Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
PENNOD XXXVIII.-AGOR LLYGAID…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PENNOD XXXVIII.-AGOR LLYGAID DAU DAD. "Sut mae Miss Ludlow?-Rhyw newydd am Mr Herberb?" ymholai Syr Thomas, wrth ddy- chwelyd gartref, ond heb aros i glywed atebiad James, y butler moesgar. Wedi bod mewn cyf- arfod arbenig o'r ustusiaid yn Nhre Ddyffryn yr oedd y barwnig y diwrnod hwn pan yr oedd Gwenith yn fawr ei hawydd a'i phryder yn Mod Unig. Wrth gwrs, prin y rhaid hysbysu y darllenydd mai celwyddau digymysg o'r dechreu i'r diwedd oedd holl stori Stewart wrth Ferch y Saer. Er mawr ofid iddo, deaUodd y barwnig oddiwrth ei ferch, May, nad oedd dim goleuni sut yn y byd wedi ei gael ar y dirgelwch mewn perthyiuis i Caradoc Herbert; a mwy o lawer oedd ei ofid a'i bryder pan ddeallodd mai gwaeth yn hytrach na gwell ydoedd iechyd Alice. Yn wir, yr oedd hi yn cael ei hystyried yiiCb'feryglus o glaf. Noson bruddaidd ddigon, gan hyny, ydoedd hon yn Mhlas Penros. Y farn gyffredin, yn y cyfamser, ydoedd y rhaid fod Caradoc wedi cael ei "fwrdlro" gan rai o'r sipsiwn. Dyma sefyllfa pethau pan y safai Syr Thomas Ludlow wrth ddrws ei balas, boreu dranoeth, a golwg pur bryderus ar ei wedd.. Toe, wele'r Ustus Tomkins yn marchogaeth i fyny at y ty. Ei neges rieillduol ydoedd trefnu pethau yn derfynol gyda golwg ar briodas ei fab, Fred, ag Alice Ludlow. Ac nid heddycliol ei ddyfodiad, chwaith, a gwyddom yn dda paham—oherwydd iddo goelio Fred fod Syr Thomas yn dirmygu'r meddwl am berthynas briodasol rhwng Plas Penros a Phlas y Coed. Gan mai "busnes" oedd i'w drafod, aeth y ddau wr boneddig i'r- parlwr lie y bu y barwnig yn siarad ddiweddaf a Charadoc Herbert; a chanfyddai Syr Thomas, ar un edrychiad, fod tymher yr hen Ustus yn bur afrywiog, a'i fod wedi dyfod yno i "ddweyd ei feddwl yn blaen," yn ol ei arfer. "Nid wedi dyfod yma i fwyta nac i yfed yr wyf," ebai'r Ustus, yn gwta ddigon; ond i setlo pethau gyda golwg ar Fred acw, ac Alice. Yr wyf wedi clywed—nid dyn i droi o gwmpas pethau ydwyf fi, Syr Thomas, fel y gwyddoch— do, mi glywais o enau Fred ei hun eich bod yn ystyried mai rhywbeth .islaw 'ch ,sylw chwi jifyddiai uniad priodasol rhyngddo ef ac Alice. Pwy ydych chwi,.syr, mi garwn wybod? Pwy a pheth oedd eich cyn-dadau ? Paham na fuasech chwi yn meddwl am hyn cyn tros- glwyddo eich etifeddiaeth i'm dwylaw i? Ateb- wch chwi y cwestiynau hyn, Syr Thomas' Lud- low A tharawodd yr hen Ustus y bwrdd yn drwm a'i law nes-y neidiai y dwfr o'r cawgiau gwydr addurnedig a ddalient y blodau—blodau a gasglodd ac a drefnodd dwylaw Alice ei hunan. Hawdd oedd gweled oddiwrth wynebpryd y barwnig ei fod yntau wedi cael ei gyffroi a'i ddigio yn fawr. Gwyddai yn dda nad oedd ei gyn-dadau ef ei hun yn agos cystal, o ran cyfoeth ac urddas cymdeithasol, a chyn-dadau yr hen Ustus ond ni chaniataodd i'w deimlad ei ar- wain i ddweyd dim anfoesgar wrth yr hen fon- eddwr. Ei unig sylw ydoedd, "Mae ymddygiad eich mab y fath, Sgweiar Tomkins, • nad alia i ddim ei gymeradwyo sut yn y byd. Gvda golwg "Ymddygiad wir!" ebai'r hen wr, yn fawr ei gyffro, "ai chwi sy'n siarad am ymddygiad, Syr Thomas Beth am eich ymddygiad cliwi eich liunan I Beth fu hwnw, tybed? Beth, hefyd, ond testyn gwawd a chrechwen i'r holl sir Beth os ydyw Fred wedi bod: dipyn yn wyllt'( Nid ydyw eto, beth bynag, wedi bod yn is ei yDl: ddygiad nag y buoch chwi eich hun, syr! Nt chlywais i erioed ei fod wedi syrthio mewn cariad a'r ewe acw nac ag unrhyw un arall o'r morwynion. Ymddygiad wir! efallai ei fod wedi dilyn yr esiampl a roddasoch chwi eich hun iddo, ond nid oedd gan Fred na phriod na merched wedi tyfu i fyny i gael eu poeni oher- wydd ei ymddygiad. Meddyliwch am y pethaU
----MEROH SIMON Y ..SAER -
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
y'mlaen o hyn allan. 'Rydw i 'n dawelach 'y meddwl hedeyw, Stewart, a neiff bygythion mo r tro 'rwan. A mi welsoch Syr Thomas heddyw bcre, ai doi Wei, wel, mor gyfnewidiol Y',1Í dymon Ddoe, ddiweddaf, 'r anionodd Syr Thomas ei was yma i ddeyd na wiw i chi byth edrach arno io eto. 1 dw, siwr; mi rydw In cotio'r peth yn dda, ae yn coiio mor gynddeiriog o ddig oeddach chi pan. glywsOIch chi'r peth. JLiawer gwaith y deydis i ma fel hyn y bydcia petha n siwr o droi, a. dyma. 'ngair i wedi dwad yn wir 'rwan. Dowch, gadevvcii i Miss Fuw fyn'd adre. Am dana i i' hun, 'does dim llawer o daro. Dydw i ddim. y peth oeddwn i un tro, weiwch chI." Llygadrythai Stewart ar Mary fel pe'n methu coeiio 'r hyn a giywai. iNi fu arno erioed gymaint 01 hoin ag ar y mynydau iiyny. JNi wyddai beth na sut i'w hateb. ee na fuasai neb yno ond Mary ac yntau a'r gwaedgi, mae 'n dra sicr mai en tharo a wnaethai y ilwfrgi didosturi. Und nid oedd wiw iddo geisio gwneyd hyny yn ngwydd Gwenith IJuw. Jfenderlynodd, gan hyny, wneyd yn ysgafn o'r peth. "Ha! ha! ha! rhowch enw drwg ar gi a chrogweh o—dyna ffordd y byd ma," ebai el, yn bur ddidaro. "Dowch, dowch; gadewck i mi gaei rhwbeth i'w fyta, a chi gewch wel'd y Barwnig yn bur fuan, ac ereili, hefyd, wyracii, 'rydach chi'n mheli o iod yn 'u disgwyl. Man cida gen i'ch ciywad chi'n siarad mor naturioi, Mary, unwaith eto. iv wan, tasa Syr Thomas yn dwad i mewn yma'r foment ma ac yn rhoi'r arian i mi at brynu Simon Puw o'r jel cyn y nos, mor wirion y basech chi dwy'n edrach am f amheu i! Wei! wel! rhai iawn ydach chi'r merched ma am amheu 1 Ond mi rydw i wedi gneyd 'ngore glas dros Simon Puw, Gwenith, a mi rydw i wedi gweFd 'ch mam, hefyd, gyna, a dangos iddi hi sut ma petha'n seiyil. A mi ellwch fyn'd allan y foment yma i holi. Ond, cofiwch, mi all Syr Thomas ddwad yma unrhyw fynyd efo'r arian sydd i brynu 'ch tad allan, ac os na fyddwch chi yma, yn ei ol 'r aiff o, reit siwr, a'r arian yn 'i boced." A chan ddweyd hyn, tafiodd y keeper y drws yn agored, led y pen, ac aeth allan gan gymeryd arno fyned i/ edrych a welai efe y barwnig yn dyfod. Filen cyfrwys i'w ryfeddu oedd Stewart- llawer mwy ieily na Fred Tomkins. Gwelai fod son am yr arian at brynu ei thad o'r jel, a'i waith yn rhoddi cyiieusdra i'r ddwy ddynes ddianc, os dewisent, wedi gwneyd argraph ffafriol iawn ar Gwenith. A dyna'r gwir, hefyd. Yn niniweidrwydd ei chalon teimlai hi y gallai fod yn amheu Stewart ar gam y tro hwn, ond meddwl am foddiOln. i ryddhau ei thad oedd udhaf yn ei meddwl. Gan hyny, ni chynnygiodd symud a'r He, gan hyderu fod y stori am Syr Thomas a'r arian yn wir. A dyfnhawyd yr argraph hon pan ddychwelodd y keeper i'r ty gan ddyweyd v rhaid fod y barwnig wedi myned i weled yr Ustus Tomkins yn yr achos ac yn enwedig pan ddywedai wrthi sut yr oedd ei mam, sut yr oedd hi'n edrych, ac y buasai ef (Stewart) wedi dyfod ag un o'i brodyr bach i fyny efo fo i Fod Unig y boreu hwnw onibai fod y ffyrdd yn fudran iawn ar ol y storm. "Ae am Bob Ffowc," ychwanegai'r keeper, "rydw i wedi gneyd tro iawn ag ynta 'r un pryd, a mi ddaw o a'ch tad allan efo'u gilydd, welwch chi." Diolchodd Gwenith iddo yn ddiffuant, ga.n gredu y cwbl a ddywedai. A rhaid ychwanegu ei bod yn hapus ddigon yn disgwyl dyfodiad y barwnig. Ond pan y cerddodd y dydd yn mhell, a chysgodion y DOS yn dechreu taflu eu mantelli tywyll dros fryn a dol, dechreuodd Gwenith an- esmwytho ac ail-d dechreuodd amheu. "Ddaw yma neb yma, bellach," sylwai hi, "a rhaid i mi fod gartref heno." "Rhoswch dipyn bach yn hwy," oedd ateb y keeper, "ac wed'yn, os na ddaw o, mi ddo i i'ch danlon chi i ben y Ion." Erbyn hyn, yr oedd hi'n gyru ar naw o'r gloch. Gan gredu fod Gwenith ar gychwyn, rhedodd Mary Morris i'r ilufft i nol cadach i'w roddi'n fenthyg i'w chyfaill am ei gwddf. Ar hyny, wele Stewart yn ei chaniyn, ac yn gwneyd drws ei hystafeli yn iiast oddiallan. Yna, dychwel- odd i'r 'gegin a liwyddodd i gael gan Gwenith gymeryd tamaid bach cyn ymadael, eithr mynyd neu ddau a gymerodd hi i wneyd hyny. "A 'rwan, mi gychwyna i," ebai Gwenith, ac aeth at waelod y grisiau i ddyweyd "nos dawch" wrth Mary Morris. "Ewch i fyny ati hi," meddai Stewart, ac felly y gwnaeth Gwenith; ond er ei dirfawr ddychryn gwelodd fod drws yr ystafell wedi ei sicrhau oddiallan. Fidaohiodd y gwir i'w meddwl ar amrantiad—yr oedd y keeper wedi ei thwyllo unwaith yn rhagor. Giywai ef, hefyd, yn cloi drws y ty ac yn ei folltio. Rhuthrodd yn ei hoi i ltiwr y grisiau yn fawr ei chynhwrf, oblegid caniyddai y sefyllfa ar unwaith—ei chyfe-illes yn gloedig, y nos wedi dyfod, a hithau ar ei phen ei hun gyda'r keeper ellyllaidd Yn ffodus, nid oedd y nos eto mor dywyll fel nad allai weled o'i hamgylch. Cyfar- fyddodd Stewart rhwng trothwy y gegin fawr a gwaelod y grisiau, ac yma bu yn ymdrechfa galed —Gwenith yn ceisio myned rhagddi a'r keeper yn amcanu ei gwthio'n nol. Nid awn i ddar- lunio'r olygfa boenus; digon yw dweyd ei fod ef wedi llwyddo, er gwroled oedd Gwenith, i gael gafael tyn yn ei garddynau, canys yr oedd ei wyneb yn gwaedu yn dost gan ddangos yn amlwg fod gwinedd y ferch wedi cymeryd rhan effeithiol yn y "struggle." Ond yr oedd Merch y Saer yn prysur wanhau, a bron ar lesmeirio pan y ciywid dulio trwm ar ddrws y ty. Ar y foment hono, collodd Gwenith, druan, y dydd ac ymollyngodd ar lawr heb wybod y lleiaf dim oddiwrthi ei hun. Dyna ddulio trymach fyth ar y drws, ac oher- wydd euogrwydd cydwybod sy'n gwneyd llyfrgi pob amser o lawer dewrach dyn na Stewart, yn nghyda sydynrwydd y cnocio annisgwyl- iadwy, brawychodd y keeper yn fawr; gollyng- odd ei afael ar Gwenith, ac aeth at y drws, a chyda 'i fod yn gwneyd hyny, wele ddynes yn rhutbro i fewn a,'i "gwynt yn ei dyrnau," er gwaethaf y ci a'i chwyrnu, a'r gwn oedd yn ei gwynebu. "Mrs Hywel Huws gwaeddai'r keeper mewn syndod dirfawr; "be gebyst ddaeth a chi yma, ac ar yr adeg yma o'r nos, hefyd ?" "Dowch i lawr acw, 'rwan, Mr Stewart bach," atebai Mrs Huws,yn fawr ei chynhwrf "dowch 'rwan, os medrwch chi sut yn y byd." "Be di'r mater, ddynes 1" "Hywel Huws a fiima wedi cael 'row' ddych- rynllyd, a, mae o wedi 'nhroi i drosv drws, a'r cwbwl i gyd yn ngliylch y dderwen hono—y' mhell y bo coed, me,d,da fi, os rhaid cael helynt fel hyn efo nhw—a'r cwbwl i gyd am i chi ddeyd heddyw bore, medda fo, bod chi wedi clywed rhvwbeth ddeydis i wrth wraig Ned Lewis, y cwnstabl, ac a ddeydodd hono wrth 'i gwr, ac a ddeydodd hwnw wed'yn yn y Bedol, ac a ddeydodd rheiny drachefn wrthach chitha. Dowch i lawr acw, wir, Mr Stewart, i dreio setlo petha, os medrwch chi, sut yn y byd-ond, gwarchod ni pwy sy acw yn y gegin ar lawr fel corph ? A be fuoch chi 'n neyd, Mr Stewart, a'ch gwyneb yn gwaedu fel machyn ?".