Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

GO GLYNOGWY neu ' Nid Clan…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

GO GLYNOGWY neu Nid Clan ond Clan o Calon' PENNOD XI. ANHAWDD CYFANU'R RHWYG. efe frandi a clwfr i'r Sgweiar ieuanc heb oedd y mater. Toe, yr oedd camrau breis- ion y Gof wedi ei ddwyn yn ol i'r Deildy yn iP? a gynt nag y meddyliai Einion. T Yn y cyfamser, yr oedd y Capten wedi bod yn chwilio am ddarn o ganwyll oedd yn i^'iy yr hafdy; ac wedi ei goleuo, beth m welodd ar y shilff gerllaw ond A cadach boced sidan mercli. Cip- iodd ef mewn moment, a dododd Ml fl Gf yn gyntaf yn ei loagjl; yna, 1 v gan ail-feddwl, clodd W i fyny mown cwpbwrdd bychan oedd vA yn yr ystafell. Pan ddycliwel- 2 odd Meredydd, cafodd y Capten v yn hepian ar y sofa. Gawsoch clii nhw, M'redydd ? obai of gan godi ar ci led-eistedd. Dyna fi 'n all right; 'ro'dd arna i isio dipyn o frandi garw i roi second life yno 'i." Ma 'n dda gin i, syr, fod gynocli chi ganwyll, achos 'ro'ddwn i 'n meddwl wrth ddwad yn ol y dylaswn i ofyn am lantern 'r un amser." "0, ma ma ddigon o ganwyll," meddai'r Sgweiar, achos mi fedra i fanagio i gerdded i'r ty, toe." 'Dalla i ddim meddwl am y'ch gada'l chi, syr, heb ycli gwel'd chi'n saff gartra." "Wel, wyrach y bydda 'n yn well i chi aros dipyn, M'redydd—steddwcli i lawr." Felly fu ac eisteddai y ddau gyferbyn a'u gilydd mewn distawrwydd anesmwyth a plioenus am beth amser tra yr yfai Einion ei f-randi a dwfr. Yr oedd yn amlwg i'r Grot fod y Sgweiar yn adnewyddu rhyw gymaint o yni dan effeitliiau y ddiod gadarn—o leiaf, yr oedd yn llawer llai cwynfanus oherwydd poenau corphorol. Teimlai Meredydd mai ei ddyledswydd gyntaf, fel dyn teg a gonest, oedd ymesgusodi oblegid iddo golli ei dymher a phriodoli i'r Capten yr hyn nid oedd wir. "Rydacli chi 'n dechre teimlo fel chi'cli hunan, syr, rwan," obai ef gyda bod y ganwyll yn llosgi allan ac yn eu gadael i edrych ar eu gilydd yn ngoleuni yr banner lleuad a dywynai arnynt trwy y ffenestr. "Ydw, M'redydd," atebai'r aer; "ond dydw i dda i ddim, somehow or other. Ond mi a i gartra 'n iawn 'rol i mi gym'ryd y dos arall ma." Yna, bu yspaid byr o ddistawrwydd wed'yn, nes i'r Gof ddyvveyd Mi a'tli 'y nliymer i 'n drecli na mi gYWt, syr, a mi ddeydis 'r hyn nid o'dd wir. 'Do'dd gin i claim hawl i siarad fel taswn i 'n gwbod ych bod chi '11 liysbys ycli bod chi 'n gneyd cam a mi; 'do'dd gynoch chitha, chwaith, ddim lie i gredu liyny; achos 'rydw i wedi arfer cadw i mi f' hun 'r hyn o'ddwn i '11 'i deimlo ati hi." Bu enyd arall o ddistawrwydd cyn i Mer- edydd ychwanegu :— A wyrach mod i wedi barnu 'n rliy galed am danocli chi, syr—rydw i wedi arfor gneyd liyny 'rioed, a deyd y gwir. 'Dydan ni ddim i gyd wedi 'n creu 'run fatli, a lia\vdd ydi cam-farnu 'n gilydd. Ma'r Nefo'dd yn gwbod na fydda dim yn well gin i na meddwl 0 y goreu am danocli chi, Sgweiar, fol y byddwn i 'n arfer gneyd bob aiuser." Mynasai Einion ddycliwelyd i'r ty hob i ddim cliwaneg gael ei ddywoyd ar y mater poenus. Yr oedd yn rhy ddyryslyd ei feddwl a clilwyfus ei gorph i ddymuno eglurliad ar betliau y noson hon. Ac eto i gyd, dyma Meredydd wedi ail-agor y cwestiwn, ac yr oedd liyny yn ei gwneyd yn ogymaint a liyny hawddach iddo ef (Einion) ateb. "Poidiwch a son dim mwy am ein digter," meddai'r boneddwr ieuanc. Let by-gones be by-goizes. Rydw i 'n maddeu'r anghyfiawn- der a mi-poth pur naturiol oedd hyny ac ystyried y syniada eithafol o'dd yn yeh meddwl chi. Fyddwn ni ddim llai cyfeillion in future, gobeithio, am i ni ymladd a'n gilydd. Chi gafodd y gore o honi hi, fel d'lasecli chi, achos ma'n siwr ma arna i 'ro'dd y bai mwya. Rwan, gadewcli i ni ysgwyd llaw." Daliodd Einion ei law allan, ond eisteddai Meredydd yn llonydd. "Dydw ddim yn leicio deyd Na WllJ, wrtli hyn, syr; ac eto, fedra i ddim ysgwyd llaw cyn yn bod ni 'n deall yn glir be ydyn ni 'n feddwl wrtli hyny. Ro'ddwn i o fy lie pan ddeydis i 'ch bod chi wedi gneyd cam efo mi trw wbod; ond do'ddwn i ddim o fy lle yn 'r hyn ddeydis i am ycli dull chi o byliaiio at Olwen Pryddercli. Fedra i ddim ysgwvd llaw efo chi fel tasech chi'r un un ffrynd o hyd nes y bydd i chi glirio'r mater yna i fyny yn well nag 'rydach chi wedi gneyd, syr." I., I Gorfu i Einion ffrwyno ei falchder a'i ddigllonedd fel y tynai efe ei law yn ol; ac wedi enyd o ddistawrwydd dwys, efe a ychwanegodd 'Dwn i ddim be ydi 'ch meddwl chi, M'redydd, wrth glirio petha i fyny. Rydw i wedi deyd ych bod chi 'n cym'ryd tipyn o fflirtio cfo'r g'netliod yn llawer rliy ddifrifol. Ond, os. meddwl 'rydacli chi fod unrliw berygl yn y peth, wel, rydw i 'll myn'd i ffwrdd ddydd Sadwrn, ac yna nJj. fydd diwedd ar y cwbl. Am y boon y mae'r peth wedi 'i roi i chi, ma'n wir ddrwg gin i am hyny. Fedra i ddeyd dim chwaneg." Ni ddywedodd Meredydd ddim, ond cododd o'i gadair a safai yn cdrych ar y coed oddi- allan wrtli oleuni gwanaidd y lleuad. Yr oedd ymdrech galed yn myned yn mlaen yn ci fynwes. Teimlai yn fwy argylioeddedig nag erioed nad gwiw iddo fyddai ocdi'r peth tan dranoeth. Rhaid siarad heno, os siarad o gwbl. Yn mhen rhai niynydau, cymerodd gam yn mlaen tua'r Capten, gan edrych i lawr arno fel y lled-orweddai hwnw ar y sofa. "Mi fydda'n well i mi siarad yn blaen," ebai ef, gyda chryn ymdrech, or uia gwai^h pur galed fydd hyny. Rydacn chi'n gwel'd, syr, ma nid smaldod ydi hyn i mi, beth bynag all o fod i chi. l)ydw i ddim yn un o'r dynion hyny fedar fyn'd i gogio caru un ferch ac wed'yn uu arall, heb feddwl dim byd am y pctli. Ma 'nghariad i at Olwen y fath fel nad oes and Duw ei Hunan yn 'i roi 0 i ddyn. -2,la Iii 'il f-,vy ii, 1)lio'ol)etli i iiii, Capten Yauglian—liebiaw 'y ngliydwybod a'm lionw da. Os gwir ydi 'r liyn 'rydacli chi wedi bod yii 'i ddeyd ar hyd 'r amser, ac os gwir, liefyd, ma tipyn o smaldod fu rhyngoch chi a hi, ac y bydd y cwbwl ar bell pan oweh chi i ffwr, wel, mi 'rosa i etc, gan obeithio i'w chalon droi ata i o'r diwedd. Ma'n annodd giuigrcduych bodchi'u twyll-siarad, a mi drystia i i'ch gair chi, Sgweiar, sut bynag olwg fydd ar betlia." Trw beidio evedu 'ngair ycliwanegai'r aer, "mi fydllech yn gneyd mwy o gam ag Olwen nag a ii, M'redydd." Neidiai y boneddwr ieuanc oddiar y sofa mewn cryu gylfro wrth wneyd y sylw Invii, gan symud at y ffcnestr. Yna, efc a, gymcrodd gadair, gan sylwi yn wanaidd—" Ma'n ymddangos ych bod chi'n anglioiio na fedrwcli chi mo'm drwgdybio i lieb daflu slur ami hi." Na, na, nid felly, syr," ebai'r Gof yn hunan-feddiannol, ond yn ddigryn ei lais. Cofiwch, Capten, nad ydi'cli Hatle chi a safle Olwen ddim ar yr uu level. Beth bynag newch chi, rydacli chi'n gweitliredu a'ch llygaid yn agored. Ond be wyddoch chi be sy '11 'i meddwl hi ? Dydi hi fawr well na phlentyn, ac mi wn i 'n dda ych bod chi wedi aflonyddu ar 'i meddwl hi'n fawr. Ond, rydacli chi '11 ymddangos i mi fel yn gneyd yn ysgafn o'r hyn alia hi fod yn teimlo. Dydach chi ddim yn meddwl am hyn, syr." N cnw'r Nefoedd, gadewcli ii'n llonydd, M'redydd," gwaeddai Einion yn anniddig ei dymlier "achos rydw i '11 cael fy moddrio a'm poeni gin y poth heb i chi fyn'd y'mlaen fel hyn." Gwelodd y Capten ei gamsyniad cyn gynted ag yr oedd y geiriau dros ei wefusau. Wel, os ydych chi'n teimlo cymin, syr," ycliwanegai Mcredydd yu llawn awydd "os ydach chi'n teimlo ych bod chi wedi rlioi syniada ffol a disail yn 'i plien hi, rydw i 'n gofyn i chi ncyd hyn-nid er 'y mwyn i, ond or 'i mwyn hi. Rydw i 'n gofyn i chi ei didwyllo hi cyn i chi fyn'd i ffwr. Dydach chi ddim yn myn'd i ffwr am bytli," ac os gadewcli clii syniada twyllodrus yn 'i phen hi heb 'u symud, meddwl a disgwyl am danocli chi y bydd hn lioll amser y byddwch chi oddicartra, ac "ed'yn mi eiff y dnvg yn wactli o liyd. Mi rydw i I ii gofyn i chi ysgrifenu ati hi i egluro'r cwbwl ac i syrthio ar ych bai. Mi alia i neyd r liyn fydda i 'n 'i farnu fydd for the best, heb addo dim i chi," atebai'r Sgweiar, a'i dymlicr yn cyffroi braidd. Mi na i 'r hyn fydda i '11 gredu fydd ddoetha." "Na, thai hyny mo'r tro," sylwai'r Gof, achos mod i isio gwbod ar ba dir y bydda 1 'n sefyll. _Dydw i ddim yn angholio, syr, ych bod chi n. foneddwr; ond mewn mater fel ynia, dydw i ddim yn angliofio, chwaith, yn bod ni 'n ddyn a dyn, a fedra i ddim gildio. Am rai eiliadau, nid oedd atebiad hyd nes yr ychwancgodd y Capten :— forct, M'redydd," moddai fu. Fedra i ddul no longer, achos mod i 'n