Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
FICER WAKEFIELD.
FICER WAKEFIELD. GAN OLIVER GOLDSMITH. [Oyfieithiad ndllduol i'r GWL ADGARWR. ] PENOD XXVI. Diwygiad yn y carchar.-Er gwneyd cyfreithiau yn gyflawn, dylent wobrwyo yn gystal a chosbi. BOREU dranoeth deffrowyd fi yn foreu gan fy nheulu, y rhai oeddynt yn tywallt dagrau wrth ochr fy ngwely. Yr oedd ymddangosiad pruddaidd pob peth o'm cylch, mae'n debyg, wedi eu tristau. Cer- yddais yn dirion eu haofyd, gan sicrhau iddyrst na chysgais erioed gyda mwy o dawelweh ac yn cesaf ymholais am fy merch hyuaf, yr hon nid oedd yn eu plith. Hyebysasant fi fod anesm wythdcr a blinder y dydd blaeriorol wedi gwaethygu ei thwymyn, ac ddarfod iddynt dybied yn ddoeth ei gadael hi ar ol. Fy ngofal nesaf ydceid i anfon fy mab i sicrhau ystafell neu ddwy er lletya fy nheulu ynddynt mor agos i'r carchar ag y gellid yn gyfleus eu cael. TJfuddbaodd, ond nis gallai gael ond un ystafell, yr hon a rentwyd ar draul fecban i'w fam a'i ehwiorydd, gan fod y carchar-geidwad, gnla ilaweroddynoliaeth. yn caniatau iddo ef a'i ddau frawd bach i orwedd yn y carchar gyda mi. Parotowyd gwely felly iddynt yn nghongl yr ystafell, I in .,r hwn, feddyliwn, a atebai y dyben yu dda. Yr oeddwn, fodd bynag, yn ewylhsio gwybod yn flaenorol, pa un a cedd fy rhai bach yn foddlon gorwedd mewn lie a ym. ddangosai fel yn eu dychrynu wrth ddyfod i mewn iddo. "Wel, fy mechgyn da," meddwn i, sut yr ydych yn hoffi eich gwely new- ydd ? Gobeithiwyf nad oes arnoch ofn gorwedd yn yr ystafell hon, er mor dywell yr ymddengys." "Na, fy nhad," meddai Die, "nid oes arnaf ofn gorwedd yn unrhyw le lie bydd- wch chwi." A minau," meddai Bill, yr hwn nad oedd eto ond pedair mlwydd oed, wyf yn earn pob lie yn oreu lie mae fy nhad." Ar ol hyn cyfarwyddais bob un o'r teulu pa beth oeddynt i'w wneyd. Erchwyd fy merch yn neillduol i wylio dros iechyd edwinol ei chwaer; yr oedd fy ngwraig i fod gyda mi;— Ac am danoch chwi, fy mab," meddwn i, trwy lafur eich dwylaw y rhaid i ni obeithio oil i gael ein cynaliaetb. Bydd eich cyflog fel dydd-lafurwr yn gyflawn ddigon, gyda chynildeb priodol, i'n cadw oil, a hyny yn gysurus. Yr ydych yn awr yn un-ar-bymtheg oed, ac y mae genych nerth, arhoddwyd efichwi, fy mab, er dy- benion defnyddiol iawn, canys rhaid iddo achub rhag newyn eich rhieni a'ch teulu analluog. Darperwch ynte heno i edrych am waith erbyn yfory, a dygwch adref bob bob nos yr yehydig arian a ellwch enill er -ein cynaliaeth." Wedi eu hyfforddi felly, a threfnu y gweddill, aethum i lawr i'r carchar cy- ffredin, lie y gallwn fwynhau mwy o le ac awyr. Ond nid oeddwn wedi bod yn hir yno cyn i'r llwon a'r cableddau a'm cyf- archent o bob cyfeiriad fy ngyru yn ol eto i'm hystafell. Yno eisteddais am gryn amser yn myfyrio ar oferedd ac anfoesoldeb y trueiniaid, y rhai pan yn cael breichiau agored holl ddynoliaeth yn eu herbyn, oeddynt yn llafurio i wneuthur iddynt eu hunain elyn dyfodol a dychrynllyd. Yr oedd eu hannheimladrwydd yn cyn- hyrfu fy nhosturi penaf, ac yn dileu fy an- esmwythder fy hun o'm meddwl. Ym- ddangosai fel yn ddyledswydd orphwysedig arnaf i geisio eu hadferu. Penderfynais felly i ddychwelyd unwaith yn ychwaneg, ac yn ngwyneb eu holl sarhad i roi iddynt gynghor, a'u gorchfygu trwy ddyfal-barhad. Aethum felly i'w plith eto gan hysbysu Mr. Jenkinson o'm bwriad, wrth yr hyn y cbwarddodd yn iachus, ond hysbysodd hyny i'r gweddill ohonynt. Derbyniwyd y cynygiad mewn tymer dda, gan ei fod yn debyg y rhoddai adnawdd newydd o ddifyr- wch i bersonau ag nad oedd ganddynt ddim ffy,nonellau digrifwch ond o wawdiaith ac oferedd. Darllecais iddynt folly ran o'r gwasanaeth mewn ton uchel, a chefais fy nghynulleidfa yn hollol Javren ar yr achlysur. Sibrydion gwagsaw ac ocheneid- iau gwenog, winciadau a phesweh, a barent chwerthin yn ami. Fodd bynag, parheais gyda fy nifrifwch arferol i ddarllen yn mlaèD, yn ymwybodol y gallwn, efallai, ddiwygio rhai, ond nas gallwn lygru neb. Wedi darllen, aethum i roi gair o gynghor iddynt, yr hyn oedd megys yn eu difyru yn hytrach na'u ceryddu. Sylwais yn flaenorol nad oedd un amean ond eu llesiant yn fy nhueddu i wneyd hyn, -fy mod i yn gydgarcharor a hwynt, ac nad oeddwn yn awr yn cael dim oddiwrth bregethu. Dywedais fod yn ddrwg genyf eu bod mor gableddus, canys nid oeddynt yn enill dim trwy hyny, ond gallasent golli llawer. Canys yn sicr, fy nghyfeillion," medd- wn i (canys yr ydych fy nghyfeillion, pa fodd bynag yr annghydnabydda y byd eich .cyfeillgarwch), er pe byddai i chwi dyngu deuddeng mil o Iwon mewn un dydd, ni I wnai hyny ddwyn un geiniog i'ch cod. Yna beth o werth yw galw bob moment ar y diafol, a chroesawu ei gyfeillgarwch, gan y gwelwch mor druenus y trinia chwi ? Nid yw wedi rhoi dim i chwi yma, fel y gwel- wch, ond llonaid safa o lwon a bol gwag, ac yn ol yr hanesion goreu gefais i am dano, ni rydd i chwi ddim gwell yn ol llaw." Wedi i mi orphen, derbyniais gyfareh- iadau ty cgwrandawyr, a daeth rhai ohon- ynt i ysgwyd llaw a mi, gan dyegu fy m'jd yn ddyn goriest, a'u bod yn dymuno ym- gydnabyddu yn mhellach a mi. Addewais felly i roi anerchiad iddynt y dydd canlynol, a dechreuais obeithio yn wir y gallwn effeithio rhyw ddiwygiad yno. Pan foid- heais fy meddwl fel hyn, aethum yn ol i'm hystafell, lIe yr oedd fy ngwraig yn dar- paru pryd o fwyd syml, tra y deisyfodd Mr. Jenkinson gaol ychwanegu ei giniaw ef at yr eiddom ni, a bod yn gyfracog o'r pleser o'n hymddyddan. Wedi i'r teulu dd'od i'w olwg, ac iddo weled fy merch ieuangaf, dywedodd :— "Ah! Doctor, y mae y plant hyn yn rhy brydferth a rhy dda i'r fath le a hwn." Beth! Mr. Jenkinson," meddwn i, "diclch i'r nefoedd fod fy mhlant yn gymedrol mewn moesftu ac os ydynt yn dda, nid oes wahamaeth am y gweddill." Yr wyf yn tybie j, syr," ebe fy nghyd- garcharor, "éi bod yn rhoddi llawer iawn o gysur i chwi i gael yr holl deulu hwn o'ch cwmpas." Cysur, Mr. Jenkinson meddwn, "ydyw yn wir y mae yn gysur, ac ni fueswn hebddynt am y byd, canys gallant wneyd daeardy i ymddangos fel palas. Nid oes ond un ffordd vn y byd hwn i glwyfo fy nedwyddweh, a hyny ydyw trwy eu niweidio hwy." "Yr wyf yn ofni ynte, syr," ebe ef, "fy mod i ryw fesur yn euog; canys yr wyf I yn tybied fy mod yn gweled yma (gan edrych ar fy mab Moses) un ag ydwyfwedi niweidio, a chan yr hwn yr ydwyf yn dymuno cael maddeuant." Darfu i'm mab yn uniongyrchol adgofio ei lais a'i wedd, er iddo ei weled o'r blaen mewn dullwedd ffugiedig; a chan ysgwyd ei law gyda gwen, maddeuodd iddo. "Eto," ebe fe, "nis gallaf lai na rhy- feddu pa beth allech weled yn fy ngwyneb fel yn nod tebygol i un gymeryd ei dwyllo." "Fy anwyl syr," ebe'r llall, "nid eich gwyneb, ond eich hosanau gwynion a'r rhiban du yn eich gwallt a'm denodd i. Ond hob ddweyd dim yn ddiraddiol i chwi, yr wyf wedi twyllo callach dynion na chwi yn fy amser, ac eto, gyda fy holl driciau, y mae y penbwliaid wedi bod yn rhy ami i mi o'r diwedd." Yr wyf yn tybio," ebe fy mab, y byddai adroddiad o fywyd fel yr eiddoch chwi yn hyfforddiadol a difyrus i'r pen." "Dim llawer o un o'r ddau," ebe Mr. Jenkinson. Y mae y perthynasau hyny a ddesgrifiant driciau a llygredigaethau dynolryw yn unig, trwy fwyhau ein drwg- dybiaeth mewn bywyd, yn atal ein llwydd- iant. Y teithiwr ag sydd yn gwanym- ddiried yn mhob person a gyferfydd, ac yn troi yn ei ol ar ymddangosiad pob dyn a edrycha fel ysbeilydd, anfynych y cyr- haedda mewn pryd i derfyn ei daith." Yn wir, yr wyf yn meddwl oddiwrth fy mhrofiad fy hun, mai y gwybodus yw y person mwyaf gwirionffol dan haul. Yr oeddwn i yn cael fy nhybied yn gyfrwys o'm plentyndod; pan ddim ond yn saith mlwydd oed, yr oedd y boneddigesau yn fy ystyried yn ddyn bychan perffaith; yn bedair-ar-ddeg oed, yr oeddwn yn codi fy het ac yn earn y boneddigesau pan yn ugain, er fy mod yn berffaith onest, etc yr oedd pawb yn fy nhybied yn gyfrwys, ac ni wnai neb ymddiried i mi. Felly gor- fyddwyd fi o'r diwedd i droi yn gyfrwys- ddyn er hunan-amddiffyniad; ac yr wyf wedi byw byth oddiar hyny a'm pen yn euro gan gynlluniau i dwyllo, a'm calon yn ymlenwi gan ofnau i mi gael fy nal. Arferwn yn fynych chwerthin wrth eich cymydog gonest Flamborough, ac un ffordd neu'r llall arferwn ei dwyllo unwaith yn y flwyddyn. Eto, ai y dyn gonest yn mlaen heb un drwgdybiac-th, gan ychwanegu cyf- oeth, tra yr oeddwn inau yn parhau yn fy nhriciau a'm twyll, heb y eysur o fod yn onest. Yna adroddodd y Doctor wrtho gyfres fawr yr anffodion a'i harweiniodd i'w garchariad presenol; ac wedi gwrando y 'stori, dywedodd y ceisiai ddyfalu pa beth ellid wneyd yn ei achos.
Advertising
PELENI HoLLOWAY—lechyd a Hoenusrwydd— Mae yr afu mwyaf iach ar brydiau yn ddarostyng- edig i afreoleiddiad y peiriant treuliol, ond gellir ar unwaith ddychwelyd trefn trwy gymeryd y Pelenau byd-enwog hyn, y rhai nis gellir eu can- mol yn rhy uchel. Byddai dogn yn awr ac eil- waith yn llesiol i bawb, ond dylai dyn claf gymeryd cwrs o honynt yn rheolaidd. Mae yn rhyfeddol canfod fel y cryfheir yr archwaith a'r treuliad gan y Pelenau hyn; a'r gallu a feddianant i ddwyn y trefniant corfforol i weithrediad iachus. Ychwan- egant at gryfder gewynol a nerth meddyliol y rhai a'u defnyddiant. Mae Pelenau Holloway yn ami jn gwellhau clefydau y peiriant treuliol ar ol i bob moddion arall fethu, ac y maent yn neillduol wasanaethgar mewn achosion o anhwylderau yr afu a'r arenau. 36o.
Cyfarfod Llenyddol Elim, Mynydd-Cynffig.
Cyfarfod Llenyddol Elim, Mynydd- Cynffig. PeniU i'r "Blodeuyn." Derbyniwyd tsaw o gyfansoddiadau ar y testyn hwn, sef eiddo Cyetudd, Garddwr Flodeu, Un yn dechreu, Arthur, Hen Wr, R. G. D., Blodeuyn Hydref, Apropos, ac Homo Wyn. Rhanwn hwvd i ddau ddosbarth. Yn yr ail ddosbarth y saif Cystudd, Garddwr Flodeu, Un yn dechreu, Arthur, Hen Wr, a R. G. D. Yn y dosbarth cyntif saif Blodeuyn Hydref, Apropos, a Homo Wyn. Cystudd.—Md penill sydd ganddo ef, ond pedair Ilinell heb un math o odl na mesur. Gwell fyddai iddo ymgynghori a rhyw un cyfarwydd cyn anfon eto i gystadl- euaeth. Garddwr Flodeu.—Mae yr ymgeisydd hwn wedi cyfansoddi penill naturiol i'r Blodeuyn, ond bawdd deall with ei gyfan- soddiad nad yw yntau yn gvfarspydd a chyfansoddi. Mae y pedair llinell gyntaf yn dywell o ran syaiadaeth. Penill cyffredin sydd gan y Garddwr, ar y cyfan. Rhaid iddb fvfyrio peth ar farddoniaeth yn gystal a garddwriaeth os ydyw am gyrhaedd safle deilwcg fel bardd. Un yn dechreu.-Mae yr ymgeisydd hwn wedi syrthio dros ei ben a'i glustiau mewn cariad a'r Blodeuyn, gan ei anwylo a'i gofleidio yn debyg fel y bydd y fam yn ami gyda'i baban. Nid yw yntau yn gyfarwydd a rheolau cerdd dafod. Mae y rhan gyntaf a'r rhan ddiweddaf o'i benill ar ddau fesur gwahanol. Arthur.-Penill syml a thlws. Hen Wr.-Mae yr Hen Wr yn cychwyn yn naturiol, ond yn gwanhau tua'r diwedd Mae garddo hefyd ffigyrau anmhriodol. Dywed am y blodeuyn,— Mae ynot arddangosiad 0 harddweh Awdwr Hedd, Ac hefyd o'r ddynoliaeth Yn syrthio lawr i'r bedd. Onid pan yn ei sefyllfa wywedig y cyffelybir y blodeuyn i'r ddynoliaeth pan yn syrthio i'r bedd. Mae ganddo dor mesur hefyd; ond gydag ychydig ymdrech, er ei fod yn hen. dichon y daw rywbryd i gyfaijsoddi penill teilwng i'r Blodeuyn. R. G. D.-Mae gan hwn benill naturiol ac addysgiadol; er hyny, y mae ynddo rai gwallau sillebol, a'r meddwl yn dywyll mewn rhai llinellau; er engraifft,- Per areg hyfrydol s'y esgyn Ar gefn yr awel o'r ardd. Onid gwell fel hyn ?— Ei arogl hyfrydol sy'n esgyn I Ar gefn yr awel o'r ardd. Buddiol fyddai i'r ymgeiswyr yn y dosbarth a nodwyd i efrydu yr Ysgol Farddol." Mae eiddo y rhai canlynol yn rhagori ar eiddo eu cydymgeiswyr o ran mydr a theilyngdod barddonol:—Blodeuyn Hydref, Apropos, a Homo Wyn. Blodeuyn Hydref.-Mae gan y bardd hwn benill tlws a desgrifiadol, a medr gyfansoddi yn rhwydd a naturiol. Er iddo ddyfod yn Iled agos i'r dorch, methodd a llwyddo y tro hwn, gan fod Apropos a Homo Wyn rhyng- ddo a'r fuddugoliaeth. Mae y gystadleuaeth yn sefyll rhwng Apropos a Homo Wyn. Mae eiddo y ddau frawd hyn yn rhoddi i ni ddarluniad ar- dderchog o'r blodeuyn; ond y mae rhai gwallau wedi diane ar Apropos, sef tor mesur a'r meddwl i raddau yn dywyll yn y llinellau canlynol:— Ac yntau yn wylaidd ar gwrlid gwyrdd anian, Oedd daeu dros y ddaear, yn llawn o bob rhin. Nis gwyddom beth yw meddwl y bardd pan yn dweyd fod y blodeuyn yn daen dros y ddaear." Rhaid fod y cyfaill hwn wedi codi yn lied foreu i syllu ar harddweh y blodeuyn, gan ei fod yn ei wylied pan god- odd y haul. Tebyg mai tua mis Mai y cafodd y bardd yr olygfa, gan fod y blodeuyn yn ngogoniant ei harddweh ar y pryd. Nid ydym yn cydfyned a'r llinell ganlynol:— Pan gododd yr haul uwch gwely y mor. Machlud uwch gwely y mor y mae yr haul gyda ni yn Nghymru, beth bynag. Mae y llinell hefyd sill yn rhy fer. Ond er y beiau a nodwyd, y mae eiddo Apropos yn benill ardderchog, ond Did y goreu y tro hwn. Homo Wyn.—Y mae gan hwn benill campus i'r Blodeuyn, ac iddo ef, ar gyfrif ei ragoriaeth a'r darluniad ysblenydd a rydd o'r gwrthddrych bychan tlws y dyfernir y wobr. Homo Wyn yw y goreu. J. LLOYD (loan Cynffig.)
Advertising
BREAKFAST — Epps's COCOA. — G-KATEFUL AND OOMFOKTING.—"By a thorough knowledge of the natural laws which govern the operations of diges- tion and nutrition, and by a careful application of the fine properties of well-selected cocoa, Mr. Epps has provided our breakfast tables with a deli- cately flavoured beverage which may save us many heavy doctors' bills. It is by the judicious use of such articles of diet that a constitution may be gradually built up until strong enough to resist every tendency to disease. Hundreds of subtle maladies are floating around us ready to attack wherever there is a weak point. We may escape many a fatal shaft by keeping ourselves well forti- fied with pure blood and a .properly nourished frame."—Civil Service Gazette. Made simply with boiling water or milk. Sold only in packets labelled —" James Epps and Co., Homoeopathic Chemists, London." L332
Ymosodiad ar Heddgeidwaid…
Ymosodiad ar Heddgeidwaid yn Mhenybont. Yn Ilys yr heddgeidwaid, Penybont; dydd Sadwra, cyhuddwyd. 5 o ddynion o ymosod ar yr heddgeidwaid a'u rhwystro yn eu dyledswyddau. Ea henwau ydoedd William Curnow, Peter Houghton, James Mooney, David Edmunds, a John Edmunds, y rhai a ddiffynid gan Mr. Blelloch o Gaer- dydd. Y ddau olaf oeddynt Gymry, a'r Heill o swydd Lancaster. Ymddengys oddiwrth y tystiolaethau fod Curnow wedi dechreu yr ymrafael yn y Three Horse Shoes, ac anfonwyd am yr heddgeidwaid i glirio y ty, yr hyn a wnaed, ond ar ol hyny cafwyd Curaow yn y cefn, a chan iddo wrthod ymadael, taflwyd ef allan gan yr heddgeidwaid a dechreuodd derfysg newydd yn yr heol. Yea cymerwyd ef mewn dalfa gan heddgeidwad Phillip Williams, a phan ger y llythyrdy, gwnaeth y dorf ymgais i'w gael yn rhydd. Oyct- iodd Houghton afael yn y carcharor, ac wedi cryn ymdrech, tynodd Sergeant Jennings Houghton ymaith. Yr oedd David Edmunds hefyd ya ymadyd yo Curnow, ond darfu i un o'r dref, o'r enw David Austin, ddod i gynorthwyo y cwn- stabl. Cafwyd Curnow o'r diwedd o flaea Neuadd y Dref, ond yma taflodd ei hun ar y ddaear, a dechreuodd gicio Cwnstabl Williams, yr hwn a gafodd un cic ar ei forddwyd. Llwyddwyd o'r diwedd i'w gael i'r gell. Yn y cyfamser, yr oedd ym- gyrch yn cael ei chario yn mlaen rhwng Sergeant Jennings a Houghton, a rhwng Cwnstabl Llewellyn a Mooney. Houghton a ddywedodd with Jennings, Os na ryddhewch fi, mi a'ch dodaf i lawr," a chan ymaflyd a'i freichiau ynddo bu yno ym- drech galed a chwvmpasant eill dau. Codasant, a chafodd Houghton fis y Sergeant i'w enau a chnodd ef yn druenus Yna tarawodd David Edmunds y Sergeant ar ochr ei ben, a chyda help ei frawd John, llwyddasant i gael Houghton oddiwrtho, a chafwyd Mooney hefyd od-diwrth y Cwn- stabl Llewellyn. Cafwyd Mooney, Cur- now, Houghton. a David yn euog, a chaw- sant 4 mis o garchar a chaledwaith. John Edmunds a gafodd ei ryddhau ar dalu dirwy o L5 a'r costau. John Davies, glowr, am ymosod ar Cwn- stabl Page, yn Nyffryn Ogwr-mis o gar- char a chaledwaith. Evan Cadwallader, am ymosod ar yr un cwnstabl, yn yr un lie, yr un noson-£3 a'r costau. Evan Jenkins a John Lewis, am ymyr- aeth a Cwnstabl Page, yn y ffrwgwd uchod-Y-,5 yr un a'r costau, Yn enw pobpeth, beth sydd wedi myned ar bobl ardal dawel a heddychol Penybont?
Marwolaeth Mr. Geo Dawson.
Marwolaeth Mr. Geo Dawson. Drwg genym gofnodi marwolaeth yr areithiwr a'r ysgrifenydd enwog o Bir- mingham, sef Mr. Geo. Dawson, yr hwn oedd olygydd y Birmingham Morning News. Yr oedd hefyd yn weinidog ar Eglwys y Gwaredwr, yr hon nad oedd yn perthyn i un enwad ond i Gristionogaelh. Yr oedd Mr. Dawson yn ddyn da a phoblogaidd, ac yn un o feddwl annibynol iawn.
Ysbeiliad beiddgar ger y Fenni.
Ysbeiliad beiddgar ger y Fenni. Yn man lys y Fenni, dydd Mercher pythefnos i'r diweddaf, cyhuddwyd Arthur Green a Thomas Price, o ladrata cwpan arian, par o lodrau, a dau bar o leggings, eiddo eu meistr, Mr. James Tucker, amaeth- wr, Llanfetherine. Cyhuddwyd hwynt hefyd o ladrata par o ddillad, overcoat, ci defaid, watch arian, a £2 mewn arian, eiddo Richard Smith, y gwas. Ar nos y 5ed o'r mis diweddaf, cyfarfu y carcharor- ion a Smith yn y dafarn, ac wedi iddynt ei feddwi, Uwyddasant i'w gael i fyned gyda hwy i'r fferm i gysgu. Cysgodd yntau mor drwm wedi yfed, fel y cawsant hwy gyfle i ddianc ymaith a'r pethau uchod. Yn y boreu pan ddeffrodd Smith, cafodd nad oedd ganddoddim o'i ddillad yno ond ei het a'i esgidiau, a gorfu iddo gael dillad ei feistr er dod at y bwrdd boreufwyd. Daliwyd Green yn Bromyard ar y 24ain yn gwisgo dillad ei feistr, a chafwyd gafael yn Price yn Henffordd, yn gwisgo y got ladratedig. Buont yn y carchar lawer gwaith o'r blaen, a throsglwyddwyd hwy i aros eu prawf.
Advertising
Ni CHEDWIR HWYNT.—Y mae y cyhoedd yn cael eu rhybuddioyn erbyn peirianau gwnior had- lawn ac o wneuthuriad gwael, y rhai yn fynych a argymellir ar y prynwyr oherwydd yr elw niawr a geir, rhagor rhai o wneuthuriad da, am bris rhes- ymol, y rhai ni chedwir ganddynt, ac yr ydym yn anog prynwyr i fynu gweled Taylor's Patent, a phan na chedwir hwynt, anfoner am y darlunlen at TAYLOR'S PATENT SEWING MACHINE COMPANY, Great Driffield, neu 97, Cheapside London, E. C. 1177. RHYTJUD D.—Y mae Mri..Eeckitt a'i Feibion wedi dewis y ffurf pedair-onglog i wneyd eu Paris Blue, a hyny oherwydd fod cymaint o liwiau glas gwael yn cael eu gwneyd yn fodiau, peleni, phow- dwr; ond eto, y maent yn gorfod rhybuddio y cyhoedd yn erbyn mathau gwael o liw glas sydd yn cael eu gwneyd o'r un ffurf, yr hwn a werthir oherwydd yr elw ychwanegol a geir trwy hyny. Gofaler, gan hyny, am gael y Paris Blue pedair- onglog, yn dwyn enwau I. RECKITT A'I FEIB- ION yn nghyda'r arwyddnod masnachol 1177.
Y Llofraddiaetli yn Sheffield.
Y Llofraddiaetli yn Sheffield. Nid yw Charles Peace, yr hwa a saeth- odd Mr. Dyscm 3/11 farw ar yr heol nos Fercher wjthnos i'r diweddaf, wedi ei, ddal hyd yma., er fod yr heddgeidwaid ar en hegni eithaf yn ceisio dod o hyd iddo. Y mat; hefyd yn dra adnabyddus i'r hedd- el t, geid waid ga::J. iido fod yu y carchar o'r- blaen. Nid vdys yn meddwl iddo ludd ei hun, ond tybir iddo wneyd am ryw borth- ladd gogleddoi, megys L'erpwl Tieu ryw le arali. _0_
Helbul yn Llwynrhydowen.
Helbul yn Llwynrhydowen. Daeth i'r swyddfa gopi o'r Ymofynydd am y mis hwn. G elwir ef yn briodol felly—yn. "rhifyn coffadwriaethol am yr helbul yn LI wyn rhy dowen" Mae y weithred ynfyd hon o ciddo John Davies Lloyd wedi cynhyrfu, teimladau Rhyddfrydwyr ac AnnghydfFurf- wyr drwy y deyrnas ac y mae rhan ddylan- wadol o'r wasg Gymreig a Seisnig wedi con- demnio y fath ysbryd gormesgar a chreulawn. fel peth hollol annheilwng o'r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Dywedir y bydd 2,000p. o ofynol i brynu y tir ac adeiladu capel newydd, ac oddiwrth. restr y tanysgrifiadau gwelwn fod yn agos i 800p. eisoes wedi eu cyfranu. Fel hyn y dywed Gol. yr Ymofynydd mewn erthygli arweiniol ar y pwnc :— "Fe welir fod ein rhifyn presenol wedi ei gymeryd i fyny bron yn gyfangwbl gan un, pwnc, ac nid ydym yn disgvvyl y bydd neb- o'n darllenwyr yn ein hannghymeraclvvyo am hyny. Mae'r amgylchiad a groniclir mor bwysig, mor rhyfedd, ac mor eithriadol, fel yr ydym yn tybied ei bod yn ddyledswydd arnom i roddi'r hanes mor gyflawn ag y medr- Ily wn. Fe welir fod y wasg Gymreig a Seisnig, wedi rhoddi cyhoeddusrwydd neillduol i'r pwnc, ac yr ydym yn ddiolchgar am hyny. Fe ddylai'r hanes gael ei daenu ar hyd a lied gwlad. Nid ydym yn credu y gall un dyn respectable,, o oedran addfed, parchus yn ei gymydog- aeth, ar ol darllen yr hanes, bydded Rydd- frydwr neu Geidwadwr, Annghydffurfiwr neu, Eglwyswr, gymeradwyo y weithred. Dyn yw dyn lie bynag y byddo, yn y bwthyn neu yn y palas, a chreulonder yw creulonder, gan nad gan bwy y cyflawnir ef. A lie bynag y byddo calon dyn yn curo mewn mynwes dyn, os ca chwareu teg y mae'n rhwym o annghy- meradwyo y weithred hon. Yr ydym yn myned yn rhy bell. Felly y dylai fod, ond nid felly y mae'n bod. Mae- dynion rhyfedd yn y byd, a hanes rhyfedd yw eu hanes. Dynion heb ganddynt amcanion- uchel yn y byd, heb barch i gydwybod, yn gvvneuthur uniondeb a gonestrwydd yn is- wasanaethgar i'r hyn a ystyriant eu lles eu hunain yn barod i roddi eu hunain i fyny i wasanaeth yr highest bidder, hyd y nod pe'r diafol ei hunan fyddai. Y cyfryw ddynion, wrth gwrs, gallant ganmol unryw beth. Ni waeth beth fyddo os daw a cheiniog i'r boced Serve them right. Nid ydynt hwy ddim ond pac o Sosiniaid. Beth waeth am danynt. Sarnwch hwy. Llosgwch hwy,—na, ellwch chwi ddim o'u llosgi hefyd, y mae cyfraith y wlad yn pallu hyny, fel y mae gwaethaf y modd. Ond unrhyw beth hyd at hyny.' Nid oes neb all ddweyd beth allai ddygwydd, hyd y nod yn awr yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, oni bai cyfraith y wlad. Yr ydym, wedi darllen pethau rhyfedd ambell bryd yn. ngwynebpryd rhai dynion Pe byddai dim ond y gallu ynddynt. Ond dyna, gadawer iddynt, y dynion mwyaf anhapus yn y byd ydynt. Mae'n well i ddyn fil o weithiau, mor bell ag y mae a fyno tawelwch meddwl ag ef, i gael ei erlid na bod yn erlidiwr. Da genym allu credu fod young Lloyd yn gwbl ddieuog o'r camwri mawr- nid yw efe ond offeryn an- wybodus yn y mater, yn ei ieuenctyd a'i ddiffyg profiad, yn gweithredu dan ysgogiad ereill sydd y tu cefn. Os caiff fyw, fodd bynag, y mae dydd edifeirwch am y weithredi yn sicr o'i orddiwes ond am ei gynghorvvyr, pwy bynag ydynt, feallai y bydd yn rhaid iddynt aros yn hwy."
INodiadau Cymreig.
Nodiadau Cymreig. Fe ddywed teithiwr cyfarwydd, o'r enw Griffith Lloyd, nad yw llythyrau Gwilym o'r' Mynydd o Patagonia yn ddim amgen na, fliloreg am ddyfodol y Wladfa, a i fod yn derbyn cynorthwy wythnosol o ystordy y Llywodraeth Argentaidd ar lanau y Chupat. Tebygol ydyw na cheir terf. 11 am dro ar ben- boethni pobl. Gwerth dimai o bapyr, yn cynwys rhestr 0- destynau Caernarfon, yn ccstio tair ceiniog i'r neb a ddanfono am diinynt, heblaw taliad y llythyrdoll. Pa bryd y derfydd y fath humbugiaeth ag eisteddfodau ffug-genedl- aethol, tebyg i'r hon a gynaliwyd yn Wrex- ham, a'r hon a fvvriedir gynal yn hen Gastell enwog Arfonia. Ffrwyth siomedigaeth o fod wedi colli mewn eisteddfod ydoedd nodiadau Celyddon ar y bryddest wobrwyedig yn Hyde Park. Mae Celyddon yn dyfod yn enwog fel grwg- nachwr yn mhlith llenorion yr Amerig, thebyg na fydd yn hir cyn cael ei raddio a'r teitl o Archrwgnachwr Eisteddfodol. Mae safle awdwr y bryddest gadeiriol ar y May- flower yn llawer uwch fel pregethwr a bardd nag ydyw ei ymosodydd a, sicr ydyw ei fod- yn ormod o foneddwr i wneyd y sylw lleiaf o'r truth ymosodol. Os dim, y beirniadr John Gordon Jones, sydd i'w feio, os oedd bai yn bod, ac nid derbynydd y wobr a chadair eisteddfodol y Gymdeithas Gymreigyddol 3. wneir i fyny o lenorion goleuedig Athen y Cymry Americanaidd.