Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
17 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
-v 'l.} 'J., Jpj,l..4.. (> Street, bwaiisea j LARGEST £ >TOCK In WALES. Engagement -Rings, 22 C^rat Gold Wedding Rings 18Crtrnt (lold Keepers. I Engite'ii Patent Lever Watches Ii Brazilian Crystal Spectacles
Advertising
v v jilianis, WatchmaKer 6 Jeweller 29, Castle St., Swansea I Gymry hoff l!ie'wch yraro Os am heírdà fodtwvau au?- Or:aduron ac awrleisiau, Gemau a chadwynau ciaer; j] Yspectol gelfydd, hin-fynegydd, Gwres-fesurydd, cwmpawd mcr, j; Ceir gan Williams, Heol-v-Castell, ii Trowch i mewn i wel'd ei sioar.
Advertising
jt— AT EIN GOHEBWYR A'N ø DARLLENWYR. Oherwydd Owyliaur NADOLIG dymunir ar i'n j Cohebwyr anfon eu Cyn= 1 nyrchion yn gynar gogyfer a',r wrthnos nesaf. Ym- ddengys y feirniadaeth ar yr Ystori Nadolig yr wyth= I nos nesaf hefyd.
-------------.-GORLIFIAD GLOFA.
GORLIFIAD GLOFA. DAMWAIN YN LLWYNHENDY. Boreu uydd Llun, cymerodd dam wain ddifrifol le yn nglofa Gaerwen, Llwyn- nendy, a berchenogir gan y Mri David Harry a'i Frodyr. Bu tanchwa yno beth amser yn ol, ac y mae'r gwaith wedi bod yn lied araf oddiar hyny. Y tro hwn daeth llifeiriant mawr o ddwfr i'r lofa, ond yn ffodus ychydig o wyr oeddynt i lawr ar y pryd, a chafodd 6 o honynt ddiangfa wyrthiol. Gorfu iddynt i ymladd yn fiyrnig a'r dwfr, a dim ond trwy yr ym- drechion mwyaf gwrol a pbarhaol y llwydd- asant i ddianc gyda'u bywydau.
CYNGRAIR Y GLOWYR.
CYNGRAIR Y GLOWYR. Y Cynghor Gweinyddol. CONDEMNIO y CONTPVACRIO ALCAN. Dydd Llun, yn Nghaerdydd, cyfarru Cynghor Gweinyddol Ffederasiwn Glowyr Deheudir Cyinru, gyda Mr Wm Abraham (Mabon), A.S., yn y gadair. Yr oedd yn bresenol hefyd Mri E Thomas, A Onions, D Watts Morgan, J Winstone, Geo Little, John Davies, Jno Williams, John Thomas, Vernon Hartshorn, John Williams, Mer- thyr Thomas Davies, James Manning, D Beynon, E Morrell, C B Stanton, John Kemp, Ben Davies, Thomas Evans, Tom James, a Thomas Richards, ysgrifenydd cyffredinol. Allan o Waith yn Nosbarth y Gorljewin. Derbvniwvd anel o'r dosbarth hwn ar ran nifer luosog o weithwyr ydynt wedi eu taflu allan o waith yn herwydd ataliad amryw lofeydd yn y dosbarth. Gofynid am gynorthwy arianol, naill ai drwy dan- ysgrifiad neu rodd wythnosol. Gan nas gellid eaniat,au hyr- dan y rheol, pender- fynwyd fod cynadledd gyftredinol o gyn- rychiolwyr y Flederasiwn i'w chynal yn Nghaerdydd, dydd Llun, Ionawr lleg. Condemnio'r Contractio Allan. Mabwysiadwyd y penderfyniadau agan- lyn yn unfrydol :— Fod y cyfarfod hwn, wedi gweled ad- rod diad yn y wasg fod y Prif Gofrestrydd wedi caniatou tystysgrif i Gymdeithas Ddarbodol y Mwnwyr, er contractio allan o'r Ddeddf lawnol, a Deddf Cyfrifoldeb y Meistri, yn protestio yn gryf yn erbyn caniatad y cyfryw beb ymgynghoriad a'r gweithwyr. Cynghorwn y gweithwyr i beidio, ar ol diwedd y flwyddyn hon, dal cysylltiad pellach a chynllun y contractio allan. Dymunwn hysbysu fod Manifesto yn awr yn mvylaw yr argraffydd, ac yr anfonir ef allan i ysgrifenyddion y cyfrin- faoedd yn mhen ychydig ddyddiau." Yn y gynadledd gynelir yn Nghaerdydd aryr lleg o Ionawr, 1904, delir a'r cwestiwn hwn. Cynghorwn gynaliad cyfarfodydd He y contractir allan, ac anfona y cynghor hwn siaradwyr i'r cyfryw gyfarfodydd, os gohebir a'r ysgrifenydd eyffredinel, Mr Thos Richards." Annealldwriaethau Lleol. Gohiriwyd achos gwyr nos y Blaina hyd gyfarfod dyfodol. Rhoddir vstvriaeth pcllacli i anneall- dwriaeth Risca.
CYFARFOD Y PERCHENOGION.
CYFARFOD Y PERCHENOGION. Cynaliwyd cyfarfod o acJran y meistri o'r Bwrdd Cymodol yn Nghaerdydd dydd Llun, yn Nghaerdydd, ond cadwyd y .gweithrediadau yn breifat.
j Gwaith Cyfarthfa.
Gwaith Cyfarthfa. Ymddengys fod lluaws mawr o weith. 1 wyr y gwaith pwysig hwn eto allan, ag < ei'hrio y fish-plate men.' Y mae llawer iawn o dlodi yn y cylch, a lluaws wedi; gorfod ymadael i chwilio am waith.
.t ,Gwrecsc*w. ;
Gwrecsc*w. Bwriedir codi cofgolc)fn i'r diweddar Frenhines Yietoria yn y dref hon, ac y mae y mudiad wedi ei gymeryd i fyny gyda brwdfrydedd eisoes.
Fochriw.j — ! j
Fochriw. — Yn y Fochrivr, dydd Llun, deuwyd o byd i gorff Rees Jones, 18 oed. ar Ivvybr yn ochr un o'r glofeydd. Trigianai yn Guest street. Credir iddo syrthio mewn llewyg, a marw.
-.--.-..---..-... Gostyngiad…
Gostyngiad yn Nghyflogau y Glowyr. DYFARNIAD ARGLWYDD JAMES. Rhoddodd Arglwydd James o Hereford ei ddyfarniad ar gwestiwn cyflogau y glowyr i'r cyd-ysgrifenyddion J>dd Ma'.vrth dhvedd- I Z, af. Y penderf/niad a drosglwyddwyd iddo ydoedd, fod y cyflogau presenol i'w gostwng o ddydd y symiad i fyny cyntaf yn y mis, drwy gymeryd ymaith y ddau godiad o 5 y cant yr un, gwneuthuredig fel o ddydd y symiad i fyny cyntaf yn Ionawr, 1000, a dydd y symiad i fyny cyntaf yn Hydref, 1900, yn olynol, neu unrhyw un o hynynt. Rhodda Arglwydd James ei casting vote yn ffafr cymeryd ymaith y codiad o bump y cant, gwneuthuredig o ddydd y symiad i fyny yn Ionawr, 19^0, ond yn erbyn cymer- yd ymaith y codiad o Sy cant a '^wnaed yn Hydref, 1900. Canljniad y dyfarnud yw fod cyflogau y Biowyr wedi gostwng 5 y nant.
----....-----..",,-._'....'…
MOUNTAIN ASH. Cwmni Yswiriol y London, Edinburgh, & Glasgow. zn I Prydnawn dydd Gwener, Rhagfyr lleg, gwahoddwyd goruchwylwyr lleol y cwmni uchod i giniaw gan arolygwr parchus yr I ad ran, sef Mr J H Evans, ar ei lwyddiant r yn enill gwobr fiaenaf y ewmni drwy y Deyrnas Gyfunol, yr hon wobr oedd i gael ei chyflwyno i'r arolygwr a wnai fwyaf o gynydd rhydd yn y gwahanol gangenau, sefyr Ordinary, Accident, & Industrial. ,AI" OI; i JEW 0 gael eu gwaia a'u gvveddil'l o'r dante'.tliion parotoedig yn yr Oxford St. Restanrant, cynaliwyd cyfarfod er anrhegu I a llongy'* nrcli pedwar o'r o oruchwylwyr goreu v jwmni, sef S Davies, J Evans, W Pritcr .rd, a J Howells. Cymerwvd y gada r gan Mr E Edwards, prif arolygwr Dosbarth Aberdar, yn ddeheuig iawn, a yhawsom araeth danllyd, digrif, a doniol iawn ganddo ar yr amgylchiad. Dywedai fod yn dda neiliduol ganddo i gael y pleser o bresenoli ei hun, a chael llongyf- arch Super ac Agents Mountain Ash ar ol buddugoliaeth mor ogoneddus, nid yn unig yn dwyn anrhydedd i'r docbarth hwn, ond i bob dosbarth drwy Gymru ben- j baladr. < baladr. 1 Cynygiwyd llwyddiant yr adran gan Mr Tyk-M T> -II. JL J-IIJ. UUPLI ri. UUI LIICVVII UXATIU dlos iawn, ac eiliwyd gan Mr Morgans, Aberdar, a chefnogwyd gan Mr Edwards, Abercynon, a|Mr Sam Thomas, Aberdar. s Diolchwyd lyn gynhes iawn gan Mr J Harrison Evjans am y teimladau da ag.| oedd gan ei gydarolygwyr tuag ato, ac yr oedd yn teimlo yn falch fod ganddo y fath agents da dan ei ofal, ac fod pedwar o 1 honynt wedi gweithio yn fendigedig, a phleser mawr ganddo oedd anrhegu y pedwar hyny a phobo 'oak-carved ink- stand,' fel cyclnabyddiaeth fechan am eu i'llofur gwerthfawr, ac hefyd yr oedd yn | bleser ganddo gael cyfiwyno gwobr y col- lecting bag' yn y gystadleuaeth am y mwyaf o gynygiadau (proposals) am y naw t h ii o, wythnos yn terfynu Tachwedd lOfed, yr hwn a gyflwynodd dros 120 yn y cyfamser yn yr Industrial Branch, a'r hwn y diolch- odd yn y modd canlynol Am y bag yr wyf yn begio—diolch Yn Super ol swper heno Rhodd dda rydd o Waith hon am weithio. Hefyd cyflwynodd Mr E Edwards wobr o fathodvn aur o'r fath oreu iMr Sam. Davies 7-buddugol yn y tair cangen—pryd y dywedodd y petli goreu am dano. ac fod amryw nodweddion ynddo ag sydd yn werth i bawb eu hefelychu. Diolchodd yr agents yn gynhes i Ed- wards ac Evans fywiog, ein dau Super enwog, am yr anrhegion. Tystiai y Mri Evans ac Edwards eu llawenydd 0 weled pedwar General Manager Prizes wedi dod 1 Mountain Ash allan o'r 22ain goreu yn mhlith y miloedd drwy y deyrnas. Cafwyd presenoldeb amryw foneddiges- j au yn y wledd a'r cyfarfod hefyd cawsom unawdau gan Mri Sam Davies, A.C., a Phil Rees, A.C.. Miss Davies a Miss Gwyneth Jones, ac araeth fywiog ac addysgiadol gan Inspector Jones, Quaker's Yard. Felly, ymadawyd wedi canu Hen wlad fy nhadau.'
GYFARFOD CAVEIRIOL YN ABERDAR,
GYFARFOD CAVEIRIOL YN ABERDAR, Nos Lun, Rhagfyr i4eg, cynaliwyd cy- farfod yn nghapel Seion, Aberdar, i'r dyben o godeirio y bardd ieuanc, Ab Heviia,' yr hwn a gipiodd y gadair yn Eisteddfod Arthog, Gogledd Cymru, yr hon a gynal- iwyd yn mis Hyuret. lestyn y bryddest ydoedd Pnodasjferch Gwraig yr Oen,' ac mae yn dda genym fod y cyfaill Ab Hevin,' yr bwn sydd yn dilyn ei alwedigaeth yn feunvddiol, wedi bod mor lew a churo saith o gyd-ymgeiswyr yn yr ymdrech am y dorch. Yr oedd llu o'i gyfeillion barddol a llenorol yn teimlo na ddylid gadael i'r amgylchiad i fyned heibio yn ddisyhv, ac am hyny penderfynasant i alw cyfarfod i'r dyben o fyned trwy y seremoni o'i gadeirio yn yr ardal lie y preswylia ar hyn o bryd, ac mewn canlyn'ad cafwyd cyfarfod lluosog o feirdd a llenorion a chyfeilbon ereill, o bell ac agos, ar y noson a enwyd. Llvwyddwyd y cyfarfod gan yr enwog Barch D. Silyn Evans, Siloa, Aberdar, yr hwn, gyda'i fedr, a'i ddoethineb, a'i ffraeth- ineb arferol, a gyflawnodd ei swydd yn ei ddull Silynevansaidd Rhoddodd air da i'r cyfaill, Ab Hevin,' a chcis-odd ddylan- wadu y bobl ieuainc i dreio efelychu pobl ieuainc yr 'awen' trwy osod eu nod ar bethay dvrchafol, fel y mae yr athrylithgar 4 Ab Hevin yn gwneud. Yna awd yn mlaen a'r rhaglen fel y canlyn :— Unawd ar y berdoneg gan Master Percy Hughes, yr hwn sydd yn hogyn bychan a dyfodol gwych o'i flaen yn y byd f,erddorol. Unawd, Wings to Heaven,' gan Miss Harris. Y7na galwodd y Llywydd sylw y gynull- eidfa at y ffaith fod y Parch R. Roberts (Robertus), bugaii Seion, yn wael ac mewn poenau blin yn ei ystafell wely ar hyn o bryd, a phasiwyd pleidlais o gydymdeimlad 'I unfrydol ag ef yn ei afiechyd, a dymuniad ar iddo i gael adferiad buan i'w iechyd cynefinol. I Yn nesaf daeth Mr James Rosser yn mlaen i ganu penillion, yn ol dull yr hen Gymry, ac yna awd yn mlaen gyda phrif bwnc y 'cyfarfod, sef cadeirio yr arwr, a chflawnwyd y ddefod o dan arweiniad Ieuan Dyfed,' Merthyr, Seiniwyd y Corn Gwlad gan Mr Thomas Dyfed Davies, a galwyd rhol y beirdd gan Glan Cynon.' Darllenwyd beirniadaeth 'Cadvan' ar y bryddest yn Arthog gan Mr J. Rees, Ty'rneol, a chyrchwyd y bardd" buddugol gan Gwiiym Gwyllt' ac Alaw Tydvil,' a gofynwyd A oes heddwch ? gan • Ieuan Dyfed'; ac wedi cael sicrwydd fod hyny yn bod, gorseddwyd Ab Hevin yn y gadair dderw hardd a gipiodd o Artbog, Wedi hyny cafwycl nifer iuosog o anerch- iadau gan y beirdd oeddynt yn bresenol, sef leuan Dyfed, John Hughes, Dyfi Jones, Gruffydd Dyfed, Gwilym Nedd, Alaw Tydvil, Ap Brythonfryn, D Davies, Pelidros, leuan Elfed, Myrddin, Eurfardd. Idrys Davies, Gwyddonian,.Gwendraeth Williams, Gwilym Gwyllt, Gwyddonwy Glaa Cynon, Ap Huw, Ap Aeron, James I-ewis, a'r Parchedigion Grawys Jones, Sulgwyn Davies, a J. Richards Darllenwyd hefyd nifer o anerchiadau oddiwrth feirdd oeddynt yn methu bod yn bresenol, sef Twrfab, Telor Taf, Merthyr- ab, loan Fydir, Trebor Haw, Ab Dyn, W. E. a Rhys Morgan Rhys. Yr oedd nifer o anerchiadau wedi cael eu danfon, ond gan fod y cyfarfod yn myned yn faith, a'r amser yn mhell, penderfynwvd vmatal ar hvnyna. Palla i ni roddi yr oil o'r anerch- iadau, ond ceir rhai o honynt ar ddiwedd y cofwodiad hwn a dichon y ceir ereill yr wythnos nesaf. Ar ol yr anerchiadau, datganwyd Can y Cadeirio gan Miss Mason, a chafwyd un- awd gan Mr William Gwynne. Yna ad- roddwyd, 'Y Milwyr yn yr Ardd,' gan Mr W. J. Harris, yr hwn a gipiodd y Cwpan Arian ar y darn hwn yn Eisteddfod Pont- ardulais, allan o 48 aymgeiswyr. Yn nesaf, 'cyflwynwyd anrheg o lyfr gwerthfawr i Miss Harris, yr hon a ganodd YVings to Heaven.' Cyflwynwyd yr anrheg gan Mr Samuel Williams, arolygwr Ysiol Sabbothol Seion. yr hwn a roddodd fraslun byr o hanes Miss Harris fel y caalyn :— Boneddiges ieuanc yw Miss Harries, a an- wyd yn Ferndale, ond pan nad ydoedd ond bychain iawn, symudodd ei rhieni i Dde- heudir Affrica, a dygwyd hithau wrth gwts i'r wlad btllenig bono gyda hwynt, ac yno y bu hyd o fewn ychydig amser yn ol pi;n y dychweSodd i Uymru yn eneth landeg, ruddgoch, fel y gwelid hi. Wedi dychwel- yd i Gymru, daeth i Aberdar, ac ymaelod- odd gyda'r Wesleyaid yn Seion. Tra ya eu piith yr oedd wedi bod yn weithgar iawn gan vmb¡J pcb peth oedd yn ei galiu i hyrwyddo yr achos yn bJaen, t'r oedd y pob peth hyny yn llawer, oherwydd yr oedd ganddi lais swynoi i ganu, digon o addysg i gyfranu fel athrawes yn yr Ysgol Sul, a digon o barodrwydd i wasanaeth yn ei gwyliau te, ac i goroni y cwbl: yr oedd wedi traddodi dwy ddariith ardderchog yn cau o'u cyfarfodydd wythnosol —dwy ddar- iith a wnai iechyd i ben a chalon pawb i'w clywed. Gan ei bod felly wedi bod mor ffyddlnn ac mor wasanaethgar tra yn ein plith yr oeddynt fel aellodatt o'r Ysgot yn anfoddlon i'w gollwng (yr wythnos hon) heb wneud ihywbeth mewn ffordd o barch iddi ar ei ymadawiad. Bwriada Miss Har- ris fyned yn 01 i Ddeheudir Affrica mewn amser byr, a dymuniad rawb o'i chydnabod ydyw iddi i gael siwrnai dda a iechyd da i gyrhaedd pen ei thaith. Wedi gwneud yr anrheg, daeth Mr Jas Rosser yn mlaen eto i ganu nifer o benill- ion telyn, ac yna cafwyd ton gan Barti Gwrywaidd Aberdar, dan arweiniad Mr D Phillips, Cafwyd ychydig eiriau cyfarcbiado', a thalwyd y diolchiadau arfero) i bawb am eu gwasanaeth gan y Parch — Morgans, j Mountain Ash, a the fynwvd y cyfarfod trwy i'r gyauileidfa i gyd-ganu Hen Wlad fy Nhadau.' Yr ydym wedi yrnatal rhag dweyd yn dda iawn,( 'yn rhagoro,' &c, ar ol y gwahanol Items a gafwyd, er mwyn ceisio bod yn fyr, ond credwn fod enwau y personau a wasanaethasant yn ddigon o sicrwydd i ddangos fod pob peth wedi ei gario allan yn ardderchog, a bod pawb oeddynt yn bresenol wedi myned gartref ar ol mwynhau eu hunain i'r eithaf, a chan ddymuno llwydd peMach i brif arwr y cyfarfsd, sef Ab Hevin. Weie rai o gyfarchladau y beirdd— Ab Hevin geir heb ofid Heno'n Ilanc beb wenwyn Did, A cheir o'i gylch wy y gan—yn doraeth I'w gadeirio weithian; A beirdd enwog hwr'd anian 0 lawn dwf a'a hodlau'n dan. Hwre iddo a roddant—a'i awen Hoess etodaniant; Bioeddio 11 hy 1 heb laddio wnant A'i ddwylaw fyny ddaliant. TIBEROG. Rhoddaf i r bardd yr eiddo,-i'w awen Ddawn rwyiog gweinyddo, Gwychach byth, ac uwch, uwch bo, Ar ei sedd hiroes iddo. DI EKW. Vn anwyl heno umvn—heb ofid Ab Hev n gacieiriwn A chl,iie- y crechwenwi. Mai bardd cadair hardd yw hwn. Aberdar. GWENDRAETH WILLIAMS. Drwy wib hyfedr Ab Hevin --ymgydiodd Am gadair yn ddiflin Ar hyd ei gerdd y rhed gwin—y duwiau A gwlad y bryniau rydd glod i'w brenin Cwmbach. GWILYM GWYLLT. Awenydd gwir eneiniog—heb hafal Yw Ab Hevin enwog Dyna wyrth-dwyn o Arthog Gadair likii gyda'i haur log, Aberdare Leader." W. PUGH. Ab Hevin, o'i fin hoyw fardd-cwrwdd Acenau cadeirfardd I Iddo ft yn ddiwahnrdd—rho\vn urddau, .x'AS3 Viodau yr awen hydardd. ¡ I Y gwr bach yn gawr y bo-ym myd lien, Ei addien ddawn iddo Yn dderch arf i'w ddyrchu o—i fawredd Mewn anrhydedd mwyn yno'i rodio. GRUFFYDD DYFED. Yn ei afiaeth, Ab Hevin—gorona I ¡-, < Wraig yr Oen dilychwin ¡ 0 ddefod hardd, ei ddwyfin Ddyfala gerdd fel y gwin. Cerdd nwyfus, fetus o fyw,—a' i henaid 0 anian uchelryw Hynodol awen ydyw, 1 Hynod ei than, a doeth yw. I Hwn a gurodd hen gewri,—hwn eiliodd IIL IOIIUIJT v > I gadair mynodd godi,- Fardd awenol, freiniol fri. GLAN CYNON. I baeddiant y ddyweddi-doda;st | Flodeu-dyrch o'th erddi A nyddaist mor lan iddi, j Nes troi'n hedd ei hagwedd hi. 1 Cenaist ar lanau Cynon-mor lwyr Am ir lawryf Meirion, Nes hyrddiaist tros y 'Werddon Ergydwyr hyf y Gadair hon Nazareth, Aberdar. R. WILLIAMS. I' i | Mae penilI weithiau'n ddigon I ddangos teimiad calon, Fel mae y ddalen, unig,. dlos, Yn dargos ffordd aweiota. Wyf gyda.r beirdd yn uno! Brophwydo fod dyfodol j Ab Hevin,— gymrawd coeth ei air | Mewn cadair genedlaethol. j Ac heibio'r gadair hon, j Yn mhell ac uwch yr elo, | Y ffordd a gerdda mor ddigel, Rydd gadair angel iddo. Rhigos. GWILYM ALAW. Godi'n Ifef i Ab Hevin—a'r hwre! 'R awrhon ry'r Sanhedrin, A llawer drwy'r gorliewin, A gwych i'r hw yl gyda'r hin. I Arthog tros fynydd Merthyr- y panodd Ap Hevin ei bapyr Dyna ben, gyda dyn byr; Cyn y cura'r concwcrwyr. Ebai'r dyn o Aberdar,— Morganwg, Mae'r guineas trylachar Yn y stwc o dan ei star Ag etto tyma'r Gatar,' Drwy i Gadair ei godi yn bryfyn 0 brif fardd eleni, Dyma hit i ni d iw t M juntain Ash, A gyr rhyw swash tros gewri. I i Canaf acenion cynhes—keep hafaidd 1 Ab Hevin.—mynwes j Hwn a'i graen sydd yn l!awn gwres, | Mae'n Hynod iach mewn hanes, Ag weithian mae'n bre^ethwr—a'i osle f I'r Wesley'n ddidwndwr I Mwynder dawn fai myn'd i'r dwr, Ai doddi e'n Fedyddiwr. Merthyr. ALAw TYDFIL. Well, deserving is the praise We now accord to thee; Fairly won '!—the song we raise I To art fe full and free. Brightest hopes thou dost fulfil, I By this thy great success. Happy poet! Sing on still- May vict'ry still thee bless. MAUD MASON. Ab Hefin, gyfaill hawddgar, Fy llongyfarchiad gwael Wyf heno'n gynyg i chwi'n lion, » 0 galon bur yn hatl. Mae'r woll orchesiion cloufawr Gyflawnwyd genych, bron Yn myn'd o'r golwg heno'n rhwydd Yn ngwydd yr orchest hon. 13 Dych'pnygaf welld vgadair Fel gersedd teyrnas fach, A'r brenin doeth Ab Hefin fawr Yn llywio'r deiliaid iach. Y brenin a'r frenhines, A'r deiliaid mor gytnn A dynodd rhyw addefiad syn Fel hyn o honwyf fhun. Mi garwn i gael cadair, cl, 0 A thy, a gwraig, a phlant, Ac eiste'n ddifyr wrth y tan, I wrandaw cwynion gant; A thynu mygyn melus Ar aelwyd glen, ddi-wg, A gwylio meddylddrychau yn Myn'd fyny yn y mwg. Y gadair hardd hon geidw—eich hanes A'ch enw mewn sylw A dal wna o hyd eich delw, Awenydd doeth, mewn newydd dw7. I Cwmbach. IDRIS DAVIES. Yn rnro Aj-thoJ:. rhandir Meiricn Mesur nerthoedd bu beirdd glewion, Gwedi ymdrech deg a diflin Cadair ddaethi ran Ab Hevin. Mawddach sydd yn swynol ganu, Adlais etyb o'r clogwyni, Gymry oil ei glod mynegweh. Cadair lrLis fioeddia 'hec1chFeh' SULC-WYN DAVIFS. Teg cydnsbod lie bo haeddiant, Gwael yn wir yw gwrthod, I ddy n ieuanc fel Ab Hevin, L!awn o nwyd am deilwng nod Un yw ef yn byw i bwrpas, Neges garddo yn y hyd Ei fesuriad ef o fywyd Yw ei ansawdd, nid ei hyd TWRFAB. I Ab Hevin, fardd rhagorol, Rhoddwn glod a pharch parhaol; Enill Cadair gwir ardderchog Wnaeth y brawd yn 'Steddfod Arthog; Heno, yn ol braint a defod, Y dyrchefir mewn hwylusdod Fardd y vVasg-y Wresla ffyddIon- Aed yn mlaen nes enill 4 Coron Ap BRYTHONFRYN. (Ymddengys y gweddill yn y rkfyn nesaf),
Y Weinyddiaeth a Mr. Cbams…
Y Weinyddiaeth a Mr. Cbams berlain. Y mae'n eglur. os na ddaw ymwared buan, fod. y Weinyddiaeth hon ar fiB. tranc. Cyll y wlad ei dyddordeb ynddi, ac mae ei deiliaid yn flinedig arni; ac mae Mr. Balfour fel pe yn myned yn wanach, wanach, o dro i dro, heb neb gydag ef. Ac mae Mr. Chamberlain, eil- waith, ar ei ben ei hun yn llefain yn yr anialwch fel rhwng pobpeth, nid oes gan y Weinyddiaeth bresenol na gweled- i|aeth, 11a breuddwyd, na dadl.
-----------YR ALCANWYR, i■^-
YR ALCANWYR, Y mae Syr Kenolm Digby wedi penodi Ionawr y 7fed nesai fel y dyddiad y cymer y cyilafareddiad yn nglyn a'r annghyfod yn y fasnach alcan Ie. Cymer yr eistedd- iad le yn yr Hotel Metropole, Abertawe.
[No title]
Anffafriol ydyw y ringolygon presenol rhwng Rwssia a Japan, a chei/ arwyddion sydd braidd yn fygythiol rhyngddynt. Y mae yr hin wedi bod yn dra cyfnew- idiol y* ddiwrddar, gydag ond ychydig j rew, a phroffwyda rai ein bod i gael gwlawogydd a gwyntoedd crvfion dros y j gwyliau Nadoligaidd. Sais un-ieithog sydd wedi ei ethol yn f Lyfrgellydd Darllenfa Rydd Aberdar, a chrea hyn gayn anfoddlonrwydd.
Advertising
Astudiwch eich iechyd Niwnaeich hastudio chwi. Ot ydych am ddyogelu IECHYD, .rhaki chwi gael GWAED PUR, Y mae yn hanfodol. Os nad yw cicli GWAED YN BUR, y mae eich boll gyt. ansoddiad allan o drefn, ac yn agored i ganlyniadau difrifol. Y mae, o gaidyniad, yn dibynu yn bolloi arnoch chwi os ewyllysiwch gadw iechyd cryf, egniol. I fynu gweled £ od Gwaed yn cael ei gadil yn Berffaith Rhydd o bob anmhured4 Cofiwch y dylai eich Iechyd gael eick Ystyriaeth Flaenaf, canyjs hebddo amddifedir bywyd a haoes ei fwyuderau, ac nas geliwcb. ymladd brwydr- au dyddiol bvwyd gydag Iechyd anmharmu Anmhrisiadwy i'r Bobl Cymerwch HUGHES' tRf Mxx Blood Pills Glan.har<t y Corff o Bob Anmhuredd QWELLHANT Poen Pen, Diffyg Traul, Bibousness, Gwynt, Afu Drwa, Corff-rwyaiedd, Scurvy, Penddynod, Ciclyd y Bream, Eczema, y Blajgt, Erysipelas, Nerves Egwan, r"+t. Gwynegot, Rlieumatism Piles, Poen Lc, Lumbago, Tarddiant ar x Qefvdauj; Croeo Iselder Ysbrvd, Gan ticrhau gweithredi^d iachusol [1; rhanau mewnol y cyfansoddiad, Rrasi it a chyfoethogi y gwaed a'r elfenau » roddant fywyd newydd ac hapusrwyd< H D C-x H E j .Blood Pills. J.J .4". If Mynwch weled fod llun y galoia ar bob blwch.Heb twyll ydyw, Mae yn feddyginiaeth anmh-risiad- wy at y gwaed. Gwellahant Y ar 01 bob reth araB fethu. Heb oedi, anfonweh am .wcla o Hughes's Blood Fdls. Gwerthw hwynt gan bob Chemist « gwerthwr Patent Medicines am 1/1%, 2/91 4/6, neii danfoner eu mewn stamp: P.O. i'r gwneuthurwr,—Jacob Hughett Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. GOMER'S A t BALM! ¡"1. j Eli at bob Clwyf. 0; GOMER'S BALM a iach a giwyf&tj ax trae-i, ciuniau, pen, gwddi, Eryiipi!jug| maxiau ilid^og a digroenedd, cornwydydd crawnilyd, coesau drwg. GOMER'S BALM a iach& bronao & pea. broc&u dolurut, Pilas, traed-chwysedi^, tonadau allan, crach yn idbenan, a gi ebsu plant, Llygriadau a iiosgiadau jM rnhob rhan o'r corff. Ar werth gan bob Chemist r gwerthWl Patent Medicine am z/i% y bluch, sea ddanfoaer eu gwerth mewii stamps &t g darganfyddwr. Jacob Hughes, Majjufacturmg Chemist, F'ENAItTlEI.CARDIFF I
UNDEB Y 'FIREMEN.' !
UNDEB Y 'FIREMEN.' Dosbarth y Glo Carreg. 1- Cynaliwyd y cyfarffod uchod yn y Peli- can Inn, Pontyberem o dan lywyddiaeth Mr Jno Thomas, Tumble. Yr oedd lluaws wedi dod yn nghyd, a chafwyd cyfarfod hwylus. Teimiad ipawb oedd, me] us moes eto.' Taer ddymunir ar i bawb ag sydd iieb un ue?ju i wneud hyny heb oedi. Bydd i'r ysgrifenydd i ohebu a'r cyfryw yn ystod y mis hwn, a chynelir ein cyfar- fod nesaf yn yr un lie Ionawr y 9fed, 1904, pryd y d'isgwylir i bawb undebwyr ac anundeb^yr i roddi eu presenoldeb. Bydd y cyfarfod nesaf yn werth myn'd iddo, am fod amryw gynlluniau wedi eu tynu allan i'r perwyl hyny. |