Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
The REOPENING OF THE COUNTY SCHOOL. Girl,sl liat Baqds (Black & Sold). Boys d4 F. C. 5." Caps and Ties Also a sinart a$$ortmei)t of Ocntls & Boy$ Twd .Oap" Std, to 2, 11 d ae" New Tweed and Fplt Hats for the Autuniq Special purchase of Little Boys Oap, and Corded jl Hats. Cord aqd Whip BIREECliES, in Grppn.. Browij and Grey. TO BE HAD AT SHOP-YR-ERYR (Pear the, Hall), BL. FESTINIOU, aqd SHOP ISAF, MAENTWROG. THOMAS ROBERTS. September 16, 1910. MAYPOLE BUTTER REDUCED TO PER LB. GUARANTEED TO PLEASE. at any of our 650 BRANCHES throughout the K- d Kingdom S MWPOLE PAIRy COMPANy, LTD. 12, Church Street, Blaenau Ffestiniog. The Largest Retailers of choicest quality Butter, Tea, and Margarine in the Kingdom. Spectols -?r"  ?,? ? Spectolsl- I Specfols! POB PRIS o 2s. i fyny. I Profir (y Golwg yu rhad ac am ddim YN SHOP WM. THOMAS JONES, I Watchmaker, Jeweller & Optician (by exam), J 2, Newboroagh Buildings, Blaenau Ffestiniog. II mimmmmmmmmmmMmammmiammtmmmmimmmmimu ttimmummmmmmmmmmmmmammmmmmmmmmmMmmsmmmmmmmmBammmmammmmimm Yo hollol y peth sydd arnoch ei cingen Gallai y dywedwch Nid oes arnaf angen am Tonic." Y mae pob cyfan- soddiad dynol yn teimlo effeithiau dirwssgol ein dull annaturiol o fyw. Oes o fyn'd, o frys a ffwdan, yw yr oes hon, a rhaid fod ei dylanwad niweidiol j ar y corff yn anocheladwy. Yr ydym yn dra agored i oerfel, ac i ddiffyg ar y cylla a'r afa, mae'r nawsion ambar yn cymysgu a'r gwaed, mae'r nerfau yn gwanychn, yr ydym yn agored i la o anhwylderaa cyffredin, ac yn cael ein bygwth gan afiechydon gwaith. Yr ydym yn iach a chryf un dydd, a'r I diwrnod wedyn allan o hwyl, ac efallai yn beryglus wael. Mae eisiau Rhywbeth, a'i eisiau ar bawb. t A GWILYM EVANS' QUININE BITTERS yw y feddyginiaeth gryfhaol, ac adfywiol, sydd yn gwrthweithio afiechyd, ac yn cadw organau y corff mewn llawn yni, a'r holl system mewn cyflwr perffaith. Wedi eu gwneyd o nifer o'r cynyrchion mwyaf iachusol a bywydol gwybyddus i feddygon. Mae llwydd anghydmarol QUININE BITTERS GWILYM EVANS yn hawdd i'w brofi pan eu cymerir ar ol ymosodiad o'r Anwydwst, neu pan yn wan a digalon, heb archwaeth, yn isel ysbryd, digwsg, lluddedig, a blin ar ei einioes. Ond i chwi rai prawf ar un botel, cewch ryddhad buan oddiwrth eich iselder a'ch gwendid, ac adenillwch eich archwaeth. Nid oes dim arall yn debyg iddo. Cedwch ef yn eich cartref, a pham nad ei gymeryd fel gochelydd. Gwneir ef yn hollol o Lysiau, ac efe yw'r medd- yglyn goreu yn y byd i godi'r gwan i fyny. Gwna fywyd yn werth i fyw. Rhoddwch brawf ar botelaid. GWERTHIR YN MHOBMAN, mewn poteli 2s. 9c. a 4s. 6c. yr un. GOCHELWCH DWYLLWYR. Gofelwch bod enw "Gwilym Evans." ar y label, y'stamp, a'r botel. Unig Berchenogion:- QUININE BITTERS MANUFACTURING CO., Llanelli, S.W. Gwilym Evans Quinine Bitters Gwilym Evans Quinine Bifters I ï T
I. NODIADAU WYTHNOSOLI
I. NODIADAU WYTHNOSOL f CYNHAQLEDD YR WYTH. Cyfarfu yr wyth yn ddyddiol bron ar hyd yr wythnos ddiweddaf, a digwydd- odd un peth a ddengys eu bod yn cyr- haedd pwynt pwysig neillduol yn eu hymgynghoriadau. Yr oedd Canghell- or y Trysorlys wedi addaw anerch y gynhadledd fawr Ryddfrydol ag y trefn- asid ei chynal yn Neheudir Cymru ddi wedd yr wythnos, end ychydig ddydd- iau cyn yr amser nodedig, derbyniodd ysgrifenydd y gynhadledd air oddiwrth Feistr Elibank yr hwn a geisiai ganddo ohirio cynhaliad y gynhadledd,gan roddi fel rbeswm am wneyd y cais y ffaith na fyddai yn ddymunol i Ganghellor y Trys- orlys-yn gymaint a'i fod yn un o'r wyth —draddodi araeth boliticaidd ar hyn o bryd pan y mae ewestiwn Ty'r Arg- lwyddi o dan ystyriaeth. Dywedodd ym mhellach y dygai ei swyddfa ef bob traul a achosai gobirio y gynhadledd. Wedi hyn daeth llythyr oddiwrth y Canghellor ei hun, a dywedodd yr un peth, mewn geiriau yehydig yn wahan- ol ag a ddywedasai Meistr Elibank. Mae hyn wedi rhoddi achlysur i gasgl iadau gwahanol iawn gael eu tynu gan bersonftu gwahanol. Deil rhai ei fod yn arwydd sicr fod yr wyth yn gweled yn lied eglur nad oes newawr ddim gobaith y llwyddant i gytuno, a bod y Cangellor wedi phnderfynu mai buddiol fyddai iddo oedi anerch cyfarfod politicaidd hyd oni fydd y gynhadledd wedi ohwalu er mwyn iddo fod yn rhydd i fynegi yn glir fwriad y Llywodraeth. Cred eraill yn hollol i'r gwrthwyneb i hyn. Iyn- ant hwy fod cytundeb yn y golwg, ac, ai 'hwyrfryigrwyda i osod ei huq mewn safle yn yr hwn y byddai yn bos- ibl, iddo ddywedyd rhyw air a wnai gyt- undeb yn anhawddach (os nad yn an- mhosibl)a barodd iddo alw ei gyhoedd- iad yn ol." Ar y cyfan yr ydym yn cael ein tueddu i feddwl mai y dybiaeth olaf ydyw yr un gywir, ond yr ydym ym mhell o deimlo yn hyderus heb son am deimlo yn sicr. Un peth yr ydym yn ffaelu ei ddeaH yw hyn. Mae Mr. Bal- j four i anerch eyfarfod mawr Toriaici? yn Glasgow heddyw, ac nid yw hyd yn hyn wedi rhoddi cymaint ag awgrym na fydd iddo gyflawni ei addewid. Pa. ham yr oedd yn angenrheidiol neu yn ddymunol i Ganghellor y Trysorlys ym < gadw rhag gwneyd peth ag y mae Ar- weinydd yr Wrthblaid wedi cyfrif ei hun yn rhydd i'w wneyd ? Mae'r cwestiwn yn un anhawdd i'w ateb, ac nid ydym yn gwybod bod Deb wedi rhoddi iddo atebiad o gwbl. Yr unig beth sydd yn sicr. ydyw fod cytundeb neu anghytun- deb terfynol wrth y drws.
BETH SY'N DEBYGOL.I
BETH SY'N DEBYGOL. A bwrw fod yr yr wyth ar y ffordd i gytuno-a chred y rhan fwyaf eu bod- yn mha fodd ac ar ba beth y cytunent ? Anmhosibl ydyw peibio dyfalu, acy mae yn anhawdd ymgadw rhag ceisio prophwydo. Yn ddiweddar yr ydym wedi clywed cryn lawer am ymreolaeth nid i'r Iwerddon yn unig ond i Gymru a Lloegr a'r Alban hefyd, ac y mae yn bosibl mai dyma'r ffordd y penderfynir dyfodol Ty'r Arglwyddi. Cs estynir mesur o hunan-lywodraeth i'r pedair rhan o'r Deyrnas Gyfunol gelwir y peth ar ryw enw amgen bag ymreolaeth, oblegid mae'r gair hwnw yn gas ei swn i'r Toriaid, ac ni allent rhag cywilydd gydsynio i roddi i Gymru, Lloegr, a'r Alban dan ei enw priodol, peth ag y maent wedi arfer dywedyd am dano y byddai iddo chwalu y deyrnas pe'i rhoddid i'r Iwerddon. Dichon er hyny y cytunir i greu pedair deddfwrfa is- raddol a chanddynt awdurdod boh un i drefnu materion na pherthyneni i neb ond i'r sawl a'u hetholant. Os felly, bydd yn rhaid trefnu cyfansoddiad newydd i'r Senedd Ymherodrol-i Dy'r Cyffredin ac i Dy'r Arglwyddi yr un modd. Bydd y gwaith fydd ganddynt i'w wneyd yn llai nag ydyw, a bydd i fesur yn wahanol i'r hyn ydyw. A bwrw y cymer byny le—yr ad-drefnir y Senedd Ymberodrol mewn canlyniad i greadigaeth pedair deddfwrfa fel a gryb- wyllwyd—nid yn unig bydd y ffordd wedi ei rhyddhau, ond bydd yn rhaid, deffinio ei dyledswyddau a'i hawdurdod. Ac os daw yr amser i wneyd hyny, dyna'r amser yr ordeinir y berthynas a fydd yn y dyfodol rhwng Ty'r Cyffredin a Thy'r Arglwyddi. Yr ydym yn rhoddi yr awgrymiadau hyn ydynt werth, ond mae'r ffaith syml ein bod yn eu rhoddi o gwbl yn dangos ein bod yn credu e. bod yn rhywbeth amgenach na chread- igaeth dychymyg. Amser a ddengys.
V DDAU, ETHOLfflD.I
V DDAU, ETHOLfflD. I Yn Walthamstow\ymleddir y frwydr rhwng Rhyddfrydiaeth -a Thoriaeth yn egniol a phenderfynol iawn. Cyfyd an- "fantais benaf y Rhyddfrydwyr o'r ffaith fod yr ethol-restr yn hen, a bod rhai miloedd o'r rhai ag y mae eu henwau arni wedi symud o'r lleoedd yr oeddynt yn byw, a bod eu di-lyn au dal yn waith anhawdd. Gwyr ac eddyf y Toriaid y bydd hyn yn fwy o anfantais i'r Rhydd- frydwyr nag iddynt hwy. Ar y Haw arall y mae rhai Toriaid nid dibwys yn llwyr anghymeradwyo gwaith eu blaen- oriaid yn gwrthwynebu ail-etholiad Syr J. A. Simon ar ei ddyrchafiad i swydd bwysig ac a.nrhydeddus. Yn eu mysg mae dau glerigwr oeddynt yn yr ethol- iad cyffredinol yn gweithio yn mhlaid Mr Johnson, yr ymgeisydd Toriaidd. Yn awr pleidiant ymgeisiaeth Mr J. A. Simon. Credwn ar y cyfan yr etholir ef gyda mwyafrif sylweddol ond nid cymaint a'i fwyafrif yn yr etholiad ddi- weddaf. Yn South Shields mae rhag- olygon y Rhyddfrydwyr yn ddisglaer. Da ydyw deall na ddenir Plaid Cynydd. Mae Mr Will Crooks wedi cilio o'r maes gan adael MrlSussell Reafa Mr Vaughan Williams (yr hwn sy'n fab i'r BarDwr Vaughan Williams), i ymladd gornest deg. Nid yw yn hollol anmhosibl, bnd y mae'n anhebygol i'r eithaf, y bydd i Mr Havelock Wilson ddyfod allan fel "ymgeisydd y morwyr." Os daw, ni fydd iddo ranu Plaid Cynydd i'r mesur y buasai y gwr rhagorol Mr Will Crooks yn ei thanu. Pan ddaw etholiad cyff- redinol, gellir dibynu ar Ryddfrydwyr Woolwich i wneyd eu goreu glas i'w ddychwelyd ef i Dy'r Cyffredin eto. Mae ei abssnoldeb oddiyno yn golled i'r senedd, ac i Woolwich ac i'r deyrnas hefyd.
I Y CANGHELLOR A THlODI.,*
I Y CANGHELLOR A THlODI. O'r braidd yr el wythnos heibio heb i ni gael achos i gyfeirio fwy nag unwaith at Mr. Lloyd George. Nid oes modd peidio gan mor amlwg y saif, a chan mor fawr ydyw'r lie a leinw ym mywyd cyhoeddus y deyrnas, a'r gwaith a wna mor egniol ac effeithiol. Nos Lun diw- eddaf bu yn anerch cyfarfod a gynhal- iwyd yn y City Temple ynglyn a'r Cyngrair Cristionogol Rhyddfrydig a sefydlwyd yn ddiweddar gan y Parch. R. J, Campbell. Sylwer ar y gwahan- iaeth rhwng "Rhyddfrydig"—gair nad oes sawr plaid boliticaidd arno-a Rhyddfrydol." Yr oedd a wnelai gol- ygiadau duwinyddol Mr Campbell lawn gymaint-a mwy hefyd-a ffurfiad y Cyngrair yma nag oedd a wnelai ei sel dros Sosialaeth, Pan wybyddwyd ei fod wedi cael addewid gan y Canghellor i anerch cyfarfod ynglyn a'r Cyngrair brysiodd rhai i fwrw fod ein cydwladwr hoff yn cytuno neu yn cydymdeimlo i ryw fesur, beth bynag, a golygiadau duwinyddol Mr Campbell. Dichon ei fod; dichon nad yw. Nid oes yn ei araeth air a ddyry i neb wybodaeth ar y pen yna. Tlodi oedd testyn yr araeth Yn gymaint a bod tlodi mawr yn y gwledydd sydd yn glynu wrth ddiffyn- dollaeth a thlodi mawr yn Mhrydain, cartref Masnach Rydd, daliodd Mr Lloyd George ar y ftaith nad yw tlodi yn codi o'r naill na'r Hall o honynt. Ni chaniata gofod i ni fanylu ar ei araeth ragorol iawn, a rhaid i ni ymfoddloni ar ddywedyd ei fod yn/ priodoli y tlodi anaele sydd yn ein gwlad i'n cyfundrefn dirol, i ddjogi cyfoethogion yn ogystal a llawer o'r werin, ac i ddiffyg darbodaeth ynghyd a gwastraff. Dywedodd fod yr amser wedi dyfod i ni edrych yng ngwyneb cyflwr cymdeithasol y bobl ac ymroddi i'r gwaith o ad-drefnu cym- deithas i fesur helaeth iawn, a dywedodd mai niwed a dinystr yn unig a ddichoQ ddeilliaw o oedi gwneyd y gwaith ang. enrheidiol am ei fod yn fawr ac anhawdd Wedi darllen ei araeth, credwn fod y Canghellor yn well ac anrhaethipl ddoVthach Sosialydd na miloedd o'r rhai a alwant eu hunain yn Sosialwyr ac a ddrygant achos rhagorol trwy draethu ffolineb sydd yn dyrchrynu llawer o bobl ddiniwed.
RHYFYG NID GWROLDEB.--
RHYFYG NID GWROLDEB. Dydd Sadwrn diweddaf, cychwynodd Americanwr adnabyddus o'r enw Mr WellmanAae amryw eraill, mewn awyr- en neu agerlong, gyda'r amcan o hedeg dros y Werydd i'r wlad hon. Boreu ddydd Mawrth. daeth yr agerlong Trent," tra ar forclaith o Cherbourg i Efrog Newydd, ar draws yr awyren. yr hon oedd wedi disgyn ac yn nofio ar y dwfr oedd ar suddo iddo. Trwy ymdrech galed llwyddwyd i achub pawb oedd arni, ond gadawyd y llestr i'r elfenau orphen ei ddinystrio. Ymddengys ei fod wedi teithio dros 800 milltir cyn tori i lawr. Rhynga bodd i rai briodoli gwroldeb mawr iawn i Mr Wellman a'i gyfeillion, ond mwy priodol ydyVl priodoli iddynt ryfyg o'r lath ffolaf.