Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
Y GWEITH1WR POLITIC AIDD.…
Y GWEITH1WR POLITIC AIDD. • Onid yw yn syn, Mri. Col., fod amheu- aeth yn rhai lleoedd pa fodd y bydd i'r dos- barth gweithiol sydd wedi dyfod i feddiant o'r hawl i bleidleisio, ddefoyddiu yr hawl hono yn yr etholiad dyfodol. Oddiwrth y | tlhyddfrydwyr y mae ein dosbarth ni wedi oael pob peth sydd yn werth, ac oddiwrthynt hwy hefyd y gallwn ddvsgwyl yn y dyfodol. Y mae y blaid Ryddfrydol yn dysgwyl qawür oddiwrth y pleidleiswyr ncwyddion, y rhai ydynt ryw ddwy filiwn o bersonau heb gael erioed y fraint o roddi pleidlais Seneddol o'r blaen. Yn nghanol yr amheuacth hwn yit nghylch pleidlais y ddwy fill wn o etholwyr newydd- ion, y mae yn dda genyf allu hysbysa nad oes a'obeuaeth o orwbl ar y pwnc lie y mae glo- Wyr wedi dyfod i feddiaut o'r hawl. Y maent hwy fel cortl'yn iach yn y ffydd. Yn ystod yr wythnos a acth heibio, oynaliwyd cyfarfodydd yn n«>sbarth Newton, Lancashire, lie y mae Colonel M'Corc^uodale yn J'mgeis- ydd Rhydufrydol, a Syr Richard Cross yn « erbyn a thrachefn yn St. Helen's, He y mae y Colonel Gamble yn ymgeisydtl Rhydtl- frydol, a boneddwr ieuanc o'r enw Seaton Karr yn Geidwadwr. Y11 y ddau le yma, y dosbarth gweitidol sydd yn gwneud i fyny wyafrif yr wtliolwyi', a lluaws mawr o loftyr yn eu plith. Yr oedd gan y glowyr yn y lie- oedd hyn ofyniadau wedi eu paroioi ar gyfer yr ymgeiswyr, a'r canlyuiad yw eu bod fel cord' wedi penderfynu rhoddi eu pleidlais dros yr ymgeiswyr Rliyddfrydol. Paliam hyny ? Paham y maent wedi troi yn erbyn y Toriaid—cyfeillion profiesedig y flosbaxth gweithiol, megys Syr Richard Cross? Am 11a fuasai y boneddwr hwnw yn ymrwynio i wneud dim o'r pethau a ofynai y glowyr am danynt er ou Uesiant. Yn nghylch pwnc y tir, nis gellid cael dim yn benderfynol a chlir oddiwrtho, a thueddai i feddwl nad oedd gan y gweithwyr un rites win am ym- dratferthu a'r pwnc hwnw. Nid oedd hefyd yn barnu yn briodol i dalu neb Aelodau Seneddol, a thrwy hyny alluosi y dosbarth gweithiol i anfon cynrychiolwyr o'u plith eu hunain i'r Senedd. er ei fod ef yn derby n 5.000p. yn y fiwyddyn fel Ys^rifenydd Car- trefol. Meddyliai hefyd fod Ty yr Arglwyddi yn aefydliad da, ac nad oedd cisieu ei wella. Dyma i chwi dri o bynciau Rliyddfryuol y dydd, a dyma i chwi syniad Toriaidd arnynt. Yr ydym ni yn nes i dref na Lancashire wedi cael syniad cyilelyb i un Syr llich xrd Cross ar dalu cyurychiol wyr uniongyrehol llafur, ac awgrym nad oes eisieu y fath greaduriaid ond y mae y pwnc hwn yn un y rhaid ei gael. Y inae yn rhaid cael cynry chiolwyr llafur i Senedd ein gwlad, ac y mae gv^eithwyr Cwrn Rhondda wedi penderfynu rhoddi y cyutaf o Gymr*. GWEITIIIWK POLITIOAIDD.
NODI A DAU YMYL Y FFORDD.
NODI A DAU YMYL Y FFORDD. MKI. GOL.);oallai y goddefweh i mi wnend nodiad neu ddau yn awr ac eilwaith yn eich TAUIAN. Y peth cyntaf ydyw, Fod yr Eisteddfod wedi talu ei ffordd, hy¡.y yw, bydd y pwyil- cror yn gallu dwyn y ddau ben i'r llinyn yn nghyd trwy gynorthwy y tauysgrifiadau sydd wedi eu derbyn. lIIid yw hyn yn dalu ffordd, mown gwirionedd ac os nad ellir cynal eisteddfod heb yr holl gostau a'r dra- fferth sydd yn nglyn a hi, byddai yn well o lawer hebddi. Yr ail nodiad ydyw, nad yw y cyfansodd- iadau barddonol a rhycdiaethol, a'u cymeryd at eu gilydd, ond cyfansoddiauau lied gyffred- in. Mai yr unig eyfansoddiadau o werth y tro hwn oedd y ddau brif gyfansoddiad cerddorol. Clywais ar sail dda nad oedd hyd yn nod cyfansoddiad y gad air ond cy- ffredin, a bod petrusder wedi bod yn nghylch dyfarnu y wobr o gwbl. Os ydwyf wedi clywed yn iawn, yr oedd llawn cystal cyfan- soddiadau, os nad gwell, yn mhlith y eyfan- soddiadau oedd wedi cymeryd yrolwg eangaf ar y testyn, ac y ca y wlad weled hyny cyn pen nemawr o wythnosal. Yr oedd yn dda genyf weled eich Gwcith- iwr Politioaidd' yn y DAHIAN am yr wythnos ddiweddaf yn cyfeirio at gyngor synwyrol y Parch. Mr. Kennedy i'r etholwyr newydd- ion. Bydd yr lielynt sydd wedi cymeryd lie mtVwn canlyniad i'r cyngor, yn sicr o ddwyn ffrwyth, a chawn cyn hir adran o welliant wedi ei rhoddi yn y ddeddf, yn gwneud canra.sio yn anshyfreithlawri. Pan yr oedd y pwn- o dan sylw Ty y Cyffredin, dygwyd amryw welliantau yn ndaen i'r amcan hwn, ond yr oedd y mwyafrif yr ade, hono dros adael pethau fel yr oeddynt. Y mae ffeith- iau dirifedi wedi eu cael fod pleidleiswyr wedi cymeryd Uwgrwobrwyon gan y naill ochr a'r llall yn yr etholiad diweudaf, ond y mae yn rhaid cyfaddef mai y pechod gwreilld-. iol ydyw cctitvctsio. Y mae gofyn i etholwr pa fodd y mae yn myned i bleidloisio yn groes i ysbryd deddf y ballot, a dylid ei wneud yn gospadwy. Tynwyd cryn sylw yr wythnos ddiweddaf gan yr hyn a ddywedodd Esgob Llandaf yn yn nghylch Prif Golegau Cymru. Wrth son am golegLlanbedr, mewn araeth yn Abertavve, dywedai fod y sefydliad hwnw yn orlawn o fyfyrwyr, tra yr oedd ystafelloedd gweigion yn y cologau ereill. Ymgymerodd y Proffeswr "Y Jones o Gaerdydd ag ateb yr esgob ar unwaith, gan hysbysu nad oedd ei sylw yn wirionedd can belled ag yr oedd a fyno Caerdydd—nad oedd yno ystafelloedd gweigion o gwbl, a chan fod angen a bwriad am ychwanegn adran at y coleg, y gallai yr hyn a ddywedodd yr esgob wnend niwed i'r amcan. Wedi gweled hyn 11 id oedd gan yr esarob ond tynu ei eiriau yn ol mor belled ag sydd a fyno Caerdydd, gan hysbysu hefyd 11a ddyrnunai efe niweidio y sefydliadau cenedlaethol hyn. NODYDD. —
■ ABERAFAN.,
■ ABERAFAN. EISTEDDFOD FAWREPDOO 1886. I Da genym ddeall fod llenorion A berafan, Taibach, a Chwmafan, yn bwriadu cynat eisteddfod ardderchog yr haf nesaf yn lie]) dref hynafol Aberafan. Bu yma. cyn hyn I eisteddfodau teilwng o Hen Wlad y Menyg Gwvniona chred wn fod yma ddigon o alia i gynal rliai felly eto. Deallwn hefyd fod pwyllgor i'w gynai i'r eyfryw ddyben nm '8 o'r gloeh nos lau, Medi 10fod, yn NflHiiWB-iioo?.i Y Victoria HOTEL. Hyderwn y bydd yno gynulli.ul lluosog o holl lenoriou yr ardaloedd pcil ao agos, bob tio, Y iuao yma eisoes arwyddion cefnogol iawn o gyfeinail y tauypgviiiadau y mae y bob), law a chalon, yn barod at y gwaith, dim ond eiaieu cychwyn sydd—hauor gwaith yw dechrcu. Gyfeillion llenyddol o bob dosbarth, rhoddweh eich presenoldeb yn y pwyllgor gadewch i ni uno yn unllaw mdief i godi ein hen dref j'w gogoniant cyntefig. Wrth wa- hodd, nid ydym yn euwi neb, rhag i ni wrth hytiy yn ddygwyddiadol adaol allan, efallu;, amryw o'r rhai mwyaf addas a theilwng i ddwyn y gwaith yn mlaen. Hyd nos y pwyllgor, yr eiddoch yn gywir, AkAN vur> C V FAN (J WliL.
Dil. J. P. WILLIAMS, SOAR,…
Dil. J. P. WILLIAMS, SOAR, RHYMNI, NEU BONTLOTTYN. Mri. GOL. Y mae yn ddigon amlwg fod y TDr. tn"WI¡ tyl-qler lie,! ddrwg, ac wedi ei ieddianu yn JkjIIOI gandynieranaddas, pan yn ysgrifenu ei lythyr i'r DARIAN yr wythoos ddiweddaf. Defuyddia anao.ideiiiau am danaf gyda'r bwriid, mi feddyliwn, naill ai darigos ei fod yn feddi,1101 ar gyflawnder o'r eyfryw, nea er mwyn fy riirmygu i, neu, ynte, yn fwy tebyg er mwyn tynu sylw y darllen- ydd oddiwrth y pwnc, svf Cynrychiolaeth Dw-yrain Movgaanvg, ai arwain i feddwl am bawb a phob ond yr hyn a ddylai. Y mae y Dr. parchedig amryw weithiau yn z;1 tod ei ysgrif yn arfer y geiriaa, 's ydym i'w gredti,' J-dym i gredu ei dysfciolaeth.' Y mae hyn ar umvaith yn ymosodia l iselwaid ar y pebh pwysieaf a fedd unriiyvv ddyn, set tei air a'i wiriojie-dd. Ac os gall y Dr. ddwyn AUX enghraiift fy mod. i wedi dvveyd yr hyn find ydyw wirionc'.ld, yr wyf yn galw arno i wueud hyny, ouide, fel bonedd^r, Cristion, a gweinidog yr efimgyi, bydded iddo dynu ei eiriau yn ol. C, wtia y Dr. parchedig hefyd awgrymiadiui .iselwael ataf yu fy nghysylltiad swyddog- -aethol fed assistant overseer, neu gasgLvr trethi. Dyna ddy wed, Wele dretbgasglwr,' &c. All rvjld, pa, IJiwed sydd yn hyny ? A -I)es gan drethgasy;lvvr ddim cyatalliawl i farnu ;cymwysderau Aelod Seneddul ag sydd gan y 3 P. VVrilliaiu3, Pontlottyn ? Ac hefyd, VOtii ddarfti i'r (»waredwr ei hun roddi bri ar y swydd elrw.y uLv Mathew oddiwrth y doll fa --casglu trethi i fod yn Mathew yr wr ? Dichon na wyr y Dr. ddim taw saer Coed yd wyf fi wrth fy nghelfyddyd, onide diau y buasai yn fy ngalw wrth yr enw ldris y saer, yn ol arfer yr uu dosbarth ag y perthyn v I>r. iddynt yii nyddiau Crist, sef 1 Onid bwn yw mab y s ier ?' Gwyr y Dr. i'rgeirian uchod gael eu hufer i'r un pwrpafi a* yr arfera efe gjs^lwr trelhi,' sef creu rhagfarn yn meddwl y bobl at y gwrthddrych. Sya- dod mor uchel y medr Doctoryddiaeth godi ei pherohenog.. Dichon, pe meiddia y Dr., y dywedai nad 003 gan yr un glowr hawl i jEarnu. eymwysdeiuu Aelod Seneddol ond y tnae ei gysyllt;adau ef a'r eyfryw y fath fel na faidd wneud 2;yny. Eto, brawddcg glasurol, teilwngoDr. J.P., ydyw hon, 'Diacon Ymneillduol, ac os bys- byswyd ni yn iawn, Jack pen 'stoh' Do, ao, Dr., fo'ch hysbysvyd yn berflaitli iawn yr wyf yn ddiacoii Ymneillduol, ac litfyd yn bregethwr cynorchwyol, yr hwn yr ydych chwi, Dr.in philo;oph!J, a gweinidog cytlog- edig eglwys barchus y Bedyddwyr yn Soar, Pontlottyn, yn mawredd eich dysgeidiaeth, eangder eich amgyffredion, a duwiolfrydedd eich ysbryd a'cli sel daubaii dros lwyddiant yr efengyl, yn clewis ei alw yn Jack pen 'stol. A wnewch chwi, Ddr., pan fyddoch yn myned i'ch ystafell ddirgel y tro nesaf, gymeryd y cly DARIAN gyda chwi, ac yno yn mhresenoldeb eich Tad, yr hwn a wel yn y dirgel, wcdi i chwi gau eich drws, ofyn iddo, A we!i di yn dda y Sabboth nesaf fyned allan gyda'r llu daoka pen 'stolau a fyddant yn myned allan i gyhoeddi yr efengyl yn dy enw ? Ac os oes 4jyda chwi yn Soar, Rhymni, bregethwyr cynorthwyol, gofynweh i'ch cyhoeddwr i gy- Ixoeddi yn y capel y tro nesaf y byddo un o'r eyfryw i bregethu yno fel y caulyn Y Sa.bboth nesaf am ddeg, byad John Jones, Jack pen stol, ac yn yr hwyr am chwcch bydd Thomas Jenkins, Jack pen 'stol arall, yn pregethu yma yn lie y Dr. sydd wedi myned i gymeryd mis o hollidam. Digon hawdd i chwi, Ddr., ac ereill o'r un stamp a chwi, ydyw ymosod ar eich diaconiaid a'eh pregethwyr cynorthwyol mown modd gwawd- lyd a diystyrllyd, er mwyn creu rhagfarn yn meddwl y bobl yn eu herbyn, ac o blaid Mr. Alfred Thoiii-ts, yn yr amgylchiad hwn. Ond ,cofiwch fed y doabaith hwn o bregethwyr Jacks pen 'stolau, fel eu gelwch, wedi bod yn gwasanaetliu ndws crefydd yn ffyddlon a diwyd cyn i clnvi na Mr. Thomas wneud eich yinddangoaiad ar y ddaear, chwaethach yn y cylch crofyddol. Gall llawer eglwys, ie, dywetlaf, gall y mwyafrif o eglwysi Ymneill- duol Cymru gyda'r gwahanol enwadau olrhain eu hanesion yn ol tadeg pan mai Jacks pen 'stolauat'uontyngweinif wyaf ffyddlon arnynt. Hwy fnont yn eu porthi a, bara'r bywyd ac a. didwyll laeth y air, pan oeddynt yn rhy weiniaid i dalu i Ddr. nac i Rev. ychwaith MQ ymweled a hwynt. Dichon y gwyr y Dr. am enghieifftiau y gorfu i'r Jacks pen 'stol ar foreu Sabboth eagyn areithfa i gymeryd lie ambell i weinitlog oedd vvedi ei gymeryd yn glaf, nen rai 01 deulu we^i marw, neu am- gytehisdau yn galw arnu, fyned fl'wrdd, neu, ie, neu y gvreinidog wedi anaddasu ei huu i gyflawni ei swydd. Y mae thai pregethwyr z, yn ddyledus i Jacks pen 'stolau, pregethwyr i cynorthwyol, am esgyn i'r adwy, a hyny ar fyayd o rybtidd, i lanw bylchau o'r fath a Biodwyd. Eto, or yr holl wasanaeth, y teitl a rydd Dr. Williams, Pontlottyn, iddynt ydyw Jack pen 'stol.' Bydded hysbys i'r Dr. parchedig hwn nad ydyw efe yn hyn o orchwyi yn gwneud dim llai na mwy nag ail adrodd termau yr oesoedd o'r blaen, nid yn unig ara bregethwyr cy- tiorthvyol, ond hefyd am weinidogion a Doctoriaid vuewn llawn urddau, gyda'r eithr- iad hyn, dernyddid y terinau gynt gan an- tmwiolion, dirmygwyr crefydJ, a clirefydd- Yyr, soum cymdeithas, y rhai a gyflogid i erlicl a gwawdio gweinidogion a phregethwyr ond £ 1 yr oes hon defnyddir y termau gan dbctor in philosophy, gweinidog ^rddedig •glwya Soar, Rhymni, ac 1m tydd yn cuel ei 4ala gan yr eglwys am hau lwdau crefyddol ao egwyddorion: y Testament Newydd yn y byd. Ffei, ffei, Ddr^ Yn Lyn yr ydych I "wedi rhoddi mantais I elyni ii crefydd i'ch oablu, wedi rln.ddi testyr. i gythreuliaid grechwenu, ac achlysur i eglwys Dduw Irwy y ddaoar a'r nef i alai u. Beth, Dr. YiUiruus, Pontlottyn, yn galw minbi y rhai a bregethant yr efengyl yn Jacks pen 'stolau ? < wridod, cy wilyddied meWll sachlian a liudw. Yn awr, Mri. Gol., heriaf y Dr. i ddwyn >a enghrailft fy mod i wedt trin na dirnngu .Ilew"n gair a gweithred enwad parchus y Hedyddwyr. Fe ddywedodd gweinidug arall, sef y Parch. John Jones, Nazareth, Blaet- lieobau, eiriau cyftelyb yn y JVioudJa P-ai Orphenaf 25".in, ond hyd eto nid ydyw wedi pioti yr un sill o'r hyn a haerodd yno Wn i ddim beth ydyw yr awydd anghes-ddo: sydd ar y cyfeillion am wneud allan fy 1 -sod yn ejyriol i'r BeJyddwyr. Wn i ddira beLi, sydd a fyn y Bodyddwyr fel enwad a'r mater o gwbl. Yn enw pob peth sydd yn deg a rhesymol, os gellir proti-fel y mae yn 1 Id iau y gellir—fod rbai o weinidogion y Bedydd- wyr wedi arfer trieiau annheilwng yn ffurliad y tri chant,, pa beth sydd a wnelo yr enwati, fel enwad. a hyny ? A ydyw yr enwad ar bob amgylchiad yn dal ei hun yn gyfrifol am yns- ddye;ia<lau per?onol pob un o'i weinidogion a'i Ddoctoriaid? Nac ydyw, iiiodd synwyr cyfFredin a byddai yn ftin genyf orfod eredu fod yn mhlith enwad a gweinidogion parclius y Bedyddwyr haner dwsin a feiddiant ddefti- yddio termau a chylioeddi anwireddau mor ddigywilydd ag y gwna Dr. Pontlottyn yn yr I ysgrif hon o'i eiddo. I Eto, gwna y Dr. gysylltu fy enw i a'r pampliled a gyhoeddwvd gan bleidwyr Mr. Bowen Rowlands. Yn awr, y ffaitli yw hon, na fu genyf ti na rhan na ehyfran yu nghyf ansoddiad y pamphlod. Nid wvf wrth hyn am awgrymu ilild ydyw ei ayowysiad yn gywir, ac y (Ldia hmwf bob darn o bono —-yr wyf yn credu y gv/na ond gallaf ddweyd yu ddibetrus fod gan y Dr., Pontlottyn, lawn cymaint o law yn ei gyfansoddiad a minau, a deg mil mwy u law yn svpplyo y defuyddiau a'i cyfaiisoddant. Mri. Col., iiiae y Dr., yn ddiarwybod iddo ei hnn, yn talu gormod o jvraplimerit i mi wrth awgrymu y bydd Mr. G wilym James, Methodistiaid siraborteiri, Arfon, Fliist, Peu, yn nghyd ag ethol wyr Caerfj'rddin a Llanelli, yn teimlo dim byd with yr hyn a ddywedais gyda golwg ar y cynrychiolwyr sydd oddiyno yn St. Stephan. Yr oil a ddy- wedais oedd nad ydyw y bonethligiun hyn yn altuog i wneud yr hyn sydd ofynol yn y Senedd ar ran Cymru Ymneillduol. Ni wnant, nid am na fynarit, ond am nas nwdr- Silt,' a byddai yn bcchod anfaddeuol yn N wy- rain Morganwg i ychwanegu uu atynt. Os yr wyf yn camsynied, fel yr aw jryma y Dr. fy mod, yna daw i hyn, 'Nis gum-ant, nid am Hal) medraut, ond am rnas mynnut,' oblegyd y ffiiith ydyw nad ydynt yn y gorphenol wedi dwyn unrhyw fesur ger bron y Senedd und'.i yn rhoi y myanyn lleiaf o ryddiJ gwlarh.J na chrefyddol i ni fel cenedl o Ymneillduwyr. Ac hyd yr wyf yn cotio, ychydig iawn o gy- morth roisant mewn Ifordd o siarad a dadleu ein hawliau i r hyn ydym wedi gael drwy offerynoliaeth ereill. Yr wyf fi yn gosod hyn i lawr fel anallu, ac nid fel anewyllysgarwch ynddynt; ond itiyn y Dr. eu bod yn ailuog, er eu bod yn peidio gwneud. Ymddengys fod y Beibl yn llyfr dyeithr i'r Dr., onitle yn ddiau y cofiasai yr adnod hono, 'Yr li,.vi; a fedr wueuthur daioni, ac nid yw yn ei wneu- thur, p,t'hod yw ido,' Ond diau fod y Dr. yn yr ymresv miad hwn o'i eiddo yn parotoi y lforcld i Mr. Aifred Thomas i fyned i St. Stephan, ac eistwdd yno yn nghanol y delwau mudion eredl i wrando ar Eglwyswyr.yn trin a thrafod Cymrn a i Hymneillduaeth, ac hub fod yn ailuog i ddweyd gair o'i phlaid, knid am lias mynant, ond am nas medrant,' ac felly yn ddim amgen na. tliestynau gwawd i Eglwys wyr am eu bod yn su yi, hyn nas gallant mewn awr o gyfvnirder ei amdditfyn, a dirmygu Ycnneillduwyr Cymrll ar yr un pryd am eu hanfon yno. Ond iliag y dygwydd i mi fod yn cyfeiliorni, dichon y gwna y Dr roi i iti, restr o'r uiesurau Rhydd- frydig a y boneddigion a enwa ger bron Ty y Cyffredin, ac y buasai eu pasio yn ddètldfau yn fanteisiol i < Jymru 11a b-dd yn bleser o'r mwyaf genyf dynu yn ol yr hyn a ddywedais, a gwneud apology hyd y 11awr iddynt. Nid fy amcan ydyw dirmygu ein cynrychiolwyr—pell iawn wyf oddiwrth hyn yna ond fy amcan ydyw trt'io argralfu ar feddwl yr etholwyr newyddion y PWYd iddynt anfon i'r Senedd foneddigion a fed rant pan fyddo galwad am hyny, ac a greant amgylch- iadau a fyddant yn galw amyn t. i siarad, am- dtliUyn, a dadleu ein hawliau fel Ymneilldu- wyr. Coreu oil os gallwn gael Ymneillduwyr at y gwaith; ond ar bob cyfrif, myner bon- eddigiun a allant ac a ymrwymant i wneud hyn, gan nad pa unaiEglwyswj ) RhydJfrydig, ynte Ymneiilduwyr a fyddont. Yn awr, diau y bydd y Dr. yn defnyddio hyn eto i osod allan fy mod i yn gas at y Bedyddwyr. Druan o'r Dr. yn hyn o beth, oblegyd nid ydwyf eto wedi canfod yn aivithiau neb o bleidwyr solog Mr. Thomas yr un sill i'r cyf- eiriad hwn. Nid oes neb o honvnt wedi meiddio dal Mr. Thomas allan fel gwr y melr dwyrain Morganwg yrnddiried ynddo fel dyn yn feddianol ar y gallu gofynol i ddadleu ein hawliau fel ein cynrychiolydd and hobby cry yr arcithwyr, o r mwyaf o bonynt hyd y lleiaf, ydyw ei fod yn Ymneiilduwr, ei fod wedi rhoi mil o bunau at G oleg Caerdy ild, a'i fod yn haelfrydig dros bsn ac yn ben ar y cwbl, iddo gael ei ddewis gan remnant y tri chant yn Nghaerflili. Dyna ydy w testyn pob araeth a byrdwn pob ton sydd wedi ei thra- ddodi a'i chanu yn ystod ei ymweliadau ac er fod douian De a Gogledd wedi bod yn y Groeswen, holl alluoedd areithyddol y Rhon- dda Division yn Ferndale, ac hywadledd Mr. Thomas, Cymer, Lewis Williams, Caerdydd, Dafydd Evans, Caerdydd. Sonley Johnson, Caerdydd, a phob areithiwr hyawdl arall a ellid ei gyrchu o Gaerffiii i Ferndale, ac o Boutlottyn i Bontypridd, wedi bod ar y stump yn rt,,Iiyftrfodi e,,d i)fr. Thomas, eto nid oes cynauit ag un o honynt wedi meiddio d weyd fod Mr. Thomas yn feddianol ar v cymwysder sydd raid ei gael yn ein cynrychiolwyr sen- eddol, mewn trefn i ddwyn er bron y Senedd hawliau Ymneillduwyr Cymru. Gosodir mawr bwys ar y 'mwyafrif.' Pur- ion; oud Y mae adegau wedi bod ar ein gwlad y bu rhaid i rywrai fyned yn erbyn y mwyaf- rif, ac i wroniaid o'r fath hyny yr ydym yn ddyledus am yr hyn a feddwn o ryddid, gwladol a chrefyddol. Y mae llawer uu wedi gorfod actio r Daniel ar ol hwnw yn Babilon. Y mae llawer tri wedi gorfod actio y tri hyny ar wastadedd Durahar ol y tri a saf isant heb blygu i'r ddelw aur, pan oedd y lluaws yn syrthio fel dail yr hydref wrth ovchynij-n y brenin a'i swyddogion. Mwyafrif yn wir purion; ond llai na dynion fyddai i neb blygu i fwyafrif a grewyd i bwrpas neillduol gan blaid o bobl a flaenorid gan ddoctoriaid, y rhai, fel hwnw gynt, a anfonasant lythyraa drwy yr holl daleithiau at eu subordinates i orchymyn iddynt ofalu fod mwyafrif ar y pwyllgor fyddai yn bleidiol i ymgeisiaeth Mr. Alfred Thomas. A amheua Dr. Pontlottyn hyn? A dyna y prif gymwysder y dywedai yr areithwyr hyawdl fod Mr. Thomas yn feddianol arno ydyw, sef ei fod wedi ei ethol gan fwyafrif o'r tri chant a ffurfiwyd yn y dull a nodwyd. A chyhoeddodd Mr. Thomas yn Trefforest nad oedd neb o'r 95 a aethant allan yn Nghaerffili yn deilwng o'r enw bon- eddwr, er fod yn eu plith y boneddigion can- lynol:—Mr. Gwilym James, Merthyr; D. P. pa vies, Ysw., Y.JH., Ynyslwyd, Aberdar, (olynydd y diweddar a'r anfarwol D. Davis, Ysw., Maeayffynon, fal cadeirydd y Rhydd- frydwyr yn Aberdar); Mr. John Williams, London Warehouse, Aberdar, a dau neu ,dri ereill nad ydwyf yn cofio eu henwau; Mr. Jonathan Williams, Bargoed; Mr. Beddoe, Nelson; Parchn. Jones, Pontlottyn; Evans, Nelson; Morris, Pontypridd; Roberts, Bridge House; R., -erta, Tiefoi-eut Heuje, Robo- tham, Trefforest; Parchn. Edmund Davies a Pugh, gweinidogion y Methodistiaid yn Pont- ypridd Rees eto o Lantrisant, a llu oreill; Jenkins, Thomas, a Meredith, Ferndale J. Griffiths, Porth House, brawd y diweddar Griffiths, Bethany, Caerdydd, a 0 hen weinidogion y Bedyddwyr yn sir Gaer- fyrddin, a chystal Bedyddiwr a Dr..Pont- lottyn bob dydd o'r wythnos, ond nad ydyw yn ddigon gwlanaidd i blygu glim gyda mwy- afrif o fath yr un gawd yu N;;haeriliii; ac yn ddiweddaf ar fy nghof ydyw Yr eiddoch, Brynglas. IDKIS WILLIAMS. D.S.—'Does dim yn ysgrif y Dr. yn werth sylw.
F. L. DAVIS YN NHREoRCl. [PAltlfAn.]
F. L. DAVIS YN NHREoRCl. [PAltlfAn.] Rheswm arall a rydd Mr. J. Salathiel dros .ei fod yn pleidio F. L. Davis yw am ei fod ar y tri chant." O dan v peoawd hwn, gwna J. S. amryw haeriadau, a dau Bell dri am- ryfuscdd anfaddtuiol—anfaddeuol am eu bod yn eyfryw ag y dylnsai John wybud mai nid gwir mo honynt. Nis gellir gwneud yn well na gofyn i'r darllenydd i farnu ei haeriadau | with ei amryfusedd. Ei haeriadau ydynt, ''Fod evnrychiolaeth y tri chant yn eitliaf to,, os nad yw, "4 mai ar y Maboniaid y mae y uai," A-c. "O'r pwll yr wyf fi, meddai, "dewiswyd (ar y tri ch t-it) ch weeh-ped war collier a dau fireman." Dy finau, y mae ar y tri chant, o'r lwwll 11 mae John a miuau, wyth—pedwar collier a'r check weigher, dau fireman, a'r manager. C niaint a hyna am eirwiredd Mr. J. S. Eto, dywed, "dewiswyd fi ar executive 60 Treorci, a hyny gan y rha,i sydd yn dweyd mai humbl/g yw y tei chant. Onid T. Llewelyn, Pentre, a gynygiodd y ddau Jireman ?" Y gwir yma eto yw, nad oes ond un o'r ddau fireman ar yr e.cer.utice. ac nid oedd T. Llewelyn, Pentre, yn y eyfarfod lie y dewiswyd executive Treorci o gwbl ac y mae .John yn gvvybod yn dda i'r cadeirydd yn y cyfarfod y dewiswyd y 60, ni I yr executive, i atal T. Llewelyn i siarad am ei f xl o- ddosbarth arall, yn mhell cyn i'r ainser i gyiiyg ueb gymeryd lie, ac i'r cadeirydd hwnw fyned i gacleirio i ddosbarth and nos tranor'th. Dyna i chwi enghraifft ar tll o Air. J. Salathiel i eirwiredd ei osodiadau, ac o'i gymhwysder i farnu tegweh cynryehiolaet.h y tri chant. Yn wir, Mri. Gol., anhawdd cael un enghraifft cryfacli o h .mbugiaeth y tri chant fel cynrychiolaeth o'r Rhondda o gwbl na'r flaith fod Mr. J. Salathiel yn parhau i fod yn un o honynt, ac yn neillduol yn aelod o'r pwyllgor gweith- redol. Ystyr cynrvchiolydd a chynrychiolaeth yw un yn cynrychioli syniadau a meddyliau ereill, onide ? Os na, pa ystyr sydd i gynrychiol- aeth ? Meddylier fod cyfrinfa o Iforiaid yn d mfon cynrychioJydd i ryw le neillduol, ac yntau yn troi yn Odydd ar y Ifordd, beth fe.idyliai yr Iforiaid am dano? Peth sier yw na fynent ef yn gynrychiolydd ar ol hyny. Wel, dyna hanes Mr. J. Salathiel fel cy- nrychiolydd Pwll Ty'nybedw ar y tri chant Gan fod cynifer o'r eyfryw gynrychiolwyr yn bodoli, pa ryfedd fod dynion yn dweyd mai humbug ydyw y tri chant. Diolchodd y tri chant i Mr. J. Salathiel am y syniad, ao am brawf mor sylweddol o'i wirioneddolrwydd. Hefyd, er i ddarllenwyr y DAKIAN, y rhai y mae cynifer o honynt yn etholwyr yn y Rhondda, i gael mantais i farnu drostynt eu hunain degwch cynrychiolaeth y tri chant, I y rhoddwn yma dailen o'r nifer o wahanol ddosbarthiadau ycwm agynwysai yn ei ffurf- i'ld cyntaf :—Managers, 13; Under Managers, 2; Overmen, 7; Firemen, 12; Cashiers a Book Clerks, 6; Mechanics, 4; Contractors, 2; Gaffers, 3; persons actually engaged in manual labour in or about collieries, inclu- ding Checkweighers, 142; Grocers, 20; Dra- pers, 8; Tailors, 3; Shoemakers, 3; Butchers, 1; Chemists, 1; Carpenters, 2; Masons, 3; Printers, 2; Sawyers, 1; Ironmongers, 2; Foundry Proprietors, 1 Foandrymen, 1 Billposters, 1; Farmers, 3; Signalmen, 1; Innkeepers, 3; Taff Vale Employees, 2; In- surance Agents, 1; Ministers, 33; Doctors, 1; Stationmasters, 1; Schoolmasters, 6; Estate Agents, 2; Relieving Officers, 1; Tra- vellers, 1; total, 300. Dealler fod y gweithwyr—manual labourers yn gwneud i fyny yn helaeth dair rhan o bedair o boblogaoth y pi wyf. I'r neb a welodd y daflen swyddogol a gyhoeddwyd "Y gan ysgrifenydd cyffredinol y tri chant, fe wel hefyd fod gwahaniaeth dirfawr rhwng hon a hono. Ond i brofi mai hon sydd iawn, a bod hono yn gamarweiniol eithafol, byddwn yn barod i gyhoeddi pob dosbarth ar wahan, a phob enw yn mhob un o'r dosbarthiadau os bydd rhaid. Fe welir yn arnlwg oddiwrth y daflen hon nad oedd y syniad o gynrych- OY iolaeth deg o'r gwahanol dosbarthiadau sydd yn y plwyf yn cael lie yn meddyliau y rhai fu yn mlaenllaw yn ffurfiad y gymdeithas o gwbl. Hefyd y mae hyn yn fwy amlw". fyth i'r sawl a wyddant faint o drafferth a gafwyd i gael pethau i'r man eu cafwyd. Y gwir v w, ni Hi rfiwyd y gymdeithas erioed er mwyn cynrychioli y rhanbarth yn deg, ond yn unig er mwyn bod yn i-s-wasanaethgar i gyrhaedd dybenion neillduol rhyw ychydig o borsonau neiildiioi yn y cwm fe broiir hyn yn amlwg yn y dyddiau presenol. Y mae y gymdeithas, mown pedwar dosbarth o'r pump a gyuvvysa, wedi myned yn yfflon oddiwrth ei gilydd, ac etc y mae ychydig o'r ffurfwyr mympwyol yn dal i guro eu tabyrddau fel pe byddent yn arwain llu, pryd mewn gwirionedd nad ot-s ganddynt neb i'w harwain, a phe byddai rhyw '¡¡:mer dwsin o honynt yn cael eu symua i'w n. eu hunain, byddai i'r fanv yt < fan. (Tw barlutv.) Peiicre. T. I.T.E'.VELYN.
---------YR ALCANWYR.
YR ALCANWYR. Mewn newyddiadur am yr wythnos ddi- weddaf, condemnia ysgrif dan y ffug-enw 'Locket a Thwrw' run o ysgrif G arm on mewn cysylitiad a, cliael atop ireelc gyfire liiiol trwy yr holl woifhfeydd. Mae miloedd o alcanwyi- yn eydnlygu ú, Harmon i'r man eithaf. A ydy, yn umd A rheswm ein bod ni, sydd yn cael s,'op 'i:'CV/ yn lleihau y sLue sydd yn y farchnad it thrwy hyny, yn peri i'r fasnach adfywio a y llafnau alcan fyned i'r lan, a cliwithau, sydd yn gweithio yn llawn, yn cael medi o fir wyth ein colled ni? Nac ydyw fe ddylai pob gwaith drwy yr undeb alcasai ld gael stop week vn gyffreuinol fel eu gilydd. ()s oes daioni yn deilliaw wrth fod rhai o'r gweithiau yn segur, byddai yn fwy pe gwnelai yr oil o'r gweithfeydd yr un tatn. A ydyw yn beth rhesymol fod y meistii, sydd yn eadw eu gweithiau i weithio yn llawn, yn cael Medi o 1frwyth colled y meistri hyny sydd wediachosi i brisy llafnau alcan godi trwy ga<lvv eu gweit liwyr yn segur wythnas o bob jiedair ? Y petli fyddai yn fwyaf rhesymol yw, fod yr holl weithiau yn segur, neu yr oil o'r gweithiau gael gweithio gydau giiyJ' a thrwy hyny, achosi gostyngiad cyffredinol yu ndilith yr alcan wyr. Dywed 'Locket' nad yw yu rhesymol i gospi y da am weithredoedd y rhai drwg hyny yw, y dylai y rhai oedd yn gwneutlnu' 28 o flychau y dydd gael gweithio yn llawn. Os oedd Locket' yn cael gweithio 28 y turn, r, y fe ddylai beidio achvvyn o gwbl am y stop y 11 week. Y rhai fu yn segur am liynyddau ddylai achwyn, mei!Ys gwyr a Llansawsl, dau waitti Llangenecli, Llantri- sant; Gadlys, Aberdar; y Foxhul, y (Jilwen, Ynysmeudwy, a I'antyilynon. V rhai hyn fu yn crwydro fel defaid ar hyd a lied y wlad lieb neb yn tosturio wrthynt, a'u gwragedd a'u piaut yu hauor uewynu gartref o eisieu ymborth, a llawer o'r rhai oedd yn gweithio 28 a 40 box y tarn yr arnser hwnw mor gain 11 galea tuag atynt a. bwystiilod. Y rhai hyn ddylai gadw mwstwr am y stop week, ac nid y rhai oedd yn gweithio fel Locket a Thwrw.' Cofied 'Locket' fod yn well gweithio ar y patch na bod yn segur. Y chwi sydd yn gweithio ar y stop week, ac yn gyru yn ngwaith Glantawe, fe ddylai fod cywilydd arnoch. Gydweithwyr, bydded i ni fod yn onest tuag at ein gilydd, a gwneud ein goreu dros en gilydd yn y dyfodol, a choiio fod y fas- nach alcan yn gyfangwbl yn ein dvvylaw ni em hunain fel gweithwyr. Pwy by nag a wnelo dros 28 o fiychau y turn, fe ellir ei gyfrif yn un sydd yn dinystrio ei fywoliacth ei hunan, ac eraill yr un modd. Bydded i ni golio am Lewys A fan rhag fcrueni. Mae yn warth i ni, fel alcan wyr, ein bod mor galon-gaied tuag ato ef a'u deulu lluosog. Mae Lewys A fan wedi bod o fendith i'r alcanwyr yn y gorphenol, ac fe fydd yn fendith i ni eto yn y dyfodol. Oaii hyny, bydded i bob alcanwr dalu yn fisc>l at ei gynaliaeth ef a'u deulu o hyn allan, fel yr ydym yn caru gael ein hunain.—Yr eiddoch, D. S. W.
---__---------_. BACHGENYN…
BACHGENYN WEDI EI LADD YN AHEltDAR. Yr ydym yn cael fod bacligenyn wedi cael ei ladd yn agos i Bare Aberdar, trwy i gert briwedd-dy fyned dros to. v
Advertising
EISTEDDFOD SALEM, POnTH, CWM RHONDDA. Cynelir ySeithfed EISTEDDFOD Flynyddol uchod dydd Owyl Nadolig, 1885, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr buddngol mewn can- iadaeth, barddoniaeth, adrodd, areithio, &c. beirniad y ganiadaeth,—D. BOWEN*, YSW., Aberearn. Beirniad y farddoniaeth, &c., gydag arwein- ydd y dydd,—Parch. H. IlioiiAuns (Glanaraeth), Merthyr Tydfil. Cyfeilydd, Mrs. CLARA N. DAVIES, Caerdydd. Prif ddarn cora.wl-" Canaf i'r Arglwydd' (Alaw Ddu), gwobr 20p.; h.y., 18p.°i'r cor, cadair gwerth 2p. i'r arweinydd buddugol, a lp. i bob arweinydd anfuddugol. I'r parti, heb fod dau 25 mewn rliif, a gano yn oreu I Ciin y Bugeiliaid' (D. W. Lewis, Brynaman), Rhif 23 o Cerddor y Cymry, gwobr 4p. I'r c5r o blant, heb fod dan 30 mewn l'hif, na thros 15 oed, a gano yn oreu, Edrych ar lesu (y tri penill blaenaf), o Odlav'r EjVwjyl, gwobr lp. 10s., a 10s. i'r arweinydd buddugol. Am y Farwnad oreu (heb fod dros 100 o lin- cllau) i'r diweddar Barch. G. Thomas, Porth, gwobr lp. 10s. Ceir br»>slnn o'i hanea gan Mr. W. Williams (Meton), Hannah Street, Porth, Pontypridd. Am y Traethawd goreu ar Yr ymarferoldeb a'r priodoldeb o ddysgu Cymraeg yn yr Ysgol- ion Dyddiol,' gwobr lp. Rhoddir gwobrwyon da i'r uuawdwyr, &c. buddugol. Ceir yr holl fanylion ar y program, yr hwn fydd yn barod Mt li 15fed, Dros y pwyllgor, JOHN LEWIS, Trysorydd, Britanuia. THOS. HOWKI/L, Ysg., Foith, I'ontypridd. Allan o'r I Drych,' America. I TARANER EF I LAWR I'R OESOEDI). Pob peth da a 7dd deitorng 0 gael ei hyebysu i bawb yn mbob man, ac i bob cenedl ac iaitb. Felly dylem byfibysn mawr ddaioni lUIIIM BITT2ES, GVvILYM EVANS, Gan fod Mr. Gwilym Evans wedi gosoa ei boll gyneddfau meddyliol ar waith i ddar ganfod y feddyginiaetb ryfeddol hoc. Nid yruadrodd gwag ydyw hwn, ftl y profa y tystiolatthau afrifed a ddaw i law yn ddydulol; aclid ymffrost ffol a disail, a byny er mwyn daHu yr anwybodnf, catiys gwiandawer beth ddywed y bobl: Bom olaf 0 ddiffyg treulirsd ao iselder YBbryd medd un). cefais botol aill c Quinine Bitters, ac wele yr wyf yn iach.' .ColJa.is fy iec:byd, dyoddeffiis am flynyddau gau ddiffyg trcnl- iad (mÐdd yr ail), gwelais hanes y Bitters, cefais liwynt—hyn sydd yn egluro am fy ugolwg iacbns yn brrsenol.' 'Yr cedd armrf vlwyftnl (modd y trydydd), cymerais y R ttns, a iach ydwyf—diolch era hyny,' Oefais drafforth gau y dwfr (medd y pod- worydd), def ayddiais y Quinine Bitters, ac iiid wyf mwyach yn dyoddef o'r herwydd.' Ccliais fy ngbyegu lawer gwaith o herwydd llesgedd ysbryd (medd y pumed), cyinsrais QtrniLe Bitters Gwilym Evana, jbellaeh yr wyf yn iach.' 'Bu arnaf boon arteitbiol (medd y chwtched) yn fy mhen yn ddydd iol, hoddyw yr wyf yn iach yr acbos ydyw defnyddio Quinine Bitters Evans-' 1 Chiyd yr srenau oedd fy cgi fi-tio am flynyddau (medd y seifcb/od;, ond dim mwyaob, canys cefais y Quinine Bitters euwog oddiwrth Gwilym Evans.' I A oes bosibl imi ridyfod fei t k. yw ddyn arall tito (gofyna yr wvtlited), a chael gwared o'r hen ddyfrglwyf (dropsy)? Oes. cymer Quinine Bitters Gwilym Evaus cefaisi i waredigaetb, ac y mae i'w gael i titliau. Quinine Bitters Gwilym Evans. Gwrandawer ato bbth ddywed un o'r cwm. peiai cyfanwertbol mwyaf mewn meddyg iniaethtiu yn y wlad am ei werthiad, sef y Mri. Sheehan & Co,, Utica, N.Y.: Y mae yn rhyfeddod ao yn ddirgelwch mawr i ni paham y mae y Quinine Bitters wedi enill y fath boblogrwydd trwy y wlad mor gyflvm ac mewn mor lleiad oamser Nis gwyddoni am gyffeiriau newyddion yn gwerthu mor gytlym a hwn, ao y mae yn gwerthu ar nerth ei rinwedl ei buD, fel y mae y tyst- iolaetbau afrifed a dderbyniwn yn profi- llawer o honyut a ddywedant fod y Bit- ters yn oynwys mwy 0 I awer o ragorisethau nag a hawiir gan Gwilym Evans.' Quinine Bitters Gwilym Evans. Clefyd y galon sydd yn beth peryglua iawn, llawee yn myned yu ebyrth fcydyu iddo yn anomsorol; ond y mae y Quinine Bitters yn burydd y galon, yu noddydd BO yn falm, ie, yn berffaith feddyginiaetb. Clywer betb a ddywed Mri Evans a'i fab, cyfieirwyr Kingston, Pa. Mae genym lawer o dystioiaetbau neilidnol am y Bit ters oddiwrth bersonau yn dyoddef oddi- wrth glefyd y galon, y rhai a dystiolaetbant no a ddiolchant am yr iachad y icaent wedi gael gan y Bittors. Ki fn genym erioed gyffuri yn gweithu mor g\liym ao yn rhoddi cyistal boddlonrwydd. Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae car yn y pen yn b iu anijymunol iawa, ao yn gosod dyn yn ddigalon coda y petb oddiwrth afreoleiddiwoh yr ystumog. Y mae cysylltiad ages rbwug hyn a diffyg treuliad—eeir poen rhwtg yr j-sgwyddau, poea yn yr ochran, poeu yn yr arenau, firafferth yn yr afu a'r amgyjchcedd, y ccbl yn cyrlrwle ac yn cyttjmdrechu i ddadfeilio y babeil briddlyd. Dywododd Mr. B Armstrong, oyffeirwr WilkcFbrtr-fe, Pa., fei v canlyn I Y mae llawer 0 bobl wedi djfod a tbystiolaethau ordderchcg i mi parub yr effaith ddymuuol a'r watodig- attti odidcg y,insept wedi gael oddiwrth Itir yn y pen, diffyg treuliad. peen rhwDg yr ysgwyddau, clefyd Blight (Bright's di- sease) ar yr arenau. &o., trwy cideinyddio y Quinine Bitters. Niwtlais gyfferi breiat- ericei o'r blaen yn cael y fath enwog- rwyd i ao yn rhoddi y fath foddlonrwydd Quinine Bitters Gwilym Evans. WHis eto dystiolaetli Williams a FríCl) cyfferwyr. Cambria, Wisconsin: 'Y mae y, Quinine B:tttt8 yn rhotkii C)tiawn foddlon- rwydd yn y cylchoedd hyn. DC y)., ydym wetii bod yn rbyfoddn liawer gwaith brJ. y galw roawr sydd am dano rhaid ei fod yn wir fhiuv-'oddoi. Ni wort has on; erioed un. rbyw bc-tb sydd yn I nill evniritit o yni. daiiied, ac yu dwyu i ii gymaiut o gws. mwiwd. Y inae y Bitters yn fwy efteithiol lawer na'i hawlmd.' Quinine Bitters Gwilym Evans. B'ioddwn eto dystiolaetb uyu ¡,ydd wedi dyoddef oddiwith leegedd a braidd pob math o afitcbyd. Wele dalfariyd o'i lytbyr: Plymouth, Pa., Rhagfyr 0< d, .1884.— Anwyl Syr,—Gyda phleher yr wyf yn taimlo f y ngalla i dystiolaethu am dnwedd ar dderchogeioh Quinine Bittor-i-y mae yn hollo 1 y peth iawn. Bnm am nmser mawr mewn gwir angen am gyffer o'r fath fel crylhl\ydd c.y.ffreJiuol, 80 y'! fwy ceillduol at y diffya anadl, a phrya bynag y byddo angen cyfferi at y Malaria, y Bitters yd?w y peth iawn. Mewn gair, nis gailaf fi fod hebddo a gwneud fy ngwaith. Yr eiddooh, &o.,—Pnr, LIP HUNT. Mae y rhai uchod yn ddigon o'r o&uoadd lawer fydd sr law i iirofinasgellir cael dim oyffelyb atddiffyg trenliad acifelder ysbryd, anhwylder y gian, cur yn y pen, potiii rhwlg yr ysgwyddau, dolur y galon, a'r holl an- hwylderan sydd yn tarddn oddiwith af- reoieiduiweh yr ystumog; 80 fel purydd y gwsed nis gellir cael gwell, oanys wele ei gynwys. si f Quinine, Centian, Sarsaparilla, Burdock, Dauty Llew, Lavender a Saffron, yr oil c'x rhai hyn, yn ol gwybodaeth gyffredinol cynoliaeth am danynt, sydd y llysiao. mwyaf enwog fel puredigion folly wrth eu defnyddio Di ddyoddtfir eddivrrth chwydd yn yr aelodao, y dyfrglwyf, y fBamwydden dan, llygriad&u y cuawd, cochm a pboetbdor yn y croeri, amrywliw- iaeth yn y oroen, a'r afriftd bethau a ganlyna anmhuredd y gwaed. Felly, a ydym yn troseddu ar gyfiawn(jer wrth waeddi yn groch ? Tystiolacth y.Parch. Jh-. Roberts, arolygydd y Water.' Gan ein bod wedi gwnead prawf parsoncl o rinweddy cyffer medddgol hwn, yr ydym, bob betmsder, yn galln ei arganmo) a'i argymhell i ymarferiad gan y rhai a fliuir gan wahanol anhwylderau. Yr ydym, wedi defnyddio dwy botelaid 0 hono, yn galln <1 wyu tystiolfteth oddiar brofiad ei fod yn adgyfnertbu y gewynani yn bywioeau yr aachwaeth, yn rheoleiddio gweitbrediadau y cylla, yrafu, a'r arenau, a thrwy yr oil yu profi yn fendithiol i'r cyfansoddiad. Da garym ddeall fod llaweloedd, fel ninau, yr ymwybodol o'i werth a'i riuwedd. Teilynga werthiad oyffredinol. Gellir ei gael gan wahanol ddruggists trwy y wlad. 1)'( FARWYDDIAÕÃlJi,W PWRCASU. Gofyner yn eglur am Quinine Bitters Gwilym Evans. Y mae ar weith gan fferyllwyr a gweith wyr braintfeddyginiaethau trwy'r deyrnhs, ar (lyfandir Ewrop, yn America, Afirica, yr Aiflt, Cypres, Australia, New Zealand, &c., mewn potelau 28. 9c. a 4s. 6c ,acmewu blychau 12s. 60 yr un. Gellir arbed swllfc wrth brynu potel 48. 6c.—y mae yn cynwEI ..dwywaith gymaint a'r botel 2s 9c 11,r cael gwir Bitters, gofyoer fol llyn:- Potelaid 0 QUININE BITTERS GWILYM EVANS,' a gofaler am weled enw Gwilym Evans, F.C.S., M.P.S., yn brintiedig ar Stamp y Llywodraeth ar wddf pob prtel. D S.-Os teimliranhawwler i-w pwicfit-u, gellir eu cael oddiwrth yr awdwr yn ddi- draid drwy y Parcel Poet am y prisoedd a n«uwyd, Y RHYFEDDOL t ? t B M M t tt E DD YO INIA ETl1" ;AT Y DEOPSY, A'R CLEFYDAU PERTIIYNOL IDDO, MEGYS TEWDHA. CHWYDDIADAU. GWYNT. GRAFEL. CHWYDD YN Y CLIINIAU, TRAED A'R YMYSGAR- OEDD. ASTHMA. ClIRIAD Y GALON CRAMP. POEN CEFN. DIFFYG DWFR. I C, WYNT A LLAWN- DER Y BOL. G ORDEWDRA AFIACH. OERFEL A STIFF- DRA Y COPvFF, I &c., HUGHES'S D Rhwystra y Dropsy a Chwyddiant wcithrediad rheolaidd prif beirianan y corff, megys yr Ysgyfaint, yr Afu, y Galon, y Spleen, a'r Ystumog, nes achoel y clefyüau uchod, a llawer i far-w olaeth. sydyn. Prif feddyginiaeth yr oes at y Dropsy a'r clefydau a enwyd, yw HUGHES'S DROPSY PILLS- Y rhai ydynt mor adnabyddus am ec heffeithiolrwydd gwyrthiol fel y mae y galwad am danynt yn cynyddu yn ar- uthrol bob blwyddyn. Y mae eu heffeith- iau y fath fel y gellir cyfiif y rhai ft dderhyniasant iachad drwyddynt wrth y miloedd. Llu mawr ocddynt yn ymyl y bedd sydd wedi eu hiichau a'u hadferyd trwy effaith gwyrthvo] HUGHES'S DEOPSY PILLS. fffifDarllenir v Tydiolaethm canlymi aikm o laivcr rneum. llaw. 0 YMYI, Y BEDD YN OL I FYWYB Syr,—Yr wyf mewn sefyllfa i ddivyn tyst- folaeth i rinwedtlau in awr eich HUGHES'S DROPSY PILLS. Y mae yr hon oedd yn ymyl y bedd ac yn dyoddef oddiwrthy Drop sy, Prinder Dwfr, Cliwyddiadau mawrion. a'r galon bron ar sefyll, yn awr wedi eI gwellhau trwyddynt, ac yn teimlo yn wlit ddiolcdgar. Toiin/n, Pre,sia.ijn, G. BAVUS, GWELLHAD CYFLWR AKOBEITH- IOL. Syr,—Yr wyf yn arllgau 2s. ltc. mewa. stamps am ddau f(IX o'ch HT'GHES'S DROPSY PILLS. Y mae y person sydd am danynt eisoes wedi cael un, ac y mae wedi gwneuthur mwy o les'iddo na dim a lafodd eto, ac ni cbymor ddim arall. Ba nwaith yn cael ei dapio, a danfonwyd of r Infirmary yn hollol anobeithiol. Gwnaf y ngoreu i wneuthur eu rliinweddaa mawr- n yn hysbys i'r byd. JOHN B. WIIXIAMS. 58, Gosforth St., Neveastle-on-Tym. LIAIS O'K AMERICA.. Syr,—Rhyfedd yr effaith sydd yu eich Pill's clodfawr, sef HUGHES'S DROPSY PILLS. Yr oeddwn wedi bod yn dyoddef am flynydeau gan y Dro]>ay, CbwydJ Mawr, Diffyg Anadl, Gwynt, &e.t ac yn cadw V gwrely am lawer o amser, a'r doctoriaid wedt fy rhoddi i fyny, ond wedi cymeryd dan flychaid o'ch Pills chwi, daeth y chwydd I lawr saith modfedd mewn deg diwrnod. Yn awr yr wyf yn holl iach. Clod mawr i chwi am erioed ei darganfod. ANN MORGANS. Trvnbill, Ohio, America. DIANGFA WYRTHIOL. Anwyl Syr,—Teimlaf hyfrydwcli difesult wrth eich hysbysu fod fy lodes fechan, yr hen a fu yn ddiweddar o dan driniaeth eich digymhar HUGHES'S DROPSY PILLS, I wedi cwbl well hau. Ger: deuddeg oed oedd hi, ac yr ydoedd o dan ddylanwad y clwyf enbydus y Di opsy, Cynyrcha Chwydd, Diffyg Dwfr, Diffyg Anadl, &c.; wedi el dirNNasc,u i'r fath sefyllf,i fel ei hystyrid gan bawb o'i chydnabod yn hollol anfeddygin- iaethol. Clywais son yn ddamweiniol aw eich Pills rhagorol, a'r cardymad yw ei bod yn berffaith iach trwy en rhmweddau cyfrinol er syndod i'r holl frymydogfieth. Gellwcfe wueud a fynocli o'r dystiolaetli hon. CATE KIUNE GKIFFITHS. Bryv.llan, Aberdavon. GWELLHAD IIYNOR Syr,Yr wyf yn bur awyddus i'ch h a- bysu o r effaith hvrod a gafodd eich Pills, sef HUGHES'S DIIOPS Y PILLS, arnaf, Yr wyf wedi bod yn glaf Lawn am 15 0 llynyddau gan y Dropsy, Chwydd Mawr# Curiad y Galon, Asthma, Diffyg Dwfr, Poena yn y Cefn, Arenau. &c. Yr wyf wedi bod dan (Iriiiiaeth hull duoctoriaid'yr asrdal hon, a phob moddion ag yr oedd son am danynt, wedi gwario holl arian fy bun a'm tauln, etcb i ddim pwrpas o'r diwedd mi a roddals brawf ar eich Pills rhagorol chwi, a hynod yw dywedyd, tri blyehaid o honynt &ra gwellhaodd yn liolliach er svndod i'r holl wlad. Canoedd a allay, t dystiolaethu III ffaith hon. Byth yn ddioleh^ar, Hannah JIDWIS. W-estgate, Aberayron. -α- RH YBIT DI). =^| Er mwyn sicrliau pawb rhag twyIL gofaler cael y TKAFIE MARK (sef LLIM Diamond), ar gem an 'DKOPSY PILLS. oddifewn ar bob Mweh, a'r euw JAoos HUGHES ar Stamp y JJywodraeth. Be hyn twyll ydyw. Ar werth trwy yr holl Deyrnas am 1B> l^c., 2s. 9c., a 4s. 9c.; trwy y Post, is*. 3c., 2s. lie., a 43. Sc., p chenog,— 0' Jacob Bjighes, QEEHICAL & MEDICAL LABOHATOHW PENARTH, r:"P:,r,>J ENGLAND {late LiiAKauLTrJt Home and Foreign. Depot,
Y RHWYGWYR YN NWYRAIN MORGANWG.
inf Parvo y c'ach, Rhyfeid ;nor g-nmyn ydyw an? ddylanwad ysgrifau Ethol wr. Ceil hwynfc yii ysgrifau rhagorol, a u bud yn c<'« frman cyiK\dt)irin-.gwyUt yn y 'mGr trqchydi oV Gofymvii, A ymddangosodd y fati yaiwsnrfol ar bapyr erioed o'r bWn ? Y agr.ia rhagorol Beth, tybod, sydd ynddynt y ? Gall M'.vtum in Parvu ac Ethol w yTSBgysuro nad ydyw ou gallu Invy, druain, yn ddigoa i gynhyrfu y don leiat at wyneb y mt» twSiyddol. Os vdyw coftm.xwy Sir. Thoiua; yaOiefuydtlio iaith grcf wrth ahr; sylw at ym- ddygiadau annheilwng Mm hum in Parvo ac I Bthblwr, digon i eynu gwaod dyu duw- iol,* gallant hwy ymgysuro nad oes perygli'w I gwsied hwy rynu. Y mae eu gwagfost par- j hails am dalent ac hyawdledd Mr. Bowen RfiVl&hds wedi, dyfod yn un isa nee y n flYoena u 1 y' (,ryh0édd. Y i galo-ti gynhes i deimlo dros y tlawd a'r giimmryn Pa bryd y cymerodd hyny Ie, Gadawn rhwng Un o'r Bobl ac KisSiTrhvr am gynwysi&d y pauiphledyu sydd wedi ymddangos i gablu Mr. Thomas a'i ,v;yr. Yox Porvxi.