Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
20 erthygl ar y dudalen hon
- Yr Helynt yn Creta.
Yr Helynt yn Creta. v SULI \N YS GORFOD PLYGU I'R HAWLIAU PRYDEINIG. Car. din, dydd lau. DrvrecLodd ua c sviyddc^n y Twrc ddoe fod ganddo genadwri bwysig i w ehano 1 r i Xoel Yiv» aeth a.: fwrdd y fai^rlong Brydeia-g 0 hysbv&odd v Uyuge.-ydd fod 39 o dsn, o ba rai y tariwvd aryWwyr Prydeinig, wedi eaei eu tynu 1 lawr yn ol ar-b-ul y Swyddog Prydernig. a bod 43 o arweirwyr y terfysg diweddar wedi eu <7- loe-x-d i> ddalfa. Modd byiwg, yr ^'ld J ^u^an eisiau eu treio o flan dirptfwyaetL rhyng-wladwr- yiethol. Nid yw Urn, yn a g>rymrm y Livngesydd Noel. r iLW'R TRAFNCDDWYR I FYNY GANOL NO-. Oaergysten yn, Medi 15fed. ddau o'r glooh boreu heddyw bu i Tewfik Pasha, (G-Tve-inid*>i Tramor). trwy orehym.yr; y Suhv-n. alw i fyny Lysgenhadwyr Ftrau^c, Italy, ft Rwsia, yn rglwda Mr de Bunsen. y Trafnoddwr Prydeinis, a'a hytfbyoii fod y Sultan wedi ei fawr ovthriudcfo wrth glyw&d am ddiarfogiad ^wriad- I'iiie v >1 ussuliiiaxiaid yn Canaia. Dyw-:d»d<i Tevrfik Pasha ar ol hyry y buasai; diarfogiad vn v-mth da, a ebandatau ei fod yn gyifreamol—i ddi- arfwi r Cri^io.rv^.oja yn gystal ar Mahometan- iaid" Gyda gohrg arweinwyr yr ymgoduid yn Candia, Tewfik a gyr,ygiodd fod dirprwyaeifc gym- yse m cael phainxii i ehwilio allan ain y per- sonau euog. Y diw-dd fu, modd bynag, i Tewfik Pasha dywhwe-lvd at Ie feistr heb gyfirfcd ag VLi.ih.jvf lwvddiaiK., a ehyda'r gemdwri at y Porte y byudai i orehycyn pendant gael ei aiifon i Ediiam Pasha • gydymffur5-> » ^oiyruon y Liyng- Pryd eini'g. —Dal yn gyndyn ime y Sultan, modd by rag, yn 01 ei arfer. Y LLYNGK">YDD y DAT. YN PENDER FYSOL. Caniiia, dydd Gw<.r.er. Mae saitli yn. rlungor o'r arwiinwyr yn. y t, r- fyagoedd diwodtitbr ar fedr eael ell tro^lwyddo d-Tlnsodd i'r Llyngewiydd Noel. M3 y rhai rodd- wvd i d&) wedi eu sy nud o'r gludlong "iugusÜnè," vr llØ sy'n ytnada-ei am Alexandria, a'u gosod ar y gWtb^ol ryfel-longau yn y porth- hdd. Heddyw bu i'r Llyngesydd Noel ail adrodd mem ysgrifen yr bwliad wnaethai mewn geiri-au srfau v ^711 ^ael cu rboddu l fynj. Oandia, prydnawn Sul y Sultan wedi gorchymyrj' i Djt-rad Pasba gydymftnrfio n LawlL'vrl y Llynge^jdd NDel i ddi- Itrfoyi y bablog;«->irh, Mussulnianaidd (y Mahome- tamiaid). Felly 1lli13 yr olsf o ofynior^ y Llynge- ydd Prydeinig Wht- ei ildi. Y mae Djevad Paha wedi c^ai^vvyddo Edhem Paaha, y Oadfirid- og Tvrcaidd, i g:isgli i yr arfau, y rhai a gedwix yn y gaerfa fawr. Cvmvyd meddfianfc o r fynedfa )'r°porthladd gaw. y milwyr Prydednig heddyw.
------------j-gcr Sirol Llangollen.
j-gcr Sirol Llangollen. Cafodd yr ysgrrlion uchod eu bago-r dydd Mer- gin yr AlIlrk G. T. Kerayon, yn mhre-erv oldeb0 torf fsvvr o foneddigeeiau a. !'y>aeddigior. \udda>K>L Bydd ic ygol hor, ddarpar addytig ailiaddol L a genethod o blwyfydd Llan- <vollen, y Waur, GLyn Traian, Llarasar..tffraidrGlyn- (^yiTio^, a X>lanf'iy^snlTO'. Tslwyd X2f0p am dir i filiio, a chostiodid yr obdeilad 4040p hebiaw hyn.y, 06tiodd y d cwIt. 'fn. ycljwa.r cgol cdd, yn 200p-yr oil yn cyrhaedd 5510p. Mewn brefn i godi v 700p angeurhiidiol i gwblhau. y gronfa adeifedu ac i dalu y dodrefnu, cyriialiwyd "Orieiital baeaar" ardderchog—yn dhIeu ddydd Marcher, ac i bjirhau y ddau ddiwmod dilynol. Yn breaenol yn y »V3«ioii agoriadol yr oedd Mrs Ranyon, Mr A. 0. Humphxey»-Owrea, A.S., a Mrs Huin.phrey.Ow^a, Mr J. Herbert Robert., A S.. Mrs Barnw (y Quirter), yr Archddenrdd (Fwfa Mon), Mi- .Snlm->n J ones, 1I- Thomas Dar- iixigton. H.M.I., Cywrwyd y gadair gan Mr James Darbngtoi. yr hwn roddodd hanes y gwahanol gamrau a anveiniasant i godi yr ysgolion, a tl al-K:d deymgtNl uchel i'r ^wa^naeth wnaetl gan Mr Kenyieu i addysg ailraddol yn Nghymru. Mr Kenyon, mown 3il\th ddyddorol, a. gyhoedd- odd yr ysgol yn agored. Yn y ciniaw a ddilyr.odd traddodvcyd aiicutfiiau gan Mr Humphreys-Owen p. Mr Herbert Roberts.
----. Flent 111 SyyfcHc or…
Flent 111 SyyfcHc or Tren, XHgwj-ddodd amgyk-Iuad brawyehus dydd Llun. Yr oedd John Edward Rogers, naw miwydd oed, 0 Yale-road, Rhyl, Y teithio gyda'i fam (hwcfer o Birciingiiaiui i'r lie nchod, pan y syrfeh- iodd drwr ffen-es-tc y c-erbyd ar y HinelL Yr oedd y gerbydre yn myned yn gyflyni ar y pryd. & phan y daeithpwyd o hyd i'r truan ar y ilinell, yr oedd mewn, cyihvr difrifoL Bu i'r baehgen yn y Raftlirfey Hotel, Cr-ewe, ddydd Llun. Yn ysrod y trecjghotij'«l a gynhaliwyd ar y corph, noe Fawrth, rhoddiwyd tystiolaeth i'r perwyl mad wedi eu benithyc-a yr oedd y cerbyd.wi oddiar GivTari Gogledd Lhmdmiii. Yr oe-dd yr agoriad iddynt y tu mewn, ao yr oeddynt mor hawdd i'w hagor fel y eredid fod siaoed y bachgea wedi myned am yr agoriad a'i droi, a tJirwy hyny agor y drws. Er fod y bran yn rhedeg 50 milldir heb sefyll, etc oedd gysylltiad rhimg y cerbydau a'r peiriant ag a oherbyd y guard fel y geliid afcal y gerbydres psui y byddai angea.—Ystyriai Mr Yatea, y trengholydd, fod trefniadau y gerbytlrea yn gymynmt, ac yr oedd y ni a garaaftaodd y fath beth iVJ>eio. —DychTvelwyd rheithfarn o "Far^rolaeth ddwaiTedniol," ac ar gais y rheithiryr addarcrodd y trenghoiydd y buasai yn dwyn y ma.t- CTion y e-vrynid o'u herwydd i syhr y Swyddfa GrM- trefol.
----_,_-------+---____n-Aflechyd…
-+-n- Aflechyd a Rhyfel. Ffaith ddyduiHo! mai nid y rhyfeloedd sydd vn iladd (obal y Drydl H). eitlir yr afiechyd heintus sydd yn nglyn a hIV.1. Oellid dweyd yn eithaf pri- odol fod rbyfei fel &aul yn lladd ei filoedd, ond yr afiechyd yn ngiyn ago ef, fel. Dafydd, yn ladd ei I yrddnrn. Pe bydJai yn ddichonadwy cael rhyfel 1 ymle<'hu y tu cafn i'r afiechyd, yn lie yr afiechyd y ■ tu cefn i ryfeJ, gorclifygu yn ami hcb danio ■ magnel! P6 yr aiasasid fis yn hwy o amgyfch Sant- ■ iago heb ryfelit ni fuasai ond ychydig yno yn alluog ■ i ymladd—mewn gwitionertd. buasai raid i'r medd- ■ ygon a'u cynorthwyoo ym.aft"d mewn arfan I gyf- ■ lawni y gwatitfi. Daroganid y cyflwr aSachus ech- ■ rydus gan y gmn dde;soo, (round robin) a- anfonwyd ■ gan y sw-yddogiou i Waftliintrton. Y mae pob ym- ■ groniad yn ymlygiiad, pob vmgasgliad gormodol o ■ ddynion yn a? t»lywir adendSd ac anfees. Mewn ■ gwersylifeydd milwrol ceir yr un rheol yn gweithio, ■ a dyfr;heir y c *nfyoiadau vn fvnych gan brinder ■ foe amlder angh^-suron. Yn ystod rhyfel ■ Criniea collodd 24,000 o wjrr. 20,500 ar faes ■ afiechyd, a 3500 ar- f: y gwaed Collodd Ffrainc ■ 63,240. ac agr>.+ » 50,000 ohonvnt drwy afiechyd. Yn ■ rhyfel c.<rtiefol ni bu yn agos i ddau can mil ■ farw o Rnet hyd Fetly y mae y rhan iechydol yn .^angen bTvys.i<; o filwriaeth, a dylai llywodraeth ■ -dalu sylw arbenig a phryderus i'r ochr hon i filwra. ■ ddylai fod yn nglyn a. phob byddin gadfridog meddygol yu ogystsl ag un milwrol, gan fod ymosod- ■ iad clefyd yn fwy aiidwyol nag eiddo y gelyn, fel rheol gyfifredin? Y ffordd arall yr edrychir ar y mater ebargom>a4" ehgeulusir y pefch hwn i Mddau Iheius iawn, am y rhøwm, feallai, fod y clod a r br-i mjjwrol o amgy'"h y Hadd yn hytrach na'r med41a. Bonir nawer UHTY am y milwr nag am y meddyg. Gwnaeth y meddygon wrhydri o amgylch- Santiago, a dylcnt gael Me ocbr yn ochr a'r gwroniaid milwrol. Pob parch a c}¡J,¡d a. gogoniant iddynt! Paham na roddir yr enw dylNu r dosbarth hwn. a phaham H nit ddadblyga y HYWOOrth yr adran hon o'r gwas- anaeth milwrol fel un hanfodol i lwvddank? Profa. y salwch ffyna yn y gwersyllfeydd hyd yn nod yn v wlad hon, ar hyn o bryd, nad yvr meddygaeth ■ filwrol ond yn babtadod.. Y mae y cwynion yn I ■ gyffredinol, a g;vlwant yn uchel am welRant.
[No title]
Y mae gw' t th dauddeng miliwn o bunau oledr J H yn ofynol bob Wwyddya i ddarparu botadau 810 eø- ■ gidiau i dtfgolion Prydain Fawr. Yr oedd dyn un tro mewn goreaf fford^ haoam wedi dringo i \*it ua o bysfe y telegraph, ac yn ■ ymaflyd yn y g\«frau ai'i ddanedd. ''Bebh wyl) ti H yn ei" 'neyd y» y fan yaa, WiC?" gofynai un o weision yr orsaf. "Affon cusan gyda'r telegTaph i fy ncjhatriad i LsHidiin!" ebe Will yn ddigou di- ■ &
-----'-----------, 'ICorph…
'I Corph Dyn Iecanc &r y Mynydi. Daech Mr Durcan MacGillivray (dyn ieuanc 24 oerl, a wvithiai fel telephonist yn yr Observatory ar <jx>pri lion Ncyis) i FoittwilHam dydd Sadwrn er ovTRervd rlian vn nghystadleuaeth saethu y G-wirfoddolwyr. Yn yr hwyr efe a gyehwyrodd i In v mynvdd, a. boreu Llun darganfyddwyd ei gorph gan derth'wyr yn gorvvedd yn farw ger l>ridle P-at.lu Nid ot\< dim tj-stiolaeith pa fodd y cyfar- trarcedig a'i farwolaeth.
. Y Ddamwain i Dywysog Cymru.
Y Ddamwain i Dywysog Cymru. GWEI.LA'N RHAGOROL. Gvrnaed yr hv^bysrvrydd canlynol am ystad iechyd Tywysot; Crmru dydd Llun:—"Osborne, :1tdi 12fed. Y mae wyth wythnos yn awr wedi p-isio or y ddamwain iV ITchelder Brerliinol. Er pan roddwjd allan yr hysbysrwydd diweddaf, tair wythnos yn ol, mae y Tywysog wedigwneud cynydd boddhaiol lawn. Mae yr offeryn y bydd raid i'r Tywysog ei wisgo yn ystod y dydd am. rai T\-ythnosau i ddyfcvd wedi cael ei ftitio, ac eisoes wedi galluogi ed Uchelder i gerdded ar ffordd was- tad gyda hawsdra, gyda ehynorthwy un ffon yn UI .ig. Mat- yr arhosiad ar fAvrdd llocg, yn ymar- ferol yn yr awyr agored, wedi profi o bwysigrwydd anarferol i'w ie<jhyd eyffredinol; ac mae yr yeh- ydig ddyddiau diiweddaf yn Osborne House hefyd wedi bod yn dra llesol, gan ei fod wedi galluogi y Tywysog i fwyahau y fartais o gaiel rhagor o ymarferiad, yn y ty 310 yn ei gerbyd. Bwriada ei Ucheldex Brenhinol fyned i Ysgotland yr wyth- nos hom, ae y pofc rhag-ocheliad wedi ei gym- eryd i sicrhau cludiad dyogel. (Arwyddwyd) William MacCormac, Alfred D. Feipp." Ymadawodd Tywysog Cymru o Osborne pryd- naiwn Mercher diweddaf, a. thrafaeliodd gyda thren aiibeaiig i Balmoral.
. Bhedeg Tmaitii gyda Gwraig…
Bhedeg Tmaitii gyda Gwraig lyn arall. Y mae cyffro mawr wedi ei achosi mewn cylch- oedd evfreithiol a chymdeithasol yn Lerpwl gan 1 y si fod twrne Ueol adnaibyddus wedi rhedeg ymaith gyda boneddiges briotL Oddiwrth y- holiad wraed nid oes dim amheuaeth i'r dig- wvddiad aiihapn^ hwn gvmeryd lie, yr hyn sy'n dwyo gyrladYll ieuanc addawol ac yn achosi trallod mawr i lawer o berthyr-'asau y ddau mewn dadl. Ymddengys fod cydnabyddiaeth yn bodoli ers rhai blynyddoedd rhwng boneddiges briod, a drigai mewn sefvllfa pur dda yn un o drefydd canolbarthol Lloegr, gyda Mr A. W. Moulding, twrot?, Lord-street, LerpwI. ac wedi ymweled a'i deulu yn eu preswyl yn Cumberland-avenue, Sef- ton Pai-k. Nid oedd neb wedi drwgdybio dimi allan o Ie rhwng Mr Moulding a'r foreddiges hon, yr hon oedd ychydig flynyddoedd yn hynach nag cl. Wythnos i'r Sabboth, modd bynag, derbyn- iodd MIs Moulding lythyr oddiwrth ei gwr yn dweyd na chaffai byth ei weled ef mwy—ei fod wedi myned i ffwrdd gyda'r foneddiges grybwyll- edig. Wedi gwneud ymholiad dargaaifyddwyd fod Mr Moulding (yr hwn oedd heb fed gartref er y dydd Gwener cynt) wedi gadael Lerpwl, a'i fod wedi gwneud y cyfryw barotoadau ag i arwain i'r easgliad fod ei lythyr yn dweyd y gwir. Dywedir iddo godi swai mam o arian o'i fane. I ba Ie yr I aeth nid yw yn wybyddus, ond credir iddo l Lloegr.
íTan Dychrynllyd yn Columbia…
í Tan Dychrynllyd yn Columbia Brydeiiiig- i TREF WEDI EI LLOSGI YN LLUDW: DEXG I MIL 0 BOBL YN DDIGARTREF. Torodd tar arswydus allan yn ndnas Westmin- ster, British Columbia, foreu Sul, yr lleg cylLsol. Ymledodd y fflajnau gyda ehyfiymdra anghyffred- in, gan herfeiddio pob yaidrech i'w daroatwng. Torodd y tan allan gyIltaf air ochr y cei. Cafodd yr holl wharves a'r ystordai eu dinystiio, yn nghyda'u holl gynwys gwerthfawr. 0 gwbl nx c lut dim llai na 328 o adeiladau eu lloogi. r Amcangyfrifir y golled yn dair maliwn o ddoleri, a bennir fod deng mil o bobl wedi eu gwneud yn ddigartref. Lladdwyd un dyn gan yr adfeilion I syrthiedilg, ac y ma-e pump eraill ar golL Niweid- (I iwyd dwy ddynes mor dost with geisio dianc fel ) nad oes dim gobaith adferiad iddynt. f Victoria (B.C.), T08 Lun. Amcangyfriifir fod y niwed achoswyd gan y tan f yn New Westminster yn t Gorchuddir agos i' w. Jiarxr gan yswiriaeth. Y ma.e rhan busnes y dref wdiei wneud yn lludw, a'r gyf ran drigianol wedi ei ddinystrio mewn rhan. I& miloedd o bobl heb gartref i fyned iddo. Anfonir iddynt dentiau, blarcedi, ac ymborthgan y Llywodraebh Dalaethol yn nghydag o wahanol drefi, ac y mae rhestrau cyfranu wedi eu hagor. Dochreuodd y tani yn mysg rhyw wellt mewn ys- tordy gwag. TREF AMERICANAIDD YN CAEL EI LLOSGI I'R LLAWR: OOLLI UNARDDEG 0 FYWYDAU. New York, dydd Sul. Pellebyr dan y dyddiad uchod a ediydd: Bu i dref Jerome, Arizona, gael ei dinystrio trwy dan boreu heddyw. Mae yn wybyddus i unarddeg o beraonsu golli eu bywydau, a fbod eraill yn eisiau.
Y Diweddar Barch Pdchard Hughes
Y Diweddar Barch Pdchard Hughes Pa.wnee City, Awst 23ain, -Allan o'i ddellni dae- arol, ac i fewn i oleuni a gweledigaeth niefol, am btrmip o'r gloch boreu ddoe, ydyw adnod olaf benod bywyd yr hybarch dall, Richard Hughes, Long Creek, la., mab i'r melus a'r an- farwol Barch David Hughes, o Narrtgaredig, Caer- fyrddin, D.C. Ar ol ei daith ddiweddar i ac o Colorado, yn nghwmni ac o dan arweiniad ei fab- ya-ngjiyfraath, y Parch W. Roland Williams, gweii.idog y First Presbyterian Church yn y He hwn, dechreuodd y corph cadarn waelu, a buan y gwelwyd arwyddion fod y diwedd yn ymrithio i'r golwg. Ei bregeth yn Denver, yn Ngorphen- af, oedd pen haner can miwydd o'i weiniidogaeth —dathlodd y lfaith ar y llecyn uchaf ac agosaf i'r nefoedd, iddo ef. Pan y gwelais ef Awst 13eg, ar ol cyrhaedd y He hwn, yr oedd ei feddwl yn hoew, ond y babell yn dang"os dadfedliad. Gofynai yn serchog am hen gyfeillion, a holai ei fab Williams yn aanl yn nghylch ei selni, "Beth sydd y mater arna i, Wil- liams 1 Dywedwch pa selni sydd wedi dyfod air- nal1" Bu yr ail olwg ar y patriarch yn brawf ctyfach mai dadfeiliad natoriol ei gorph oedd yn cymeryd lie. Mewn. ystyr— Clwyf olaf y claf weIy, A niwJ dae'r yh hulio'i dy. Nid "clwyf' ychwaith, ond mynediad diofn i'r glyn, heb lygaid naturiol i weled ei blaat o'i groi- pas, pedwar o hor.ynt, yn dal ei ddwylaw, yn gwneud ei weIy yn esmwyth, yn ysgafnu ei daith i wlad bell, ac yn gwTychu ei enau— "A rhoi gwin ar fy min darfu fy HerA" Bu farw fel y dymunaL yn yr Hydref diweddaf yn raddol, graddol. Ni welais erioed gymaint o arddangosiad o gydymdeimlad a charedigrwydd yn y fath amgylchiad ag a wraed g&n bobl y ddin- as, yn annibynol a'r enwad. Yr oeddynt yn dychmygu caredigrwydd. Dysgodd pawb yma yn fuan i werthfawrogi cymeriad Cristionogd patri- archaidd. DeafHaaant fod un o weision ffyddlon Duw yn eu plith, ao ni allaaent fod Yn ol o dalu gwh i un o'r prophwydL Diau y ceir hanes ei fywyd gan raa hen gared- igion, ac y ceir hanes y clacldedigaeth gan ohebydd Long Creek, Iowa. Arweiniwyd yn y gwasanaeth angladdol yma bore heddyw gan y Profieawv Caimpbell, per,seth yr Athrofa., a ohymerwyd rhan gan y Parch R. W. Petrea, o'r eglwys Lutheraidd, a'r Parch J. S. W. Dean, o'r eglwys M.E. Qan- wyd dau ddarn gan y pedwarawd yn hynod ddestl- us, a chaed gan y Proffeswr Campbell amlinedliad o fywyd a gweinidogaeth yr ymadawedig. Add- urnwyd y pwLpud yn ohwaethus flodeuog gan foneddigeaau yr eglwys, ac yn ei arch odidog oaw- som yr olwg olaf ar wyneb un a gerid gymaint, ac yr oedd yr olwg hono yn adlewyrchu yr urddas I>endefigaidd a'i nodweddai yn ei fywyd. Am dri gloch yn y prydnawn cludwyd ef i'r orsaf o dan bwysau, ao mewn llawtider peraroglua 73 o'r "rhosynau Americanaidd" mwyaf prydferth—rhif blynyddau ei oes. Felly y papchwyd y Parch Richard Hughes yn y ddinas hon, cyn ei dygwyd 1", hen gartref yn Iowra.—^Apmadag. j
Marwolaeth Ddychrynllyd Clwynfarchogwr…
Marwolaeth Ddychrynllyd Clwynfarchogwr Oynhalirwyd trenghoEad yn y Brotlierswate? Hotel, Kirkstone Pass, Westmoreland, nos Lun, ar gorph Harry Hamilior. Ross, Monton-road, Manleeinion, clerc yn sivyddfa y Ship Canal. Dydd Mercher darfu i'r trancedig a chyfaill iddo olwyno ar "tandem" o Bwvu ess. Ar ol gadael y Travellers' Rest Inn, Kirkstone Summit, dywed- ilsanteu bod wedi cerdded i lawr y rhan fwyaf or bwlch, ac iddynt golli rheolaeth ar y peirianau yn fuan ar OJ. m.yned ar eat cefnau, Ar archiad y trancedig darfu i'w gvfaill dynu ei draed oddiar y "pedals," a rhuthrodd y peiriant i lawT y gon- waered sertl. dyfod yn erbyn mur gyda nerth didroi-'n-ol, ar ben poi un yr oedd llechi miniog. Aeth y trancedig gyda 11awn iym yn eu herbyn. Drylliwyd asgwrn ei ben mewn. amryw leoedd, a phob un o'r archollion ynddo'i hun yn ddigon i achosi marwolaeth y truan. Nid oedd yr un braku ar y [leirianb. Bu y dyn Eanv yn fuan ar ol y ddamwain.—Y Crwner a ddyw- dodd nad oedd hon ond un o lawer o gyffelyb ddamweiniau, ao yr oedd yr holl drengholiadau a ddaJiodd efe reu y darllenodd am danynt wedi eu hachosi gan absenoldeb "brakts." Yr oedd efe yn meddwl y buasai'r mwyafrif o bobl yn- croesawu deddfwr- iaeth i orfodi olwynfarchagiwyr i dtlefnyddio y fcjth foddion o ddyogelwch.—-Dychwelwyd rheibh- tam o "Farwolaeth ddamweiriol."
-n__n__n_____n Gweithn Ystsd…
n __n__n_n Gweithn Ystsd Glyn Garth, Hen. Yn Neuadd Drefol Beaumaris, prydnawn Llun diweddaf, yr oedd torf fawr ofrmeddigesau a bon- eddigion wedi ymgynull" pryd yr oedd y Medstri W. Dew a'i Fab, Bangor a Ilandudno, jn cynyg ar werth Ystad Glyn Garth, eiddo y Cadfridog Salis Schwabe. Saif yr eiddo ar lan y F e, a gwyneba yn mron. ar Fangor ac y mae paias Glyn Garth ei hun yn sefyll. yn. nghaiiol yr olygfa ar- dderchog. Yn y lie oyntaf cafodd lotiau 1, 2, a 3, a'r rhai a gynwysent balas Glyn Garth a'r tir eysylltiediig, yn nghyda dau ddarn o dir at adeiladu, y rhai gyda'u gilydd a gyrhaleddent tua 13g o erwau, eu cynyg gyda'u gilydd. Y pris uclial a gyrygiwyd ydoedd 15,300p, a chawaant eu tynu yn oil am y pris tvmw. Yna cynygiwyd hwy yn lotiau ar wahar., yn nghyda dau ddarn arall o dir at adeil- adu, y rhai a ffurfient lotiau 4 a 5, ond tynwyd hwy yn ol o ddiffvg cynygion. Gwerthwyd llyth- yrdy Glyn Garth i'r tenaxt, Mr David 0wœ1, am 500p. Gwerthwyd dau ddarn o dir, ac yn cynwys 13 a 14 perches, am 150p a 140p i Mr Edmund Ashworth Bryn Menm, a Mr A. H. Worsley, Bargor. Prynodd Mr Ashworth Garth View hefyd am 430p. Cafodd dwy lot, a gyxrwysent Tanycoed a Hill Sidie Cottage, 3rds. a 11 perches, eu gwerthu i Mr Sydney Mason am. y swm o 2200p. Gwerthwyd Glanymor House a'r tir cy- sylltiedig i Mr B. J. Thomas, Lerpwl, am 825p. Cafodd tai i&xydan a'r Hen Dilldy 00 gweithu i Mr W. Roberts, un o'r tenantiaid, sum 565p. Prynwyd Glanydon Cottage a'r tar at adeiladu cysylltiedig ag ef gar y Mrilwriad PJatt, C.B., Gorddinog, am 450p. Cafodd tri a ddarnau tir at adeiladu eu gwerthu am 49Qp i Mr W. Ro- berts, Birmingham. Y lot ddiweddaf oedd fferm y Bache a'r Hendy, ac yn cynwys dros 13 o erwau, a'r pris uchaf a gynygiwyd ydoedd 2450p, a chan na ystyrid hyny yn ddigon tyrovyd y lot yn ol. Cvfreithwyr y perohenog oeddynt Mri Darbi- shire, Tatham, a Worthington, St. James's- square, Manchester. Y cyfanswm a sylweddol- wyd yn ystafell yr arwerthiant oedd 6080p.
«i j Sassiwn Ddiweddar Banger-…
« Sassiwn Ddiweddar Banger- A YDYW PREGETHU AR Y MAES YN ATEB Y DYBEN. Sid ydym ni ein hunadn, ar hyn o bryd o leiaf, yn myned i draetha dim barn ar y mater uchod, eithr yn hytrach ymfoddlonwn ar ddyfynu syIw- adau wnaed gan ohebydd eilw ei hun "Samwel Jones" mewn cyfoesolyn yr wythnos ddiweddaf, a gadawn rhwng ein. darllemwyr ag ef. Ymdden- gys i'r gohebydd hwn ymweled a'r Sassawn, a dyiua fel y dywed: — Gwelais laiwer iawn yno, ond ychydig a glywais. Gwnes ynuli^ch galed i glywed yr hyn a welwn, ond yn ofer. Male yn debyg mai arddangosfa yn fwy na dim aralij ydyw Sassiwn yr Hen Gorph erbyn hyn. WelaAs i erioed yn fy nydd gynull- eidfa mor anferth yn ei maint ag oedd ar y maes dydd lau. U Yr c-cdd Methodistiaeth yn ei grym A'r dyrfa fawr yn clywed dim. Fedrwn i ddim a pheidio gresynu wrth yr Hen Gorph wrth weled y "small fry" oeddynt yn osod i geisio pregethu ar y maes. Fuasaa waeth harer aros gartref—a gwoll hiefyd—yn lie dyfod i'r fan hono i bcri i boht giolli eu tymher, ac i'r dienwaededig wneud sport o honynt. Felly yn union yr oedd hi yn siwr i chwi. Cedsiais wrando ar saith o bregetlvau ar y ma/es, rhwrig y ddau ddiwrnod, a dim ond dwy glywais i o'r lot i gyù; ac nJmooll i floedd annaiearol gyda'r lleill. Beth I yn y byd mawr oedd y plant06 hyn yn ei feddwf o honynt eu hunain tybed—waith beth ydynt ond plar.tos? Y mae y dewri wedi myn'd, ac Israel heb ei phrophwydi. Nid oea genym nac Owen Thomas, na Joseph Thomas, na Dr. Hughes, na Dr. Saunders, a llu enaill allem enwi, a glywsfun yr tynu y nefoedd i lawr ar faes y Sassiwn. "Y t-adau, pa le y maent. hwy ?" "PregetL dda oedd gan y brawd vna," ebaa cyfain wrthyf, "ond gresyn mai Methodist oedd yn ei phregethu." Dyin hi i'r dim. Waeth heb bregethau os na eJlir cu pre- gethu. Awgiymai un arall y priodoldeb o roddi rhyw haner dwsln o'r pregethwyr mewn. ystafell ar eu penau eu hunain i fyn'd trwy eu rhagymad- roddion svehion a hirwyntog, ac yna pan y duent at y rhan olaf i ddyfod a hwy o flaen y dorf. Oynllun reit dda fuasai hwn. Peth arall, yr ■ oedd yno ormod o gyfarfodydd o'r haner. Cy- merweh dydd lau er ergraifft:—Oedfaon yn y gwahaaiol gapeli aim 6.30 y 'boreu, seiait 3.30, dwy bregeth ar y maes am ddeg, dwy am ddau, un am 5.30, pregethu yn y capeli am 5.30 ac am saith. A oes rheswm, synwyr, neu sens mewn peth fel hyn? Y cyfarfod ordeirio cedd y peth goicu a gefais yno. Yr oedd anerehiad y Parch W. Thomas, Llanrwst, ar "Natur Eiglwys" yn gampus cystal ag eiddo Wil Bryan*—omd anghofiodd y brawd am Irglia Cos yr Hen Gorph pan v dywedodd mai "Oymro yw yr Hen Gorph. pè dywedai mai "Oymro oedd yr Hen Gorpn," bu- asai yn nes i'w Ie, ond SiWT, Die. Shomyn yw yr Hen Gorph yn awr, ac yn gwneud ei oreu i godi Inglis Cbs yn mhob ardal, ar draul gtwaegu 3chos- ion Cymreig gweiniaid. Caaru symol oedd yno'n wir, a saiach Mt sal oedd o ar y cae, oddigerth pan y can wyd "Aberystwyth." Beth oedd rhywhar- moaiium bach dda am ganol cae 1Pabryd v ceir cerddorfa ar faes y Sassiwn ? Y mae yn hen bryd symud yn mlaetn gyda hyn. Hefyd buasai cael unawd rhwng y pregethau yn effedthiol drog ban, ac yn sicr yn foddfcon i roddi dipyn o fywyd yn yr oedfaon diemaid. Gw^tlais Mr Ffrangcom Da- ries ar y cae, a Miss Mary Owen (Mrs Ellis T. Griffith), ac yr wyf yn siwr y buaseayfc yn rhoddi can yn y fumud. Yn wir, awgiymai yr AMiraw Edwards, Aberystwyth, mai doeth fuasai oael Miss Mary Owen a Ffrangcon i gynal cyngherdd y pen uchaf i'r cae, er xnwyn y miloedd siomedig, a Deiauol Fyohan i adrodd bob yn ail; ac yr oedd J. Owen Jones, B.A., BaiIa, yn barod i fyned a'r hefc o gwmpas, 08 cai fenthyg het silc Mr J. Maurice Jones, yr hwn oedd yn y cwmni. A thra mod i yn enwi personau fel hyn, waeth i ma enwi rl, personau lrog eraill a welaaa yno, oblegid wiw treio gwrando y pregethu Ellis J. Griffith, A.S., Dewi o Geredigion, Alafon, a'm hen gyfaill Dan Thomas, a'r ool yn methu clywed dim Sylwads mai y pregefcbwyr aalaf, fel rheol, sydd yn tori mwyaf o gyt mewn Sassiwn a bod rhai pregeth- wyr ieuainc newydd eu hordeinio JT1 hoff iawn o ddangos eu hunain a gwthio i fFrynt y llwyfan, tra yr oedd rhai hen batriasrchiaid a'r pren aimon wedi blodeuo yn gorfod bod heb sedd, a sefyll yn nghanol y dorf. Y mae eisiau fflangell Siencyn Pen Hydd at y rhai hyn. Wedi'r cyfan, tybed a ydyw y Sassiynau yma yn cyrhaedd eu l^mcan, ac yn tallu y ffordd o'u cynal. "A ddarlleno, vs- tymed."
[No title]
The Directors ofIDr. TibbW YiJCocoa, (1898), LW., after paying the dividend of six per cent, oai th|3 Preference Shares to 30bh June, have also de- clared aQ interim dividend on the Ordinary Shares for the past, half-year at the rate of ten per cent peratouH. r
! BHUTHRW YNT DINYS- ! tTRIOL…
BHUTHRW YNT DINYS- t TRIOL YN INDWR f GORLLEWIN. YNYvSOEDD WEDI EU DIFRODI, A CHAN- OEDD WEDI EU LLADD. DRYLLIO TAI: GWNEUD 100,000 0 BOBL. YN DDIGARTREF. I Kingston (Jamaica), Medi 15fed. I Yn hwyr nos Ferchcr derbyniodd Llywodraeth- wr Jaonadca bellefbyr tanforawl oddi-wrth Lvwodrr- ajithwT y Windward Islands yn mynegu fed hyrdd- ■ wynt dychrynllyd wedi ysgubo dros Ynys St. Vin- cer.t ac achosi difrod aruthrol; fod St. Lucia hefyd l wedi derbyn ixiwed difrifol, a. bod angen mawr am gynorthwy. PELLEBRON DIWEDDARACH. I Mae yr hysbysrwydd swyddogol a ganlyn wedi ei dderbyn yn y Swyddfa Drefedigaethol oddi- wrth Syr C. A. Moloney, Llywodraethwr Pryd- e-iaig y Windward Islands (derbyniwyd Medi l £ >eg) :—"Ne-wydd dderbyn y telegram eanlynol oddiwrth Lywodraethwr St. Vincent: YmbOOlth: yn debyg o redeg yn fyr. Os yn bosibl, anforiwcli agerldug gydag angenrheidiau bywyd, megis reis, blawd, pysgod, etc., a hyny gyda'r prysurdieb mwyaf. Yn 01 yr adroddiadau diweddaraf o'r ar- daloedd gwledig, y mae pobpeth wedi ei ddinystrio a'r botol heb fwyd na chysgod. Adroddir am dros. gant eisoea wedi meirw. Yr wyf yn gwneud yr oil a allaf i gyfleaiwi ymborth. Deuaf i St;, Yin- cent yfory. A siarad yn gyffredinol, y mae oddeu- tu tri chwarter y boblogaeth (41,000) yn ddigysgoui ac he'b ddim i" w fwyta." BARBADOS YN DDIGYMHORTH. Derbyniwyd y pellebyr eanlynol, Medi 15fed, oddiwrth Lyw^draeth-wr Barbados (Syr: J. S. ) Hay): —Y mae effeitluau y rhuthrwynt yma yn ddifrifol i'r eithaf a'r adroddiadau diweddaraf: yn ddychrynllyd. Y mse deng mil o fythyx odi wedi en ditfrodir a thua 50,COO o bobl yn Erfyniaf yn y modd taeraf am gymhortli ariaaol. iae sefyllfa <\rianol y drefedigaeth ar hyJ1., G' bryd yn gwbl amallttog i gyfarfod a'r galw. OENADWRI ODDIWRTH Y FRENBEINES. Darfu ir FrenJures, wedi clywed aim y gr.da.n- astra arawydus a achos^fyd gan y rhuihrwvnit yn I nghyda chyflwr gresynus y miloedd; pool yn St. y inent, St. Lucia, a Barbados, anfi>r. cetadwri rasusol o gydymdeitt'lad a gofid, tnvy Mir Cham- berlaic. AGOR CRONFA YN MAERDY LLUNDAIN. Mae Arglwydd Faer Llundain^ yr hwn sydd wedi bod mewn cymundeb a'r Swwddfia Drefedig- aethol, wedi penderfynu agor "Mansitm House Fund" er cynorthwyo y trueiniaid sy'n dioddef mewri eanlyniad i'r ystorm yn Ynysoedd Barba- dos, St. Vincent, a St. Lucia, yn I&idiia'r Gorllew- in. Gellir anfon tanysgrifiadiau- i'r Mansion House neu y Bank of England. DINYSTB AR LONGAU. Yn ychwanegol at 300 o fywydau gollwyd yn St. Vincent, dywed y mamylion diweddaraf yn awr fod oddeutu 150 wedi eu lladd hefyd drwy Ynys Barbados, a miloedd, lower wedi eu gwneud yn ddigartref. Mae yr ystorm wedi gwneud galanastra mawr yn mhlith llongau. Oatfodd y barque Brydeinig "Loaiga," o Rio Jasne*ror a'r barque Americanaidd "Grace Lynwood, o New York, yn gystal a llu 0,. lestri lleol. oil ell allaii i'r mor ac ni chlywyd diim aim <3anynt mwy.
--------i Cyhuddiad o Ladrata…
i Cyhuddiad o Ladrata Cot. I Yn Llys Yaaado>l Dinbych, a gynhaliwyd foreu I Mercher o flaen Cad ben Cole (yn y gad air), b E. T. Jones, a Mr Owen Williams, cafodd WiUiam Alexander Roberts, dyn camol oed, yr Lw& a drig yn Taiiygvraliau, OistieHill, Dinbych, e&gyhuddo o ladrata cot o fferm Pontruffydd ar oddeutu y 4ydd cyfisol. Thomas Wjnne, llafurwr, HenUaa-street, a ddywcdodd ddarfod. i'r careharor gymeryd cob uchaf (a'r hon a ddangosid) o Powtruffydd. Yr oedd yn adnabod y gob fel ei eiddo ef. Yr oedd ef a'r caroharor yn gweitbio gyda'u gilydd airy fferm, ac yn perehenogi yr UTh ystafell, Pan welodd ef y got y tro diweddaf, yr oedd yn crogi yn y fyned- ;¡ fa yn. Poriruffydd. CwBodd y got y dydd Mawrth blaenorol; a'r tro cyntaf y gwelodd hi wedi hyny, yr oedd yn meddiant yr heddgeidwaid. Y Carcharosr (wrth y tyst): A ydych chwi yn meddwl am foment fy mod i wedi cymeryd y got ? Y Tyst: Ydwyf; oblegid cafwyd hi yn eich ty chwi. Y Carchairor: Gan bwy ? Y Tyst: Gran yr heddgeidwaid. Yr Heddgeidwad Lewis, Trefrant, a dystiodd iddo, tua hanier aJWT wedi chwech U08 Sadwrn, y lOfed o'r mis hwn, ar ol cloi y carcharor i fyny ar gyhuddiad arall, fyned i wneud ymchwiliad ar ei dy, ac iddo, mewn bocs oedd o dap y gwely, ddy- fod o hyd i'r got a ddangosiwyd, a'r hon oedd yn ateb i'r deiSgrifiad o'r got a gollwyd o Pontruffydd ac yr oedd y desgrifiad hwrnv wedi cael ei roddi iddo gan Mr J oræ, tenant y fferm. Dygodd y tyst y got i orsaf yr heddgeidwaid, lie yr adna- byddwyd hi gan y baohgen Wynne. Yna, cy- huddwyd y carcliaror o ladrata y got, ac ri dda if u iddo wneud unrhvw atebiad. Y Carcharor, miewn atebiad i'r Fainc, a ddywed- odd fod y dysitrolaeth yn hollol iawn. Cadarnbawyd y dystiolaeth hon gan y llhingyli Farrell; a chwanegodd fod ty y carcharor wedi ei gloi pan yr aeth efe a'r Hieddgeidwaid Lewis ync. Yr oedd y carcharor wedi cael ei gymeryd i fyny yr adeg YIllA. Yna gwnaeth y carcharor fynegiad, i'r perwyl fod siaced dda o'i eiddo ef wedi cael ei cholli o Pontruffydd ar y laf neu yr 2il o'r mis hwn. A chan nad oedd ganddo un got i fyned adrefax yr adeg, gofynodd i ddau o'r gweision oedd ar y fferm pa un a oeddynt yn meddwl a fyddai yna unrhyw wrthwynebiad iddo gymeryd y got oedd yn y ty, ac y byddai iddo ei dychwelyd. Cymerodd y got, ac arghofiodd ei chymeryd yn ol. Y dydd Llun canlynol, yr oedd wedi gweled "Tommy" (gan olygu yr erlyr.ydd), a gofynodd iddo ddyfod i fyny i'w dy ef, gan fod ganddo rywbeth iddo. Yr oedd efe (y carcharor) wedi prynu oriadur, gan fwriadu ed chyflwyno i Tommy, gyda'r hwn yr oedd wedi bod yn gyfaill mawr. A oedd hi yn deibyg y buaaax ef, ar ol bod yn gyfaill ac amddiffynwT, yn bwriadol gymeryd ei got ymaith Yna cyhuddwyd Roberts yn ffurfiol; a dywed- odd yntau, mewn atebiad, na ddarfu iddo gymeryd y got gydia'r amcan o'i lladrata. Buasaii yn well gaaiddo ef roddi aofren i'r llencyn na gwneud dim o'rfath. Edward Janes, fferm Pontruffydd, oedd y tyst nesaf a alwyd; a dywedodd iddo weled cot Wynne yn crogi yn y ty. Pan weiPodd hi yn nhy y car- charor, daeth- i'r penderfyniad ar unwaith mai y gob a gollwyd oedd hi. Y Clerc: A ydych wedi colli wyau ? Y Tyst: Ydwyf. Y Clere: Pa nifer ? Y Tyst: Nis gallaf ddweyd. Y r ydym wedi colli rhai bob wythnos. Y Olerc: A ydyw y rhai hyn yn eiddo i chwi (gan gyfeirio at gwd du, eiddo y carcharor, yn cynwys wyau a phethau eraill', y rhai a homid oedd wedi cael eu lladratta)? Y Tyst: Ydynt; oblegid yr wyf yn gweled fod rhai wedi eu maroio a phin; ao y mae ynJa WYWll drwg yn eu mysg. Yr oedd wedi gosod wyau gyda marc mewn nyth, er ceisio dyfod o hyd i'r txoseddwr. # James Williams, bachgen sydd yn gweithio yn Pontruffydd, a alwyd, a gwadodd iddo erioed fod mewn ymddiddan a'r carcharor mewn perfchynas i'r got. Yr oedd y cadach mawT a'r cadach arall yn eiddo iddo ef. Thomas WiUuuds, sadler, a adnabyddai y dam- au o ledr fel ei eiddo ef. Cafwyd y rhai hyn, hefyd, yn y cwtL William Pierce, Green Ucha, a dyngodd iddo weled y carcharor, ar y ffordd yn agos i Pont- ruffydd, ddydd Sadwrn, gyda chwd yn ei fedd- iant. Mewn atebiad i'r Fainc, dywedodd yr Arolyg- ydd Jones i'r carcharor gael ei ddedfrydu yn Mawrth, 1897, ojarv frawdlys ehwarterol sir Ddin- bych, i ddeuddeng mis o garchaxiad am ladrad yn fferm y Criccof, ger Rhuthyn. Yna traddodwyd ef i sefyD ei brawf yivy frawd- 1ys chwarberol a gynhelir yn If gwr ec sain y miø nesaf.
! Cymdeithas Amaethyddol Sir…
Cymdeithas Amaethyddol Sir Gaernarfon. 0ynhaiHtwyd ail aj'ddangosfia flynyddol y gpn- dfeitbas uchod yn Mangor ddydd Gwener.. Y llywydd y flwyddyn hon ydoedd Arglwydd Perr rhyn yr is-lywydd, Mr .Griffith Roherts;.B0dvel Hhll, Pwllheli. Cytiav.iriwyd dyledswyddiau ys- grifenydd yn rhagorol Mr R. R. Scythe, (}a,e.r- naifon; tra y g\veithr«dodd Mr J. E. Pritcliard fel ysgrifenydd Heol dTos Batngor. Y trysoryddion oeddynt Bane Lloyds, Caernarfon. C^'rheiid yr .,u-dd,a,ngt)sfa ar gae'r Friars a'r "oae cicio:" car- iwrd allan y trefriadiau angenrheidSol gogyfer a hyny gan bwyllgorgwcithiol mawr a chynrychiol- adol, ar ba un yr oedd Mr W. A. Darbishire, Penybryn, Caernarfon^ yn gadeirydd. A gainlyn oeddynt y bciriuaid —Ystalwyni a eheffylau amaeithyddol: Mr John Lewis, Trwyst Llewelyn, Gairthmyl, sir DrefaJdwyn a Mr Evan Hughes, Pare, Oaersws. Oeffylau ysgeafn: Mr John Rill, Felhampton Court, Church Stretton, a Mr W. Corivvy Bell, Bodrhyddan, Rhuddlan. Neidio ceffylau Arghrydd Peairhvn, yw Anrh. F. G. Wynn, Glynllifon; y Cadben N..P/ Stewart, Bryntirion, Forthdmorwig Mr W. A. Jj^rlnshixe, Penybryn, Caernarfon; a Mr Thomas Roberts, Taayfonwent, Aber.. Gwiartheg Cymreig ac eraill, yn nghyda chynyrch ermyddd: Mr Simon Wil- liams, Penybont, Oorwen, a Mr Thomas Roberts, Lleweni Hall, Difcibych. Defalid: Mr Cadwaladr" HIVrLes, Gla-smor, Nantglyn, Dinbych|i.a Mr A. E. Mansell, Harrington Hall, Shifnal.. Moch: Mr F. A. Walker-Joneai, Queen's Park, Caerlleon. Cwn a dofednod t Mr L. P. C. Astley, Oheadle. Ymenyn Mrs J. A.. Williams, Gwylfa, ger Caer- Miss J. C. Jones, Edsteddfa, CHccieth. Y milfeddvg mygp,dol oedd Mr R. ?. Williams, M.R.C.V.S., Atfearjrsbwyth. Oafwyd tywyxJd penvjamp yn ystOfl y dydd, ac ymftvelwyd a'r ai'ddiaiii;o«fa gan ni £ t?r fawr o bobl. Bu i Arghvydd' Pte-nrhyn (y llywyd<i) hefyd dalu yarweliad a'r m:1e. llh fad yr oirtriics 600, yr hyn oedd 120 c gypydd ar awldingosfa y iiwyddyn ddi- weddaf. Yr oetM ansawdd yr ,osion yn dda iaivn 1"n y gwah.-ano! ddosbartiiiadau. Oher- wydd peth cediad yn rghyrliaeddiad y g>eir<bydres, yr oedd wedi unarddeg o'r gloch cyn i amryw o'r arddanf^o^ionigsel en dwyn i'r ma-Yn Class A. lid oedd oad' medals yn unig y ijael eu rhoddi'n wobrwvon ac nid arian, yr arddagosion yn mhob dosibarth yn ayrstadlu yn gyntaf 'lt Cla63 A. ,ac wodjS hyny paAvb vjwdd agored yn trajiwSfcu yn Claaa B.. A ganlyni sydd restr -,y-fLawri o;r dyfamiadau: STALLIONS. 1.-StaJliit for agricultural purposes (fiiat prize of. £5 given by tho ight Hon. Lord iFtSoi- rhyn, prefadert. of the socie^T): Class A1,.—-1, Colon-el Piatt,. Gorddinog, Llan^ir- fechanj 0lans B.—1, Ev-aa Williams, Ll-njgm- dyrus Firm, Fourcrosses,. Chwilog; 2, BDngh HughOlt). Maesog, Clynnog.; 3, Owen WiiJEtatms, Tyddjwi Bach, Ceidao, 2.—Entire cart colt, &»la dafter 1st January, 1896, Cites B.—1 and mecM", Robert Robert Bron- gadlliiir, Portmadoc; Jo-hn Thomas, Nxiyibwlch, Baogor. Zr.-Entixe Horse., tfalimlated to prc ou, riage horses and nnltbe!IS 4.—Cob stallkm Rot twer 15.1 hands, high j Class B.—1 and medal, Joh.n..Jo, Central Biiildings, Llandu#w>; 2, Evan Wi1, Ohwil- og. 5.-We-Ish pony stallion not over 12*2 hands: | Class A.—Medal,. Coloi-,el Platt, Gkxrdiiinog, Llan- j fairfechan. Caw B.—1, Joseph Oaren, butcher, Glanadda, Bangor; 2, Thomas Hughes, Pen Clawdd, Fouiv:»'ofise^, Chwilog, R.S'.O. AGRICULTURAL HOUSES. 6.-Ma-re aaid foal: Class B. 1. Morris Pritchard,. Penbryn IF-arm, Bangor; 2, William Davies, Ty Pwllheli; medal, Wil'l'iam Prytherch, FarBa Stores, Bangor. 7.-F(v. the best tearm Class R—1 and medal, Ellis Jones, Penarth, Chwilog. 8.—Gliding or filly, throey yeairs old Cl^ss B.—1 and medal, Robert Hughes, Aber Og- wea, Talybont, Bangor 2, Owen Williams, Gtwdre, Pirflheli. ^9.—Gelding or filly, tr,v» years old Class B.—1 ar.d medal, D. R Jones, Crcayeran, '»Sarn, .Pwllheli; 2, Evaja A. Roberts, Yst>"mllyn, Criccdet'h. lO.-ùolt or filly, one yoar old Class A.—Medal, Hon. F, G. Wynn, Glynllifon, Carnarvon. Class B.—1, D. R. Jones, Crugeran, Sam, Pwllheli; 2, Mrs Lloyd Jones, Plasybryn, Carnarvon. 11.—Colt or filly foaled in 1898 Class B.-I aid medal, M. Pritchard, Penybityn, Bangor; 2, Evan A. Roborts, Ystymllyn, Ciie- c-ieth. 12. Foal by the fniire stallion "GIyn Coimmon- er" (special prize, cup value £ 5, open to all com- ers, offered by the Hon. F. G. Wynr,): 1, Robert Jones, Pantycyff, Pentir, Bangor. CHAMPION PRIZE. The society's gold medal for the best animal in the agricultural section (stallions excluded): LIGHT HORSBS. 13.—Mare or gelding for saddle or harness, not under 15 hands: Class A.—Medal, the Hon. Mrs Ward, Old Col- wvn. Class B.-I, John Jones, Central Build- irgs, Llandudno 2, Mrs Lloyd J ones, Plasybryn. Carnarvon. 14. Mare and foal for saddle and harness: C1 B.—1 and medal, John Jones, Central Buildings, TLindttdno; 2, Dr. H. Grey Edwards, M.D., Bangor. 15.—Pony mare atrd foal, not over 14 hands: Class B.—1, 2, and medal, John Jones, Central Buildings, Llandudno. 16.-Cob shown under saddle, over 14 hands and not exceeding 15 hands (first prize of 25 given by Mr W. A. Darbishire) Glass A.—1, 2, and med&l, the Hon. Mrs Ward, Old Oolwyn. Class B.—2, John Jones, Central Buildings, Llandudno; 3, Robert Jones, Paaity- cyff, Pentir, Bangor. 17. —Three-yeax-oldm are or gelding for saddle or hflmees: Class B.-I aid medal, John Jones, Central Buildings, Llandudno; 2, John Williams, Foryd I Farm, Uanfaglan, Carnarvon 18.-Mare or gelding for saddle or harness, I foaled after January 1st, 1896: Class A. -1 and medal, the Hon. Mrs Ward, Old Colwyn. Class B.—2, Thomas Roberts, Aber, Bangor. 19.-Pony mare or gelding, shown under sad- dle, 13 hands and not over 14 hands: Claes A. Medal, 0. H. Lloyd, Trallwyn, 0bw11- og. Class B.—1, John Jones, Central Buildings Llkndudnb; 2, Owen Roberts, Buarthau, Llan- rug. 12 hands: pony mare or gelding, not over 12 hands: Glass B.-I and medal, John Jones, Central Buildings, Llandudno; 2, W. Humphreys Jones, Plas Llanfaglan, Carnarvon. 21.-Pony mare or gelding, over 12 and under 13 hands: Class B.-I and medal, John Jones, Central Buildings, Llandudno; 2, Griffith Jones, Nvffryn, Dinas, PwllhelL j j 22.-Turnout in single harness: Class B.-I and medal, John Jones, Central Buildings, Llandudno; 2, Hugh Walfond, Pma- street, Bangor. JUMPING OOMPETITION (Open to ail comers) 23.-Beet and cleverest jumpers: 1, Chas. J. Jerome, Sutton Coldfield, near Bir- mingham 2, T. Roberts, 41,. Ramelagh-street, Liverpool; 3, Arthur W. Jones, Plas Hen, Gaer- wen, Anglesey. WELSH CATTLE. 24.—Bull, two years old and upwards: Class A.-Medal, R. M. Greaves, Wern, Port- noam. Class B.-I, G. O. Jones, Merchlyn, Tolycafn, R.S.O. 2, Morris Pritchard, Peny- iTyn Farm, Bangor: 3, Thomas Roberts, Aber, Bangor. 25.—Yearling ball: Class B.—1 and medal, B. J. Griffith, Gjfynfryn, Pwllheli ] 2, John Jones, Plas Uanfagian, Oar- narron. 26.—Ball calf, over six amd under twdvo moxrt&a old: Class B.—Hand medal, Hiigh W. IjAberts, ,Oein.' Coch, LIandmorwIc; 2, IL. W, Pri.fohardy Coed- mariort, Carnarvon.; .3, Griffith Roberts, Bodvel. Hall, I^llhelji 27. —Two oxeni, above. two and.. under thraa years old: Class B.—1 and medal, John Griffith, Bryn, Car- narvon 2,. Robert Edwards, Treborth Farm,. Bangor. 28.—Two oxen, under two years.old: Class B.— 1 and medal, R. W. Pritchard, 0000- marion, Carnan-on; 2, do. 29.-Cow in calf or in milk: Class B. -I- and medal, G. 0. Jones, Merchlyn, Tal- ycafn, R.S.O. 2, Griffith Roberts, Bodvel nail, Pwllheli; 3. Thomas Roberts, Aber Bangor. 430.-Heifer, in calf op. in milk, under throe yeairs old: Class B. -1 and medal, R. W. Pritchard. Coed- marian, Carnarvon; 2, Robert Edwards, Treborth Farm, Bangor. 31.-Heifer, tindor two years-old Class B. -1 and medal, Thomas Roberts, Aber, Ban- gor 2, R. W. Pritchard, Coedmarian, Carnarvon. 32.-Heifer calf, over six asd under, twelve. months old: Class B.-l, 2, and medal, Edward Griffith, Tyddyn CanoL Pentir, Bangor. SPECIAL PRIZES (Opeai to all comers). | 33. -Best Welsh black ImlLin the show, enter- ed in er for the North Walesa. Black Cattle Soci- ety's iierd book (silver medal; by the North Wales Black Cattle Society): 1, R. M. Greaves, Wern, Portmadoc. 34 .—Welsh black cow in the show, entered in or fr the North Wales Biack Cattle Society's herd; book (silver medail bytllte North Walea Black Catiie Society): 1, R., M. Greaves, Wern, Portmadoc. CATTLE (of any '>th-er breed). 35.-Bull, two years -old and upwards Class B.-I and medal, J. Griffith, Hendrefeinws, Fe,iircrosses, Chwilog, R. S. (X 36.—Cow, in calf or.in. milk Class A.—Medal, the Right Hon. Lord Penrhyn, .Pearhyn Home Farm, Bangor. Class B.—1 and 2. Robert Thomas, Minffordd Farm, Bangor. 37.—Heifer, under tiiaee yeairs of age, in. calf jar- in milk: J Class B.—1 and medal. ]Menr- Owen, Pengelli Bank, i Carnarvon; 2, David, Roberts, Bryn Htfryd, i Chwilog, R.S. i 38.-Bull, under twvai years old i Class A.—Medal, Hon. F. G. Wynn, Bodvean'Hall, j Pwllheli Class B.—Thomas Morris, Monachdy, 1 Sarn. 39.-Padr of oxen, under three years old (of any breed or Class B.—1 and medal, John Jones, Piiis Llan- faglan, 03lrnarvon; 2, John Griffith, Bryn, do. CHiiiMPION PRIZES.. The society&, oold medals for the feest male, i and also for the best female in the cattio section: R. M. Greaves* Tremadoc. SPECIAL PRIZE (open to all,, aome*. 40. -0a.1f; under twelve months aid, reared on Lacttf-er, and* no, other calf meaa, t,,> have boon. used: 1, R. W.. >utii:ehard, Coedmartion, €&xnarvon. WELSH SHEEl1: 41.-Ibun Got any age: Class B.l- and medal, Williatm Roberts, Stw. I Inn, Pwllheli; 2, H. O. Ellis, T'y'nhentire, A-ber- roa4, Bangor. 42.—Ram lamb Class.B.—1 and medaJ, R. W. Pritchard, Coed- j marba, Carnarvoni; 2, H. Q„. Ellis, Ty'rihenixe, Aber-road, Bangor. 4a:-Welsh mountain ram, to graze on the mountain to within 14 cbi date of show Glass B.—1 and medal, He, O. Ellis, Ty'nihfMadre, A)er-road, Bangor; 2, JQhn Roberts, Ty'ngrmaes- Farm, near Bethesda. 44.—Pen of three ewes, off mountain poature, I having reared lambs ditsing this season,, and not to have 'been brought, from the mouartsain till | within 14 days of the show Class B.-I and medal, Ellis Pritchard,, Glanmor Isa, Talybont, Bangor 2, Thomas Rofewts, Aber, Bangor. 45.—Pen of three ws off lowland pasture,, Iww- ing rear-e-d lambs diuring this season Class B.-l and medal., Thomas Roberts, Aber. Bangor; 2, R. W. Pritchard,. Ocedmarioai, Car- narvon. 46.—Pen of three shearling ewes: Class B.—1 and medal,. R. W. Pritchard, Coed-. marion, Carnarvon; 2, Ellis Pritchard, Glanmar Isa, Talybont, Bangor. 47.—Pen of three ewe lambs: Class B.-I and medal, R, W. Pritchard, Coed- ma ri on. Oai'riarvon; 2, do., WHITE-FACED BREED, OTHER THAN j A WELSH. 4o.—±tam of any age Class B.-I and medl, John Pritchard, Llys Patrick, Four crosses, Chwilog, R.S.O. 2, David Roberts, Bryn Hyfryd, do. 49.—Ram lamb CUaas B.—1 and medal, David Roberta, Bryn Hyfryd, Chwilog, R.S.O. 2, John Pritchard, Llys Patrick, Fourcrosses, do. 50.—Pen of three ewes, having reared lambs during the season: Class B.—1 and medal, John Pritohard, Llys Patrick, Fourerossss, Chwilog, R.S.O. 2, do. 51.-Pen of tlu'ee ewe lambs: Class B.—1 and medal, John Pritchard,Llys Patrick. Fcurcrosses, Chwilog, R.S.O. 2, william Roberts, Star Inn, Pwllheli. SHROPSHIRE OR ANY DOWN BREED. 52.—Ram of any age: Class B.—1 and medal, Robert Roberts, Custom House-square, Pwllheli; 2, R. W. Pritchard, Coed- marion. Carnarvon. 53. R3m lamb Class B.—1 and medal, D. H. Parry, Penliwyn, Pwllheli; 2, Robert Roberts, Custom House-square, Pwllheli. 54.-Pon of three ewes, having reared lambs during this season: Class B.-I and medal, D. H. Parry, Penliwyn, Pwllheli; 2, do. J 55.—Pen of three ewe lambs Class B.-I and medal, D. H. Parry, Penllwyn, Pwllheli; 2, Tom Herbert Jones, Bron Meirch, Penygroes. PIGS. 56.-Boar, large breed Glass B.—1 and medal, Thomas Lewis, Garther- wan, Bangor; 2, Joseph Owen, butcher, Glan- adda, Bangor. 57.—Sow, large breed: Class B. -1 and medal, Thomas Lewis, Gaither- wan, Bangor; 2, W. M. Roberts, Aelybryn, Car- narvon. 58.-Boar, middle breed: Class B.-I and medal, Tom Armstrong, CattnAF- von; 2, Owen Jones, Mount Pleasant Hotel, LIa.nwnda. 59.—Sow, middle breed: Class B.—1 and medal, Thomaa Lewis, Garfcher- wan; 2, Tom Armstrong, Carnarvon. DOGS (open to all oomers). Sheep Dogs. 60.-9mwth-costed dogs: 1, J. Brown, 4, Bank Quay, Oairnarvolii; 2, do. 61.-Smootdi-coated bitches: 1, David Roberts, Aelydon, Penmaehro; 2, Bob Williams, Brynbeddau, Waeisfawr; 3, Owen R. Williams, Bryncelyn, Waenfawr. 62.—Rough-coated dogs: 1, Thomas E. Owen, Pyllau Farm, Llandudno 2; David Roberts, Aelydon, Ponmachno; 3, Bob Williams, Brynbeddau, Waenfwwr. 63.-Rough-coaied bitches: 1. Thomas E. Owen, Pyllau Farm, Llandudno 2, J. M. Ellis, 15, Clarke-st., Carnarvon; 3, David Williams, Ardda, Talybont, Talyvafn, R.8.0. Welsh Terriers. 64.—Dogs: 1, W. Pierce Wiliaiins, Forester Charity, Han- dudno: 2 and 3,W. S. Glynn, Brynhir, Oriodeth. 65.-Bitclles 1 and 2, W. S. Glynn, Brynhir, Criocieth 3, Richard Thomas, Longton House, Llanrwst. 66.—Puppies, dogs or bitches, under twelve months old on day of show: 1, Cledwyn Owen, solicitor, Pwllheli; 2, Richard Thomas, Longton House, Llanrwst 3, Lieut-CoL Hugh Savage, V.D., Brynafon, Bangor. Fox Terriers: 67.—Rough or smooth-coated dogs or bitches: 1, The Hon. Afra Ward, Old Oolwyn; 2, Waiter S. Glynn, Brvu-hir, Ciiccleth; 3, T. H. Harris, Llandrindod Weill. 7 SamiohJ- 1; John. WilliamSy Bristol. Honsfi^, ffiriaeiatli 2. G .H. Hodgson, Ekfefield,, Baildan;. Yorkshire; 3, W. F. Lloyd James, Pamtsaision, near Oanvti^p.p Retrievers: 69. Curly or wavy-coatod dogs or bitches: 1, H. M. Bywaber, GaUtyfoed, Bottwsyooed; 2, W. F. Lloyd James, Pantsabion, near Cardigan 3, Owen J ones,. Mount Pleasant Hotel,. Llanwnd^ Pointers and Setters: 70.-Dogs or bitches.: 1, G. H. Hodgson^ Kirkfield, Baaldon, Yorkshire; 2, .do; 3, W. Thomas Jones, Prtrmiaeurnaw.. Any Other VaTiety. 71.—Dogs or bitches. 1, T. H. Harris, LJaiidrindod. Wells 2,. Mis T. Welsby, 5, Wellington-road, Rhyl; 3, Jame& .8. Nixon, Bauk-pibce, Bangor., POULTRY, (open .to -iiil.comers). 72.—Pen of Bargains: 1, F. W. Hodson, 8, Market-place, Retford;. 2, W. Pierce WilMamSv. Forester Charity, Llandudno. 73.-Pen of Brahmas or Cochins^. 1, F. W. Hodson, 8, Market-place, Retford; 2, W. Davies, 7. Mount-terrace, PwUbeii. 74.-Pen of -Dorkine.: 1, Mrs V. P. Lort, Brynia, B?xigor ;2, Jolm.Thoma3v Llrw Gron, Llanfairfrvclian. 7,5.-Pon. of game5 1, W. Pierce Williams, Forester Charity, LlaiTdiid- no; 2. William Davies. 7, Mount-terrace. Pwllheli. 76.—Pen. of Hamburghs^. Pwllheh. 1, Herbert Jones, The Stores, Penygroes; 2, Wil- liam Llewelyn, Graiglwyd, Dinorwie, Cwmvelc^ R.S.O. *& 77.—Pen .of Leghorns:. 1, Herbert Jones, The tttoies, Penygroes-; 2, H. D Dew, Carreg Bran, Llanf air. P. 78.-Pen. if Minoaicast 1, John Ethall, 9, Tithebarn-street, Ca marvon :2^ D. M. Pritchard, CwmygBo. 79.—Pen of Plymouth, Rocks-: 1, Owen Jones, Mount Pleasant Hotel, Llanwndaj. Herbert Jones, The Stores, Penygroes. A special prize given -!jy Mr D.. J>. Navies, Tan- ygraig, Carnarvon, for the best, esdiibit in this, class. 80.Fen of Spanish." 1 and 2, Robert Roberts, 3, Ogwen-terrace, Llall- beris. 81.—Pen of Orpingtons or Wyandottes-: 1, F. W. Hodson, 8, Market-place, Retford; 2. W. Pierce Williams, Forester Charity, Llandudno. a.-Pen of any other varicrty. 1, Evan Jones, The Stores, Rlmallt, St. Asaph; 2, F. W. Hodtcn, 8, Market-place, Retford. 83. -pen, of spring chickene, hatcfied in 1, Owen Jones, Mount Pleasant Motel, Llanwnda; 2, W. Pierce Williams, Forester Charity, Llaiidod- no. 84*—Selling clasaj. pair of &Tkyi- prke- net to exceed 1, F,. W. Hodson, 8, M.n, Retford; 2, Ro- tSert Roberts, 3, Ogwen-terrace, lilanbeils. 85.Duck and drake (Rouwn) 1, F. W. Hodson, 8, Market-place, Retford 2,"Bra» Jones, The Stores. Rhuallt, St. Asaph. 86.—-Duok and drake, an other variety 1, Evan Jones, The Stores, Rhuallt, St., AsapL 2, F. W. Hodson., 8, Market-place, Retfocd. 87.—Goos« and gandfer 1, Evan Jones, The Stores, Rhuallt. St. Asaph; 2, D. H. Parry. Penliwyn, Pwllheli. 88. —Paii' of turkeys, c~9cli: and heiir 1, John Thomas, Niwbwrch, Bangor 2, Evan Joces The Stores^. Rhuallt, St. Asanh. BUTTSERV etc, 89- Saanple of thre& pounds, of fresh butter, shown in separate pounds and mafe in ttie old stylo: 1, Ellis Pritchard, Glanmor Isa, Ta'vbont, Bangor; 4, Catherine Jane Jones,, Wern, Caeathraw 3 Miss Roberts, Llwydfaen, Talycafn, R.S.O. 90. -Tub cr pot o £ bu-tter^ jaot less than 2B1W • in- wQight: 1, W. F. Jones, Bodidda, Conway; 2, Miss Roberts Llvydfaen, TaJycafn, R.S.O. 91.. Sample of threes poitndb of fresh mtter, made by butter "worker: 1* Mrs Jane E. Roberts, Hafod y Rhug, Waenfawr; 2, Miss L. Williams, Bryn Bedda, do; 3, John R. Williams, Llwyn Onn, Talybont, Bangor. 92. -Six swede turnips, th produce of Dickson and Robinson's seeds: 93.Exhil)it of farm produce, viz., 12 potat->es (in two varieties), 12 mangolds, 12 swedes, 12 turadps, one sheaf of oats, and one sheaf of bar- ley 1, Henry Parry, GlalÙalon, Pontrug, Carrar- von 2, Owen Jonea, Wern, Caeathraw 3, Johra Thomas, Niwbwlch, Bangor. Prizes by Messrs William Clibran and Son seedsmen, Altrimehajn, Manchester, and High: street, Bangor, for mangolds, swedes, and tur- rnps grown from seeds supplied by them direct In 1898:
---------.-_-_-------Try chin…
Try chin eb Angeuol Arall yn yr Alpau. Y mae Lady Halle wedi derbyn hysbysrwydd am farwolaeth ei mab, Mr Norman Neruda mewn ^nlyndad i'w waith yn esgyni i fyny yr Alpau. Iraddengys iddo, tra yn myned i fyny Funffincer- spitze, gyda'i wraig a Dr. Dietrich, i ddarn 0 f graag yr oedd yn ymaflyd ynddi roddi ffordd, Ganlyniad hyny ydoedd, iddo syrthio, a niweid- iwyd y tu ol i'w ben. Bu fyw trwy y nos; ODd bu farw wrth gael ei symud o'i safle berygluav Claddwyd ef dydd Mawrth, yn mhentref Stulrichv yn mhresenoldeib ei wraig a'i fam.
-----------Aohos Anghyffredin…
Aohos Anghyffredin o Saethn. Adroddir am achos anghyffredin o tb.a. a xiley, swydd York. Bu i labrwr ieuanc mewn fferm, o'r enw Edwin Johnson, 21 miwydd oed, danio at das wair ar ba un y gweithiai Mathew Milner a dau eraill. Ymddengys mai at Milner yr anelid yr ergyd, ond ni chafodd ed darq. Ar hyn taniodd Johnson. eilwaith, ond yn ddieffaitt Wedi i heddgeidwad gyrhaedd efe a OvSododd ffroen y gwn wrbh ei ben a cheasiodd gyflawni hunanp- laddiad. Anobeithir am ei adferiad. Yr oedd Johnson yn ddiweddar wedi bod yn cweiyla gyda J°n J geJlir priodoli y trosedd anghyffredin. Cyn, ^nio, efe a wnaeth yn sicr mai Mjilner oedd aj beu y das..
.. Pobl a Adwaencch.
Pobl a Adwaencch. RHIF 2.-Y LLYTHiTRGLUDYDD. Y Hythyrgiudydd gwledig (Mr R. Parry, 12, John- street, Winsford) a. ysgrifena "Dymunaf ychwanegu y dystiolaeth ddiofyn Jion i rinweddau dihafal Vi- Cocoa Dr. Tibbies. Llythyrgiudydd gwledig ydwyf n, ac yn agored i boh math o dywydd. Yr wyf wedi defnyddio Vi-Cocoa Dr. Tibbies yn feur.yddiol yn. nghorph yr nn-mlynedd-ar-ddeg diweddaf, ac yr wyf yn credu y gallaf wneud fy ngwaith gyda llai o ludded er pan wyl yn ei gymeryd. Gallaf yn onest ar hell i'm cydboatnaen Vi-Cocoa Dr. Tibbies am ei briodoleddau cynhaliol." Y mae llawer o law-weithfeydd, a ymffrostiant mewn fluosogrwydd o enwau. wedi eu dwyn o flaen y sylw cyhoeddus, eithr nid oes -r un a lamadd i ffafr mor rwydd ag a wnaeth Vi-Cocoa Dr. Tibbles. Mae ei werthiant drwy y wlad wedi cynyddu gyda cfcyf lymder mawr, ac j.mae nwydcl na chlywyd am dano ond ychydig flynyddoedd yn ol, yn awr wedi dyfod yn un o flasus-ddiod mwyaf poblogaidd y bobl Teilyngdod, a theilyngdod yn unig, yw yr hyn a hawliwn i Vi-Uocoa Dr. Tibbles, ac yr ydym yn barod 1 unrhyw ddarllenydd a enwo' v donanydd (gwna post-gerdyn t tro) lonaid tin bychan o sampl Vi.Oocoa daateithiol Dr. Tibbies aoi ddim ao wedi talu ei pludiad. Nid oes dim cyfaredd 711 hyn olE; cynyg plaen ydvw, gonest, a gwyneb- agored. Mae yn cael ei wneud er dwyn haeddtinan Vi-Cocoa i bob cartref. Fel ffurf eydgrynoedig o taeth a bywydoldeo, y mae Vi-Cocoa Dr. Tibbies -n anmhnsiadwy; ie, mwy na hyn; oblegid i toawb a ddymunant wynebu ymdrech a brwydr bywyd gyda mwyaf o nerth a gallu i ddal, mae yn anhebgorol angenrheidiol. Gellir cael Vi-Cocoa Dr. Tibbies oddiwrth yr hoU Grocers, Chemists, a'r Stores, neu ynta oddiwrth Dr. Tibbies' Vi-Cocoa, Limited, 60, 61, a 62, Bunlilk- Row, London, E.C. Argraphwyd a Cisyheeddwyd dros y No Wak, Chronicle Company, Limited, gan David William*, yn y "North Wales Chronicle" a'r "GipaKa" Print-! ing Worka, Oaxton House, High-atr«*i, Bangor, ya Mhlwyf Bangor, yn Sir Gaernarfon) ac yn Swydd- ''Caorianydd," Bridge-8tf»>t, tu Mhlwyf Llangefni, Sir Fori. »!># Jaha \vr* Dydd lm> Medi 22, 1898, 8