Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
NODION 0 DDYFFRYN CLWYD.
NODION 0 DDYFFRYN CLWYD. GAN E. S. Swn cwyno sydd yn mhob man y ffordd yma y dyddiau hyn. Nid yw y tywydd gwlyb yma heb osod ei nod ar ddegau o drigolion y Dyffryn, a'r Influenza sydd yn cael y bai. Yr oedd hen fonwr o Sais yn byw yn yr ardal lle'm magwyd i, yn cadw nifer o weith- wyr, a chymerwyd un o honynt yn sal, pan ddaeth yr Influenza o dan yr enw hwnw i'r wlad yma gyntaf. Nid oedd yr hen frawd hwnw wedi llwyddo i feistroli y gair, a phan aeth at ei feistr i ddweyd yr aehos ei fQd wedi methu do,i at ei waith er's dau ddiwrnod, dywedai, Wir, mistar, yr wyf wedi bod yn Pensyl- vania am ddau ddiwrnod." Dear me," meddai'r meistr, a ti ronndio'n ol yn quick iawn." Wel, Mr. Gol., bum innau yno yn ddiweddar, ond cymerodd i mi yn agos i bythefnos cyn roundio'n cl," a dyna y rheswm i mi fethu gosod fy nodion wrth eu gilydd yr wythnos ddiweddaf. Yr hyn ddywed llawer wrthyf y dyddiau hyn ydyw, nad ydynt yn cofio am y fath wlybaniaeth yr adeg yma o'r flwyddyn. Y mae afon fechan Clwyd yn afon fawr y dyddiau hyn, wedi ymchwyddo dros ei cheu- lanau yn mhell. Y mae genyf yn fy ngardd flodau o flaen y ty yr hyn sydd yn tynu sylw llaweroedd yn ystod y tri mis diweddaf, sef sypyn mwyaf cyfoethog a phrydferth o friallu a welais erioed yn Mai. Nid yn unig y mae y briallu a llygaid y dydd fel pe wedi anghofio eu hamser, ond hefyd yr adar-y maent yn canu mor swynol y boreuau hyn ag y clywais hwynt nemawr erioed ar foreu yn y gwanwyn. Da oedd genyf ddarllen Colofn y Merched am yr wythnos ddiweddaf, a'r ganmoliaeth rydd Gwyneth Vaugban i'r Hume Magazine." Mi gefais ddau o honynt i'm ty y dydd o'r blaen, ac wedi i mi daflu golwg drostynt, gwelais ei fod yn gyboeddiad bychan ardderchog i'w osod yn nwylaw y rhai hyny sydd yn hoffi darllen y Novelettes isel eu chwaeth, er treio codi eu chwaeth at y da, y pur, a'r sylweddol, a'u dwyn yn ol eto at yr Ysgol Sul a'r Beibl.
RUTHUN.
RUTHUN. Prydnawn dydd Jau diweddaf, Ion. 19, claddwyd gweddillion Mrs. Reece, priod y Parch. J. F. Reece, Ficer Llanfwrog, yr hon a fu farw y Sabbath blaen- orol. Dywedir mae hon oedd yr angladd fwyaf a welwyd yma er's llawer blwyddyn, ac fe ddywed hyn yn uchel am ei pharch yn y dref. Claddwyd hi yn nghladdfa Llanfwrog,a gwasanaethwyd gan y Parchn. Bulkely Jones a v. Williams, Llandyrnog. Y prif alarwyr oeddynt y Parch. J. F. Reece, Mri Wynue Reece, Bertran Reece. Gwelwyd yn bresenol Esgob Llanelwy, y Parchn. T. Jones, Llanbedr; J. Fisker, Basil Jones, W. Jenkins, Dafydd Jones (A.), R. Lewis (W.), J. Jones (B.), &c. Wythnos Ddirwestol oedd yr olaf yn y lie uchod, a daeth cynulleidfaoedd lluosog yn nghyd bob nos i Neuadd y Dref. Nos Lun, llywyddwyd gan y Parch. E. Stephen, a siaradwyd gan y Parchn. J. D. Owen (M.O.), Glan Conwy, ac Evan Jones (W.), Dinbych. Nos Fawrtb, llywydd Parch. R. Lewis; siaradwyr, Parcbn E. K. Jones (M C.), Brymbo, ac R. Rob- erts (A.), Rhos Nos Fercher, llywyddwyd gan Miss Hughes, Cor- wen, a siaradwyd gan Mrs J. Davies, Clwtybont, a Mrs Lias Davies, Llangollen. Nos Iau, llywyddwyd gan y Parch. J. James, a siaradwyd gan yParchn.James Charles (A.),Dinbych, a Dafydd Jones (A.), Rhuthyn. Nos Wener,llywyddwyd gan Mr Roberts, Trefnant, a siaradwyd gan y Parch. D. Williams, Llangollen, a Mr Griffiths, Dolgelley. Nos Sadwrn, llywydd Dr, Jones, Rliuthyu; siarad- wyr, y Parchn. R. Ernes Jones, Abermaw, ac R. Lewis, Rhnthyn. Pryduawn Sul am 3 o'r gloch, llywyddwyd gan Mrs Lewis, a siaradwyd gan Mr Winter, Pentrecelyn, a'r Parch. E. J. Williams. Nos Sul, llywyddwyd gan Mr L. G. Thomas, a siar- adwyd gan y Parch. J. Henlyn Owen, Dinmael, a Proff. H. E, Griffith, M.A., Bala. Cafwyd gyfarfnd gweddi am baner awr o flaen pob cyfarfod. Gobeithio y bydd i les mawr i ganlyn y gyfres gyfarfodydd yma. Rhwng 2 a 3 o'r gloch boreu Sadwrn diweddar dal- jwyd 5 o fechgyn bychain tua 14eg oed, wedi tori i fswn i shed yr orsat, ac yn brysur ladratta trngar- o eiddo Siopwyr Rhuthyn, megys Jam, Cod Liver Oil, &c. Dywedir iddynt gael ei siomi yn fawr n yr olaf. Disgwylir gael rliywbeth mwy dymunol Pr archwaith. Gosodwyd yr hogiau direidus yn ddiogel rhwng uriau y carchar i aros eu prawf beddyw (LInn) CbWl gewch eu banes yn mhellach eto, pan y caf y ltlanylion.
DINBYCH.
DINBYCH. Mr David Owen, Star Shop, enilloedd y Tlws aur gwerth 10 dolar, yn Eisteddfod Nadolig Utica, Am- ar ^dernyn barddonol ar Iechyd." Cynon- ff*rdd oedd y Beirniad
Advertising
YIT EISIEU. UACHGEN cryf fel egwyddorwas o Of. at Edwards, Berwyn Works.
CYNGOR PLWYF CORWEN. AT ÕLYGYDD…
CYNGOR PLWYF CORWEN. AT ÕLYGYDD YR "WYTHNOS A'R ERYR." Gyda'ch caniatad, syr, dymunaf alw sylw fy nghyd- drethdalwyr at adroddiad y Cyngor uchod, yr hwn a ymddangosodd yn eich newyddiadur yr iieg cyfisol. Wedi darllen yr adroddiad yn fanwl, gwelwn mai cyflog y Llyfrgellydd gafodd y sylw mwyaf. Deallwn fod y Llyfrgellydd wedi meddwl cael codi yn ei gyflog, a thebyg ei fod yn credu fod hyn yn waith digon hawdd ond, gan na chawsai hyny, ymddi- swyddodd, ac ychydig yn mhellach, gwelwn ei fod wedi ail gynyg am y swydd, ie, a hyny am X8 15s. (yn flaenorol yn gofyn [10), a bod y pwvllgor wedi ei dderbyn. Ond fel y mae yn gysur deall, nid oedd gan y pwyllgor ddigon o awdurdod i'w dderbyn yn gad- arnhaol;-yr oedd yno bwyllgor uwch i eistedd ar eu hoi hwy, sef, aelodau y Cyngor Plwyf, a bu siarad cryf iawn ar y mater gan amryw o'r aelodau, yn en- wedig ein haelodau ni yn Glyndyfrdwy. Dadleuent hwy yn gryf, gan fod un yn cynyg ei gwneud am 8, ond bod rhyw rwystr ar ei fforda, y dylai yr hen Lyfr- gellydd ei gwneud am £S,ond dadleuodd rhai o aelod- au Corwen yn wahanol. Dywedent fori y Llyfrgellydd yn gwneud ei waith i foddlonrwydd, a'r hyn nid ydwyf j yn cydolygu. Nid ydwyf yn credu ei fod yr iawn ddyn i edrych ar ol y Llyfrgell, perthyna iddo anghym- wysderau eglur iawn. Wel. y mae wedi derbyn y swydd unwaith yn rhagor, a hyny trwy aelodau Cor- wen, allaswn dybied, yn benaf, y rhai nad oes gan- ddynt y cydymdeimlad lleiaf a'r trethdalwyr, onide buasent yn gwneud ymgais i arbed 15s. mewn rhyw fodd. Y mae y trethi yn ddigon trymion, a dyled- swydd y Cyngor yw gwneud eu goreu i'w hysgafnhau, a diameu y buasai y 15s. yma yn dod i lanw rhyw wag- le. Ar adeg etholiad, y peth cyntafglywir gynddynt yw eu bod am gadw y trethi i lawr. Ond na siomer chwi yn y dyfodol, drethdalwyr. Nid yw hyn ond trug i gyd,rhywbetb yw er ca'el eich pleidlais, ac yn arbenig cedwch mewn cof y rhai hyny sydd mor du- eddol i wario eich arian i gadw segurwyr trefol. Bydd etholiad yn cymeryd lie eto cyn bo hir. Feallai y bydd gan rhyw drethdalwr arall air ar hyn eto. Yr eiddoch, Glyndyfrdwy. TRETHDALWR.
GLAN'RAFON, LLA WRBETTWS.
GLAN'RAFON, LLA WRBETTWS. MR. GOL.,—Ymddangosodd rhyw ysgrif fechan yn y Seren am Ion. 14, o dan y penawd uchod. Ym- ddengys ei bod wedi gwneud i lawer un siarad a cholli amser yn ei chylch, gan mai fy hunan ydyw y tenant drwg a fu yn rhwystr i'r Ffair Auction gael ei chatio yn mlaen, gan y ddau neu dri Guardians oedd wedi hwylio yn mlaen. Mae genyf ddigon o reswm dros wneud hyn, ex nid heb fy ngholleclu yr ydwyf yn yr achos hwn. A dymunaf alw sylw pob ttethdalwr yn y plwyf (a phawb arall sydd yn cymeryd dyddordeb yn yr achos poenus yma), mai hoilol groes i bob trefn mewn Kwlad wareiddiedig ydyw ceisio dyrysu byw- ioliaeth gwraig weddw, a'i chymeriad dilychwin, a gallat voddi her i unrhyw ddynes yn yr ardal yma, a llawer o arditloedd eraill, nas gallant ddod i fyny a mi yn fy ngallu fel manar/eress, ac nis gwaeth genyf pa beth a gymeraf o dan sylw yn gyflredin,-ond am ym- yryd a materion cymydogion ac enllib, nis gallaf ei oddef. Gwn yn dda iawn fod gelynion i mi—mae yn cael ei ddweyd fod llythyrau dienw, ddau neu dri wedi eu hanfon i'r Board of Guardians. Addefodd 1\1 ri. vV. Richards ac Edward Jones fod dau wedi bod gyda hwy yn ceisio ganddynt wnend sylw ohonof. Cefais lytbyr ddoe oddiwrth Mr. J. R. Jones, Plasdeon, sef, Clerk y Board, yn sicrhau na dderbynid yr un llvthyr i'r perwyl yna. ()s dewisa unrhyw un ddod yma, gallaf, feallai, roddi ychydig eglurhad iddynt ar y dyryswch helbulus hwn, a thrwy hyny y gallaf fidau gael tawelvvch i gario fyamcanion yn mlaen yn gys- urus. Trwy fy mod yn deall fod ar eraill eisiau y ty yma (er na fu'm ar ol am rent o wl)]), nac am o gwbl tua 30 mlynedd fe) tenant parchus mewn ileoedd eraill. (iallaf sicrhau fy mod yn derbyn oddiar law y Gwarch- eidwaid, y camwri mwyaf a allant o dan yr amgylchiad- au, ond y mae genyf gydwybod ddirwystr gerbron Duw a dynion; onibai fod drws agored inn. mi fuaswn, fe- allai, yn y floidd fawr. Gallwn ysgrifenu llawer iawn pe buasai amser-,gobeithio nad aitf yn anghof rhai o'r bobl alluog yma. Yr eiddoch, JANE HUGHES, Y tenant yn Glan'rafon.
COR AY EN P. S. A.
COR AY EN P. S. A. To the Editor Y k WYTHNOS A'R ERYR. Sir,—In your issue of last week, a correspondent subscribing himself "Sylwedydd," writes with marked prejudice on the above subject. I have not the time nor the inclination to enier into a newspaper corres- pondence on the matter, but, were 1 possessed of both, I should still decline to enter into an argument with anyone hiding himself under a 110m de plume. Besides, seeing the vast strides the 11. A. move- ment his made in this country, and the f-,re;it good it has accomplished, it is somewhat late in the day to have to defend it against the accusation of being irreligious. Such an accusation only proves the ig- norance of your correspondent. Before he jumps to conclusions, and rushes mto print, I would advice him to read the history of the movement, and make him- self acpuainted with its u; jects. From my reading of the Psalms, I cannot find that clapping of the hands is forbidden, but it rather ap- pears to be countenanced. Possibly 1 may be wrong, but the revised version does not correct the authorized version on this matter And if your correspondent be right, then I am afraid the audiences which attend the services conducted by Dr. Clifford, Rev. Hugh Price Hughes, and other leading miniters ase beyond re- demption. And, will you believe it, Mr. Editor, I once had the pleasure ol listening to Dr. Clifford preach, and there were in tne congregation three Welsh members of Parliament, viz., Messrs. T. E. Ellis, D. Lloyd George, and W. Jones, and they were so depraved that they joined with the rest in clapping their hands by way of approval of the preacher's re- marks. After reading the letter of" Sylwedydd," I have been somewhat doubtful of the religious convic- tions of those gentlemen, and I hope the Cyfarfod Misol or other ruling authority will call them to ac- count before they sink further into the mire. As to the place of meeting. I should advise your correspondent to read the account of our Saviour's conversation with the woman of Samaria, and he will find that no stated place is given where men shall meet to worship, but that they that worship God must worship Him "in spirit and in truth." The New Testament also tells us that Wheresoever two or three are gathered in My name, there am I in the midst of them." Let Sylwedydd "rid himself of cant and hypocrisy, and he will be ready to assist any work that has forits object the extension of Christ's kingdom. As I have previously stated, I do not intend to carry on a newspaper correspondence on this matter, but have written this to clear away some of the difficulties which I have heard urged by other people against the P.S.A. I may say that we have succeeded in reaching some who had not been previously reached by any rel- igious organisation, our services are religious through- out, and the results so far obtained encourage us to go on. We are entitled to the sympathy and assistance of all Christian people, and it any one doubts the rel- igious nature of the work, I can only ask him to attend the services and see for himself. As to these correspondents who have periodical at- tacks of vanity when they are driven to write to the newspapers in order to work it off, I challange both "A.S.P." and "Sylwedydd" to disclose their identity, and let the town know how much they have ever done towards improving the existing state of things, and what active assistance they have given to Christian work. "A.S.P." has only been in Corwen a few months, and I have not heard that he has in any way distinguished himself in this direction. Moral courage, at any rate, is not one of his virtues, for when writing to the press, he told a friend, who was about to leave the town, that as he (the friend) was leaving Corwen the following week, the authorship of the letter would be put down to him. Possibly "Sylwedydd" is "A.S. P." under another name, or one of his ilk. Whoever he may be, let him throw off his disguise, so that your readers may know what weight to attach to his critic- ism. I am sure that all the officials in every church in Corwen and elsewhere will bear me out when I say that those who criticise most the actions and conduct of others are they who do least themselves. Apologising for trespassing upon your space, I am, yours, &c., London, Jan. 21st, 1899. JOHN R. JORDAN.
CORWEN P.S.A.
CORWEN P.S.A. Mr. Gol.,—Ymddangosodd ysgrif dan y penawd uchod yn eich colofnau yr wythnos ddiweddaf, pwy ydyw yr awdwr nis gwn, ond druan o hono. Nid wyf awyddus o gwbl i fyned i fewn i'r ymdrafodaeth, ond paiodd darllen y nodyn i mi ymaflyd yn fy ysgrifell, a dweyd fy meddwl yn ddiragfarn parthed y gymdeithas hon. Yn gyntaf, ni fum erioed mewn cymaint ag un o gyfarfodydd y P.S.A., felly nid wyf yn ysgrifenu oddiar brofiad, ond yn hytrach drwy glywed a gallaf dybied fod Sylwedydd yn yr un cyflwr, ac mai yr"unig beth a'i cymhellodd i ysgrifenu ydoedd ymarferiad i'r gwaith. Nid wyf yn cytuno ag efmewn dim a ddywed. "A ddichon dim da ddod o Nazareth ? Credaf na ddeillia dim drwg o weithrediadau y P.S.A., ond yn hytrach llawer iawn o ddaioni mewn llawer ystyr. Credaf fod y gymdeithas hon yn gangen bwysig yn mhren mawr Cristionogaeth. Pa un oreu ddywed y darllenydd ai cerdded ystrydoedd y dref, ynte myn- ychu cyfarfodydd y P.S.A. gyda'i hamcan daionus ? Os clapio dwylaw neu waeddi hwre yn yr Ysbryd, pobpeth yn dda. Dysged Sylwedydd ysgrifenu yn fwy boneddigaidd, yn hytrach na dwyn enwau personau i mewn, a barnu eu galluoedd. Y mae yn ieuanc eta mi dvbiaf, fe wellha; sylwed, darllened, a dysged. Fy hunan, yr wyf yn barod i hyrwyddo pob achos da, er dwyn yn mlaen achos mawr crefydd yn y byd. Cyn terfynu, dymunaf i'm brodyr chwiorydd yn Nghorwen rwydd hynt yn eu gwaith da. Ni all na ddel rhwystrau. Ymwrolwch, gyfeillion; os bydd Duw gyda chwi, pobpeth yn dda. Yr eiddoch, NI WAETH PWY.
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Ion. 22, priod Mr. Thos. Morris, Plasey Street, Bala, ar ferch. PRIODASAU. Ionawr 2ofed,^n nghapel y M.C., Cvnwyd, gan yr Hvbarch. Edward Williams, Gwcinidog, yn mhres- enoldeb Mr. D. P. Davies, Cofrestrydd, Mr. David Owen, Tai ucha'n cwm, Cerrigydruidion, a Mrs. Jones,Caemawr, Cynwyd. MABWOLAETHAU. ion. 22, yn 4 blwydd oed, Willie, anwyl blentyn Mr. a Mrs. Hughes, Goat, Llanuwchllyn. Ion. 18. yn 6 mis oed, Olwen, anwyl blentyn Mr. a Mrs. Williams. Grocery Stores, Corwen. Ion. 22, yn 32 mlwydd oed, Mi. David Davies, Rhydgethin, Llandrillo. Cymer y claddedigaeth le dydd Iau, yn mynwent Llanecil. Ion. 22, yn 8b mlwydd oed, Mr. Evan Evans, Bryn- berllan, Cynwyd. Ion. 22, yn 58 mlwydd oed, Mr. David Davies, Bron Derfel, Llandderfel. Ion. 22, yn 70 mlwvdd oed, Mr. David Pligh, Blaenlliw, Llanuwchllyn. Ion. 21, yn 77 mlwydd oed, Mr. Griffith Griffiths, Teuid Street, Bala. Gwr tangnefeddus ydoedd ete, ac aelod ffyddlon gyda'r Annibynwyr. Ion. 21, yn 73 mlwydd oed, Mrs. Elizabeth Row- lauds, Xyddynphylip, ger y Bala. Gwraig ragorol ydoedd, ac aelod dysglaer gyda'r Annibynwyr.