Tarian Y Gweithiwr

W. Williams. 29. Castle St., Swansea 7 Sfiatchmaker and Jeweller. Gymry hoff de'wch at y Cvmro Os am heirdd fodrwyau aur; Oriad-uroa ac awrleisiau, j> Gemau a chadwynau claer Y spectol gelfydd, hm-fynegydd, Gwres-fesuryod, cwmpawd naor, Ceir gan WilUams, Heol-y-Casrell, Trowch i mewn i word ei star.

YR WYTHNOS. Dydd Sadwrn diiweddaf cladklwyd yr hyn oedd farvvol o'r rhai a goiilasamt eu bywydau viii y ddamwaini a, gymenxkli le yn Nglofa Treharris, nos Fawrth. diweddaf. Cladd- vrvd 4 a hooynt yn Ngladidfa Birchgrove, ac un yni Aberfan. Prydnawm dydd Sadwrn drwed'dlaf, bu iaxw Lady Morris, Sketty, Abertawe. Nos Wener, torodd UU1 allan yn ystafell liusernau Tyioxstown, pryd y diifethuyd 900 0 luseraau yn nghyd a'" r peirianau, er eu glaxi- ha.u. Tri aelod perthynol i gapel Tabernacl, Caerdydid, ydynt Syr Alfred Thomas, A.S., Cochfarf, Maer newydd1 Caerdycld; a Mr D. T. Philliips, Llysgemadvddi America. Dyweddr fod' poblogaeth Deheudir Cymru yn. cynyddu yn gyflymach na phoblc-gaeth y Gogfedd. Am y tro cynitaf yn ystod ei deymasiad o 31 mlynedd, gwnaed ymgais i ladd y Brenia Leopold, o Belgium, yr wy thnos ddiweddaf. Tra Y11 shuntio a,r y reilffordd1 yrt Whit- iandi, daeth dau beiriant 1 wrthdarawiad a'u gilydd, gan- achosi i dair gwagen i gael eu taflu dros v rheiliau. (Triwyd y lie mewn ychydig oriau. Hysbysir fod 13 01 achosion o'r frech wen wedi tori allan yn ystod yr vtvthnos ddiweddt- af n Merthyr. Y maei yni bresenol 31 yn: dyodldtef o'r haiint yn Ysbytdy y Pant. Bore dydd Sul diweddaf. yn Llandovery, presenolodd y Maer (Cyngorwir Thomas Roberta) ac aelodau ,ereill o'r gorfforaeth, eu hunaini mewn gwasamaeth crefyddo.! yn nghapel CorTadwriaethoI Williams Panty- celyn. Gwasanaiethwvd' ar vr achlysur gan y Parch. T. E. Thomas, D.D., Bailyglas.

-:0:- MLOR. ABERDAR. C'yf a.rfod C'h wa r t erol. Cynaliwyd! yr uchoJ mewn perth vms ir Ysgol Sul yn y capel a enwyd na.wn Sabboth, y 16eg cvf. Llywyddwyd gan y Parch, J. Sulgwyn Davies. Dochrewvyd y cwrdd drwy i Mrs. Thomas Rees, Clive street. adrodki Luc xv., ac i Samuel Davies, Bell -street, weddio. Caedi adjoddiadau gan Rachel L'ev. elyn, Mary Arm Davi'es, Mrs. Thomas Rees, a David Llewelyn. Canwyd gan Maggie Ann; Davies, Mary Ann Davies (Llwvdcoed), William Davies; deuawd gan Mary Jones z Winifred Davies; pedwarawd- au gan Win. a11 gyfeilJion, yn; cgystal a chart gan. Wm. E\ a7is a'i gyfeillion. Can- I oddi Cor y Plant ddwv don o Gamiedlyddi yr Ys.gol SuI, dan anvein.iad Thomas J. Wyatt. H efyd canodd Cor y Capel ddtwy anthem o'r Caniedydd Cynulleidfaol, Yn absetnoldet) yr arweinydd prioclol, John Owens, drwy gystudd, arweiniwyd hwy gan Wm. Davies a Thos. J. Wyatt. Aeth pawb d.rwy eu g" aith gyda hwylusdod a medr. Dyluned ffrwyth. Yn yr hwyr daeth cxnulliadi lluos- og } n, rtghyd, pan y caed pregeth gref ar Eir- iolaeth Crist gan y Parch E. Wern Williams, Nebo, Hinvaun. CanUnedi bendith.

"I lo: CWMAMAN. Cvngherd'dau. Nos Sad-win. Tachwedd iaf. cynaliwyd' cyngherdd fawreckiog yni y Neuadld Gy- hoeddus, pryd y gwasanaiethwyd gan y per- sonau caanlynol:—Soprarso, Miss Phoebe Joh^ Cwmarnan contralto, Madam Nellie Davies Phillips, Merthyr; tenor, yr enwog Mr Afamfiyn Hill, Cwmafon; bass, Mr Wm. wynne, Aberdar. Hefydi cafwyd gwasain- aeth y Cwiiitniani Glee Singers, o dan ar- weiuiadl Mr Rees Thomas. U Mwynhawyd ddini gwell cyngherdd yn Cwroamam er's llawer (hdJ. Yr oedd yr holl bethan awd tnvyddynt gan y cantor'on yn caiel eu cymer- adtwvo ynl dda gan y dbcl" fawT oedidi yn bresemoil, yn ernwedig y cfcuawdau, gan Mir Gwynne a, Mr Hill; hefydi Howell a Blodwen gan Miss John ai Mr Hill; gorfu iddynt ail ganu. Hefydi, gwyddciCh chi beth. Mr GoJ., ddylasiech fod yma yn gv/rando ar Barti Mr Thomas; yn gyntaf, cafwyd ganddynt yr "Hallelujah. Chorus" yn neill'duoi o dda yn ail cafwvd gan Idynt ddernyn digrif iaw,ni o'r emv "Quibbles Cocoa," nes\peri i'r dorf fawr i gael achos. i rhoi c-hwerthiniadi iach, a'r Parti heb wen. air un 01 hr-nynt. Fe fyddi yn voerth i chwi. TO 'Berdnir. i glvwed y Parti hwn. Hefvd, caw"srm; ddatganiaid gwir dda o'r Glee., "e, mor ber yn. y man" (Protheroe). M ae vn glod i chwi, fechgyn, yn gantorion ac ainveiiwddi, fod y fath dalent wedi cydgwrddl a'u gilvckl. Ewch rhagoch, boys, a dewch eto beb fod- yn hiT. Amcan y gyneherddi oedd cvnorthwyoi y brawd Mr Richard! Rees. Pir\7n;h;vfrvd. yr hwn svdd' wedi bod yn Neheudir AfFrica yn ymJadid dIGS ei 'wlad. ond wedi colli ei iech y d trwy hyny. Deallwn fodi elw s)dwedd)ol we<li ei gael o.Miwrth, y Gyn.g:herd-l. Cyfe.Hiw.yd gan M n. C. S. Davies a, Evan Davies (Ap Dewi Mabon). Cadeirnvyd gan Mir J. Ray, Library n. G'wniaiethanit oil eu gwaith yn ganmoladwy.

888 Pages, Ifiajjtrated. HORSES, DOGS. BIRDS, CATTLE 140,000 OWNERS OF ANIMALS Have secured a copy of the ELLIMM FIRST AID BOOK Extract from a letter received from Major-Qeneral Baden-PoweH referring to The ELLIMAN FIRST AID BOOK. "It will, I «n convinced, be of the greatest value to tbe Troop Officers of the Constabulary throughout the New Territories, and I am supplying each of them witb. copy." Sent post free for is. to stamps, or upon receipt of the label affixed for the purpose to the outside of the back of the wrapper of as., as. 6d., aad 3s. 6d. betOet at ELLIHAN'S ROYAL EMBROCATION. THE ELLIMAN FIRST AID BOOK PubHshed by etlimm, SOaa & Co.* Stougb* Eac.

CYFARFOD UNOL VN NGHA'ER- DYDD. Dydd Saduru diweddaf, cynaliwyd cyfar- fod unol o bwyllgor y cyflogwyr a'r gweith- vvyr, er d'yfod i ryw gytuIJijeb erbyn terfjun iad cynllun y Raddfa, Lithrol. Yr oedd y cyfarfod yn un maith—dechreuwyd am banter awr wedi deg yn y bore, ac ymwahan- wyd ami chwech. Y mae yn dda genym hys- bysu fod gwaith rlvagorol wedi ei vvmeyd yn y cyfarfod, seE fod cytundeb wedi ei lawnodli yn rod.di heibio yr angenrheidrwydd i'r cyf- logwyr i roddi rhybudd' ar ddfcchreu mis Rhagfyr nesaf, fel yr hysbyswyd yn y "Da-r- i ian" ) r wythnosi ddiweddaf, i dertynu c_\tuiv debau ar y dydidi diweddaf. Y mae cryn anfoddlonrwydd ya inhluth rhai o'r cyflogwyr am y cytundeb hwn. Awgiyma rhai fod y pwyilgor yn dangos gwertdid anarferol. Llywyddwyd.1 ar y cyfarfod gan Mr William Jenkins, gani niad ydys wedi penderfynu ar, gadeiryxldl sefydlog yn lie y di weddiar Mr i Archibald1 Hood eto credir mai Mr Jenkins fydd cadeirydidl y pwyHgor neillduol hwn er d'yfod i ryw gytundeb. Yn yr is-gadair yr oedd Mabon, yn 11 awn gwaith, Hefyd, yr oeddl yn bresentol Mr Charles Keoshole, I cyfreithiwr apwyntiedig Cymdieithas y I Meistri, a Mr W. P. Nicholas, Pontypridd, cyfreithiwr y gweithwryr. J

-:0:- MOESOLDEB CAERDYDD. Mr Golygydd,— A fyddwch mor garedig a gadael i'r ychr- ydig sylwadau hyn gael gweledi dy dd: mewn argraph? Mewn ysgrif yn ddiweddar (yn eich newyddiadlur clodwtiw') ar Cochfarf fel Maer Newydd! etholedig prif dref y Deheu- dir y mae y syniad o gael gweithiwr i lenwi y Cradair Faerol ac yni Brif Ynadl bran: yn beth ammhosibl. a. chymend i ystvriaeth safle y gweithiwr, a'j le mewn cymdeithas. Ond erbyn heddlyw mae }n ffaiith, a Chymru a gweithiwT wedi eu cyfuno yn yr un person. Beth pe bydcDai i drefi eTeill gymeryd dalen o raglen Caerdydd;? Ond, a gaf fi. trwy gyfrwng yr ychydig eiriau hyn, alw sylw pobl dda Caerdiydd, ac yn naturiol eu inla,er, at y priodoldeb o lanihau yr anfoesoldleb ag sydd yn ddirewdbd! yn ffroenau cymtdeithas, ac yn ddolur llygaid yn neillduol i ddiethr- iaid? Dichton y dylwtii egluro beth wyf yn feddwl wrth yr anfoesoldeb, fel y gellir ei ddieall yn well. Ar ol gwneydi ymchwaliad, 'ad'. yr wyf wedi dod i fIdeal! fod yn Ngaerdydtl rai canoedd o'r dosbar)h hwnw a elwir yn "anlfortunus," a'u hoedran yn amrpvio o un ar bymtheg i fyny. Y ma:e rhodia neolydd Caerdyddl rhwng wyth a deg o'r gloch yr hwyr, a'r dylamvad a; gaiff yr olygfa ar un- rhyw ddyn sy'n meddu graddJ fechan o hiinann | barch, yn arswydus i'r eithaf-yn ddiigon it wneyd i ni ofyn y cwestiwn amserol hwniw: "Paham: y mae cnawd a gwaed mor rhad, a by wyd morddirud?" Y maey dull cyhoedd1- us y mae y drefn. honi yn cael ei chario yn milaen yn feidJdlgar ryfed<lol. Nid: wyf yn diweyd hym o eiriau 'heb fod yn meddwil yni ddifrifol uwch. eu penau. Y Mae. yr un, rheswnii ddifrifol roi y gwarthi hira i lawT ag oedd: gan Liver- pool ac amryw o drefydd1 ad'n.abyddusi i awdwr y llythyr hwn. 'Rwyf yn gwybodl fod yn N ghaerdydd la-wer o bethau ardderchog, ac fel Corphoraeth y mae genyf i edrych i fyny ati, a'i hefylchu. Ondl a gaf ofyn i'r Maer gymeryd y mater i fyny a thaflui ei ddylanwadi a'i yni i roi y mawr ddrwg hwn i lawr. Diwedd'af yr ychydig linellau hyn gan awgrymu moesoidieb neu: adidysg yr hen englyn canlynol: "Diareb yw hon dywirir,—} n mro A laddo-a, leddir, Diben o hon a dybir, ,y Dib,aid gwae, Duw boed gwir. Ydwyf, Ap.

-:0:- Y SABBATH DIRWESrrOL. An wyd Syr.— Yn Mhwyllgor Dirwestol Cymdeithasfa y Deheudfir, yr hwn a gyfarfu yn Mhencoed, Awst 6ed, 1902, pasiwydi HEinl bad yn taer anog y Pwyllgorau Dinvestol yn y Siroedd i wneyd trefoiadau prydlawo eleni eto ar gyfer y Sabbath Dirwestol, sef Tachwedd! 3oain. Credai v P-wyllgor mai dymunol a fyddai cadrw seiat ddirwestol yn flaenorol i'r Sab- both crybwy-lledig, a. chyfarfodl gweddi yr wythnos ckiilynol, er gofyrn am fendith y nef- oedd ar waith y dydd. Hysbyswyd1 fod dai- oni ma.wr wedi dleilliaw mewn; canlyniad i'r ymweliad a gafwydi a'r ysgolion aT y Sab- both uchodi y llynedd. Awgrymir hefyd' ar fod sylw arbenig yn ry Z, cael. ei daJur ar y Sabbath Dirwestol i'r gwin anifeddwoi; a'n bod yn cymeradwyo defn- yddrladi gwin 'goreu' Mri. Frank Wright, í Mundy & Co., Merton Roadl, Kensington i Court, London, W., yni ein holl eglwysii. Da genym ddteall fod rhai Cyfarfodydldi; Misol, megis De Aberteifi, wedi perffeithio trefniadau^ eisoes ercario all an yn effei thiol benderfyniadau y Gymdeithasfa. Yr eidlcfoch vn: ffyddlawo, P. D. Morse. Wolfs Castle, R.S.O.

-:0:- MR KETR HARDIE YN Y DDALFA. Dydd LluTIi diweddaf gosodwyd Mr Keir Hardie, A.S., yn Aelod Seneddol ieuangaf dros fwTdeisdrefi Aberdar a Merthyr, mewn sefyllfa bryderus. Fel y mae yn wybyddns i rai ei fod ar y Cyfairidir er gwellhad ei j i'echyd, a phan yn Brussels cymerwyd ef i'r didalfa, ar y dybiaeth ei fod yn un o'r Anarc- iaid gan yr heddgeidwaid. Wedi iddo gael ei ddwyn o flaen yr Ynad, rhyddharwyd: ef ar unwaith. Mewn atebiad1 i ofyniad a rodd- wyd iddo, dywedodd y buasai yn gosod y mater i sylw y Swyddfa Dramorol.

ARGYFWNG Y FASNACH LO. D'EALLDWRIAETH Y SADWRN. MABON YN ATEB Y "CRITICS." Wrth siarad yn nghyfarfod glowyr Dos- 0 In I barth yl Rhondllla, o'r Ffedterastwii;, yn v Porth, dydd Llun, cvfeiriocki! Mr W. Abra- ham, A.S. (Mabon) at yr argyfwng presen- b, 9 ol, gan dclwCiydl ei fod yni tueddu i deimlo mai goreu oil po leiaf y siaradai am dano, ohlegyd yr oeddynt yn nghanol yr argyfwiig. Un rhan anffodus o'r gAr-ei thredi adau yd- oeddi nas gallai y cyflogwyr weled; eu ffordd 9 L, yn glir i gWTddi a, chynrychiolwylr y dynion fisoedd: yn ol, ac i dierfynu y pwnc cyn dod mor a gas i ddiwedd y flwyddyn. Wrth son am y lh thytr ai ymddangosodd yn y papyrau d'yddioil y boreu hwnw, yn nglyn a'r cydgyf- arfod d'ydd Sadwrp, dywedai fodi yr ysgrif- enyddi yn haeru fod! y meistri wedi rhoi eu hachos i ffwrdd. gan. fynegu eu bod yn syml yn oedi y dydd drwg. Nid oedd gan y fath ddfynion ynr ei farm ef, ddimi yn y golwg ond dyddl drwg; ond pe bai ganddyt y gwroldeb i arwyddo eu henwau, ni fuasai yn, dweyxl dim eithr Yill debyg i'r Boeriaid, safent tucefn i'r llwyni i guddio eu personau, ac mewn dull llwfraidd yn dymuno tori ar heddweh y maes glo. Gobeithiai y byddai. i'r cyhoedd, y cyflogwyr a'r gweithwy r gymeTydi yr hyn a dd'ywedai y fath bobi am eu gwertb (clywch, clywch). Yr oedd yn ymddtogos iddo ef fod v ddwy ochr yn ceisio gwneydl pob ymdrech i ddiwyu yr annghydfod i der- fyniad Ihryddianus. Teimlai fod synivyt. cy ffredi u wedi cael buddugoliaeth fawr ar y ddwy ochr. (Cym'.) Nid oeddynt eto wedi dodi yn union i'r frwydr; ond yr oedd y teimilad, er yn ddiweddarj iidirlioi ef, yn brawf fod yna, awydd i gael cytundeb teg a bodd- haol (Cym..). Yr oedd angen. gwarant ar y cyhoedd. oblegidl yr oedd C)flwr masnach y dosharth mewn safleisel ya herwydd yr an- sicrwydd oedd yn hoingian uwchben y cyfryw, a hydda-i unrhyw beth fyddai yn tu- eddu at heddweh o werth anmhrisiadiwy7 er lies y dosbarth (Cym.). Byddiai yn Sefyllfa Druenus ar Bethau mewn dbsbarth fel Deheudir Cymru, pe bai gan v, cyflogwyr ond un dyn, ym eu plith. i lywodTaethu pethau a plie bai gan y gweith- j wyr ond un dyn. yr oedd yn sicr pe diflanai I oddiar y maes. y boreu nesaf, y bydd'ai gan y gweithiwyr ddwsin o fldVnion llawn mor | gymihwys i lanw ei Ie. Nid oedd1 yn credu fod y cyflogwyr mewn sefyllfa. wahanol, ac yr oedd yn dda gandldb weled1 fod, yna ar- j wyddion ar eu rhan am, heddweh. Hyddai I i'r glowyr yn ddiau y mddiried yn eu cynrych- iolwyr, y gwnaenrt; fynu yr hyn oedd: dleg a chyfiawn. Nid oeddi yr ysgrifenwyr yn y papyrau y dy-dd1 hwnw yn deal] nac yn hiidio llai am y safle; eithr pe cymerai streic Ie, I byddai yn ddinystriol i fuyafrif mawr y bobl. Gallasai fod yn fantais i'r ychydig, ond! nid oeddl buddianau yr ychydtig i gael eu hystyried yn. y mater hwn, (Clywch, clywch). Y lies mwyaf j'r nifer m,wyaf oedd ganddVnt vni benaf wrth galori. Yr oeddynt ami fod yn deg tuag at y meistri, ac i gael cyfiaiwnder i'r dynion. Yr oedd dweyd hyn ym, ddigon yn bresenol, a'r cwbl oeddvnt yn ei ofyn oedd, cael eu cyflogau yni rheoleidd- iedig yn yr uni dull ag mewn dosbeirth ereill (Cym.).

:o :— MABON YN ARGOED. Anerchoddi Mabon gyfarfod. o lowyr ym y Castle Hotel, Argoed, nos Lun. Dywed- odd ei bod tua 27 neu 28 mtynedid oddiar pan siaradiodd) yn y lie hwnw o'r blaem. Wrth ddelio a therfyniad y Raddfa Lithrol, dywed'aii ei bod yn angenrheidiol i arferyd pwyll, oblegyd gallasai haner gatir yn yr ar- gyfwng presenol wneyd niwed mawr. Yr oeddi y dynion wedi rhoi digon o rybudd o'r hyn oeddynt yn ymofyn; ond' yn ddiau yr oedd gan y meistri ryw reswm am, yr oediad. Nid oedifl efe yn credu fod perygl yn agos. Yr oiedd) llaweT yn aWT yn talu i fynv e'U! cyfroddlion i'r Ffederasiwn, gan ofni streic ddJiiwedd y flwyddyn. Gobeithiaa. y byddai y dynion hyn yn umdebwyr ffyddlon. Fel unidiebwyr, yr oedd; ganddynt obaith cryf y caw sent yr hyn a ofynent heb streic, ond nas gellid1 cael hyny oddieithr drwy undeb yn mhlith y dynion.

-:0:- ARAETH GAN MR WATTS-MORGAN. Yn nghyfarfodi cyTurychiolwyr y Rhondda, Porth., dydd LIuTh dywedoddi Mr Watts- Morgan. eu bod, dydd Sadwrn, wedi pasiol drwy1 gyfnod pwysig iawn. Ym ffodvs, bydd awgrymiad Mabon i ddod i ddealldwriaeth dros y cyfnod: yn lledi debyg o fod yn Uwydd- ianus. Os metmd cael cytundleb cyn di- weddi y flwyddyn, ni fyddai angen ataliad, a byddai i'r gwaith fyned yn mla,en hyd nes y ceid cytundeb boddhaol i'r ddwy ochr (Cym.).

DOSBARTH RHIF i, RHONDDA. Cynaliwyd cyfarfod' misol y dbsbarth hwn yn YT Imperial Hotel, Porth, dydd Llun, pryd yr oedd Mabon a Mr Watts-Morgan yn bresenol. Penderfynwyd i bleidleisio swm i wyr Abergorci fel tal am eu brwvdt yn eTbyn yr anundebwyx Gohiriwyd! cais Cym- deithas Insurance y Rhondda am a.wgrymiad pa fodd y gallai y glowyr gynorthwyo eu hundeb. Bu achos nifer o'r cyfrinfaoedd yn nglyn a'r an,undeb wyr dan sylw. Yr oedd cais. gweithwyr Llwynypia, meddid, am bris tori glo yn deg, heb fod yn fwy nag a ddid mewn glofeydd cvlchynol. Penderfyfnwyd cefnogi y dynion. Cafodd Mr Watts-Morgan gyfarwyddtyd i ddelio ag achos gwyr y nos oeddynt wedi absemoli eu hunairi o'r gwaith am, haner diwmod er myned' i angladd. Coil- odd gwyr y nos eu "turn" ychwanegol drwy hyny.

PONTYPRIDD. Cymanfa. Gami Undebol. Dydd1 Llun diweddaf, cynaliwyd cymanfa ganu twyddiairrus. iawn, i) dan newdd Gobeith- b luoedd Undebol Pontypridd a'r cylch, pan v daeth tua 600 o gantorion ieuanc yn nghyd' i oriel Tabernacl, y Bedyddwyr CN-inrae- Fel seinol delynau. yn blant o bob oed, I ddatgan eu moliant yn well nag erioed. 0 Cawsom- ddatganiadau swynol iawn yn y ddau gyfarfod, o dan arweaniad Mr D. W. Thomas, grocer, Hopkinstown, yr hwn sydc yn IINN-yr ymwrthodwr oddiwrth ddiod- ydd meddwod )'1\ ystod: ei oes, ac wedi bod yn arweinydd medrus i'r gobeithlu a'r carnu Cynulleidfaol yn eglwys Capel Rhondda er's dros ugain mlynedd1 o amser. Wedi cael prawf o'i fedrusrwydd yn arwain y canu melus a glyw- som., gallwn ddweyd ma.Í- DVTIJ llawn 0 flaen cynuil'fa-\i\r ufudd .¡ Arweinvdd o Rhondda; Bu ei hylawn ddawn sy'n dda j Yn fwyniamt mewn Cymanfa. Llywyddwyd cyfarfod y prydnawn yn, dra. medTus gan Mr J. Pry-s-Jones, Ponty- • pridd. Cawd anerchiadau pwrpasol gan y Parchn. R. R. Thomas, Rhondda j W. Lewis, Penuel; a Parry Williams, M.A., St. David's, i Pontypridd. I Llanwyd y gadair mewn modd deheuig i yn nghy-farfod yr hwyr gan v Parch. R. R. | Thomas, gweinidog newydd! eglwys Capel Rhondda., yr hwn a wnaeth ei waith fel llyw-1 ydd y prydnanvu, yn deilwng o lywydd Cy- OJ .¡ J manfa Ganu. Cawsom yn y cyfarfod hwn eto i lenwi'r bylchau rhwng datganiad y ton- au, adroddiad gan Miss Blodwen Llewellyn, Graigwen; Master T. Llewelyn, Capel Seion, a, Mr Thomas Williams. Hefyd anerchiad gan, y Parch. T. Manuel;, Eglwysbach; a Mr W. Williams (Meton), Caerdydd. I'n bodd- loni ag amrvwiaeth, canwyd- unawdau yn j swynol iawn gan Miss Williams, Tabernacl; I,' Mrs. Hughes. Capel Rhondda; a Mrs. Thomas, Hopkinstown.. Hefyd canwydi, I "Throw out the Life Line" yn rhagorol gan Mr Robert J. Williams (Ab Llew LI an), a'r gymilleidfa yn uno yn y cora.wd. Mae r ton- au a garnwyd wedi eu cyfansoddi gan gerdd- orionr ieuainc cylch y Gymafa, sef Tom Jerttkins (Rhydyfelen); D. Wiliams. grocer, I Trefforest; J. Hughes, Llanilltyd Fardref T. D. Edward. Pontypridd; a John Rees, Hopkinstown. Gwnaeth y Gerddorfa, o dan a;rwe.iniad Mr J. Rees, Hopkinstowrn, en gwaith yn ganmoladwy iawn, i gynorthwyo v i cor. Hefyd, cyfeiliwyd! \*ni deilwng; o'r iawn gyfeilyddion, gan, Miss Davies, Miss Edith Edwards, Miss S. R. Thomas, Mr Frank Evans, a Mr loan Williams. Dywedodd v Parch. Parry Williams, M.A., yn ei anerch- iad, fod y canu yn rhagori ar bob canu a glywodd yn v lie hwrtu Y mae clod mawr yn ddyledUs i'r ysgrifen- ydddon, Mri. G. Thomas, Pwllgwaun; a R. Bevan, Pontygraigwem-, yr hwn sydd yn gweithio a'i holl egni gyda phob m-udiad dai- onus yn y He, am eu trefniadau boddhaol i gael Cymanfa lwyddianus. Hefyd, brawd teilwng iawn o'n sylw yw y trysorydd, sef Mr T. Evans, Temple of Fashion, yr hwn fu gydtÙ ffyddlonaf yn mhob ran o'r gwaith. Dywedwn dan ddylarnvad ,y Gymanfa Ddir- westol yn geiriau y diweddar fardd Gwilym Gellideg: b "Boed pawb sydd ar daearen Bywn sobrach mwvach, Amen." .I .¡ D.E.

-:0:- I CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH. ¡ D. W. THOMAS, CAERFARCHELL A SOLFACH, SIR BENFRO. Nos Fawrth, Hydref 2iain, cynaliwyd cyf- arfod ymadawol y gweinidog anwyl a phobl- og-aidd uchod! yn nghapel y Methodistiaid CaerfarchelJ, pryd y daeth tyrfa, luosog yn nghvdi i ddymuno yn dda iddo ar ei ymadaw- iadl i gymeryd gofal eglwys Nantyffylon, Maesteg, Sir Forganwg. Bu Mr Thomas yn fugail am tua phymtheg mlynedd ar yr eg- lwysi uchod. Yr ydym vn cofio yn dda am ei ddyfodiad i'n plith, ac nid' annghofiwn byth am y cymhorth a gawscm ganddo fel dynion ieuainc yn ein cyfarfodydd gweddi, i yr oedd fel un o honom- ninau. y j Bydd yn golled fawr i Sir Benfro i golli dyn fel Mr Thomas, oblegid yT oedd ar v | blaoor gyda phob mudiad da. Mewn gwir- ionedd dyn y bob! yw 'Thomas Caerfarchell,' I tlawd fel y cyfoethog. Ei bleser penaf, fel ei Feistr, yw 'gwneuthur daioni.' Y mae j wedi gweithio llawer o blaid addysg yn y Sir. Bu yn gadeirvdd Bwrdd Ysgol Tyddewi am amryw flynydd-oedd. Yr oedd galw mawr; am ei wasanaeth fel arweinydd 'Eisteddfod- I au, ac fel y cyfryw yr oedd ym y radd flaenaf. Fel y dywedodd un o'r siaradwyr: "Pwy fel efe fel arweinydd—cy-sta.l a "Mabon." Gall > Mr Thomas lenwn. lie 'Mabon' yn awr yn Morganwg, gan ei fod ef yn treulio llawer o'i amser y ny Senedd." I Gan ei fod mor boblogaidd yn mhlith pob enwad, nid rhyfedd i gynifer ddyfod yn nghyd i'r cyfarfod. Cymerwyd y gadair i gan Mr Samson T. Williams. Tanyrallt, Sol- facb Yr un boneddwr hefyd oedd yn y gadair yn nghyfarfod sdydlu Mr Thomas er's pymtheg mlynedd yn ol. Daeth amryw Aveinidogion o bob enwad yn. nghyd, a thystleint oil i'r golled a gawsad v Sir o golli un mor eangfrydig. Siarndwyd gan y rhai canlynol: Parch. T. Lewis (A), Berea Parch. T. Davies (B.), Feiinganol; Parch J. H. Thomas (A), Tref- gam; Parch. W. Jenkins, M.A., Tyddewi; Parch. W. M. Lewis, Tylhvyd; Mr Henry Evans, Caerfarchell, blaenor henaf yr eglwys ac ereill. Casglwyd £3 I at ei dysteb. Cyfiwynwyd codaid o aur i Mr Thomas gan Mrs. Wil- Kams, gwraiig y cadeirydd. a chadwen ac ariawr aur ysblenydd gan Mrs. John Wera.

MARWOLAETH Y PARCH. HUGH PRICE-HUGHES. Y mae yn war dtlrwg gen;, m i hysbysu am ZD farwolaeth y pregethwr enwog gyda'r Wesley- aid ,y Parch. Hugh Price-Hughes, yr hyn a gymerodd le yn ei gartrefle. nos Lun. Yr oedd wedi bod aUan yn y prydnawrt fel arfer.

-:0:- DINAS, RHONDDA. Priodas. Dydd Sad-wrn. Tachwedd y 15. yn nghapel Bethlehem. M.C., Porth. unwyd Mr Jonathan Howells (Dinas gynt), mab hynaf Mr Edward Howells, Ty'r Capel, Tre- w.lliami, a Miss Mary Davies (Pollie), trvxi- edd ferch Mr John Davies (engineer,) Brkh- weinydd road, Dinas, mewn gia;n, briodas, yn mhresenoldeb y Cofrestrydd, gan v Parch Rowland Morgan (Trewilliam gynt, yn awr Penrhiwceibr)) yn cael ei gynorthwvo gan y Parch. R. Garn Adams (gAveinidog ieuanc y Dinas). Wedi'r gwasanaeth ger Allor Hymen, dychwelwyd i hen gartref v briodas- ferch er cyd-wledda gyda thyrfa hiosog o wahoddedigtiou, ar yr amrywiol ddantedthioffii oedd wedi eu darparu yn ddestlus. Ar oi mwynhau yn helaeth o'r danteithion blasus, datganwyd y dymunaadau goreu ar ran y "par ieuanc," ac adroddwyd y penxllion (byr- fyfyr) canlynol fel llongyfarchiad priodasoJ gan y Parch. R. Gam Adams (Dinas). Treuliwyd piydnawTi dyddan, difyr, ac adeil- adol, nes daeth yr amseT i'r "par ieuanc" i ymadael am 'Bristol,' er cychwvn bvwyd yn eu cartref newydd. Da genym allu tvstioJ- aethu iddynt ddwyn i ffwrdrl ganddynt ddy- muniadiau goreu pawb yn gyfFredinol dirwy yr ardal, ym nghyd ag anrhegion- gwerthfawr rhy faith i'w henwi. [Y penillion \TI, ein nesaf.—GoL]

-:0:- Deallaf fod: eghvys Trinity, LlaneHa, Caer- fyrddin, wedd rhoddi galwad unfrydiol i'r Parch. W. Ambrose Williams, Pontrhydyfen, i ddyfod i'w bugeilio.

———— :o:———— MAEN COF Uwchben Bedd y diweddar W. WILLIAMS (Myfyr Wyn), Bachan Ifanc y DAHIAN. Mewnvcyfarfod cyhoeddus a gynaliwydyn ystafell y cyfrinfaoedd, Gwesty Coffee Cas- tell Caerdydd, Aberdar, prydnawn Sadwm, Hydref lSfed, penderfynwyd yn unfrydol ein bod yn gwneyd apel am danysgrifiadau er gosod maen cof i'r diweddar Myfyr Wyn yn nghladdfa gyhoeddus Aberdar. Diolchwn yn wresog am y gyfran leiaf. Ydym dros y Pwyilgor, JOHN JAMES (Iago Fwyaf), Teilo House, cadeirydd; G. M. EVANS, Tartan; J. GWENDRAETH WILLIAMS, Mardy, trysor- yddion; D. EVANS (Eos Dar), Mardy, ysgrifenydd. MR. GOL.Trwy eich hynawsedd arfer- ol, byddaf ddiolchgar am i'r daflen ganlynol o'r tanysgrifwyr gael ymddangos yn y DARIAN. Da genym ddeall fod rhagor i ganlyn :— :1 £ s. c Mr. G M Evans, Tar ian .110 John James (Iago Fwyaf), Aberdar 1 t 0 Mrs James 0 10 6 Mr Tom Evans, College street, Aberdar 0 10 6 G Thomas (Gytun Hydref), Cwmdar 0 10 ø J Gwendraeth Williams, Mardy 0 5 0 W Davies, Belmont, Aber- aman 0 5 0 J Williams (loan Ynys Aman), Cwmaman 0 5 0 D Evans (Eos Dar) 0 5 0 D Davies Bridge rd, Cwm- bach 0 5 0 H Harries, Henry Street, Aberaman 0 5 G V Jones, Y Castell, Aber- dar 0 5 0 Mrs E Jones (Breinlen Robert), Aberdar 0 5 0 Mr Tom Stephen, arweinydd RC.O 0 5 f) D Davies (Dewi Fychan). Aberdar 0 5 0 D Davies (Eurfab), Aber- aman .05# John Bucknell, D.C., Benjamin Lewis, Manager 0 5 0 John Gvans, Overman 0 D C Evans (Asaph Rhon- dda), Trealaw 0 5 0 D R Lewis, Llys Ifor, Aber- dar 0 2 6 Evan Rees, Three Generals, Aberdar 0 2 6 Daniel Jenkins, Cwmdar 0 2 6 Tom Bryant, Y Telynor 0 2 6 Jacob "R Jones, Cartref Ifor 0 2 6 Hopkin Hopkins, General Picton, Aberaman 0 2 f Miles Jonef, CardIff road. 020 Two Friends o 2 0 W G Howells, Treharne st., Pentre 0 I 0 Y mae Mr G M Evans, Perchenog y DARIAN, wpdi addaw derbyn addewidion neu danysgrifiadau, a bydd yn bleser genym ninau ddanfon llyfr casglu i unrhyw gar, ond cael ei gyfeiriad. Bwriada y Pwyilgor ddwyn y cyfan i derfyniad erbyn y Nadolig. Felly brys- iwch-peidiwch oedi yn hwy. Dioleh yn wresog i'r cyfeillion sydd wedi addaw cyf- ranu, ac i'r caredigion hyny sydd wedi talu eu eyfran eisoes.—Yr eiddeeh yn siriol, YR YSGRXPXXTWID.

Astudiwch eich Iechyd. Ni wna eich hastudio chwi Os ydych am ddyogehi IECHYD, rhaid i ehwi gael GWAED PUR, Y mae yn haidodol. Os nad yw eich GWAED YN BUR, y mae eich hoU gyf- ansoddiad allan o cbefn, ac yn agored i ganlyniadau difrifoL Y mae, o ganlyread, yn dibynu yn hoflol amock ehwi os ewy^fehreh gadw iechyd cryf, egniol. I fynu gweled fod CwMd yn cael ei gadw yn Berff aitb Rhydd o bob anmhuredq Cofiwch y dylai eicft Iechyd gael eich Ystyir iaeth Flaenaf, canys hebddo aatddifedir bywyd o haoer ei fwynderau, ae nss gellwch ymladd brwydr- au dyddiol bywyd gydag Iechyd anmharus. A, < f ?' ..NN6 S.W | Anmhrisiadwy i'r Bob] Cymerwch HUGHES' Blood Pills Glanhant y Corff o Bob Anmhuredd GWELLHANT Poen Pen, DiflFyg Traol, Biliousness, Gwynt, Afu Drwg, Corff-rwymedd, Scurvy, Penddynod, Clefyd y Brenin, Eaeaa, y Blsst, Erysipelas, Neives Fits, Gwyaegon, Rkewmaftisni Piles, Poen Cefn, Lumbago, Tatrddiaal aia Clef yd au y Croen, Iselder Ysbryd, Gan sicrkau gweithrediad iachusol holl ikaaau mewnol y cyfausoddiad, Brashau a ebyfoethogi y gwaed a'r elfenau a voddaal fywyd newydd aa hapusrwydd. HUGHES'S Blood Pills. Myirwch weled fod Huny ga)M bob blwdsuHeb hyn twyll ydyw, Mae yn feddyginiaeth anmhrisiad- ^^Por wy at y gwaed Gwellah&nt ar ol i bob petk aiall letha. Heb oeA, aafonwch am flwch o Hughes's Blood Piils.. Gwerthif hwynt gas bob Chemist a gwerthwr Patent Medieines am 1/1$4, 2/9, 4/6, neu danfoner en gwrrth mewn stamps P.O. j'y gwneuthurwi,—Jacob Hughes, Mamrfactuung Chemist, Penarth, Cardiff. GOMERS BALM! Eli at bob Clwyf. o: — I GOMER'S BALM a iacha glwyfau ar J traed, duniau, pea, gwddf, Ervsipilas, manau llidiog a digroenedd, comwydydd crawnllyd, coesau drwg. I (.iOMER'S BALM a iacha. bronau a pen- | bronau dolunis. Piles, traed-chwysedig, j toradau allan, crach yn iahenau, a gwyn- ebau plant, Dygriadau a llosgiadau yn mhob rhan o'r corff. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwi Patent Medicine am 1/1^ y blwch, neu ddanfonier eu gwerth mewn stamps at y dargamfydcbity— Jacob Hughes, Manofamrri^ Chemist, PBNAHTBLCARJNFF