Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
-'-NO-DI()N (:rR  NODION…
-NO-DI()N (:rR  NODION ('JYLCH.I VIWBLWN fod yr achos goreu yn Mhenmachno yn myned i gael colled fawr, yn symudiad y rheithior—y Parch. M Roberts, oddiyno i Rhosybol, Sir Fon. Y mae y gwr parchedig wedi bod yn fiaenllaw ia wn gyda'r adfywiad presenol ac wedi dangos yr ysbryd goreu er cael pobl at y Gwaredwr. Y MAE digwyddiad dyddorol yn cael ei ad- rodd ynglyn a'r Diwygiad yn Nghaernarfon, a gymerodd le wythnos i boreu Sul diweddaf. Yi* nghapel y Bedyddwyr yno gwneir rheol ar Sul y bedydd, i gloi y drysau wedi y cymer y gynulleidfa arferol ei lie. Y boreu dan sylw ychydig wedi 11 y boreu clywidcuroar y drws ac wedi agor caed mae y Parch. Evan Jones, (M.C.) oedd yn awyddus i fyned i mewn er bod yn llygad dyst o'r gwasanaeth. Parodd ei ymddangosiad lawer o fwynhad drwy y lie. 1* PABHA y gwres a'r tanbeidrvvdd yn Pen- rnachnofelpan dorodd allan gyntaf. Dywedir fod yr olygfa, nos SuI diweddaf yn darawiadol i'r eithaf, pryd y derbyniwyd deg ar hngain at yr Ordinhad o'r Swper Sanotaidd. Pan yr oedd y Parch. W. Thomas, Llanrwst, yr hwn oedd yno am y Sul, yn Ihvyddo i roddi penill allan nad oedd y teimladau yn tori^ allan yn orfoledd parhaus. Yr oedd Ysbryd y Peth Byw wedi meddianu p«.wb, a phawb yu drwm dan y gawod. Y MAE y cyfreithiwr ieuanc, Mr. Dan Wil- liams (gynt o Borthmadog) wedi ei apwyntio-i wasanaethu yr un swydd o Ddirprwy Ddertyn- ydd Cyffredinol yn Lerpwl. Mae yr apwyntiad yn un pwysig ar lawer cyfrif, ac yn brawf fod yr awdurdodau wnaeth yr apwyntiad yn gwerthfawrogi ei allu ynglyn a'r swydd yn Ngogledd Cymru. Oafodd Mr. Williams brof- iad helaeth iawn yn nghyflawniad y swydd yn y Gogledd y blynyddau a basiodd, ac y mae yn ymadael gyda dymuniadau goreu y rhai ddaeth i gyffyrddiad ag ef. V YR ydym yn sicr v bvdd canoedd o'n darllen- wyr yn falch o'r detholiad o "hen emynau," a gyhoeddir genym yr wythnos nesaf. Mr. D J. Jones, MeistrLlys Ednyfed, Pe-nrhyndeudraeth sydd wedi ein hanrhydeddu â hwy. Gwnaed y casgliad ddwy flynedd-ar-hugain yn ol gan y Parch. J. Bowen Jones, gweinidog gyda'r An\- nibynwyr gynt o Aberhonddu. Adnabyddir y casgliad hwn fel casgliad o emynau gwlithog Diwygiad '59, ac yn wir cyn hyny. Sieryd y detholiad anfonodd ein cyfaill i ni drostynt eu hunain y dyddiau cynes presenol, XJNWAITH eto yr ydym wedi llwyddo i gael caniatad i gyhoeddi un arall o donau adnabydd- us y diwygiad, yr hon o ran nodwedd ac arddull sydd mor llawn o fywyd a Teflwch y Rhaffau." Y don ydyw The Glory Song," a genir gan y Mri. Torrey ac Alexander, yn Llundain y dyddiau hyn. lIyderwn y cymer y cantorion hi i fyny, yn debyg fel y maent wedi eymeryd y rhai gvhoeddwyd eisoes. Deallwn fod Mi«s May John yn bwriadu ei charm at ein geirian Cymraeg nos lau yn yr Assembly Room. Bydded i'n cantorion gymeryd i fyny y cydgan, fel ag i roddi pob chwareu teg i'r don boblog- aidd hon. Fel y gwelir Mr. Jones Morris sydd wedi cyffeithu y geiriau, ac efe lwyddodd i gael caniatad y cyhoeddwyr i'w chyhoeddi. ER'S tro bellach nodweddir gweddiau a phrofiadau gyda dymuniadau am gael gwared o'r hunan." Mae yn ddigon posibl fod yr hunlle hwil yn dangos ei hun mewn gwahanol agweddau ar bersonau, ond y mae hefyd yn fwy anhawdd i'w oddef mewn rhai ffurfiau na'u gilydd. Ac un o'r ffurfiau hyny ag sydd yn ei wneyd yn hagr ydyw, pan y mae dynion yn gosod eu hunain mewn amlygrWydd tra yn ceisio dangos Ceidwad i eneidiau eolledig. Y mae yn resyn na welai y cyfelllion hyn eu cam- gymertad. Rhaid fod yr hunan" wedi dod i'r amlwg yn tawr iawn yn Llandudno ddiwedd yr wvthnos i gynhyrfa y dyn ieuanc hwnw i waeddi, tra yr oedd gwr adnabyddus yn arierch —" Llai o a mwy o Iesu Grist os gwelwch yn dda." Mae yr elfen hunanol yma, wedi ei goddef am ddigon o amser a mawr hyderwn yn awr y ca ei borthydd ddigon o ras rhagllaw i'w lwgu yn gw hI a hollol. Y mae yr hunan-gynhaliaeth anesgusodol hwn wedi taflu llawer o ddiflasdod ar ysbryd ami un oedd yn awyddus i weled y Pen Mawr ei hun. w LLAWER o ddyfalu sydd y dyddiau hyn gan rai honant eu hunain yn wyddonwyr cydnab- yddedig, parthed y goleuni" sydd yn dilyn y wraig dda o'r Dyffryn. Er eu holl honiadau y maent yn methu yn Ian ag esboaio y Ilewyreh- iadau hyn-yr unig beth boddhaol iddynt hwy eu hunain, a phawb o'u cwmpas, allant ddweyd ydyw. fod golenni tebyg wedi bod o'r blaen fiyriyddau lawer yn ol. Ond i beth y ceisir dyfalu, tra y mae y wraig yn ei symlrwydd yn adrodd hanes ei throedigaeth ei hun. Beth bynag all y "goleuni" fod, mae cenadwri y wraig dda hon yn sefyll yr un, ac ni ddylai y ffaith fod dynion anianol yn methu sylweddoli yr hyn sydd yn cymeryd lie, fod yn un rhwystr ar ffordd derbyn yr hyn ddywed fel gwirionedd. Ceisia rhai Gohebwyr ddweyd nad oes neb cyfrifol" wedi gweled y "goleuni," tra y dywed rhai eraiil ag y mae genym bob ym- ddiried yn eu gair, eu bod hwythau wedi ei weled. Gwneir pob ystrywiau i geisio gan y wlad gredu mai ffug ydyw y cwbl. Dywedwn Duw yn rhwydd iddi," i fynegu ei chenadwri raslawn, a bydded iddi eto gael nerth i wahodd llawer i droi o gyfeiliorni eu flyrdd." TERFYNODD cenhadaeth y Parch. Joseph Jenkins, a Misses Davies ac Evans nos Snl diweddaf yn Llanrwst, ar ol cael cyfres o gyf- arfodydd mwyaf hendithiol. Y mae yr argraff- iadau mwyaf dymunol wedi eu gwneyd ar eglwysi y dref yn ystod eu harosiad yno. Bydd yr arddeliad gafwyd nos Sul yn hir ar gof a chadw. Yr oedd y dylanwadau nerthol a ddisgynodd ar y cyfarfod yn un o'r pethau grymasaf deimlwyd yn y dref eto Pregethwr grymus yw Mr. Jenkins a gallu ganddo i ddwyn adref y gwirioneddau at galonau ygwrandawyr; tra yr oedd y ddwy foneddiges ieuainc hwythau yn amlwg yn llawn o gariad at y gwaith y maeofc wedi gymeryd mewn Haw. MAE yr Efengylydd a'r Efengyles wedi rhoddi eu cyhoeddiad yn Maenofferen, Beth- esda, a Bowydd yn ystod mis Mawrth. Can't yno dderbyniad serchog, yr y"ym yn sicr, oblegid oid bes dim gymer yno yn well na'r symledd sydd yn nodweddu y triawd hyn. ddk- TRA ar ymweb? ad a Choawy yr wythnos dd? weddaf y mae digwyddiad gymerodd Ie ynglyn a'r «3rd o Benrnachrio yn deilwng o sylw. Un. noson itdiwedd yr wythnos yr oedd y flarjciau glow yn cynal cyfarfod yn nghapel y Wesleyaid, ac o fewn rhyw gan'llath ilr Ile yr oedd haner dwsin o "hogia drwg" y dref ho an yn gwatwar ac yn dirmygu y gwaith da oedd yn myned yn mlaen yn y capel. Yr oeddynt wedi eu cymhell amryw nosweithiau yn flasn- orol i fyned i "glyw yr Efengyl, ond ae'nt gyda'r unig amcan o gael hwyl am ben en cydnabod o Benmaehno. Tra yr oeddynt fel hynar gongI yr heol yn "ymddiddan am y pethau hyn,' syrthiodd dau o honynt, bron yn ddiarwybod ar eu gluniau ar yr heol, gan ddechreu llefain a wy1,0 am dragaredd. Aed i hysbysu y cwmai yn v cape], ac aeth un o hon- ynt alian at fechgyn Conwy, gan eu perswadio i fyned gydag ef i'r cyfarfod. Felly y cjchwyn- wyd ond nid oedd grisiau y capel wedi eu cyrhaedd nad oeddynt oil wedi disgyn, a shoddi'i arfau i lawr. Cynorthwywyc' hwy i fyned i j mewn, ac yno y caed un o'r golygfeydd m • y,>f tarawiadol ac argyhoeddiadol o waith yr Ysbryd yn argyhoeddi y byd o, bechod.
■ 1 '—1— ; %— —1— —-— :—-—…
■ 1 '—1— %— —1— —-— :—-— — "CAN Y GOGON/ANT" (GLORY SONG), (By kind permissionkof Mr. Chas. M. Alexander, from "Alexander's New Revival Hymns "). Y geiriau gan J. J. M.- Trefnwyd a chyfaddaswyd i'r geiriau o'r Hen Nodiant gan W. 0. Jones, Bl. Ffestiniog. Pan trwy Ei Hedd y oaf weled Ei wedd, Hyn fydd o-goniant, o-goniant i mi. Edrych ar Iwybrau Trugaredd mor rad Yn ngoleu disglaer yr h rdd Nefol Wlad, Byw yii dragwyddol daf wenau y Tad, Hyn fydd gogoniant y inoliant i mi. Gwelaf gyfeillion wrth Orsedd yr lor, Ami eu nifer fel tywod y mor, Gweled yr lesu yn arwain y Lor, Hyn fydd gogoniant y moliant i mi- .CYDGAN,—" 0 hyn a fydd yn ogoniant i mi," &c.
I-_.-:-; V DIWYGIAD YN Y DE.…
V DIWYGIAD YN Y DE. .-0- Parhau i ledaenu y mae y diwygiad,—rhywle newydd yn barhaus yn cael ymweliad. Y mae yr effeithiau daionus yn amlwg ar lysoedd eip gwlad—meddwdod yn cael ei ymlid o'r tir. Llwyddiant mawr yn parhaa i ddilyn camrau y Diwygiwr, a gwyneb yr Arglwydd yn amlwg ar y symudiad. Nid oes neb yn cael amlygiadau mwy clir o hyn na Mr; Evan Roberts ei hun. mwV clir?o liyii na Mr. Lie bynag yr a, y mae yn offeryn i ddwyn pech- aduriaid i'r iawn ffordd allan o fagl ydiafol." Er iddo am ychydig orfod. cymeryd gorph- wysdra, am nad oedd ei gorph yu gallu dal y pwys ar gwaith mawr oedd yn cael ei roddi arno. ond y mae yn awr ar y maes a galwadau yn dylifo i mewn o bob parth, yn gofyn am ei j wasanaeth. Dywedai un aelod o'r eglwys idao fod yn edrych trwy rai o'r pentwr anferth o lythyrau sydd yn dylifo i mewn. Yr oedd yno rai o Itali, Ffrainc, Norway, &c., &c., a dywedai y gweinidog-Thomas Spurgeon fod effeithiau bendithiol y diwygiad wedi cyrhaedd hyd yn nod i China. Dywed un papur Llundeinig fod y Parch. Peter Price wedi hynodi ei hun dros ychydig amser trwy ei ymoacdia.d ar ddull Mr. Roberts o gynal y cyfarfodydd. Gofvnwyd i Mr. Roberts beth oedd ei feddwl o waith Mr. Price, ac attebodd—" Gadewch j lonydd iddo, y mae genyf fy ngwaith i'w wneyd y mae pob coeden yn cael ei hadnabod wrth ei ffrwyth," a diolch i Dduw y mae ffrwyth yr Ysbryd yn amlwg ddigon ar y symudiad hwn." Pan bwyswyd yn mhellach a no i ddweyd rhagor, amneidiodd a'i law yn derfynol, a dy. wedodd gyda phwyslais-" Gadewch lonydd iddo." Derbynir Mr. Roberts yn wresog iawn yn mhob man. Pan yn myned o Merthyr i Tre- harris rhoddwyd fog signals dan y tren pan yn myoed allan o'r orsaf, ac yn mhob gorsaf ar y ffordd yr oedd tyrfa wedi ymgasglu i'w gyfar- fod, ac yn canu hymnau. Ar ei ddisgyniad o'r tren yn Quakers Yard yr oedd tyrfa o bobi ieuaingc wedi dod i'w gyfarfod ef, a hebryng- asant ef i Treharries gan ganu hymnau adnab- yddus. Y mae hyn yn fendigedig," meddal y diwygiwr. Y fath yma o dderbyniad y mae yn ei gael yn mhob man yr a. Pan yn'Merthyr yr oedd y capel yn orlawn yn disgwyl am dano, ac ar ei fynediad i mewn, bu distawrwydd,—pawb yn disgwyl,—ond ni lan- wodd ef y bwlch. Eisteddodd i lawr: cyn hir dechreuwyd canu a gweddio, a buwyd wrthi am dri chwarter awr pan y cododd Mr. Roberts ar ei draed, a dywedodd mai yrachos o'r caledwch oedd, fod yno rai wedi bod yn ceisio GWNEYD DIWYGIAD, ac na lwyddai hyny byth,-yr oedd ef yn hollol anghymeradwyo peth o'r fath. Y mae gan y Proffesor John Young Evans, Trevecca, lythyr o ddwy golofn yn y Western, Mail. yn rhoddi ei syniadau ef am Mr. Evan Roberts a'r rhesymau paham nad aeth i Caer- dydd lie yr oedd pobpeth yn barod i'w dderbyn gan ddewis yu hytrach weithio mewn lleoedd llai. Dywed Proff. Evans yn mysg pethau eraill ei fod wedi cael mantais neiliduol o fod yn nghwmni Mr. Roberts ddwy waith tra yr oedd yn aros yn wael yn Dowlais. Yr oedd yr argraph ar ei feddwl ef fod Mr. Roberts yn un o'r dynion mwyaf diymhongar a thawel a gyf- arfu ac ef erioed, a buasai ychydig fyrradau o'i gwmni i'r rhai sydd yn ymosod ffyrnkaf arno yn cael y fath argraph arnynt na buasgnt yn ymosod mwyaeh. Nid yw yn ceisio mewn un modd fod yn boblogaidd, ac nidoes a wnelo public opinion a'i ymddygiad mewn unrhyw fodd. Dywedodd un o Dduwinyddion 'penaf Cymru ei fod yn einiawa ag ef yn Tylorstown, ond na chymerodd Mr. Roberts braidd sylw ohono, yngymaint yr oedd wedi ymgolli yn ei waith, a dywedodd yn mhellach nad oedd yn bosibl iddo siarad fel y gwnai oddiar ffrwyth darllen ac astudiaeth ei hun, ond mai oddiar biofiad crefyddol, ac ysbryd crefyddol ysbrydol- edig. Y mae yn anhawdd peidio edmygu ei wroldeb yn gwrthod myned i Gaerdydct yn ngwyneb y eymhellion. Safodd yn benderfynol gan ei fod yn argyhbeddedig mai ei ddyled- swydd oedd peidio. Gwelais ei resymau dros hyny yn cael eu hysgrifenu ganddo. Nis gullaf eu rhoddi oil, ond yn unig ddweyd mai oddiar argyhoeddiad dwfa o ddoethineb y nacaodd, a chredaf yn ddiysgog ei fod yn cael ei gyfarwyddo gan yr Yfbrycl yn yr amgylch- iad. Y mae yr Y sgrifenydd yn rhoddi pwys mawr ar dystiolaeth gwraig y ty lie yr ,u <d yn aroa yn Dowlais. Yr oedd ami braidd ofn ei gymeryd i mewn rhag iddi trwy gymundeb ei gym e ry? '? I fyned i feddwl llai o hono, ond fel arall yn hollol y bu. Ni 8afoàd neb erioed y prawf yn well nae ef, ac yr oedd diwrnod ei ymadawiad vrw i ia< t g iv.di gaii ymadawiad :VI' (;o.iJ.rDod 0 hiraetqg mrldi gall mor ieduai-, bui.t- ;ilig-i -<t, i .■!« mil u mi yr oedd ft bav, b. N << ro N r -Liii gn,ahaniaeth yn ei ymdd ,¡gia. JiS.,t fi awd na ch. hethog, m swr na bach. V m e-"r-I t, stio'aeth dyn a safle Proft. hvans vn prott tivhwnt i ^mheu^eth mai cyiVjeriad godidog yw y dyn ieuanc hwn. Ysgrifeiid Avistin ret y earlyji.-Il Dymun- wyd arnaf gan v Pare". D Mardy Davies, Ponhyoymmer, wneu i yn hysbys fod y fath nifer o lythyrau cydymdeimlad Mr. Evan Rob. erts wi di d li law o bob p.th or lqd, ae hefyd o wit, d 1 tramor eu yn an- mhosibl i ateb pub un, a i fud Idly 11 gofyn i bob un ysg :f nodti gymeiyd hyn fe: atebiad fod Mr. Evau o is yn oyflwyno ei ddiolch- garwch del" nt. Aeth boneddiges ieuanc ac Mr. Evan Roberts y dydd o'r blaen, a gOfYOOild id 'o ysgrifeuu ychydig linelidu yn ei Alhum. ac mcwu ufudd- dod, ysgrifenodd a gani n,—"Credv ch yn. I Iesu Grist; creowch yn Ei dde" ichoo; yu- mlaen at y G viriouedd ynmlaen iI t. F vw.,d yimilaeu at Dduw vnmlaen tiwy '.Va -,d a. dimiyg ynmlaen bob amser; ynmlaen, yn- mlaen. Tystiai boneddwr yn n^hyfarfod E. Roberts yn ISghwmafon nos Lun iddo drafaelio tair mil o fiiidiroedd i fod In bresenol yn y cyfarfod hwnw, ac meddai, feaethwn o amgyioh yr holl fylj i weled y fat't gyfarfod a hwn." Yu yr UD cyfarfod tua Uiuedd y gweith: edi&dau yrnddaugosa! Mr. HoL, ts dan deiml-adau dit- civilol, arri fod y gynu leidfa yn annfuddliau j gym hellion yr isbryd ac ymbi.iai a'r doif i gydnabod eu catnv ddau, omde y byddai ef dfn orfod i adael y c fa.rfod. Gyda hyn, cododd degau ar eu tratni gan waeddi am drugare «d, Tia yr oedd yn bmlwg lod J[yr Efeagylydd yn crynu tel ueilen yn y pvvipud, syiwttt fod rhai o'r bob! yn rby awyddus i d^aic- gos eu hunaiu yn y symudiad, yn lie gweddio— Gadewch i ni," Me(idai "dch:in",os li.i amom e i n hllnain." G weddiwch Lob;" meddai drachefn, "a chofiwch mdui yr hoi; ogoniant i Dduw. Viiiae perygl ofn«d^vy mewn peidio rhoddi y gogoniant iddo Ef." C fei:ic.dd at yr eograipht ynglyn a Heiod i brofi h.l ny. _L
IGreat Horse Sales at Wrexham
Great Horse Sales at Wrexham We beg to call attention to Messrs Frank Lloyd &' Sons, < reat March Horse Sales at Wrexham, which are the largest and most important of the year. 80 Guineas is offered in Prizes, and 4 Champion Cups for the best Show Cob or Pony, Welsh Cob or Pony, Town Gelding and for the best Shire. The Repository is replete with every couvenience and all Sales are conducted u ider cover. High prices are always realised for genuine animals and it is anticipated several foreign buyers will attend this Sale. The Entries; for which finally close by Monday's post, February 27th, direct to the Auctio;iee;s.
I Blaenau Ffestiniog.-
I Blaenau Ffestiniog. Cefier an. y Cyngherdd Malreddog sydd i'w ivn yr Assembly Róonls Heno. Bydd Miss Ma,y John, .B.A.2S, a Hr. John Broad ac erpill yn Cofier am y Cyfarfod Gweddi yx y Neuadd Gyhoeodus, prydnhawn Sadwrn nefjaf. Mae'r Sale yn New London House, — «ostyng- iad pellach mewn pob math o Ddefn/ddiau Dresses mewn du a liiw. 0 Mae Mr. J. T. Owen yn canu yn Wrexham, (liwedd yr ivytlino,, horj. Mae Mr. Smith yr hwn sydd vn wasanaeth Mri Connah & Co yn cychwyn am America tair wythnoa i ddydd Std wrn nesai. DA genym ddeall fod Mrs Jones, priod Mr. Richard Jones, cigydd, High Street, yn gwella ar ol gwaeledd poenus. Gofycai dyn y diwrnod o'r blaen am docvn i Towyn. Pa Dowyn ?" ebai y Clerk. « Wet nid wyf yn gwybod" meddai y dyn pa un i w y rhataf ?" Bu y pregethwr grymus o Fôo Mr. William Llewelyn Lloyd yn traddodi yr hen hen hanes gydag arddeliad, amlwg yn Capel Maenofferen, nos Sadwrn a'r Sul diweddaf. Bvdd yn pregethu yn nghapel Bethrsda nos ytory (nos Wener).. Drwg genym g'ywed am farwo!aeth Mrs. Hugfaes, Waenfawr, a mam y Parch D. F. Hughes curat St. Dewi. Cymerwyd y fonedd- iges ymaitli nos Sabboth diweddaf, ar ol tair wythnos o gystudd. Gobdthlu Salem (A). Rhiwbryfdir oedd yn cynal y Cyfarfod Dirwest nos ri:t pryd y llywydpai Mr. i W. Evans (Glynor). Cyfarfod Gweddi gynhelir nos Sad wrn nesaf. Drwg genym ddeall fod y Parch J. Rhydwen Parry wedi ei gaethiwo gan afiechyd hefyd Mr. J'. Llo; •! Jones, (ieu), Quarry Bank. Eidd- unwn i'i ddau adferiad buan at eu dyledswydd- au. line Eglwys Bowydd wedi pasio i ganiatau cais dau o'i Haelodau iddynt fyned i'r De i ceisio cael Evan Roberts i ddol yno. Ryddent yn cychwyn dydd Sadwrn, ac yn talu eu costau eu hunain. Y mae Mrs Jones, Egryn, yn bwriadu tain ymweliad ,r ardal hon. Bydd yn nghapel y Tabernacl nos Lun nesaf, aeyri Bowydd nos Fawrth. Erfynia Mrs Jones am weddiau yr ardal drosti.—Nos Fawrth bu aelodau o FydcÙn yr lashawdwriaeth yn cynal cyfarfodydd awyr ago red o dan arweiniad y Commissioner Riley. Cynhaliwyd pwyllgor Gymdeithas ddirwestol y chwiorydd, prydnawn dydd lau diweddaf, yn Parhad yn tudalen 8.