Y Tyst Cymreig

AT ETHOLWYll MEETHYR, Y FAEKOR AC ABERDAR. ANWYL GYDWLADW-YRI-Goddefwch i mi eich A cyfarch fel hyn, yn hytrach nag yn y dull mwy ffurfiol sydd yn gyffredin ar achlysuron fel yr un presenol. Mae yn agos blwyddyn bellach er pan glywais gyn- taf fod cyfarfodydd. cyhoeddus wedi eu cynal yn Mer- thyr ac Aberdar, a hyny mewn dull hollol wirfoddol, hebun awgrym oddiwrthyf fi, pan y mabwysiadwyd penderfyniadau eu bod yn fy nghyfrif yn gymhwys i gynrychioli eich Bwrdeisdref yn y Senedd. Yn fuan ar ol hyny, cyflwynwyd y penderfyniadau hyn i mi trwy ddywlaw boneddigion parchus o'r ddwy dref, yn nghyda gwahoddiad am i mi ddyfod.i'r maes fel ym geisydd yn yr etholiad nesaf; ond er fy mod yn; teimlo y fath gais yn anrhydedd mawr, nj chydsyniais lu ag ef yn frysiog. Cyn dyfod i benderfyniad, yr oedd- wn yn awyddus i chwi, cael cyneusdra cynawn i'm gweled a'm clywed, ac i ffurfio barn am ty ngolyg- iadau gwladyddol. Felly ymwelais a chwi yn yr Hydref, ac mewn pump o gyfarfodydd cyhoeddus gwnaethym fy ngoraf i osod ger eich bron, mewn modd hollol eglur, fy ligolygiadau ar y prif bynciau sydd o, fliien Ilygaid y wlad. c Nis gallasai dim fod yn fwy caredig a chroesawus na'r derbyniad a gefais genych, na dim yn fwy unol a brwdfrydig na'r gymeradwyaeth a roddasoch i'r syniadau a fynegais ar yr achlysur hwnw. Deall- wyf fod llaweroedd o honoch wedi dangos eich cy- meradwyaeth mewn modd mwy penderfynol fyth trwy gofnodi eich addewidion i roddi i mi eich pleid- lais yn amser pwysig yr etholiad. Mae yr amser pwysig hwnw yn bresenol wrth y drws; ac yn unol a'r ymrwymiad a roddais yn nghyfarfod Dowlais, cynygiwyf fy hun yn awr i chwi fel ymgeisydd, gan alw amoch,chwithau, fy nghydwladwyr, i gyflawni y penderfyniadau a'r addewidion, ar bwys pa rai y cydsyniais a'ch cais. Y rheswm neillduol a dueddodd gynifer o honoch i fy newis i fel ymgeisydd oedd hyn,—Fy mod yn Anghydffurfiwr trwyadl, ac yn debyg o fod yn deall a chydymdeimlo ag egwyddorion a dymuniadau y werin fawr yn y fath ardal a hon; felly, i raddau o leiaf, yn gymhwys i gynrychioli bwrdeisdref lle y mae yn agos yrhollboblogaeth yn Anghydffurfwyr. Y mae y symudiad hwn mor bell o fod yn symudiad sectyddol fel y mae, i'r gwrthwyneb, yn wrth sect- yddol i'r eithaf; oblegid eich dyben wrth ddewis Anghydffurfiwr yn ymgeisydd, oedd lluddias un sect dra-arglwyddiaethus i gadw yn ei llaw ei hun holl gynrychiolaeth Cymru, fel y mae wedi gwneyd hyd yn hyn, er fod tair rhan o bedair, o lciaf, o holl drig- olion y Dywysogaeth yn perthynienwadau crefydd- ol ereill;1 pa rai ydynt yn gorfod amddiifyn eu hiawn- derau yn barhaus yn y Senedd, yn erbyn arfreintiau arbenig ag y mae yr un sect hono yn honi hawl i'w mwynhau uwchlaw ac ar draul pob enwad arall. Y mae eich penderfymad ar y pen hwn yn fwy angen- rheidiol yn awr nag erioed o'r blaen, o herwydd y mae yn eithaf eglur mai y pynciau pwysicaf a ddygir o flaen y wlad a'r senedd yn y dyddiau hyn, ydynt bynciau sydd yn dal perthynas uniongyrchol ag egwyddorion Ymneillduaeth. Y mae hyn yn hawlio fod i ymneillduwyr Lloegr a Chymru—y rhai ydynt yn deall y cyfryw bynciau yn well na nemawr o'u cydwladwyr—gael eu dylanwad priodol a chyfiawn yn eu dadleu a'u penderfynu, Mae yn debyg fod llawer o honoch yn cofio gy- maint a ddywedais yn fy areithiau, yn yr Hydref, am yr Eglwys Wyddelig, ac mor benderfynol y mynegais fy marn nad oes ond un dull boddhaol i ymdrin a hi, sef, trwy ei dadgysylltu yn hollol oddi- wrth y llywodraeth. Yn awr, y mae Mr. Gladstone wedi mynegu yr un farn, a'i holl ganlynwyr wedi derbyn y farn hono, ac wedi ei chyhoeddi yn unllais fel yr erthygl bwysicaf yn nghredo wladyddol yr holl blaid ryddfrydig; ond pleidleisiwn i dros y mesur hwn, nid am ei fod wedi dyfod yn fesur plaid, ond am fy mod yn credu, er ys blynyddoedd, ei fod yn fesur cyfiawn. Ar yr holl bynciau sydd yn dwyn perthynas a rhyddid crefyddol, yr wyf yn hawlio, nid goddefiant, ond cydraddoldeb perffaith, gan fy mod yn dal na ddylai un dyn sydd yn ddeiliad ffyddlawn i'r llyw- odraeth, ddyoddef yr anfantais na'r is-racldiacl Ileiaf, gyda golwg ar ei hawliau gwladol, oherwydd ei olygiadau crefyddol. Gan nad yw yn ddichonadwy cyrhaedd y fath gydraddoldeb perffaith tra fyddo unrhyw enwad mewn eysylltiad neillduol a'r wlad- wriaeth, yr wyf o blaid tori yr undeb yn hollol, nid yn unig fel gweithred anhebgorol er sefydlucyfiawn- der gwladol a chymdeithasol, eithr hefyd, er mwyn purdeb a llwyddiant yr eglwys. Gyda'r golygiadau hyn, diangenrhaid yw dweyd fy mod yn barod i bleidleisio yn erbyn pob cyfraith sydd yn gosod Ymneillduwyr mewn sefyllfa waeth neu iselach na'u cyd-ddeiliaid a berthynent i'r Eglwys Sefydledig, trwy eu gorfodi i dalu Treth Eglwys, neu trwy wrthod iddynt yr hawl i fwynhau yn berffaith gydradd ag ereill, holl fanteision y Prif- Ysgolion, a'r Ysgolion Grammadegol, yn nghyda rhydd-ddefnyddiad o'r Mynwentydd Plwyfol; a chyda mwy o fwynhad fyth y rhoddwn fy mhleidlais dros ryddhau crefydd yn hollol oddiwrth ei chysyllt- iad ansantaidd a'r wladwriaeth. Mae yn amIwg yr hawlia y pwngc perthynol i Addysg y Bobl sylw adnewyddol a phryderus oddi- wrth y wlad a'r llywodraeth. Wrth ystyried un- rhyw gynllan ar y testyn hwn, y ddau beth pwysicaf1 i'w cadw mewn golwg, yn fy marn i, ydynt yn gyntaf, i wneuthur yr addysg mor gyffredinol ae mor drwyadl ag sydd ddichonadwy; ac yn ail, i ofalu fod iawnderau cydwybod yn cael eu hamddiffyn hyd yr eithaf. Nid wyf, mewn un modd, yn cyfrif fod yr holl bynciau cysylltiedig a Diwygiad Seneddol wedi eu sefydlu gan y Ddeddf Newydd a basiwyd y flwydd- yn ddiweddaf. Y mae dosbarthiad yr aelodau, gyda golwg ar y boblogaeth, yn parhau yn hollol anghyf- artal ac anfoddhaol. Y mae gofyn taliad personol y trethi fel amod y bleidlais, yn gwneuthur anghyf- iawnder creulawn a'r dosbarth gweithiol, a gwnawn fy ngoreu i gyfnewid neu i ddiddymu y gyfraith orthrymus hon. Yr wyf yn fwy penderfynol nag y bum erioed dros gael y TUGEL (ballot) fel amddiffynydd i'r etholwyr; oblegid, hebddo, yrwyf yn eithaf sier na fydd eang- iad yr etholfraint ond eangiad ar gyfleusdra i ym- arfer trais a gorthrwm, a phob math o ddylanwad annheg mewn llawer rhan o'r wlad. Y mae llawer o bethau mewn cysylltiad a'r wein- yddiaeth ac a'r gyfraith wladol yn galw yn uehel am sylw a gwelliant. Yr wyf, yn enwedig, yn ys- tyried fod rhai cyfreithiau yn gwasgu yn galed ar y dosbarthiadau gweithiol, trwy eu gosod mewn sefyll- fa anghyfartal a'u meistriaid gyda golwg ar amodau gwaith, a thrwy daflu rhwystrau ar eu ffordd i ym- uno a'u gilydd yn heddychol er amddiffyn eu hiawnderau. Ymdrechwn a'm hoi egni i wneyd lleihad mawr yn nhraul y Ilywoclraeth, yn enwedig y draul ar y sefydliadau milwrol, yr hon sydd yn awr, nid yn unig yn anferthol o ran y swm, ond yn cael ei thra- fod yn y fath fodd fel ag i beri y gwastraff mwyaf anesgusodol ar arian y wlad. Ystyriwyf fod. ymddygiad prif Lywodraethau iTIwrop yn ymarfogi yn erbyn eu gilydd yn warad- wydd i'n hoes; a dymunwn yn fawr gynhorthwyo rhyw gynllun er dwyn y Llywodraethau hyn i gy- tuno a'u gilydd i benderfynu pob ymrafael trwy gyflafareddiad, neu trwy sefydlu llysoedd a chyf- reithiau i farnu rhwng teyrnasoedd, fel y gwneir rhwng gwr a gwr, ac er lleihau ar yr un pryd, ac mewn cydgordiad a'u gilydd, ybyddinoedd anferth-

ol trwy ba rai y maent yn dyrysu cyllid eu teyrnas- oedd, yh beichio eu deiliaid a threthi sy bron yn annyoddefol, ao yn peri fod heddwoh y gwledydd mewn perygl beunyddiol. Myn rhai eich gwaradwyddo chwi a minau trwy amneidio nad oedd y cwbl a gymerodd le yn yr Hydref ond rhith a swn i gyd—nad oeddych mewn difrif pan yn rlioddi i mi y fath dderbyniad croesaw- us a'r fath addewidion caredig, ac y bydd i chwi, pan ddel dydd y prawf, fy, ngadael i, a ffoi. Yr ydwyf yn gwrthod a'm holl galon yfath gabldraeth yn erbyn fy nghydwladwyr. Credwyf yn ddiysgog yn ngeirwiredd eich addewidion, a pbexiderfynwyf ,r,oddi cyfleusdra i chwi ymladd y frwydr hon hyd y diwedd; oblegid brwydr ydyw, nid er fy anrhydedd Ic i, ond er eich rhyddid, eich urddas, a'ch annibyn- rwydd chwi eich hunain. Ydwyf, fy Nghydwladwyr, Eich ffyddlawn Was, HENRY RICHARD.

AT ETHOLWYR DINAS A SWYDD BRISTOL. FONEDDIGION,-Nid fyw yn angenrheidiol, yr -L wyf yn gobeithio, am ychydig o wythnosau i ddyfod, i ni ymollwng i gynhyrfiadau ymdrechfa boli- ticaidd; ond yr wyf yn teimlo ei bod yn ddyledus i'm cyfeillion yn eich dinas i'ch sicrhau, yn unol a'u cais adnewyddol, ac fel iawn am yr ymrwymiad a wneu. thum pan gyfarfyddais chwi ddiweddaf, y byddaf yn barod, mewn cyssylltiad a'ch aelod oedranus Mr. Berkeley, i erfyn oich ewyllys da yn yr Etholiad dyfodol. Yr wyf yn eich llongyfareh chwi a fy hunan oblegid yr ychwanegiad sydd wedi cael ei wneud at eich nifer, ac yn teimlo yn hyderus y bydd yr estyniad yma yn yr etholfraint, yr hwn yr wyf bob amser wedi bleidio, yn foddion j roddi cryfder a diogelwch ychwanegol i'r egwyddorion mawrion hyny yr ydym oil yn goleddu yn gyffredinol. Yr wyf, fel o'r bla,en, yn barod i roddi fy nghynnor- thwy annibynol a ffyddlawn i bolicy Mr Gladstone. Gyda golwg ar yr Eglwys Wyddelig, y mae ei gynljun ef o ddadgyssylltiad a dadwaddoliad, yn fy mam i, yn angenrheidiol er llywodraethiad yr Iwerddon—nid fel gwlad orchfygedig, ond fel chwaer-wlad—yn hir wedi ei dieithrio gan sarhad ac anhegwch, ond yn awr i gael ei darostwng trwy gyfiawnder a chymmodiad. Fel Protestant difrifol a thrwyadl, yr wyf yn argyhoedd- edig na fydd i Brotestaniaeth gael ei wanhau, ond yn hytrach ei gryfhau, trwy symmudiad yr hyn sydd yn gof-golofn o drais ac anhegwch a'r deyrnas Wyddelig, Bydd i'r cynygiad gan y Llywodraeth i I wastadhaii' pethau trwy waddoliad pob ffurf o grefydd, dderbyn fy ngwrthwynebiad mwyaf penderfynol. Nis gallaf weled un angenrheidrwydd am gostau cynyddol yLlywodraeth bresenol, gan rwystro y lleihad hwnw yn meichiau y bobl ag y mae gan y wlad ber- ffaith ryddid i hawlio. Nid yw yr hen gri—' Heddwch, Cynildeb, a Diwygiad,' gyda ni, wedi colli ei ystyr. Fe rydd hyfrydwch i mi, a bydd yn ddyledswydd arnaf, roddi amser a sylw i'r cwestiynau hyny sydd raid ddyfod o flaen y Parliament nesaf, megis addysg, cyssylltiadau arian a llafur, anghyfartaleddau a diffyg- ion y Mesur Diwygiadol, dosbarthiad mwy eyfiaw-n yr eisteddleoedd, y tugel, y ddeddf-fethdaliadol, yn gystal a phob mesur arall a.all fod yn dwyn cyssylltiad a'ch cymmydogaeth chwi. Ar y pyngciau yma, ac eraill, bydd yn llawen genyf gydymgynghori a chwi, o dro i dro, a chyn yr Etholiad yr wyf yn gobeithio cael llawer o gyfleusderau i'ch cyfarfod. Yn y cyfamser, yr wyf yn ymddiried yn hyderus ar gydweithrediad personol, difrifol, a digrilio yn ol, pob aelod o'r dosbarth Rhyddfrydol yn Bristol. Ydwyf, Foneddigion, Yr eiddoch yn ffyddlawn, SAMUEL MORLEY. Llundain, Awst 17,1868. AT ETHOLWYR RHYDD AC ANNI- BYNOL BWRDEISDREFI CONWY, CARNARFON, BANGOR, PWLLHELI, CRICCIETH, A NEFYN. FY NGHYD-FWRDEISDREFWYR,— ER pan anerchais chwi ddiweddaf, er cynnyg fy hun eto fel ymgeisydd am eich pleidleisiau ar ddiddymiad y Parliament presenol, yr wyf wedi ym- weled i'r holl fwrdeisdrefi, yn mhob un o ba rai y der- byniwyd fi yn y dull mwyaf croesawgar. Y mae yn dda genyf weled fod fy ymddygiad a'm gwasanaeth am yr amser maith y bum yn eich cynnrychioli yn cael eu gwerthfawrogi; ac er fod yn anmhossibl i mi ddys- gwyl cymmeradwyaeth pawb o honoch, eto y mae y nifer fwyaf o lawer yn cymmeradwyo, a gallaf yn ddiogel ddysgwyl y bydd i fy nghyfeillion, os bydd eisieu, ymgasglu o'm cwmpas a'm gosod eto yn y sefyllfa anrhydeddus ag wyf wedi hir lenwi fel eu cyn- nrychiolydd yn y Parliament newydd. Yn wahanol i fy ngwrthwynebydd, nid oes genyf unrhyw egwyddorion newyddion i'w dwyn yn mlaen neu eu hegluro; yr wyf wedi esbonio yn ddidwyll y seiliau ar ba rai yr wyf yn ceisio eich cefnogaeth; y cwrs hwnw a fydd i mi ei ddilyn yn ddiwyrni; ac os etholir fi fel eich cynnrychiolydd, bydd i mi gefnogi gwladlywiaeth Mr. Gladstone, yr hwn, yn fy marn ostyngedig i, a ddiogela les a llwyddiant y deyrnas rydd a deallus hon. Ydwyf, eich gwasanaethydd ufudd a rhwymedig, WILLIAM BULKELEY HUGHES. Plas Coch, Mon, Medi 9fed, 1868. OXTON & OO.'S SEWING MACHINES, for DRESSMAKERS 0 & TAILORS, with stand, Y,6 5s. OXTON'S HAND LOCK-STITCH, £ 4. The 0 best and cheapest. OXTON'S REPAIRING MACHINES, for U REPAIRING OLD BOOTS, £ 10 10s. complete. WILCOX & GIBBS—NOISELESS FAMILY SEWING MACHINE, from £ 7 5s. Can be used by hand and foot. OXTON & Co., 122, BOLD STREET, LIVERPOOL, Importers and Exporters of ALL KINDS OF SEWING MACHINES, NEEDLES, SPRINGS, THEADS, FOR ALL MACHINES. MACHINES REPAIRED. AGENTS WANTED. (53 A I S A R W E R T H DYMUNWYF hysbysu Adeiladwyr, Masnach- wyr, ae eraill, a ddefnyddiant Ais, fod genyf yn wastad Stock dda ar law yn un o'r lleoedd mwyaf cyfleusat Stations y Rheilffyrdd, i'w hanfon i bob man. Pris rhai 4 troedfedd 13s. y fit Eto 3 eto us. y fil. Cyfeirier at DAVID ROBERTS, 14, Victoria Road, Tranmere Park, Birkenhead. (Gynt o 41 Great Howard St., Liverpool.) AT EIN GOHEBWYR A',N DARLLENWYE. Y Drysorfa Ddau-Ctafl-Mltoyddol.—Yn. lie Haner sir Aberteifi, 700p. darllener 'Hauen, sir Aber- teifi, 7p.' Rhyddfrydwr geirwir a Silas.—Y ddau yn rhy ddi- ddiweddar i'r rhifyn, hwn. Newyddion yn unig ellir gyhoeddi Mawrth a Mercher. J. Edwards.—Yr oedd un arall wedi anfoii yrhanes, a hwnw wedi ei osod. E. M.—Cewch eglurhad ar eich ymoyfniiad yn y rhifyn yn y hwn. Barcud, Quid pro Quo.—Deuwch yn eich tro. Amicus, y Clust a'rPin.-Yr oeddym wedi ein llwytho a ne- wyddion, fel y gorfodwyd ni i gau allan. agos bob peth a ddaeth yma ddydd Mercher. Cymmerwyd rhyddid i osod Bro i mewn heb. ei arrfon i Fantol Gol. y Farddoniaeth. Mae ambell tyi ynmhob ,dos barth'heb fod dan um'hyw ddeddf. GOLYGFA YN I COMERAI OPSA MECTJUA.' O'r fath Olygfa. Sydd yn Comera Opsa Mecura, Gweld y bobl yn cerdded drwy yr heolydd Trwy y dre o ben bwy gilydd Pelly yr oeddynt yn aiiych yn smala Oddi fewn i'r Mecura Cwel'd y defaid yn y caiia IV gwartfieg hefyd alr eyffyla Y cerbyda yn myn'd a dwad Y rhain hefyd oedd i'w gwelad Y dre ar taiau Y mwg yn dod o'r simddeuau Y llonga ar agerlonga Yn teithio trwy Afon Menai O! r fath hardd olygfa^. Sydd o fewn i'r Mecura Mawr oedd dyfais Davies Am gael He mor hwyluB >: Nid oes ond dwy geiniog Am weld yr olyg-fa ardderchog Pob man o gwmpas Sydd i weld yna ar y canfas Cadarn gastell a'i dyrau Yn ysplenydd yn ddiamau Yr haul a'i belderau By'n mynd i lawr dan gaera Y mynyddau ar bryniau Ar holl ochreu Gweld y merchaid yn taenu dilladau Ar y drain ac ar y cloddiau Lie iach a hynod Sydd ar ben Twtill i'w ganfod Gweld yr haul yn codi yn fora Ac yn gweithio trwy r maith oria Ac yno rhoi ei fawr ola Heb ffino ar ei siwrna Prystned pobl o bob partha Gan weld synod o olygfa. Yr enwog Fardd BRo OWALIA. Parch. II. Hughes. Eisteddfod Gadeiriol Bethesda, Llythyr Cymraes o Ganaan—Yn ein nesaf. Sambo'r Ogof Ddu, Sawelfryn—Yn rhy ddiweddar. 6^" Trwy ryw amryfusedd, gadawyd gweithrediadau yr Un- deb Cynnulleidfaol am ddydd Mercher. Khoddwn sylwedd y dadleuon ar bapurau y diwrnod hWnw yn ein nesaf. Cyfeirier y Gohebiaethau oll-To the Editors of the TYST CYM- REIG, 19, Okapel Walks, South Castle Street, Liverpool. I

YR WYTHNOS. MAE y newyddion sydd yn ein cyrhaedd o America am lwyddiant y blaid Ryddfrydig yn galonog iawn. Prin yr ydym yn eael hamdden, gan brysurdeb yr etholiadau yn ein gwlad ei hunain, i dalu ond ychy- dig sylw i achosion gwledydd eraill. Dan amgylch- iadau cyffredin, buasai yr ymgyrch bwysig sydd yn myned yn miaen yn yr Unol Dalaethau rhwng y Republicaniaid a'r Democratiaid yn tynu sylw holl gyfeillion rhyddid trwy y deyrnas hon; ond ar hyn o bryd y mae tynged ein gwlad ein hun mor agos at ein meddwl fel mai o'r braidd yr ydymyn cael ham- dden i feddwl am unman arall. Pa fodd bynag, y mae y prawf sydd wedi ei wneyd yn rhai o'r tal- aethau pwysicaf yn peri i ni deimlo yn gwbl hyder- us am ddychweliad Grant a Colfax. Mae llwydd- iant gwir garwyr rhyddid yn y Gorllewin, a thynged dyfodol y wlad fawr eang, yn troi i raddau mawr ar yr hyn a wneir yr ail ddydd Mawrth o'r mis nesaf. Os ydyw hawliau y Negro i gael eu hamddiffyn- ysbryd y gwrthryfel i gael ei lwyr ddarostwng-y rhwyg ofnadwy a wnaed i gael ei gwbl gyfanu- hyder ac ymddiried gwladol a masnachol i gael ei adfer-a heddwchi gael ei sefydlu ar egwyddorion diogel a pharhaol—rhaid ethol Grant i'r arlywydd- iaeth a Colfax i'r islywyddiaeth; ac yr ydym yn cwbl gredu y gwna yr Americaniaid eu dyledswydd yn yr argyfwng pwysig hwn. Yn Spaen y mae pethau hyd yma yn ymddangos yn ffafriol iawn. Mae y frenhines wedi ymadael, heb hiraeth am dani. Ysgydwyd o'r diwedd yr olaf o'r Bourboniaid oddiar orseddau Ewrop. Buont yn hir yn bla ae yn felldith i'r byd, ond bellach y maent wedi eu bwrw ymaith, wreiddyn a changen, a'u bwrw ymaith, ni a obeithiwn, yn anadferol, mor belled ag y mae a fyno a'u gallu gwladol. Yr oedd fod y fath gymeriad ysgeler a brenhines Spaen yn eistedd ar unrhyw orsedd yn Ewrop yn warth i'r oes yr ydym yn byw ynddi. Corffolai ynddi ei hun bob peth sydd yn ffiaidd ac yn ddrygionus, ac yr oedd ei hanadl wenwynig yn angau i blanhigion tyner rhinwedd a rhyddid trwy yr holl amgylch- oedd. Wedi ei diorseddiad y mae rhyddid gwladol a chrefyddol gwedi ei gyhoeddi, a'r drysau yn agored i wasgaru Gair y Bywyd. Hyderwn nad esgyna cwmwl i dduo awyr gwlad sydd ar hyn o bryd yn edrych mor ddysglaer. Mae anerchiadau arweinyddion y ddwy blaid yn y deyrnas hon er's dyddiau bellach ger bron y cy- hoedd, ac y mae yr anerchiadau yn wir yn ddelw y ddau ddyn sydd yn sefyll am arweinyddiad y deyrnas. Fel y mae Disraeli, felly y mae ei an- erchiad. Mae wedi ei llunio yn gyfrwys, a'i gwisgo ag ymadroddion amwys ac anmhenodol, fel nas gall neb ddyweyd gyda sicrwydd pa beth y mae yn ei feddwl. Mae yn wir ei bod, fel cyfansoddiad, yn gywrain a medrus iawn ond wedi y dywedir hyny y mae y cwbl ellir ddyweyd am dani wedi ei ddy- weyd. Darnguddia ei feddyliau dan blygion o iaith flodeuog a brawddegau coeth. Hawdd deall mai cuddio ei hun yw ei bwnc mawr. Am anerchiad Gladstone, nis gellir camsynied ei feddwl. Traetha ei syniadau yn glir a dihoced, mewn iaith dryloyw fel y grisial. Mae ganddo ei egwyddorion, wrth y rhai y saif, ac y mae yn eu datguddio heb betrus- der, ac wrth y rhai hyn y mae yn penderfynu ffurfio ei wladlywiaeth. Mae yn iechyd i ysbrydd ddarllen ei anerchiad teg, clir, gonest, a diaIll ef, ar ol chwilio yn ofer trwy holl anerchiad rwys, cwmpasog, ystrywgar. Disraeli am ry^ tebyg i gynllun, yn ol pa un y bwriada weit Mae y wlad yn awr at ei dewisiad pa un a g' harwain gan Disraeli i gorsydd, a awnogy siglenydd niwliog ac afiachus Toriaeth, neu f ddilyn camrau dpeth a diogel Gladstone i fP? oedd a bryniau iachusol Rhyddfrydiaeth, i 7^ awelon balmaidd, a mwynhau y golygfeydd a y galon. Yr wythnos ddiweddaf claclblygOa4 Gladstone y faner ger bron ei etholwyr yn y rhan orllewinol o swydd Lancaster. Traddododd are, ardderchog yn Warrington, Liverpool, a eraill. Yr oedd yr araeth a draddododd yn Li, a pool, nos Fercher, yn un o'r pethau egluraf a c a draddododd erioed. Profodd tu hwnt i bob mai mesur y blaid ryddfrydig ydyw ysgrif y iad; ac mai yr unig adran ynddo y gall y ei hawlio ydyw adran taliad y trethi yn bers Y maent wedi arfer pob dichell i daflu cyfrifo yr adran wrthwynebus ac anghyfiawn ymaat Gladstone a'i blaid. Ond profodd Mr. Gl moramlwg a'r haul i bawb a fyno weled, mai g\f. y Toriaid yn hollol oedd rhoddi a chadw yr yna i mewn. Rhoddasant i fynu bob peth aratfij welsant fod yn rhaid iddynt; ond ymddeno- yn sicr oddiwrth eu holl ymddygiadau, y buasi well ganddynt daflu y mesur diwygiadol dO bwrdd yn lan nag ildio y pwnc yna. Glyn wrtho, ac ni fynasent ollwng eu gafael o hon0, j phwy o'r Toriaid yn awr, sydd yn addaw os dychn ir hwy, y gwnant eu goreu i symud o'r meflO'-J adran wrthwynebus yna? Gwyddent ylld J drwy ei gadw i mewn, i gadw miloedd o'r dosb gweithiol allan o'r hawl i bleidleisio; ac y II1ØØ { ormeswyr bob amser ofn barn rydd y bobl. I .Mae yr adroddiadau a welir yn ein coloto heddyw, yn dangos fod yr etholiadau Cymreig- 0 obeithiol iawn. Gwelwn fod Mr. Clark, Do\f!ØJ wedi amlygu ei fwriad i bleidleisio dros Mr. ly Richard. Mae y rhwyg yn myned yn fwy fvq 1 wythnos rhwng Bruce a Fothergill. Bydd yn f. drech galed rhyngddynt; ond yr ydym yn gobeÏ na bydd i ryddfrydwyr Merthyr ac Aberdar e Seneddwr profedig fel Mr. Bruce, am un, a dylf y lleiaf am dano, nad yw eto wedi profi fod un 0 I hwysder neillduol ynddo at fywyd Seneddol. I 1^1 Ar sir Gaernarfon y mae llygaid pawb yn troi I hyn o bryd. Mr. Love Parry oedd yr olaf i'r o'r ymgeiswyr Cymreig; ond ar ol ymddangoø,1 mae yn gweithio a'i holl egni. Mae yn deil^ I barch a chefnogaeth am anturio i'r maes yn er^!| mab y Penrhyn, yr hwn sydd heb hawli gynrycbi j sir o ryddfrydwyr yn y Senedd. Mae cyfarfod 1 wedi eu cynal trwy yr holl wlad yn ei ffafr; aOØØ frwdfrydedd, ni bu erioed y fath frwdfrydedd ogo I ddangosir. Cafodd y datganiad mwyaf croeBa gan weithwyr Arglwydd Penrhyn ei hun.-Adseo y bryniau a'r mynyddoedd gan eu bloeddia^9 | Bydd yr ymdrechfa yn un galed iawn ond y 'o rhagolygon y rhyddfrydwyr yn dra gobeitbi I Maent yn ddigon lluosog i ddychwelyd Mr. 91, J Parry gyda mwyafrif mawr; ac os na ddygir dY' | wadau anheg o rywle i weithio arnynt y lllaent f sicr o wneyd hyny. Dydd ymladd a rhyfel ydr' a rhaid dwyn achos rhyddid a gwirionedd i f-Liddlat I oliaeth. I

ETHOLIAD SIR GAERFYRDDlIf. j Mewn cyfarfod neillduol o wemidogion a U6' I wyr, yn cynwys tua phedwar ugain mewn nif^' j yn perthyn i'r gwahanol enwadau o fewn P0^ f districts Llanelli, Llandilo, Llanymddyfri, a U9" I sawel, yr hwn a gynnaliwyd yn vestry cape^| Methodistiaid, Llandilo, dydd Llun, Hydref 1 I 1868, pasiwyd y penderfyniad canlynol yn liP I frydol I Fod y gynadledd hon yn dymuno galw j dwysaf yr holl weinidogion a'r J bwysigrwydd yr etholiad dyfodol, a I feddyliau yr holl etholwyr y pwysigrwydd I o atteb cydwybod ddcC yn yr ymarferiad o'r I faint; na byddo iddynt gymmeryd eu denu gan I rhyw hudoliaeth, na'u dychrynu gan unrhy^. L I gythiad; eithr eu bod, fel gwladgarwyr Cris^, I ogol, tra yn gweddio ar Dduw ar fod ein I ion yn heddychol, a'n trethwyr yn gyfiawn,' j I peidio rhoddi eu cefnogaeth drwy eu pleidleisi9 I unrhyw ymgeisydd ond y sawl a fyddo yn pleidibte- I yn amddiffyn egwyddorion rhyddid gwladol a C I fyddol." j Taer ddymunir, gan hyny, ar yr etholwyr i I leisio yn unig dros Mr SARTORIS, gan mai efe y-1I I unig ymgeisydd Rhyddfrydig. I Arwyddwyd dros y cyfarfod, I B. D. THomAs, Cadeiryda' I

CYFARFOD YMADAWIAD Y PAROJ!. J D. PRICE. r Nos Lun, Hydref 19eg, cynhaliwyd cyfarfod 10 I nghapel Grove street, Liverpool, ar yr achly9Uf | ymadawiad y Parch. D. Price, gynt 0 Ddinbycht t America. Daeth yno gynnulleidfa led liosog j nghyd. Yr oedd gwaelod y capel eang yn lla^ | llawer ar y gallery. Llywyddwyd gan y Parch* | Rees, D.D. j .it I Darllenwyd cyfran briodol i'r am,,ylchi3 I gweddiwyd yn bwrpasol iawn gan y Parch- | Stephens, Brychgoed. | 'J)JI'" Y Cadeirydd, wrth agor y cyfarfod, a sylwai ead' I ychydig gydag un mlynedd ar ddeg yn ol yr 0 1! I ynt, lawer o honynt, wedi cyfarfod o'r blaen achlysur o ymadawiad Mr Price, a brawd arall bod Samuel Roberts, y tro cyntaf am America. F," I, yn ofni y pryd hyny na welent eu gwynebau & ach; ond cawsant hyny. Yn awr, yr oe Price yh ymadael yr ail waith, ac yr oedd y & olrwydd yn fwy na'r tro o'r blaen na chaent ei wyneb etto. Svlwai y g*wyddent oil mor pharehus oedd Mr Price ganddynt. Buasai y°