Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
J..... LLUiSDAlN, S u>wus,…
J.. LLUiSDAlN, S u>wus, MAI 21. "^TTID Uawer o hysbysiaeth o bwys sydd yn ?? mhapmau Pans, y rt?.i a dderbynwyd y bore hwn. Y mae'r Brenin wedi gyru ailan ordinhad i un o ddinas lywodraethwyr y rha< ydynt wedi gorchymyn na byddo i neb) molchi yn y Seine, oddi fewn i'r ddinas, cud mewn a i)he byddai gorchyrnyn o'r fath yn eael ci yrn ailan gan tiaonoriaid dinasoedd a threfi Prydain Fawr, bydda yn fodd i luddias Uawev o anweddcidd- tlra mewn Ilawer o leoedd. Nid ces nemavvr o ddv.Ti arall yn y Monsieur, Ond annerchiadau o amrywiol ardaloecld, dinasoedd a tbreii yn -Ffraiiic, i'r Brenin, yn amlygu eydlawenychiad y tiig-Mioayn achos adferiad yr hen deulu Bren- inol, ynghyd ag atebiad ei Fawrhvdi i'r naill a'r Hall o honynt. Y mae'r Cadfridog Camot CHJI:1ghw Ffreng;g Antwerp) wedi dychwolyd i Paris, a chael yr anrhydedd i ymddangos ger bron y Brenill; ac y u ae'r Xdy ngcsydd V wheel wedi cyrhaedd Paris hefyd. Myuega'r papurau hyu mewn modd pendant, tod Bonaparte wedi trefnu'r Cadfridog iie;t;and i fod yn AVeinidog yn achos parthau nesaf i mown i'w Ymerod^eth eithr nid ydys-5 yn gwybcid hyd yma pwy yw ei weiaidogion ereill. Dydd Sul diweddaf, wedi'r ffcren (mass) tyng- wyll Gweinidogion newydd y Llywodraeth, wedi'r llw cynnorth- Avyasant mewn cynghor ar yr hwn y blaenorai ei Fawrhvdi. Yr oedd y Cardinal Maury i ym- adael a Llys yr Arch-esgob ddoe; ac am haner awv wedi dau efe a'Í gadawodd. Acth Brenin I'rws ia ar y 1.5fed gydft'r Tywysog Eugene i Malroaison, a threuliasant ran o'r dydj reo yngh)d. Mynega'rp:<p«rau hyn eu bod yn teimlo eisoes fod L'vwodraeth gyfiawii a thadol wedi dych- "weiyd, o herwydd y gofal a gymmerir i chwilio i'r achcsion o garcliariad tyrfaoedd o ddynion, o dan Lywodraeth ormesol Bonaparte, y rliai a synent wrth gael eu hunain yno, heb wybod o ba L'iau y cyhuddasid hwy..Gwnawd yinofyniad dyladwy i'r aclios, ac y mao yn anmhosibl ffurfio amgyffredfon am y dirdra anghyffelyb o'r fath' 1, a gyflawmvyd. Yn Bicrete yn unig cafwyd Ilawer iawn o ddynion heb un achos cyfreithlon am eu carcharu. Cyn gyntcd ag y gorffener yr t?? 11 1 a, ei!er y, ymofyniad yn eu hacbos,• fe ryddheir y gres- ynolion auuedwydd hyn, o'u carclia-rau. "\V,th yr hysbysiaeth canlynol fe ymddengy Bad yw trigoiiol1 yr Am eric yn taiu Ilawer o barch i fancran ann^hleidiol:— Y mae llong o Russia, y Sr. IXio^lai, o pen- facola i Liverpool, wedi cael ei chyinmeryl gan yr herwlong Americiaidd, y Saucy k. a'i danfon i loug-borth yn ndiartlian deheuol yr Atneric. GyrwycLlIong fawr arail a berthyna.i i St. Mary yn F Amcric, gan herwiong aiaii o'r Unol Daloithau." Ymnc Ilawer o sy Iwadau beirniadol, yn mhnp- urau Dublin, am y 17eg, y rhai a dderbynwyd y hnre hwn, ar lythyr M. Qearantot^i, yr hwn a ysgrifenwyd i'r dybcn i ddangos fod Peiiaeth- iaid y Pabyddion yn Rhufain, yn cydtfyned a'r Ysgrif a fu yn ddiwcddar ge; bron So-nedd Pry- i'ain, ynghylch derbyn Pab}ddion yr Iwerddon i swyddau yn y wladwriaeth a'r fj ddin, ar am- modau neihduol, oud yr hon a. wrthcdwyd gan y Pabyddion yno. Ystyrir y Ilyfhyr uchod gon Esgeh papaidd Dromore, yn ei atebiad i'r Poynter, nid yn unig yn iiollol ddiangenrheid- jol yn bresenncl, and yn i.iweidiol"yn ei gan- lyniadau, ac yn cael eu ffieiddio gan y corff cyf- rifol o liabvddion yr Iwerddon. Ac mewn trefn i amlygu y teimlad hwn o alg^srwvdd at y Hyth- yr, myuega'r Dublin Evcnhig Vost, fod yr hys- bysiad cy hoedd canlynol "wedi cael ei ar ddrysav. rhai boneddigion, y rhai a drbid eu bod yn b'eidiol i'r pe(o, neu awdurdod nccaol i'r Brenin yn newisiad esgolion yr Iwerddon Njb ■ ynnuUculfaocdd i Offeiriaid yr azcdur- dod lIccaot." Ac mewn canlyniadi hyn gwzg- hawyd 1 awer o g^peli. Yclnvanegir fod Mr. Stannton, otfeiriad plwyf Carlow, wedi cael ei drwg-dybio o hyn, ac am hyny iii(i g?-ni- ?aiut ag un dyn o'r tiorf a ymgynnullasai o n)aint a, Lin cl?,ii o'r coi-f oni ym- W)tbcdtdd efe i'r daiiadnu a bi iodolid iddo, a el'e 1'r ("Pli;id,!ii ,t bi-ioulotid id(-Ol It thystio ei fed ef vn ystyried y iiythyr rhag-ddy- fydd Bab ildd yn yr luercklon, end befyd yn ciid l-,c-f?-d )- i A 'd.iad E-gob i'aLaidd Dromore, i Iythyr. Dr, P V il, r, yr hwn a ddanfonodd iddo lythyr Q arantotti < £ FY ARGLWYDD,—Berbyniais mown amner cyfaddas, y = gvifen Monsieur Quarantotti, yr hon a ystyrir genyf li yn hoilol ddiangenrheidiol yn b. tvcitol, ac yn niweidiol ,yn ei chanlyniadau. G hvÍd am y < neu'r awdnrdod necaol, o Hcho. oman y Llywodraeth, y rhai a gyfodent oddi i rth yr eliaith a ellasai }>(>?pnj'to gael dros Ksgooion yr iwerddon, trwy fod y Pab o dan ei awd rded. Yr oedd yr ofnau h'yn yn frol, yn -wrthun, ac yn o,if-I am fod y bwei lyvvnw wedi ei redeg i la-wr yn bresenol, pa eisieu yr awdnrdod necaol sydd yn awr ? Oin pa beth" sydd ar y Llywodraeth yn awr? Ar yr IGeg o Chwofror, y dydd ar yr hwn y gyrwyd yr Os di.ii ad edaiwrth frawdle Quarantotti, y r oedd Bonaparte mewn modd gweledig yn colli tir y prya hyr.y, gnllisid rhagfynegi ei gwyrapy pryd hyu yn hawdd. Pa ham, gan liyny, y mynai Mons. QHaran-toid [flolyddu v corfF mawr a di-yfrifo! o Babyddion G wyddviig, trwy wfhio. arn yd orainhad afiesiol, yr hwna ffieiddiant tu hw-nt i bob poth a ddichon dell Arglwyddiaeth fi ddycbymmygn ? Yn y lie ncsaf, y mae yn ei gaulyidaftnu yn niweidiol, gan ei fod yn gosod t 'I eghvysig mewn t,t lled- ciuvyrb. O? na cnytuuant a'r ordinhad, y Lly- v wrdra^tn a wua wrthodadleuon o'r newydd yn tu herbyii, y rhai na'aliasai wneuthur blaen os cyhmant ag ef, hwy a gollant ymddiritd y bobl. ir "lyf yn sicr, fy Arglvvydd, Tic, welsech y fyunwrf y mae gwedi godi ynmhob ..Y'-ri c'r Ivrerd'Icn, ni buiiiccL yn el geisio gan i | yr Fsgob llaiaidd-, ac o ganiyniad ni buasai yn cael ci drosglvvyddo i ni iveblaw-hyny, pa ham nas danfonwyd at ein liarcii-esgobioii ni yn hytrach nag at y Ficar Apostolaidd yn rdiaiaeth -L'llui,dair) ? Nid oedd hyn, yn ol fy ineddul io yn ymddygiad da tuag atom. 7NIe?O"- yr anrhydedd i fod, fy Ars?wydd, gyda pharcb, gwasanaethwr tra gostyngedig eich ,,wr ti-,(t L?ost UEjUY. JMewry, Mai 14, ISM. At y Gu-ir Barch. Dr. ??Mfpr, ?. ?c. Llundain" Cynualir Cyfarfod Cyffredin- o'r Pabyddiofi dydd lau, pryd y bydd, iiawii fwriadau cedyrn yn erbyn Quaraivtotti i gael eu gosorj ger bron. Y mae y cyf»ewidiadau rhyfeddol diweddar yn Ffrajnc, wedi peri i gyfnewidiad mawr gym- meryd lie yn marennad y gwiin yn neiilduol, gwerthiad yr hwn sydd yn ,dra marw'asdd • nid Ot's ondychydig wedi cael ei wneuthnr yn y fasnach ltyn yn y pythefnos diweddaf. Dywedir fod ei bris wedi cwyrnpo punr' ceiniog yn y pwys yn Rochdall, LaucasJjire, yr wythuos cyn y ddiwfcddaf.
[No title]
L L tl -'q"l 23. Yr ydym wedi derbyn papurau o Paris i'r 20fed o'r mis hwn ;n'.ym'ga'r Gazette de France fod y cytundeb heddwcli wedi ei ysgrif-uodi, ond bod y cyhoeddiad o hyny yn cael ei ohirio hyd oni gadamheir ef gan Dywysog Rhaglaw Prydain. Enwir amryw o'r ammodau, ond gan nad yw y cwbl end ;mturwaith, gwell fyddai dysgwyl yn amyneddus dros ychydig hyd oni gailom hysbysiaeth Swyddol. Gwrthwynebir ty stiolaeth y papúr uchod gan y Journal des Dcbats (papur arall a gyhoeddir yn Paris) yr hwn a ddywed nad yw trefniadau ac ammodau y cytUTideb" yn adn&byddus etto. Mynegir mewn liythyrau aj-ghycedd fod M. Talleyrand wedi codi Ilawer o wrthiddadleuon yn erbyii dvvyti y inryddau a weithir yn Ltoogr i Ffrainc ar sylfaen y gynnadledd yn 1780. DsrbynWyd hySbysiaet.il Swyddol yn Paris fod Sweden wedigyru ailan orcliyinniyu i warchae ar Norway 's Dyw edant fod y Brenin wedi trefui Fistedd- i fed o ddeun?w Aelod, sef naw o'r Codf Deddf- j roddd, i adolyg.u y Ffurf-lywodraeth newydd. P:ni?afodd Count Lynch.; MaerBouideaux? yr anrhydedd b ymddangos ger bron y Brenin, ?o? ucdd ei FaWrhydi iddo os (,edd efe wcdi dof- byn y llyfchyr-a ddanfonasai'r Brenin iddo; Syr, e Maer) gan dsod ei law ar ei galon, Y mae vnsa ;—ac oddi yma y daeth," meddai y Penadur ) rl> gorol hwn, gan daro ei law ar ei galou yn yr un modd. t r ydys yn fybied y bydd i Ofieiriaid Con- adol St. Lazarus, y Cenadon trainer, a'r Ys- bryd y i Jiai dan y teyrnasiadau blaenorol I a /uout.mor wasanaethgar i FfrainCj gartref ac ¡ odd! cartrcf, i gap! eu hadsefydlfi yn fuan. I Nid yw y Lrenin h fe I'd i stand wedi ynnostwng etto i ymweled a Madird, ac y fode'r b'aid y rhai a a!want eu hunain yu gyfeillion iddo, yn pariiau i wrtnwyfiebu ei gymmeradwyaetb o'i- Ffurf-lywodiaeth newydd; ac o'r tu arall, my- t v" f. C t 'I y papurau Ffreugig, fod y Cortes yn ym- 1 roddi eynnal eu cyiundraith o roddi cyfreithau. ac nid eu derhru. A thbid v bvddai i'r Bi e- inn gyrhaedd y brif-dddina-s ar y 14eg, ac y ter- II' fynai ei ymddangosiad ef yr angliyfundeb. CymmFir hysbysiaeth. o Constantinople Yll, yr Austrian Observer, yr hwn a amscrwyd Kb-f rill 8, yn ol yr hanes hwn, y mae lluoedd Tyrc- i ) aidd yn ymgynnuli mewn aniryw barthau o Na- ¡ toiia i ddarostwng y Pachas, yr hwn a ddefnyddiodd y cyile a dybiai cfe oedd yn dra chymhwys i godi gwrthryfei, tra yr oedd y L'ywodraeth yn ddyfal yn nghylch y f gorchvvyl o ddarostwng y gWrthryfelwvr ag oeddynt wedi codi yn nhaieithaa Asia. Y mae rhyw derfysc wedi tori allall hcfvd yn Bosnia (ta!a:th o Turkey Ewrop) ond y mae y Lly- wodraeth wetii trefnu mesurau i'w lonyddu, yn y fath fodd ag i beJdio troeddu yn y mesur lleiaf ar reolau y cj tundeb rhwng Turkey ac A-wstria. Nid Oi') fawr isysbvsiaeth o bwys pJ y papurau Film ye, a idd a dderbynwyd y bore hwis; vnyneg- I ant fod anghydfcd o gryn bti'ys wedi cymrneryd lie rliwrig Davoust, a Chacll'ridogion Ffrengig ereill, ynghylch ymddygiad y blae^af, yr hwn daifit y mcdrwn j rne d dant a ro d dwvd mewn da lfa (pria y ine d rwn gredu h ylI) I Cadvvyd gwledd ardderchog yn-Antwerp gan 1 r Dutch, yn yr hon yrcedd y Cadfridog Brn- tanaidd Graham, a Ilawer o Foueddigiou envvog ereill. Y mae amryw o 10 hwylio yn ddi- wcddar tua'r Aineric, a. Uawer o arlwy ac arfau rhyfel. Dywedir fod y Mor-raglaw Americaidd, llodgers, wedi myned i llaenori a'r rai o ljnioedd y wlad hono: a bod y President, (y flVeiuad ag oedd dan ei reolaeth ef) wedi ei rhoddi i fynu i I orphwys. ———— Cynnalwyd cyfarfodydd, neu yr ydys yng- hylch eu eynnal, yn holl dreii mwyaf Prydain Fawr, ynghylch y cyfnewidiad a fwriedir ei wneuthur gan y Sen odd y nghy freithau'r yd ac y mac dfisyiiadau ynerbyn hyny yu cael eu gyru i'r ddinas o bob parth i'r wlad. CynnaIwyd I cyfarfod ar y pwnc hwn dydd Sadwru yn Liver- pool. Y mae amryw o Aelodau'r Senedd N,ed; amlygu eu meddyliau ynghylch yr angenrheid- rwydd o amser ac ymofyniad manwl i'r ac!fbs cyn y cytunir yn derfynol arno, o henvydd pa  yr eisteddfod hWH. ham fybtr :-asg0!'phpniryre?teddfod hwu. Gorchy-my?odd y?Llyw?drapth ar fod i bob carcharor Brutauaidd ar ei ddychweliad adref i I '1\1 ;] 'r l gael \ii cyn. gynted ag y tir'o yn Mrydain. Y (", 'l ,1" .11. '1'1 ) nx-te'r Cadpon Mot??V ? P?? ?s? y p?'ser i roddi y amserol hnll i dros hi 0'1 wladwyr eisoes. Mvnega swvddog mil wra'du yr hwn a ddaethai i Portsmouth dvdd Sad wru, o Bourdeaux, fod y Centaur 71,-a'r lions uu hwylbren, Chapengrri1 ynghyd a rhai trosglwydd-longiu wedi hwylio oddi yno, a'r catrodau 7fed ac 87ain gydi hwry tua'r Ampilc. Mynega'r cyfrif swyddol a osodwyd ger, bron Cyifredin, fed y riiifedi canlynol o swydd- j 1 ogion yn perthyn i fyddin y gad-res5 Maes- í ly v. ydd> j n di-rbya lh; *Vn dal j 74 Cadfridog yn • derbyn ifawn dal, a 7 yn derbyn banner tal— j i gyd 81. ls-gadfridog, Jlawn dul '2G5 lianer | Milwriaid, llawii dal tl1; haner fal 41—i gyd 152. Is-lilwriaid, llawn dal 51H; hanerLll IOO-igyd 618. Uch-gadpen- iaid, llawn dal 572; haner tal 40—i gyd 012. Cadpeniaid, llawn dal 2,504 haner til 456— i gyd 2,9CO. ls-gadpeniaid, HawlI. dal 3,809 hanertàl 816—i gyd 4,725. Marehfanerwyr (Cut-itets), llawn dal 224; haner <al 66—i gyd 290. Bauerwyr, llawn dal 1,920; haner tal 78.i gyd 2,298.—y cwbl oil 1.2,119. Cafodd y Magniucient cryu lawer o niweid gan fellt ar y 17eg o'r mis hwn, pan ocdd yn gwib-hwy lio i'r Gorllewift r Blymoutli; chyll- ivvyd parth uchaf ei hwyibreni yn ddarnau, a gvvnawd twll crwn trwy ei phrif-hwylbren, gan yr elfen danllyd. Nid ydym yn clywed i neb golli eu bywydau. Lloii uddiwyd Goruch-olygwr (Supervisor) ynghylch naw m'ynedd yn ol, gerllaw Ashbur- ton, swydd Devon a chafwyd y llofrudd ailan yn ddhveddar ymnhlith y carcharorion Dry tan- asdd, y l'hai ydynt newydd dirio yno o Ffrainc. Ere a gyfaddcfudd y weithred, ac y mae yn awr yngharchar y dref bono. Dydd Sad wrn diweddaf cynnalhvyd Cylchwyl Cymdeithas yr Ysgol Frutanaidd yn ol cynllun J. Lancaster, yn y Brif-ddinas; ynigasglcdd i lluoedd o Foneddigion a Boneddigesau yn fore i Neuadd y Seiri rhyddion traddodwyd amryw o areithiav by wiog ar ddefnyddioldeb y sefydliad gan Ddug Sussex, Mr. Whitbread, Dr. Hanrel, o Rwssia, ac amryw ereill. Ymddengys fed. Joseph Lancaster wedi eu gadael, gan achwyn mid oedd yn cael annogaeth angenrheidiol; eithr tystiai Mr. Whitbread ei fod yn cael punt y dydd yn ot y cytundcb, hyd [leg gwelodd efe ynaddas i a. hwy; pa fodd bynag, yr oedd pawb o'r fain, nad ellasai ci ymada wiad i wneûthur y niweid lleiaf i'r sefydliad rhagorol.
[No title]
MAWRTIJ 24. Nid ocs un llythyr-god wedi dy-fod o Paris wedi dydd Sid, yr hyn sydd fwy o ocdiad nag a ddygwyddodd o'r blaen oddiar yr agorwyd tramwyfa rcolaidd rh wng: y ddwy w lad. y cylioeddiadau canlynol ailan 1 dri- golion Ynys Elba, ar waith Bonaparte yn cym- meryd Llywodraeth yr I nys iddo ei hun. Y maent o beth pwys, am cu bod yn dangos y sef- yllfa, a'r enw a feddianir ganddo -yno. Nid yw efe yn gartxharor, ond Brenin yr Y nys ac fe ym- ddengys yhmheilach mai ci ddewisiad ei hun oedd myned yno:-— TKIGOLIOX YNYS ELBA !—DamwesnaU hywyù. dynol a dywysa'-asit yr Ymcrawdr Napoleon fcij mysc, ac y mae ei ddewisiad yn ci roddi i ehwi fel Penadur. Cyn myned i ganol eich gwlad, danfonodd eicif Penaeth newydd a mawrydig yr ymadrcdd- ion cafbiyaol ataf; ac yr wyf yn brysio i'w my- negu i chwj, o her", ydd eu bod yu wysH civil llwyddiant rhngliaw :—" Cadfridog, aberthais fy iawiidotaa, i lesiapt fy ugwlad, a chedwais i mi: fy h?n y IJywodraFlh a?' UJeddiant o Ynys Elba; a.'r hyn y cyd?yniodd yr holl Alluoedd. Bydd?ch cyn f?yuedagi:ysbysu i' fr?uUony ;?odd y mae pethau yn ,t? 1! y" brGsprmci, ac o'i, dewisiad a wnaethum o'u lIvnvs hwy yu d rig fa i mi fy hun, wrth ystyricd addfvvynder eu harferion a'u hardal. Dywedwcli wytbynt, y byddant yn wrthûdrychau parhaus o'm gofal nnvyaf byvviol." Ei.B.AID !—Ni'th raid ir geii-iaii hyn wr(h lln eglurhad; sefydlant eich tynghedfen. lfulf- iodd yr Ymerawdr Lun addas am danoch; fy nyiedswydd yw gwneuthur y evfiawnder hwn i chwi, yrhyn a wnaf yn ewyilysgar. Trigolion ynys Elba, yrydw)f fi ar ymadael à. chwi; hydd yr ymneilldcnd hwn yn boenus i mi, o herwydd fy mod yn eich caru yn ddiled- rith ondy mae'r meddw 1 am eich dedwyddwch yn llcihau chwerwedd fy ymadawiad: H. pha Ie bynag y bydehvyf, myfi a gofiaf riiiweddau tri- golion yr ynys lion, a'r dymuoiadau a dcimluf drestynt. DALI SMK, Cadfridog Rhawtcr. Pi): tv Fcrrajo, Mai A, 1.814. Yma y caulyn cyhoeddiad arall eddiwrth I-- raghaw YIp; Elba, yr hWIl agyflawiiai swydd y Rhaglaw, i drigclioii yr ynys bono :— Y maE, v dygwyddiad mwyaf dedwydd a ellas- ai egluro hanes ynys Elba, gwedi cymmeryd lie ger bron cm t'vgatd. 1 mae ein Penadur Mawryddig, yr Ymerawdr Napoleon wedi dyfod i'n Hhcddwch géUI hy!iyrcdia rydd i'r gorfoledd hwnw a raid fod yn ibfo dros eich calonau cy- flawnwyd eielt dyrnuuiadau, a diegelwyd ded- wyddwch yr ynys. Gwraudcwch ar y geiriau hygof cyntaf a ymcstyngodd efe llefaru wrthych, trwy gyf- rwng y Swyddogion cyhoedd," Byddaf i chw i yn dad da, byddwch chwithan i mineu yn blant da:" Bydded y gciriau hyn dros fyth yn argraifedig ar eich calonau diolchus. Yrngasglwn o gyl-ch ei berson cyssgredig, am y mwyaf awyddus a iFyddlon i'w achub ef: a hyn fydd y taliad hyfrydaf j'w gal on ddiolchus, ac fel hyn y gwnawn ein luinain yn deilwng o'r fmint nodedig a ganiataodd Rhugluniaeth i ni. Ts-raglaw. -Pi i ki Porto Ferrajo, Mal 4, 1814. Gyrwyd ailan gyhoeddiad arall ar y Gfed o ys yn Elba, gall Ganon Mglwys Gadeiriol Pisa yn yr hwn y cydnaby- ddir y fraint arbeuig a gafodd y tiigolion, sef cael Eneiniog clodfawr yr Arglwydd,. &c. i'w plith,gaa ahv ar y trigolion i j inostwng i Na- poleon Fawr, a'i anrhydeddu yn ddy ladvvy. v 1 1. 1 ('" Yr ydym wedi derbyn papurau Caercfroc. Newydd, yn yr Americ, am Ebrill y 7fed. Ca- darnhant yr hysbysiaeth a dderbyniasom yn ddiweddar o'r wlad hono, ynghylch ddead y cy f- reitiiiau gort hrymus, y rliai a rwystrent y trigol- 'I" rl 1. )} 1 d ,J t i dderbyrj nwyddau masnacriol o* wlad hon, &c. ond o. hyn ailan I bob mcuduxi o'r hid hon gael derbyniad yu. holl loug-byrth v, ,'HI)' u Vi. 0." J America, it gwledydci amnhleidiol;' ymddengys yn awr fod Mr. Madison ei hun, Llywydd yr Lrnol Daleithiau, wedi annog y Se- nedd a Ciiynnyrchiolwyr y bobl i'r mesurau hyn. Y mae yr holl bnrotoadau am y rhyfel dymhor ag sydd yn neshau, ar gyffntiau yr Americ, yn mron a'u gorphen hwyiiedd y Newcastle, o50 massgnel, a'r tan-bel-long Erebus, o Portsmouth ar y terfynol ar yr achosl ) farv,, y ( l d,a d u tei,f y iiol ai, yi,
SENEDD YMEKODIiOL.■
SENEDD YMEKODIiOL. TY YR A R GL JVYD D I. Dydd Merclicr, Mui m.—Hltoddwyd y cymhieradwv- aetit Brenino!, trwy ddirprwyaeth, i Ysgrif y Tal ych- wanegol i Dalarnwyr, am lettya J\Iihvyr-Ysgrif Vi- rwy yr Ofieiriaid ac amryw weithrcdoedd anghyoedd ereill. [Gwybyddcd yr ar.hyddv.se, fod pob Ysgrif a ddar- llenir dan- gwaith yn mliob un o'r ddau Senedd-dy, yn gyfraith, cyn g yiite(I ag y rlioduo y Iii-eiiiii iieu y Bliag- lawei gydsyniad iddynt.] Cy fod odd larll Stajiliope 1 ar fod i'w Ysgrif ef i IlIddias carcliariad dyledwyr tlodion, am gostiau cytraitfi, gael ei ddarllen yr ail waitli. Yr oedd efe (Stanhope) yn givybod am gain-ymddygiadali diweddar Dn prvvywyr (_Attomi.es). DaeC.i Swvddog llyngeso), (meddai ei Arglwyddiaeth) adref wedi mordaitli o bed- an blynedd, ac od oes neb o'r cyfryw ddynion yn y Tv, yr wyf yn gobeithio y teimlant ynghvleli sefyllfa v cyf- ryw ddynion. Beth, fy Ai-gIwyJdi, mdoeddamo gym- umiut aswlit 0 ddyled. Cyn gynted ag y daeth i dir, sawrwyd ct ailan gan un o wancWyr y gyfraith, tyb- iodd y gailasai gael rhyw beth oddi wrtlio, a phan ddaeth efe i Chatham, daJiwydef yumhen deng uHmud wedi iddo ddytod i dir, am ddyled dybiedig. Buasai raid i'r dyn livvn tyned i gavchar, ond meichiwyd ef gan Lyngesydd anrhydeddus7 a Masnaehwr yn Chatham. Efe a aeth at Gyfi eithwr, a gofynodd bcth a ddylasai wncuthur? Ù! (eb y Gyfreithwr) dygwch gynghaws, ac myti ali ennillat i ehwi.' Ond^ganbwyll! (meddai y bwyddog), beth fydd y .cli,aiii ohyny?' 'Beth, (me- ddai y Cyfreithwr), myfi a'i henniihif i chwi am 1001.' Aroswchl a ydyeh chwi o ddifrif? 1()01.! Ni cbydsyn- iaf a hyny. Os rbatd i mi dalu tOOl. gwell genyf na hyny yw tain 311, y dyled am yr hon y gwelsant yn HMas ty iiaia, A'r gwir yw, efe a dalodd si 1. i ochelrtl cyfraith, cr null oedd anio swilt o ddyled, Yr oedd I swyddog arall, yr hwn a fuasai yngvvasanaetlr ei Fawr- hydi ling mlyuedd dywedwyd wrtho am dalu dyled o 2,ul. pan fyddai yn gydeus iddo; ac am liyny ni tlialodd yn ebrwydd am hyny ymgrafangwyd ynddo yn ddioed. Ac yn awr, beth dybiweh ehwi, y rbedodd ei gyfreithwr ef y ddyled ? Fy Arglwyddi, yr oedd arno i dalu o gostiau yn unig." Ystyrid hyn yn eithaf gwarlhus gan ei Argiwyddiaetb, gan syhvi y d-;Itiili- cyfreithau y rhai a noddaut y fath ymddygiad gael en dileii o fyi'i-ati'i- ddeddfau. Yr oedd efe yn eyfrir llyn yn waeth iasnaeii mewn eaethien Affrica, agalwai ar yTy ddidd- ymu'r fasnach menu eaethien Brytanaidd. Aehwynai Arglvvydd Klleiiborotigh, am nad oedd yr Iaill Pendefigasdd wedi trin awdurdodau deddfol ei wlad gyda'i haefder arferol; yr oedd efe wedi dywedyd y gallasid liusgo gwr i garelmr yn wrtliwyneb i hen gyfraitli y tir, ond yr oedd yr r.rl'cr o i'aelnno wedi ffynu 0 IVC( l i i l YIILI dros 3'10 o Hynyddan; ac yr oedd yr hyn yr achwynai'r Pentlcfig dvledog arno yn agos cyn hened a'r gyfraitli ci iiuii. Ac mewn atebiad i'r rhysedd am yr hyn yr achwynai'r Iaril dyledog, nid oedd ganddo ef ond dy- wedyd lot! pob ymddygiad o'r fath yu gospadwy wrth ei hysbysu i'r Barnwyr. Yr oedd pob Dirprvvywr a 't tyddat yn enog o weithredoedd anaddas yn agored, nid yn unig i goili ei go.'Wiau, ond i dalu costiau'r amddifi- ynivr hetyd^ac efe a ebwcnnychai wybod pa un a cdd F Iaril 'dyledog wedi sylwi ar engiatf 0 iawnder yn Neuadd Westminster. Os na sylwodd, pa ¡ ham y gwnaeth anghy[¡áwndcr yn dcstnn ei achwyniad. ,?f-av. (lesttiii ei aciiin-yiiiacl. y T? zir y eyiii)y??-( I i,cs yi- ei he: byn 43—gwat.ama?th :?.FeHy coilwyd yr Yss;nt'. —Yrydymyn deal! i ail dd;irileniad Ysgrif araB 1arll Stanhope, gad ei Uccauheb ymnu:iad, annogaeth Arehesgob Armagh, aeth yr Arglwyddi yn Eisteddfod ar Ysgrif Llys Eglwysaidd yr Iwerddon, a chytunasant ei chyhoeddi heb un cyfnew- idiad. Darllenwyd Ysgrif y Tollfeydd, Ysgrif y Swvddan Trefedigol, ac Ysgrif y-Fasnacb Americaidd y drydedd waith. TY Y CYFFREDIN. mercker, 18.-j-Dai !lenwyd Ysgrif yrHoj>ys y drydedd waith. hnt.-—Gosododd Mr. Prothcroe Ddeisyfiad ger bron j yTy, odiiiwrth ddinas Caerodr, yn erbyn gwneutlmr cyfnewidiad yn ngbyfreithan'r yd, yr Imu a vsgrifnod- wyd gan fwy ua M'f trigolion; parwyd ci osod ar y bwrdd. Gwener.—Ymddanso«odd y Sirydd UItnay gcr bron yTy, a Deisyfiad oddiwrtb fwrdeisiaid Llundain, vn erbyn vmrhyw gylnewidiad yngbyfreitbau'r yd. Dcr- byuwyd y Deisyfiad, a pharwyd ei oscd ar y bwrdd. Dyjtw'yd banes yr ymdriniacth ynghylch Ysgrif tros- glwyddo'r yd, a chytiniwyd ar fod i'r Ysgrif gad ei din llen y drydedd waith dydd Linn. Dywedoud Mr. Kose, ei fod yn bwriadu cynnyff, ar fod i'w Fawrhydi gael awdurdod, ar ua amscr. pan y gwdai achos, i luddias trosglwyddiad yr yd o'r deyrnas. Da'rllonwyd Ysgrif Dygiad yr Yd i mewn yrail waith. Boddlonodd Cangliellawr y Trvso'rlys ar i ystyriaeth pellach o'r Ysgrif gael ei gohirio, hyd oni cliai Bonedd- igion yn y wlad amser i wneuthur i fynu eu meddyliau ei cliyleii. Gosododd Mr. V< Smith, Ddeisyfiad ger bron 0 Norwich yn erbyw cyfnewid'-adau ynghyfreitlsau'r Yd. Annoeodd Mr..Banks, ar fod i eisteddfod dewisol gael ei drefci i cbwilio i ansawdd masnaeh yr yd, nior belled ag y pcrthynsi i drosglwyddiad yd tramor i mewn, <.vc. Yinranodd y Ty, dros drefci Eisteddfod, 42; yn ei-byii liyny 99— gwahaniaeth, 57. Hun, 2d.« Gosododd y Slilwriad G..Longton, Ddeis- vllad ger bron, wedi ei'y?grifnodi gan 0240 o drigolion y Dati;, yn erbyn cyfnewidiad ynghyfreifliau'r Yd.
If-l? . (''7- ' I ?U/ L -…
If-l? (''7- ?U/ L Y ?ITT ?xl MF.IICIIER, 25. yr oedd papurau Paris yn dyfod i'r ddinas bob dvdu; ond yr wytimes now yr) dym heb dderbyii yr lilt wedi dydd Sul. Y trae'r hiroediad hyn "edi peri cryn syndod a siomedigaeih, yn envvedig pan yr ystyrir fed, hebiaw liougau achlysurol, b-dair o !yihvr-longau wedi eu sefyd!u rhwug Dover a Chalais. etie d d f i Yn abscnnoldeb hysbysiaeth o'r gynnadleddfa yf: Ffra?ic y mae nmryn' c <;h??"dL'm rn cael ?n i'ap?.u ar U'd, a rhai o hcnynt o nafnr anymunol tybh' fed rhyw r?ystr yn ffonM ysgrif-nodi r J ( cj..farhmod Iieddwch, yr hwn na wyddid am dano. er ys tro yn ol. Dywed rbii caethioH yw'r aches o'r gohiriad gan y tybir y gellai fod rhai o'r Cyngreirwyr dies, ac ereill yn erbyn eillwyr ddiddymiad. Oud prin y medd- yliwn y gellai hyn fud yn rheswm digonol am ddiffyg tramwyaetb rhwiig y ddvvy wlad. r ydym yn gobeithio nad oes un s) son a daenir gan rai, sef fod Ymerawdr Awstria neu Ymerawdwr Russia yn ceisio yr llyn llaù vw y Cyngreirwyr ereill na'r Ffranecd yu foddion caniatau; a bod Louis XV Sit. wecti'gvru at ei Facs-ly wyddion am gyfarwyddyd; a'r Ymer- awdr Aicxander wedi galw rhai o'i fyddinoedu ag oeddynt wedi dechreu cychwyn tuag adrd, yu ol. Yr hyn a ddywedant. a geisia Ymerawdr Awstria yw cael ei ddigolledi am yr hyn ell a. gododdy Ffrancod oddiarho ef a'i ddeiliaid y u yr amser a aeth heibio, a chael meddiannu rhai o ainddiflynfeydd Ffraiuc hyd oni thelir y nrü!. Yr ydym yn deall fod Arglwydd liiii wedi ei j drefni yn Benciwdawd ary lluoedd si-cld yn my- ned tua'r Americ yn awr, ali fod ef i gychwyu f tk a- yno yn ebrwydd. Y mae rliai o'r lluoedd llrutanaidd, y rhai ydynt yn Ffrainc, i fyncd o'r Garonne i'r Americ; ac, medd pupur bofooh j y gweddill o honynt, y rbai ydynt fwy na30' .000, I a hwyliant eddi yno i'r iwerddon. ( Yr ydym yn clywed fo(I y Llywodraeth yn meddwl ychwanegu baner-tal swyddogion mil- wraidd y gad-res, aV mciwyr. Yr oedd eisteddfod Senedd yr Americ i der- fynu ar y laf o Fai. Tybir nad ydys wedt ys- tyried y rhan hyny o genadwri y Llywydd ag oedd yn eu hanog i barhau y trethi at ddwyn y J rhyfel ynmlaerl 12 nus yn hwy nag y ey^ tuiiwyd arito gyiitaf. Gosododd Mr. G ratan ddeisyfiad Pabyddion yr f,?i ei, d doti ger bi,oii yr Iwerddon ger bron y Ty Cyffredin neithiwr, yn ymbil ar fod i'r cyfreithian cospol y rhai vd- ynt yn eu herbyn gael eu dilea; eithr nid oedd efe yn chwennych ymdrin ynmhellach a'r pwnc yn bresenncl. Gosodwyd y deisyfiad ary bwrdd.
I - GEIRIADUR BYR. i
GEIRIADUR BYR. i tYMRAEG. SAE.SNRC. EfJ HYSTYR. Adgyttenwad Supplement Ail-lenwi peth Agerdd Mygdarth Akan Till Aii-orsaiwyr Out-posts Ychydig'fihvyr yn .?fy'} 0' r ueilldu oddi ftlt gunl y fyùúm Argratr Stamp, print E £ ■ i, Aiianydd Banker 1 Athromacth Philosophy Awchwre Palbado, Amndi?ynfa a wneir 4 píwlion, &c. 1 Awyrbwysydd Baromcter P?a?"' !WU 0 Ireryn aUu'o/j vdaawl rhmerwr Ensign" Ygwrs-?dyndwyn'yfa?-r aiariK's Kami or file ?hcx 0 Hhtyr dts? yddau j' ?r.u.tt-ys?rif ChaTter Bresycn C.j.hh?cs M Hry?-?i-nadwri Express Buaulotig Cutler Byddinan Detachment Yehvdi?filwvr Byr-gyugrair Armistice HedUwcn byr (yaati'uiiuvg, General Cad-lys — Uea;i-quarter3 Cadpen Captain 1 Cad-res. Line 61 battle, Rhes o wyr neu longati rhyfel ??d-v.onydd, Atd-dt'-Ca?p. (?veinyddMj-i benaeth byddin ( arnlas Ca¡¡a Ciuigraddawl Centigrade Perthynol i offer ath- rcuyddtun Canol-Iong'ydd. Midshipman rOJl)ddion (Jatiay. d • liegnuent Chwibol 1 uhe luath o biheil ^yfe^ydd- Pickaxe, vulga Picas Cytc??yhvyr i?m,ic? ? 'gtYibvyr n?r m:'w'- a fyt!?o a tnyaed oddi n,?' ?.? o ic i ic, i cdiyck a fydtTt?. CJJJi(lydd Exciseman pClh)'Ul,n!, Cyngrenlong Cartel y dA Cü" iballo¡;Iydd Fifcr Dariuulen Map i Dengwriad. t orpond Dillyii-lu Life Guards Diodgeli Cellar Dydoliad Detaehmcnt, party liangivyr Yenmarii y (Iwyr rb-v.ddio-n., Kfeiyebiad J nutation Ei>a;!w\ f i»leuii«y I Ft'eryll CUcmiit i FiYliidwydd Deals (;c?ym'.?. Rheumatism i (tosgorddfeirch. 9 ttai • | (,t)S'oi-d(lioii Guards I Gwarch-glawdd iort, or Tntreiichment oin (iwiliadur Centinel Gwirawd. Spirituous Liquor Gwlawfesurydd Piu. Luneter Peii'mnt athronaw? (?vnttdaw? Bayonct, t'M?o Baginct Guvn-Uaw Pistol Gwron llcro I^ya Pithaf gwrol Gwyntfynegai Ancmoscopc Cciiiog y gwvut llervv-long Privateer o Hinyddiaeth ItJfteon.iogy Hysbysai Telegraph \s-gaiipeii Lieutenant, neu T.i[flaiant bÙalJ Viscount k lilaitluldangOHytld llygroseope Oilervn atbronyddaw] Liewyg Fit' Llifaut Catarrh LIit;tt. Catan'h Llol1Tl\y"tr EinHar? L'au??naeti).. Navigation I.lues'teiwr Quartermaster fviynges Fleet Llvngesydd Admiral ?Dys 'Arcbau. Arches Court L?shcnadur. KtH?sBcHch Llys-argraff. Gazette PapHra?yhoeddir?ny Hywodraetii neu wyrv llvs Packet ii (I i?,y n UyHiyrau Macs-iywydd 1' idd-Mar?d LIy?yydd m iaes ygw?d Mangneiglawdd Battery t R!t'iwyi' Mn!t!:i. f Methda]wr Bankrupt I Alilwriad Colonel, neu Cornel I Mor-1 adron Pirates JMor-lys Admiralty ,I Mor-rn?aw Commodore Oi-lyngcsydd Rear-Admiral, Penbadwr Boatswain, neu Rom j Ponchydawd?.. (Jeneralissimo, OF Commander in Chief I'e.niluesteiwr Qitai termaster General PenUyns.esydd Lord high Admire Pyior Powder Ht)a?.yn'?s\'dd Vice-Adniiral Riiag-?i?y'' Advanced gnard <; II haw tor Brigade Rliano fyddin i R iiestrfa Panide 1'hingy li Serjeant ,,j TahyVddwr Drummer .j Toll?.t C'?<.o)r.'tou?e ? f Tollbortli rl'unij)ii<«- gate. TolJmlnld Turnpike road Traedfarchlu Dragoons Owyr eeffylau yn vm- tf) ladd ar dratid ae ar teirdh Trosglwydd-long Transport Trwy<lded Passport Tyniherfesurydd Tiiermoineter ORVryn athronawl lJe!i-gad|)en, Major I I' !i -MI: v!d Pyrometer Offeryn atUronawJ i i i/ri Parade t I y t" Ho-ipital ..{l Capture ,-M ¡[1é?r; < i'P Y-.g -od i. Liecnec Y ?en Spx