Baner ac Amserau Cymru

I gchcubic Cmnvu. ÍJo A t c, 't I KOS S.VDWEN, Awst-iil. (Oddi tortlt ein Gohcbydd Ncillduol). I DEWISIAD YR Ym(;kisyi)D Khvdufiiydig YN KWYItUINBABTli SIR GAKKFYRDDIN. Dydd Mawrth, eyfarfu Cynghor ltliyddfrydig Dwyreinbarth sir Gaerfyrddin yn Neuadd yr Iforiaid, yn Amanford, i ddewis ymgeisydd am v sedd a wnaed yn wfig trwy farwolaeth y di- weddar Mr. D. Pugh, Cadeiiiwyd gan Mr. J. Mayberyj Llanelli. Yr oedd y cyfarfod o'i dde- clireu i'w ddiwedd yn un cyli'rous. Dau ymgeis- ydd oedd ger bron; ac fel y canJyn y safent ar ddiwedd y pM :-Abel Thomas, 170; Gwilym Evans, ll-nnvyafrif o 49 yn fl'afr Mr. Thomas. Trodd pethau allan yn dra gwahanol i'r hyn oedd y lhagolygon yn nechreuad yr ymgyrcli, am y rheswm, meddir, ddarfod i ddwy gvmniyd- ogaeth—Llaudeilo a LlangL(log-g' ynni-tl rhyw fath o gyfarfodydd ychydig ddyddiau cyn cyfar- fyddiad y cynghor, ac enwi ynddynt gynmych- iolwyr newyddion (y rhai y dywedir eu bod yn afreolaidd), a fyddent yn aier o bleidleisio dros Mr. Abel Thomas; ac i fod yn sicracb o'n pwynt, enwi llawer yn chwaneg o gynnrychiolwyr nag oedd y rheoi yn ganiatau. C'eisiwyd gwrthod y cynnrycliiolwyr newyddion hyny yn Amanford, am fod eu dewisiad yn groes i'r rheol, ond yn gwbt ofer. Hheol y gymdeithas yw, fod un cyn- riryciiiolwr niti bol;40 o etholwyr. Gwna. hyny niler y cynebor, yn ol y eyil-if sydd ger fy mron, j yn :12:J.. Eithr yn Auianford, ddydd Mawrth, pleidlcisiodd iiil, er fod nifer iawr o'r enwau a alwyd yn absennol. Deallid fod y nifer gor modol, yn mron hob un o honynt, yn gefuogwyr Mr. Thomas. Iiyn sydd yn cyfrif am ddarfod iddo gael y blaen. Pe y cadwesid at y niter rheolaidd, ae at y rhestr oedd yn bod yn ruis Mai, Mr. Evans fuasai y blaenaf o ddigon. Diclion y gwna Mr. Abel Thomas gvstal aelod ag a wnai Mr. Gwilym Erans. Nid wyf fi yn awr yn ewyllysio dyweyd dim am deilyngdod y ddau ymgeisydd. Yr oil a ddywedaf yw, fod dewisiad Mr. Thomas yn Amanford yn infceli o fod yn un teg ac anrhydeddus, yn ol fel y dywed llawer oedd yno. Wrth ddyweyd hyn, lii fynwn roddi ar ddeall ddarfod i'r ochr arall golli'r dydd o herwydd bod yn <hy ofalus am degweh. Y mae yn wirionedd a addclir ar bob ochr, fod Gymdeithas ltyddfrydig Dwyreinbarth sir Gaer- fyrddin yn bydredig drwyddi oil; a'r peth goreu ellirohoniyw rboddi iddi gladlledigaeth asyn. Sonia rhai am ei dattod, a'i bail gyfansoddi; ond y mae yn ammheus y byddai hi, er ei chyfan- snddi yn newydd—os o'r hen ddefnyddiau-yn ddini rhagorach nag ydyw yn awr. Y mae yn ddiddadl fod yn yr amgrylchiad hwn lawer o 'bitters' i deimlad Mr. Gwilym Evans; ond gan iddo ymrwymo gyunifer o weithiau i yniostwug i bunderfyniad y cynghor, y mae ei aurhydedd yn galw aruo i sefyll at ei air, a der- byn ei orchfygiad mewn tawehvch. Dydd Gwen- ei: nesaf, Awst 8fed, yw y diwrCod i enwi; aeos bydd polio, y mae hyny 1 gymmeryd lie y dydd lau canlyuoi i'r enwi. Yu ol yr argoelion pres- ennol, ni- bydd gwrthwynebiad o un cyfNnad. Nid oes dim mor debyeed yn awr ag y bydd Mr. Abel Thoinas yn aelod etboledig prydcawn dydd G wener nesat. Argoelion ymdukciii'A i awi; itawxi: y j Gwi.iTinvYK Ai: Mkistki. 1 11 1 Nid yw pefyllfa pethau yn rvgbaerdyuu ar cylchoedd yn gwellhau dim, ond yn hytrach y mae pob peth yn ymddangos fel yn tueddu yu fwy-fwy at ymdreclifa nad oes neb yn gallll rliag- weled beth fydd ei phen draw hi. Ceisia Undeb y Gweitbwvr wncyd ei air yn ddeddf i bob dyn, a'r neb a faidd wrthod ymostwng i'w archiad, ei foycotio a wueir. 1 wrthsefyll y gallu gormeeol hwn, y mae y meistri a'r masnachwyr o bob dos- bartli yu ymuno a'u gilydd, ac yn ymflurlio yn undelp, ac yn bygwth ymladd hyd y caiii, cyn yr ymostyngant i dra.arglwyddiaeth' Undeb y Gweitiivvyr, fel y dywedir. Dywedir fod mas- nach y peth nesaf i fod wedi sefyll yn Nghaer- dydd a chyn wythnos i heddyw, y mae yn eithaf possib I v bydd pob trafnidiaetb ar ffyrdd haiarn Glyn Taf, y Barry, a'r lthynini, wedi peidio. Golyga hyny attaifa ar holl lofevdd y cylchoedd, a dyryswch ar fasnach yn gyllredinol. Y mae vn ymddangos fod y ddwy b!aid yn ben- derfyno? am ryfc?l, ac yn augerdd eu teimlad yn d dli V? canlyniadau. Hwyrach y neidia y cy- hoedd i'r adwy cyn bod y gwaethaf wedi dig- wydd, ae y dywedir wrth y pleidiau gelynol y gorfodir hwy i ddyfod i gyd ddealltwriaetlimewn fl'ordd na fyddo yn tallu yr holl wlad i ddyrys- wch, trallod, a thrueni. Gwedd ddifrifol iawlI sydd ar bethau pan wyf yu ysgrifenu

.Vt   Milwyr anhyu-aith yn Mhevfro,—O /Iaen y faingc yn Mhenfro, ddydd Mawrtb, tri milwr eynredin—Thomas KirueJ, John We!shford, a William Hock-a gylmddid o ddryllio yn wir- foddol lampau pertliynol i'r gorplioraetb, a hefyd o ddryllio yn wirfoddol frenestr masnachdy Mr. II. P. Westgarth, gemydd, Main street. Yn gymmaint ag i SVelshford gael gair da gan swyddog ei gatrawd, gollyngwyd ef yn rhydd ar daln lOs. o ddirivy, ar treuliau. Y mae yn ym- ddangos mai gair drwg oedd i'r ddau eraill yn y gatrawd; ac anfonwyd hwy ill dau i garchar a chaledwaitb am bedivar mis-dan lis am bob tiosedd. Vhwanegiad cy/lcusderatt yn Nhy Ddcici.—Yu dweddar, y mae caugen o'r National Provincial Bank wedi ei sefydlu yn ninas Dcwi Sant; bydd yn agorcd bob dydd Llun. Aicgrym i djtlwyth Die Siun Dafydd.—Daily News, Llundain, a ddywedai ddechreu yr wyth. nos:—'Trwy farwolaeth Mr. If. D. B. Dillwyn, daeth revising barristership Gymreig yn wAg. Y mae ymdreciiion egniol ar waith i sicrhau i'r pennodiad fargyfreithiwr a fedr siarad Cymraeg, os dewisir Mr. Abel .Thomas i'r sedd Ryddfrydig wfig yn Nwyreinbarth sir Gaerfyrddin. Dywedir nad oes yr un revising barrister yn Nehendir Cymru a fedr ddeall gair o Gymraeg; ac y mae yn ammheus fod sefyylfa pethau yn Ngogledd Cymru yn ddim llai anfoddhaol.' Os gwir yr hyn a ddywed y papur Llundeinig, y mae yn ymddangos fod pethau yn tueddu troi yn erbyn tylwyth ffroen uchel Die Sion-Dafydd. Esgob yn breuddwydio yn ei ffajr ei hun.— Wrth bregethu yn agoriad yr eghvys Gymreig yn Paddington, ddydd Sabbath, dywedai esgob newydd Abertawe fod ei gydwladwyr yn genedl gerddgar a cbyffrous, a nodweddid eu gwasan- aeth gan galonogrwydd a defosiwn. Yr oedd, efe a dybiai, adweithiad yn cymmeryd Ile yn er- byu y sylw neillduol (exclusive regard), a delid yn arbenig gan Ariyhydlfiirfwyr i bregethu, a dymunid ant gael tl'urf o addoliad ar linelJau Egjwys Loegr. Nid yw yn ymddangos y gwyr yr Cioh cymior^hwyol liwu fawr am deimlad ei gydwledwyr y rhai ydyilt, gan mwyaf, yn Ang- Eydttarfwyr. Cysgu a ddarfa iddo wrth gyfan- soddi ei bregeth, a brenddwydio am yr ad. weitliiad. ■ Marwolaeth Mrs. Ilenry, Slaerdy.—Pryd,nawn ddydd Mercber, bu farIY Mrs. Henry, anwy briod y Parch. Joseph Henry (A.), Maeidy, blaenorol o Kelindre a Ll*ncrwys. Ivhoddasai enedigaeth i faban bvthefnos yn ol, a methodd ymadferu. Gadawodd ar ei hol wylh o blant yu amddifaid o'u mam. Ygwagk yn mhlwyf Penbre.—Y mae cryn an esmwytlider yn mhlith dosbarth o'r trethdalwyr yn y plwyf hwn, yn wyneb yr argoelion y dy- chwelir ilr. Marsh yn ddiwrthwynebiad yn aelod o'r Cynghor Sirol. Tory ydyw Mr. Marsh; a Hbyddfrydwr Mr. William llowell, cyfreith- iwr yr hwn a wnaed yn swyddog dychwet- iadol-ocdd yn dal y sedd o'r hlaeu. Nid oes un gwr yn mhlith y Khyddfrydwyr yn foddlawu i ywladd y frwydr ar ei draul ei hun, ac ychydig o 'duedd sydd yn yr etholwyr i gyfranu tuag at ddwyn y gust. Y mae cyfarfod i'w gynnal heno ctto, i roddi ystyriaetli pellaeh i'r cvestiwn; ond hyd y gwn i, nid oes fawr o argoel y deuir o hyd i'r peth sydd yn angenrheidiol tuag at gyrhaedd yr amcan mewn golwg.

WESLEYIAID FFLINT A'R CYFFINIAU, Yk wythnos ddiweddaf, cynnaliwyd gwyl lenyddol a eherddorol gyntaf cylchdaith Wesleyaidd Bagillt o dan amgylchiadau fliifriol iawn. Yr oedd aelod- au y gwahanol Y sgulion Sabbathol wedi bod dan arholiad yn maes llafur' y dalaeth, ae yr oedd cantorion yr holl glippli wedi bod yn dysgu tonau ac arthernau ar gyfer yr wyl. Erbyn dau o'r gloch dydd Llun, yr 2Sain eyfisol, yr oedd capel mawr y Vflint yn orlawn. Llywydd- wyd y cyfarfod gan y Parch. W. H. Evans, Caer. lthifai y cor undebol o ddeutu saith cant, a chyn- nwysai y cantorion o'r Mint, Betbaiua, Soar, Ebenezer, Caer, Connah's Quay, Queen's Ferry, Llaneurgaill, Mynydd y Pilint, ac Helygain. Ar- weiniwyd y eami gan Mr. E. Jones (Utvaenysl, Liverpool, a chyfeiliwyd gan Miss Gratton T lionias, Bagillt. Yn ystod y cyfarfod gwobrwywyd J.' Davies, Caer, am y traethawd goreu ar 'Paul a Timotheus;' ac ennillwyol y wobr ar 'Hanes Joseph,' gan Robert 0. Griffith, Ffiint. Cwobr- wywyd Elimbeth C. Williams, Bagillt, am yr ygrif ar Wragedd y Beibl.' Caradoc Evans, Cacr, oodd y buddugwr IIr yr adroddiad goreu o I I)uw ar Sinai.' Toillliid dyddordeb neillduoi yn vr arlioliad oedd wedi cymmeryd He yu y gwahan- ol ysgolion. Hysbyswyd gan ysgrifenydd yr undeb (Mr. H. T. Barker), pwy oedd wedi llwyddo i ennill y gwobran a'r tystysgrifau, a daeth yr oil o'r buddugwyr yn mlaen. Canwyd amryw donau, a chafwyd anerohiad galluog iawn gan Dr. Wil- liams, Ffiint. Am hanner awr wedi pump, ffurfiwyd gorym- daith fawreddog yu ymyl y capel, ae aed ar hyd y pi-if heolydd, dan ganu Yindeitiiio r y'm,' &c. A i, ot cyrhaedd Trelannyd Square, gosodwyd y cant- orion ar gyk-h a chanwyd nifer o donau yn effeith- iol iawn. Erbyn hanner awr wedi chwech yn yr Jnvyr, yr oedd y capel yn dan sang. Llanwyd yr yagoldy a'r ystafelloedd ger Jlaw; a chan fod ngeiniau tu allan, agorwyd yr holl ffenestri a'r drysau, er mwyn iddynt glywed y cann. Llywyddwyd gan y l'arch. David Jones (DruisyuJ. Canwyd y tonau a'r anthemau canlyuoi gyda nerth a dylan- wad lriawr; scf, Mount Ephraiin, Arabia, Grosven- or, Capel Cynon, Dunkirk, St. Goar, Ewing, Llan. trisant, Teymllsi¡¡d Crist, Capel-y-ddol, y Fwy. alchcn, Silesia, Prospect, a Bremen. Anerchwyd ) cyfarfod gan yr lienadur Peter Jones, Helygain a 'I Wi-tli g),(iualiod plei(Ilais o ddioleligarweli, dywedai yr arweinydd ei fod ef wedi caci boddlont'wydd llawu yn y canu ar- dderchog gafwyd ar hyd y dydd. Rhaid, meddai, fod yr anvcinwyr lleol wedi gweithio'n galed iawn oil sicrhau cyfarfod mor nodedig o r llwyddiannus. Diolelnvyd yn gynnes hefyd i'r Parchn. W. 11. Evans, a D. Jones, am lywyddu, i lr, Barker, Bagillt, am ci lafur fel ysgrifenydd, ac i Miss Gratton Thomas, am ei gwasanaeth fel cyfeilvdd. Cynnorthwywyd y swyddogion gan y lri. Isaac Hughes, Samuel Owen, E. G. Roberts, Hugh Jones, a F. Bagshaw.—Gohebydd.

ABRYSTWYTH. Nodach/a.—Dydd lau, agorwyd nodachfa mewn ic l iae l  ali y cyssylltiad ag eglwys St. lichael, gau y Mihvnad Davies-Evans, Arglwydd Raglaw y sir. Y maeyr cglwys newydd ar hanner ei gorphen; ae at ddileu y ddylcd sydd yn aros arni ar ol ei gorphen y cyn- naliwyd y nodachfa. Costia yr eglwys newydd wyth mH 'a hanner o bunnau--4"jOOp, wedi eu casglu yn barod. Y mae yr hen eglwys St. .Michael yii gyssylltiedig a thir y Castell, yn y rhan ddeheuol o'r dref. Saif yr eglwys newydd yn ngerddi Laura Place, o.flaen y coleg; ac i bres- wylwyr y He hwnw, bydd sefyllfa yr eglwys yu dramgwydd nid byehan, o blegid bydd yn rhwystr iddynt gael golwg ar y Castell a'r mynyddoedd l r delieu gyda'r traeth. Baich araeth y milwriad oedd y cynnydd oedd yr eglwys wedi wneyd yn ystod y blynyddau ùiwcddaf, yn ei rhif ae ynswm y casgliadau at ci gwasanaeth. Priodolai ef hyn. i ymdrcuh diflino y ficer, y Parch. J. Havard Protlieroe, yr hwn sydd wedi bod yn llafurio yn y plwyf cr's pedair blyncdd. Parhaodd y nodachfa ddydd Gwener a dydd Sadwrn, ac agorwyd ef y dyddiau dilynol gau yr Uchel Sirydd a W. 1:. Powell, Yaw., Nanteos. Dcallwn ci fod wedi bod yn Ihvyddiant arianol, ac y bydd i't- swm a ddis- "wylid gael ei sylweddoli. Gan fod lluoedd o ddyeithriaid yn y dref, a'r tywydd yu annymunol, bu hyrwyddwyr y nodachfa ar eu liennill. Y mae clod "vn ddyledas i'r ddau warden, B. E. Morgan, Ysw., a E. P. Wynne, Ysw., am eu hymdreehion diflino gyda pharotoi ar gyfer hwn. Bwriedir cael yr eglwys yn barod i'w ehyssegru erbyn diwedd yr haf hwn, a bydd ymdrech egniol yn cael ei wneyd i'w hagor yn ddiddyled. Adloiiiant.—Y mac yma erbyn hyn amryw yn adloui yr ymwelwyr ar hyd y dref. Ar y boUfa mae sciudorf Sir. Gowan, o Edinburgh, mown gwisg ucheldirol, ac y maent yn alluog i gael cyn. nulliadau da i'w hadloni; y mae ylna hefyd niigen' yn ceisio cr eu gwaethaf i fod yn ddomol —niethiant truenus ydynt hwy. Ar y mor-rodfa yn ystod noswaithi-m syehion yr wythnos, y mae i'Ii sydd wedi bod yn Hwyddiimnus i dyau l..ed,li,, gwrandaw bob tro y dymunant ddangos yr awydd lleiaf am adloni y gwyddfodol- ion. Cwmni o weithwyr o sir Forganwg yw y rhai hyn, a chanu emynau yr hen batriarch o Bant-y-celvn ar donau adnabyddus ydyw yr adlon- iant. Gwelsom lygaid llaitli a geneuau agored wrth eu gwrandaw. Ambell i Saia yn dyweyd ai- ol gwrandaw am yehydig O! that's Welsh.r rhai o honynt ynwawdlyd, eraill yn rhyfeddu. Y fath afael sydd gan ganiadaeth y cyssegr ar y Cymry. -Gohi,by(ld.

Anfonodd y Duo o Portland 150p. er cynnorth- wyo teuluoedd y pysgotwyr agollasanteu bywyd- au vn ddiweddar ar ardraethell Zetland. Yn vstod teyrnasiad Siarl T. anfonwyd dyn i »archar yn Norwich aui ddyweyd yn gyhoeddus fod Tywysog Cymru wedi ei eni heb grys all, ei gefv. Dywedir y gellir lHachioarwydd rhwng arsyllfa Frenhinol Greenwich a M'cGill, Montreal, mewn tri chwarter eiliad. Y mae y pellder yn 3,300 milldir,

GWADDOL Y LLYWODHAETH AT I ADDYSG GAXOLRADDOL. GYMREIG. Yn ei araeth ddiweddar yn NhO y Cyffredin, hys- bysodd Mr. Goschen, Canghellydd y Trysorlys, fod cyfran Cymru o'r dretli eithriadol ar gwrw a gwirodydd i gtiel eu trosglwyddo i ddwylaw y cydùwyllgorau i hyrwyddo y Ddeddf Addysg Ganolraddol. Y mae y SWill dros yr oll o Gymru ) yn 28,428p.; a cliaitl' pwyllgor addysg sir llrefald- v/yn 1,'JGO/). o honynt; sir Ddinbych 2,saS¡I; a sir Filint 2,034p. Yn llaeuorol i, hyn, nid oedd gan y pwyllgorau addysg ond treth o ddimai yn y bunt at gario eu hmncanion yn mlaen ac yr oedd hyn yn llawer rhy fychau i alin gwnoyd cyliawn- der a'r gwaitli oedd guuddynt mewn llaw. Yn a.wr, modd bynag, bydd i'r ,ytiny.-gaeth annis- gwyliadwy hon roddi yni newyild vnddynt. Bydd hanes y gad-ymgyrch ddiweddaf jn erbyn gwadd- cli y talarndai yu yn nghi.f jiawb a gymmerodd ran ynddi; ond nid yn fwy leliy na chan gareùigion addysg yn y gymmydogaeth. 1 Er pan gyssodvvyd yr uehod, yr ydym wedi dyfod | i feddiant o wybodaeth chwanegol yn nghylch yr arian uchod ac y mae y rhestr isod yn dangos pa faint o arian sydd yn ddyledus i bwyllgor addjsg pob Sir Gojtledd.—Mon, Gfi4jD.; ArColl, 2,lilp,; Dinbveh, 2,838p.; fdiüt, 2,034;?.; lcirionydt!, !J84p,; Tie- faldwyn, 1 Delteie.-Aberteifi, 1,142p.; Brycheiniog, 1,334/).; Caerfyrddin, 2,atip,; Maesyfed, 699p.; Mor- ganwg—Caerdydd ac Abertawe gyda'u gilydd- 10,742P.; Bydd i sir Fynwy

CAERFYRDDIN. CAE r. J;' Y R D D I X Vsgol yr Hen Gole,i.Yn mhlith y rhai llwydd- ianuus yu arholiad y South lveusingtou, mewn Mesur- ouiaetli, a yynndiwyd Jfai diweddif, coir y IbRi can- lyliol o'r yogol uchad :-Yrail i-add-tetitynan, Euclid, Rhifyddiaeth, Alsawdd, a Plane TrigonometryVI. Williams, Cuer/jrrddin B. J. Pbillips, Biyuglas; W. W. P. Lewis, Ferry side; Evan Griffiths. Gelli, Llan. defeiliog. Y radd gyutaf: -Euclid, Rbifyddiaeth, ac Alsavidd, Thomats Richards, WaiiiigoelLeii J. Francis, Abeigwili; E. Morrit, Caeifytddin G. Webber, etto; Thomas HugLes, Tielech G. Rees. Llargyndeyrn David Jones, liwlchuewydii T. D. Williams, Tyrnest; John Killa, Lianguunoch Tilomas Tudor, Hebron, Penfro; Thomas Davies, Llainsawel Johnny Harries: Pen-y-bont; J. U, Evans, Ticventy; E. laatic. Caer- fyrddin; Joseph Walters, efrydydd P. L. Daniel Uaerfyrddin John Grifinhj, liortaniwu J. Griffiths, Cadwgun J. Whyte, Caoifvrddin; D. Davies, Rhiw- dywyll j D. Edwards, C'aeifyrddin; W. J. DavieB, Clyngwyn D. L. EvaDs. efrydydd; J. R. Rees, Pen sum W. Davits, Llandilo J. Davies, efrydydd a W. Jenkins, efrydydd. Y mae y rheatr uohod yn sarad yn uchel am satle (vryddiaonus yr ysgol, heb tOn am y nifer liosog sydd wedi pasio i'r gwahanol golegau yn ystod y flwyidyn.—Gohebydd.

YSGOL EAMMADEGOL DINBYCH. Cvnnalhvyd y cyfarfod blynyddol i wobrwyo efrydwyr Ii wydtliannus yr Y sgol Hammadegolyn y Drill Hall, prydnawn ddydd Mawrth diweddaf, o dan lywyddiaetl; Dr. J. It Hughes, Grove Place. Yr oedd cynnnlliad mawr wedi dyfod ynghyd fel arfer. Yr oedd efrydwyr yr ysgol wedi parotoi rhag- len ddyddorol" o ganeuon, ae yn y blaen ac aethant trwy eu gwaith mor rhagorol nes ennill eymmeradwyaeth gyttredinol y gynnulleidfa. With adolyiru gwaitl1 y Uwyddyn ddiweddaf, dywedodd y Prifathraw (Mr. Stephen Edwards) fod 47 o fechgyn yu yr ysgoi ar hyn o bryd. Yr oedd 22 o honynt yn fvrddwyr; sef, cynnydrl o 5 ar y uifer oedd ynddi flwyddyn yn ol. Dywed- ai fod ymddygiad y bechgyn yn foddhaol, ac fad sefyllfa iechydol yr ysgol yn bob peth y gellid ei ddymuno. Yn yr arholiadau, yr oedd yr ysgol wcdi cadw i fyny y cymmeriad uchel a ennillwyd ganddi yn flaenorol; a darllenodd restr faith o enwau bechgyn a fuont yn llwyddiannus mewn gwahanol arholiadau eyhoeddus yn ystod y flwyddyn. Yn y rheetr lion, yr oedd pedwar wedi pasio arholiadau lleol Prifysgol Caergrawnt yn Rhagfyr diweddaf; saith wedi llwyddo yn arholiad Coleg y Preceptors; dau yn matricula- tion Prifysgol Llundain; pedwar yn arholiad meddyeoi rliagbarotoawl Edinburgh a Glasgow; un yn Mhrifysco! Victoria, Manchester; a dau yn Ngholeg y Bala (M.C.); ac hefyd, 31, yn cyn- nwy's 11 yn y dosbartb blaenaf, yn arholiad Gwyddor a Chelf South Kensington. Nid oedd caulvniad vr arholiad mewn fferVlliaethadarlun- io etto wedi dyfod i law. Yr oedd hyn, ebai el, yn dangos fod yr ysgol yn gwneyd ewaitli da fel cyfrwng Addysg Ganolraddol. Yr oedd pwys neillduol yn cael ei i-oddi bob amser yn yr ysgol ar ddysgu ieirfioedd diweddar, mesuroniaeth, gwyddoniaeth anianyddol, a phyngciau masuach- ol; ac nid oedd efe yn credu y byddai i'r Pwyll- gor Addysg, wrth roddi ystyriaoth i restr y materion a ddysgir, gytuewid llawer arno. Yr oedd ef bob amser wedi gwneyd ei oren i gyfar. wyddo yr yagol yn y fath fodd fel ag i gyfranu yr addysg fwyaf angenrheidiol i gyfarfod a. gof. ynion yr oes. Yua, darllenodd y Prifathraw adroddiad yr arhalwyr-scf, E. Morris, Ysw., mewn ieithoedd (Groeg a Ltadin), mesuroniaeth, a phyngciau Saesnig ac E. E. Barbier, Ysw., o Goleg Prifysgol Caeidydd, mewn Efrangcaeg ac Elliuyuaeg. Yr oedd adroddiad y ddau yn hynod o fftlfriol. Yna, cafodd y gwobrwvon a r tystysgrifan eu rhanu gan y cadeirydd i'r efrydwyr llwyddian- nus a therfynwyd y eyfarfolt gyda'r diolchiadau arfATOL Rhestr y Guobrwyon. Foim Upper V.-Mesuroniaetb, F/rangcaeg, Ellmynaeg, a gwybodaeth gyttredinol—Edward A. Uttley: Groeg a LladinJ, Hees Roberta; Mesuroniaeth-Q, G. Loeb.; Saesaeg—N. O. Roberts. Form Lower V.-Lladin, Saesneg, a gwybod- aeth gyffredinol—T. Piofit; niesuroniaetb-P. M. Wiiliams; Rhifyddiaeth-R. S. Wright; Darlunio ac ysgrifeuu-G. Hughes a H. Alkin Tystysgrif aui rifyddiaeth—F. Shepherd. Form Upper IT'. -Lladin, Saesneg, a gwybod- aeth gyffredinol—T. H. Howard Lladin-E, A. Edwards; inesuroniseth-3. 0. Llovd Ffrangc- aeg a Saesneg-R. E. Wright a T. Wright; darlunio ae ysgrifenti-laf, E. P. Nott; 2il, E. Rigby; 3ydd, T. S. Wright; tystysgrifau am Saesneg ac ysgnfenu-Llew, E. Beck a George Jones. Form Lower IV.-—Saesneg, Ffrangcaeg, agwv- bodaeth gyffredinol-H. R flelsby; Uadin-J, H. Love ac A. Love; mesuroniaeth, darlunio, ac vsgrifenu-A. Uttley; darlunio ac ysgrifenu H. S. Rigby; Saeseeg-T. C. Jones; tystysgiif au am Saesneg a rlii fyddiaetti-A. Evans ac It H. Roberts Hraoclleg-A. Bellamy. Form III.-Ysgrifenu a dhrluuio-A. E. Mor- gan rhifyddiaeth-B. Love gwobran arbettig am fedrusrwydd mewn cerddoiiaeth (berdonev.) A. Aldred ac F. Shepherd. 0

Y mae byddinoedd, a llvngesoe.dd Ffralngc Germauy, a RwsiH, yn rhito 10,453,164 oddvnion. Etc yu costio 110,238,930p. yn y flwyddyn.

H Cmighonui itot. PWYLLGOR IIEDDGEIDWADOL SIR FFLINT. CHWANEGU CYFLOG YR YSGltlFEK- YÐU. CYNNAUWYD cyfarfod gohiriedig y pwyLaor uchod ddydd lau, i'r amcan o roddi yrtynaeth i gais Mr. T. T. Kelly, ysgrifenydd yr heddweh, am godiacl yn ei gyilog. Cymmerwyd y galair gan Mr. J. Scott liankes. ° Dywedodd Mr. Kelly fod ihai persons yn credu fod ei gyliog prepimolyn 1,0001)., ir)t tiud oedd mewn gwmonedd ond 4S0p,-i\(}p" tel ys, grifenydd yr heddweb, a I fel yegrlfenjdd l'wyllgor vr Hedd«cidwaid Y i. chwanegol at hyn, caniatiiodd y frawdlys chwartcrol y swm o 40p. i(itlo tuag at goli,esttti, yr hyn oedd yu llai na'r hyn a gauiateid mewu siroldd ersiti. Aiian o'r cvllog hwn, yroedd ganddo i dalu 2p. YLi yr w"t'u s i'w g)erc. & 1? i un ?" GaUai ddyw?'d yn ddibetrns D.d oedd yn cael mwy &3 200p. yn y flwyddyn am ei boll waith i r Cynghor Shul. Yr oil a ofynlli ydoedd, cael sWOt dt-ocol iddo allu cadw ciercod priodol. Mr J. Herbert Lewis a ddywedodd ei fed ef wedi derbyn rhestr o'r cyllogau a delid mewu ir. eedd eraill yn Nghymru. Yu Mrycheiniog yr oedd cyHog yr ysgiifenydd wedi cael ei godi o 3:JOp. i 500p. Yn Nghaerfyrddin, o flJOp. i 750/)! Yn Meirionydd, o 250/ Ufp. Mr. W. Daviets gyan),gibdd fod I gyilog Mr. Kelly gael ei chwanegu i öáOp yr hyn a eiiiwvd can Mr. C. A. Parry., Mr Alun Lloyd a gynnygiodd fod iddo gael ei codi i 7C0p. ac i gyiihwys pob peth. Emwyd hyn CM Mr. Herbert Lewis, attegwyd ef gan Mr. p, P Pennant, a phasiwyd ef yn unfrydol. Ar gynnygilld Mr. W. Wynne, ac ciliad Mr. Wheldon, penderfynwyd fod i'r C) flog o 700p. gael ei gyfrif fel yn dechreu ar y lat o Ebnll 1889. Diolchodd Mr. Kelly yn gynh, es i'r pwyllgor am gynmieryd ei gaia i ystyriaetli.

Y MIL1WNYDD GYMREIG CALIFFOKNIA. EWYLLYS THOMAS BLYTHE, A DED- FRYU Y BARXWR. Pfllebyr o San Ffrancisco, prif ddinas Califfornia, a ddywed fed y Barnwr Cotfey wedi tradctoui ei ddedfryd yu achos hynod ewyllys Thomas biytne. Y mae llawer wedi ei gylioedui yu y nev/ydd- iaduron Cymreig am yr achos rhamautua hwn; ond gall fod mwyafrif ein darllenwyr wedi anghotio y ffeithiau ac o herwydd, hyny aii Lid. roddwn hwy yn fyr. Flvnyddau lawer yn ol, yr oedd crydd or enw Williams yn byw yn rliywle yn ngbymmydogaeth y Wyddgrug. Iddo ef yr oedd mab or enw Thomas H. Williams—dyn cyflyni ei feudwl, ac anturiaetbus ei ysbryd. Ymsefydlodd ef yn Liverpool, ac yno agorodd yr hyn a alwai yn Llaethdy sir (;aerlleon.' Y pryd hwnw yr oedd sOn am y "mwngloddiau aur yn cael ei ledaenu led- led y ddaear a chan nad ydoedd y busnes o werthu llaetll yn talu yn dda, penderfynodd Thomas Williams ymfudo drvs y moroedd. Yr oedd efe mewn dyled yn y wlad lion; ac erbyn cyrhaedd Calittoruia, gwlad yr aur,' yr oedd efe wedi newid ei enw, ac yn galw ei hun erbyn hyn yn Thomas H. Blythe.' Cyrhaeddodd i'r wlad newydd yn y flwydayn 1849-deugain tnlynedd yn ol; a chyn pen ychydig iawn o amser, dechreuodd gasglu cyfoeth, bron yn ddiarwybod iddo ei hun. Ni wyddai neb faint ei gyfoeth, os, vn wir, y gwyddai efe ei hun. Daeth drosodd i'r wlad hon; a thra yu Llundain, daeth i gydnabyddiaeth a luevch i wraig a arferai ddy- weyd itortiwu. Er maint ei gyfoeth, yr oedd -Blythe yn byw yn isel, ac yn ymwneyd A phobl gytfredin. Bu yn cadw cwmni yr eneth hon am amser; ac yna ymwelodd a.'r Wyddgrug, gan osod ei hun allan i'w gyfeillion fel Thomas H. Williams. Modd bynag, ysgrifenai i Califfornia wrth yr enw Biythe. Dychwelodd i'r wlad hono yn ol; ond ni wnaeth efe and ychydig o ddaioni gyda'i holl olud. Un diwrnod, wedi eweryla o hono gyda'i deulu- yddes, rhwygodd y miliwnydd ei ewyllys a phan fu efe farw yn 1SS3, gadawodd ei holl etiiedd- iaethau iiang i'w bcrthynasau ymgecru yn eu cyleh. Aeth Hysoedd Califfornia at y gwaith o geisio chwilio am etifedd ac 0 y fath ddydclordeb a gymmerid yn anturiaethau by wyd yr hwn a fu gynt yn werthwr llaeth. Yr oedd lioll Blythes y wlad yn honi eu hnnain yn berthynasai iddo, ac yn mysg y lliaws yr oedd Williams's o Gymru. Ychydig amser yn ol, cotir ddarfod i hysbysiad gael ei gyhoeddi yn y newyddiaduron Cymreig fod un Mrs. Roberts, o'r Wyddgrug, ar bwys ei disgwyliadau am gyfran o arian Blythe, wedi addaw can mil (100,000p.) at wasanaeth yr achos Methodistaidd yn Xghymru a Liverpool. Yr oedd Mrs. Roberts yn berthynas i Biythe; ac wrth gwrs, credai pawb y deuai hi i ran o'r arian. Ond Ow siomedigaeth, y mae y Barnwr Coffey wedi dyfod i'r casgliad mai dynes ieuangc o'r enw Florence Biythe, merch anghyfreithlawn i'r mil- iwnydd, yw etifedd yr eiddo ac iddi hi y mae y swni anlerthol o bedair miliwn (4,000,000) o ddoleri wedi eu dedfrydu. Ganwyd hi o'r fereh y bu Biythe yn cadw cwmni gyda hi yn Llundain.

PONTRHYDFENDIGAID. C'/wvaliwvd Ffair Rhos gyntaf eleni yn y lie uchod ar y 25ain o Gorphpnaf. Can fod y ffair yn disgyn ar yr un dydd, dau ei hen ddyddiad, scf Awst 5ed, a ffeiriau a marchnadoedtl eraill mwy yn yr ardal, ymtfurfiodd, pwyllgor, a phenderfyn- odd y byddai y ffair yn y dyfodol i gael ei chynual ar y 25ain o Gorphenaf. Cafwyd cychwyniad llwyddiannus. Gwerthwyd llawer iawn o hosanau am brisiau da a nifer liosog o wartheg a chefiylau '2? d ( I 3'r oedd am brisiitu rhagorol. Braidd yn farwaidd yr oedd ?d(I yiio, er fod y gwliiu. Ychydig o berchyll oedd yno, er fod galwad mawr am danynt. Trodd y ffair allan yn llwyddiant uwch law disgwyliad; a gobeithio na bydd i'r ffermwyr a'r masnachwyr laesu dwylaw nes cael y ffeiriau yn deilwng o'r gymmydogaeth.

ROEWEN, GER CONWY. Nos Sadwrn, yr 2il cyfisol, cynnaliwyd cyng- herdd rhagorol a thra phoblogaidd yn pgcl y bwrdd, Roewcn, o dan lywyddiaeth Mr. J. H. Elias, Gorswen; ac arweiniad Mr. E. Davies (leuaii Machno), Talybont. Y cyfeilvdd ydoedd Mr. 1). Griffiths, Bedol Hotel, Talybont. Cvni- merwyd rhan yn y cyngberdd gan y Dulyn Male Voice Party,' o dan arweiniad Mr. W. Jones (A/onlais), Talybout; yn cael eu cvnuorthwyo gan Miss S. O. Williams, Hoewn; lr. Owen Williams (Oteain Rhiin)-, Mr. Robert Williams (Trebor Glan Egia); Mr. E. 1). Jones (Tenorydd Glan Uonicy), Dolgarog Mr. Peter Jones (Lltw Llwyd), Talybont; a Mr. J. S. Davies, Bettws-y- coed Yn y.tod y cyfarfod cafwyd cystadleuaeth ar ddatganu Boncudwr mawr o'r UatUi dau yn mlaen i ymaystadlu, set, Mr. 0. Jones, Swan, Roewen; a Pierce Pierce, Penbrynlle"n. Rhan wyd y wobr rhyngddynt. Y beiruiad ydoedd Mr. W. Roberts, Piasdulyn, Talybcut. Cafwyd cyngberdd rhagorol, gydag ychydig tithriadau, a chynnulleidfa fawr. Wedi talu y diolchiadau nr- ferol, a chanu Hen Wllld fy Nhadau,' yuiwahau- wyd dan ganmawl,—Gohebydd,