Y Gwyliedydd

NEWYN YN CHINA. Y mae gohebydd y Times yn Shanghai yn anfon gartref adroddiadau manwl am

BETH MAE Y LLYWODRAETH YN WNEYD ? Onid ydyw Llywodraeth China yn gwneyd rhywbeth i attal y newyn ? Ydyw; ond y mae hyny mor ychydig, fel y byddai yn anhawdd dyweyd fod neb yn well er hyny. Mynegir tosturi, a rhoddir arian ond y mae y tosturi yn wael iawn pan nas gall heb- gor ychwaneg na thua ffyrling yn y dydd i gyfarfod a'r angen ofnadwy am fwyd. Heblaw hyn, y mae y tywydd, y pryd yr ysgrifen. wyd yr adroddiad, mor oer, a'r eira mor ddwfn, yn gorchuddio Ilawer o'r ddaear, fel nas gall y truein- iaid gasglu cynnyrch gwyllt y meusydd. Hwyrach y ceir golwg gwell ar bethau fel y daw yr haf, ac yr ymddengys tyfiant; ond, ar hyn o bryd, meddir, y mae yn anmhosibl gwneyd ond y nesaf peth i ddim i leddfu dyoddefaint y trueiniaid.

BETH YDYW YR ACIIOS O'R NEWYN IIWN ? Yr un peth yn hollol ag a achosodd y newyn sydd yn India yn bresenol—dinystriad cnydau y llvnedd agos yn gyfangwbl gan sychder; ac y mae y gwlad- wyr, bellach, wedi dyfod i dderbyn yr ychydig ystor- ion oedd ganddynt yn nghadw fel nad oes ganddynt ddim yn awr i syrthio arno er cynnaliaeth. Y mae China yn wlad lie y mae y trigolion yn agos a thrwm iawn ar foddion cynnaliaeth. Nid oes y fath beth a waste stores yn unman. Y mae y Chineaid, fel rheol, yn neillduol felly y werin, yn gallu byw ar ycliydig iawn o dan amgylchiadau ffafriol; gallant ddygymmod a bwydydd yn berffaitli gymfforddus a fuasent yn hollol anfwytadwy gan bobl y wlad hon. 0 ganlyniad y mae eu hachos yn waoth yn wyneb y newyn; oblegid nid gorfod byw heb ddanteithion—nid gorfod byw heb bethau y gall- asent fyw o'r blaen hebddynt heb deimlo lawer yn waeth o herwydd hyny—ond gorfod byw-os gallant, rywfodd—heb y pethau mwyaf cyffredin a distadl- y pethau gwir angenrheidiol i gynnal bywyd. Ac y mae yn ffaith nodedig o ddyddorol fod y gwaith o LEDDFU DYODDEFAINT Y TRUEINIAID yn cael ei wneyd yn fwy effeithiol gan dramorwyr Cristionogol—Saeson twymgalon yn neillduol felly— na chan Lywodraeth China ei hun. Ysgrifena Mr Richard (un o genadon y Bedyddwyr yn Chcfoo) fel y canlyn :—" Y mae y newyn yn par- hau yn ddifrifol iawn. Aeth son ar led fy mod yn derbyn plant yma; a ddoe (Mawrth 1) daeth rhai30 milldir o ffordd a'u plant i ddymuno arnom gymeryd eu gofal am ddau neu dri o fisoedd. Y mae y cyllid sydd at fy ngwasanaeth yn rhy brin i fy ngalluogi i gymeryd rhagor na 200 o blant dan fy ngofal yn bresenol. Y mae pobl o bob oedran yn MARW WltTTI Y MILOEDD o starvation. Nid ydyw hyn yn ormodiaith. Y mae y newyn yn ymestyn dros dalaeth sydd yn cynwys, o leiaf, 5,000 o bentrefi; ac yn y rhai hyn, yr ydwyf yn sior fy mod yn ddiogel wrth ddyweyd fod 500 YN MARW BOB DtDJJ 0 NEWYN —hwyrach na byddai 1,000 yn rity bell. Ychydig ddyddiau yn ol bum ar daith trwy y rhanau gwaeth- af-y mae yr olygfa yn wir dorcalonus Os gellwch wneyd rhywbeth, pellebrwch." [Anfonodd Mr Joseph Tritton, trysorydd Cenadaeth y Bedyddwyr, telegram i Mr Richards yn ei awdur- dodi i dynu 9250 i gyfarfod ag angenion uniongyrchol y newyn.] Mawrth 5, ysgrifena Mr Richard drachefn :—" Os byddaf farw cyn diwedd y" flwyddyn hon, gadewch i fy eiddo yma fyned tuag at wneyd v diffyg- i fyny. Nis gallaf oddef yr olygfa o weled pobl yn marw o fy amgylch heb estyn cynorthwy iddynt. Y mae MILOEDD AR FILOEDD WEDI TRENGU YN BAROD. Y mae tai yn cael eu tynu i lawr yn mhob pentref er mwyn cael y coed i'w gwerthu, i brynu rhyw fath o luniaeth, pa le bynag y gellir ei gael. Y maa y rhai hyny yu greaduriaid ffodus iawn a allant gael cibau i ymborthi arnynt; ac y mae dail sychion yn ddanteithion Y mae llawer o'r genethodieuainc, druain, wedi cael eu gwerthu. Y mae marwolaethau mor lluosog fel NAS GELLIR CLADDU Y MEIRW mewn modd dymunol, hyd yn nod po gellid fforddis hyny; o herwydd hyn y maent yn tu claddu mewn pydewau dyfnion. Ofnadwy! Y mae yr olwg ar nifer mawr o'r trigolion yn druenus tu hwnt desgrif- iad. Na adawer un o'r deiliaid mewn angen," meddai y gorchymyn oddiwrth yr Ymerawdwr ond y mae y Llywodraeth wedi ac yn gwneyd mor ychydig, fel nad ydyw yn werth son am dano braidd ac y maa yr annhrefn gwarthus sydd yn nodweddu e# cyfun- drefn arianol yn ei gwneyd yn anmhosibl y derbynia anrhaitli erchyll y newyn nemawr o attalfa trwy ymdrechion y Llywodraeth. Ymddengys mai £14,000 (yn ol ein harian ni) ydyw yr unig swm a gyfranwyd gan y Llywodraeth ar gyfer anghenion miloedd o bentrefi yn cynnwys miliynau o drigolioa. yn marw yn gyflym o newyn

AI CYFIAWN HYN? Gellid meddwl wrth ddarllen ambell bapur, ae wrth wrandaw ar ambell un yn siarad,fod y Llywodr- aeth yn arfer a rlioddi peth wmbredd o rad-ffafrau i'r Anghydffurfwyr. A gellid meddwl hefyd en bod hwythau, fel ambell blentyn fydd wedi cael gormod o'i fiordd ei hun, lieb derfyn ar eu ceisiadau. Edliwir i ni ein bod eisievi rhywbeth yn barhaus a diddiwedd, ae nad oes llonydd na lieddwcb i gael genym. Gosodir ni allan fel rhai nad oes dim modd ein bodd- loni ein bod yn tyrfu, ac yn cythryblu yr heddweh, am un peth, ac ar ol cad hwnw, cin bod yn cadw trwst, ac yn blino calon y wlad, am beth arall; ac felly yn ddiorphwys, nes bodyn llawn bryd i'r Llyw- wodraeth benderfynu na rydd i ni ddim yn rhagor, os na rydd las-onen ar ein cefnau i ddysgu i ni fod fod mor anhawdd ein trin. Mewn goleu fel hyn y gosodir gwaith yr Anghyd- flinrfwyr yn y dyddiau presenol yn gofyn am borth agoi-ed i fynwent y plwyf i gladdu en meirw, yn ol en trefn a'n defod eu hunain. Dywedir wrthynt: Yr nlych wedi cael rhvddid i bregethu, a rhyddd i gymuno, a rhyddid i fedyddio, a rhyddid i briodi— yr ydych wedi cael llawn ddigon o ryddid Y mae allan o bob rheswm i chwi feddwl am ryeldid i gladdu yn mynweut y plwyf, cwhl; ond er mwyu heddweh, yr ydym am fod mor rasol a chaniatau i chwi fyncd i'r fynwent I- gysegi-edig," hefyd, ond couwch, rhaid i chwi fod yn hollol ddystaw yno, ni wiw i chwi feddwl am ddarllen gair o'r Beibl hyd yn nod ac ni chewch na chanu, na gweddio dim ond myned i'r fynwent i roddi y corff yn y pridd. Ac os uawna haelrrydigrwydd fel hyn eich boddloni, rhaid eich bod, yn ol dedfryd o Has o Gaergaint, yn ddy- frygiol mewn synwyr cyffredin. Rhywbeth fel hyn yw ysbryd a thon llawer iawn o'r byn a ysgrifenir ac a siaredir, mewn tref a gwlad, yn Gymraeg ac yn Saesoneg, yn y dyddiau hyn. Ac o ran hyny, nid ton newydd ydyw hon. Y gwir yw, ni choisiodd yr Anghydffurfwyr yr un o iawnderau a berthyn iddynt, byth ar ol pasio Deddf y Goddefiad, heb fod rhyw rai yn ei chanu. Ond beth a all fod yn fwy anghyfiawn ? Wedi i'r Llywodraeth, yn nyddiau Siarl yr Ail, gymeryd iawnderau yr Anghydffurfwyr oddi al-nynt-wedi i'r rhai o'r iawnderau hyny a roddwyd yn ol gael eu rlioddi yn fath fan-ranau, ac yn fynych gyda'r fath bad grace—ac wedi i fwy na dau can' mlynedd fyned heibio, a'r oil o honynt eto heb eu dychwelyd yn ol-ai teg, ai gonest, heb son am anrliydeddus, yw beio yr Anghydffurfwyr am ofyn am y gweddill ? Ai cyfiawn eu gosod allan fel vsbrydion afionydd a therfysglyd, yn ymhyfrydu mown codi helyntion diachos ? Nage, meddwn, fil o weitliiau drosodd. Rhodder i ni ein hiawnderau—ein hiawnderau sylweddol, ac na'ii sarhaer trwy gynnyg i ni ffug yn eu lie. Tyner ymaith y gormes, a'r sai-had a daflwyd arnom ddau can' mlynedd yn ol, aJoll ein bod yn Anghydffurfwyr a pheidier a thafiu Harliad newvdd arnom, tra yn gwneyd esgus o dynu ymaith ran o'r cyntaf. [Ac os na fyddwn yn llonydd wedi hyny, yna dyger cwyn yn ein herbyn—yna cstyner bys atom fel rhai anfoddog ac anhydrin. Cafodcl y Marquis of Salisbury gymeradwyaeth ei blaid, pan ddywedodd, yn Nhy yr Arglwyddi, noson y ddadl, nad oedd ymcldygiadau yr Ymneiilduwyr yn annogaethol i wneyd concessions iddynt. Concessions, yn wir Nid am goncessions-nid am ganiatad trugar- og, a goddefiad cymwynasgar, yr ydym yn gofyn. Yr ydym yn sefyll am ein hiawnderau fel deiliaid y deyrnas. Mae mynwent y plwyf yn eiddo cenedl- aetliol yn perthynu i'r plwyfolion—i'r plwyfolion fel y cyfryw, pa un bynag a fyddont ai Eglwyswyr ai Ymneiilduwyr. Ac yr ydym yn hawliocael claddu ein meirw yno a hyny nid trwy gael caniatad i'w gosod yn y bedd, a throi ein cefnau heb gael cymaint a darllen adnod i'n cynnorthwyo i ddyrchafu ein meddwl at foreu yr Adgyfodiad, eithr, yn unol a geiriau cynnygiad larll Granville, gyda'r fath wasan- aeth Cristionogol a gweddeidd-dra crefyddol ag a fertiir genym yn briodol. k Pasiwycl ail-ddarlleniad mesur y Llywodraeth trwy fv.-yafrif o 39 mown Ty yn rhifo 243. Gorchest fechan oedd hyn yn Nhy yr Arglwgddi, pan yr oedd y Llywodraeth yn dwyn ei holl alluoeclel at y gwaith; ond ceir gweled a ddaw yr ysgrif hon, fel y mae, yn gvfraith ai peidio. Bydd gan yr Ymneiilduwyr o bob enwad air i'w ddyweyd ar y pen cyn hyny, a choir gweled na bydd y Trefnyddion IV esleyaidel yn 01 o wneyd eu dyledswydd. I Yn anfoddlawn iawn y gadawyd yr ysgrif ddydd- eroi uchod allan o'r rhifyn diweddaf, a hyny yn unig am fod ysgrifau eraill ar yr un testun wedi ei rhag- fiaenn. Fodd bynag, maey sylwadau etoyn amserol; ac y maent yn gynnyrch ysgrifell un o'n gweini- dogion gailuocaf.—GOL.]

GOHEBIAETH 0 LYDAW. GAN Y FMWIf. W. W. DAVIES. PH.D. Yn fy llythyr diweddaf rhoddais giprolwg' ar bethau crefyddol yn mhlith y Llydawiaid. Y tro hon cy- fyngaf fy hun i ycliydig nodion ar y BEInI, yn eu plith. Un o'r prif wahaniaethau rhwng Pabyddiaeth a Phrotestaniaeth ydyw fod y cyntaf yn gwneuthur pob ymdrecli i gadw Gair Duw o blith y bobl gy- ffredin. Y maent yn credu mai yr offeiriad yn unig sydd yn ddigon dysgedig i ddarllen y gyfrol ddwyfol. Dyna y rheswm fod yr Ysgrythyrau yn cael eu darllen yn wastadol yn y Lladin yn y gwasanaeth Pabyddol, ac yn cael eu cadw oddiwrth y bobl. Y mae llawer o bobl sydd wedi arfer byw mewn gwledydd Protes- tanaidd, yn c'ymeryd golwor mwy ffafriol o lawer ar y Babaetli nag a ddylent. Yr wyf wedi gweled llawer yn Nghymru a daerant nad ydyw Eglwys Rhu- fain am gadw y Beibl oddiwrth y werin, y maent yn dywedyd fod ganddi ei chyfieithiadau ei hun, a'i bod yn foddlawn i'w chanlynwyr ddarllen y rhai hyny. Camsyniad dirfawr. Dim o'r fath beth. Fe allai fod rhyw ychydig mwy o ryddid yn y cyfeiriad yna yn y wlad hon ac yn America, ond nid i'r Pab anffaeledig y mae y diolch, ond yn hytrach i effeithiau addysg ac i g-yflwr dyrchafedig gwareiddiad. Os ydym am gael adnabod Pabydd- iaeth yn ei phurdeb, nid Lloegr a Chymru ydynt y manau i'w hastudio canys ysbryd rhyddid, ysbryd Protestaniaeth sydd yn llywodraethu yma. Ond am Llydaw, dyna wlad sydd yn hollol yn nwylaw yr Eglwys Rhufeinig. Dyma wlad sydd wrth fodd calon y Pab. Dyma wlad sydd yn ei fawr foddloni. Dyma wlad sydd, "or holl ddigwyddiadau y byd, wedi cadw y ffydd yn ei phurdeb o'r canrifoedd cyntaf hyd yr amser presenol." Dyma wlad sydd yn gwneyd ewyllys y Pab, oherwydd ei bod yn hollol grcdu ei fod yn anffaeledig mewn pcthau crefyddol. Ufudd- hant iddo, gan eu bod yn credu ei fod yn lie lesu Grist ar y ddaear. Wel, dyma y fan i gael gweled cariad y Pab at air Duw; i gael gweled ei ymdrech- ion annrhaethadwy i ledaenu yr Ysgrythyrau yn mhlith y bobl; canys buasai gair o'i enau ef yn ddigon i gael Beibl yn mhob ty, ac i bob aelod o bob teulu. Ond nid felly y mae. Buais i mewn degau o dai yn Llydaw, ond nis gwelais gymaint ag un Tes- tament yn yr un teulu tra y bum yno, ond yn unig yn mhlith yr ychydig oedd wedi proffesu Protestan- iaeth. Gwelais ugeiniau o lyfr a elwir Bncz ai- Zent (Bywyd y Seintiau), a dywedir y ceir ef braidd yn mhob ty. Ychydig yn is dywedaf air neu ddau am y llyfr hwn. Diammeu fod oddeutu ngain mil o Des- tamentau wedi eu gwerthu yn Llydaw o bryd i bryd, sef oddeutu dwy fil o rai Pabaidd, ac yn agos i ddeunaw mil o'r cyfieithiad Protestanaidd gan Jenkins. Cyhoeddwyd y cyfieithiad Pabaidd yn 1853, gan offeiriad dipyn yn fwy goleuedig na'r rhan fwyaf o frodyr. Dim ond tair mil a argraffwyd o honynty pryd hwnw, yn agoschwarter canrif yn ol: etoi gyd y mae oddoutu. GCO heb eu gwerthu hyd heddw; ac yr oedd llyfrwerthwr yn Gwingamp am Ii mi eu prynu, ac yn cvnnyg eu gwerthu am yn agos i ddim; canys, meddai, y mae yn anmhosibl eu gwerthu am un pris yma. Wnaf i ddim coisio chwilio i mewn i'r cyfieithiad hwn yn bresenol; ond gallaf eich sicrhau ei fod yn ddigon Pabyddol. Wele un engraifft yn unig. Yn nechreu y llyfr cawn y canlynol :— CYFLWYNEDtG YDYW Y LIJYFH YILA I'R FORWYN FAIR. "1Iair y Forwyn, brenhines yn y nef ac ar y ddaear, chANi, pa un sydd yn eiriol trosom ger bron Duw, chwi, yr hon sydd wedi bod yn dyst o holl weithredoedd santaidd eich mab ar y ddaear, a'i farw ar y groes, :C'hwi, yr hon a ddy- oddefasoch yr holl boenau gydag ef er ein hachub ni, derbyniwch y llyfr hwn. =» Os gwnaethum, Forwyn Gysegredig, unrhyw gamgymeriad yn erbyn y ffydd (Eglwys Rhufain) wrth gyfieithu y llyfr hwn, esgusodwch fy anwybod- aeth, ac ennillwch faddeuant i mi. Rhoddaf ef (y Testament) dan eich nawdd, a gofynaf dros fy hun a thros gymaint a'i darlleno, trwy eich cynnorthwy, y gras i wneuthur y petliau a orchymynir ynddo." Y mao yr uchod yn gyfieithiad llythyrenol; yr oedd yn rhv hir neu buaswn yn ei gyfieithu yn llawn. Lied dda, onide. Gellid meddwl y byddai Testament dan nawdd y Forwyn yn cael croesawiad mawr yn mhob ty ond dim o'r fath beth. Gofynais lawer gwaith i offeiriaid Pabyddol yn Llydaw, Paham nad ydych yn caru gweled y Beibl yn mhlith y bobl? Eu hateb yn wastad oodd," Nid ydynt yn deall duwinyddiaeth yn ddigon da. Rhaid gwybod Lladin cyn bod yn alluog i wneyd dim o'r Ysgrythyrau." Dyna i chwi asynod. Paham Lladin ? Canys Hebraeg ydyw iaith wreiddiol yr Hen Desta- ment, a Groeg un y Newydd; a Lladin ydyw iaith Rhufain. Cyfieithiwyd y Beibl i'r Llydawaeg yn amser y Dduces Ann. Dywedir ei fod yn gyfieithiad rhagorol o gywir. Ond yr oedd gwrtliwynebiad yr offeiriaid mor fawr fel na welodd oleu dydd. Pe buasai y bobl wedi cael gair Duw yn eu plith y pryd hwnw buasai golwg arall ar Lyda,w heddyw. Yn 1818, danfonwyd un Parch David Jones i Lydaw, gan Gymdeithas y Beiblau, i chwilio am rywun i gyfieithu yr Ysgrythyrau i iaith y bobl. Llwyddodd Mr Jones i gael gafael ar Legonidec, yr hwn a fu wrth y gwaith o gyfieithu am ddeng mlyn- edd. Ar ol gorphen y cyffeithiad, gwrthodwyd ef gan y gymdeithas fel yr oedd, o herwydd ei fod yn rhy Babyddol. Gwrthododd yntau gyfnewid dim o hono felly yr oedd ei holl lafur yn ofer. Yr oedd yr Eglwys Babaidd, ar yr oclir arall, yn dywedyd fod y cyfieithiad yn rhy hereticaidd; ac ni oddefent hwythau iddo gael ei argraffu. Felly, yn 1827, cy- hoeddodd Legonidec fil o gopiau o'r Testament Newydd ar ei gyfrif ei hun. Prynwyd braidd yr oil o honynt gan Gymry, tebyg, er mwyn gweled y tebygolrwydd rhwng y Llydawaeg a'r Gymraeg. Er i Legonidec orphen ei gyfieithiad o'r Hen Dest- ament, yn gystal a'r Newydd, yn 1827, ni argraffwyd ef hyd 1866. Y mae y cyfieithiad presenol wedi cael ei arolygu gan Milin a Troude, ac y mae yr Eglvvys wedi gofalu rlioddi y pris yn ddigon uchel, sef deu- ddeg swllt, a thrwy hyny nid oes dim perygl i'r bobl gael hyd iddo. Anwyl gydwladwyr, onid [ydyw yn beth difrifol fod ein brodyr yn cael eu eadw yn y fath dywyllwch ? Yr wyf yn credu nad oes ond oddeutu un Testament wedi cael ei werthu i bob cant o honynt. Pa beth ydyw un o unrhyw lyfr i gant o bobl ? Ai tybed nad ydyw yn bosibl gwneutliur rhywbeth drostynt ? Os ydyw, pwy sydd i'w wneuthur ? A elli di, ddar- llenydd, wneuthur rhywbeth ? Yn fy nesaf rhoddaf ychydig o hanes y llyfrau a ddefnyddir yn lie y Beibl sanctaidd, a'r gwrthwyn- ebiadau i'w ledaenu. Llangygi, Llanbedr, Mai 4, 77.

NEWYN ALAETHUS sydd yn ffynu yn China yn y dyddiau hyn. Y mae yn ymestyn dros ranbarth lydan iawn o'r Ymherodr- aeth, yn cario ymaith y trigolion wrth y miloedd bob dydd, ac nid oes ond ychydig iawn o obaith y der- fydd ei anrheithiau yn fuan. Trwy y gogledd a'r dwyrain o'r wlad, o gymydogaeth y ddinas ymhor- odrol, ac o dueddau y Mor Melyn, y tu draw i fur mawr China, yr ymestyna y dinystrydd ofnadwy. Dywedir fod y dyoddefiadau yn annesgrifiadwy. Mewn canlyniad i'r newyn, fel y sylwyd, y mae miloedd wedi marw; ac y mao degau o filoedd eraill yn cyflym brysuro ar eu holau, ao yn ceisio cynnal corff ac enaid yn nghyd trwy bob moddion posibl.

BWYTEIR UNRIIYW BETH I DOlU NEWYN, pe ond am y foment, a defnyddir hwnw yn y modd mwyaf gwancus a rheibus. Nid yw o ddim pwys pa mor anghymhwys ydyw y dcfnyddiau-os ydynt fwytadwy, ac os daliant fywyd yn y corff rywsut, bwyteir hwynt yn y fan. Bwyteir yn awchus gan y creaduriaid dyoddefus bethau yr edrychid arnynt ac a wrthodid gyda ffieidd-dra o dan amgylchiadau mwy iTafriol; nid yw o bwys pa mor anneniadol ydyw yr ysgarthion, bwyteir hwy heb ofyn nac ystyried dim. Bwyteir dot braenllyd y tai, a dail sychion, a gesglid o'r blaen i gynneu tan; ac y mae y dyn hwnw yn ffodus /iawn o gael cyflawnder digonol o'r pothau hyny.

fJdgatt rr § el I ar ^os. — Helbul anghyffredin a gafodd llong fawr o India wrth ddyfod trwy y Suez Canal yr wythnos o'r blaen. Yr oedd yr ystorm mor ofnadwy o gref, a thunelli o dywod yn cael ei chwythu ar ei bwrdd. Yr oedd ynddi werth agos iawn i saith mil o bunnau o spices. — Rhoddwyd croesaw anghyffredin i Ymherawdwr Germany yn Strasburg y dyddiau diweddaf yma. — Dywedir fod Mr Layard wedi llwyddo] i gael gan y Twrc i newid byd y Seflcet Pasha hwnw oedd mor ddwfn yn y camwedd yn nglyn a'r creu- londerau yn Bulgaria. Yn lie bod mewn swydd o bwys ar y Danube, y mae wedi cael ei yru i Bagdad, ond ni ddywedir beth y mae yn ei wneyd yno. — Hyderir y bydd enw y Sais-Dwrc, Hobart Pasha, yn cael ei clynu oddiar restr ein Swyddogion Llyngesol ni. Gan mai Twrc a fyn efe fod, bydded felly. Mae yn ddiddadl ei fod yn glyfar iawn-y mae Satan felly, ond nid yn daa. — Anfonwyd dau ddyn o Blackburn i garchar i aros eu prawf ar y cyhuddiad o agor llythyrau pobl eraill, a lladrata arian o honynt. Yr oedd un o'r ddau yn ysgrifenydd yn y Llythyrfa. — DidrafEerth iawn fu diangfa i ddyn o'r enw Thompson o garchar Kirkdale yr wythnos o'r blaen. Cafodd, rywfodd, trwy ddiofalwch y rhai y perthynai iddynt feindio eu busnes eu hunain yn wellna hyny, fyned i blith y rhai oeddynt i gael eu gollwng yn gyfreithlon, a rhodio allan yn dawel i ryddid. Ond y mae eto yn y ddalfa. — O'Neill yw enw rhyw ddyn yn Birkenhead sydd wedi baeddu ei wraig yn y modd mwyaf erchyll yr wythnos ddiweddaf. Gofidus o beth yw fod merched yn Liverpool wedi myned i ddefnyddio cyUill mewn cwerylon. Anfonodd Mr Raffles ddwy ohonynt i garchar am hyny yr wythnos o'r blaen. — Mae y Mrs Bravo hono fu yn tori ffigiwr mor amlwg yn y Balham Mystery," beth amser yn ol, wedi marw. — Rhywbeth yn debyg i hyn oedd darn o bregeth offeiriad Pabaidd o'r enw Mr Finn mewn lie yn yr Iwerddon yn ddiweddar Na fydded i ddyn, na dynes, na phlentyn gymdeithasu na siarad gair ag ef, ac os daw yn agos i'r dref rhwymer hen dogell wrth ei gynffon" Rhyw ffarrnwr o'r enw Gough oodd i gael ei anrhydeddu felly. Gellid meddwl fod Finn yn credu Darwiniaeth pan y mae yn son am gynffoD. y dyn. Y mae Gough yn gofyn am bymtheg can' punt o iawn am y sarhad. — Bydded hysbys i'r cenhedloedd fod dau o aelodau Bwrdd Ysgol Dinbych, nid am gen Mr J. B. Heaton, ac efe yn Gadeirydd y Bwrdd, a Mr J. C. Edwards, yn barnu foci Prif Ysgol Aberystwyth yn gamgymeriad ac yn niweidiol i ieuenctycl Cymru Tra nad oedd ond pedwar aelod yn bresenol cafodd Mr Heaton ddwy bleidlais, y rhai a roes yn erbyn deisobu y Llywodraeth am rodd at y Brif Ysgol. Wrth gwrs, yr oodd y ddau yn meddu hawl i bleidleisio fel a, fynent, ac yr yclym ninnau yn cael meddwl fe] fynom am danynt ar ol hyny. — Tro diffaith oedd rlioddi careg cant a hanner o bwysau ar y ffordd haiarn rhwng Ruthin a Chorwen nos: Iau diweddaf. Diolch ei bod wedi cael ei gweled mewn pryd, ac felly na chafodd neb niweid. Gobeithio y delir y cnafon digydwybod fu mor euog a chyflawni y fath ysgelerder. Mae darlun da iawn o Arglwydd Mostyn yn y Darlunydd am fis Mai, yn nghyda brasluniad o'i fywyd. Y mae yn werth i bob Cymro ar wyneb yr holl ddaear ei brynu er mwyn. Arglwydd Mostyn ei hun, ac y mae ynddo bothau da eraill heblaw hyny. — Mae rhyw frawd gorselog wedi ysgrifenu llythyr Saesoneg, ac efe heb fedru Saesoneg, at Mr Watkin Williams, yr A.S. dros Fwrdeisdrefi Sir Ddinbycb, yn bygwth y cyll efe ei le yn y Senedd os na phloillleisia dros y Permissive Bill. — Mae Plan Pregethu, &c., Cyfarfod Talaethol Caernarfon yn cael ei werthu yn mhob man, am geiniog. Sibrydir fod un o'r gwerthwyr wedi caol ei dafodi yn erwinolamnad oes dim. son am y "Ddarlith Dalaethol" yn y Plan. Ond. chwareu teg i bawb, nid oedd dim bai ar y brawd hwnw beth bynag. — Sibrydir fod argraffiad nowydd o Eiriadur Ysgrythyrol y diweddar Dr Davies ar gael i ddwyn allan; a dywedir fod y Dr ei hun wedi paratoi copi at hyny cyn ei farwolaeth. Bydd yn dda gan bawb ddeall hyny; ond gobeithio er mwyn pob peth sydd weddus na bydd i'r argraffiad newydd gael ei anurdde gyda caricatures.