Gwyliedydd Newydd

BYDCREFYDDOL. f I Pregoihwyr Cynorthwyol y I Bedyddwyr. Pasiodd Cymanfa Bedyddwyr I Mynwy Ei bod fel Cymanfa yn anog Undeb Bedyddwyr Cymru i ethol Pwyllgor, cynwysedig o brif- athrawon ac athrawon ein colegau I yn Nghymru, ac ereill, i drefnu pynciau dwy Arholiad-un er I mwyn gosod pregethwyr cynorth- i wyol ar Brawf (Probationers), a'r ail er eu cydnabod ya bregethwyr cynorthwyol rheolaidd, ac fod y pynciau hynny i'w cymeradwyo i'r Cymanfaoedd er cael eu mabwys- iadu ganddynt, a thrwy hynny sicrhau unHurriaeth yn nghydnab- yddiaeth pregethwyr cynorthwyol yn Nghymru." Oliver Cromwelil ysn Fatas." I Mae y Parch E. W. Davies, Ton Pentre, mewn erthygl gref o'i eiddo yn Nghylchgrawn Bedyddwyr Iwerddon" yn dadleu dros undeb agosach cydrhwng Bedyddwyr yr Iwerddon a Chymru. Tystia mai Oliver Cromwell yn anuniongyr- chol a ffurnodd eglwysi Bedyddwyr Iwerddon. Y Cy!chgronau Enwado!, &c. I Dyma fel y llefara Golygydd y "Tyst":—"Brwydr fwy nas gwyr y difeddwl yw brwydr y cyhoedd- iadau a'r newyddiaduron enwadol. Trwy gryn bryder a phoen a thraul y cedwir hwy yn fyw-yn lied fyw' hyd yn oed. Nid oes yr un cyhoeddiad na phapur na dim wedi bod yn perthyn i'n henwad ni eto nad oedd yn gorfod ymladd i raddau am ei fywyd ni fu dim un erioed yn rhy lewyrchus, nac un erioed yn cael chwarter yr help a'r gefncgaeth ddylai gael. Y mae gennym ganoedd o weinidogion a phregethwyr, y mae gennym saith neu wyth mil o ddiaconiald, y mae gennym ddegau o mdedd o aelod- au. Pa faint o'r gweinidogion a'r pregethwyr a'r diaconiaid hyn sydd yn derbyn ac yn darllen ac yn cefnogi ac yn cynorthwyo cy- hoeddiadau a phapur newydd yr enwad heddyw. Gallem wneud dadleniadau go anghysurus i'r cyf- eiriad hwn-hynny yw, os oes modd anesmwytho rhai cyfeillion o gwbl. Er anfon cylchlythyrau a llythyrau preifat; er gwneud apel gudd a chyhoeddus, ac er eu gweld yn bersouol a'u gweled drwy eraill, thycia dim i enill cydweithrediad llawer. Ofnwn ar adegau mai'r peth goreu allwn ni fel enwad ei wneud ydyw sefyll draw oddiwrth bopeth gyda diystyrwch amheus a difaterwch ysgornllyd, gan anwy- byddti ein gilydd. Gwelir mai ar ochr feirniadol yr heol yr ydym heddyw. Ond y mae son am uno'r enwadau yn y dyddiau hyn Y gamp gyntaf a mwyaf ni i fel enwad yw uno'r eglwysi Annibynol eu hunain, a'u cael hwy i wneud rhywbeth o werth gyda'u gilydd." ky Bedyddwyr Mynwy a'r SuS2 I Y dydd o'r blaen pasiodd Bed- yddwyr Mynwy y penderfyniad a ganlyn :—En bod yn dymuno dat- gan eu braw oherwydd y cynnydd sydd ar y Sabbath yng Nghymru a Mynwy, a clian gredu fed cael gornwys ar y Sabbath a chysegred- igrwydd y dydd, yn anhebgorol er lles-cornoroi, moesol ac ysbrydol dynion, llawenha yn Ail Ddarllen- iad Mesur Syr Herbert Roberts, yr hwn a drefna i gynwys Sir Fynwy yn y Mesur i gau y Tafarndai yng Nghymru ar y Sul; llawenha hef- yd fod Mr Keir Hardie wedi dwyn i fewn ei welliant i Fesur y Siopau, i gau pob stop eillio ar y Sul. An- oga'r Llywodraeth i ddwyn i fewn fesur i ddiddymu yn hollol Fasnach ar y Sabbath." L:< Y Parch. A. W. Davies, Rhy!. I Bydd yn llawenydd gan iu cyf- eiliionL Mr Davies ddeall ei fod yn prysur wella o'r anechyd blin a'i goddiweddodd yn ddiweddar. Bu oddicartref am ysbaid, ac y mae bellach wedi dychwelyd i Rhyl. Er nad yw ei feddygon, y Docter- iaid Jones, yn caniatau iddo Iwyr ymroddi i'w ddyledswddau cy- hoeddus ar hyn o bryd, yr oedd yn dda genym ei weled yn bresennol yn Nghyfarfod y Cymrodorion nos Wener diweddaf, pan y cafwyd darhth odidog gan y Parch D. Gwynfryn Jones ar "Rai o'rcymer- iadau geir yn Nofelau Daniel Owen." Mr Davies ydyw un o is-lywyddion y Frodorfa, a datgan. wyd llawenydd mawr o'i weled yn em plith, ac wedi gwella mor dda. SBanymynydd. j Y mae y Parch 1 homas Davies, I Rheithior, Llanddeusant, Mon, I wedi ei bennodi gan Esgob Bangor I i fywoliaeth Penymynydd.

TAMEIDIAU GWLEIDYDDOL. Y Babaeih, y Bedyddwyr a I Dadgysy!tt!ad. Pasiodd Bedyddwyr Mynwy y penderfyn- iad a ganlyn :—" Eu bod yn datgan ei goM a'i chywilydd ar ddeall ohoni am y modd anheiiwng ac anghristionogol y ceisir gan Ymneiliduwy!' arwyddo deiseb yn elbyn Mesur Datgysylltiad a Dadwaddoliad yr Eglwys Sefydledig yn Nghymru dym- una'nmhellachaiwsylw aelodau yr Eg- Iwysi Rhyddion at y ffaith fed yr adranau hyny o'r Mesur sydd yn delio a Dadwadd- oliad nid yn unig yn gynawn ond yn hyn- cd o hael i eglwys sydd wedi defnyddio arian Trysorfeydd Cenedlaethol at ei gwasanaeth ei hun, a'r hon sydd heddyw yn ddigywilydd yn defnyddio'r arian er dadwneyd gwaith y Diwygiad Protestan aidd, a darostwng ein gwlad etc o dan awdurdod a gallu y Babaeth. Hefyd anoga'r Llywodraeth i wasgu y Mesur fel yn saif y bresend drwy y Ty fel ag y delo yn ddeddf heb oedi dim na'i wanhau mewn unrhyw fodd." Churchill ac Ulster. I Bu Mr Churchill yn anerch cyfarfod ar- benig yn Bradford ar fater Ymreolaeth i't Iwerddon. Rhoddwyd iddo dderbyniad brwdfrydig. Siaradodd yn ysgubol, a thystiai yn benderfynol mai y concession (caniatad) a gynygiodd Mr Asquith yn y Ty Cyffredin dydd LIun blaenorol i Ulster oedd yr olaf a allasai y Llywodraeth wneud, ac a ddylasai wneud. Wrth ym- drin a bygythiadau Ulster am ryfel gar- trefol dywedodd:—" If Ulster thinks things can only be adjusted by revolution, let us go forward to put those grave matters to the proof. Law and order will be upheld at all costs." Y Bedyddwyr ac addysg. I Y dydd o'r blaen pasiodd Bedyddwyr Mynwy y penderfyniad a ganlyn ynglyn ac addysg:—"Eu bod yn dymuno unwaith etc wasgu ar y Llywodraeth yr angen am drin y pwnc o Addysg ar y llinellau hynny a symudant yr hyn y rhaid i blant Ymnei! duwyr ddioddef yn awr, yn enwedig felly o dan Ddeddf Addysg 1902, ac os nad yw trin y pwngc yn ei gyflawnder yn bosibl y tymhor hwn, fed y Llywodraeth yn symud yr hyn sy'n gwneud gwrthwyaebiad goddefol (Passive Resistance) yn angen- rheidiol, ac i'w gwneud yn bosib! i bob plentyn ei dderbyn ei addysg mewn ysgol sy'n rhydd oddiwrth bob dylanwad ac awdurdod sectyddol." ? ?. Y Mwyaf. I Dywedodd Mr Balfour mown ymddiddan yn ddiweddar mai Mr Asquith ydyw y Seneddwr mwyaf a adwaenodd erioed heb eithro Mr Gladstone ei'hunan. il MandaHactau. I Y mae Mr A. E. Humphreys-Owen, yr ymgeisydd Rhyddfrydig dros fwrdeisdren Maldwyn, wedi cynyg gwerthu i Bwyllgor y Man-daliadau ran o Ystad Glansevera at amcanion Man-daliadau. I- Tom Mann. I Y Mae Mr Tom Mann wedi gadael am Ddeheudir Affrica, er cymeryd He y naw arweinydd Sosialaidd sydd wedi eu halltudio i Brydain. Amaaihyddiaeth yn dirywio. I Mewn attebiad i Mr C. Bathurst (C.), darfu i Mr Runciman (Bwrdd Amaeth- yddiaeth),gySenwiymany!ion a ganlyn o berthynas i'r tir oedd o dan driniaeth l!afurol yn Mrydain :— Aceri. Mehe6n,1300. 15,708,351 Mehe6n,1905. 15,086,338 MeheRn.1910. 14668,890 Mehe6n,1913. 143,69,187 Tir o dan wenith yn Mhrydain Fawr :— Aceri. Mehefin, 1900. 1,845,052 Mehe6n, 1905. 1,796,995 Mehefin,1910. 1,808,854 Mehefin, 1913. 1,756,37 Mr Churchil aChwesitwn Ulster. I *Bu Mr Churchill yn anerch cyfarfod yn Bradfoid. Cyfeiriodd at gynygiad y Prifweinidog o berthynas i Ulster. Yr oedd y cynygiad wedi ei wneud. Sut yr oedd wedi ei dderbyn ? Cyn iddo gael ei wneud yr oedd y blaid Geidwadol yn hawlio 'cau allan' Ulster neu Etholiad Gyffredinol. Yr ydym yn awr wedi rhoddi y ddau iddynt, ac etc dywedant fed yna ryfel gartrefol i fod. Y mae'n ymddangos i mi mai dyma, mewn egwyddor-nid wyf yn siarad am fanylion-yw y cynnyg olaf a all neu a ddyiai LIywodraeth ei Fawr- hydi ei wneud. Nis gallwn adael i ni ein hunain gael ein bwlio trwy fygythion na gallu rhag gwneud cynawnder a'r gwedd- ill o'r Iwerddon. Os mat amcan yr holl siarad llac, esgeu!us, a dybryd ydym wedi orfod wrandaw ar hyd yr holl nsoedd hyn ydyw yn y diwedd i ddadienu pwrpas gwrthwynebol a chwildroadol, yna gad- awer i ni fyaed yn miaen gyda'n gilydd, a rhoddi y materion difrifol hyn i'r prawf. Mr Percy Hhdgwprth, y Prif Chwip Rhyddfrydig, oedd cadeirydd y cyfaifod, ac wrth gyfeirio at sibrydion ynghylch dyddiad yr Etholiad Cyffredinol nesaf, dywedai, 'Bydd hynny wedi i Ymreolaeth, Dadgysyiltiad yr Eglwys yn Nghymru. a Mesur yr AmJ-Bleidl2Î3 ddyfod yn ddeddf au. Y Gwac3c!o!iac!sm yn anheg I Bu larU Beauchamp yn anerch cyfarfod I cyhoeddus yn Ngwrecsam nos Wener, a dywedai fed barn democratiaeih Cymru yn parhau yn Safr Mesuryr Eglwys, ac nid oedd y ddeiseb y clywid cymaint o son am dani yn ddiweddar wedi gwneud duD i drai y Llywadraeth oddi wrth ei phwrpas. Siaradai ef fel Eglwyswr, ac nis getlid amddiffyn safle eithriadol yr Eglwys o berthynas i'r gwaddoliadau.

BWRDD YR ADOLYGYDD. (Can y Pencil R. W. JoxES, Perth Diucr-! wic). [Anforter pob llyfr i'w adologu i'r Parch. R. W. Jones, L!ys Menai, Portdinorwic, ger Bangor, N. Wales]. LLESTRI'R TRYSOR: Y Beibi yng nx)loGfji Bpirniadaeth Ddiweddar. Dail olygia.euh D. Tecwyn Evans, B.A., a E. Tegia Davies. Argraffwyd a Chyhoeddwyd gan JSvan Thomas, Bangor. Deallaf fod cryn "fynd" ar y llyfr hwn, ac i mi nid yw hynny yn syndod o gwbl; oblegid y mae o ran a% deiti a'i ddiwyg, ei ddiben a'i dda.wn, yn ogystal a'i ddeunydd, yn haeddu cylchrediad tra eang. Nis gallaf gytuno a phob gair a golygiad sydd ynddo, end gwael to r gwr a ody i feiau unrhyw lyfr ei ddallu i'w wir werth. A'i gynnyd u.wyJdo, y mao rbagoriaetbau'r llyfr yma'n amiycach o ddim rheswm na'r man wendidau a geir yma ac acw. Hapus lawn ydyw ei deiti, Llestri'r Trysor." Dipyn yn ymarhous y bum i gymryd ato, ond drwy ymgynhefino ag ef, oynbydda. fy hoffter tuag ato. Hwyrach i ambell un lied arafaidd ei amgyffredion, fel yr Ad- olygydd, yr ymddengys ar y cip cynta'n amwys ac aneglur. Mantais i'r cyfryw ydyw'r eglurhad sy'n dilyn Y Beibl yng ngoleuni Beirniadaeth Ddiweddar." Dyry'r frawddeg bon syniad pur glir o'r hyn a ellir ei ddisgwyl yn y llyfr. Ysgrifenwyd y gyfrol, meddai'r ddau Olygydd, yn eu Rhagair i gynorth- wyo ieuenctid mewn anawsterau medd- yliol yn codi o'r hen syniadau a goledd- wyd yn hender y llythyren am y Beibi." Amcan canmoladwy iawn onite? Gwych o beth yn -wir, ydyw ymgymer- yd a dangos y llwybr yr arweinir hwy ar hyd-ddo i oleuni a tbawelwch medd- wl." Cydolygaf yn hollol a hwy pan yebwanegant y geiriau a ganlyn, fod Beirniadaeth Ddiweddar gymedrol yn clirio'r anhawsterau hynny, ac yn gwneud y Llyfrgell Ddwyfol yn ar- dderchocach nag erioed." Drwy y geir- iau hyn y mae'r ddau olygydd parchus yn. em cymryd i'w cyfrinach, ac yn ein hysbysu ymlaen Haw amcan yr awdur- on yn sgrifennu'r erthyglau gyfansodd- ant y llyfr tan sylw. DiangenThaid ydyw dweyd fod y safbwynt hwn o ed rych ar y Beibl a Beirniadaetb, yn dra gwahanol i eiddo Ilawer o bobi dda yn ein gwlad. Deil niferoedd i daeru mai drwy goledd yr hen syniadau am y Beibl y diogelir ei awdurdod, ac nad yw Uwchfeirniadaeth yn ddim amgen na chynllwyn y diafoliddibrisio'rYsgryth- yrau. Ond nid yw'r golygiadau hyn am y Beirniaid a'u gwaith yn mennu dim arnynt, nac yn atal i'r mesur lloiaf- eu dylanwad. Diamheuol yw, fod llu o. ddeiliaid ein Hysgolion Sabbothol yn gyfarwydd i ryw fesur a'u gweitbiau. Nid dychmygu na breuddwydio yr ydys pan yn dweyd fod Beirniadaeth wedi dod i arcs, ac nad ellir mwyach edrych ar y Beibi fel yr arferai ein tadau. Felly canmolaf waith y deuddeg yn ysgrifennu'r gyfrol hon, i gyneu'n glir a. chryno gasgliadau mwyaf sicr Beirniad- aeth ddiweddar ar lyfrau'r Beibi, a dangos ar yr un pryd fod i r Llyfr Sanctaidd ei wertb parhaoi. Pan droer oddiwrth ddiben at ddeu- nydd y llyfr nis gall y di duedd lai na datgan ei gymeradwyaeth. Dipyn o gamp oedd trefnu'r materion fel ag i ddatguddio'r maes yn gyfan. Cymerir i mown boll lyfrau'r Beibi ac ymdrinir a hwy yn bur drylwyr, ag ystyried y goiod at wasanaeth y brodyr. Dengys y deuddeg" gryn gyfarwydd-deb a llenyddiaeth y pwnc a ymddiriedwyd iddynt. Braidd na thybiaf fod ambell un weithiau yn caniatau i ddosbarth neilltuol o Feirniaid deyrnasu'n ormodol ar eu dychymyg. Ond at eu gilydd, ceidw'r awduron yn bur glos at feirniad- aeth gymedrol. Nid oes yma nemor i ddim ar nas derbynir gan ddiwinyddion a dysgedigion a gyfrifir yn uniongred. Gwir yw fod yn y llyfr syniadau dieitbr i laweroedd, ao y pair eu darllen, i rai ddychrynu ac ofni am ddyfodol y Beibl. Fe Iwyr ddiflanna deimladau o'r fath os y darllenir yn ofalus ysgrif gref a gall- uog y Parch J. Maelor Hughes ar Ddatguddiad ac Ysbrydoliaeth, yng- hydag ertbygl rymus ac argyboeddiadol y Parch T. Isfryn Hughes ar "Eeir- madaeth ar Ffydd." Yn wir, dylair sawl sy'n gwbl angbyfarwydd a-chas gliadau'r Beirniaid, ddarllen y ddwy erthygl yma, lawer gwaith drosodd cyn dochreu ar y lleill. Buasai'r llyfr yn ol fy syniad i, yn cqlli'n ei amcan, oni bae am y ddwy orthygl hon. Yn bendi- faddeu, ychwanegant yn anfesurol at werth y gyfrol. Hawdd gennyf feddwl am y darllehydd cyffredin yn teimlo fod rbai o'r ysgrifau, yn ei ysbeilio o. ryw beth nas gall fforddio ei golli. Cyfyd hynny yn naturiol o'r ffaith fod y syn iadau'n newydd ac yn ddieitbr iddo. Ond os y dealla'n drylwyr gynnwys yr erthygl gyntaf a'r ddiweddaf, cedwir ef rbag anobeithio Caiff y sawl sy'n gyfyng ei wybodaeth am yr Uwch- Jfeirniaid, lawer o les o ddarllen y Rba.garweiniad'' rhagorol a sgrifenwyd gan y Parch Thomas Hugbes. Gesy4 allan ei fater yn glir ac ambleidgar, a 'i vi, :Li ei gvfraniød ha.wlio ystyriaeth deg! a gofalus i'r ertbyglau sy'n dilyn. 0 Gan fed gwahanol awduron i'r ysgrif-! a.u, dyla.swn ddweyd er's meityn fod gan ddeuddeg law yn y gorchwyl o gyfan- soddi'i' gyfrol—amrywiaab mewn ardd ull a grym, a rbagora ambell un ar y Hall. Maent i gyd yn bur ddiddorol ar y cyfan. Medraf ddweyd na theimlais fod neb o bcnynt yR feichus. Gorchest go fawr ydyw ennyn diddordeb y dar- llenydd mewn ambeH i fater, ond llwyddodd y ''deuddeg" i gyileu eu meddyliau heb feichio na blino'r Adol- ygydd. Dyna'n union fel y teimlais, a phetae pethau'n wabanol cawsech wybod. Perthyn i bob awdur ei dduil ei hun o drin ei bwnc. Hwyrach y gallesid gwneud gwell cbwarae teg ag ambeU i fater gyda llai o addurniadau, ac y buasai ymdriniaebh ar fater arall yn fwy deniadol gyda rhagor o rubanau a IHwiau. Boed hynny fel y bo, ceir yma siamplau o ysgrifennu gwych odiaeth. Gwyddom yn dda am arddull rymus dau neu dri o'r brodyr, a cheir hwy ar eu goreu'n y gyfrol hon. Y mae eu hymadroddiad yn llifeirio fel afon lawn. Cyfeiriaf yn arbennig at gyfran iad y ddau Olygydd i'r gyfrol. Posibl y dylwn, bellach, ddodi lawr restr o'r erth- yglau yngbyda'u bawduron :— Hanes yn yr Hen Destament," gan y Parch Evan Roberts. Y Deddf," gan y Parch Elvin I. Humphreys, B.A-, B.D. Y Proffwydi," gan y Parch E. Tegia Da/vies. Llyfr y Salmau," gan y Parch Charles Jones. Llyfrau Doethineb," gan y Parch D. Tecwyn Evans, B.A. "Daniel a Datguddiad," gan y Parch Lewis Edwards. Yr Efengylau Cydolygol," gan y Parch J. Roger Jones, B.A. Efengyl ac Epis- tolau loan," gan y Parch D. Tecwyn Evans, B.A. Llyfr yr Actau," gan y Parch D. R. Rogers, B A. Yr Epis- tolau," gan y Parch Richard Jones, B.A. Bwriedais fanylu ar bob un o'r ysgrifau, ond gwelaf fy mod eisys wedi tretbu gryn dipyn ar ofod y G. N." Hyder- af imi ddweyd digon i godi awydd yn narllenwyr y golofn hon i ddarllen y gyfrol drostynt eu hunain. Mynnwch ei chael oblegid mae iddi neges gwir amserol. Os ydyw eraill wedi rbag- flaenu'r brodyr ar yr Hen Destament, nid wyf yn gwybod am unrhyw lyfr yn ein hiaith sy'n ymdrin mor helaeth a chyn Iwyred ar Feirniadaetb ddiweddar y Testament Newydd. Efallai nad wyf wrtb ddweyd hyn, ond yn bradychu fy anwybodaeth. Terfynnaf fy lith gwas- garog gyda dweyd fod y gyfrol wedi ei hargraffu mewn llytbyren eglur a glan, ac wedi ei rbwymo'n bardd a chwaeth- us. Diolcbaf o galon i'r ddau olygydd am Iddynt ynghanol llawer o brysurdeb gasgludefnyddiau y Ilyfr ateugilydd, ac i'r argran'ydd am iddo yntau wneud ei ran mor ragorol.

Y WYDDGRUG. PENDREF.—Cawsom ddadi ddiddorol cydrhwng Cymdeithas Pendref a Chym- deithas Bethesda (M.C.). nos Lun diweddaf yn Ysgoldy Pendref. Testyn Pa un ai cynhyddu ai ynte IIeihau y mae dylanwad yr Eglwys ? Bethesda yn cymeryd ochr Cynhyddu, a Phendref yr ochr aralL L!y- wyddwyd gan y Parch Hugh Evans. Siaradwyd dros Pendref gan Mri H. New- ton Jones, Ysgol y Cyngor J. E. Thomas. W. 0. Jones a Miss Jennie Jones, Brook Villa, a Mrs Evans, Bodawen. Cafwyd dadl dda iawn. Gwnaeth cyfeillion Pen- dref eu rhan yn rhagoroL PLENYDD.—Bu Pienydd yn arcithio ar Ddirwest dros yr Alliance nos Fawrth yng Nghapel yr Anibynwyr. Liywydd, Mr Wiliiams, C.S., Tynllwyn. Cafwyd ar.- erchiad godidog gan Pienydd a chan y Uywydd. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod hefyd gan weinidogion y pedwar enwad. GOH.

COLWYN BAY. Bore Sul diweddaf, Mawrth 15 fed, tar- awyd trigolion y dref ag arswyd a dych- ryn, trwy glywed fod Mrs R. T. Jones, Gof, Bryn HoweII, wedi ei chymeryd ymaith yn sydyn oddcutu haner dydd. Oddeutu wyth o'r gloch y"bore, ganwyd iddi fachgen bach anwyl, a thybiai'r rneddyg fed y gwaethaf drosodd. Ond yn iuan canfyddwyd fod ei nerth yn paiiu. ac er pob ymdrech gan feddygon a chyfeiil- ion, methwyd a'i chadw yma yn hwy na haner dydd. Yr oedd ei chalon wedi ei amharu, a IIithrodd yn dawel i arall fyd, gan adael priod a thri o blant anwyl i alaru ar ei hol. Danghoswyd cydym- deimlad dwfn iawn a Mr Jones yn ei drall- od, a phasiwyd pleidlais o gydymdeimiad ag ef yn Horeb nos Sul. Siaradwyd yn dyner gan Mr Jonathan Roberts a'r Parch W. P. Roberts. Cymerodd yr angladd Ie dydd lau, Mawrth 19eg, yng Nghladdfa Bronynant. Yn y ly cyn cychwyn bedyddiwyd y p!en tyn bach gan y Parch Rhys Jones. Gelwir ei Howell Price. Nid yn fuan yr anghofia neb oedd yn bresenol y bedydd hwn, a gymerodd Ie yn yrnyl arch ei fam. Gwas- anaethwyd yn yr angladd yn y ty a'r gladdta gan y Parchn Rhys Jones a W. P. Roberts. Daeth tyrfa fawr i wein- yddu'r gymwynas olaf i'n chwaer, ac nid oedd rudd nad oedd yn wlyb gan ddagrau pan y rhoddid ei chorff i orwedd yn y gweryd oer. 0 gyfeiriad y Garth, LIangolien, y deuai Mrs Jones, a bu Mr a Mrs Jones yn byw am gyfnod yn Manchester cyn dod i Golwyn Bay. Gwraig dawel ac enciliedig ydoedd, ondogymeriad pur a buchedd ddiargy- hoedd. Nodded Duw a fyddo dros ein brawd a'r tri phlentyn, a thros y gweddili o'r teulu yn y Garth. GOH.

COLWYN. Pnawn badwrn, y 14eg, cyhsol, taenwyd y newydd fod yr hen chwaer bonus Elizabeth Jones, Colwyn View, wedi gor- ffen ei gyrfa ddaearol wedi cyraedd yr oedran teg o 75 mlynedd. Yr oedd yn un o aelodau hynaf. parchusaf, a ffyddlonaf Bethesda," a theimlir chwithdod mawr ar ei hoi. Rhoddodd ei phresenoldeb ym mhob moddion hyd y gallai, ac ni fwyn- hai aeb y gwasanaethau yn fyw na hi. Un o ddisgyblion tawel lesu Grist ydoedd, ond bob amser yn siriol. Ni fynnai i neb feddwl eibodyn wael hyd y diwedd a chasbeth ganddi oedd i rywun gwyno iddi. Edrychai ar ,yr ochor oleu bob amser, a chredai y goreu am bawb yn ddiwahan- iaeth. Yr oedd yn hynod dciabsen. Caf- odd fyw yn hir yng nghwmni ei phriod- agos i 50 miynedd, a chydymdeimlir yn fawr ag ef yn ei golled. Bu'n wraig dda, ofalus yn gwarchod gartre yn dda." Cydymdeimlir yn fawr heiyd a'r plant. CoIIasant hwythau fam dda annwyl. Buont oil yn dyner a gofalus ohoni, yn enwedig er pan gollodd ei golwg. Sicr gennym fod hynny'n gysur mawr idd- ynt heddyw. Diddaned yr Arglwydd hwy oil yn eu tiallod. P'nawn Mercher dilynol hebryngwyd ei gweddillion i Fyn- went Colwyn, ynghanol arddangosiad o barch mawr. Gwasanaethwyd yn y ty gan y Parchn Moses Roberts a Rhys Jones, ynghapel y Fynwent gan y gweinidog a Mr Isaac Evans, ac wrth y bedd gan y gweinidog o Penllyn (A). Yr oedd y Parch Madoc Roberts yn bresenol yn y ty ond oherwydd gwaeiedd ar y pryd ni chymerodd ran.

FERNDALE. CLADDEDiGAETH.—ArChwefror 28ain, bu farw y brawd Evan Evans, 23, Lake Street, Ferndale, a chladdwyd ef gan ein gweinidog, y Parch T. Jones ar y 4ydd o Fawrth yn y Fynwent Gyhoeddus. Yr oedd y brawd Evan Evans yn ddyn hynaws a charedig, ac er nad oedd yn aelod cyf- lawn o'r eglwys Wesleaidd etc yr oedd yn carlo cymeriad moesol rhagoroi, ac yn un Hyddlon iawn i'r achos"arhydei oes. Cofus genyf glywed ei fod pan yn ddyn ieuanc wedi anrhegu capel y Wesleaidd, Ystrad Rhondda, a thair cadair freichiau rhagoroi a Beibl hardd, ac felly yr oedd yn para hyd y diwedd, yn barod bob amser hyd eithaf ei ailu i gynorthwyo yr achos. Gadawodd 4 plentyn amddifad i a!aru ar ei ol. Ein gobaith ydyw y parhant yn Kyddlon i'w proffes fel aelodau o'r eglwys yn nghapcl Wesley. ac y bydd iddynt gael Duw yn rhwydd. Y diweddar chwaer Mrs E. James.— Trwy rhyv amryfusedd mae marwolaeth a chladdedigaeth yr hen chwaer, Elizabeth James, 23, Lake Street, Ferndale, heb ei anfon James, i'r Gwyliedydd. Gobeithio y madd- eua y teulu am hyn. Bu y chwaer hon farw mis Medi diweddaf, ar y 27ain. ac heb- ryngwydei gwedditiion i'r Giaddra. Gy- hoeddus, Hydref hit. Yr oedd y chwaer Elizabeth James yn aeddfed iawn i'r net- oedd. Cyrhaeddodd yr oedran teg o 77. Yr oedd yn un o'r rhai a gychwynodd yr achos yn Ferndale Main o nynyddoedd yn ol. Bu yn aeiod gonest. Yr oedd yn ddiddadi yn un oragorolion y ddaear, a magodd ddau deulu o blant. sef ei theuiu ei hun a phiant y ferch a'r diweddar Evan Evans uchod. Bu yn Haw yr Ar- glwydd yn fam dda \iddyht, a magodd hwy yn ofn ac athrwiaeth yr Arglwydd. Piti garw na byddai rhagor o'i bath" yn famau yn Scion. Y mae un o'i meibion yn aelod ffyddlawn gyda ni yn Cilfynydd sef R. D James, a'r mab arall yn Ynyshir. Ein gweddi a'n dymuniad ydyw i'r ddau ddilyn yn ddifefl Iwybrau eu mham, ac y bydd i'r wyrion a'r wyresau yn Lake Street wneud yr un peth. Bu colled yr eglwys isod yn foddion i lenwi rhagor ar nifer y saint yn Ngwiad y Goleuni. Hedd- wch i'\y llwch hyd ganiad yr udgorn. F. G. P.

Seifraa Bu y Parch J. H. Davies, gweinidog y Presbyteriaid, Abergele, dan weithred Ilawfeddygol yn un o ysbyttai Liverpool yr wythnos ddiweddaf. Dywedir ei i'od yn gwella yn foddhaol. Cynghor Meerson. Mewn oyfarfoi o Cyngor Sirol Moir- ionydd, dydd lau, etholwyd Mr R. T. Jones, Pearhyudeudraeth, yn gadeir- ydd; a Mr T. Martm Williams, Aber- ma.w, fel is-gadeirydd. ArgraSwyd dros y Cyhoeddwyr ean Lewis Davios. Swyddfa'r Gwyhed- ydd Newydd," Blaenau Ffestiniof;. ?