Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
19 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
HELAETHIAD YR AMSERAU Mewn canlyniad i luosogrwydd cynyddol hysbysiadau yn yi* AMSKRAU, Memn canli -nial i  d aLi yn -? r AmSI?-RAt:, ar galwad parhaus am ragor o newvddion ynddo, cynygir ci helaethu i 1.. 1. ,c faintioli v "Carnarvon Herald a'r "Star of Gwent," i gynwy: wyth tu ->'i .T. • dalen, yn mhob nn o ba rai v bydd chwe cholofn, ac ni bydd y chavaneg- iad yu ei br's ond un ddimai a hyny tuag at draul y cludiad. vr hyn v c *r< T■ i "'il fydd -ymaint a hyny yn fwy, os nid chwaneg. Os derbynia y Cymry y 4nygiad. vriirwymir na fydd yr AMSHMU y*A ol, fel newyddiadur gwlad- J yddol, rnasnachol, ao amaethyddol i yr un o newyddiaduron Lloegr, at r .'1, J* ?? Y ?? parotoadau yn cael eu gwneuthur yn bresenol. n.ft "1' :i .f.:I'<I v Rhaid i ni ddywedyd fod yr anturiaeth yn fawr, ond yr ydym yn pender- íf-7'1C,),- derfynu ei gwneuthur, gan ddisgwyl y bydd in eyfeillion 11uosog ein 1 xl rr I trwy ymdrechiadau egniol i ?M« ei ,?vlehrediad, yr hyn a fydd-   .oi 711 angenrhoKiiol er ei ddwyn allan yn ol y cynllun uchod, TELERAU. ioiii'i t> • Gvda, 'r Post, ftel o'r blaen) wedi ei stampvo 8c ? 1 Ovda'r Po?,t, (fel o'r blaeD) wedi ei stampio 3c Trwv ddosbarlbwvr -r ii.'I • Lie na byddo dosbarthwr, ond i 3, 6, 9, 12, &c., cyduno vibo?' I W dderbyu ? ■ j-'f gosod y cyniiun hwn mewn gweithrediad ar y cyntaf o Orphenaf. Bwriledir gosod ?'cv D-Hun tiwn mewn o,,weithrediad ar y cyntaf o Orphenaf SWYDDFA YMFUDOL GYMREIG jjjftfcx 0 BWYS I YMFUDWYK .;ÛÎ0- JflK. CYMRL", &an fod y PQl'ch. C.  Jones, Gweinidog vr An vL TTT0"' we.li ptmderfynu oyc'awyu od(L'Ymg i New Yeirk ar ? 15ed M.i yn y Honfs J^ n^ Southampton, yn mha un y byd Cor lawn 0 Gywry myne(1 8r y prvd. Bvdded i h*wb a rw'?? ? ? c?mpeini ar y fordaith anion ?-???<?n??Mn yoghyd a'Q blaen dal gyda phob brys i JAMES LAMB, -41. UNION SrREET, LIVERPOOL. VMI El DRWYDD?DL ER DYOGELWCH YMFUDWYR. ^^TOI I AMERICA AC A\VSTR\LU ??N???? WI:.LrAM DAVIE", A CHYF.. "92, Highfield Street, Liverpool. 7:DWYR bwriadoi ?ae! llyfrvn o hY3- ?t by"dd, vn cynwys prisiau, ??a?au bwyd- ^AAnl >(dietary 3Ca^s, &c., trwy yfeirio llythyr fel "ed, yn amgau dau o lythyrnodau. Yr ydym ni y rhai sydd a'n hen wau isod v cymer. adw7o yr hy'!blsiad mb°d i 8y1w Ymfudwyr bwr- 'HoL' F. A. 'Vest. Josiah Pearson, r.. ww* TCvaihttJi e, Thomas Akroyd, ,r r C, C. Harvard, Wetfy da a chyfleus gyda Byrddio neu heb hyny- Yoprfa rydd I g!udiwyth .luggage). D.S.-Bydrl y Ilung ddewisol John Bright," 3 noo « aunelli o lwyth, vn hwvlio ar y 6ed n Fai. Am flyibyarwydd ymofyner yn 01 y cyfarwyddyd uchod. <? F? Shop LEWIS LEWIS, .Y?? Em- ??t?. B??! Bridd, Caemarfon, ? u ?. "yddiau DiUad GOREU RHXAL tAf F vn NGHYMRL. y??M? ? ?, (z /r(iw CHWE SWLLT AR HtTGAI.V Y DWSFS;. CffWB SWLLT AR IIUGAI.1; Y DWSIN. Gw I N A N A R Y O 1 P?ATHRAGWELW A R Y r. HWN Syl-ID wrv SWTN ARDDEnrHOO A THYNBB, Irit Uawer riugorach na r Bronte 'a'r graddan isafo Sherries "Ô' a werthir yn hresanol. v. X D. A NDE RSOX. -i ■ WINE AND SPIRIT MERCHANT, 4, CASTLE-STREET, LIVERPOOL, Ir ib" D, ÅNDEUON wedi siorhau cyfiawnder o'r Gwin awn, a gall fjyda hyder ei gymeradwvo I WHISKEY YSOOTAIDD A n WYDDELIG. COGNAC BRA5TDY. TSTAFELLOEDD NEWYDD I FARCHNAD WYR GINIAWA. AT YMFUDWYR.  Y? ?'" ni, y rhai y mae em hen'ftu isoli, vn evdnno'yn ein diolchga", ?M?-? Mr. DAVID RiCHAMs. No 26, Union ??M?*' St?e -t, I pool. ?mddycodd yn b?rchus ethor-3dig ti?j g atom tgaJiwndystio foj ei Dy ?n H_twaa?ho Ymfud?yr n& r eiddoua Cymroarallynydre BenjlllD1in Nicholas, Jo'nn-streat, George-town. et Nicholas ei *raig. William Davlea. Jolin-street, George-cown. I Mary Lewis, "to 3targerat EVHJJH, Aberdar Road. e Bram, Thorns Tovi, Morgan jsnkins, Plymonth Street. ■ Mary Jones, eto ■ Henry Williams, Thomas Court, Pontraorlais. S4ward Evans, eto. William Thou, as, John-street, George town. W, Robert eto. William Williams.Drasn-road Side. Jofcepb WQMams. Trwynyrodyn, Coedca Court I John Evans, George Town. WilHam Lewis Fleol-y-felin, Aberdare. Sarah L<»w:s, eto. Thomas Robert, eto. Elieabetk Robert, eto. John E ctwardg, ow. 011 o gymydogaethMerthyr Tydft!. MOURNING MILLINERY. YMAE gau GEORGE JONES yn barod i Y Arolygiad Gymathiad mawr o Monrnin? Bonnets, Sfoarnin^ Caps, Winows Caps, Head Lhessas Lai pels Mowers, Grut's Crapes, Craoe and Ba!e t'oHIlS, ,e Vf 9 Bibbons, Gloves, &c. Crape Bonnets am v prisiau ca- h noi Mb •mser mewn Ystor: -^s. 9c., 3s Sc., 4s. 6c 5s 6 • i;s '6c' 7b. 8e., 83. 6e, i 128, 60•• 14s. 6, i3.L 00 188. 6c ',aos 40. 2is. Se., and tft. 11, Ift, and 57, GREAT CHARLOTTE-STREET. (It4) YMFltDIAD Y PARCH. S. ROBERTS, LLAX BBYNMAIR, A'R PARCH D. PRICE, DINB YCH, I'R AMERICA. CYNELIR Cyfarfod ar yr achlysur uebod, vn Nghapel SALP-NF, BROWNLOW HILL, Nos Wener' Mai lar, lHo7. Bydd Tear y Bwrdd yn yr Ysgoldy dan y Capel, o bump kyd satlh o'rgloch. CyneMr v cvfarfod yn y Capel ar ol y Te •Cymesir y gadair am Saith or gloch gan y Parch. WILLIAM ")1..8. Di8pylir y gweinido?ian canlynol i gyfarch y gynullddfa *r yr aohlysur:—y ParchD. Henry Rees, John Thomas, H. Griffiths, Liverpool; T. Thomas, Glandwr; R. Jones, Nfan- •«hester A. Francis. Rhyl, ac ararv w eraili. Datgana y ddau weinidog sydd ar vmadael eu teimladau, a thra.Ien hanerchion ymadawoJ i w cydwladwyr a fyddant yn bresenol. ) Y mae Tocynau i w cael yn y Capelydd Cymre g, a chan y r canlynol; Mr. T. Evanu, 40, Mill Street; E. Pierce, f5H, DlJke Street; D. Parry, 8, Paralis'1 Street; R. R.b,r 74,014hail Street; Miss Owens, vi, F »ikner Street; H. 81, London Hoa-i W -Tones, 1*2, (ireat Crosshall Street; H. wen, t4, Chester Street, Birkenhead; ae yn 81Fyd(tfa" Yr Amserau. DymuDir ar i bawh wneyd brys i bryna tocynau, am fod -cymaiur o alw am danynt, a chan na fwriedir argrattu dim yn ychwaneg.
W --- I AT EIN DERBYNWYR.
W AT EIN DERBYNWYR. Y mae rhyw bethau a gyrhaeddasant ein clustiau y dyddiau diweddaf wedi gosod angenrheidrwvdd •mom i wneyd yn hysb>&— Nad ydyw pob cysylltiad rbWDg Mr. John Roberts, (Ieuan Gwyllt) i'r" AM, »ai.r wedi darfod; ei fod vn parhan vn olygydd y papur, er nad ydyw y Gohebiaethau, &c., dan ei ofal; Be Dad oes oysylltiad rhyngddo ag nnrhyw Bwwydditduj- a gyhoeddir yn y Dywysogaeth. Gall pawb wneyd y defnydd a fynont o'i enw, oddioj ganagymemd nen fwriad i dwyllo; ond dyna'r lfethiau. AT EIN GOHEBWYR. Derbvniwyd gohebiaethau D. Morgan a D. Evans. J. R. Carwr Gwirionedd, Hwlffordd, Manchester, Llanidloes, &c., yn rhy ddiweddar i'r rhifyn hwn. SISHARI; nis gwyddom pa ddyben da a atebai cvhoedd- iad ei lythyr, yn -nwectig yn awr, wedi cymaint o emser. J. J. BETHESDA.-Sylwa ein gohebydd yn lied faith ar ddywediad o eiddo person LlanJlechid, sef nad oedd cysylltiad rhyngddo a'r ymbleidwvr" gan yetyried yr Ymneillduwyr. Y mae J. J. vn pwyso y person mewn amryw glorianau, ac vn ei gael vn brin. Dechreua !.lyda'r namyn un deagain erthygl Y glorian nesaf ydyw y Feibl Gymdeitbas gwrth- yd y person gydweithrediad 0 blaid vr acbos hwn. Pwysirefyn y rhan olaf o'r ysgrif' yn nghlorian Oair Daw. Y mae llawer o sylwadau miniog yn yogrif J. J., a bnasai yn dda genym pe bnasai He iddi yn ein colofnan. IXSTOWIBXHWK.—Y mae ei ysgrif yn rhy faith, ac ni -wyddom pa les fyddai ei cbyhoeddi, gan nad vw vn cynwys hanes y cyfarfod y cyfeiria ato. Y mae yr ysgrifau galluog ar Eglwysvddiaeth ac Ymneillduaeth Cilefan," a'r Wladychfa Gy. mreig yn rhy feithion i nowyddiadur, jn enwedig y dyddl-i hyn. 3RZIR GTMBO.. Dymunem i'n gobebvdd ddeall nad ydym apa anuHdo ein colofnau hyd yn nod ag enw y papyryn baatlxid y cyfeiria ato. Etyb ddyben ein gohebydd yn wei 0 lawer trwy beidio gwneuth- ur y sylw jeleiaf c hono. Yr ydym wedi gorfod oaoa/,n luaws 0 hanesion yn ddiweddar o ddiffyg Ile. ua bryd y d ein gohebwyr ysgnfenu adrodctlaU. byriOD cryno a ohynwysfawr o gyfarfodydd eysu.iJeuol c' ^° tT b,arddan,ke. Bydded hysbyg i'r neb a anionodd atom yn tsgbyich II awdwr yr yagrif ar Y TVaerifawr yn ei •'bysnllti.d | a Dirwest," nad ydym yn amlygu amcan ein go- hebwy r, hyd yn nod yn gyfrirachol, os na phroiir eu bod yn euog o ddwyn camdysti-jlaeth. EWGL^^ION &u EXHOLIAD E. L. PBYSE, YSW — Diangodd gwallyn y rhiiyn diweddaf, yn v drydedd linell c-r trydvdd Englyn. Yn He Llawen doedd nehel ar gan. djlasai tod jyhoedd ar gan. r Mid John Thomas, o'r Waunlawr, ydyw awdwr vr ysgrif ar y "Waunfawr yn ei chysylltia i a DirsveVt" a yaddangoaodd yn ein rhifyn diweddaf. ,t-. "0-, t .( Y
I MR. WILLIAM BROWN, A.S.,…
I MR. WILLIAM BROWN, A.S., A LI.YFRFA RYDD LIVERPOOL. l: n o'r traethodwyr goreu a ysgrifenodd erioed yn yr iaith Saesoneg, yn ol addefiad cyffredinol, oedd John Foster; ac un o'r traethodau goreu H yagrifenwyd ganddo ydyw yr un ar "A nwyhúdaeth y Bobl." Y mae bellach tua deugain mlynedd er pan draddodwyd sylwedd, neu faterion arwein- iol y traethawd hwn o Haen cyfarfod blynyddol y Gymdeithas Ysgolion Brydeinig a Thramor, ac yn agos yr un amser er pan roddwyd y traethawd o flaen y byd a ehredu yr ydym ni nad oes yr un llyfr anysbrydoledig wedi effeithio mwy o ddaioni yn y cyfnod sydd wedi myned heibio o'i fodolaeth na'r cyfansoddiad hwn. Hwyrach fod y gyfrol erbyn hyn wedi ei gwthio i gongl anamlwg yn llyfrgell llawer un, a bod y ffeithiau pwysig, yr ymresymiadau cryfion, a'r apeliadau dwys a gvn- wysir ynddi wedi myned i golli o'r meddwl; neu, efallai fod rhai hyd yn hyn yn gwbl ddieithriaid i'r gwaith ac os felly y mae, goddefer i ni anog y rhai, er ffurfio cydnabyddiaeth ag ef unwaith, ydynt erbyn hyn wedi myned yn ddieithriaid iddo, i adnewyddu y gvfeillach trwy ei ddarllen drosodd unwaith drachefn, a'r rhai hyny nas dar llenasant ef erioed i beidio oedi anrhydeddu eu meddvliau ar fath anrheg. Yn y cyfamser, goddefer i ni ddwyn ar gof rai o'i syniadau, y rhai or eu hysgrifeuu er ys cynifer o flynvddoedd yn ol, ac er y diwygiadau mawrion a gymerasant le wedi y pryd hwnw, ydynt eto yn feddianol ar lawer o gymhwysder at sefyllfa petha:u ar y pryd preseuol. Yn ei adran ddiweddaf, y mae yn cyfeirio mewn daodd grymus a tharawiadol iawn at y swm erfawr o gyfoeth a nerth y genedl a dreulid mewn rbyfel- oedd ac acbosion ereill, ac yn galw sylw at y daioni ag y byddai yn bosibl ei effeithio pe rhoddid y cyfoeth a'r egni hwnw allan er addysgu a dyr- chafu y bobl. Tybia fod dyn crefyddol yn myned allan, ac yn gosod y naill ar gyfer y Hall, ac yn yr olwg ar y ddwy oebr, yn methu peidio gofyn yn ddifrifol, Pwy sydd i fod yn gyfrifol-pwy a fu yn gyfrifol-am y gwahaniaeth hwn ? A thyng- hedai y rhai hvay a broffesant mewn modd arben- ig eu bod yn profi nerth y grefydd Gristionogol i edrych pa fodd y rhoddant eu cydsyniad, yn ddealledig neu ddatganedig, i'r hyn ag sydd yn fater o'r fath bwys ofnadwy o flaen gorsedd y Goriiehaf." Yna dylyna y dyn crefyddol a medd- ylgar crybwylledig yn ei waith vn gwneyd i fyny y rhestriadau-" y gwrthdarychau ag y trenliwyd awm dirfawr o egnfon y genedl arnynt am amryw oesau, ar y naill law, a'r gwelliadau a allesid eu heffeithio ar y bobl trwy yr un mesur o egni. Dicbon y meddylia am ryw ynys ddibwys ag sydd yn drigle clefydau maiwol, ac yn cael ei "vneyd yn gynyrchiol trwy foddion a gynwysaDt ..Iwlredd o'r fath fwyaf ysgeler-anwiredd a ddi alir ganddi trwy agoryd beddau anamserol i luaws o'i gydwladwyr, a thrwy achosi Hygredigaeth moesol y gweddill. Dichon, er hyny, fod y cyfryw lanerch heintus wedi bod yn un o brif wrth- ddrychau rhyfel tra dinystriol, pa un mewn effaith a soddodd drv=!or annghvfrifadwv yn y dyfnfor, ac yn nhywod, ffosydd, a maesydd yr ynysig afiach- us, yn nghyd ac aberth dychrynllyd o waed, byw- yd, a'r holl deimladau a'r arferion moesol goreu. Meddianu bon, efallai, oedd gwobr a buddugol- iaeth yr hon ymdrechion—yr ad daliad am yr holl draul, trueni, a drygedd. Neu, dichon v cofia am enw rbyw amddiffyna, mewn gwlad bellenig, lie y bu cenedloedd Cristionogol megys yn cydym- gystadlu pa un o honynt a osodai y nifer fwyaf o dystion yn nghadwraeth ddiogel angau, i gvfodi ac i'dystiolaethu drostynt, yn y dydd diweddaf, pa fodd y llywodraethid hwynt gan i sbrvd beddychol y grefydd a broffesent. Darllena fod ei srvdwlad wyr, yn gysylltiedig ag eraili, wedi bod yn ymladd I o amgylch yr amddiffynfa bon, yn gosod yr (holl ardaloedd yn anghyfanedd-dra, ond vn bras wr- teithio y ddaear a gwaed. Cydweithre«Wsbnt i arllwys ar drigleoedd y miloedd o dHgtflion a gyfaneddeot o fewn y muriaii, daranau a mellt annghydmarol fwy eu dinystr na'r eiddo natur; a gosodasant dan a daeargrvn odditan yr amddi ynreydd, gan floeddio yn orfoleddus yn yr olwg ar v galanastra dvlynol. Cymerasaut y He I Y flwvddyn nesaf, efallai, hwy a'i ovmerasant ¡ drachefn i'w ddychwelyd eilchwyl, naill ai trwy orfod neu trwy gytundeb, i'r un meddianydd ag yr oedd vn perthyn iddo cyn yr holl draul a'r helynt dinvstriol hyn. Gall yn ddyogel gyfrif fod y gweithrediadau yn yr adran fechan a chyfyng hon o ymdrechfa ogoneddus tywysogion y byd, wedi costio i'w wlad gymaint ag a enillwyd trwy holl lafur haner trigolion un o'i threfydd poblogaidd a gadael o'r neilldu y rhan bwvsicaf o'r cyfrif y dinystr, y drygau, yr anghyfanedd dra a achoswyd ar y wlad ddieithr, trigle pobl ag nad oedd gan- ddynt nemawr o ddyddordeb yn yr ymladdfa, na gallu i'w ragflaenu. Ac i ba heth y bu hyn oil f Ken gall yr adolygydd tybiedig, yn rhywle yn ei ymchwil, gael allan fod rhyw nant fechan neu gors yu yr amalwch, neu ystripyn o dir diffaith, neu ryw glawdd terfyn o ychydig bwys, wedi dyfod yn futer cweryl rhwng eymyd- ogion eiddigus ac felly, fod anrhydedda buddiant cenedlaethol yn galw am i ryfel gael ei enyn ar dir a mor, trwy wahanol barthau y ddaear. Ond ni cheid un terfyn ar gofnodi ffeithiau o'r fath hyn." Troaar ol hyn i edrych ar y daioni a allesid ei gyflawni gvda'r un mesur o egni, ond vn cael ei roddi allan mewn modd annhraethadwy wahanol, mewn gwellhau rheswm, arferion, moes- au, a cbyda hyny sefyllfa fydol ac arianol y bobt. Y fath gynydd mewn deal], ac mewn moesau, a'r fath leibad mewn drwg-arferion a throseddau, a effeithid mewn unrhyw lanerch o'r wlad pe trenlid tuag at hyny yr un swm ag a dreuliwyd i sicrhau meddiant o'r ynys grybwylledig Neu, pe rhoddid yr un swm o nerth, anianol, meddyliol ac arianol, ag a dreuliwyd er dinvstrio vr amHrliffvnffl orv- I eI' -J.- l")"'J bwylledig, er effeithio yr holl welliant a fyddai yn boslbl yn amaethiad meddyliol a moesol trigolion un o drefyd- mawrion ein gwlad,—v fath effaith a welid Ysgolion o'r fath bertfeithiaf yn mhob congl or dref; digonedd o'r llyfrau goreu ar bob cangen o wybodaeth, mewn meddiant personol ac mewn llyfrgelloedd cyhoeddus; nifer o leoedd eyfleus-ysgolion a sefydliadau—er dysg-u pob gwybodaeth a chelfyddvd angenrheidiol a buddiol; cyflawnder o leoedd addoliad i'r trigolion i gyrchu iddynt ar y Sabbathau, ac ar brydiau eraill, ac athrawon cymhwys i'w dysgu-Ile, mewn gair, ag a fvddai vn tra rhagori ar unrbyw dref na dioas ar wyneb yr boll ddaear," Difynasom yn holaetbach nag y bwriadasem ar y cyntaf; a hyny o herwydd yr ystyriwn y pwnc yn deilwng o ystyriaeth fwyaf dwys a dyfal y genedl fawr ag sydd yn ymfalchio mewn ymgyf- enwi, mewn modd arbenig, yn genedl Gristwnogol. Y pethau ag ydynt wedi derbyn edmygedd a chlod y byd yn gyffredin hyd yma ydynt, gallu anianol ac athrvlith ac yn hyn, fel pob peth arall, y mae y byd yn dangos mai byd ydyw. Rhyw bethau arddangosiadol, cnawdol, anianol. ydyw ei dduw iau ef. Rhaid i bob peth wisgo llawer iawn o gnawd, ac ymdrwsio mewn ysplander anianol, a gosod coron ar ■ i beD, a marchogaeth yn dryst- fawr, gydag udganwyr o'i tiaen, cyn y gall efe syrthio o i flaen a'i addoli. Ac yn nghanol y berw a'r terfysg y mae addolwvr yr anifail a'r angol yn ei gadw, gadewir o'r neilldu ac yn ddisylw y dwv- fol; ychydig a ystyriant mai y mawredd uchaf sydd yn perthyn i ddyn yw tuedd i wneuthur daioni. Gadawn ar hyn o bryd, rhwng sylwadau treidd- graff a nerthol John Foster, i'r modd y mae ein llywodraeth yn treulio ei chyfoetb ac nid ymof- ynwn am y modd y mae eiu pendefigion a'n cy. foethogion vn gyffvedin yn gwario eu da bvdol; y gorci/Vfyi pieserus sydd genym yn awr ydyw galw Ivlw at em cyd dreiwr haelfrydig, Mr. Wiliiam Brown, rr hv-p sydd wedi dyfod allan mor dy- wysTga'dd i atlcijadu Uyfrfa ysplenydd i'n tref riage rriae gair yn llawer rhy gwan oblegid nid vw yr un tywysog. er a wyddom 111. wndi gwneuthur "rived y fath bcth. Bydd yr adeilad ysplenydd v gosodwyd ei aylfaeu r if r -r n I ■. (: 1.1 i lawr ddydd Mercher diweddaf, yn costio tua deng mil ar hugain o bunau; nc mae v boneddwr parchus yn myned i ddwyn yr holl draul ei hun. Yn absenoldob un engraifft gyifelyb o'r blaen, nid oes genym oul dvweyd am hon, ei bod yn deilwng o Wiliiarn 13i :\11, Tra yn mwydo miloedd rweithwyr Liverpool a chawodydd maethlawn o bleser, gwybodaeth, a lies, dychweled yn ol yn fyrdd o fendithion i'w fynwes haelfryrlig ef oi hun. A gwyn tyd na welem laweroedd o bendefigion, marchnadyddion, a thirfeduianwyr cyfoethog ein gwlad yn dilyn yr un llwybr. Bydd arian o'u i rhoddi allan yn y modi hwn yn ysgatnhau beich iau y wlad, yu foddion i ddyrchafu cymeriad meddyliol a moesol y genedl, tra v bydd y symiau erfawr a wastreffir mewn lladd dynion, dinystrio dinasoedd ac amddiffynfevdd megys po wedi eu taflu i r eigion-for, a gwaith n hvny—yn gor- phwys yn feichiau trytiiion ar ya^.vjddau y bobl dros oesau a c fel maen melin wrth ein godreu ni, ein plant, a phlant ein plant, i'n suddo yn ddyfnach i galedfyd, anghysur a thrueni. Hyderwn fod pobl ieuainc y Cymry yu y dref hon yn gwneyd defnydd dyladwy o'r manteision dirfawr a osodir o fewn eu cyrhaeddyn y "Llyfrfa Rydd" bresenol yn Duke-street, ac ar gael eu helaethu yn y fath fodd ysplenydd a chyfleus yn Shaw's Brow. Y mae yno lyfrau goreu y byd ar bob cangen o wybodaeth, a He i eistedd i'w dar- Hen a u hastudio am ddeuddeg awr bob dydd, a'r cwbl ar dolerau digon manteisiol i'r ysgafnaf ei logell-am ddim. Paham, gan hyny, y bydd un dyn yn Liverpool yn foddlon i fyw awr yn hwy mewn tywyllwch ae anwyhodaeth:J Byddai yn dda genym glywed fod pobl haelienus yn Nghy mru, i ryw radd, yn efelychu Mr. Brown; a bod llyfrfa a darllenfa gyhoeddus yn cael ei sefydlu yn mhob tref ac ardal boblogaidd yn y Dywysogaeth le, ac at hyny, fod y bobl ya ymaftyd yn egniol ae awchiis yn y L-vfleusterati hyn pa le bynag y maent neu y byddont yn cael eu cynyg. Drwg genym ddeall mai nid felly y mae mewn rhai Ue- oedd. I DEDDF NEWYDD LLWOBWOBRWYAETH MEWN I ETHOLIADAU. Y mae yn awr achos wedi cael ei ddwyn o flaen llY8 y Queen's Bench, i'w brofi dan y gyfraith a basiwyd yn 1854, gyda golwg ar atal llwgrwobr- wyaeth a dylanwadau annheg mewn etholiadau. Cymerodd yr achos le yn Rhuthin, yn yr etholiad diweddaf. Ffeithiau yr achos, yn fyr, oedd fel y canlyn Y mae yn byw yn y dref hono ddau bobydd, tad a mab, o'r enw Treherne, a chan bob un o honynt bleidlais yn yr etholiad bwrdeisdref- ol; ac ymddengys fod y ddau yn bleidiol i'r ym geisydd rbyddfrydig, Mr. James Maurice. Y mae yno hefyd foneddwr o'r enw y Parch Mr. Barnwell, yn cadw Ysgol Ramadegol Waddolog yn y dref. Byddai Mri. Treherne yn yr arferiad o werthu bara at wasanaeth Mr. Barnwell a'i ysgol, yn nghyda rhyw elusenau ag yr oedd gan y gwr parchedig rywbeth i'w wneyd yn eu llywyddiaeth. Wedi dvfod o'r pleidiau i'r maes, dywedir i'r Patch. Mr. Barnwell fygwth y mab drosodd a throsodd drachefn, os na roddai efe ei bleidlais i Mr. Mainwaring, yr ymgeisydd Toriaidd, y byddai iddo ef gymeryd ei gwstwm oddiwrtho, ac y defn- yddiai ei ddylanwad i'w atal i gael gwerthu bara i'r elusenau crybwylledig yn hwy. Ar ddangosiad y dadleuwyr dros y cyhuddwr, yr oedd yn bur amlwg fod y eyhuddedig yn euog yn ngwyneb y gyfraith. Felly y barnai Arglwydd Campbell, a chaniatawyd Rule nisi i'r cyhuddwr i alw ar y cyhuddedig i ddangos paham na ddylid ei erlyn a'i gospi am droseddu y gyfraith. Mae yr ochr arall, wrth gwrs, hyd yma heb ei dadlenu; ac nid ydyw fod y rheol hon wedi ei chaniatau yn un prawf yn ffafr y naill blaid na'r llall Os profir y cyhuddiadau a ddygwyd yn erbyn y gwr parchedig, ymddengys na fydd ganddo un ffordd i ddianc rhag dedfryd y gyfraith; ond, yn anffodus, y mae y ddefryd hono braidd yn rhy ysgafn yn ein tyb ni. Ni bydd hyn, pa fodd bynag y try, yn effeithio dim ar yr aelod dewisedig ond bydd y cyhuddedig, os ceir ef yn euog, yn agored i gael ei garcharu, neu ynte dalu dirwy i fyny hyd £50. I'r dewisiad hwn yr ydym yn anfoddlawn. Dylasai y ddedfryd, ar bob cyf- rif, yn ein t) b ni, fod yn gyfryw ag a ddisgynai ar y cyfoethog fel y tlawd mewn achos o'r fath hwn ond yn awr, tra y mae lie i ddewis rhwng carchar a dirwy, bydd yn hawdd i'r cyfoethog ysgoi y rhan bwysicaf o'r ddedfryd yn hollol yr un ffordd ag y troseddodd y gyfraith-dim ond rhoddi ei law yn ei logell. Y mae pob lie i gredu mai nid dyma yr unig achos o'r fath yn ystod yr etholiad diweddaf; ac er fod y gyfraith ddiweddar wedi effeithio i beri lleihad i f.sur helaeth ar v dylanwadau mwyaf agored a arferid i fygylu, brawychu, ac ysgriwio dynion i dreisio eu cydwybodau, ac i fradychu eu hetjwyddorion, nid ydyw yn debyg y ceir y gradd nepaf at lwyr lanhad o'r llengoeod o ddylanwadau mwy dirgeledig a dichellgar, o leiaf hyd nes ceir y Ballot.
I-' NODIADAU CREFYDDOL.I
I- NODIADAU CREFYDDOL. en o nodweddion mwyaf arbenig y grefydd Gristionogol ydyw ei hyspryd cenhadol Mae yr yspryd hwn-yr awyddfryd am fyned "j'r holl fyd a phregethu yrefengyl i bob creadur"—mor hanfod- ol berthvnol iddi fel mai nid pell iawn o le fvddai ei osod yn faen prawf i brofi agwedd crefvdd mown eglwy" neu gyfundeb. Y cyfundeb Crist ionogol ag sydd wedi gweithio yn fwyaf ymrodd gar a llwyddianus yn y ffordd hon ydyw y Morafiaid, neu y Brodyr Uuedig. Daeth i'n llaw er ys ychydig ddyddiau yn 01 adroddiadau o weithrediadau cenbadol y cyfundeb hwn ag sydd wedi peri i ni s ynu nid ychydig; ac wrth edrych ar y gwaith aruthrol a gyflawnwyd gan y dyrnaid Cristionogion hyn, rhwymir ni i gredu fod rhyw nerth a chyfaddasder yn egwyddorion symlion y grefydd hon ag nad ydyw y byd wedi cael chware teg eto i weled na theimlo ond ychydig, mewn cymhariaeth, o honynt. Yr hyn a ddywedir gan Ben mawr yr eglwys yn mhob oes, fel y dywedai wrth bwnw gynt, ydyw—" Yn ol dy ffydd bydded i ti." Y mae mesur gwaith pob Cristion—a phob dyn arall o ran hyny, yn ol mesur ei ffydd, a mesur y llwyddiant yn ol mesur y gwaitb. Y gwaith, meddwn; ond nid pab peth a elwir nac a dybir gan ddynion yn waith sydd felly mewn gwirionedd. Un peth sydd yn hynodi gweithred- iadau cenhadol y Morafiaid ydyw eu distawrwydd. Yn mhen yehydig ddyddiau eto bydd hanes "Cyfarfodydd Mai yn y brif-ddinas yn britho y y newyddiaduron a'r cyhoeddiadau cyfnodol. Bydd Exeter Hall, a neuaddau mawrion eraili, wedi eu cysegru yn Hwyr at wasanaeth y cvm- deithasau crefyddoi mawrion a dylanwadol ydynt yn ffurfio elfen mor gref yn mawredd a gogoniant ein gwlad, Bydd dyn-garwyr a phrif areithwyr Cristionogol y deyrnas yn dringo yr esgynloriau, ac yn siiioli a gwefreiddio cynulleidfaoedd mawr- ion gyda'u hyawdledd ac adroddiadau o'r gwaith a gwblheir a'r llwyddiant sydd arno. Nid anfynych y bydd rhai cymdeithasau hefyd yn cyrchu rhai o'u prif genhadon o wahanol gyrau y maes, yn nghyd a brodorion dychweledig o wahanol barthau y byd. Dar] tenir y cyfrifon, wrth ba rai y gwelir fod arian wrth yr ugeiniau o filoedd yn cael eu casglu a'u gwario bob blwyddyn yn y gwabanol achosion daionus sydd ganddynt mewn Haw. Ond yn mysg yr holl gyfarfodydd a'r arddangos- iadau hyn, nid ydys un amser yn gweled hanes un cytarloct o'r tath gan y NTorafiaid ni welir hwynt un amser yn ymgynulledig yn Exeter Hall, Rac mewn un neuadd gyhoeddus arall; ni welir na chenadwr na dyn du yn cael ei ddwyn o gyrau pellenig y byd i ddyddori y cynulleidfaoedd ac eto, dyma y cyfundeb ag sydd wedi, ac yn, gwneyd mwyaf tuag at efengyleiddio y byd o un o gyfun- debau Cristionogol yr hen fvd na'r newydd. Y chydig dros gan mlynedd yn ol, lawn deugain mlynedd cyn i'r dryehfeddwl o sefydlu cymdeithas genbadol mewn cysylltiad a'r Bedyddwyr ymrithio o Haen meddwl mawr a gweithgar v diweddar Dr. Carey, a thra nad ydoedd nifer yr hon gyfundeb ond rbywbetb tua 600, ni a gawn y fvddin fechan hon, wedi ci llenwi ag yspryd cenhadol, yn pen derfynu dwyn yr efengyl i glywedigaeth pob cenedl ar wyneb y ddaear ac felly, mewn ystyr, heb na cbod nag ysgrepan," ni a gawn amryw o honynt yn cychwyn allan, ac yn wyriebfar y byd. Mae ein henaid yn ymgynhyrfu o'n mewn wrth edrych mewn dychymyg ar v symledd gwir fawreddog ac apostolaidd yn mha un yr ai yr ychydig bobl bvn allan. Cyn pen deng mlynedd, yr ydym yn cael fod ganddynt genhadon wedi myned allan i bob parth o'r byd ac erbyn hyn, tra nad yw nifer yr eglwys gartrefol ond tua 10,000—prin digon i ffurfio cynulleiafa i Mr. Spurgeon yu y Neuadd yn Ngerddi Surrey, y mae tua'r chwechfed ran o'r holl genhadon sydd yn llafurio trwv yr holl ddaear yn perthyn iddynt hwy. le, ddarllenydd hon, o bob chwech or holl genhadon sydd yn liaturio mewn cysylltiad a phob euwad Cristion- ogol ya inltob parth or byd. yn perthvn ir eyfun- deb bychan hwn, pa un nad yw holl niier ei aelodau gartref ond tuadeug mil o eneidiau Ac ychwaneg eto, nid ydyw yn debyg eu bod wedi gwario cymauit o arian, pe byddai pob dimai a dreuliasam or deohreu hyd yma, wedi eu rhoddi yn nghyd, ac a werir gan y tail- cymdeithas uen- hadoi fawr sydd yn Mrydain mewn un flwvddyn Ac vcLwaneg fytb, tybir fod y drydedd ran o'r hoi 1 enaidiau a ddychwelwyd mewn gwledydd tramor trwy ofierynoliaeth gweithrediadau eel)- htidol wed; profi y cyfnevviaiad hwnw trwy offer VTtollaetli (311 eenlia(fon Itwyrit! Dvma ffeithiau i ag ydynt yn werth i r byd Cristionogol eu gosod at ei gaioa. a.'u bystyried gyda'r clilrifwch aawyal. -t .I- <0 J. Nid ar arian, arddangosiadau, a phethau felly y ( maent hwy yn gosod eu hymddiried. ond aryspryd Cristionogaeth—ffydd yn Nuw, cariad at y Gwar- edwr--a hyny yn llosgi yn eu mynwesau nes eu cynhyrfu i wneuthur aberth o honynt eu hunain, er mwyn cael dynion i afael iachawdwriaeth. Dyma ddirgelwlch eu gwaith a'u llwyddiant Ar Dduw gosodant eu hyder, gofala yntau na chant en siomi lla'u cywilyddio. Un o'u gorsafoedd cvntaf oedd Greenland Er eu bod mor llawn o awydd am droi y byd, bu raid i'w cenhadon lafurio blynyddoedd yn y wlad hono cyn dysgu y ffordd i bregethu i'r anwariaid. Y dull a gvmerent hwy yn y cychwyniad oedd dysgu moesoldeb i'r bobl, er mwyn eu darparu i dderbyn cenadwri fawr a phenodol vr efengyl. Cynghorent a rhybuddient hwynt i fyw yn foesol-i beidio lladrata, tyngu, dweyd oelwydd, twyllo y naill y llall; ond er pob eynhori o'r fath cynyddu yr oedd y drygau y llefarent i'w herbyn. Hhyw ddiwrnod, pa fodd bynag, pan oedd un o'r cenhadon wrth y gorchwyl o gyfieithu un o'r efengylau, ymgasglodd nifer o'r brodorion barbaraidd o'i amgylch, yn awyddus iawn am wybod cynwysiad y llyfr. Darllenodd yntau iddynt hanes dioddefaint y Gwaredwr. "Sut 'r oedd hyna? gofynai un o'r anwariaid yn bur gynhyrfus, gan ymwasgu yn mlaen, dywed- wch byna i mi unwaith eto; fe fydda'i'n dda genyf finau gael fy nghadw." ''Dvma'r enaid cyntaf a gyffyrddwyd yn Greenlaw 1 n wirioneddau mawr- ion y gretydd unstionogoi; m chlyhuwyd y tath eiriau o enau un Greenlander o'r blaen, a hawdd genym gredu y cenhadwr pan y dyweda fod y dagrau yn treiglo dros ei ruddiau wrth ei glywed; ond erbyn hyn, y mae gan y morafiaid 15,000 o eneidiau yn Greenland yn dystion o gadernid eu ffydd a llwyrfrydedd eu hymroddiad, yn gystal ag o gariad anfeidrol y Gwaredwr a bregethent Da genym ddeall fod yr acbos mewn agwedd hynod 1 wyddianus. AWSTRALIA.—Da genym weled fod rhywbeth gwell na chloddio aur a phentyru cyfoeth yn myned yn mlaen yn y wlad hon. Er ys ychydig dros dair blynedd yn ol, anfonodd y Gymdeithas Genhadol Drefedigaethol y Parchn. J. L. Poore a R. Fletcher, yn genhadon i'r wlad hono ac yn awr y mae Mr. Poore newydd ddychwelyd i Fry- dain, ar neges o bwys a dyddordeb mawr. Bu y gweinidog gweithgar hwn yn teithio trwy holl drefedigaetbau Victoria, New South Wales, Aws- I tralia Ddeheuol, a Thasmania; ae wrth weled sefyllfa y bobl, ac yn enwedig yr awydd cryf oedd ynddynt am gael mwynhau rhagorfreintiau cref- yddol, Ilwyddodd i gasglu tua X-0,000 yn New South Wales, a thua £ 10,000 yn Tasmania, tuag at adeiladu capelau a thai cyfleus i gynal moddion crefyddol mewn gwahanol drefydd ac ardaloedd, i gan dybied y byddai i'r gymdeithas anfon ychwa- neg o ddynion ar eu hoi I ddwyn y gwaith yn mlaen. Ond yr oedd sefyllfa arianol y gymdeith as yn gyfryw fel yr oedd yn gwbl analluog i hyn; a neges fawr Mr. Poore yn Mrydain yn bresenol ydyw chwilio am If) o ddynion i fyned allan i lafurio y maes belaeth a tboreithlawn hwn. Bwr- iada dreulio tua chwe mis yn y wlad bon i'r per- wyl hwnw. Chwilia am ddynion galluog a gweith- gar—16 o'r dynion goreu a fedd Brydain; y mae arian eu cludiad wedi eu dwyn drosodd gan y cenhadwr; a deallwn ei fod yn alluog i roddi y a- sicrwydd mwyaf y bydd iddynt gael eu cynal gan y cynulleidfaoedd yno. Nis gallwn edrych ar y symudiad hwn ond gyda dyddordeb mawr, wrth gofio pa ryw fath wlad yw Awstralia, pwy sydd yn ei chyfaneddu, a pba bethau mawrion sydd gan y byd i'w ddisgwyl oddiyno. Diau genym y eciry ilynion; a chwenycbem yn fawr weled cyf- artaledd go lew o honynt yn Gymry. PABYDDIAETH AR Y CYFANDIR —Ami a blin iawn ydynt yr ymdrechfeydd sydd rhwug tywyll- weh Pabyddiaeth a'r goleuni sydd yn graddol gynyddu ar gyfandir Ewrop. Weithiau, gellid meddwl fod y fuddugoliaeth yn troi o du y blaen- af, brydiau eraill bydd yr olaf yn ymddangos yn gorchfygu. Wrth edrych ychydig yn fwy craffus yr ydys yn gorfod gweled mai yr olaf sydd yn enill tir, er yn raddol, eto yn lied gyson. er ys rhai blynyddoedd bellach, yn y rhan fwvaf o wledvdd Ewrop. Gorchwyl ag sydd yn profi yn un caled i'r Pab y blynyddoedd byn-a chaletach galetach y mae yn dytod bob dydd-ydyw cadw i fynu ei oruchaf awdurdod, ac ar yr un pryd sefvll ar del- erau da gyda'r breDhinoedd a'r vmherawdwyr hyny ag ydynt yn cydnabod ei oruchaf awdurdod mewn materion eglwysyddol, ond eto a hoffant bob peth yn fwy na'i weled yn cyfryngu mewn un modd i ymarferyd yr awdurdod hono. Y mae cydnabod neu addef yr awdurdod hon, a thrwy hyny gadw wyneb ac ymddangosiad o gyfeillgar- weh i'r Pab, yn ateb dyben da i fwy nag un o benaduriaid Ewrop ond cynil iawn y meiddia ei Santeiddrwydd bawlio yr awdurdod hono trwy ddim pellach na geiriau. Un o'r penau coronog hyn yw Louis Napoleon; a dangosa yr helynt diweddar mewn perthvnas i Esgob Moulins, pa can lleied o rym gwirioneddol sydd gan y Pab vn Ffrainc. Y mae Victor Emanuel hefyd, brenin Sardinia, heb ymadael mor bell oddiwrth Rufain, fel na fydd rhyw enw o gysylltiad a hi yn rhyw radd o ryw fath o fantais iddo. Dywedir-go. beithiwn nad yw yn wir-fod y brenin wedi cynyg adnewyddu cyflafareddiad er dyfod i heddwjh a. Rhufain ar y telarau canlynol --Fod M. Fran- zoni i roddi i fyny ei radd fel arcbesgob Turin, ac i dderbvn hat Cardinal yn ei lie: fod M. Charvaz. archesgob Genoa, i gael ei symud i Turin; ac yn mhellach, fod Concordat i gael ei ffurfio, er mwyu dirymu a dadwneyd pob peth a wnaed gan lyw- odraeth Piedmont gyda golwg ar eiddo eglwysig yn ystod y blynyddoedd diweddaf. Os gwela brenin Sardinia fesnrau o'r fath hyn yn ddymunol iddo, ac os rhoddir hwynt mewn gweithrediad, y mae lie crvf i feddwl mai colled ar y cyfan, ac yn y diwedd, fydd y cynyrch i Rufain. Nid elw i gyd i'r hen fam a gynyrchir trwy y Concordat yn Awstria. Dywedir fod llawer yn troi at Brotest aniaeth yn Awstria, Bohemia, Morafia, a Car- nithia, ar ol gosod y cytundeb hwnw mewn grym Tra ar y maes cenhadol, efallai mai nid an- mbriodol fyddai orybwyll gair yn y He hwn am Gymdeithas Genhadol y Methodistiaid Calfinaidd Cymreig, yr hon a gynaliodd ei chyfarfod blvn- yddol nos Wener diweddaf, yn nghapel Rosé Place, yn y dref hon. Mae gan y gymdeithas hon bellach gynifer a saith o genhadon yn llafurio yn y gwahanol faesy3d y mae wedi eu dewis-Cassia, Sylet, Ll ydaw,la'r Genedl Iuddewig; ac anmbosibl ydyw edrych ar y gwaith mawr sydd yn myned vn mlaen, a Ir ario-lion gobeithiol a geir ar rai o'r lleoedd hyn. Gellir dweyd am Casia a Sylet eu bod yn wynion i'r cvnhauaf, ac mai y prif ddiffyg ydyw prinder y ogweithwyr. Prinder dynion i ddwyn yn mlaen waith Duw yn yr India, tra y mae miloedd o ddynion ieuainc crefyddol yn N gbymru yn gwneyd ond y peth nesaf i ddim pa bryd erioed y gwelwyd y diafol mewn prinder dwylaw i ddwyn ei acbos yn mlaen? Y mddengys fod Mr. Pryse yn Sylet yn gwneyd mwy nag y gall ei natur ymgynal yn dda dano; a da oedd genym ddeall fod y cenhadon diweddaf a anfon- wyd allan, Mr. Thomas Jones a'i briod, wedi tirio yn iach ac yn gysurus i Calcutta, ac erbyn hyn, wrth bob tebyg, wedi cyrhaedd pen eu taith yn Sylet. Un diwyddiad pwysig iawn mewn cysyllt iad a llafur Mr. Pryse ydyw, fod Brahmin ieuanc wedi ciel ei ddwyn i gofleidio y grefydd Gristion- ogol. Y mae hyn, yn nghyda llawer o bethau eraill, yn dangos fod yr holl wlad fawr hono yn blino ar ei heulunaddoliaeth, yn dyheu am ryw gyfnewidiad, ac felly yn addfedu yn gyflym i dderbyn yr efengyl mor fuan ag y bydd Cymru a Brydain yn barod i'w banfon iddi. ESGOB NORWICH.—Trwy fod Dr. Hinds, oher- wydd henaint a llesgedd, yn gorfod rhoddi i fyny yr esgobaeth hono, y mae Arglwydd Palmerston, unwaith yn ychwaneg, yn cael cyfleustra i roddi prawf o'i chwaeth eglwysyddol. Bu rhai yn son mai y Parch. Arthur Penrhvn Stanley, A.M., oedd yn debyg o gael y swydd a lanwyd gan ei dad am gynifer o flynyddoedd; ond erbyn hyn y mae yn sicr mai yr Anrhydeddus a'r Parchedig T. Pelham, un o feibion ieuengaf Iarll Chichester, fydd yr etholedig. Dywedir fod Mr. Peiham yn bregetbwr poblogaidd, ac o olygiadau "efengylo.idd "-h.y" "isel-eglwyslg," neu wrth-Buseyaidd. Mae holl apwyntiadau esgobyddol Arglwydd Palmerston yn bynod ffafriol i'r blaid hono ac y mae y ffaith hon wedi ychwanegu llawer at ei boblogrwydd a'i ddiogel wch. Tybir fod gan ei fab-yn-nghyfraith, larll Shaftesbury, law helaeth yn y gorchwyl hwn oud sicrha y Record mai ar gymeradwvaeth Syr B. Hall y dygwyd Mr. Pelham i sylw y Prii Weinidog.
I ETHOLIAD DINBYCH.''
I ETHOLIAD DINBYCH. I YR ANGENRHEIDRWYDD AM Y BALOT, Yn y Queen's Bench dydd fan diweddaf cynyg- iodd Mr. Skinner am wys yn galw ar y Parch. E L Barnwell, meistr Ysgol Gramadegol Gwaddol- edig Rhuthin, i ddangos paham na ddylid dwyn yn mlaen achwyniad troseddiadol yn ei erbyn am y bai o arfer "dylanwad annheg" yn etholiad di j weddar aelodau soneddoi dros fwrdeisdrefi Diil- bych. Mae y dylanwad annheg" yma yn dron- edd o'r ddeddf a basiwyd yn 1*54, sef Deddf i atal arferion llygredig mewn etholiadau. Y mae adran 5 yn dyweyd pob person, yr hwn vn un- iongyrchol neu yn anuniongyrchol. ei hllLan neu trwy ryw un arall ar ei ran, a ddefnyddia neu a fvgwth ddefnyddio unrhyw drais gallu neu orfod- aeth, neu a wna neu a fygwth wneyd, trwyddo ei hun neu ryw berson arall, unrhyw niwed, drwg, neu gnlled. neu mown ur.rhyw fodd arall, a arfera fygythiad ar, neu yn erbyn, unrhyw berson cr mwyn peri i'r cyfryw berson bleid!eisio neu ym, atal rhag pleidleisio. net! ar gyfrif fod y cyfryw berson wedi pieidleisio neu ymgadw rhag pleid- leisio mewn unrhyw etholiad, &c., y mae vn euog o drosedd cospadwy, ac y mae hefyd yn agored i gael ei fforffedu ;e.-)o i unrhyw berson a ddwg achos cvfreithiol am y cyfryw, yn nghyda'r holl gostau." Hysbysai y cyfreithiwr dysgedig fod yr enwedig- aetb wedi cymeryd lie ar yr 28ain o'r mis diwedd- af, pryd yr oedd dau o ymgeiswyr, Mr. Townsend Mainwaring a Mr. James Maurice. Yr oedd y derchaiiad dwylaw o blaid Mr. Maurice, ond gan fod poll wedi ei ofyn cymerodd hwnw le ar y :!Oain. Yr oedd yr achwvnwyr preseriol, NIri. Treherne, tad a mab, yn bobwyr yn y farchnadfa yn Rothin, ac yr oeddynt yn arfor gwerthu bara i'r Parch. Mr. Barnwell a'i ysgol. yn gystal ag i Klusen Esgob GoodiiiaD, allai-i o gyllidaii pa un yr oedd 50 o dorthau yn cael ea rhanu bob wythnos gan war- } deiniaid yr eglwys a hefyd i Elusen arall, (eiddo Pelwell) o gvllidau pa un yr oeddid yn rhoddi gwerth£;) o fara bob blwyddyn Yr oedd gan y tad a'r mab bleidleisiau, ac ymofynwyd a hwynt yn awyddtig ar ran I-fr. Nfaurice a,, ar ran Mr. Mainwaring. Ar ddydd y poliad galwodd y Parch. Mr. Barnwell lawer gwaith ar y mab, a gwasgai arno i bleidieisio dros Mr. Mainwaring, ond atebai fod ganddo lawer o bersonau i'w boddio heblaw Mr. Barnwell, a'i fod yn penderfynu naill ai pleid- leisio dros Mr. Maurice, neu beidio a phleid eisio oil. Yna bygythia Mr. Barnwell, os na roddai ei bleidlais i Mr. Mainwaring, y byddai efe yn warden y flwyddyn ddyfodol. ac y cymerai y gor- chwyl o wneyd y bara i'r Elusen oddiarno dyw- edai hefyd yr edrychai yn ddu" arno ac y cymerai ei gwsmeriaetli oddiwrtho Galwai yr ail waith, a dywedai wrth wraig Treherne, os na, I wnai ei gwr bleidieisio fel y dvmuuai efe na chaffai wneyd dim bara ychwaneg i'r eglwys." Galwai y drydedd waith, a bygvthiai yr un modd, ond er y bygythiad hwn darfii i'r t id a'r mah bleidleisio dros Mr. Maurice O'r dydd hwnw, y 30ain o Fawrth, y mae y Parch. Mr. Barnweil wedi tynu ei gwsmeriaetli yn ol. Dywedai y cyf- •reithiwr dysgedig ei fod yn credu mai dyma'r tro cyntaf i gais fel hwn gael ei wneyd o dan yr Act. Arglwydd Campbell a ddvwedai mai hwn oedd yr etholiad cyffredinol cyntaf a gymerodd le er pan basiodd y ddeddf. Mr. Skinner a ddywedai mai amcan y penran yn yr Act oedd amddiffyn fctholwyr yn yr arferiad o'r etholfraint, fel ag i wneyd y balot yn Hai angenrheidiol. Arglwydd Campbell. Nid ydyeh am i ni draethu ein syniadau ar y balot ai ydyeh ? ^chwerthiniad) Mr. Skinner a ddywedai fod Mr. Barnwell wedi bygwth cymeryd ymaith ei gwsmeriaeth, ac yr oedd wedi gwueuthur hyny. Arglwydd Campbell: Y mae y ddeddf Seneddol yn gwneyd hyn yn drosedd cosbawl. Yr ydyebi wedi dangos achos digonol ar y wyneb, o dan y 5ed penran. Caniateir gan hyny eich cais. Rhoddwyd Rule Nisi."
Family Notices
tnthiltttqltttt MJriahasaut a '11tartuadqa ESiiORODD, Mawrth 24, priod Mr. T. Parry, sadler, Tower Hill, Wrexham, ar ferch. PRIODWYD, <" Ebrill 2, o flaen J. P. Lewis, Ysw., eyfreithiwr, yn ei swyddfa yn Llandeilofawr, H. Harries, Ysw., Hendre fawr, Cwmamman, a Miss Fanny Davies, LlwynenHy, ger Llandeilo; yr oeddynt ill dau wedi cyrhaedd oedran teg cyn cymeryd eu rhwymo mew n glan briodas, a buont yn caru am 40ain o flynydd- oedd. -3, yn addoldy Bethesda, Tywyn, gan y Parch. H. Lloyd, Francis Evans, mwnwr, ac Anne Davies. -9, yn eglwys Llanrwst, gan y Parchedig, J. W. Freeborn, M.A., School Bank, Mr. James H. Jones, collector, a Miss Anne Jones, march hynaf Mr. John Jones, Coedllydan. -10, yn nghapel Ebenezer, Rhuddlan, gan y Parch. William Morris, Mr. David Lloyd Lewis, stationer, Rhyl, a Sarah Hughes, ei forwyn. —13, yn Pontmorlais, Merthyr, capel y Trefn- yddion Calfinaidd, gan y Parch. Samuel Price, (myfyriwr yn ngholeg Trefeca), yn mhresenoldeb y cofrestrydd, Mr. Zabulon Williams, a Miss Elizabeth Jones. 15, yn nghapel yr Annibynwyr Cymreig, Toxteth Park, gan y Parch. II. E. Thomas, Mr. John Davies, gynt o Lanarmon, ger y Wyddgrug, ac Eliza- beth unig ferch Mr. Wm. Owens, peirianydd, o'r Park Water Works. 16, yn eglwys blwyfol Llangollen, gan y Parch. W. Edwards, ficer, Mr. Richard Morris. orthop, sir Fflint, a Rachel, merch Wm. Edwards, YsW., Trefynant Cottage, ger Ruabon, sir Ddinbych. I -24, yn hen gapel Penarth, trwy drwvdded, gan y Parch. D. Evans, Mr. Jones, Penarth. a Miss Baxter, Bonyfedw. -2, yn eglwys St. Phillip, Mr. Alexander Jones, ager-beirianydd, a Miss Elizabeth Jones, y ddau o'r dref bon. 2, yn eglwys y morwr, Rathbone St. y dref hon, Mr. James Alexander Yaughan, Wrexham, prif lywydd y Hong Gauntlet, ac Elizabeth, unig ferch Mr. James Froggart, Whitehaven. -20, yn addoldy y Trefnyddion Calfinaidd, Gwrecsam, gan y Purcli. Evan Evan?, Llangollen, Mr. Morris Evans, masnaehydd, Dinas Mawddwy, a Miss Mary Jones. Tynybraich, gor yr un lie. Cyf- Iwynwyd iddynt gynghorion gwerthfawr gan y Parch. Ellis Evans, (B) ewythr y briodasferch. BU FARW. Mawrth 14,' Mr. John Williams, Derwgoed, Llan- dderfel oed 62. -25, Mrs. Williams, priod Mr. TheopbiIus Williams, King's Head, Penybontarogwy. Bu yn aelod ffyddlon gyda'r T.C., am amryw flynyddoedd. Ellinor Rhys, Foel lwyd, Garthbeibio, sir Drefaldwyn; oed 85.' Bu yn aelod gyda'r T.C., am lawer o flynyddoedd. -'28, Mr. Humphrey Jones, Maesglas, ger Taly- bont, Ceredigion; oed 65. 28, Mr. Daniel Thomas, Cendl, tad y Patch. 1. Thotuas, Towyn; oed 87. Bu yn aelod gyda'r Annibynwyr am 75ain o flynyddoedd. Gadawodd dystiolaeth ar ei ol, fod marw yn elw iddo. Hebryng wyd ef i dy ei hir gartref dydd Mawrth canlynol gan luaws o gyfeillion, a gweinyddwyd ar yr achlysur gan Mr. Rees, Cendl, a Mr. Stephen, Sirhowy, -30, Mr. John Richards, Cefnbangor, ger Goginan oed R2. Bu yn aelod gyda'r Methodistiaid Calfinaidd am 30 o flynyddoedd. -31, o'r scarlatina, Thomas, mab hoffiMr. Hugh Jones, Ty mawr, Tafolog. Claddwyd ef yn mynwent newydd yr Ymneillduwyr, Dinas Mawddwy. Ebrill 5, Mr. Lewis Williams, Athol St., gynt o gwmpeini Dinas Dublin oed 62. i, Llewelyn Morgan, mab Mr. John Davies, pwyswr, Ystalyfera oed 8 mis. --I, ar ol maith gystudd, Mr. John Morgans, Penybedw, ger Goginan oed 16. -1, Mr. Robert Hughes, Pare Bach, Llan- ddyfnan, Mon; oed 57. GadawoJd briod a phlant i alaru ar ei ol. 2, Mr. William Williams, amaethwr, Benllech, Llanfairmathafarneithaf, Mon oed 6. Gadawodd ar ol briod a phlant-ond nid fel rhai heb obaith," yr oedd yn aelod gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a gellir bod yn lied ddibetrus, mai ei ddiwedd "ydoedd dangnefedd y geiriau olaf a ddywedodd ydoedd Arglwydd lesu derbyn fy yspryd." -5, yn Rhiwbryfdir, Ffestiniog, o'r scarletina, Jane Ellen, merch Mr. Owen Roberts, Cilgwyn Office, Caernarfon oed 18 mis. -5, wedi afiechyd hir, Mrs. Sarah Griffiths, gweddw y diweddar Mr. Wm. Griffiths, Saer Maen, Heol Thomas, Llanelli, a merch Mr. John Thomss, Red Lion, Wern, Llanelli. Perchid hi gan bawb fel benyw rinweddol a chrefyddol. Yr lor ofalo ari-i ei phlant amddifaid. -1, Miss Ann Roberts, ship, Llanelli; oed 36. 8, yn nghapel yr Annibynwyr Dinas Mawddu, gan y Parch. E. Williams, y gweinidog, Mr. Evan Anwyl, Pentrewern, Cerist, ger Dinas Mawddu, a Miss Anne Jones, Llawrcae, o'r un ardal. Hir oes i'r ddau fwynhau a gwneuthur llawer o ddaioni. 11, Thomas Jones, tailor, New York, ger Goginan; oed 61. -11, Jane Box, Aberystwyth. Aeth i'w gwely nos Sadwrn fel arferol, yr oedd yn cysgu efo Mrs. Davies, gan fod ei gwr yn Awstralia. Cododd yn y nos, ond ni wyddai Mrs. Davies pa amser pan ddeffrodd yn y boreu, gwelodd ei heisiau yno, aeth i chwilio am dani, pan y cafodd hi wedi myned ar ei phen i'r baril dwfr oedd yn y ty. 7, dydd Mawrth, Hugh -lames, plentyn Mr. Hugh ac Elizabeth James, Cwmeenydd, Mallwyd; oed 7. Y mae galar trwm ar ei ol. —- 6, o'r scarletina, William, mab John a Catherine Hughes, Tyddynywaen, Lianrhwydrys, Mon. Ebrill 10, tra yr oeddynt yn parotoi i gychwyn gyda'r hyn oedd farwol o William tua thy ei hir gartref, bu farw ei ohwaer Elizabeth, o'r uu anhwyldeb; oed 5. Gan adael eu rhieni yn amddifaid o'u holl blant, megis mewn diwrnod, pa rai sydd mown dyfuder profedigaeth yn galaru ar ol eu hanwyliaid. -1], Stephen Jones, mab icuungaf Air Thomas a Mary .lones, yr Alit, plwyf Commes, Maidwyn; oed 12. Bu farw yn dra annisgwyliadwy, ac y mae galar trwm ar ei ol. MARWOLAETH MB. WILLIAM ROWLANDS PRK- GKTliWR WESLEYAtDD, AliERDOVEY. Prydnawn dydd Mercher, 35ain a'r mis diwedd- af, bu farw Mr Wm. Rowlands, ar oi hir gvstudd, gan adael priod a phump o blant yn ymddifad ar ei ol. Tel dyn vr oedd yn barchus gan bawb a'i hadwaenai; fel blaenor, yr oedd va un o'r rhai doethaf, yn trin pob achos neilldu ol"; yn bwyilog, yu ymch nlgar, yu frnwdol, a phwysig. Fel pregethwr, yr oodd yn uu o'r rhai mwyai derbyn- iol, ac l'el Cristion yr oedd yn hynou. Boreu y dydd yr ymadawodd a'r bywyd hwn. (pan oedd pawb oedd yu y lie yn meddwl ei fod yn aniitllit yr anadl ddiweddaf) meddianid of draciiofu a nerth adaowyddol, fel pe buftsai yu cyfodi o farw i yn fyw. Cyfodai ei ddwylaw i fyny, yu ol pob I golwg, fel pe buasai l'hyw beth anweledig wedi cael ei ddadlenu iddo, a llefarai mewn grym a gorfoledd, Mae'r lesu yma, mae'r lesu yma, mae e'n ddigon,mae e'n ddigon, rwtin mae crefydd yn talu," yna llefarai mewu gorfolcdd teimladol, "0 diolcb, o diolch;" ar 01 hyn fe bregethodd oddiar Dat. 1. rhan dd;\veddaf o'r 5, yn nghyd a'r ti adnod. Ni chivwyd ef erioed mor effeithiol a'r tro hwn-parhaodd am ddwy awr. Ar ol diweddu cyn6horai bawb oedd yn v lie i fynu crefydd ddi- fwlch, crefydd wastad, crefydd iawn Dydd Llun canlynol, ymgasglodd tyrfa luotsog at dy'r ymadtr awedig, pryd y pregetbodd y Parch. T. Tones, Dolgellau, ar Dau. 12. 13. xlebryngwyd ei ran farwol i fynwent -ywvrl "ros y dydd y cyfyd. Y Sabbath, y" 5ed eyfisol, ^ethodd Mr. T. bregeth angladdol oddiar 1 22, i p™ luosog a galaru?.—R^f^
-......... A-T^fLYGYDD \
A-T^fLYGYDD Mr. Gorygydd—A fyddwcv led taeniad eich newyd-llv ddarllenwyr a fedrant ro yugin,. deb a eilw y meddygon, id, yr hon aai„. blind fistula, gan ei fod mhell yn y corff cyfeirir ato; tybia y g .defydd ei fod yn elata raddau er yn faban, no yn drwm er's dros ugairt nedd; sef er pan oedd tua 40 oed. (Mae y tros 67 mlwydd oed.) Mae'r gauaf a'r gwanwyu hyn I wedi ymosod arno yn erwinol ddydd a nos, bron a'i gymeryd o"r byd, ac eto nid yw yn gwneyd tybia fodarchorlian dirfawr ynddo, yn dumewnol, ac nid yw yn medru cael dim i atal ei ddirfawr boena-u dirdynol. C. D. (Neu Cymro o swydd Dinbych.) I I
FFRAINC.!
FFRAINC. Disgwylir yr Ucbel Dduc Constantine o Rwsia yn Paris ar y 23ain o'r mis hwn. Wrth gwrs fe a'r Llyngesydd rfamelin a swyddogion uehel erail.1 i'w gyfarfod i Toulon i'w groesawi. Yr oedd Louis Napoleon yn awyddus i dalu iddo anrbydedd r uwch fyth trwy anfon ei gefnder, y Tywysog Napo- leon i gyfarfod yr uchel dduc. Siaradwyd ag ef ar y mater, ond y mae yn ymddangos iddo roddi gomeddiad penderfynol. Dywedir fod yr ymddy- ddan unwaith wedi bod yn un brwd iawn bodyr Ymerawdwr wedi gwneyd defnydd o bob rheswm i geisio argyhoeddi ei gefnder a'i ddarbwyllo i gydsynio, ond hyd yma yn ofer. Y mae y Tywys- og Napoleon yn hollol wrthwynebol i bob cyngrair a Rwsia, ond y mae wedi addaw ymabsenoli o Paris, os dewisir, yn ystod ymwellad yr Uchel Dduc. Y mae son hefyd y bydd i Yrnerodres Rwsia dalu ymweliad a Paris yn ystod y flwyddyn hon. Y mae y Moniteur yn cyhoeddi hysbysiad tf,f- lenolor cyllid oddiwrth drethoedd uniongyrchol ac anuniongyrchol, oddiwrth yr hon y mae yn ymddangos fod cyllid y chwarter cyntafo'r flwydd- yn 1857 yn fwy o na chyllid y chwar- ter cyferbyniol y flwyddyn ddiweddaf. Y mae y cynydd am fis Ebrill yn cyrhaedd y swm o 7,170,000f. yn fwy na mis Ebrill 185(5. Y mae y gwerinwyr yn penderfynu cael allan eu cryfder yn yr etholiadau dyfodol, trwy osod i ¡' fyny M. Carnot fel ymgeisydd am aelcdaeth o'r Senedd. Y maent yn bwriadu ei gynyg yn Taris ac yn y rhandiroedd. Y mae rhai o'r ymgeiswvr yn bwriadu cymeryd y llw o ffyddlondeb i'r Ymerawdwr, y mae y lleill yn bwriadu gomedd. Dichon y caniateir i bwyllgor y blaid weithredu yn Paris, ond ni chaniata y prefectiaid iddynt weitbredu mewn parthau eraill o'r ymerodraeth.
YSPAEN. I
YSPAEN. I Y mae y Madrid Gazette wedi cyhoeddi gor- chymyn brenhinol yn caniatau maddeuant rhydd a digonol i bob un a gymerodd, mewn unrhyw fodd, ran yn y gwrthryfel Carlaidd yn ystod y ddwy flynedd diweddaf. Y mae y gorchymyn wedi ei seilio ar adroddiad a lawarwyddwyd gan yr holl weinidogion, yn mha un y mae golwg dyner yn cael ei gymeryd ar y symudiadau Car laidd, ac yn yr hwn y dywedir na fydd maddeu i'r troseddwyr yn achosi un perygl i'r wladwriaeth. Gosodwyd cyfraith yn ddiweddar ar bapur a gy- hoeddir yn Madrid o dan yr enw Iberia, am gynghori y bob] i ddewis ymgeiswyr rhyddfrydig yn yr etholiad nesaf. Daeth y prawf yn mlaen ar j y 7fed a rhyddhawyd y perchenog.
[TALI.
[TALI. Edryched Ferdinand (ebe gohebydd un o'r newyddiaduron dyddiol) i'r man y myno, ni wel, er ei fod yn ddigon ystyfnig i omedd caniatau hyny, ond ambeuaeth ae anfoddlonrwydd. Yn ei fyddin ef, yn mysg y bidogau ar ddisgleirdeb y rhai y mae yn dibynu, y mae anniddigrwydd yn brysur ar waith, a hyny yn codi o'i ddrwgdybiaeth euog ef ei hun. Y mae llawer o achosion wedi arwain i hyn yn laf, y mae presenoldeb y Swis- iaid, y rhai sydd yn derbyn i'w hymddiried bob swydd a gorchwyl o bwys, a'r rhai sydd yn cael gwell tal ac ymborth nag unrhyw un o'r milwyr Neapolaidd y mae drachefn yr anfri a daflwyd ar y fyddin trwy ei rhoddi o dan arolygiaeth yr heddgeidwaid, ac yn ddiweddaf oil y mae y gyfun- drefn hono o yspiaeth sydd wedi ei dwyn i mewn yn ddiweddar, yr hyn sydd wedi gosod y swydd- ogion a'r milwyr cyffredin yn erbyn eu gilydd. Wrth gario allan y gyfundrefn hon o yspiaeth y mae cylchlythyr wedi ei ddanfon at swyddogion y taleithiau. i chwilio i mewn i fywyd blaenorol y milwyr a'u perthynasau a'r canlyniad yw fod llawer wedi eu cymeryd i'r ddalfa gan yr hedd- geidwaid, wedi eu condemnio a'u danfon allan i'r ynysoedd. Y mae y fyddin yn teimlo y diraddiad hwn, ac nid yw yn annhebygol y bydd rhyw symudiad mawr yn cymeryd lie mewn canlyniad. Yn Sicily y mae agwedd pethau y fath fel y mae bywyd a rhyddid y deiliaid yn hollol wrth ewyllys achwynwyr cyffredin. Saethwyd un o'r gwrth- ryfelwyr yr hwn a gymerodd ran yn y cynhwrf diweddaf, o flaen ei dy ei hnn yn Cefalu. Cyn derbyn yr ergyd marwol gwaeddai Rhyddid am byth Ychydig o ddyddiau yn ol cododd terfysg yn nlialeithiau Rhufeinaidd Bologna a Viterbo o dan yr esgus o wrthwynebu talu trethoedd. ond rhoddwyd hwynt i lawr. Defnyddiwyd mesurau egniol i atal digwyddiadau cyffelvb rhagllaw. Y mae ymysgaroedd trugaredd y Hywodraeth Bab- aidd yn cael ei ddangos trwy y dull y maent wedi ymddwyn tnag at y carcharorion politicaidd hyny a geisiasant ddianc o garehardy Palliano. Y mae holl denantiaid y celloedd cynhyrfus wedi eu gosod mewn haiarn, ac y mae y llywydd milwrol wedi derbyn cyflawn ryddid i gyflawni pa beth bynag a welo yn dda. Heblaw hyny y mae pob math o ddodrefn wedi eu cymeryd o'r celloedd, ac nid oes ganddynt ond y muriau moelion.
----AWSTRIA -A SARDINIA.I…
AWSTRIA A SARDINIA. T,. I mae sefyllfa pethau yn gymhwys fel yr oedd- ynt yn y dechreu. Ni wna Piedmont wneyd yr ymgais leiaf i ddynesu at Awstria. Y mae. y gallu olaf, fel y gallesid disgwyl, yn ystrywio yn erbyn Cyfringynghor Cavour, ond trwy wneyd hyny ni wna ond gosod ei hun yn agored i ddarostyngiad mwy. Yr oedd yr Ost Deutsche Post wedi haeru nad arweiniai gwersyllfa o 20,000 o filwyr Sardin- iaidd yn agos i AlessandriR i unrhyw arddangos- iad cyffelyb ar ran Awstria ond fe ddywedir i ni yn awr fod llywydd y fyddin AWltriaidd yn Itali wedi derbyn gorchymyn i ffurfio gwersyllfa o addysgiad yn nghwr eitbaf Llyn Maggiore. Y mae hyn yn gosod Awstria mewn sefyllfa led an- nghyfleus, gan fod y newydd o Turin ya dweyd fod y bwriad i wneyd gwersyllfa yn Alessandria wedi ei roddi i fyny. Er mor ddarostyngol yw hyny i urddas ac anrhydedd Awstria, y mae yn gadael i'r byd weled ei bod yn eiddigeddu ober- wydd dylanwad cynyddol Sardinia yn Itali, ac y mae y mesurau y mae hi yn eu cymeryd yn erbyn y deyrnas hono y fath fel y maent yn cael eu han- nghymeradwyo yn gyffredinol gan y galluoedd eraili.
- ,.::HUNGARI. ! I I ... I
HUNGARI. I I Y mae ymweliad Y merawdwr A wstria i gymeryd lie ar y 3ydd o'r mis nesaf. Y mae y fath ddar- pariaethau eang a chosttawr yn eftel ei) gwneyd gan yr awdurdodau fel y maent yn siwr o gael derbyniad rhwysgfawr os na chailT un calonoe- Gellir barnu beth yw teimlad cvffredin v bob! oddiwrth y ffaith fod y Hywodraeth wedi CrfYll ar luaws o'r Hungariaid mwyaf dvlanwadol i "gcisio enyn arddangosmd o deimlad ilafriol vn v bobl a bod y rhan fWJllf 0 honynt wed: gomedd gwneyd dim ar lath beth gan ateb nas gallesid trol anm dd.grwydd a gcfid cenedl wedi ei hvspeilio o'i hawnderalI i ddangos arwyddion n lawenvdd a diolehgarwch mor hawdd a hyny. Yn fuan ar ol r .oc iad yr Y merawdwr i Hungari y mie yn bwriadu caniatau rhyddid neu faddeuant cyffred- inol i drosedd wyr politicaidd, ac fe fydd iddo hefyd symud trethoedd neiliduol, fel y gwnaeth pan yn Itali, ond ni rydd i diet Hungari fwy o awdurdod nag sydd gan y cynulliad Loinl-ardo- enitiatdd. P E R S I A Y mac y cytundeb hoddweli rhwng Lloegr a Persia wedi cyrhtie-dd Tehuran. Ni ebytnerodd y cadarahad ohonoleyn ddioed, ond fe ai'wyddid yr ysgrif gau y Shah yn mhen mis yr oeddid yn meddwl. Y mae digwyddiadau diweddar wedi gwneyd rhai cyfucwidiadau yn angenrheidiol
- S T C 1 T. Y . I
S T C 1 T. Y I Mae yn anliawdd cael aewyddioa y Sicily gan fod b moddion a .11 rbod- I apt 'diyno wedi ei gi hwn mae r hyna ganlyï. c«el ei ledscnu a'i oood ar y mux-i ajeK.i— AT BOBL DINAS NAPLES.—BTV> FYDDO CNDEB ITALI.. Frodyx,—Y mae ein ?ormes?r .rei?on' j ). deb ?dgy?elyb y? ein gorm ? nag. | oriom. Rfae yn eyhoe( n C-ofirSnl Uvdn I emberb^ymi™ • ?wr?edd. '?Uj??t, fi?In y .7d-n wraqpdd, Niochwant am awdr mydiau. i Yti(ro'hwant am awdt,* U*vrfti mwv liecl ai ionlis i,t ) f fod jt < 8m J- I I, pcid i-gtedu; brady onllya dyw ni j ad diwedd ar eii; an., yn ys.od ei fywyd ef. Maddenweh i'W,1\ iouainc;- fe, ond na wnawn byth iddo P c as triaid ttvyllodrus. Nid meddwl aoft waed^ frodyr, o-nd anobaith sydd yn enyn vy sytiiadaa byn. v Bydded i'r gwarthrudd o honynt ddisgyn ar bea yr anglienfil sydd yn gorfodi potl i- gvflavtii: fath weithredoedd. I fyny, gan hyny rhfklu law wrth y gwaith, a bydded'i ni ddysgii brenliin- oedd i goflo mai dynioft/ydynt, ac i'r bobl i ddar- fod byth a'u gormeswyr:—Hir fyddo undeb- Ital- H- i r fydd'o undeb, ltal- aidd fyw. POBL DINAS PALERMO.
NEWYDDION CYMREIG.
NEWYDDION CYMREIG. Ruv.Ni.-Damwain Angeuol.-Dydd Mercher, yr 8ed eyfisol, cymerodd dam wain alaethnsle yn ngwaith Rumni, yn agos i'r Tafarnau Bach. Fel yr oedd dyn o'r enw Evan Rees yn gweithio ar un o'r patches, ac wedi tirio yn Iled bell o tan glogwyn o cldwear; syrth- iodd y ddaear arno ef ac un arali, sef gwraig J'ohn I Jones, Tafarnau Bach, yr hon hefyd oedd yn gweithio yn yr un Ile peryglus; ac anfonwyd eu heoeidiau anfarwol mewn eiliad i bresenoldeb Duw. Parodd yr I mgylchiad gyffro mawr yn y gymydogaeth-pawb am y cyntaf yn rhedeg i weled pwy oeddynt yr anffod- I usion, oblegid yr oedd ary patch hwnw ryw berthyna- I as i r rhan amlaf 0 dealuoedd y Tafarnau Bach. I Gadawodd Evan Rees, weddw wan iawn ei hiechyd.a l dau oblant i alaru ar ei ol. Perchid ef yn fawr fel I dyn addfwyn a heddychol. Nid oedd y wraig ond 29 I oed, ao yn fam i 4 o blant, pa rai yn nghyd a'i phriod hoff a adawodd i alaru ar ei hoi. Ar yr un dydd, mewn rhan arall o waith Rumni, cyfarfyddodd dyn arall a-i angau ar y patch lie yr oedd yn gweithio. Ni chlywais ei enw, na dim yn rhagor nag mai Gwyddel ydoedd. Ychydig, ie rhy ychydig sydd o deimlad yn y Cymry yn gyffredin at eu brodyi y Gwyddelod. Dylem daln mwy o sylw iddynt, ao yn lie gwawdio eu hanwybodaeth, ymdrechu i'w dysgu a'u goleuo, fel y byddo iddynt. o leiaf gael eu cydna- bod yn ddynion, yn lie bod fawr well yn ein golwg na I chreaduriaid direswm.-Gohebydd. DOWLAIS.-Cynaliodd y Trefbyddion Calvinaidd yn nghapel Hermon, eu cyfarfod pregethu ar y Sabbath a Llun y Pasg, pryd y gweinyddodd ar yr achlysur y gwemidogion canlynol, Peirch. J. Hughes, swydd Feinonydd, D. Humphreys, a R. Havard, swydd Caerfyrddin J. R. Hughes, gynt o athrofa y Bala R-Lumley, Abertawe, a D. Saunders, Aberdare. Cafwyd arwyddion amlwg iawn o ymweliad Duw ai bobl trwy yr holl gyfarfodydd. Ar yr achlysur hyn hefyd gwnaeth yr Eglwys benderfyniad i yggwyfl ymaith yn llwyr oddiar ei gwar, y baich blinderus o hen ddyled y Capel, yr hwn pan wnaed y penderfyn. iad, er ys tua dau fis yn ol, ydoedd yn t223 98 7c, as ar ddiwedd y cyfarfod pregethu, rhwng y tanysgrif- ladau blaenorol, a'r casgliadau ar y cyfarfodydd dile- wyd yr holl ddyled yn llwyr, a chafwyd befyd ychydig sylltau dros ben hyny, er adyweirio a g-weillaau rbyw ranau o'r capel yn ystod yr haf dyfodol. RISCA, ATYN-w-Y.-Mawrth 30 a 31 oynaliwyd oyfar fod pregethu gan yr Annibynwyr yn y lie uchod, pryd y gweinyddwyd gan Mri. Griffiths, Newport; Davies New Inn; Stephens, Sirhowy; Edwards, AberdiLr; Rees, Cendl; Thomas, Towyn; a Harries, Morfa. Yr oedd y pregethau yn nerthol, a'r gynulleidfa wrth ei bodd.—Cyfaill.
I MARCHNAD LLUNDAIN II
I MARCHNAD LLUNDAIN I I i Ji, I M'irk Lane, Dydd Llun, Ebrill 20. 7 116 "'1:1' 11 ir oeaa Y cyfienwadau 0 Wenith a Blawd yi wytbnos ddiweddafyn gymedrol, ond yn dra chyfla; n o Haidd a Cbeirch. Yr oedd masnach yn araf. ?A? y gwerthai y brag a Is. y grynog y. ?i. Yr 06dd L y(?bvdig o godiad yn mhris y ceirch, ond yr?ddy L cyaenwadmewn Haw yn pwyso ar y f?chnad??Y? o(?dd y Ffa yu sefydlog, a'r gwe?bi?? ffafJI °*y Ffa Nid oedd )nd ychydig Bys yn y ferchnad ypr?auynsefydlog. Darfui ddy?wSiad?S teg adfywio masnach yr hadau; gwnaed masnach gymedrol mewn hadau Meillion a Trefoil am y,pria. 1 iau blaenorol. J Gw?iTHLto?r,?yn.newydd..48 0 66 o I Lloegr, coch newydd 47 0 58 0 ?mor,CyfandirEwrop.52 0 78 0 it lAiDD,atFalH j J J" CEiRCH, Lloegr 9ft n 28 0 Scol,land 20 0 20 0 I    Fi-A, ?-7. 'TiX:v:.v;.v.v £ j g » Prs, Lloegr, gwynioa ^35 0 38 J brychion 35 0 ■ Ó PiMLH!!D,goreu,ysacho28bpwy?.60 0 52 X- y?i!38 0 45 OT yr?heb 1suro, .y baril..28 0 31 o
ICANOLBRISIAU YMHERODROL !…
CANOLBRISIAU YMHERODROL I CANOLBRISIAU YMHERODROL I AM WYTHNOS A DERFYNODD. Ebrill II. Gwenith. Haidd. Ceirch. Ffa. Pys. s. d. s, d. s. d. s. d. g. d. 53 11 40 » 24 4 39 10 38 5 I
LIVERPOOL WOOL MARKET, APRIL…
LIVERPOOL WOOL MARKET, APRIL 18 I 8. d. 8. d. Laid Highland Wool, per 241bs 16 0 ?  WIt(e High!anddo. 18 6 20 Laid Crossed do. unwashed 18 o 20 ? Do. do. washed 20 0 l 6 Laid Cheviot do. unwashed 23 0 22 6 Do. do. wrshed 23 6 28 ? White Cheviot do. washed 12 0 40 0
I MARCHNAD YR YD LIVERPOOL,
I MARCHNAD YR YD LIVERPOOL, I H Dydd Mawrth, EbriH 2 1. r oedd yn y farchnad heddyw nifer dda, a masnach weddol mewn Gwenith; codiad 0 Ie i 2c y bwshel or dydd Gwener, yn gwneuthur o' 3c i 4c yn yr wythnos PeiHied :-Ymofyniad cy- medro y fa?h oreu mewn barilau am brisiau cynyddol 0 6c i Is mewn rhai amgylcbiadau er wythnos i heddyw. Ymofyniad am Geircb a? l brisiau o c y 45 pwys uwchlaw y prisiau blaen- orol Gwerthiad lied fawr ar Flawd Ceirch, yr J I hwn sydd o ic Us y llwyth yn ddrutach. Ffa A Mp U a Is 6c yn uwch na wythnos i beddyw. yn^riaion ni wnaed ond ?na wythuos i beddy?? w  a. d, 8. d. I 0"m"' 8»v„ j TO p»js ? 4' ?6 r 1-rddon ?. 8 2 I I werddon 7 2 8 0 I Tramor, Cyf. Ewrop. ? ? ? ? HAIDD Unol Da!. a Canada ..7790 H.uDD,ygrynog..44 048 0 T;;mor.V. [) 4 lilt Tramor..???????"??? ? 3 3 ?3 8 Ceirch. Lioegroa, 4 pwys. 3 8 4 2 Tramor. 0 0 0 0 Ffa Lloe1 z1 r v Grvnog Ymber 40 ??  Iwerddon a r Alban S8 039 6 l J"An»or 640 Q Prs,wb€rwi,gwyuionJ 40 0 43 0 L-amor.< 40 0 42 0 ? ?EiLLHp,goren.ysacho280 pwys.. 43 0 44 0 yj aii .42 9 43 0 Y<p.?nig. ? Q? 0 America .y barn o 196 pwys.. 29 0 31 0
LONDON CATTLE MARKET.
LONDON CATTLE MARKET. Comparative Prices ofcorrespondi-nq weeks tn 1856 1857. Per 8lbs. to sink the Offals. Ebrill ?1,1856. Ebrill 20. 1857. • f d 8. d d. s d ''I Coam & inferior Beasts 3 4to? 8 ? 4' to?'? '? Second quality, (litto 3 8 4 0 3 8 4 Prime ?r? Oxen 4 2 4 (; 4 6 4 10 L'rime Scots, &c.t. 8 4 10 4 jm 5 0 Coarse & inferior Sheep 4 I) 4 4 4 (i 4 10 I Second quality, do 4 6 4 10 5 0 r) Q. ) Prime coarse,wooled, do. 5 0525450 I Prime Southdown, do.. 4 ? 8 &10 r 2 I Lam hs n 0 ? 2 6 ? ? 0 Large coarso Calves 4 2 5 0 4 0 5 2 I Prime small, do. 5 2 5 8 5 4 5 8 LargeHr? 3 « 4 2 3 8 43 I L?,rge H,s 3 4 2 3 ?-i 4 2 Neat sma!] Poikers 4 1 13 4 4 5 0 LIVERPOOL, | Printed and PubIshed hy ,TOHN LLOYD, at his I .egidence. H, St. Anne Street. Liverpool, Wed- I RMd?y, Ap" ?, Hoy.  t