Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
Q L-¥SGM1FE,N",:■■
Q L-¥SGM1FE,N"■■ Prydnhuum Dylld I LUN, CIIIVEF. 13. Yrydym wedi derbyn papurau Paris am ddydd Aau diweddaf; rynnwysaut ertbygl o Vienna, yr hWilaamserwyd yn dra diweddar; a'r hWn, os gellir ymddibynu amo, sydd o gryn bwys. Gellir colio fod son wedi ei gyhoeddi yn ddiweddar, ynghylch y gwrthdystiad a ddanfonodd Dug bilxe Waimar i'r Gynnadieddfa, yn erbyn cys- 5ylltiad Saxony wrth Prussia, yr hyn a ystrriai ere yndm dinystrioi i'w iawnderau, am mai efe yw'r etifedd ?esaf i'r gorpn eithr haerir yn awr  fed ef wedi galw'r gwrthdystiad yn '01 'i (?f we'di g,,Alwlr g?vttl i,dystiad Yti -ol, a'?t .-P?r/?, C/?? 8.—Ymddeugys fod y newydd. o'r Eidat a gyhoeddasc m (I(l L?tel ei gadarh- hau. G?'e!som lythyr o H{iun?. ?m y l8fpd o Ionawr, yr ?wn?gynu?ys yj- yma?jrodd can- ?y??:'—;? Yr ydym yn gweled ?diar u e h eJ.. derau y ddu?s hon ihe?yddm' y Huyddwyr ?capoTItaidd yn ym\vprS)Uu.—?'d oe neb ??ythyrau anghydcdd o ddiweddarach arnsemd ?'edt ca.eleu derby ?c'r pärJ hinT hynny;e'tht, hy shy sir mewn ifythyr 6 FforéQceam y ?6ain IlysL)Ysir Tnewti il? 6 Flore r?) ceaiii y '16,i i tt [o'r mis di woddi f] nad y.w y rhodegwr (post) o lo'i- Mis -y? Khufainwedi yrnddangosdros?raidyddia?. Ymddengys fod y Pab yn gvliVUb i Ffer- dinand, yn elyn i rydd-did yr arg:alfwasg. Y rnae efe yn ddiweddar wedi gorchymyn i swy., <M"gion y llythyr-dii yn ei daleithau ef, i I)e,idio dosbai-ti,,u neb Jlysargraffau, neu bapurau Hewyddion heb awdurdod y Cardinal ag sydd yn ysgrif-raglaw i'r wiadwriaeth. Vn y tyw- yllwch yn ddiau y cynnydda gormes a thrais oreu a phwy a ddicholl ammeu mai mammaeth oreu duwioldeb, o'r fath a berchir gan flaenor- iaid Eglwys Rimfaiii, yw anwybodaetii Cyhudoir Bonaparte, ymhapurau Hamburgh a ddeibyiiiuspm y bore hwn, o fod a Haw gau- ddo y ii y terfysg a'r bradwriaeth yn yr Eidal; dywedir fod y Cadfridog Bertrand, yr hwn a aeth. gytlag ef i Elba, wedi bod yn Milan, prif sefylifalr bradw riaeth, amryw weithiau.
Advertising
¡:d YSGADAN. "V J'vTn.(1 Llongaid o YSGADAN o'r. -CAT- "dhW)1;O.b ABERTEIFI, n^vy.ld ddyfod i menvn I l'l'l;,fa'V{aa\"wcrth eau J. WILLIAMS, gerllaw y 1/tree Manners, ar y Strand. An lawer mai Ysgadan Sir Aberteifi yw 7I 5 on ^adan ajifygir dros y mor, and y saw! a Uroto'r rhai ac a fedro (anu;, a gaitfadua110rl y ^waluuiiaetb.. L HYSBYSIAD,  Ma? y Parc?. JOHX Jj?KiNS, o Hencocd, I. Yl'r'Y'Sh YSfl: ?'?????'? a'i frodvr, ei ?'! ?'? ??'.??"??LKD D Y PA LAS AIHAN ¡;yn,!ul ?-? y yn cvnnwys syhvadau byrnon a ?<X&tty-?mf.??.? y.?f ?rypyngc?uc?!yiio! PE?ODt. ?''?? ?d,D))w ??'?'?'-Ys?rythu?u v S ac' ?ohaeth y Duw- ll'Ù;doliaf.t!ulll DuwJ sef J-1 .«o«laHuogrwydd "i t:olIwybo'dap!h '?h?thr?cnnoideb 'Sy?w'tder sancteiddrwydd ?'f!dc?tht!)eb Ei dda?ni Ji ras, a'i drugaredi ?'amynedd ?'?dHondeb ¡ewvitys ?'s:auad ?:' ?ndtgpdigrwydd ?'?rwn-cdfi ?'dd?ofatnt ?'M?,yfnf-wif))nMch -??Dduw, yn Dad, Alab, ae SI)ryd PEN?onn. A. ma-fapthDuw ??ethotcdigaeth AUl g?ngor liuw V cyfan1mod newydd ?wahano! rhanau y personau AddaSy C^Ca,nmod Addasl'wYdd'y c?yfammod £ OD Am y Srea dlSa«b yngy?- rediD J\mgJeaig;tet1)dy" 1 ryvyM ?bcr?C??Hh- ?diady?-yf?th?d"d'?a 1m gWymp dYn 11: a tiltr, ?e, ec 'Ilth ('hod 11 Ac?X??' ° ??'cc?hod p?? 1 A 1I1. ]ŸfJr e d_ fl,yna' /.turrl. dynoI'¡ 0 an o,eith F"l 0t ¥: arn A?eJ????? ?' "???.y.??mmod new- ?'??.?.  Amyre' Am ?n:t?''??t. I bar??!???? Duw Ani ?ryB?dod Xvi r. ?m fr lihi?i iLt  (IV PEWOD V. Am brynedi^aeth "r""O A., ahvedigaeth Am?dfnpdi??pth A n -i1, -I?.d Am gytifiwnhad Am fabvvysiad Ant (t(t iiid Amddi(i ,a it Am sanètdadhad PIEN'VOD VT. Mai-wo};K»tli y corp^i A nftriil()Itict) -I, ell.,Ii(i il;.dd)'fridiad''ÜJ'ist Adjtyt'odiad y mi'irw Y f;trii ddhveddaf Tragywyiklol gosp yr an* nuwiol Chvynfyd ,tragyrwyddoi wryn- fyd y smut. PENtTOD VfT. GwyhoRaeth am Ddaw Am tfydd Am obaith Am gariad A in ed ifei rwch Am ofn dinviol Lkuverrydd yslyvdof l)ioklis:aiTvrh i Ddúw IfmiaH-ymholiad: Gydtiuriiad ag e,y\lyJpw Am y gnis o amyii<s<»l Doethineb ycbrydot Cydwylmd dda Duw I'frvxoi) Vm. A-ni wi-.tndo Am weddto Am fedydd Am swper yr Arglwydd Amganu niawl ■ • PENNorr tx. Am e^hvys Hdllw Dyledswydd aelodau egl- wysiS Swydd ^weimdog Dyledswydd yr eglwya at y g we hii dog » Swydd dtaconimd. Dysgyblaeth eglwysig PENNOO x. Hyledswyddau touluaidd Dyledswyddau pcrthyiuisol Dyiedswyddau gwladol A'i. 'Ga}ff y Ow*ith^ ^^¥,QDAU- '.ç.'U Y',GWtllit'yd j'cwag imr ?ynted ag y ceffir J'lIIft"dl J¡VOno[ 0 cHwau? b ?Argref&r y ^ai-ibapnr ? rhagorol, a Hythyren ? Yr II, Cymm:ysity rwbl ?? I?'?P Rh?. pri I I '3, 0 bellaf. tn Bydl! i  ?".S??o ^dcg etiw, a gjtnmrp-ro 'u ?,osl)a.rthu. a ch?:-ill yr ar.an ?? ym??-o a?rlioddir yr elw ??,rcaill '? 6,ti, ?, rtu az alin foho am daoo. 0  Gweimido,ion o bob enwau, ??yd ?? ))lys'r.Yr Q;.l c"eilt i dderhynenwnn yml1b,:partlt 0 11 ^I Id vdt W dan.fort rr A.d.?rtr fr, l?id Ydys yi, cei-lio (Ii i ¡'IIb¡' Nld ydys yn ceisiodim arian gyda'? enw, ondyn ,i9 t4i ti am bob I"han wrth ei .derhyn. '8;, Crfrn:ydder llythyrau) J. Ji:ltkins, Quaker's r.? N? SÜuU¡ IYab. i CAR DIGANSliIRE" AGRICULTUKA-L SOCIETY TilE PLOUGHIIVG y ATcII f r the UPPKfl fJLSTRTCT. • to be conducted with Two Horses abreast, .w.itho«t a last General Meeting of the Sactfty, LJ b<M>N WKD^T^SSSAthe. 1st day of MARCH next. I" Ca(i<!tJau> AS ill meet; at ].,t (I;ly,of ricxt. Ti??? ini?(-t? at 1'aibot-and at te.1 vit?.Cion 'at the tite ;,Iougllill- I)t',for PR}:.MIUMS,.?F?R?O/  To the best Ploughouui Foui f«:iin^as. To-the next best. Tnree GHtnfas. To the third in merit i iuiiieas. And to the fourt'i. One Guinea. ,??BQWEN,Scer6tary. LIechryd, February 7, iSly,|^  ?b???r??? CYMDEITH?S ??ETHYDDOL "S??? ??T?n.Y. Y CYrA.R???Rt)!?Y?tDRECIId)-os yr A RDAJ. .?'TihbL!? I  1 1 ,(I;.Oq yr A RD AJ. pCHAF, i ?e! ?i ddwyn y?tia?n 2;?n Dd;m G?]'y! 'yn ocliraif eu gilydd. heo mi (;yrrkdydd, a rcfilwYftynl( N?hyfarfod CyHrcJino! di\\Mt!nf v (:ytn<)ciUtHS, ipA ar Ddydd MKUCHEU, y ltaf o. Fi-> M v VRTH nesaf. Cyft?rfydd yt?YCI-ylii,eisn-yf, Y]il ;1111 dile4i- o'r thrwy ymufyuyn y Gwcstd:ti, y Tutbot, a'r Go?erddan A:.nm,cyfarwyddt hwy ?t y Tir a ddewiswyd i'w Aredig. GWOliRAU A GYNNYGIR. I'r Gini. I'r goreu,nesaf..Tri Gini. I'r-trydydd mewn teilyngdod'l)au Gini. Ac i'r pedwarydd. Uh Giiii. J. BO WEN, Ysgrif-raglaw. fMechryd, Clnvefror 7, 1815.. DAEARYDDIiVETH. Cyhocddzcyd Chic-efi-or.11, Y TRYDYDD IIHIFYN 0 Draetliawd ar Ddaearyddiaeth; Yli UW.\ SYDD I'W GYFi.WYXO I ?, "?F??OG 'CF?'.R? ? ) Trwy ei gcnnaA ei haD, ac i'w gymiwjs newn:ÓrlvN1r I Rhif,yn, 2s. 6d. yr un,. '] < Riufyn,2?.M.y-t'un?? ?' MAK y (jvvaith hwn yn lioci-,di, a dyd 'r iclacth am HH?rywio! Wtcdydd y Ddttpar, (.'vntc?iacth cu Tt-i?o)ion,;K't)' M??aA?tc A i-fe?-i?a,: &( &e. yo?hyd.a?Arweini.ut i Wyhcd?c??oSPryddineU), sefdes?ritin.do Ddosbarth yr ?aol? vjjun (?'wyhod.y;) ywir Amserau L!anw a Thrarr MoT-, 'Di??iattyr ?fa6! a'r Ucuad Yil 01 y canolig symm?diad? 'Apsawdd y Tymhorau, &C. &C. Gan ROBERT ROBERT, 6 Qaer?yhi. Derbynir enwau atto gan DAVID ,LR,UAI, Ai^aphydd y Papnr hwn, a THOMAS JENKINS, Argraphydd y Cambrian, Abertaw.e; EVANS, Caerfyrddin; AVII.MAMS, Aberystwyth; JENKINS, Aberteifi; a chan y Bardd G\5ILYM MoR<;AN\Vcr ■ ynghyd a chan agos holl Ddosbarth.wyr Llyfrau Cymreig yng Ngwynedd.
 I , - .I . AT EIX COHEBWYR..…
 I .I AT EIX COHEBWYR.. (f-:t' r)t>rhyniasom y cYI}1mwyn'sfJ:U;f'nlik)mtqàr till cyhoeddiad diweddafEnglynion 9,der^y^w^jbifSB,. nymdcith?s Aorhydeddus y GwyqS!I¡I;J. ?Lm?? dau??c a twnadw yd i fod yn r<'<i-:n'M'aft?uat- Harr?? fedd, 1\ Edward., o'r Nant—Ltythyp?os.??aticts.' CaerTudd—Joanna Soutbcote Tait irian—nAA Go- mero, Brecheifuog—a Cbymiygiadau seicha-, t*' ■ ensii. j
[No title]
Yr ydym wed! cael cynnifer o jythyran caredig O(tdi¡ wrtha'nrywo'newyH?swyrda, y rh.ai ydynt, gan I mwyaf, yn ein hanfiog i gadw Socn Gomcr heb tachittdo, os yw ltynhy alluedig, gan addaw cef- nogaeth yn y modd niwyafbaelionus, fel yr ydym yn cloffi rliwng dad fcddwt ynghytch y modd i jmddwyn rbagllaw; ac am hynny ni's gallwn, yn bl'cin bwriad yr wytlinos ddiweddaf, ddywedyd dim yn dcrtynol cyn ein cyhoeddiad nesaf, canys ni's gellii fael cyfie. i alw y perchenogiori yngliyd cyn hynny. Yn y cytamser yr ydym yn teinilo (iiii bull ain dan y rhwymaii niwyaf- cedyrn o ddi- olchgarweh i'r Boneddigion teilwng hynny, ag ydynt wedi anilygu en cymmeradwyaeth o n liafur, a'u pavodrwydd i'n cynnorthwyo yn y fath fodd annisgwyliadwy, ac ynidrechwn hyd y iiiae ynom i'w boddio. e Rhyngodd bodd i'r Arg. Canghcllawr i drefnu John >Morgari Rodolph Deere, Honheddig, o'r Bontfaen, Moi-ganwg, i fod yn Feistr anarferol yn y Penllys- tiy fmith f Court of Chancery ). ■ ■_ Y maeyr Arg. Canghellawr wedi trefnu Mr. Alcn, o Drefaldwyn i fod yn Feistr anarferol yn y Penllys- cyfratth. Yr Vvythnos ddiweddaf, gosodwyd y Parch. Enoch Thomas, FiRat'Hanta!r Nangwyn, mewn meddiant 0. berygloriaeth werthfawr yMorfil, ar annogaeth y GwirAwihydeddus Arglwydd Milford. Yi- ydy-s wedi dechreu tansgriiRo yn helaeth tnag at {falu'r draul am arolygn'r flordd o Abertawe i Aber- hoiiddn, i'r dibcn i w' iieutliur toll-fforcld newydd rliwng y ddwy drefhyn. Yr ydym yil. deill fo(I b%vi-iad- gan, reoleid(lwyr y pysgodfeydd yn Edinburgh i ddwyn ysgrif i'r Seneddr yti erljyn aror-drosi pysgod a halltwyd gartref, ac os yr vsgrif hon a wneir yn gyfraithj bydd o iawer o ntwed i bysgodwy Cymni:—gwel Rhybudd Prydlon 1. ap Pedr, i Sion yr ysgadanwr. Dydd Gwener diweddaf yr oedd trtgolion swydd Faesyfed i gyfarfod i'r diben i ystyried yr angenrheid- rwydd o gyttuno ar ddeisyfiad i'r Seneddr yn erbyn parhad y dreth ar feddiant; nid ydym wedi clywed pa bfcth a gyttmiwyd ganddynt. Yr ydym yn deall nad yw Gweinidogion ei Fawr- hydi yn bwriadn a(lfvwio'r dretti ddyvvededig ar feddiant, ond yn lie liyimy eu bod yn ineddwl ychwan- egu trethi ereill. Cyfrgollwyd y llong Boscastle, yr lion a hwyliasai o Boecastle, ar y 29ain o Ragfyjr diweddaf, ar dywod Aberthaw, Morganwg, a galams adrodd, boddodd y gwyr oil. Y.w amryw longanf; *>^ ^fi'Hinge^"gwirodau lieb y ma4b amr ? w I 0 n gao.? o (lalti'j, toll, wedi cael eu cymmeryd yn ddiweddar gan loijgau aswyddogionei Favvrhydi>,a'i) gyrru i Falmouth a Phlyniouth. Dydd Sadwrn gyrwyd i Gospd^-gw^iith y Pftntfaen, Janj|e^,Lean, ,gwneiithurwr hoelion, amf ledratfa. hen Isaiaw.ddi ar Mr. D. Jones, gof augor,io^, yn y diet ban. Tonvvd i mewn i fasnachdy Mr. Daniel Joiies^o'r Bethys,geiliaw Castellnewydd yn Emlyu yn ddiweddar, a. lladrattwyd gwerth iool.' o nwyddau, hebla\\ i.')/. mewn arian ac ysgHfan oddiyao. Nid ydysyn gwybod dim am yr ysbeilwyr. I Fe genfydd ein darUenwyr wrth y newyddiou tramor yn y rhifyn hwn, fod rhyfel yn debyg o gbpteryd lie rhwng Breni Naples a'r Pab, os nad yw wedi dechreu eisoes, aewrth y darluniadau a gawsom yivwytlinos hon, yn ein -hysbysiaetban pellenig, o barottoadau a giym inihvraidd Russia, Awstria, FfVaingc, a Phrussia, y mae rhai yn ofni, nad yw Pennaethiaid y Cyfandir yn rlíydd oddiwrth ysbryd liiyfelgaii;- pa ibdd bynnag, nid ydyin ni etto yn edrych ar hyn aurgen 11a dyÜli os -csddo'rgwahanot b!cidiau, i ean???u?yngcian yn y Gymmacfa; er nas gatiwn ragwel??yjd?sie?wydd beth ?S?Iyn. rorlol^Br ? ¡¡ Wythnos i'r SnI diweddaf,mfPe,PlwW;Pfegeth ang- ladd yn Egiwys Hangen<teirr)e, s\Yydf?jp?r?'rddin, yn achos marwo!aeth David Saunders^ V^wain^o Le Gian- rhVdW, gan y Parch. l?li-. El vlatis 1, j-ag y wyf* Iiwn- nw, a Ficar Landefeitiog Yll lyi- '6 (J?-th Sftl. cvi. )5. Gwertbfawr.yngotwg yr ^Vg(wydd yw mar- woiaeth ei saint ef.' Ti,aetii L,,y d?L I)y ,W- iogrwydd a theimtadr?vydd mawr, ?'nac.Hi argraph nciJIduol ar deimladaU'r gynihiUeidfa liosogja thynnodd,, ddagranolygaid .amryw. DarMnwyU I ytrehgedigfet gwr o gvnneddfaii godidog, a christion cydwybodol, yn arwiiin hywyd diniweid, ac yir eyflawni.ei holl dd^'led- swyddau fel gwr, tad, meistr, a chymmwynaswr i'r tlodion, yn y modd lfyddlonaf. -Wythnos i ddoe, tywyswy.d :y llongf Artive, Cadpen Treat, yr lion oedd yn rbyvym o Waterford i Abertawej i mewn i Dinbych gaB long arhlf; yr oedd yr Active I wedi colii ei itw^lbreri niewn ^s'tor^n. Ddoe yr oedd cyfarfod i gael ei gynnal^an drigolion Won, y.11 Beaiiinarist, i'r .diben i: gymmeryd parhad y dreth ar feddiant i'w hystyrhietli; ac'i gyttuno- ar ddeisyfiad i'r Seneddr dros tkliwygiad ynghyfreithau yr yilau.. l Yn ffair, iicnffoi-(Id wytlinos i ddoe, yr oedd cryn j lawer o anifeiliaid o bob math, oiid uid llawer o gais oedd am ilanyut; yr ychydig-a wertliwyd a aethant am | brisoedd gostyngol. Yr oedd yno lawer o geffylair, ond yr oedd y l'liai gwycliiob yn dra ana ml, a'r gwerthiad yn hytrach yn farwaidd.* Gweithwyd y mocli a'r defaid, y i- t iai oeit(l y lit rhai oeddynt anam], yn dia buan. Caws gorcu, o 79s. i- 84s. a'r eii ion, 0 70s: i y?s. a'r cyffhdin 63s. y cant. ¡, Y mae Ffcryll cywrain; gcrllaw Brysto, wedi cael atlait y gwna trwyth (-dicoction) cryf o'r grug cyfFredin itliio (vidg. tunnerio) lledr, bob ddeniyddio rhisgl dcr.w. Dedfrydwyd Thomas Briercliffe, cigydd, o Bolton Feelian, swydd Lancaster., yn y Llys Trin-lisol diweddaf, i ddioddcf tri mis o garchar, am anafu ac arteithio clafad mewn modd crenloii; acyr oedd y.Llys.yn dra blin, am nad oedd ganddynt awdwrdod i ycJiwanegu Fftangelliad I c, yii oedd at y gospedigaeth ddywededig. Nos Sadwrn ynghylch saith o'r glocb, felyr oedd Mr. Britton yn myned mewn cerbydyn o Brysto i Marshfield, efe a iwystrwyd ar Togifil gan ddau ddyn y mail odd un o lioiiyiit yiiillci-i y. ceffyl, pryd y cododd y creadur ei draed blaen, a tharawodd y dihiryn i lawr, eithr efe a gododd yn dra bnati, a thorrasant Mr: Britton yn llym- dost ar groes i'w forddwyd, ac wedi ysp'eilio ei logellau, gadawsant iddo fyncd i'w ffordd, ae y mae efe yii gor- wedd yn glafiawn yaawr heb obaith am ei wellhad. Yr ydys wedi dala dau o't- liadi-on ceffylau ae oedd- ynt yn aiirheithio cymmydogaeth Brysto yr liaf diw- eddaf, yn Leipwl. Yr OeddyHt wedi liedratta gwerth ,I  m.¡ 700?. o gen?ytan?, me\vn ysbaid trt neu bedwar m?s. J Ionawr 29, 1815, pregethodd y Parch. Arthur Jortes, am ddeg o'r gloch, yn Cae-bratdi-y-cafn? od'diwrth Dat, iii. 3. j Am ddau, pregethodd ym Blangor, oddiwrth J(ofo { ixkiL 21.; a gweinyddodd yr oi-dinlizid 1\f' >|;Hv-ydd; wedi gwneud sylwad ar y gnsodiad duyfoji;; 1 mv i* aelodau yr eglwys fyned i'w ffordl, dywedddjl ieii5ai|=fel y catily ii-" Cymmerwch y Duw byw yn l|rilj' ildfiioni, a c ynuchaf dedwyddweh. A Mab Duivlyilj, Dywysog, ac yn Iachawdwr. A chymmerwch yr \s bryd Glan yn unig Sancteiddydd, yn Arweinydd, acyn Ddiddanydd. Cynmierwch air Dinv yn unig real i fucheddu, profi, a chredu. Cymmerwch ddydd yr Ar- glwydd i'w dre 11 lio yn sanctaidd a hyfryd, gan ei achub bob awr i addoli Duw a'i ogoneddu, felly liefyd y cewch fendith Duw ar eich eneidian a'ch cyrph. Cymmerwch ofal rhag anghofio y ddyledswydd o wasanaethn Dnw yn denliiaidd, yn feunyddiol. Cofiwch mai gogoniant D ii wsy(Id i gael y blaen ar bob peth." Am chw.c;h o'r g)och, pregethodd vn- Ngliororion, oddiwrth Act. *X,. 2^. ;> I;an adgotio petliau ag oedd VH fuddiol i'w cofio gan bawb, a sylvvi arnynt beunydd. Tej fvnodd trwy weddu Cafodd arwyddion cariad di ragrith gan lawdroedd. ]>. gstlar i'w gyfeillion ym. adawodd o'r ardaloedd! Gwasanaetliodd hwy yno yn ddiwyd a gofaltis, yn agbs i chwech o flynyddau, Gad- awodd yr achbs yn eu plitti heb ddim dyled o nn swllt. Deisyfodd ranyn en gweddian; aildawasant wrtho yr ewyllysient Iwydd iawer ar ei lafur yng ngwaith ei Arglwydd yn Deptford ac Woolwich, y Ueoedd yr yd- oedd gal wad arno i ddyfod, Yr ydym yn gobeithio y cofia y Gweinidogion ein bod wedi cael colled, colled fawr, a'lI bod fel defaid heb arnom fugaiU Bydd da gennyna eich gweled yn dyfod liyd attoixi-(iALiR.
ISENEDD YMERODROi."1-
SENEDD YMERODROi."1 ? -1 ?? I TV YR 4RGLWYDDI. ff Dydd lav, Chwcfror 9.—Rhoddodd larli Fitzwillidm rybiuid y byddai iddo ef roddi cynnyg ger bron y dydd Mercher ynghylch y Meiwyr. Arglwydd Egremont ysgrif i'r Ty i aliuogi yr offciriaid i newid eu tiroedd eglwvsig a'u tai ani diroedd a thai ei-eill a- fyddent fwy cyflens iddynt; darllenwyd yr ysgrif y waith gyntaf. })ywedodd Argjwyd(i Melville, mewn attehiad iAr- glwydd.Egremofitj fod Gweinidogion ei Fawrhydi wedt trefiiu j^esurau addas i ragfiaenu gornestrhwng neb o'r swy.ddogiou lnilwiaidd, yn gaiilynol i'r I.,IYS nVilwraidd ar Syr JohVi Murray, gan fod hynny wedi canlyn y Llys a gynnalwyd ar y Milwiiad Quentin. I TY Y CYFFREDIN. Dydd JaM, Chwcfror 9.—Cyflwynodd Mr. Onslow ddeisytiad o Guildford yn erbyu parhad y dreth ar fedd- iant. Gofynodd Mr. Ponsonby, os oedd Gweinidogion ei Fawrhydi wedi gwneuthur i fynu en meddyliau, i gyu- nyg adnewyddiad y dreth warthus hon, neu i ymwrthod a hi yn gyfangwbl? Attebodd Canghellawr y Trysorlys mai ei fwriad ef oedd gosod amryw fesurau pwysig i ystyriaeth y Ty, perthynol i gyllidiaeth y wlad ac yr oedd efe yn barod i fynegH nad oedd parhad y dreth ddywedcdig yn un o'r bwriadol, oddieithr fod yr heddwch a'r Áiiaric"b! ,ot gadarnhau. .Vita gvfyqcAI(i Mr. Ponsonby, a oedd y Ty i ddeallfod y dreth 4t^(»f.A»9n i gael ei rhoddi i fynu yn gyfangwbl? Att^boi^ yc^ngbellawr, Bid sier, oddieithr tybied o't p S!ij-,uii -,tg oedd efe ynghylch eu cyunyg yn fwy gvvrtliddadleuadwy na'r dreth hon," Ystyriai„Mr, Whitbread fod hyn yr un peth a dywed- yd, u Os na chymmeradwyweh y mesnrau a gaf fi eu cynnyg, rhaid i u-i fyred at j dreth ar feddiant, Areithodd y Cadf. qnscoync yn crhyi: parhad y dretfa. | a therfynodd yr ymddiddan ar y pwngc hwn. | Dywedodd Mr. Whitbread, mai gan y byddaian- sawdd cyllidiaeth y wlad 1 gael ei dwyn dan ystyriaeth y Ty yr wytlinos. nesaf, yr oedd lie i feddwl fod y Gweinidogion yn wybodus o derfyniad achosion Ewrop, a hod y cynhadleddwyr wedi terfy?n'r dad- ieuon ag oedd yn gwarthmddo en cynnu!iiad. Da ganddo ef fnasai gwybod, os oedd Arg. Castiereagh wedi-cymmeradwyo Cyhoeddiad y Tywysog Repnin- os oedd tynged Genoa yn hysbys; ond uchiaw'r cwbi, pa un a ellasai'r wlad yn awr edrych yndaen am dawei- wch scfydlog ar y Cyfairdir ai peidio. Nid oedd efe yn ciiwennych sylwi ar y modd gwarthus ag oedd y gVn- nadledd yn cael ei dwyn yndaeu yn y gymmanfa. Yr oeddynt megis yn ystyried fod achosion Ewrop i gael eu terfynu trwy roddi cynnifer 0 filiwnan i'r naill Benadur a chynnifer i'r Hall, heb barchu teirnladau ac iawnderan gwledvdd anymddthynol. Yr oedd Canghellwr y TfySbrlvs yn medd.wl ei fod ef yn amddiffyuarfwy attebiad; ond nid. oedd gariddouii g^rl!i^datll'r;dfl>wedyd y byddai Arg. Castiereagh <Uls^v4lyd o Vtciina mewn ychydig ddyddiau, ac eistetid yn eil^ pryd y ga.llai efe'amlygu I yn-gyflawnlioH drefiviadaii-V Gymnmnfa ond yn^V cyf: amser ni attcbai efe.un got'ynlad ar y pvyngc.. y Trysorlys ei fod yn bwriadn; cynnyg adnewyddiad y' WT«iitlw;ed i gvfyngu taliadau'r Arian-dC-i arian bathoK Cynnygodd Mr.-Robinson ryw rfcoleiddhhdan, L ga- niattau masnach ddirwystr riiwng, Alitita a'r India Or- llewillol, sef bod i gynnyrcii y ti, a iiniegi siwgr, &c..gael ei drosglwy-ddo VH ddigyfVwijgli Malta mewn llmigau Bfy tanaidd, a chaniattau i'r p^rcheuogion gymmeryd nwyttt .yn o), Qcn-hwyHo i It avail,'fel y byddent yn dewis. -Cytttiuw),cl a'r ll uvnfwriadau.
'"' '-' '''CY.WTD0?i!.
'CY.WTD0?i!.<C?<?-?. ?;? ?.   KI- y DYN YN EI GYFTWR "O DDIN.IWSTDEWVDDJ 1 CUEDU 'rwyf i'r Creawdydd, Yn rhad, o'i ddaioni rliycjd" Lunio dyn. O laned oed<U Yri Eden cyfiawh ydiSedd. > Gwnaeth gorph dyn 0 briddynbrau, Cywreinwaith cu ei rannau: Ond diddadl anadl einioes, Ni(I dleiii- liwn, I)ttw a'i i-lioes, Ae ef ei litin.ilw fvwliau, A phur anadl i'w ffrOenati. Enynnodd Ion ein Por a'n Pen Orwych enwog wreichionen: Yija (lyll yii eltai(I aetli, Gwir degweh y gre'digaeth. Rhocs l' er lawlder Q lendid I'w gorph a'i enaid i gid A rlioes gyfraith berlfaith bur, Un etto Nw ali Datitir. TJniawn ddeddf wedi greddfu Oedd hon yn ei galon gu. Rhodtaimewnmawranrbydedd, Yn linn Duw ei hun a'i hedd. Gwaraidd wr a gaeawdd IbN Ar ei ddelvv liardd wiwlon. Uniawn ydoedd ei euaid, < Dim ammhur na chur ni chaid, Rliyfcdd greadur hefyd, Ef is nn oedd ben y byd. Yma rhoed y mawi iiydi; Neb cymmaint ei fraint a'i fri, 'Cwchlaw IIDCW n I"I"TNN redd a clilod- r < • lOfewisoddDnw ei osod.. ,'f .?AIdl;xsgiuifti defaitt dofion, ? ?y??t-Gjjt.tew,?-Uewtton,' 41-?vil g?",Ych,ac vehain .Da?t.Jroedvrhoed y lhain. I ,Cjt '?f'A??yttteddant, h i O t«W i liwn ufuddlifint. ■ ?? R?!MpMC?nadenydyt)t, b ii ddu yn gwau mewn gwyBtj cii swii lliaws oe(ld ? t??wfrithynydyfrocdd. Dyn oedd ben, ef oedd frenin, I'w crynhoi, a'u troi, a'u trin. Rhoddai hwn a rhwydd hynt Enwau addas iawn iddynt. Nid oes un diwasanaeth, Digon yw mai Duw a'u gwnaeth, Ond y dyn wed'yn ydoedd Neulltnedig, unig oedd. ♦ 'I)oedd o'r bron iiii o lioiiyn'- Addas i gymdeithas dyn. Ac yna ein Ion gwiwnef, Gwn;tetli xvi-ai,, %N,eii o'i asen ef. A'r wasr adwy nvvgedig Gwnai yntau ei cliau a chig. Cyfeilles o'r fynwes fail Oedd ein mam ddinam ddoniau. Cynutiar hygar ei hagwedd; Cai'i, gwr ptii- gyst,.r oli gwe(ld, Gwir adwedd o'r gwr ydyw, Gywir ei gwedd a gwraig yw. Ac asen sydd agosach Nac 1111 perthynas nac acli. V Am hyn y gid ei dad bob dyn, r A'i dylwytli oil i'w dilyn; • Ae wi-tiii glyn pob dyii dit ■? O'i wirfodd dros ei yrfa. A'r wraig gun, dda fun ddifai, Adda lan a ddtlynai. 1 Adda a'i wraig Efa gaid Yh uniawn o un enaid. Pwy gred ddedwydded oeddynt, tiniawn, nioi-.gvfiavvii-gyni! Nefol, dethol fenditbion, O'i i-ydd i-aa a tod,dai'r ION: A Phai-adwy. gymmwys gti Iddynt i gyfanneddu. Ni Uiddid i.ddyn wledda Ar b<ib peth 0'i;th(jretb dda. Yii yr ardd tii walmrddwyd l Ond iip pren 0 bercheii bwyd. Dyna g.vfiwr y gwr. gwych, r A'i ragor'ol wraig eurwych. ?, I 1 i'.h:c;u ™}/» '■ -1 11 11 1. p. JONES.
Family Notices
'.#J 1" I' r. ESGORODD, Yn Heol Dov«rr Llnudain, y Gwir Anrhydeddus y Beudetiges Dinefor, ar ferch. Peadetiges David Thomas, Yswain, oDîWdficld, gerllaw Llanfairmuallt, ar ferch. • PRIODODD, i T Wythnos i ddoe, yn Casgwent, William Crawshay," Yswain, o Cyfarthfa, Morgallwg, à Miss Thompson,, nith Robert Tho!nusot),Ysw.o Abbey, swydd Fymvy. g, Nliss ilil ai- i t Solo- Mr. Moses Lemon, Llawfeddyg, a Miss Maria Solo- mon, merch Dr. Soloinoii, o Dy Gilead, gerllaw Lei pwl. Yn EgJwys Llanrhian, gerllaw Tyddewi, Matthew Bowen, Yswain, o Benybcnglog, & Martha, meroh icu- angaf y diweddar Richard Perkins, Ysw. o Lanrhian, swydd Penfi-o. Yn ddiweddar, Mr. David Jnlian, meistr y llbng Fame, o Aberystwyth, & Miss Williams, o'r. JJnlcoru yn y dref honno. t Wytlinos i echdoe, yn Bettws'DisseiiJi; sWy\Jd,a.(?s- yfed, gan y Parch. R. Jtwes, Fiear LtaftH^glfe'tv Mr. Dansy Sheen, Cwmmawr, a Miss Elizabeth o r Nant, y ddau o'r plwyf uchod.. Yn YVorgrave, ar yr £ '8ain o.Ionawr, Cadpen jHaiinier, 0'1' mal'ch-osgordrlion Bl'enhinol, mal> Syr T. Barwnig, o Bark Bettisfield, swydd Flint, aMiss Ximienes, unig ferch Syr M. Ximienes, o Le'rArth, Berks. Yn Mvnwy, Cadpen William Bennet, o'r Llynges Frenhinol, a Mrs. Aldrcd, o'r dref uchod. Yn Brynbyga, Mynwy, Mr, Francis Wolett, Llaw- ¡ feddyg, a Miss Prosser, ,y ddau o'r dref uchod. ¡ Bt-, FARW, *—— ? 1 Nos lau diweddaf, yn Broxbonrne, Herts, lie yr oedd efe ar waith yn arolyj^'i, ffie,i p'r Testament Newydd Syriaep, at wasanacth y criscian%ii>n o'r iaith honno yn yDwyraiu, y Parch. Claudius Bucha: un, D.D. Ar y 25ain o lonawr. yn 42 oed, Henrietta,y-gvvra.g y Gwiadwr Anrhydeddus, v Cynghorwr, a'rBarnwl- call bwnnw, Dafydd Nanncy Ellis, o Wvnfryn, Eivionydd, \swain; yr lion oedd tin o'r gwiagald mwyaf rhin- weildol mewn e!usengar\vc.ii yn ei uoes. Byddai ys dda pc bae llawer o foneddigion Cyrcru a Lloegr yn gytfeiyb iddi. Yn Llundain, John Rowdier, Yswain, nai Thomas Bowdler, Yswain, o Rhydings, gerllaw Abertawe. I- Yn ddisymwlh, yn Glaurhvd, gorilaw Arbcrt"h,*y Parcliedig Jonathan Hughes, Curad Castellderrau, swydd Penfro. Yn ddiweddar, yn Moretown, gerllaw Tinbyeh, D* fed, yn 84mlwydd oed,Oweii Thomas, Yswain, bruwxl ynghyfraith i'r diweddar David Saunders, Yswain, 0 Glaniiiwdw, swydd CaerfyrdJin. Mr. Edwards, o Aberystwyth, gynt 0 long-gadlas ei Fawrhydi yn Deptford. Dydd Sid, John Bowen, Yswain, o Abertholwyn, gerllaw Aberystwyth, gynt casglwi- cyllidiaeth ei Fawr- hydi yn Abei teifi. Yn Windsor, wedi hir gystudd poenus^renrv Proc- ter, Yswain, o Abediafesp, swydd DrefakUvyn. Ym Mrysto, ym mlodaii ei dyddiau, Miss Sarah SQ- phia Doberlev, merch ieuangaf y diweddar Mr. George Ö J c Doberly, gynt o dref Mynwy. Miss Elizabeth Davis, merch John Davis, D. D. gynt Ficar Mynwy. Dydd lau, wedi hir gystudd nychlvd, yn 59 mlwydd oed, Mr. Hyam Barnett, Gof Arian, yn N -h-tt ik yw, yr b-.vn oedd adnabyddns 1 lawer vn Nehenbai th Cymru. 'I' Yn -n 60 inlwydd oed, Mrs. Bowen, o Glandovan, gweddwy diweddar Barch. E. Bowen, o Lanllwny,. swydd Caerfyrddin, a chwaer Syr Erasmus Cower. Yn ddiweddar, yn 75 mlwydd oed, wedi hir gystndd, yr hwn a dttioddefodd gvda gwrolder cristianogol, y Parch. Eewis Day ies, Peryglor Llanfihangel Peny bed w, gerllaw Cilgeran, D vfed. Ar y Sydd'o'r mis hwn, Mr, Daniel George, o'r Ccin- coed, plwyf Llandefei'og, swydd Caerfyrddin. Ar yr 1111 dydd, Y Parch. William Ellis, Curad Aber, Yll Y. Gogledd. Yn Noigellau, Lowry Lloyd Williams, nnig ferch Mr. Wlliiams, Dirprwywr, yn y dref uchod. I I ————- ————
h ' MARCIIX ADO EDD.k
h MARCIIX ADO EDD. k CvFSrtriDFA Yn, IIeot.as Marc, CnrrEF. 33. Yr feedd jmia cyflawnder hC'wth 0 Wcuith H?egt'y iiOTe' hwn; cafodd y goreuon gwerthiad buan am o 1, dd:etitll''h¡., y grynog yn ddrnttach nag wythnos i hedd- y?T?a?r gM'?MnaTmmor yr 1111 modd. Gwerthwyd yr ,?:?d.<j[;)dtn!?.ye'y??? yn ddruttach. Yr oedd y F^a ,héfyd y? ?1?'nttaeh. Cafodd y Ceirch gwcrthi?d eb- rwydd, am 0 ddeutu 2s. Y grynog yn ddrnttach. Ni waaelhpwy?j??d.???ydig ym marchBad yr Hadau. Prisocdddcrbynadit-y yr Yd, y Grynog. Gwcnith coch 9,0$1 iOs (iwenith gwyn bis i 48,& i 305 Haidd (licirley)- tife i 3% Brag-gwclw ( Pale j G5s i 70s Ceirch 22s i 25s Polauds 24s i 29s ) Ffaceuylau new. 27s i 33s Hen Uh'ccSvhm- '?s i 38s li ell lf?t ce t f-,71?tu- i 30?s Ffaeolomenodnevv. Sis i 35s Hen fta colomeno-T 36s i Vis Pys at ferwt —- 4l2s i 48s Pys lhvydion 33s i 3lis Pris cyfartal yr Yd yn Nghymru y Grynog (Eight Winches- ter Bushels ). I Gwen. I Rhyg. Haidd Ceireli s. d. s. d. s. d. s. d. Swydd Forganwg 65 1L 0 0 26 10 %) 8 Caerfyrddin 61 11 0 0 30 2 15 10 Bcnfro I 51 0 0 0 25 Sj lj 0 — ,? hertpifi 70 10 0 0 S? 0 15 1 Frecheiniog I 73 2 ? 61) 0 1 0 I.? 8 :— E ae;yfed 61 0 0 0 28 3 27 10 ———Fynwy 70 0 0 0 I' 2? 6 i 0 0 Drefaldwyn 65 4 38 6 ?8 9 | ?1 7 Meii-ion 68 4 0 0 1 36 0 ? 1 Ffliijt 55 0 0 0 33 9 | 21 4 Ddimbech 51 4 0 0 30 3sj 22 8 Caernarfon 61 0 0 0 29 4 21 0 ——- Fon 0 0 0 0; 28 0 16 0 Pris Peilliaid (Flour), y Sachaid 0 280 PeiUiaid teg, 60s i 65? I Eilion, 55s i 60 Prisy Barayn Llundain. Dydd Mawrth diweddaf gorchyinvnodd yr Argl. M;icr i'r dortli bedwaran (quadem) vvenith i barhau am lid. I Pi-is cyfarlal Sitegr Gicincu (Brown), I Yn ol y cyfrif a wnawd yr wytlinos a derfynodd Chwef. 8, yw =t'3 14 4j y cant 112 pwys, lleblaw yr Ardreth a dalwyd, neu sydd i'w ti-alix ar ei dtosglwyddiad i Brydain Fawr. Prh y Cig, lteblaw y B riw-fwyd. y Masn 0 3 pwys. t Cig Eidion 4s Od i 5s 4d Cig Maharen 4s Kd i 6s Od j Cig Llo 6s Od i 8s Od i Ci?Tyrchyn 5:8dt7sUd I Prisyr lIopys (Hops), yn Smlthwark. ri CYÐAU JHGS). Kent 5t 11), i 81 15s Sussex 51 0s i 71 10s Essei 71 Us i 81 12s I IlAWER SACHAIT (POCKETS). Kent 61 10s i SI 0g Sussex 61 Os i 71 16s I Farubam 11J Os i 131 Os Pris y TAedr yn Leadenhall. Crwyn Gwadnwi (Butls) 50 i 56 pwys yr un, 2nd i 93d. F-reill, 24d i 25d. Gwirod-gylieithgrwyn (Merchants'' Backs), 19d i 19id. Crwyn' Uclu'ifed (Dressing Ilides) lRbd i Uid. Ceriiyd-^rwyw'te^, 19d i 2JM. Crwy n Lloi, 30 i 40 pwys, 34d i 36d. Ereill, 50 i 70 pwys, 34d i 36d. Ereill, iu i 80 pwys, J4d j 36J. Crwyn Morloi bychain, (Seals Greenland).. -45d i 4Sd. Ereill, mawriou, ydwsiiT, 120sil60s. Crwya Cettylau cyileithiedig (tanned j 1-d i-d. Pris y Gwer yn Llundain. s. d. Marchnad Wlijtechapel 0 0 St. j allies 5 0 Clare 0 0 & 0  Cyfartalwch 5 0 s. d. i A0 jwer y d, ref y cant 96 0 ulel),Il It"ia 83 0 —— gii-),ii R"ia 78 0 -— Sebori 78 0 Defnydd trtddedig 65 0 garw 40 0 Greaves 26 0 Rhytion da (Dregs), 12 0 Sebon Colfran 108 0 Brychlyd hJ4 0 I lelyn 92 0 r — Pris Canwyllau—Moldiau. 15s Od y ddwsin. Ereill. 135 6d y ddwsiu. r f" M AR CHN ADO ED D CA^TREFO L. i?? ?, ABERTAWE.-—-Gwenith, 58s. 4d. Haidd, 26s. 4d. _Ccirch, 20s. Od. y grynog. ,v BRVSTO,—Gwenitliv 6ls. i 64s> :Haidd, 28s. i 30s. Cetroh, 18s. i 20s. y grynog. PeiUiaid teg, .54s. i 72s. ac Eilion, 46s. i 53s. y sachaid. LIVERPOOL.—Gwenith, 9s. Od. i 9s. 9d. y 70 pwys. Haidd, 4s. 6d. i 5s. lid. y 60 pwys. Ceirch, gs. 9J. i 3s. Od. y 45 pwys. Pys at ferwi, 50s. Od. i Ads. oJ. y grynog. Peilliaid teg, 5*2s. Od. i 55s. Oil. ac Eilion, 47s. Ode i 50s. od. y 280 pwys. Ffa, 40s. Od. i 42s. Qq. y grynog. Brag, 103. od. i 10s. 9d, y 9 glwyu. ■
.RHVBtDD I REITHWYR (JURY)t
lawer o ytndrech a thraul efe a clrfifnocM ffordd fel y baasai iddo gael bodyn un o'r Rheithwyr, ac 7n 11 tenor iddynt, gan Iwyr ymroddt trwy'r amser i far\v ei hun yn hytrach nas i'r carcnaror arnser i fzil-w e i 'liu ii yti fi y ti-acii ii a g i'i- c arettaror gael cam. Boddhawyd y Barnwr yn fawr a'r hanes hwn, ac wedi diolch yn galollogkdo am ei fynegu, efe a geisioùd gennad, cs'byddai" ei Arglwyddiaetii byw ar ei 01, i fynegu'i hanes, .fei y gallas.ai'r ceuhedlaethau a ddeuai i'w wybod, yr hyn a gan- 'attaodd y Rheithwr, ac ar hyn terfynodd y gyfrillaclt. Bu fy \\i'r Rheithwr 15 mlynetkl wedi hyn :— Yr oedd y Barnwr yn holj am dn.no bob blwy- (Idytil, ac am iddo fyw ar ei ol; efe a adiodiiodd yr haues uchcd..