o oleu ar y pwnc, os oes goleu i'w gael.:j Pwy a'i rhydd, Mr. Golygydd ? YMOFYNNYDD. y Cymdeithasau Cymraeg I Sul Cenediaethel Cymru, Chwef. 2S SYK,—Dymunaf, ar ran yr Undeb uchod, kt-gofio pregethwyr ac eglwysi o Sul Cenedl- aethol Cymru Chwef. 25-y Sul cyn Wyl Ddewi Sant. Dichon y cyfeirir mewn emyn, gweddi, a phregeth at Gymru. Dilyned bendith. Cynhelir, mewn rhai tre- fydd, gwrdd pregeth a gwasanaeth arbennig adeg Gwyl Ddewi eithr da fydd i bob eglwys drwy Gymru benbaladr ddathlu'r Sul uchod yn ei ffordd hi ei hun.—Ydwyf, dros yr Undeb, D. ARTHEN EVANS, Ysg. Cyffredinol. Glyn Geraint, Barry.

I Goreo eymyo, ye an Oddieantpe I PRKSCOT.—Chwef. 1. cynhaliwyd cyfarfod amryw* J iaethol yn ysgoldy Ebenezer dan nawdd y Gymdeithas j Ddiwyllkdol, eynhulllad da a chyfarfod hwyliog. Mr. Isaac "Williams yn llywydd. Detholiad ar yr offeryn, W. Whitley. Adroddiad, Gochel a chofio, Bronwen Jones. Unawd, Hen Brooer bach glome fy Nain, Mr. Robert Owen. Cystadleuaeth cyfieithu i blant, 1, Bronwen .Jones. Adroddiad, Torri amod priodas, Cpl. Davies, D.C.M. Can, Nid oes neb rhy fach i'th garu, Frank Thomas. Adroddiad, Modryb Modlan, Miss Sarah Jones. Cystadleuaeth darllen rlarnheb ei atalnodi; i rai mewn oed, cydradd, Mri. Ed.Jones ac E. Whitley. Unawd, Lili Lon. Mr. D. J. Foulkes. Adroddiad, Araith Llewelyn, Cpl. Davies, D.C.M. Detholiad ar yr offeryn, Cpl. Sam Evans. Beirniad Cpls. Davies ac Evans, Yn cyfeilio, Cpl. Sam Evans. 1:. W ARHTON IN MAKERFIELD.-Marw: Chwith iawn gennym gofnodi marwolaeth y wraig ieuanc garedig Mrs. Margaret Ellen Dodd, priod Mr. Robert Dodd. 1 Tweedale Lodge, Madeley, Sir Amwythig. Ion. 28,1917, yn yr oedran cynnar o 31 mlwydd, wedi dioddef cystudd f maith yn dawel a dirwgnach. Oddeutu dwy flynedd yn ol ymadawodd y teulu caredig hwn o Ashton Mr. Dodd yn myned yno'n brif orchuwyliwr Cwmni G!o Madeley Wood, a hynny'n ynghanol I dymuniadau da Cymry Ashton, wedi cychwyn et yrfa ar waelod yr ysgol yn y lofa a dringo'n egnio] Des or diwedd gyrraedd i'w phen ym myd y Mwn. Yr oedd yn un o'r merched oedd "yn gwarchod gartref yn dda." Hebryngwyd ei gweddillion yn ol ei dymuniad, i ddaear bro'i mebyd yn Rhos Llannerch Rugog. lie y cafodd gladdedigaeth deilwng a pharchus, y Parchn. ldwal Jones ac E. Mitchell yn gwasanaethu. Y prif alarwyr oedd Robert ac Edna Dodd, (priod a'r ferch fach), John Griffith, W. Griffith. Joseph Griffith, T. E. Griffith (brodyr) M. J. Gr ffith (chwaer). Joseph a Mary Dodd (tad a mam yng-nghyfraith) y Parch O. Thomas Nant- mel, Rhayader; J. W. Dodd, New Brighton (brodyr yng-nghyfraith). Anfonwyd blodeudyrch gan Eglwys y Bedyddwyr Seisnig, Madeley, Eglwys Carmel M.C. Ashton, Cwmni Madeley Wood, Mr. a Mrs. Oakes, Mr. a Mrs. Cox, Madeley, Mr. Robert Dodd (gweddw) a'r eneth fach Edna. Mae eydymdeimlad Cymry Ashton a'r teulu oil yn eu profedigaeth chwerw.-O H J. W.ARRINGTON.-Chwef. 6, cynhaliwyd cyfarfod CaDgen Ddirwestol y Merched Mrs. R. Parry Jones ynllyw- yddu. Llwyddwyd i gael Mrs. Moore i annerch y cyfarfod. Sicr y cofla y rhai oedd yn bresennor yn hir am ei sylwadau. Canodd Mrs. W. T WJliams Y Gar- dotes Fach yn hynod swynol, a diolchodd Mrs. John Jones a Miss Jennie Humphreys Mrs. Moore.—S.v. -0-

MARW HuGBES.~Yn ddisyfyd yn ei breswylfod 105 Claughton Road, Birkenhead, Thomas, anwyl briod Elizabeth Hughes.

Ba»t PANCAKES ant with CBORWICK'SJ RAKING POWDER Jm LESSONS ON Harmony and Counterpoint Apply to- E. STANLEY HUQHES, 85 Park Road East, Birkenhead. Terms moderate, £ Eglwys Rydd y Cymry, fe UPPER CAN WING* STREET. f { Traddodir Darlith GAN Y Parch. W. O. JONES, B.A., Nos Wener, Chwefror 16ejp, Am 7-45. TestYII-H Dyn a'i feddwl." Croeaaw i bawb. The 22nd Annual WIDNfS EISTCDDfOD will be held on Thursday, Feb 22nd 1917, At the BOROUGH HALL, Under most distinguished patronage. AFTERNOON MEETING, commence at 2 Pem President,—C. I'OOLE, Esq. Conductor—lie v. J. EVAN EVANS, Runcora. EVENING MEETING, commence at 6 p.m. President-HIB WORSH P THE MAYOR (J, Hedley, Esq., J.P.). l Condùcwr-Rev. WM. ROBERTS, Bootle. Musical Adjudicator- Dr. ROBERTS, Rhos. Eisteddfod Accompanists—Mr. W. BANTROP, Organist, Milton Congregational Church. Popular Prices of Admission. Trains run convenient to and from Widnes per too C.L.C. Rly., etc. Any further information, Preliminary Tests, et«.yfrofl» the General Secretary, Mr J. G. JONES. (Collenfab). Bryn Awe!, Fairfield Road, Widnes. Cymdeithas Genedlaethol Gymreis Lerpwl. i TYMOR 1916-17. Cynhelir y Pumed Cyfarfod Nos Wener, Chwef. 23, 1917 yny ROYAL INSTITUTION, COLQUITT ST., pryd y traddodir DARTJTfl gan y Parch. John tiughes, M A ar "Ail Ymweliad a'r Sefydliad Cymreig." Cymerir y Gadair am 7.45 gan y Mr. ROBERT ROBERTS, Y.H. Y mae gwahoddiad cynnes i gvfeillioa yr aelodau fod yn bresennol yn y cyfttrfod gydahny. R. VAUGHAN JONES, Ysg. JEW. 52 Hertford Road dNWTD, PESWCH, INFLUENZA-Mae f rhain gyda ni bob amser. Pair hinsawdd gyfnewiillgt tod llawer o ddioddef oddiwrtb Beswch, BrondUUhfi Pat, Dolur Gwddf, Crygni, Caethdra, Diffyg Aaadli Y mae'r hen feddypniaeth 44 DAVIES'S COUOB MIXTURE eto ar y blaen, ac yn cael ei gwettfc. fawrogi yn fwy nag erioed, bob amser wrth law, ym felys, yn cynhesu y frest, ac yn rhyddhau, r phfegv* Bydd dose mewn pryd yn ddigon. Is. i I d. a u. 94 (pottage, 3I.)-HOGH DATICS, Chemist, MachyaHetfc SARZINE BLOOD MIXTURE. CROEN IACH A GWAED PUR.—Dyna yr hy* y mae Sarzine Blood Mixture yn ei sicrhau, a Jn arall. Nid yw yn honni gwella popeth fel Yaoln« Patent Medicines, ond oe blinir chwi gan groes afiach, yafa, pimfiet, toriad allan, tcurvy, dohiriau pendduynod, etc., yn tarddu o waed drwg ac audkw, mynnwch botelaid o Smsing Blood Mixturt gan y druggist nesaf atoch, 21. qd. y botel, neu gyda J4. at y cludiad yn ychwanegoloddiwrth y perchennag— HUGH DAVIES. Chemitt, Machynlleth. Remington's, Barlock's, Salter% and all Standard makes, 35 upwards. Repairs, Gleaning, Rnplating. Ribbonst Carbons, Stencils. JOHN P. FOULKES, 2 Fenwick at., Liverpool. Cantral TOTO Birkenhead Depot- "Oraum College," 30a tiamiltoa Street BirkenkeaM Printed and RubSlshed by the Vlro- pristors, Hugh Evans land. Son., 356.8 Stanley Road, Liverpool. In the County of Lancaster. Tel 89> Bootle.

TRINITY ROAD (A).—Chwef. 3. cynhaliwyd cyngerdd gyda'r plant oedd wedi ymgeisio yn Eisteddfod Plant Bootle, ond heb gael y gwobrwyon cyntaf. Hefyd, rhoddwyd te campus iddynt. Gweinyddwyd yn siriol gan Mrs. Oldfield, Orrell Road Mrs. D. Davies, Beech Street; Miss Gwladys Jones, a Miss Freda Jones, 2 Exeter Road. Rhoddwyd tliritalau yn ehelaeth gan Mrs. J. Jones, Hero Street. Llywyddwyd gan y Parch. W. Roberts. A dyma ichwi. Mr. Gol., raglen Gym- raeg litn loyw. a fuasai'n glod i unrhyw Ysgol Sul ynghanol MOn. Ni threnga'r hen iaith byth yn ein plith cyd ag y'i pareblir mor glir a chroew a'r tro hwn: Hen wlad fy Nghadau, Mr. J. Thomas. Anerchiad gan y ilywydd. Can, Hoff yw Iesu, Ruby Nicholson. Ad- roddiad. Promotion, Doris I>,vies. Can, Nos Calan, D. Leslie Thomas. Adroddiad, Mary fach groes. W. J. Rowlands. Cygtadleuaeth adrodd stori Gymraeg roddid ar y pryd. 1, Rees Owen cyfartal ail, May Jones a Myfanwy Thomas. Can. Yn Nyffryn Clwyd, Jackie Jones. Adroddiad, Y dyn meddw, Rees Jones. Can, Y deryn pur, Ceridwen Rowlands. Adroddiad, Y Ni, Freda Jones. Deuawd, Bywyd yn y wlad, Ceri a Maggie Rowlands. Canu penil!ion,Mr. J. Thomas. Adroddiad, Saner ein gwlad, Myfanwy Thomas. Cftn, Merch y melinydd, Freda Jones. Diolchwyd yn wresog gan Mri J. Jones, Hero Street a T. Williams, Viola Street. Teimlad pa wb ydoedd ei fod yn gyfarfod neilltuol o flasus. Drwg iawn gennym fod Walter Frederick Lloyd, mab ieuengaf Mrs. John Lloyd, 85 Lambeth Road, a chefnder y Caplan W. Llewelyn Lloyd, ymysg y rhai a gollodd eu bywyd ar y Laurentic. Ymunodd &'r Llynges pan dorrodd y Rhyfel allan, fel shipwright. Gwr ieuanc o gymeriad dilychwin, a gerid gan bawb a'i hadwaenai, vn gwir oialu am ei fam weddw. a rhagolygon da o'i flaen. Ond aeth yn aberth i gynddaredd y Rhyfel yn wr ieuanc hardd a lluniaidd pedair ar hugain oed, a chalon pawb sy'n adnabod y teulu yn cydymdeimlo'n ddwfn a'r fam, y brawd a'r chwaer. MARWOLAETH MR. THOMAS JONES. 19 NEWMAN STREET.—BU farw y gwr da uchod Chwef. 1 yn 72 mlwydd oed. Brodor ydoedd o Henllan, Dinbych. Daeth i Bootle dros 50 mlynedd yn ol. gan ymuno ag Eglwys M.C. Bootle. Bu am dymor pur hir yn aelod o Eglwys Peel Road, ond dychwelodd i Stanley Road. Bu'n weithgar a pharchus yn y ddwy eglwys. Edrychid arno fel un o'r athrawon mwyaf llwyddiannus gyda'r plant, a mwynheid ei weddTau gan bawb. Gedy weddw, merch a thri mab i alaru ar ei ol, gwenau'r Nef a fo arnynt. Rhoddwyd ei weddillion i orffwys ym mynwent Longmoor Lane Chwef. 5. Gwasanaethwyd gan y Parch. O. Lloyd Jones, M.A., B.D., alr trefniadau ynq ngofal Mr. P. Lloyd Jones, Stanley Road. GUILD WEBSTER ROAD.—Cynhaliwyd y cyfarfod yn Ysgoldy Webster Road, a chymerwyd rhan fel y canlyn,-CAn, Miss May Hughes, a chan gan Miss Winnie Williams. Darllenwyd ystori ddiddorol gan Mr. T. J. Griffiths, o lyfr oedd wedi ei ysgrifennu gan drafaeliwr pan yn teithio trwy Gymru, a darllenwyd llythyrau oddiwrth ein miiwyr a dderbyniwyd er y cvfarfod o'r blaen. can gan Mr. Emlyn Hughes, ac adroddiad can Mr. T. C. Davies. Arweiniwyd yn ddoeth gan Mr. R. J. Jones.-G.O. W. Y DIWEDDAR AIR. WM. LEWIS.—Un o aelodau ffydd- Ion eglwys Fitzclarence Street oedd ein d.weddar gyfaill ac yn bur adnabyddus i laweroedd o weithwyr y Dref yma. Bu am flynyddoedd lawer gyda'r diweddar Mr.Smallwood a fu o fawr gynhorthwy i ugeiniau o fech- gvn euanc a ddeuai o Gymru—yn eu mysg Wm. Lewis Bu'n gorwedd y pump neu y chwech wythuos ddiweddaf' ond ni welsom anvydd grwgnach amo-yn hytrach' canrno I yr oedd. Mae ein cydymdeimlad yn fawr a'i weddw a'i tri inab--un yn Ffrainc y liall gyda'r Llynges y trydydd ar T reimport, a'r pedwerydd wedi cael rhyblldd i ymuno a fel os bydd raid i'r Hall hefyd fyned y gadewir hi ei hunan, Claddwyd ddydd Mawrth yr wythnos ddiweddaf. Gwasanaeth- wyd gan y Parch. G. B. Jones, B.A., B.D. Tystai Mr. Jones iddo ef eniiill profiad newydd yn ystod ei ymwel- iadau a Mr. Lewis yn ystod ei waeledd. Yr oedd W. Lewis wedi dod yn aelod gweithgar a defnyddiol iawn yn yr eglwys. Yn athro llwyddiannus, a'r Beibl hardd a gafodd gan ei ddosbarth yn brawf fod yna hoffder mawr y naill at y llall. CludwyA yr elor gan bedwar o'i gyd-weithwyr o Mri. Watson & Co., sef Mri. Robert Jones (Mynydd Sion), R. Jones (Webster Road) Thomas Jones (Peel Road) ac Edward Jones (Stanley Road). Gofalwvd am v claddu gan Mr. J. T. Jones, Breck Road Nid oes gennvm ondHyrnuno ar i Famwr y Gweddwon a Thad vr Amddifaid daenu Ei aden dros y weddw gartref,a'r bechgyn yn eu gwahanol fannau —Hen Gyfaill CYMDEITHAS LLEN A CHERDD CHATHAM STREET — Chwef 6 traddodwyd un o'r darlithiau mwyaf adeiladol gan Mr G W Hughes, LT.S.C. ar Emymu, Tonau., a Chaniadaeth Mae Mr. Hughes wedi gwnputhur gwa th rhatjorol ynglyn a chaniadaeth y cysegr a chanddo allu i fod yn ymarferol a diddorol pan yn annerch cyn- ulle dfa ar y mater. Diolchwyd can Mr .i.qhiigh Hughes a J. J. Bebb. Llywyddid gan y Parch. R. R. Hughes B.A -R. E. R. --0--