Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
16 erthygl ar y dudalen hon
NO DION PEllSONOL.
NO DION PEllSONOL. fr ydym yn deall fod Mr. REES E. WIS (Tewdwr), Columbus, O.-Ilenor vylliedig, a phregethwr defnyddiol gyda T. C.—yn bwriadu talu ymweliad a ymru y mis nesaf; ac y mae yn addaw •liegu darllenwyr y DRYCH a rhai rifu dyddorol oddiyno, ac o Lundain. e yn debyg y bydd yn cychwyn o New rk yr wythnos gyntaf yn Mehefin yn un gerlongau y Cunard. 2r pan ddycliwelodd o Cincinnati, lie y yn gweinidogaethu am nifer o Sabboth- y mae y Parch. JAMES JARRETT, o'r nas lion, wedi bod yn dioddef gan chyd blin. Da genym allu hysbysu ei I yn gwellhau yn raddol. C iiiae yr aelod anrhydeddus a dysgedig .1 11 IS fwrdeisdrefi Mon, Mr. MO RG AN LLOYD, C., wedi ei wneyd yn un o benchers y idle Temple. dywedir fod JOHN RHYS, M. A., Arolyg- Ysgolion, yn awr yn cynorthwyo Dr. bner o Berlin, i gasglu defnyddiau at y fr newydd a fwriada gyhoeddi o dan y 1, "Post Roman Inscription of Wales and "nwall' Lr mae eglwys yr A. yn Long Creek, I-a, wedi rhoddi gwalioddiad unfrydol Parch. I. C. HUGHES, Columbus, 0., bugeilio, ac y mae yntau wedi cyd- I do i ddyfod yma i bregethu y Sabboth, i 16eg. Gobeithiwn y bydd i'r eglwys a Hughes ddyfod i gydwelediad, ac y vii y fraint o'i gael yn weinidog.—Nich- s Wyn. Lsgrifena Mr. William R. Davies, Ber- Wis., tad y diweddar Tnos. J. DAVIES, 'uvn a gyfarfyddodd a marwolaetli mor 'enus yn Oshkosh y dydd o'r blaen: GWELAIS vn y DRYCII yn nglyn a hanes y tan yn tosh, o-rybwylliad am farwolaeth fy mab, Thomas Wies^ond md yn s'ywir. Y mauylion a gefais yr aethum yno oecldynt, iddo ef a dyn arall fyn- Illewn i'r felin lifio i geisio dilfodd y tan, gyda nt extinquisher, ac i'r mwg a'r tan eu trechu; a s'y mai Thomas oedd yn gweithio y machine fe odd yno ychydio; eiliadau yn hwy na'r llall, nes yn rhaid iddo ddyfod drwy y tau, trwjr yr hyn y eradd ei ddillacl dan; neu efallai mai dyrysu a eth yn y mwg a cholli ei ffordd. Ni chafwyd Jllanylion "anddo ef, er iddo fyw am wyth awr, fod y medclygon yn rhoddi cyfferiau iddo er ei yd yn ddideimlad." ,1' yr achlysur o ymadawiad y clerigwr iithgar, a'r llenor adnabyddus, y CH- D. HOWELL (Llawdden), i Wrexham, liegwyd ef gan nifer o'i gyfeiilion yn liaerdydd a salver arian mawr, gyda rtiad cyfaddas arno, ac hefyd a llytityr 7nwys check am y swm o SOOp. mae y cyhoeddwr Seisnig anturiaeth- -ASSELL yn dwyn llyfr newydd ar Len- ineth Seisnig allan; ac yn y rhifyn taf o hono ceir cyfleithiad o'r Gododin. 'eallwn fodyn mwriad y Parch. ROBERT Es, B. A,, Rotherhitlie, Llundain, gy- ddi yn ddioed "Gweithiau Barddonol, vyd, a Llythyrau y Parch. Goronwy ain." Gyda'r gyfrol gyntaf, ceir eng- [t o lawysgrif y bardd, a gyda'r.ail, ceir rwyd(I y Farn Fawr" Yn-. liawysgrif Tis Morris. Os bydd yr anturiaeth taf hon yn llwyddianus, bwriada yn allan weithiau Lewis Morris (Llew- 11 Ddu); y Parch. Evan Evans (leuan dydd Hir); Ellis Wyn, au eydocswy r, y cafifom weithiau" prjf an^ogion y Inawfed ganrif yii unlfurf, vvelwn fod Dr. ,Ron:.ui^, yr a fu yn feddyg i ysbyty Chwarel 'csda, Arfon, am 44 o flynyddoedd, t rhoddi ei swydd i fyny. tnddangosodd y nodyn canlynol yn yr Ild Cymraeg, am y 30ain o Ebrill, oddi- I y Parch. DAVID WILLIAMS, Bangor, z;1 MIT. J. W. JONES, TSiic\.—Anwyl Syr—Yn Jvder fy archoll ddofn ar ol colli fy anwyl fab, ^VILLIAMS, Carnarvon, yrwyf yn teimlo rhwym- bl arnaf i gydnabod eich mawr .garedigrwydd 'lied o'r naill ysbyty i'r Hall yn nln&s fawr New ties dyfod o hyd iddo yn ei waeledd trwin, ac ^edi"-vn cvnv"- eich lletygarwch iddo mewn tronSlf yn mhell oddiwrth ei deuUi a i ^gyfeiu. c hefyd am wneyd darpariaeth er rh ddi cladd- th barchus iddo. Caraswn yn fawr weled man ei fedd, er mwyn ei eneinio a m danrau hir- 1, ond 'nis caf hyny. Taled yr Arglwydd ,in eich mawr ffyddlondeb, ac bawb a gymcT- yn y gymwynas olaf hon iddo. Fy llafar IV ydyw mai, tin o flwyddan hynod aroser Fydd yr nn ddiweddaf ho"; Blwyddyn roddodd angau crenlon Ergyd chwerw dan fy raron; Blvvyadyn nad a heibio ei holion, Er mai angof tir y bedd; Yr nnig falm i wella'm clwyfau Ydyw grym cyfamod hedd. Llais yr adar mwyn sydd drymaidd, On yw'r blodaa yn eu lliw; Ond rhaid tewi, cnawd sy'n grwgnach,— Llavr y cyfiawn Lywydd yw! Plygu y byddom dan y wialen,— Dwyn almonau yn ddiau wna; Ond in' weiddi, megis Eli, Yr Arglwydd yw, pob peth sydd d.da.-D. W. Yn nglyn a marwolaetli R. C., dymun- em alw sylw ei gyfeillion yn Swydd Oneida a manau eraill at yr apeliad mewn coJofn arall am danysgrifiadau tuag at godi cofadail i nodi man fechan ei fedd, yn mysg estroniaid. Hyderwn y bydd i lawer gyfranu ychydig, a hyny yn ddioed. Ynyr ymraniad diweddar yn y Senedd Brydeinig ar Fesur Claddu Mr. OSBORNE MORGAN, safai y bleidlais fel y canlyn: Dros yr ail ddarlleniad, 234; yn erbyn, 2,8. Pe cawsai Mr. Morgan ddim ond wyth pleidlais yn ychwanegol, buasai yr YmneUlduwyr wedi enill gor;icliafiaeth bwysig mewn Senedd Doriaidd, a hyny pryd yr oedd cynifer a 482 o aelodau yn bresenol. POULTNEY, YT.—Ymadawiad y Parch. Joseph Roberts.-Fel arwydd o'u parch tuag at Mr. Roberts ar ei ymadawiad i Racine, penderfynadd ei gyfeiilion lluosog o Bliss- ville, Farnamsville a Poultney, wneuthur donation iddo, a dewiswyd Mr. John Rob- erts, Farnamsville, yn drysorydd cyffred- inol. Nos Sadwrn y cyntaf cyfisol, cynal- iwyd cyfarfod er cyflwyno iddo y swm a dderbyniwyd, sef $93, pryd y canwyd amryw ddarnau yn hynod swynol gan fechgyn ieuainc o Farnamsville, ac y saf- wyd anerchiadau gan Mr. Hugh D. Foulkes a'r Parch. Hugh Davies, Middle Granville. Ymadawodd pawb gyda'r dymuniadau goreu ar ran Mr, Roberts ar ei fynediad i lafurio mewn macs newydd.—Morian ab Robert. Hysbysir ni fod y Parch. T. G. JONES (Tafalaw,) yn bwriadu ymadael o Coal Valley, Ill., yn fuan. Teimlir colled ar ei ol yn ysgol lenyddol y bechgyn yno. ,y
G WEITHFAQL—MASNA CIIOL.
G WEITHFAQL—MASNA CIIOL. — Ysgrifenagohebydd o Coal Valley, Ill., fod y glowyr yno wedi cael gostyngiad o y 10 y cant yn eu cyflogau y mis hwn. Cym- erasant hyn yn dawel, yn ngwyneb cytun- deb blaenorol rhyngddynt a'r meistri, gan hyderu y ceir codiad yn yr hydref. —Dy wed y Miner's Journal am Mai 14eg, mai y swm o lo a anfonwyd o Randir Schuylkill yr wythnos ilaenorol oedd 23,- 901 o dunelli ar gyfer 118,126 am yr wyth- nos gyferbyniol y llynedd. Anfonwyd o'r holl randiroedd 298,337 o dunelli o lo caled, a 63,907 y lo meddal, sef 362,244 o dunelli, ar gyfer 518,013 am yr wythnos gyferbyniol y llynedd. Lleihad, 155,769 o dunelli. Cynyrcli yr holl randiroedd er dechreu y flwyddyn yw 4,812,946 o dunelli, serf llai o 1,720,563 nag am yr un cyfnod yn 1874. —Tywyll iawn ydynt y rhagolygon yn nyffryti y Wyoming a Schuylkill; ac ym- ddengys fod y mwnwyr mor benderfjaiol ag eriocd i sefyll allan. PWY YW Y GORTHEYMWYR? MIDDLE GRANVILLE, N. Y.—Llawer a ysgrifenwyd o'r lie hwn er dechreu y I tiwyddyn hon gan "Crwydryn" ac eraill, ar "orthrwra y meistri," ond erbyn heddyw gellir gofyn gyda phriodoldeb, pwy yw y gorthrymwyr mwyaf, pa un ai William E. Jones, yr arcliorthrymwr," ys dywed Crwydryn, ynte y Contractors? Nodwn un engraifft o'r lluaws, i benderfynu y cwest- iwn. Gosododd yr "arcliorthrymwr" far- gen FW HAI; ac wrth gwrs, gan mai ei NAI oedd, cafodd delerau pur resymol, fel y gallai tforddio talu cyflog chwarelwyr i'w chwarelwyr, a chytlog labrwr i'r labrwr, a derbyn tipyn o extra iddo ei hun Ond cyn pen ycliydig ddyddiau dyma y contractor yn cymeryd mantais ar dlodi un o'i chwarelwyr i gynyg cyflog labrwr iddo am wneyd gwaith chwarelwr; ond aeth y chwarelwr tlawd at yr "archorthrymwr" i ddweyd ei gwyn, a chafodd waith a chyf- log da ganddo mewn lie arall. Yn awr, fy nghydweithwyr, os ydym am gael "Undeb" i wrthsefyll trais a gorthrwm ein meistriaid, peidiwn a bradychu ein lieg- wyddorion, a gorthrymu ein gilydd, os amgen, pwy dosturia wrthym pan fyddom dan, p,.q.,oytlirymus ein meistriaid; ac onid ywymddygiadau o'r fath yma yn gosod fll ift0ell jn nwylaw ein meistriaid i'n fflan- gellu a in yn y dyfodol?—Yr eidcloch- Oontracto. Y CWERYL YN NEIIEUDIR CYMRU. Vlew:n cyfarfod a gynaliwyd ddiwedd I hi ill, dafith meistri glo a haiarny Deheu- dir i'r penderfyniad o agor eu gweitlifeydd i'x rhai hyny a ddymunent weithio yn ol 15^y ,cant o ostyngiad ar gyflogau Rhagfyr. Yri: y cyfarfod blaenorol, fel y cofir, cynyg- ienti'r dynion gael dychwelyd yn ol 10 y cant o: ostyngiad—ar yr amod fod y sefyll allan yn cael ei ddwyn i derfyniad—gydag awgrymiad os na dderbynid y cynygiad hwnw y cadvvent iddynt eu hunain yr hawl i ail ystyried holl bwnc y cyflogau. Gwrth- ododd y dynion y cynygiad, a'r canlyniad yw 15 y cant o ostyngiad. Mae y gweitli- feydd yn awr yn rhydd i'r neb a ddymuno weithio ar y cyfryw delerau, hyny yw, y mae sefyllfa petlifti yn debyg i'r hyn yd- oedd cyn "y cloadallan." Nicl ymdaengys fod nemawr o'r dynion eto wedi derbyn y cynygiad i fyned i weithio; ond credir mai hyny" a wna y mwyafrif yn bur fuan—er fod gweithwyr Cw.m Rhondda wedi datgan eu penderfyniad i barhau i aros allan hyd nes y cydsynia y meistri fwrdd cylafaredd- 01. Y mae Amddiffynydd y Oweithiwr yn dadleu yn gadarn dros barhau y strike, er mor fawr y caledi. Yn ystod yr wythnos ddiweddaf yn Ebrill, cafodd angenrheidiau yn agos i saith mil o bersonau eu diwallu yn Merthyr a'r gymydogaeth. En ilia y torwyr ceryg mwyaf gweithgar o 15s. i 19s. yn yr wyth- nos yn awr. Yn ystod y tair wythnos ddiweddaf, hefyd, cymerwyd enwau 1,400 o bersonau oddiar restr y cymorth plwyfol.
[No title]
—Boddodd tair o ferched Peter Harnum, Upper Sandusky, Ohio, yr wythnos ddi- weddaf, tra yn amcanu croesi yr afon mewn cerbyd!
LLAWER MEWN YCHYDIG.
LLAWER MEWN YCHYDIG. Mae pobl y Talaethau Deheuol yn ym- ffrostio fod masnach yn cynyddu yn eu plith, a'r bobl yn dyfod yn fwy anturiaeth- us; canys adeiladwyd llong yn ddiweddar yn South Carolina sydd yn 1,400 o dunell- iad. Dyna y fwyaf adeiladwyd eriued yn y De! -Yn Chilon, Wis., yrwythnos ddiwedd- af aeth yn anghydfod rhwng John Namis, perchenog gwesty, ac un o'r byrddwyr o'r enw Miller, yr liwn a saethodd wr y ty yn farw yn y fan; ac wedi hyny saethodd y gwas, a thracliefn saethodd ei liun i farwol- aetli! Nid oes ond gobaith gwan am ad- feriad y gwas. —Fel yr oedd dau Ffrancwr diniwed yn cerdded drwy Mahanoy City, Pa., yn cldi- weddar, ymosodwyd arnynt yn greulon gan y Gwyddelod. Nid oes gobaith am ad- feriad un o lionynt. —Bwriedir anfon nifer mawr o filwyr i'r gorllewin o Fort Hays, Kansas, yn ddioed, i ymosod ar yr Indiaid, ydynt yn gwneyd rhuthriadau parhaus ar y sefydlwyr yn y parthau hyny. —Fel yr oedd geneth fechan J. J. Marcy, Wilmington, Conn., yn edrych drwy y ffenestr y dydd o'r blaen, syrthiodd haner isaf y ffenestr ar ei gwddf, a mygodd i far- wolaeth cyn i neb ei gweled! —Tra yr oedd dyn ieuanc o'r enw Mozens mewn car yn symud yr yd, a ollyngid i mewn drwy y nen, cafodd ei 11 y lethu gan y grawn a mygodd! -Cyflawnodd y Parch. Dr. George Web- ber, Kent Hill, Maine, hunanladdiad yr wythnos ddiweddaf drwy grogi ei hun yn ei fyfyrgell. Efe oedd y Presiding Elder, yn adran Redfield dros amser maith. —Nos Lun, wythnos i'r diweddaf, cyfar- fu y Mil. D. K. Anthony, golygydd y by Times, a William Embry, golygydd yr Appealrisiau yr Opera House, Leaven- worth, Kansas, ac aethyn ymrafael rhyng- ddynt, pryd y tarawodd Athony Embry, yr hwn a dynodd allan ei law-ddryll, ac a saethodd ddwy belen i fynwes ei wrth- wynebydd! —Mewn cyfarfod perthynol i drefnwyr Adams Express Co., a gynaliwyd yn Cin- cinnati ar y 5ed cyfisol, pasiwyd penderfyn- iad unfrydol i dalu $1,000, yn aur, i George H. Price, yr hwn a laddodd yr ysbeilydd yn y car ar reilfEordd Pittsburgh a Fort Wayne, ychydig yn ol. —Ysgubodd corwynt erchyll dros Fort Covington, Franklin Co., N. Y., ddydd Mercher, y leg cyfisol, pryd y cliwyth- wyd ysgoldy priddfeini i lawr, ac y lladdwyd un eneth fechan, ac y niweidiwyd nifer o blant. Maluriwyd amryw o adeil- adau yn y gymydogaeth. —Bu Esgob Pabaidd yn sefyll ei brawf yn Philadelphia yn ddiweddar, ar y cy- liuddiad o gymwyso arian yr eglwys at ei wasanaeth personol ei hun; ond profwyd fod yr eglwys yn ei ddyled 0 $467.65) ac efe a ryddhawyd. Dydd Sul, wythnos i'r diweddaf, ys- gubodd corwynt dinystriol dros Green Springs, Ohio, ac yr oedd ei yrfa o'r de i'r gogledd, a'i lwybr tua dwy filltir o led.- Dymchwelwyd pump o dai yn y pentref, a lladdwyd dau berson. Gwnaed colled- ion trymion ar linell y Lake Shore R. R. yn Clyde ac yn Bellevue. —Dydd Sadwrn, wythnos i'r diweddaf, boddodd John Thompson, John Brennan a Richard Morgans, drwy i'r bad droi, tra yr oeddynt yn rliwyfo yn Owen Sound, Ontario, Canada. —Mae 1,243 o ddrwg-weithredwyr yn mhenydfa y Dalaetli yn Auburn, a 972 ar Blackwell's Island, New York. —Mae 100 o Formoniaid Cymreig ar eu i-not-daitli am New York; ac wedi glanio, cymerant y tren am Ddyffryn y Llyn Ha- len. —Toddwyd 21, o dunelli o lwch aur yn y bathdy yn San Francisco ar y 13eg cyfisol. —Euog-farnwyd John Hughes, gan Uch- af Lys Sussex, New Jersey, yr 'wythnos ddiweddaf, o lofruddio ei briod, Catharine Hughes. Cyhoeddir ei ddedfryd ar y 31 cyfisol; a chan iddo gael ei brofi yn euog o lofruddiaeth bwriadol, nid oes ond y crog- bren yn ei aros. —Dywed meddygon Germanaidd fod tua haner y marwolaethau sydd yn cymcryd lie yn mysg dynion ieuainc, rhwng deunaw a phymtheg ar hugain oed, yn ganlyniad ysmocio. Y maent oil yn unfarn yn eu tystiolaeth, fod "tybaco yn llosgi allan y gwaed, y danedd, y llygaid a'r ymenydd." DIANGIAD BEIDDGAR. — Am bedwar o'r gloch boreu Gwener diweddaf, fel yr oedd y gerbydres yn myned drwy y bwa yn mhenydfa y Dalaetli yn Sing Sing, neid- iodd pedwar o'r carcharorion, a rlioddas- ant law-ddrylliau wrth wynebau y peirian- wr a'r tanwr; yna cymerasant feddiant o'r peiriant. Anfonasant y dynion iffwrdd ar ol tynu eu dillad oddiam danynt a'u newid am wisgoedd rhesog y carchar; ac wedi hyny dadgysylltwyd y peiriant oddiwrth y train, ac ymaith a'r pedwar fel trydan yn nghyfeiriad New York. Ataliasant y peir- iant heb fod yn mhell o Tarrytown, a diangasant. Pan ddaeth y newydd yn hys- bys trodd tua 200 o bersonau i erlyn ar eu holau. -0-
JOHNSTOWN, PA.
JOHNSTOWN, PA. Cynaliwyd dau gyfarfod cystadlcuol nos Lun a nos Fawrth, Ebrill 26ain a'r 27ain, yn nghapel yr Annibynwyr yn y lie yma. Wedi dewisy Parch. E. W. Jones yn llyw- ydd, cafwyd anerchiad barddonol. Caf- wyd anerchiadau ar hyd y cyfarfodydd gan Cadwgan Fardd, W m. L. Miles a Gabintwr. Y dernyn corawl cyntaf a ganwyd oedd, "Fe ddaw 'r dydd," gan y Johnstown Chor- al Society. CJystadleuodd dwy chwaer fechan, Kate a Mary Jenkins, plant Mr. J. J. Jenkins, ar adrodd "Y ffordd i fyw yn ddedwydd." Yr oedd yr adroddiad yn dda-yr olaf yn oreu. Cystadleuodd ped- war ar y Solo bass; goreu, Evan W. Jones. Y goreu o'r plant dan 10 oed a chwareu- odd ar yr organ oedd James Jones, mab R. W. Jones. Goreu ar y deuawd, "Y gareg ateb," oedd Wm. W. Rees a J. Owen. Dad- ganodd y rhan wrywaidd o'r Johmtown Choral Society "Comrades in arms" yn rhagorol; a chanlynwyd hyn a thon gan Prolfessor S. Doubt ar yr organ. Y goreu o'r 8 a gystadleuodd ar "Dyna'r dyn a aiff a hi" oedd Thomas E. Morgan. O'r tri a ymgeisiodd mewn chwareu ar yr organ. dan 15 oed, y goreu oedd James Jones. Ar y pryd yma cafwyd cystadieuaeth bardd- oni penill difyfyr ar "Y ferch a garaf nj': ac yr oedd yn dipyn o ysgafnder i weled y boys yn torch: llewys i ganu i'w cariadon; goreu, Wm. L. Miles. Cystadieuaeth canu "Out side the gate" rhwng cor plant yr A. a chor plant y M. C.; y diweddaf yn oreu. Rhanwyd y wobr ar "Duw, bydd drugar- og" cydrhwng Wm. W. Rees a Thomas E. Morgan a'u cyfeillion. Yna, "Away my gallant bark," gan y J. Ch. S.; a chanodd cor plant y M. C. "Eisteddai'r teithiwr blin." Cystadieuaeth areithio difyfyr— testyn, "Green horn;" goreu. Thomas E. Morgan. Canwyd "The snow flake" yn swynol iawn gan blant John J. Williams, yr hyn a dynodd awen Cadwgan allan, a nyddodd ddau englyn iddynt. Goreu yn darllen ton yn nodiant y Sol Fa oedd loan. Beirniadaeth ary penillion i "Dawelwch." Daeth tri o gyfansoddiadau i law; goreu William L. Miles. Cystadieuaeth adrodd "Einioes," o ganeuon Mynyddog; goreu Wm. T. Harris. Canwyd ac adroddwyd llawer o ddarnau eraill yn dciaiawn. Beirn- iaid y dadganu oeddynt Mri. Lewis R. Jones, Rd. W. Jones a'r Proff. S. Doubt; eithr llucldi wyd Rd. W. Jones i fod yn bresenol gan anechyd. Beirniaid yr ad- rodd, y darllen a'r areithio oeddynt Cad- wgan Fardd a Gabintwr; a'r adroddiadan, Wm. L. Miles; a gwnaeth yr ysgrifenydd ychydig sylwadau ar y barddoni, Canodd Job Harris "Hen Wlad fy Nliadau," a'r gynulleidfa yn uno yn y cydgan, yr hyn a derfynodd waith y cyfarfodydd yma. EVAN W. JONES.
[No title]
Botasau ac Esgidiau Itliad.—Mae thmts Utica yn ail i Lanerchymedd yn Mon am ei chryddioii. Ond nid pawb o lionynt a fedr wneyd esgid i flitio y troed. "Un o'r pcthaxi pwysicaf i sicrliau cysur dyn a dynes, yn enwedig yn yr haf poeth, yw cael esgid- iau a botasau esmwyth. We], ïe, yn mha le y ceir sicrwydtf am y cyfryw? Atebwn, mai gan Meistri ARNOLD & GIUFFITHS, 194 Heol Genesee; sef yn y Gardner Block a losgwyd i lawr y gauaf diweddaf. Ni bydd perygl i neb gael eu siomi yn y nwyddau a werthir yno. Defnyddir y lledr goraf, a chyflogir y crefftwyr mwyaf profiadol. Cedwir ar law hefyd yr amrywiaeth mwyaf o esgidiau ready made o'r fath oreu, fel na bydd raid i fab na merch fyned allan o'r store am na chant esgidiau i'w boddhau. Ewch yno i weled yr ystoc, pe na byddai arnoch eisiau prynu ar hyn o bryd-Number 194
Prydain Fawr.
Prydain Fawr. LLUNDAIN, Mai 18.—Hysbysir am far- wolaeth y Parch. John King, o Lincoln- shire, yr hwn oedd yn perchenogi ceffydau cyflym y rhedegfeydd dan y ffllg enw Mr. Launde. Efe oedd perclienog "Apology" a Holy Friar," a wnaethant eu hunain yn nodedig yn Derby. Talodd nifer mawr o awdwyr ymweliad a Mr. Disraeli i ofyn am ddeddf-freinteb gyd-genedlaethol rhwng Lloegr ac America, er amddifEyn iawnder- an alvd wyr llyfran. Atebodd y Prif Wein- idog fod y pwnc dan ystyriaeth y llywod- raeth yn bresenol. Pasiodd mesur i sicr- hau heddwch yn y Werddon y trydydd darlleniad yn Nhy y Cyffrenin, ar yr lleg cyfisol. Caed gwlawogydd maqtlilon yn ddiweddar, a thywydd cynes, yrliynaddy- lanwadodd yn ffafriol ar yr ydau. Gos- tyngodd pris yd o 6c, i ls. yn y marchnad- oedd. Mae cyrff y trueiniaid a foddisant drwy ddrylliad yr agerlong Schiller, yn parhau i ddyfod i'r lan; ac yn awr y mae sicrwydd fod dros 340 wedi boddi. Anfon- wyd O'Connor, yr hwn a amcanodd saethu y Frenines, i'r gwallgofdy yr wythnos ddi- weddaf, o herwydd iddo ymddangos o flaen palas Buckingham, fel pe buasai yn ceisio cyfleu i ymosod ar y Frenines yr ail waith. Mae yn ymddangos fod holl lwyth yr ager- long ddrylliedig Schiller wedi colli, ac ni fu yr ymsoddwyr yn alluog i gael dim o'r aur oedd ar y bwrdd. Nid oes dim ond pentwr o haiarn a choed yn aros ar y graig. Bwriada Boynton gynyg nofio drachefn o Loegr i Ffrainc. Mae Rwsia wedi cael ei hanfoddloni yn fawr yn ngwaith Lloegr yn gwrthod ymuno mewn cynadledd gyfiafar- eddol yn St. Petersburg, i wastadhau an- nghydfod cydgenedlaethol cyfandir Ewrop.
Germani.
Germani. BERLIN, Mai 18.—Rhoddodd y TYWyiWg Bismarck sicrwydd i'r Tywysog Gortcha- coff o Rwsia, na ddarfu i Germani fygwth ymyryd gydag annibyniaeth Belgium. Mae yr arcliwiliad i'r cymdeithasau Pabyddol yn Berlin, mewn cysylltiad ag ymgais Kullman i saethu Bismarck, wedi terfynu; a dywedir fod cyliuddiadau yn erbyn eu cyfarwyddwyr, y rhai a ddygir i brawf y mis nesaf. Dywedir fod yr awdurdodau yn gwylio symudiadau Awstria ac Itali, gan fod y si ar led y ffurfiant gyngrair gyda Ffrainc. Parha Rwsia i sicrhau y Cenhadon tramor, mai heddwch sydd arni eisiau. Elfeithiwyd atafaeliad y prif sym- udydd, sef Dunin, yn yr ymgais diweddar i lofruddio Bismarck, a dywedir ei fod yn perthyn i'r arch-esgob Ledehowski, yr hwn fu dan erledigaeth y llywodraeth. Dy- wedir fod y brad-gynllwynwyr yn bwriadu llofruddio Bismarck a Dr. Falk. Cyr- haeddodd I mei-awdwr Rwsia Berlin ar y lOfed, a derbyniwyd ef yn urddasol gan yr Ymerawdwr William, Cad. Yon Moltke, Tywysog Bismarck, &c.; liefyd yTr oedd y Tywysog Gortchakoff yn bresenol. Chwif- iwyd banerau a thaniwyd magnelau er an- rhydedd i'r Ymerawdwr urddasol; ac yn yr hwyr goleuwyd y ddinas yn ysblenydd. Pasiwyd y mesur yn erbyn trefnvddion crefyddol y trydydd darlleniad yn y Ty isaf, ar y lOfed cyfisol. Dywedir fod yr lieddgeidwaid wedi cael allan enwau tri o bersonau a logwyd i lofruddio Bismarck a Dr. Falk.
Ffrainc.
Ffrainc. PARIS, Mai 18 -Sicrha yr awdurdodau nad oes seiliau i'r haeriadau fod rhyfel yn debyg o dori allan yn fuan. Hysbysir fod Ymerawdwr Rwsia yn bwriadu cymell di- arfogiad cyffredinol ar awdurdodau Ger- mani. Dywedir fod y Czar yn awyddus am ymddiddan personol gyda M. Tliier, ar helyntion Ewrop. Bernir fod y bob! yn gytIredinol drwy y wlad yn ffafrio gwerin- lywodraeth, acyn benderfynol o gadw hen deulu Napoleon allan o'r orsedd. Parha yr hen bendefigion i obeithio yr adferir un- benaeth yno eto; ond gobaith gwan sydd ganddynt ar yr adeg bresenol. I
Y Gwrtliryfel yn Spaen.
Y Gwrtliryfel yn Spaen. MADRID, Mai 18—Mae cyfnewidiad car- charorion yn myned yn mlaen yn agos i Barcelona. Mae y Carlistiaid yn tanbelenu Guetaria yn ffyrnig, ac wedi gwneyd niwed mawr i'r lie. Atebir y tan yn nerthol o'r amddiffynfeydd, ac o bump o longau rhyf- el yn y portliladd. Gwneir brys gydag ad- gyfnerthion. Ymladdwyd amryw o fan frwydrau yr wythnos ddiweddaf, ac y mae heddwcli mor bell yn awr ag erioed.
Itali.
Itali. RIIUFAIN, Mai 18—Daeth llawer o berer- inion i mewn i'r ddinas i gydlawenychu a'r Pab, ac i folianu Duw am fod y Tad Santaidd wedi cyrhaedd ei 83 mlwydd oed. Atebodd y Pab yn deimladwy iawn ei fod yn ddiolchgar i'w edmygwyr, a clianmol- Y, odd yr esgobion yn Prwsia am eu hamyn- edd a'u gwroldeb moesol yn ngwyneb yr erledigaeth bresenol. Pio Nono yn unio- ydyw yr unig Bab hynach na St. Pedr.— Mae y Senedd wedi pleidleisio till blynydd- ol i Garibaldi.
Awsl ralia.
Awsl ralia. SIDNEY, Ebrill 10-IIwyliodd y gyntaf o'r agerlongau a ant yn union oddiyma i Lundain, heddyw, a theimlir dyddordeb mawr gjrda golwg ar yr amser a gynier i gwblliau y fordaith; agwneir pob ymdrecli i fyned 0 flaen y llythyrgodau a anfonir gyda'r Cyplirenes. Bydd yn Awstralia 204,000 o dunelli o wenith dros ben yr hyn a ddefnyddir gartref; ac anfonwyd i wled- 11 ol' ydd tramor yn barod 45,000 o dunelli. Mae y gwcddill yn barod i'w roddi yn y llong- au. Cynaliwyd cyfarfod cjdioeddus yn ddiweddar i gymell y llywodraeth gartref- ol i uno. ynys New Guinea gyda New South Wales. Bu llifogydd mawrion yn nhiriogaeth Victoria, a chaed colledion ■ —4
[No title]
trymion. -Ar y 3ydd cyfisol cynaliwyd Cyfarfod Llenyddol yn Coal Valley, 111. dan nawdd Ysgol Sabbothol yr Annibynwyr Cymreig, pryd y cafwyd cystadleuaeth ddyddorol, gydag adroddiad tarawiadol gan hi o blant, i'r rhai y rhoddid 5 cent a sypyn o gaitdy bob un. Beirniaid-Tafalaw ac Atlirywyn. Llwydlas.
[No title]
Dillad Hat—A oes arnoch Asian diUad newydd? Oes, mi wrauta." Wel, cyngborir chwi i fyned ar nnwaith I:fasnachdy eang Mri. DAVIES & JONES, Rhif. 104 ITtol Gci esee, Utica, lie y cewch bob am- rywiaeth o ddilladau parod, wedi en gwneyd yn oi y fflasiynau diweddaraf, o'r defnyddiau goraf a harddaf yn y farchnad. A mwy na'r cwbl, gellir eu prynu am brisiau hynod o ixel. Ki fydd raid i neb fyned allan o eisiau digonedd o ddewis mae yno ddillad i ftitio pawb, o'r bachgeu ieuengaf i'r dyn talaf amwy- af corffol yn y wlad. Telir sylw neillduol yn y mas- nachdy hwn hefyd i Ddillad, Order. M4cnt yn cyf- logi y teilwriaid mwyaf profiadol, a gwnant y dillad i ffitio mor berffaith a phe byddent wedi tyfn ar y cefn. Mae yr ystoc o frethynau sydd ar law, wedi eu dethol yn ofalus yn y prif farchnadoedd; ac nis gellir cael eu rhagorach yn un store yn y ddinas. Bydded i Gymry y cylehoedd hyn a'r swyddi am- gylchynol alw yno i farnu drostynt eu hunain. Bydd yno Gymry gonest a llawen i weini arnynt. Gwelir y store ar y llaw dde, wrth ddyfod i fyny o'r depot, tua haner y ffordd i swyddfa y DRYCR, neu bont y canal. Cofier y Khif.—101!
[No title]
GAIR ODDIWRTH GWERFYL JAMES.— Wele fi wedi troi fy ngliefn ar Church Hill, 0., a'm gwyneb tuag Utica; a chyn wyth- nos i heddyw byddaf wedi dechreu llafurio yn Hen Eglwys Broadway—yr eglwys henaf yn y dref, onide? Gobeithio y daw hi yn llawen fam plant eto, er ei henaint. Wel, y mae'r panic a'r suspension wedi llwyddo i'm gwalianu i ac eglwys ieuanc, anwyl a blodeuog Church Hill a'n gilydd; ac y mae'n debyg nas gallasai dim arall lwyddo i beri'r ysgariad hwn. Nid oes ar dir America heddyw, eglwys fechan fixy gobeitliiol, tangnefeddus, a cliynyddol nag eglwys y B. yn Church Hill. Y mae wedi yn agos dreblu ei rhifedi yn y flwyddyn ddiweddaf, fel ag y mae yn awr, pe buasai y gweithwyr yn enill yr arian a ddylasai gweithwyr tanddaearol enill yn America, (sef o$75 i$125 y mis), yn ddigon galluog ac ewyllysgar i gynal gweinidog yn anrhyd- edddus, a rhoddi iddo o leiaf $100 y mis. Gobeithio y gwawria'r dydd yn fllan, y gwel y gweithwyr eu liunaiu eto, nid yn unig uwchlaw newyn, ond uwchlaw cyr- aedd trais a gormes. Pan ddechreuodd y nos dywell, dywell, bresenol ymledu dros Church Hill a'r cylchoedd, dywcdais wrth yr eglwys am beidio golidio am danaf n- yr ymladdwn i fy ffordd gystal a'r rhan fwyaf o'r aelodau—ac nad oeddwn yn dis- gwyl cent o gyflog, pan nad oedd neb o lion- ynt Invy yn enill, ac y gobeithiem y delai heulwen wedi'r gwlaw dinystriol presenol, fel y gallwn i a hwythau lawenhau yn nghyd; ond nid oes gobaith am i'r haul godi uwcliben dyffrynoedd Shenango a Mahoning, hyd yn hyn; ac felly dyma fi ar fy nhaith heddyw i Utica, lie na ddaw strike fel y pren Upas i felldithio y lie.— Er y gallasai yr eglwys ar sail fy addewid iddi lisoedd yn ol, ddweyd ei bod hi yn rhydd a fi, (ond :nid ar sail ein cytundeb gwreiddiol,) eto bu'r eglwys mor garedig a hynaws a rhoddi $30 yn anrheg i mi ar fy ymadawiad, er gorfod eu benthyca o'r Bank! Duw a dalo iddi! Pregethais i fy ngoreu iddi dair gwaitli y ddau Sabbotli diweddaf, ac addawaf i mi fy hun yr hyfrydwch o gael pregethu iddi eto yn Awst nesaf; pa un bynag a fydd yno sent o arian i gael ai ni fydd.—$30! Pa beth yw $30? A! gyfaill, y mae$30 o eglwys Church Hill yn awr yn fwy na $300 iddi flwyddyn yn ol. Cofia am y plant sydd yno yn gofyn am fwyd, a dim i'w gael, er fod eu rhieni allan yn cardota' Bendith Duw ar yr eglwys oil, yn enwedig ygweddwon, a'r amddifaid, ac a agoro eto ddrws gobaith o'u blaenau yn nytfryn Achor. Gardd Flodau yw eglwys Church Hill, ac os oes yno ysgellyn neu dclau yn tyfu yn ei chanol, nis gall yr ardd na'r blodau oddiwrthynt. Deled y Peagarddwr i'w ardd i ofalu am dano, yw dymuniad taer ei Hen Arddwr, H. GWERFYL JAMES. Ar y Cars, Mai 10.
1775- TIGONDEROG A -1875.
jol ynddo yn denu edmygiad." Yr yr ymadrodd a ddefnyddiodd wrth nyn i'r Cadfridog Seisonig roddi yr ffynfa i fyny iddo ef, yn wreiddiol fl y canlyn: "Yr wyf yn gorcliy- chwi roddi yr amddiffynfa i fyny, ,v y Jehofa Mawr a'r Gydgyngorfa dixoi." /einiwyd ef ar rai adegau yn riiy bell wroldeb a'i frwdfrydigrwydd, megis ymosodiad ar Montreal, pryd y cym- 1 ef yn garcharor, ac y eafodd ei an newn gefynau i Loegr. Bu yno yn ,-cliar am ddwy flynedd ac wedi ei lOW dyehwelocld i America, ac anrheg- ef gan y Gydgyngorfa a'r teitl o Lieu- it Colonel. Ysgrifenodd lawer o han- .liaeth y rhyfel, a llyfr ar ei garcliariad locgr, yn nghyd a cliyfrol ar dduwin- aeth. Bu farw Chwefror 12, 1779, yn .Iwydd oed, yn Burlington, Vermont. '11 i Ddeddfwrfa y Dalaeth godi cof- fn o itL, facn, 42 o droedfeddi o uclider, erflun o'r ymadawedig ar ei phen, yn linas ucliod, er bytlioli- coffadwriaoth y 1clgarwr a'r milwr dewr. Hefyd, y y Dalaeth wedi rhoddi cerflun marmor ierchog o Ethan Allen yn ngliyntedd y dtol yn Montpelier; ac yn mhellach, y i cerflun arall yn cael ei ddarparu o'r "on nodedig, i'w roddi yn Neuadd Ty y irycliiolwyr yn Washington, er coffad- aeth amwasanaetli Vermont yn yr ym- chfa foreuol am annibyniaeth. Gwelir Ihvrtli hyn fod coffadwriaeth gwron :onderoga yn gysegredig yn ngolwg di- yddion Talaoth y Bryniau G wynLl- 5»