Y Gwladgarwr

Eisteddfod Rhydyfro. CYNELIR Eisteddfod yn y lie uchod dydd SADWRN, Chwefror 12fed, 1881.. Beirniad y Farddoniaeth a'r Arweinydd, GWILTM WIS, Owmtwrch y Gerddoriaeth, Mr. D..W. LEWIB. A.C., Brynaman. PRIF DDARN OORAWL. Y Gwanwyn gwobr, 3p. 3a. Am y gweddill o'r testynau a r amodau, gwol y program, yr hwn sydd i'w gael gan yr Yøgrifenydd- A. W. OWEW, Rhydyfro School, Pontardawc. 1 Cynelir Cyngherdd yn yr hwyr. 2416 Siloh Maesteg CYNELIR EISTEDDFOD yn y capel uchod, C DYDD LLUN, MAWRTH yr 28ain, 1881. Beirniad LLEW LLWYFO. PRIT IEITYNIU:- 1.I'r cor (ddira dan 60 mown rhif) a, gano yn oreu "vV e never will bow down" (o Judas Maccabeas, Handel); gwobr, lOp. 2.—I'r c6r (ddim dan 30 mewn rhif) a gano yn oreu "Yr Alarch" (Cerddor Cymreig) gwobr, 3p. Am bob manylion pallach gwel y programme, i'w gael gan yr Y sgrifenydd am y lJris arfcrol. M. JERVIS, Ysg., 1 2417 41, High-street, Maesteg. Ail Gychwyniad Eisteddfod Dewi Sant AGYNELIR yn Temperance Hall Aberdar y dydd olaf yn Chwefror, sef yr 23ain, 1881, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn caaiadaeth, barddoniaeth, a rhyddiaith. Beirniad y Gerddoriaeth,—Mr. W. JARRETT ROBERTS (Pencerdd Eifion), Carnarvon. Beirniad y Farddoniacth, y Rhyddiaith, yr Adrodd,-Parch. D. BRYTHONFETN GRIFFITHS, Aberdare. 1. I'r c6r heb fod dan 100 mewn nifer a gano yn oreu Bendigedig fyddo Ar glwydd Dduw Israel" (gan John Thomas); gwobr, 25p., a medal arian gwerth Ip. i'r arweinydd, rhoddedig gan Mr. R. Jones, jeweller, Canon-street. 2. I r cor heb fod dan 40 mewn nifer a gano yn oreu Mi a godaf ac a Mat fy nhad" (Dr. Parry); gwobr, 8p. 3. Am y traethawd goreu ar Y gwastraff o jael galar wisgoedd drudfawr mewn angladdau;" gwobr, lp. Is. 4. Am y Bryddest oreu ar Haelioni;" gwobr, Sp. 3s. Mae'r programmes yn awr yn barod, ac i'w eael amy pris arferol gan yr ysgrifenydd Ysgrifenydd—J. M. WILLIAMS (Cynonfryn), 2379 78, Gadlys road, Aberdar. Siloam, Gyfeillion. CYNELIR yr unfed-ar-ddeg EISTEDDFOD c yn y lie uchod, dydd GWENER y GROCLITH, 1881. Beirniaid —Y Ganiadaeth, Mr. THOMAS HOWELLS (Hywel Cynon); y Farddoniaeth a'r Rhyddiaitlt, DYFEDFAD, Caerdydd. FESTYNAU. I'r c6r ddim dan 50, a gano yn oreu Molwch yr Arglwydd (gan John Thomas); gwobr, 10p., a chadair hardd. 'c I'r cor o blant dan 1G oed, ac heb fod o dan 20 rif, a gano yn oreu "Pwy sydd ar du yr Ar- glwydd" (o Sirn y JÙvbilij; gwobr, lp. 10s. Caniateir i G mewn ood i gynortliwyo. Am y traethawd goreu ar y Sabbath gwobr, Ip. Is. Ara y 60 llinell coftadwriaethol goreu ar ol Miss Maggie Phillips, Bryn Eirw House; gwobr, lp. Is. Am y Bryddest oreu ar y "Cofgwobr, lp. Is, Bydd y Programme yu barod yn fuan, yn cy- nwys yr holl fanylion. ac i'w gael gan yr Ysgrif- enydd am y pris arfcrol. THOMAS J. JENKINS, 2402 Trehafod, Nr. Pontypridd. Andrews Hall, Penarth. B YDDED hysbys y cynelir EISTEDDFOD yn y lie uchod dydd GWENER y GEOGLITU, Ebrill 15fed, 1881. Beirniad-SILAS EVANS (Cynon), Abertawe. Y PRIF DDAllN CORAWL. "Rhyfelgan Gwalia" (Gwalia's Battle Song), gan D. Emlyn Evans, o'r Gerddorfa, yn Gymraeg neu Saesonaeg. Gwobr, lOp. Am fanylion pellach, gwel program, yr hwn fydd yn barod yn fuan, ac i'w gaol gan yr ysgrif- enydd am y pris arferol. Y prwygraifft yn awr yn barod, LBWIS WILLIAMS, Ysg., 2425 70, Plassey Street, Penarth. A Certain Cure for the Nervous and Debilitated. GRATIS, a MEDICAL WORK, SHOWING sufferers how they may be cured and recover health and vitality without the aid of Quacks, with recipes for purifying the blood and removing skin affections also chapters on Happy Marriages; When and Whom to Marry The Temperaments; Stammering; Vital Force; How Wasted and How Preserved; Galvanic Appliances; and the Wonders of the Microscope in Detecting Various Complaints. Post free for Two Stamps. Addre^, Secretary of Anatomy, Birmingham. 2409 CAN-" TEIMLAD SERCH f YN Y DDAU NODIANT. Y geiriau Cym- raeg gan Watcyn Wyn a'r geiriau Setsaig gan W. L. Gardner. Y gerddoriaeth gan T. D. Williams (Eos Dyffryn), R.A.M. Pris, be. Yr elw arferol i lyfrvterthwyr. I w chael goo yr awdwr :—lA Pulross-road, Brixton, London, S. W. Bydd Eos Dri- FBYN yn agored i dderbyn on- gagements i ganu mewn cyngherddau, ac i feirniad.. mewn Eisteddfodau. 2395A. Leasehold Cottage for Sale. TO BE SOLD by Private Contract (with re- serve), BOND COTTAGE, Bond-street, Aberdare, 'containing five rooms, scullery and pantry, and large garden, together with sufficient ground attached for buildifig another house. Am unexpired lease of over 96 years. May be seen oa application to present tenant. Apply to Mr. JOHN L. JONES, Glo'ster Arms, Carmarthen. 2429 Don't trap the Moles WHEN you can clear them off at a trifling cost by a Poison which has been inns*ifor the past seven years, in preference to traps. The Recipe, &c., sent post free on receipt ef r. O. Order or stamps for 2s. 6d. J. T. SMITH, Seed & Potatoe Merchant, 2426 Wisbech, Cambs. THE GREAT ANNUAL SALE OF WINTER STOCK AT DA VI ms <3c co., COMMERCE HOUSE, COMMERCI AL-STREET, Aberdare, WILL commence on SATURDAY NEXT (Jan. 22nd), and continue for 21 days, when the whole of their WINTER STOCK will be cleared out at GREATLY REDUCED PRICES. 2428 MUSIC HALL, SWANSEA. MR. SILAS EVANS HAS the pleasure to announce that he has induced MADAME TREBELLI BETTINI to come to Swansea to give a GRAND BALLAD & OPERATIC CONCERT Under Distinguished Patronage (for List of Patrons see 4th page of Programme), ON ivroisr-n /v^r., ifjeib. :14, :1881. ARTISTES: MADAME TREBELLI (Prima Donna of Her Majesty's Opera House, London); MISS ANNA WILLIAMS (Of Gloucester, Birmingham, Norwich, Leeds, and Brighton Festivals Royal Albert Hall, Exeter Hall, St. James's Hall, and Crystal Palace Concerts); SIGNOR VlZZANI (Primo Tenor of Her Majesty's Opera House, London); SIGNOR ZOBOLI Primo Basso of Her Majesty's Opera House, London); M ».-M0 3STS. OYIDB IMITTS 11ST (The best Solo Violin Player in the World); Sole Pianist £ >IGr25TOIEt IBISACCZ_A_ (Of all the beat European Concerts); CONDUCTORS:—SIGN OR BISACCIA AND MR. SILAS EVANS. TICKETS ;—Area Stalls, 7s. 6d. Area, Reserved Seats, 63. Balcony Front Seats So. Balcony Stalls, 4s.; Balcony Unreserved Seats, 3s. Promenade, 2s.; Gallery, is. Kan of the Hall may be seen and Ticket. secured at MESSRS. BRADER & SONS Masses. THOMPSON & SHACKELL, and at MR. SILAS EVANS', 21, Mansel-street, Swansea. Doors open at Seven; to commence at Eight. Carriages may be ordered for 10.30. (See Small Bills far Carriage Arrangements). TRAIN ARRANGEMENTS: GREAT WESTERN ItAILW AY.-Speciltl Train from Port Talbot at Six o'clock, calling at the intermediate Stations, and returning, after the Concert, at Eleven o'clock. Return Tickets issued from Llanelly at Reduced Prices. MUMBLES RAILWAY.—A Special Train will leave Rutland-street Station, after the Concert,ifor the Mumbles, calling at the intermediate Stations. SWANSEA TRAMWAY COMPANY. Tram Cars will leave High-street, after the Concert, for Landore, Plasmarl, and Morriston. 2421 t' Eisteddfod Gadeiriol Pontypridd, 1881. r YNELIR TRYDTDD Eisteddfod Gadeiriol Pontypridd dydd Mawrth y Sulgwyn; 1881. PRIF DESTYNAU. BABDDOMIABTH. Am r geiriau (Libretto) goreu (cyfaddaa i Gan- tata) ar Y CynhauS (ddim dros 200 o linellau); gwobr, D. 5s., a chadair gwerth 2p. 2s. CANIADABTH. 1'r c6r, heb fod dan 50 o rif, a gano yn oreu, Gweddi Habacuc (rhan laf hyd ddiwedd chorus rhif 4); gwobr, 25p., hyny yw, 23p. i'r c6r, a 2p i'r arweinydd. I'r côr, heb fod dan 30 o rif, a gano yn oreu, "Addfwyn fiwsig" (Canig fuddugol Eisteddfod Pontypridd, 1879). I'w cael yn swyddfa'r Gerdd- orfa. Gwobr, 7p. I'r c6r plant a gano y oreu, Sleighing Glee (Dr. Parry); gwobr, 2p. Bydd j Programme yn barod ar fyr, ac i'w gael ga» yr Ysgrifenydd am l|c., drwy y Post, 2g. Dros y pwyllgor, D. LETSHON, Cadeirydd; JOSEPH DAVIHS, Ysg., 381 Graig Board School, Pontypridd. Y gwir yn erbyn y byd." /1\ Goreu arf, arf dysg." Eisteddfod Gadeiriol y Clochfaen, a Gorsedd Beirdd Ynys Prydain, A GYNELIB YN LLANGURIG, MBHEFIV 9fed a'r lOfed, 1881. PRIF DESTYNAU. I'r c6r, heb fod dan 50 na thros 60 o rif, a gano yn oreu "Agogoniant yr Iôr" (Handel), gwel Cerddoriaeth Curwen, a Y Fordaith (Mendel- ssohn), gwel y Cerddor Cymreig; gwobr, 30p., a llyw-ffon i'r arweinydd. I'r seindorf bres a chwareua yn oreu, Y Nef- oedd sy'n datgan" (Haydn) gwobr, lOp. Cy- hoeddedig gan Riviere a Hawkes, Llundain. Cywydd coffadwriaethol i Miss Hinde Lloyd, heb fod dros 100 o linellau gwobr, lOp., a bathod- yn aur. Pryddest, Eglwys Llangurig," heb fod dros 200 o linellau gwobr, 5p. 5s., a chadair gwerth 3p. Am y darlun lliwiedig goreu mewn dwfr 9 Eglwys Llangurig gwobr, lOp. Rhestr gyflawn o'r testynau a'r beirniaid i'w cael ga. yr Ysgrifenydd, ond amgau lie. mewn stamps. L. ETANS, Ysg., 2375 Llangurig, Llanidloes. Eisteddfod Goronog Trealaw, 1881. CYNELIR yr EISTEDDFOD uchod yn Meth- lehem ar ddydd GWENER y GROGLITH, 188L Llywydd. DR. P. JAMES, Tonypandy. Arweinydd, a beirniad y farddoniaeth.-Parch. J. T. MORGAN (Thalamus), Pontardawe, Aber- tawe. Beirniad y ganiadaeth.-Mr. D. BOWEN, Aber- carn. PRIF DESTTNAU. I'r côr, heb fod dan 50 o rif, a gano yn oreu, "Molwch yr Arglwydd" (J. Thomas); gwobr, lOp., a Choron Arian addurnedig gwerth 5p, 5s. i'r arweinydd. (Caniateir i 8 ganu y pedwarawd). I'r cor, heb fod dan 40 o rif, a ganoyn oreu Yr udgorn a gân" (Dr. Parry); gwobr, 4p. I'r seindorf bres, ddim dan 8 o nifer, a chwareuo YJI. oreu, "Gwyr Harlech" (gyda variations); gwobr, 2p. 10s. I'r c6r o blant, heb fod dan 30 o rif, a gano yn oreu, Dysglaer w ad yr hedd (Caniadau Sankey); gwobr, 1p. 58., a 5s. i'r arweinydd. I'r ferch a gano yn oreu, But thou didst not leave" (Messiah) gwobr, 10s. 6c. I'r hwn a gano yn oreu, "Cymru Rydd (Alaw Rhondda, Ferndale); gwobr, 10s. 6c. Rhestr gyflawn o'r testynau i'w cael am y pris arferel, ar ol yr 21ain o Ragfyr, gan yr Ysgrifen- ydd, DANIEL THOMAS, Trealaw, Pontypridd. A ganlyn ydyw desgrifiad y gwneuthurwr o'r goron :—"An ornamental ceowx *f a most novel design, warranted sterling silver, sufficiently large to suit any ordinary head, bearing the following inscription.' WON AT TREALAW EISTEDDFOD, 1881. Bydd i'w gweled yn ffenestr Mr. Rinskey, Jewell- er, Tonypandy, tua'r Nadolig. 2406 "Goreu arf » darf derfy g I wr fo doeth yw art dy.g." Neuadd y Dref, Castellnedd. CYNELIR y Burned EISTEDDFOD Synydd- c 01 yn y neuadd uchod, dydd GWENER T GROGLITH, Ebrill 15fed, 1881, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyr llwyddianus mewn traethodau, barddoniaeth, caniadaeth, adroddiadau, cerddor- iaeth offerynol, &c. Beirniaid y Ganiadaeth, Eos MORLAIS beira- iad y Rhyddiaith a'r Farddoniaeth, Ros WTN. OANIADABTH. I'r cdr, heb fod dan 60 mewn nifer, a gano oreu "Ffarvrel iti, Gymru fad" (Dr. Parry); gwobr, IStt I r cdr o'r un gynulleidfa, heb fod dan 30 mewn nifer, a gano oreu Yr Arglwydd sydd yn teyrnasu" (J. Thomas, Llanwrtyd), o Gronicl y Cerddor; gwobr, 3p., a 10s. 6c. i'r arweinydd. RHTDDIAITH. Am y traethawd goreu yn y Gymraeg neu y Saesonaeg ar Manteision deilliedig i Abertawe &'r cylchoedd o gael rheilffordd o Gwm Rhondda i Abertawe gwobr, lp. Is. Am y traethawd goreu yn Gymraeg neu Saeson- aeg ar Fuddioldeb C. ffee Tavern Castellnedd falU. i hyrwyddo sobrwydd.yn fasnachol a chym- deithasol" (ddim dros 10 tudalen foolscap); gwobr, 7s. 6c. BARDDONIABTH. Am y ddau englyn beddargraif goreu i'r di- weddar Barch. R. Morgan (Rhydderch ab Mor- gan) gwobr, lp. la. Am y Duchangerdd oreu. Testyn, "Y Gwy- ddolod;" gwobr, 7s. Gc. CELFYDDYDWAITH. For the best Freehand Drawing in pencil; size, not less than 18 inches by 12 to be executed by persons not exceeding 21 years of age. Prize, 10s. 6c. (No name or writing to be attached). Cynelir Cyngherdd yn yr hwyr, pryd y gwasan- aethir gan Eos Morlais, Llinos Rhondda, Miss Eleanor Rees, R.A.M., yn nghyd a. Glee Party, ac ereill. Programmes yn barod, yn nghyd a chopiau o'r darnau cystadleuol, i'w cael oddiwrth yr ysgrifen- ydd, E. WILLIAMS, 2405 3, Albert Terrace, Neath. AT YMFUDWYR. TO EMIGRANTS. General Agent to all American and Australia* Sailing Ships and Steamers. N M. JONES (CVMRO GWYLLT), Passenger Broker, 28, Union-street, Liverpool, Gor- uchwyliwr i'r Llinellau canlynol :-Inman Line, Cunard Line, Guion Line, Allan Line, National Line, White Star Line, Dominion Line, State Line, and American Line. Gan fod yr Agerlongau uchod yn hwylio i W1> hanol borthladdoedd yn y Talaethau Unedig, Tiriogaethau Prydeinig, gall yr ymfudwyr gael • cyforwyddiadau gofynol drwy anfon llythyr f. cyfeiriad hwn. Caiff pawb a ymddiriedo eu gob. ddo y sylw manylaf. Dyrrwmol gan y Cymro allu hysbysu j, Cyhoedd fod ganddo y TY CYMREIG eangaf a mwyaf cyfleus i Deithwyr CK Ymfudwyr yn L'erpwl, a'r agosaf i'r Landing Stage.-Cofier y Cyfeiriad N. M. JONES (CVMRO GWYLLT), 28, Union-street, Liverpool. D.S,-Gellir ymho yn Aberdar a John Jame Crown Hotel. BOXES READ! BOXES RHAD! YMAE ISAAC THOMAS, UNDERTAKER, .1 ABERDAR, yn dymuno hyfibysu y eyhoedd ei fod yn cadw ei alwedigaeth yn mlaen fel arfer, heb yr un cysylltiad a neb, pwy byuag, mewn un modd, ac yn dymuno cael y gefnogaeth arforol. Hefyd, y mae wedi pwrcasu gwerth canoedd o bunau o goed i'r pwrpas o wneyd Boxes rhad i ymfudwyr, &c. Y prisoedd a'r maintioli, wedi talu en traul bob rhan o'r Dywysogaeth •— £ s. d. Box 3 ft.xl8-18 in., 0 14 0 „ 3 ft. 6 in.xl9 19 in., 0 16 0 „ 3 ft. 9in.xl9-19in., 0 17 0 Y mae ganddo stock at law bob amser. 2358 64 tudalen. Pris 6c. gyda'r Post 6îc. (stamps). ILFBHAU OBAMABEG) At wasanaeth Ieuenctyd Ysgelion Llenyddol, Gan y PARCH J. LL. HUGHES. Gramadeg syml a rhad ydyw i rai yn dechreu, a buasai yn anhawdd gwneyd ei well at y pwrpas." -Parch. T. LEVI, Aberystwyth. Y cynyg goreu o lawer at wneyd dyegu G ra- madeg yn bleeer. Y mae wedi ei gyfaddasu i gyfarfod chwaeth a galluoedd yr ieuanc."—Parch. T. PBIOB, M.A., PH.D., Aberdar. "Y mae y gwerth chwe' cheiniog goreu y gwydd»m ni am dano. Gwnaeth eisoes wasan- aeth gwerthfawr i lawer o ieuenctyd i ddeall y Gymraeg. Mae yr argraffwaith yn lan a destlus a'r llyfr yn ymddangos yn ddeniadol."—Parch. J. JONES, Felinfoel. Cyfarwyddwr rwydd i'n ieuainc er dysgu Gramadeg. Dylai pob dyn iertane, ac yn enwedig y rhai a garant ysgrifenu i'r wasg, fynu ei gael, a mynu ei ddysgu a'i ddcall yn gyntaf peth. Parch. W. RBES, D.D. (Hiraethog). I'w gael gyda throad y post gan Rev. J. LL. HUGHES, 2418 Five Roads, Llanelly, Carm. -> MEDDYGINIAETH Y CYMRY SEF PELENAU LLYSIEUOL JONES TREMADOG. (SEFYDLWYD TN Y FLWYDDYN 1839). ER symud pob anhwyldeiau, ac i ragflaenu pob doluriau ag sydd yn dilyn DIPETG TREDLIAD bwyd. Cofiwch mai'r Ystymog sydd yn treulio'r bwyd, ac e'r bwyd y gwneir y gwaed gan hyny, ymae PELENAU LLYSIEUOL JONES TREMADOG Y Owaed-burydd mwyaf effeithiol sydd yn bod. Y mae Druggists Aberdar a'r ardaloedd cymyd- ogaethol yn derbyn stoc fresh yn barhaus. Na reder ar ol y lluaws in odd y i i niaetha u new- yddion a dibrawf a gynygir i'r wlad, ond cadwer at YR HEN FEDDYGINIAETH a brofwyd am dros DDEUGAIN MLYNEDD yn iechyd i filoedd o ddyoddefwyr. Ymofyner a'r Goruch- wylwyr am Dystiolaethau o weiliadau y milcedd a adferwyd o ymyl angeu drwy offerynoliaeth y Pelenau hyn. Ar werth gan holl Gyfxyrwyr y byd, mewn Blychau ls. ljc., 2s. 9c., a 4s. 6c. Y mae stoe fresh o'r Pills gan holl Gyffyrwyr Morganwg. 2398. THE ABERYSTWYTH SCHOOL OF MUSIC. DR. JOSEPH PARRY BEGS to make known that the January Term -D of his SCHOOL OF MUSIO will commence in January, and the Easter Term in April. The Branches taught are— (a.) The Cultivation of the Voice and Singing. (b.) Pianoforte. (c.) Harmonium-to prepare Students to play on Sundays in our Chapels. (d.) Harmony. (e.) Counterpoint and Fugue. (/.) Orchestration. (g.) Musical Form aud Composition. (h.) A Class will be formed to meet the edu- cational wants of the Students, unde-r a com- petent master. Terms—46 6s. per term, or XIS 18s. per annum. Four lessons per week. Students' Concer will be held at the close of each Term, that they may gain experience and confidence before the public. (i.) Students prepared for Musical Degrees. (j.) Lessons by correspondence in subjects d, e, f, g. Terms on application to DR. JOSEPH PARRY, Montour Villa, J Aberystwyth. SWYDDFAR "GWLADGARWlt" am r bob math o Argraffwaith rhad DOMINION LINE TO CANADA AND THE UNITED STATES FROM LIVERPOOJi. Composed of Twelve powerful and first-elhu Steamers. ——— To PORTLAND, sailing every Alternate Thurs day. Cabin Fare, BtO 10s, Assisted Steeraoe. Special rates for Agriculturists and Domeatie Servants. Pamphlets on Canada sent free om application. TO NEW ORLEANS AND TEXAS. Via Cornnna and Havannah, sailing fortnightly. Cabin, £ 20; Steerage CG 6s. iSui'geons and stewardess carried. Apply to the Managing Directors, Messrs. FLIM, MAIN, and MONTGOMERY. 24, James-street, Liverpool; or to the local agents.