Y Tyst

YR YSGOL SABBATHOL. Y VV K Its 1 i ti Y n .V [, A I) W Li rAETH < L international Lesson.) GAM Y PARCH D. OLIVER, D.D., THE- FFYNON. HYDREF 2il.-Elisens yn dilyn El as,-2 Bren ii. 12-22. Y TESTYN EuRAioD.—' Ac wedi iddynt fyued drosodd, Elias a ddywed dd with Elisens, Gofyu y peth a wnelwyf i ti, cya fy nghymeryd oddiwrthyt. A dywelodd Elisens, Bydded gun hyny atolwg, dJau puth o'th ysbryd di arcaf fi.2 B en. ii. 9 Y RHANAU I'W OABLLEI, YN DOYDDIOL. Linn (Medi 26aiu),-2 Bren. ii. 12-22. Mawrth.— Josua i. 1-9 M(3rcher.-Jusua i. 10-18. Iau.-Exocl. xv. 20-27. Gwener. -loan xiv. 8-17. S-idwru (Bydref laf).-E-iaiah xi. 1-9. Sabbath.—Heb xi. 32-xii. 2. ItHAQARWEXNlOL. ELISEUS (OUW sydd iachawdwr) ydoedd fa') Saphat o Abelmeholah (1 Bren. xix. 16) yn ngogleddbarth dyffryn yr Iorddonen, ychydig filldiroedd i'r de o For Galileo. Yma y cafodd E ias ef yn aredig with dclychwelyd o Iloreb, ar ei fifordd i Damascus, ac yn ol gorchymyn Jebofah eneiniwyd ef i'w swydd fel proffwyd bedair blynedd cyn mavwolaoth Ahab, a pliarhaod(I ya y saydd am 55 mlynedd. Y mHe yn debygol ei fod wedi dilyn Elias fel ei ddys ybl am ryw 12 nen L5 mlynedd, hyd nes y symndwyd ef i'r nef. Daw i'r amlwg yn yr flmgyIchLclau cysylltiadol ag esgyniad maw redd >g Eihs (2 Bren. ii. 1-12). With ddychwelyd. ar ol symudiad Elias, parthodd yr Iorddonen trwy ei tharo a, mantell Elns Darfa i'r wyrth ton argyhoeddi meibion y proffwydi o'i Ddwyfol anfoniad, a chydnabyddasant ef ar unwaith fel eu pen a'a hathraw. Y mae Elias ac Elisens yn ddan o'r dynion hynotaf am eu dawn a'u gras y darllenwn am danynt yn yr Ysgrythyrau, eto yr oedd yna wahaniaeth mawr rhyngddynt o ran eu personoliaeth a chymeriacl eu cenadaeth. Tra yr oedd Elias yn arw a tbanllyd, yr oedd Ellsetl5 yn dawel a charuaidd ei ysbryd. Rhed yr nn gwahaniaeth yn eu gwyrttyau. Yr oe-ld gwyrthiau Elisens yn drugarog a grasol. Yr oedd cenadwri Elias yn fygythiol a barnol, tra yr oedd eiddo Elisens yn dvner a llawn o gariad. Yn Elias cawn type o loan Fedyddiwr yn Eliseus yr addfwyn a'r trugarog lesu. Dyn tref oedd, yn fwy na'r wlad, fel Elias. Bu yn gynghorydd ffyddlon i'r bobl, ac yn ar'einydd i freninoedd. ESBONIADOL. Adnod 12.—'Ac Eliseus oedd yn gweled, ac efe a lefodd, Fy nhad, fy nhad, cerbyd Israel, a'i farchogion. Ac nis gwelodd ef mwyach: ac efe a ymaflodd ya ei ddillad, Be a'u rhwygodd yn ddeu- ddtun.' Ac Elias oedd yn gweled. Sef yn gweled Elias yn esgyn i'r nefoedd, ac yr oedd y ffait i ei fod yn gweled yn sicrwydd fod ei ddymuniad am ddeuparth o ysbryd Elias wedi ei ateb. Fy nhad, fy nhad. Yr oedd yn teimlo ymlyniad cryf wrth Elias, ac wrth feddwl ei golli yr oedd hiraeth yn llenwi ei fynwes. Yr oedd Elias wedi bod fel tad iddo, a theimlai yntau tuag ato fel mab. Cerbyd Israel a'i farchogion Cyf. Diw., 'Cerbydau,' & Yr oe id un dyn o nodwedd Elias yn fwy o werth i Israel na'r holl gerbydau rbyfel a'u marchogion. Darllena rhai, 'Tydi, cerbyd Israel.' Yr oedd wedi bod yn dwr amddiffynfa a chryfder i'r gened]. Dyma oedd syniad Eliseus am dano. Ymaflodd yn ei ddillad, ac a'u rhwygodd. Gwnaeth hyn i dda'-gos ei alar ar ol colli un mor anwyl ganddo. Gwel Gen. xxxvii. 34, a Matt. xxvi. 65. Rhaid i'r cyfeillion mwyaf mynw-esol ymadael a'u gilydd yn y byd hwn. Adnod efe a gododd i fyny fa, toll Elias a syith asai oddiwrtho ef; ac a ddychwelodd ac a safodd wrth fin yr Iordlooen.' A gododd z fyny fantell Eli is.' Yr un fantell, mae yn debygol, a'r hon a daflodd Elias ar Eliseus yn Abelmehoff.h. Gada o Id Elias ei fantell fel arwydd i Elisens mai efe ydoedd ei olynydd. Ac a ddychwelodd, ac a s if odd wrth fin yr afon. Yr un dyn, ac eto yn w thanol; yn unig, ac eto nid oedd yn uuig. Nid oedd Elias gydag ef, ond yr oedd ei fantell ganddo. Teimlai y gallai ymddiried yn Naw Elias, a bod ysbryd Elias arno, a'i fod wedi ei ddewb i'w swydd yn olynydd iddo Aduod 14.—' Ac efe a gymherth fantell Elias a syrthiasai oddiwrtho ef, ac a darawodd y dyfroed 1, ac a ddywedodd, Pa le y mae Arglwydd Dduw Elias ? Ac wedi iddo yntau daro y dyfroedd, hwy a wahanwyd yma ac acw. Ac Elias a aeth dros- odd.' Ac a darawjdd y dyfroedd. Yn yr adnodau d'lynol yr ydym ya cael banes pa fodd y ca odd Eliseus sicrwydd ei fod wedi ei nodi gan Jehofah yn olynydd i ELas. Safai Eliseus wrth fin yr afon, a meibion y proffwydi ar yr uchelfeydd yn agos i Jericho yn ei wylio. Gwnaeth a'r fantell fel y gwnaethai Elias. Tarawodd y dyfroedd, gan ym- ddiried y buasai Jehofah yn gwneyd eto fel y gwnaethai i Elias. Pa le y mae Arglwydd Dduw Elias ? Cyf. Diw., 'Pa le y mae Duw Elias?' Dymuniad am i Jehofah amlygu Ei Hun. Nid yw y gofyniad yn awgrymu fod Eliseus yn amheu pa un a oed.1 Jehofah gydag ef. Ac Elias a aeth drosoli. Gwahanodd y dyfroedd, a chroesodd yntau. Rhoddodd Jehofah amlygiad ohono Ei Hun, ac arddelodd Eliseus fel Ei broffwyd. Adcod 15.—' A phan welodd meibion y proffwyd1 ef, y rhai oedd yn Jericho ar ei gyfer, hwy a ddy- wedasant, Gorphwysodd ysbryd Elias ar Eliseus. A hwy a ddaethanfc i'w gyfarfod ef, ac a ymgrymasant hyd lawr iddo.' A phan welodd meibion y proffwydi. Sef y deng wr a deugain a aethai i wyliad Elias ac Eliseus (2 Bren. ii. 7). Hwy a ddywedasant, Gor- phwysodd ysbryd Elias ar Eliseus. Gwelsant ei fod yn gallu cyflawni gwyrthiau fel Elias. Yr un ysbryd oedd gan Eliseus ac Elias, ond ei fod yn dangos ei hun mewn dull gwahanol. A hwy a ddaethant i'w gyf(trfod ef. Cydnahyddasant ef fel olynydd Elias, ac hefyd fel eu harweinyddhwythau. Adnod 16.—• A hwy a ddywedasant wrtho, Wele yn awr, y mae gyda'th weision ddeg a deugain o wyr ciyfion elont yn awr, ni a atolygwn, a cheisiant dy feistr rhag i ysbryd yr Arglwydd ei ddwyn ef, a'i fwrw ar ryw fynydd, neu mewn rhyw d iyffrvn. Dywedodd yntau, Na anfonwch.' A 7itoy a ddywed- asmt wrtho. Wedi deall am ymad,wiad Elias. Y mae gyda'th weision ddeg a deugain o wýr cryfion, etc, Yr oedd y gwyr cryfion hyn o fysg meibion y proffwydi. Yr oedd yn angenrheidiol iddynt fod yn gryfion i wnevd yr ymchwiliad. Elont yn awr, a cheisiant dyfeistr, etc. Nid yd w yn golygu fod dim amheuaethyn eu meddyliau gyda golwg ar ymadawiad Elias. Ond y maent am gyfarfod pob amheuaeth a allasai ymgodi trwy ymchwiliad manwl. Tybia rhai eu bod yn dysgwyl cael corff E) as yn fyw. Dywedodd yntau, Na anfonweh Gwyddai Eliseus i sicrwydd fod corff Elits wedi myned i'r N efoedd. Ac y mae yn dysgwyl iddynt hwythau ymfoddloni ar ei dystiolaeth ef. Adnod 17,.—' Eto bnant cl"™* arno. nps nyroily/^ir. onono, ac ere a adywedodd, Anfonweh. A hwy a anfonasant ddengwr a deugain, y rhai a'i caisiasant ef dridiau, ond nis cawsant.' Eto buant dier arno nes cyivilyddio ohono, etc. Ofnai rhai iddynt dybied ei fod yn ofni, rhag iddynt gael allan nad oedd ei adroddiad ef vn wir. Ceisiasant ef dridiau, etc. Bn dengwr a deugain yn ceisio am dridiau, ond yn ofer. Nid oedd i'w gael. Adnod 18.—'A hwy a ddychwelasant ato ef, ac efe oedd yn aros yn Jericho ac efe a ddywedodd wrthynt hwy, aui ddywedais i wrthych, Nac ewch ?' Oni ddywedais i wrthych, &c. Cadarn- haodd yr ymchwiliad dystioliaeth Eliseus, a diau fod eu parch ato wedi ychwanegu. Adnod 19. 'A gwyr y ddinas a ddywedasant wrth Eliseus, Wele, atolwg, ansawdd y ddinas, da yw, fel y mae fy arglwydd yn gweled ond y dyfr- oedd sydd ddrwg, a'r tir yn ddiffaith.' Dyma brawf o'i awdurdod fel proffwyd i'r bobl. A gwyr y ddinas a ddywedodd, etc. Trigolion dinas Je icho. Wrth Eliseus. Gan ei gydnabod fel proffwyd Yr oedd- ynt am wneyd defnydd ohono tra yr oedd gyda hwynt. Ansaiodd y ddinas, da yw, &c. Y mae pob teithiwr yn dywedyd fod Jericho ynsefyll mewn man hynod ddymunol. Yn Gen. xiii. 10 y mae yn cael ei chymharu i ardd yr Arglwydd.' Ond. Yr oedd yna un diffyg pwysig. Y dyfroedd sydd drwg. Heb fod yn iachus. Y tir yn ddiffaith. Ynerthylu. Cyf. Diw., Saesoneg, And the land miscarrieth. Cyf. Diw., Saesoneg, And the land miscarrieth. Adnod 20. Ac efe a ddywedodd, Dvgwcli i mi phiol newydd, a dodwcli ynddi lialen. A hwy a'i dygasant ato ef.' Dygwch i mi phiol newydd. Un heb ei llygru wrth ei defnyddio, gan ei bod i gael ei defnyddio yn ngwasanaeth Jehofah. A dodweh ynddi halen. Halen yn arwyddo purdeb. Adnod 21. Ac efe a aeth at ffynonell y dyfr- oedd, ac a fwriodd yr halen yno, ac a ddywedodd, Fel hyn y dywedodd yr Arglwydd, Mi a. iacheais y dyfroedd hyn ni bydd oddiyno farwoiacth m vyacii na diffrwythdra.' Ac efe a aeth at ffynonell y dyfr- oedd. Y ffynon o ba un yr oedd trigolion Jericho yn cael eu dyfroedd. Y mae y ffynon eto i'w chael. Gelwir hi Ain es Sultan. Fel hyn y dywedyr Ar- glwydd, etc. Nid oedd yr halen ond arwydd allanol. Yr Arglwydd oedd yn iachau y dyfroedd. Adnod 22.—' Felly yr iachawyd y dyfroedd hyd y dydd hwn, yn 01 gair.Eliseus, yr hwn a ddywed- asai efe.' Felly yr iachawyd y dyfroedd hyd y dydd hwn, &c. Yr adeg yr ysgrifcuwyd yr hanes. GWKR T. I. Cynysgaeth ardderchog — cynysgaeth Elias i sef ei fantell—yn arwyddo ei swydd fel pro- ffwyd—ei ysbryd—ei Dduw. Mae yn hollol gyf- reithlon teimlo awydd am feddu ysbryd a rhagor- iaethau o'r un nodwedd a'r rhai sydd wedi cyrhaedl safle anrhydeddus yn y byd oherwydd eu daioni. Ond wrth ddilyn ereill nid ydym i golli nodweddion ein cymeriadaii ein hunain. Yr ydym i fod ein liunain, ac nid ereill. Nid oedd Eliseus i fod fel Elias, er cael ei fantell. II Rhaid oeid i Elias fyned dan brawf i brofi ei awdurdod. Rhoddodd brawf o'i allu prawf o'i wybodaeth—prawf o'i allu i fenditliio-iaellau dyfr- oedd Jericho. III Cydnabyddwyd ei awdurdod Dywedasant, Gorphwysodd ysbryd Elias ar Eliseus. Pan y bydd Ysbryd yr Arglwydd mewn dyn rhaid iddo amlygu ei hun. Trwy Ysbryd yr Arglwydd y galluogir dyn i fendithio ereil! a gwneyd daioni arosol. GOFYNIADAU AR Y WEBS. 1. Pan welodd Eliseus Elias yn esgyn i'r nefoedd, pa beth a wnaeth ? 2. Beth olygai Eliseus wrth yr ymadrodd, Cer- byd Israel a'i farchogion ?' 3. I ba le yr aeth Eliseus wedi i Elias ymadael, a pha beth a wnaeth ? 4 Paham y dywedodd, Pa le y mae Duw Elias ? 5. Pa ddylanwad gafodd yr hyn a wnaeth Eliseus ar feibioa y proffwydi ? 6. Paham yr oedd meibion y proffwydi am wneyd ymchwiliad am Elias ? 7. Pa fodd yr atebodd Eliseus eu cais ? Paham y caniataodd eu cais ar ol hyn ? 8. Pa gais a wnaeth trigoli In Jericho i'r pro- ffwyd ? 9. Pa fodd yr iachawyd y dyfroedd ? Beth oedd y wyrth yn ei brofi ?