Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
"81..AMLWCH.--1
"81 AMLWCH. 1 PreM.b -kngladdol.-Tradjojudd y Parch John Williams. Princes-road, Lerpwl, bregoth angladdol ar ol y diweddar foneddwr Mr 0. LL Jones, Y.H., Gwredog. Dechreuwyd yr odfu. gan y Parch Owen < Pritchard (gym. o Amlwch). Dvdd Mercher bu yr arwerthwyr Hughes a Jones cl yn gwerthu pethau perthynol fr Wheat Sheaf Inn. sef eiddb Mr Hugh Jones. yr hwn sydd wedi ym- neiilduo. Araethi gan Foneddiges Ieuanc.—Dyda Ma.wrtn. Tachwedd 8fed. yn y Nettadd! WyddonaU Amlwch, eye haliwyd! cyfarfod dirwestol v marched. Am ddau o'r gloch y pryduawri cymerwyd y gadair gan fon- eddiges gymeradwy iawn, sef Mrs J. Mat-hews, N.P. 'Bank. Daiteawyd yr Ysgrythyr Lan gan Mrs 0. Hughes, Glan Aber. a gweddiodd Mrs Pritchard, Frondirion. Areitinvyd gar Mis-s Pritclxard, B.r- mingham, yn ardderchog. TaJwyd diolcb-gaxwch i Miss Pritchard gan Miss Owen, Eilian House, gyda anerchiad bvr. Hefyd cafwyd. gan Mrs 0. E. Jones;, Ty'nyrlieol. anerchiad byr ac i r piv-rpas. Yr oedd. ca-nu da.n arweiniad y foneddiges ieuanc Miss Mathews, Bank. Ni welwyd cynulliadi mor fawr era amser maith. Yr un noswaith, am saith c'r gloch. cynhaiiwyd cyfarfod yn vr Assembly Room. Y Cadeirydd yd- oedd y Parch Thomas Evans (A.). Bronlieidoz. Declireuwyd trwy weddi gan y Parch D. Marriott (W.}. Traddodwyd areithiau ga.n y Parch Lloyd. Rhydwyn. Llacrhuddlad; Miss Pritchard. Birming- ham Parchn. G. Williams (B.) 0. Hughss (M.C.) a Mr J. Mathews. Y.H., Bank. Siaradwyd y1:. rhagorol. Arweinydd y canu Mr 0. Thomas y Bryn). Yr o-odd 3" Lie D1 orlawrL-Un Oedd Yno.
BANGOR.
BANGOR. Yr Infirmary a'r Dispensary.—Yn yr Ya*by»ty, dydd Linn, cynhaiiwyd cyfarfod liauer-blynydciol y Pwyllgor Cytfrcdinol. Yr oedd yn bresenol Mr Harry Clegg (yn y gadair). Miss Wynne Jones, Miss Davies, Arglwyddes Penrhyn. Mr D. Cameron, Mr C. F. Priestley. Arglwydd Penrhyn, Dr. Price, a Dr. Langford Jones. Ma.bwysia.d'vyd adroddiad Pwvll- gor y Ty, yr hwn a ddangesai swm y treuliadau yn 132Ap 12s lie, o'i gydmaru a 1276p 7s 2c yn 1897. Nifer y cleifion dderbyniwyd i mewn yn_ ystod y ffwyddyn oedd 131, yn rhoddi cyfartaledd dyadiol o ISi yn erbyn 18 y flwyddyn tiaenorol. Yn nesaf darllenwyd adroddiad Pwyllgor y Dispensary gan Arglwyddes Penrhyn, ac ystyriwyd ef. Dvwedai yr adroddiad fod y rhagolygon vn galonogol, gan fod ar y llyfrau ar hyn o bryd 411 o benau t'uikioeiid' ac eraill yn cynrychioli 1083 o bersonau. Yr oedd y swm dderbyniwyd oddiwrth "nrescriotion fees" n ystod y flwyddyn, yn ol ceiniocr ar bob potel roddwyd allan, yn dargos i oddelltu 3000 o "prescriptions" gael eu gwneud i fyny yn y Dispensary. Mae y pwyll- gor yn teimlo y dyiid gwneud ymtJrech i ddysgn y dosbarth gweithioI i werfchfawrogi y Dispensary, am y credir nad ydynt yn manteisio arm i'r gra-didau v dyl-ent ac y disgwylid iddynt wneud. Gall mai vr achos o hyn oedd diffyg rhoddi digon o gyhoeddus- g rwydd i'r sefydliad, ac yr oedd y pwyHgor yn gryf o'r farn y dylid arfer moddion i hysbysebu v lie. Cafixld yr adroddiad ei fabwysiadu, a rhoadwyd <rwdurdod' i'r cadeirydd seillio cheque ;"m 54p 198 11c, swm y diffyg, yr hwn a delir gan yr Infirmary. AiE- apwyntiwyd yr ymwel-wyr ca.nlynol:—Mrs H. Vin- cent. Arglwydd Penrhyn. Mrs W. A. Dew, Mr J. R. Davies. Mrs HerVr Evans. yr AnrL Alice D. Pennant, Mrs E. A. Young. Mrs R. H. Pritchard', yr Esgob. Mrs Lewis (Gartberwan), Miss Pope. Miss Bickerst-eth, Mr^ Assbeton Smith. Mr D. C'-ameron, Mrs Pritchard (T.tnycoed), Mrs Dvies (Treborth), Mrs Cl: £ 2. Miss Hughfts (Bnil v Memai), Mrs Lewis (Y Deondy). a Mrs Marshall. Penderfynwyd cvnal ryfarfod blynydd'ol cyffredinol y llywiawdwyr dydd Lhm, yr 28ain cyfisol. am han-er-awr wedi dau y pryd- nawn. Y LLYS YNADOL. Cynhaiiwyd cyfarfod arbenig ddydd Llun, o 11 a,en Mr J. Eva.n Roberts ac ynadon eraill. Owen Jones, cloc-wneuthurwr teithiol, o Amlwch, a. gyhudidwyd o ladrata dwsin o grysau, eiddo Mr F. Llewelyn Jones. Victoria House, Llanfa.irfcchan.— Dywedodd yr Erlynydd id'do. ;ir y 3ydd o Dachwedd. osod bwnniel o grysau. y tuallan i'w siop. CqlFwyd hwy oddiyno, a rhoddodd vntau hy?bysrwvdd 1 r bedd,geidwLLIC,. -Owen Jones, fiJin bailiff yn Mach-yn, a ddywedodd fod y cyhuddadig wedi dyfod i'w iard ef i gynyg crysau ar werth. Yntau a. brynodd dri am swllt- yr un. Ar ol hyny trosglwyddodd y crysau. i'r b.eddgeidwa.id. Y r Heddwas Thomas Griffit,h a ddlywedbdd iddo olrhain y cyhuddedig i Fangor, nc wedi hyny canfyddodd; ei fod wedi croesi y "ferry." Yn ddilynol -"Ll"rwy(i ef i fyny yn: Beaumaris Mewn. at,h -anddiad. y dyn a. gyfaddefodd ido^ ladrata v • >MU a'u gwertlra. Dywedodd yn mnell- ach ei fod yn gwiS:g0 dan o Lonynt, LÏ fod am ivnu wrthynt.-Plediodd y diffynvdd mai tan daylanwad diod yr oedd. —Traddodwyd ef i'r Brawdlys Chwar- tBTor. J. Jones, baehgen o Bethel, a gyhudidwyd o ladrata merlvn. c^werth 16p. eiddo Richard Davies, hawker, Penrhosgarnedd. Dywedid i r merlvn, ar Tachwedd y laf, ?ael ei droi al'lan i bori ar gyttir ger Penrhos- garnedd. Yr oedd yr anifail wedi cuiilanu erbyn tua saith o'r gloch, ac er chwilio methwyd a'i gael yn unman. Oddeutu chwech y boreu canlynol dargan- fyddwyd y merlyn yn meddiant y cyhuddedig, rhyw saith milldir o'r lie y collwyd d. Y Cwnstabl Richard Morgan a dystiodd iddo ef gyhuddo y diff- ynydd ac iddo addef ei euogrwydd o gymeryd r merlyn, a'i fod yn meddwl ei gymeryd yn ol y dimmed nesaf. Mewn atebiad i'r Fasnc, dvwedodd y Swyddog mai un o ddealltwnaeth jwan ydoedd y bachgen. a bod ei deuhl yn methu gwneud dim o Ijono.—Rhwymwyd ef i ddod i fyny am ddedfryd yn mhen chwe' mis.
BETHESDA.
BETHESDA. Y Bel Droed.-Dydd Sadwm diweddaf bu rraa frwyebo ealed eto cydrhwng y Bangt>riaid a r F>eth- tsKiiaid. Dyma y dr\-dedd ymidrechfa yn. ystod mis o amser. €afodd y Betk^sdiaid un goal yn tchyn "nil" V Bangoriaid. Felly nme y Bethes- diaad wedi erill mewn <lwy fTwydr aillm o dair. Pur dda, fechcyn. Cymdeithaa Lenyddol Eglwys Glan -,ell.- Nos'Fere her cynhaiiwyd cyfarfod agor,adol y deithas yn Ysgoldy GTanogwen, daai lywyddiaeth y Parch R. T. Jones, B.A., ficer, pryd y traddod- wyd darlith ar "Haines yr Eglwys yn yr eilftd <^nrif a'r :byiiatheg" ga.n y Parch E. Daviea, Llau- Sechid. Yr oedd y cyr'ulliad dda-eth yn nghyd vn Hawer lluosocach nag a welwyd mewn cyfar- fodiydd cyffelyb, gan fod yr vsgoldy wedi ei knw, yr hyn a" brawf fod yr Eglwyswyr yn Glanogwen yn dechreu deffroi o'u cysgadrwydd hir barhaol yn yr eghrys hon, a chretlwn os ca ein ficer llafiw- xis a gweithgiajr iechyd a rhwyddineb, y bydd Eg- Sxyys Glanogwei, he-Maw bod yn hynod am luas- ogrwydd ei chynulleidfaoedd, yn un hynod mewn llafur31 gweithgarweh. Drwg genym i ni, olLer- wydd amgylchiad anorfod, fethu a Ixxi yn bresen- ol, yr hyn a deinolwn yn gryn go lied, gan i ni glywed boneddwr ag sydd vil hyddysg iawn mewn hanesiaeth Eglwysig ac o fwm on a diiragfarn yn dwevd ei bod, yn ddaaiith wir alluog gyda chrynhoad iawn o'r prif dtdiwygiadau yn rrglyn a'r Eglwys yn y ganrif hono, a'r rhai hyny wedi eu trefnll 30\1 gosod yn nghyd gyda ilafur meistrolgar anghyffredin.—Ar gyrjygiad k Ro- bert Lewis, Don gks-terrace, a chyn-warden yr eglwys. VT. cael ei eilio Mr W. Twigge Ellis, cyfreithiwr, pasiwyd diolohgaxwch gwrosog i Mr Davies aaii ei dclariith rh-'igorol.—Nos Fercher nesaf ceir papyr ar "Y Llyfr Gweddi GyfFredin' gan y Parch R. Lll Headley, curad' Gtinogwen. Cyfarfod Idenyddol1 TrefLys. —■ Nosweithiau Gwener a'r Sadwrn diwedd'af aynhaliwyd y cyfar- fodydd hyn i nghapel Treflys (A). Y be'.miaid eerddorol oedd Mr Maldwyn Price, TTallwpi, a'r ♦■yfcilydd Mr R. O. Hughes, Treflys. Vywydd y iiG\swa.ith oetid Mr ZvL>ses EvaI:s, Gerlian, •h* nrwet yn ailuog a difyrus dTos ben 1,n Mr R. Morris, Brynllwyd, yr hwn nadi oedd ym- droi yn pert hyn i'w rhaglen. a cluadwodd y cyfar- fod nze^vvi hwyl myn'd o'r decLrau iV dd:wedtl. dan na.d oeddym yno ar y dechreu, yr oedd diau rieu dri o fan bethau wedi pasio cyn i ni gyr- hruedd. Cystedleuneth unawd tenor neu bass, gwobr 5s gcreu, Mr RowTiind WilSams, Gerlain. Beirniadi.eth ar adrodd "Llyfr y Precethwr," gwob'r 10s &c, yr hem a ranwyd >*n gyfartal rhwng Kate Parry a Maggie Jones. Unaiwd i blant dain ol -u ddeuddeg oed, gwobr 2s 6c: taar yn gyfartal. ond ri chawsom yr enwau. Unawd i blant diaaa 16 «ed, gwobr loS, a 2s i'r ail: 1. Annie C. Hughes 2, Morris. Beint'P-daeffch. ar y "pencil draw- ing," gwobr 5s: goreu. Henry Jones. Cystadl-eu- aeth unawd baiss, Yr Ornest," gwobr 7s 6c: goreu, John Parry, Carneddi. Bc,;rTi;adl,eti-L ar y ■TTmethawd, "Hanes Df.fvdd cyf.aa^al oren, Ellen Hughes a C. Parry 2. Owen Pritchard. {)yst.'l.d.l- euaeth urawd tenor. "Llancesau'r Bryri." gwobr j 7s 6e: cyfartal oreu. Mr Hugh Lieohyd Williams a Mr David' H. Owen, Tanrluw. Oystadleuaeth Billebu Cymraeg tri yn gyfartal, ond heb gael eu tenwau, Beirniadaeth ar y on Oym- raeg: yn gyfartal, Edward J. Roberts a J. Prit- chard. OystadLeuaeth wytha.wd, "Myfanwy," gwobr 25e ni ddaeth ond un parti yn mlaen, sef yr un dan arweiriad, Mr R. Temple Hughes, a cLawsant y wobr.-Nos Sadwrn yr oedd rhagol- ygon am well cyfarfod, a daotlr cyraulliad Uucsog yn nghyd. Llywydd y noswaith hon oedd Mr D. Griffith Davies, cyfre'ithiwr, Hengoed. ac M- weiniwyd gan y Parch J. T. Job, Carneddi. Wedi ton gyffredino", cafwyd arerchiad gaJluog ac aniserol gam. y llywydd, Mr Daviee ar addysg. ilae y boneddwr hwn yn cymervd dyddordeb ma.wr gyda-g addysg yr ardaJl ers amryw flynyddau, a gweithiodd yn egni ol mewn amser ac a'.la 11 o am- ser vn nglyn a sefydlu yr ysgol sirol yn Methesda, ac efe, yr ydym yn crediu, yw ysigriferydd y Bwrdd Llrwodraethol er y cychwyn cyntaf, ac nid rhyfedd iddo oedd d-ewis aiddysg yn destyn i'w anerchiad y noswaith hon. Yn nesaf cafwyd beirniadaeth ar y ftrain pictiwr, gwobr 10s 6c: goreu, John Jones., Pant. Cystadleuaeth deuawd soprano ac alto, "Ir! the dusk," gwobr 10s 6c 1. Miss M. E. Parry a Mrs Davies, Penybryn. Beirniadaeth ar yr hosanau gwlsan, gwobr 5s: Mrs Mary Jones, Gerlrn, Cystadleuaeth adrodd, ''Dymhest'J olaf," gwobr lcis 6c: Miss Gwladys Hughes, Dinorwig. Beirniadaeth ar yt-raetlirwd "Egwyddorion sylfaenol cxefydd yr Anmibymvyr," gwobr 10s 6c: goreu, Mr McDonald, Gerlari. Cystadleuaeth unawd tenor, "How vain is man:" goreu, Mr J. W. Jones, Llanberis. Beirniadaeth gwobr 10s 6c: goreu, Mr McDonald, Gerlari. Cystadleuaeth unawd tenor, "How vain is man:" goreu, Mr J. W. Jones, Llanberis. Beirniadaeth ar y biyddest: cyfartal oreu, Mr W. Jones, swyddog elusenol, a Mr W. Roberts (Gwiljym. Llafar), am yr hon y rhoddwyd gwobr o gini. Cystadleuaeth uniawd soprano, "Bedd y bugau," gwobr 7s 6c: goreu, Miss M. J. Jones, Araeth. "Y Chwarelwr a'i Ddefnyddioldeb," gwobr 5s: aroreu, Mr Edward Williams, Gerlan. Beirniad- aeth ar y "crys main," gwobr 10s 6c: goreu, Mrs Thomas, Cilgeraint. Cystadleutwth unawd bass, "Caradog," srwobr 10s 6c goreu, J. 0. Morris. Pen- isa'rwaen. Beirniadaeth ar "osod clwt ar lodrau melvered goreu. Miss Roberts, Gwernydd. L'ys- tadleuaeth deuawd tenor a bass, "Flow gently, Deva," gwobr 15s goreu, Mri J. W. Jones a J. O. Morris, Llanberis. Beirniadaeth ar y cwestiynau i rai dan 30ain oed, gwobr 10s 6c: goreu, Edward James Griffith, Brynteg. Beirniadaeth v "cyfeithiad," gwobr 5s: goreu, Mr W. J. Hughes, Henbarc. Cys- tadleuaeth gorawl ar y ddwy don "Bethesda" a "Dies- Irae ni ddaeth ond un parti yn mlaen, sef un y Carneddi, dan arweiniad Mr Evan Parry, a chawsant y wobr; yna terfynwyd y eithrediadtm. Lie Beddrod.—Mae y busnes hwn yn cael ei godi 1 i'r gwynto etc, ac yn ddiameu nid heb achos. Gan fod hen fynwent Glanogwen wedi agos a llenwi rai blvnyddau yn ol, rhoddodd Arglwydd Penrhyn ddarn helaeth o dir ati; ond mawr oedd y miri gan rai per. sonau ar y pryd rhag y byddai i hyny eu hatel hwy 1 hag cario allan eu hobi rhagrlrefredig., sef cael! ceme- tery, ftd y ceisiasant gyda r doctor, oedd wedi dyfod i lawr o Lundain i gwtogi y mesur tir oedd ei argl- wyddiaeth wedi ei roi. a Ilwyddasant hefyd, er eu mawr foddhad. gan y tybiant v buasai hyny yn pry- suro yr amser yn eu ffafr hwythau i gael gweithio eu hobi allan. Mae y darn tir hwnw yn prysur lenwi erbyn hyn. fel y mae yn rb i.id gwneud rhywtlí; a deallwn fod ein ficer newydd. y Parch R. T. Jones, wedi cymeryd y mater i ystyriaeth. ac nid dyn i chwareu gyda gwaith yw Mr Jones. Ymddengys i ni ei fod wedi llwyddo gydag Arglwydd Penrhyn i gael eglwys nerwydd yn ngwaelod y dref, gyda dwy acer o dir i wneud mynwent. at wasanaeth y trigolion. Mewn canlyniad i'r symudiad sydyni hwn. bu i'r Cynghor Dinesig," yn eu cyfarfod" nos Wener di- weddaf. basio i gynal cyfarfod cyhoeddus; o'r treth- dalwyr nos Wener nesaf, er cael eu barn ar y mater. Pa ystyr a meddwl sydd i'r cyfarfod hwn nis gwyddom, ond credwn o leiaf y dylai y treth- dalwyr gael gwybod a barnu gryn lawer yn ych- waneg nag y maent am weithrediadau y Cynglior hwn, ac os hyny yw yr amcan. pobpeth yn dda, ond os oes rhai yn y Cynglior yn bwriadu gwrthwynebu gwaith ei arglwyddiaeth yn rhoddi lie beddrod i'r gymydogaeth, mae yn rhaid i ni ddweyd eu bod yn gwneud y camgymeriad mwyaf, oblegid nid oes dadl na bydd mynwent yn nglvn a'r eglwys newydd fwriedir ei hadeiladu, ac yn wir nis gall-vn gredu fod pobl mor ffol a meddwl i'r trethdalwyr ymgymeryd a. chostau o bymtheg cant neu ddwy fil o bunau ar adeg ag y mae sefvllfa peth.au fel y maent- yn v Cynghor yn bresenoL Ceir gweled nos Wener ffordd bydd y gwynt yn chwytbu hyd hyny.—Gohebydd.
I CAPEL CURIG. !
CAPEL CURIG. Cyn<rherdd.—Cynhaiiwyd cvngherdd yn yr Ysgoldv ■ Genedlaethol nos Wener, cyn y diweddaJ. gan blant. yr yrgol ddyddiol, o dan arweiniad yr athraw, Mr A. Jones, a. chafwyd rhaglen rhagorol. Da genvf ddt a 11 i'r cvngherdd droi allan yn llwyddiant yn mhob ystyr, ac elai yr elw tuagat La.el te i'r plant, yr hon wledd a gafwyd piydnawn ddydd Gwener. Mwyn- lacdd y plant eu hunain yn odidog. Gwasanaeth- p L, wyd wrth y b gan Mrs Jones.. Mrs Jone.; our (School House), Mrs Hughes (Bryn Cyfyng). Mrs Owen (Bryntyroh Ucha), Mrs Pritchard (Bryn Glo), a Miss Evans (Tynycoed Hotel). Ar ol clirio y byrdd- au cafwyd awr o chwareu gyda'r plant.—Siabod.
————————————.——. i CRICCIETH.…
————————————.——. CRICCIETH. Bwrdd Ysgol.—Llywyddwyd gan y Parch J. Owen. Penodwyd Mr Simon Jones, gynt o Dremadog, yn athraw eynorthwyol yn ysgol bechgyn. Hysbysodd y Swyddog Gorfodol ei fod ef wedi rhoddi rhybudd- ion i rieni y plant o jddynt yn absenoli cu hunain im barhaus, ac yr oedd gwelliant amlwg wedi cymeryd lie. Pasiwyd i roddi rhybudd terfynol mewn pedwar o achosion.
IDYFFRYN NANTLLE A'R AMGYLCHOEDD.…
DYFFRYN NANTLLE A'R AMGYLCHOEDD. Pythefnos yn ol yr oedd yn hysbys am waeledd Mr Robert Hughes (yr hen ffarmwr), Water-street, Pen- ygroes. Yr wythnos hon y mae genym y gorchwyl ga anis o gofnodi ei farw. Ymadawodd o'i ofid am bump o'r gloch boreu Llun. y 7fed cyfisol, yn yi oedran cynar o 63 mlwydd. Yr oedd yn Geid- vsadwr pybyr, ac yn Eglwyswr selog. Yr oedd yn athraw ffyddlon yn Ysgol Sul Eglwys Crist, Peny-; groes; ac efe yn ddieithriad fydda.i yn diweddu yr! ysgol. Claddwyd ef yn mynwent St. Rhedyw, Llan-' llyfni, y dydd Iau dilynol. Gadawodd wraig ac am- i iyw berthynasau i alaru ar ei ol. Heddwcn i'w lwch.
PORTHMADOG.
PORTHMADOG. Y mae Mrs Jones Parry, Aberdunant Hall, wedi cyfranu yn ol ei harfer 3p tuagat gapel Prente.g (M.C.). Enwau Beiblaicld.Nos Wener, gcrbron y Gym- deithas Lenyddol Seisnig, darllenwyd papyr gailuog a dyddorol ar enwau (surnames) Beibla,idd yn Nghymru, gan Mr T. E. Morris, B.A., Ll.B. Cymdeitha.s y Garth.—Cynhaiiwyd y cyfarfod go- hiriedig i ystyried1 cynygia.d Ym-herawdwr Rwsia nos Ian, pan y Jlywyddai Mr W. Jones (Ffestinfab). Ca.ed trafodaeth ragorol am tua dwy awr, pan y siaradodd y Mri R. Hughes. D. Ll. Hughes, 0. Hughes, Emlyn Jones, R. Williams, J. Lewis, Iï. LI. Jones, W. Kyffin Roberts, a'r dda.u agorydd: y Mri J. Williams a W. Emlyn Jones, y rhai atebasant yn llawn yr holl wrthddadleuon. Pan v pleidiwyd caed nad oedd ond saith yn credu fod y cynygiad' yn ymarferot a 22 yn erbyn a nifer yn anmhleidiol --Q r toneddigesau yn benaf. Cymdeithas Lenyddol y Tabernacl.-Cafwyd cyfar- fod pwysig a dyddorol nos Lun, dan lywyddiaeth Mr D. Williams, Ivy House. Y testyn oedd dadl, -"p,: un ai daddf ai (lylarwa-i moesol yw y gallti dirwestol cryfaf. Agorwyd y ddadl o oclir deddf, yn absenol- deb Mr John Williams, Madoc-street, gan Mr R. J. Lloyd ac o blaid dylanwad moesol gan Mr J. G. Jenes, Snowdon-street, y ddau yn rhagorol. Siarad- wyd yn mhellacli gan Mr W. Hughes, Preswylfa, a J. R. Williams (Tiyfanwy). Pieidleisiwyd., a cl!f- wyd mwyafrif o un dros mai dvlanwad yw y gallu airwestol cryfaf. Yr oedd1 nifer lluosog o'r aeiodau yn bresenol. Prioda.s.-Dydd Mercher, yn nghapel y Tahernrld, ymunwvd Mr R. 0. Roberts, rheolwr y Portmrbdoc Slate Company (mab Mr William Roberts, New- street), mewn glan briodas a Miss M. A. Morris, merch y diweddar Mr John Morris, Gest Hotel. Gwasanaet-hwyd ar yr achlysur gan y Parch J. J. Roberts (Iolo Caernarfon). Rhoddwyd y briodas- feich ymaith gan ei brawd hynaf, Mr William Morris. Morwynion y briodas oeddynt M/'ss M. Morris a Miss J. A. Morris (chwiorydd), a'r gwas ydoedd Mr D. LL Roberts (brawd y priodfab). Ym- adawodd v par ieuanc gyda dymuniadau goreu liuaws o gyfeillioni am Lerpwl a Manceinion. Yr oedd yr anrhegion yn rhifo yn agos i gant.. Yr Ysgo1 Ganolradd. Lb-vyddwyd cyfarfod y llywodraethwyr prjTdnawn ddvdd Gwener gan Dr. William Jones Morris. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mrs Casson, yn galw sylw at gyflwr peryglus y wal yn arwain at yr ysgol, ac fe gyfeiriwyd y mater i'r Pwyllgor Cyffredinol. Anfonodd. Mr English, ath- raw eynorthwyol, ei ymddiswyddiad i mewn, a dy- wedodd fod v penodiad yn nwylaw y prifathraw. (Ar gynygiad Mr Jonathan Davies, pasiwyd per.derfyn- iadlau i'r perwy] fod un o'r vstafelloedd yn cael ei helaet-hu er mwyn hyfforddiant crefftol; fod yr ys- tafell yn cael ei gosod i'r sir yr 01 lOp yn y flwyddyn, yn cynwys glo a goleuni, ar vr amod fod Pwyllgor Crefftol y Sir yn rhoddi ment-hyg yr arfau i'r ysgol- heigion a.'r sir i'w dadrefnu fel un o'r pum' lie canol- og, ar gyfer pa rai yr oodcr y swm o 300p wedi ei roddi. YClwb CeidWadol.—Nos Wener cynhaiiwyd cvng- herdd cyntaf y tymhor yn nzlvn a'r Clwb Ceidwadol, 9 c y mie pob clod yn ddyledus i Mr J. Williams a Mf Griffith Pritchard, y pwyllgor gweithiot, am y dull rhagorol yn mha, un y cariwyd allan y trefii- iadau. Llywyddwyd ga.n Mr A. G. Edwards, yr hwn a draddbdodd anerchiad synwyrlawn ac ymarferol, yn fwyaf arbenig i'r dosbarth ieuanc. Cymerwyd rhan yn y gweithrediadau gan y Mri E. J. Williams. Ro- bert- Roberts (caretaker), Albert Williams, E. Lewis, Griffith Pritchard, William Jones, ac Ellis Jones. Enillwyd gwobrwyon gan Mr E. Lewis a Mr E. Jones a'i barti. Llys yr Ynadon.—Cynhaiiwyd v livs hwn drivdd Gwener, gerbron Mri R. M. Greaves (yn y gadair), William Lowson, a Robert Thomas.—Dygwyd i sylw aclios Howel Parry, Dublin-street, Trema-dog, a gyhuddid o esgeuluso ei bla 't.-T)Ywedod(I Mr John Humphreys (Mri Jones a Jones) fod yr achos wedi ei ohirio o'r llys biaenorol er rhoddi cyfle Ïr diftyrydd lanhau ei d'y a darparu rhyw well moddion ar gyfer ei blant, ond nid oedd dim wedi ei wneud. I'r gvrrth- wyneb, yr oedd pethau yn waeth nag o'r blaen, a dyledswydd y Fainc, er rhoddi rhy budd i eraill, yd- oedd cospi y diffynydd yn v fath fodd fel ag i beri dychryn i eraill.—Tystioad vr Arolvjrvdd Rowlands, Caernarfon, iddo ef a'r Rhingyll dalu, ym- weliadJ a'r ty ddydd Mercher, ac nid oedd dim gwell- iant yn nghyflwr y plant, v rhai oeddynt yn dmenus o aflan, nae yn nghyflwr y ty, ■•-r hwn oedd yn ffiaidd o fuar, er fod yno ferch 22ain oed.Ni wnaath y diffynydd ei ymddangosiad. a phenderfynodd y lly^ roddi gwarant yn ei erbyn.—Ar gais Mr John Hum- phreys, caniatawyd' trosghwddiad, dros dymhor, trwydded y Quarry men's Aims, Porthmadog, i weddw y dalydd, yr hwn oedd wedi marw yn ddiweddar.— Robert Pritchard, Tanrluw. Beddgelcrt, a gyhudd- wyd gan yr Heddwas H. Willisana o fod yn feddw ac afreolus, a dirwywyd ef i 5" ac 8s 6c o gostau.— Yr un swyddog a, gyhuddai John Edmunds, Ty'nv- coed. Beddgelert. a John Owen, eto, o fod yn feddw yn v Saracen's Head, a dirwywyd hwy i 2s 6c yr un a 15s 3c yr un o gostau. Y Cynghor Dinerig.—Qyr-h-aliwyd y cyfarfod misol prydnawn ddydd Mawrth, pan yr oedd yn bresenol: Mr David Morris (is-gadeirydd), Dr. Wm. Jones Morris, Mri Ebenezer Roberts, David Williams. Mor- gan Jones. R. Newell, William Pritchard. Griffith Roberts, John Hughes, William Williams. R. P. Lewis, John Jones (clerc). Thomas Harris (arolyg- ydd), a H. J. Hughes (clerc I" Yd ar dreth y dosbarth yn ystod v mis y S'WITI o 537p Os 5c, gan ad'ael gweddill yn vr ariandV o 939p 5s 2c. —Rhoddwyd caniatad i Mr Jonathan Davies redeg "telephone wire" o'i breswylfod, Bryn Eirian. i'r swyddfa yn y Cei.-ArgymhelIai pwyllgor fod wyth lamp yn eael eu gosod ar ffordd y Borth, ac un lamp yn ffordd Moria. Bychan. ger Bryn Eirian, ac fod; y Cynghor yn cefnogi y ceisiadau at Gwmni y London a North-West em a Chwmni y Cambrian am well cyfleusderau teitliiol. — Mewn peTthynas i ffordd Morfa Bychan, gofynodd Mr Morgan Jones pah am na fuasai y pwyllgor yn mynod yn mlaen i wneud trefniadau i oleuo yr holl fforfld, ac nid darn o honi. Mr Newell, cadeirydd y pwyllgor, a ddywedodd nad oedd ond argymlielliad!, er nad oedd, ef ei hunan yn ei 1 gefnogi ar y pryd. Wedi oeth siarad pasiwyd ar gynygia-d Mr Newell, yn ca,el oi eilio gan Dr. Jones Morris, i fabwysiadu yr adroddiad oddigerth y cyfeir- iad at lamp Morfa Byelitu.-Yii y fan hon cyllwyn- odd y Cadeirydd i'w sylw yr arol ydd newydd, yr hwn oedd yn dda ganddo groesawu i'w mysg, a gobeithiai y byddai yn h,apus ac y rlioddai iatlynt foddhad. Diolchodd Mr Harris r-m y croesaw.— Nifer y ger.edigaetliau am v mis, wyth marwolaeth- au, chwech dim un achos gxyd gerbron gynlltiniau o welliantau yn Snowdlon-street. ond I cvnygiai Mr Newell ac eiliodd Mr Morgan Jones eu bod yn cael eu gwrth.od am nad oeddynt yn gyf- lawn, a dadle-uai Mr Morgan Jone4 y dylent ddangos y trc-cl lwybr Pasiwyd trwy fwyafrif i'w cyfeirio iBwydlgor yr Adeiladiau.—Darllenodd Mr Newell ad- roddiad y pwyllgor ncillduol a berod,vyd i weled Mr "'s' Rand;il Cassnn o berthynas i gymc-ryd' irosodd ffordd y Tracth. Yr oedd y pwyilijor wedi ymweled a'r ffordd, ac hefyd ffyrdd Penmoun-t a. Glan'rsffon, ac v-(di caei ymdaiud.an a Air Uasson, yr hwn oedd wedi cytuno i anfon i'r cynghor ci svlwadau yn ysgrlfen- edig. Yna darllenwyd yr ohebia.eth. yn cynwys pen- derfyniadau Major Roohe, i'r perwyi ei fod yn barod i gario allan y trefniadau wnaed yn 1896 rhwng y Cynghor a'r diweddar Mr Roche, yn cynwys cyfra.n- iad o 20p a chynyg o 5p tuagat dreuliad'a.u y clodd- [ iau. Credai ef (Mr Newell) mai gwen gohirio y < cwestiwn hyd nes y bydldai Mr R. M. Greaves (cad- eirydd) a Mr Jonathan Davie3 yn bresenol, yn en- wedig gan fod gan Mr Davies gynytr gohiriedig a-r fod yr holl bendtrfyniad'i-U biaenorol a basiwyd o berthynas i'r ffordd yn cael eu diddymu.—Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr Jonathan Davies yn gofidio ei ana.llu i fod yn bresenol, ac vn dlweyd y byddai vn foddlawn i dynu yn ol ei gynygi.ad os sicrheid gwell telerau. Yna ar gj-nygiad Mr Morgan Joiw-s yn cael ei eil,io.nn Mr William Williams, pasiwyd i. ohirio v mater, y pwyllgor yn y cyfamser i geisio pob manyI- ion ychwanegol ag oedd ynbosibl.-Ar gynygiad Mr Newell, yn cael ei eilio gan Mr Morgan Jones, pas- iwyd i gydymffurfio a. chais v Cynghor Sirol i wneud yr ethol-restr yn ol t-refn alphabettudld yr heolydd.— Galwodd Mr J. Roberts, Trema.dog. sylw at gyflwr anfoddhaol, ac mewn rhai manau peryglus, y droed- ffordd o Brynawen Lodge hyd at ga.pei Tremadog, ac ar gynvgiad Dr. Morris cyfeiriwyd y mater i sylw vr arolvgydd'.—Ysgrifenai Mr Owen Griffith. INew- kreet, "i gwyno oherwydd yr hvn a hor.ai oedd yn dresmasiad yn nglyn ag adeiladu ystabl, ac fe gyfeir- iwyd y inater i Bwyllgor yr Adeiladu.—Darllenwyd llythyrau oddiwrthi Mr C. S. Drnmss, rheolwr Cwmni Rheilffordd y Cambrian, yn bysbysa Cynghor nad ocdd wedi angho-fio y materion y cafwyd ymddiddia.n ag ef gan d'dirprwya.etho'r Cynghor ac enwau nifer o welliantau wnaed yn yr orsaf. Gofynodd Mr R. P. Lewis beth am y bont. Gwelai fod yno d'dam- weiniau yn ddiweddar. Dr. Jcnes Morris a, ddywed- odd eu bod wedi addaw .gwella yr is-lwyfan er mwyn gwneud i ffwrdd a phont, ond. pa. fodd bynag, nid oeddynt wedi cario allan eu bwria.d. Mr R. P. Lewis a ddywedodd fod yn bwysig fod ga.nddynt ryw foddion i groesi o'r naill oohr i'r llall heb fyned dros y llinell, lie yr oedd shuntio yn myned yn mlaen yn barhaus.—Mr Newell a ddywedodd fod y 113 yn hynod beryglus i deit-hwyr, a chyfeiriodd at y ddi- angfa gyfyng a gafodd Mrs Hughes, Railway-place, a Signalman Evans. Fe ddylai y Cynghor fynu ei bawl iau, a. ohael hefyd bont i green y ffordd, gan fod cerbydau, etc., yn cael eu cadw am amser maith yn gallu croesi oherwydd fod v Ilidiartau yn cael eu cau a'u hagor mor fynych. Rhoddodd Mr R. P. Lewis rybudd y byddai iddo ef gynyg yn y cyfarfod nesaf fod cais yn cael ei wneud at Gwmmi Rheilffordd y Cambrian i adeiladu pont yn y Ile. -Derl)yii-Y,d dei.^eb o Morfa Bychan yn galw sylw eto at gyflwr y ffordd o gapel Nazareth i lan y mor. Cyfeiriwyd y mater i bwyllgor.—Hysbyswyd fod Mr David Jones (yr overseer cynorthwyoll) wedi casglu 172p Os 5c o dreth y tlodion yn ystod y -Penadwvd Mr David Morris i gynrychioli y Cynghor ar lys eyfarwyddwvr Coleg Prifysgol Gogledd Cvmru. — Rhoddod'd Mr Newell rybudd1 y byd'dai iddo alw sylw yn y cyfarfod: nesaf at y diffyg mewn goleuo v prif heolydd. Bwrdd Ysgol.—Cynhaiiwyd y cyfarfod misol nos Ferclier, pan yr oedd yn bresenol): Mr D. R. Thomas (cadeirydd). Mr Richard Hughes (is-gadeirydd), y Parch W. Ross Hughes, Dr. Wm. Jones Morris, y Mri H. Party, J. R. Pritchard, E. H. Roberts. E. W. Roberts, a William Morris Jones (clerc).—Bu ewrs o siarad yn nghylch cynlluniau y gwelliantau fwricdir wneud i ysgol Snowdon-street a'r rhai fu dan sylw y Cynghor Dinesig, lie y cwynid nad oedd y plania.u yn cynwys y llwybr i fyned drwodd i Snowdon-street, ac yn ddilynol pasiwvd ar gynygiad Dr. Morris, yn cael ei eilio gan Mr Ross Hughes. fod y Bwrdd yn ymgymeryd a rhoddi caniatad' fel yn flaenorol i fyned a dyfod i Snowdon-street, er y bydd- ai yr hen lwybr yn cael ei symud ychydig. Hefyd, ar gynvgiad Mr Parry, yn cael ei eilio gan Mr Ross Hughes, penderfynwyrd fod pwyllgor yn ymweled a'r awdurdodau er cael eu caniatad i redeg y draen- ia-u i gefn Snowdon-street. Yr oedd cynygion a.m wneud v gwaith wedi eu derlmi oddiwrth Mr John Gas Jones, Mr Robert Hughes, Mr David Evans (Criccieth), Mr Rowland' Humphreys, a'r Mri Edward Phillips a Lewis T. Owen, ond gohiriwyd v mater o dderbyn un o'r cyfryw am wvthno-s.—Yr oedd eisieu d"ui athraw eynorthwyol' yn ysgol y bechgyn, a derbymwyd ceisiadau oddiwrth Mri Cadwaladr Morris., Carreg Onen, BoJorga.n, Mon; Hugh Hughes, o Ysgol Pentrefelin Arthur Evans, Park, Bala; Oliver Riley, Leicester a David Griffith Jones, Harlech. Ar gynygiad Dr. Morris, yn cael ei cilio gan Mr J. R. Pritchard. penodwyd yn' umfryd- 01 Mr Arthur Evans a Mr D. G. Jones yn ol 80p yn y flwyddyn.—Penodwyd Mrs Ellis, Tremadog, yn afhrawes gwniadwait-h yn ysgol Tremadog am 12p ym y flwyddyn.—-Derbyniwyd ymddiswyddiad Mr G. W. Davies. Mr Thomas 0. Williams, a Miss M. J. Parry (ysgoli v Bortli).-Arfonodd Miss Maiy Parry, Miss Kate Williams, Miss Lizzie J. Roberts, a Mr Fielden am ychwanegiad yn eu cyflogau. Pasiwyd i roddi lOp yn y flwyddyn. i Miss Parry, Miss Williams, a Mr Fielden, a 7p i Miss Roberts, yr hon oedd heb fod cyhyd yn ngwasanaeth v Bwrdd.—Ta.lodd Mr Short, arolygydd ysgolion, ymweliad a'r Bwrdd i ystyried ma.ter o bwys, ond o natur cyfrinaehol.—. Mewn atebiad i Dr. Morris, dywedodd Mr Short ei fod wedi ymweled a'r ysgol y noswaith flaenorol, a.c yr oedd wedi ei foddloni ar yr hyn a welndd.—■ Penodwyd pwyllgor yn cynwvs v Cadeirydd, yr Is- gadeirydd. Dr. Morris, a Mr J. R. Pritchard:. i ddewis tystysgrifau, etc., ar cyfer rhoddi gwobrwyon i'r plant.
Family Notices
Genedigathau, Priodasa-r Merwolaethau. GENEDIGAETHAU. Cook.—Tachwedd 4, yn Ynystanglwys, Clydach, priod Mr H. M. Cook, Llettycarn, Caerfyiddiin, a.r fab. Morris.—Tachwedd 5, yn Rostravor, Ox ton, Lerpwl, priod Mr Walter o Morris, ar ferch. ) Roberts.—Tachwedd 6, yn 19, Empress-road, Lerpwl, priod Mr T. Roberts, ar fab. Y orath.-Tadrwedd 9, yn Feildis Lodge. Casnewydd, Mynwy, priod Mr N. D. Yorath, ar fab. PRIODASAU. Ow. en-JGnes.-Tachwe)dd 3, vn nglJCtpel M.C. Kings- land1, Caergybi, gan y Parch. R. R. Huglies, Wil- liam, mab y diweddar Thomas Owen, Penymynydd, Valley, a Louisa, nierch Owen Jones, Ty Mawr, KingslandL Roberts—Jones.—Tachwedd 5, yn nghapel y Fron. Dinbych, yn mhresenoldeib Mr E. Mills, cofrestr- ydd, Mr John Roberts, Top Llan, a Miss Elizabeth Jones, Ochr-y-C&In—y ddau o blwyf Llansannan. Roberts—Morris.—Tachwedd 9, yn nghapel y Tabernacl (M.C.), Porthmadog, gan y Parch, J. J. Roberts, y gweinidog, Robert, mab hynaf Wil- liam Roberts, New-street, Porthmadog, a manager y Portmadoc Slate Company, gyda Mary Ann, merch ieuengaf y diweddar John Morris, Gest [ Hotel, Porthmadog. Wallace—Paul.—Tachwedd 7, yn Swyddfa'r_ Cof- restrydd, Caernarfon, gan Mr T. G. Jones, Mr J. Wallace, Castle Temperance, Caernarfon, a Mrs Ellizabeth Ellen Paul, 5, Ivy-terrace, Porth- ma dog. White—Sullivan.—Tachwedd 10, yn ngha.pel St. Pedr a St. Paul, Caernarfon, gan y Parch Tad i Jones a Mr T. G. Jones, cofrest-rydd, Mr Ernest Elliot White, mab hynaf Mr White, 3. Marino- terrace, Waterloo Port, a Miss C. Sullivan, msreh y diweddar Seindorf-feistr Sullivan, 2, Thomas-street, Caernarfon. MARWOLAETEAU. Costley-Whits.—Tachwedd 7, yn Lynwood, Merton Park, Surrey, Robert William Costley-White, gynt o Penarth. Evans.—Tacliwedd 6, Annie Elizabeth, priod Mr E. Vincent Evans, 27, Alwyne-road:, Llundain, Evans.—Tachwedd 7, Mrs Evans, Y Ficerdy, Castell- Newydd Emlyn. Evans.—Tachwedd 6, yn Penmain, Blackwood. Al- fred Oddian, mab ieuengaf- y Parch Robert a Jane Evans, yn 20 mlwydd oed Everett.—Tachwedd 7, yn 7, TwthiII-terra.ee, Caer- narfon, Caroline Theresa Everett, yn 77 mlwydd ood. Headlam.—Tachwedd 5, yn 64, Victoria Embank- ment, Darlington, Mr W. B. Headlam, gynt gemydd, Stockton-on-Tees, a thad MrsBray,Angle- sey HoteI, Caernarfon. -Tacliwo(ict 7, wedi hir gystudd. Elizaorth, anwyl briod William Hughes. 64. Thomas-street, Birkenhead. Isaac.—Tachwedd 3, yn 50, Little Woolton-street, Lerpwl, Mrs Jane Isaac, mam Mr R. Is^ac, eillydd, Caernarfon, yn 73 mlwydd1 oed. Jones.—Tachweddi "5, yn ei breswylfod, yn 45 mlwydd j ood. Mr Owen Lloyd Jones, Gwredeg, Amlwch* Jones.-Tachwedd 7, yn ei breswylfod, 37. Con- naught-road;, Kensington, Edward Jones, am 30 mlynedd yn ngwasanaeth Mri William Yviiliams and Co., Button-street, Lerpwl. Pritchard.—Tachwedd 9, ar ol hir gystudd, Mr Owen Pritchard, Market-square, Tremadog,yn 34 mlwydd oed. Rc.berts.-Ta.chwedd 12, yn Bryrmor-t.erra.ee, Lla.n- fairfecban, priod y diweddar David Roberts, yn Slain mlwydd oed. Yr oedd yr yrnadawedig yn Eglwy^'wraig ffyddlon tra. gallodd. Gedy amryw feibion a merchsd ar ol i alaru ei choJIi, gyda'r rhai y mae'I' cydymdeimlad mwyaf yn eu profedig-1 aeth. Ruddock.—Tachwedd 7. yn Montpeliier. Soraersat- road, Casnewydd, Frances Ant, priod J. W. Rud- dock, yn 71 mlwydd oed. Williams.—Tachwedd 5. yn 10, Westbury-terrace, Carrdydd, William Henry Willi; ■ins. gynt hcf" Medst-ri R. Ropnsr and Co., Caerclydci, yn 43 mlwydd oed. Williams.—Tachwedd 5, yn 72 mlwydd oed. ar oi oddcutu wvthnos o gystudd blin, Mr Robert wril- liams, Trefnant, ger E'nbych (gyrr.t o Fermdy Park- lane). Williams.—Tachwedd 9. yn 4, Pickop-street, Lerpwl, yn 45 mlwydd oed, David Williams, brawd fr diweddar Morris Williams, Ty Mawr, Blaenau Ffestiniog.
Advertising
ALLTUDIWCH Y GELY5. AMDDiFFYNWCK ICH CORPH YN YN EBRYN AKlJfiCHYD m NUGHES -*• BLOOD PILLS A Y LÜ Hughes's Blood Pills. Yn Brasau a Phuro y Gwaed, yn Cryfhau Rheoleiddio yr Ystymog, yn Gosod yr Afn mewn Cywair a Chyfiwr i weithio, yn Cynhyrfu iachusol. Weithreoi.id yr Arenau, yn Cadarnhau y Nerves, yn Cymhell Llifiad iachusol o'r Bile, yn clirio y Croen o bob nam, yn Rheoieiddic y Coluddion, acyn dwyn blodau lechyd i'r Gruddiau. Y MAE Yn Atal a Iacfcau y Scurvy, Croen Doriadau, Corn- wydon, Eczema, Scrofula, Erysipelas HUGHES'S (y B'ast*, Pen-Boen, Afa ddrwg, B.hwymedd,Gwendid, Nerves, Blinder j Yme.nyddol, Iselder Ysbryd, y Piles, BLOOD Gwsg-fethiant, Anhwyldeb yr Arenau Gwynegon, Diffyg Traul( Indigestion Biiiousness, Cefn-i:oen. PILLS J SYLWCH AR Y TRADE MARK HWN SEF LLUN Y GALOr AR BOB BLWCH HEB HWN TWYLL YDYW. 1 WYR A Y mae y Pills hyn yn I GWRAGEBR Gyfadaas ac Anmhrisiadwy i [MEIBION A J MERCHBD. tfgTY maent yn iachau ar oU bob peth Arall Fethu. Heb Oedi Danfonwch am flwch o HUGHES'S BLOOD PILLS Gwerthir h\vy gan bob Chemist a Gwerthwyr Patent Medicines am Is lid, 2a 9d, a 4a 6d, neu danfoner eu gwerth mewn Stamps neu P.O. i'r Gwneuthurwr JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff American Agency :— R. D. WILLIAMS, Chemist, Plymouth, PeilD, GOMER'S BALM I ELI AT BOB CLWYF I GOMER'S BALM a lacha Glwyfau ar y Traed ————————— Cluniau, Pen, Gwddf, Drys- ipelas, Manan I lidiog, a Digroenedd, Cornwydon Crawnl yd. GOMER'S BALM a Iaeha Bronau a Pen BroMU — Dolurus, Pi'es, Traed Chwye- edig, Toriadau allan, Crach yn Mhenau a Gwynebau Plant, Llygriadau a Llosgiadau yn mliob rhan o'r Corph. GOMER'S BAI,M a lacha Ddwylaw Toriadol, -— ijlygaid ac Amrantau Dolarus, Crafu Scurvy, Gwynegon, Cymalau Poenus, Chwydd- iadau, Tarwden, Malaethau, &c. Y mae GOMER'S BALM yn hynod effeithiol at bob math o Glefydau allanol y Corph. -Rhodder prawf arno. Ar werth gan bob Chemist a gwerthwyr Patent Medicine, am Is Ic y blwch, neu danfoner eu gwerth 2 mewn Stamps at y Darganfyddwr— JACTOPi HUGHES MANUFACTURING CHEMIST, PENARTH, CARDIFF. IMPOJiTA-N r TO ADVERUHEHS. Y "CLOR] AN YDD," E&TABLISHKD IBSi. -OFr, ICE b:- Bridge Street, Llangefni. Tll t; CLOIIIANYDD" 18 a WELSH NEWSPAPER dovoted bo the iDter- esta cf ACxUIOULTURE witb a LARGER CIRCULATION ihan any P.s.per cf the kind amongst all cl&aeea in Avgiesey & Cartarvocshire THE C'/OKIANTDD la tho ONLY WELSH r pFn pebiisbafl in the County, PRICE HALFPENNY. Published evsry TldUS>DAY MORNING (Murket f)ay at Llftngt-fni) in time for the Murket Cars for reeooto plaoes of the Island. A GOOD MEDIUM FOR ADVERTISEMENTS CHAllm,s ILONXEATK. I'TJBLISHEEE" The North Wales Ltd. Y OLOHIA YDD." SCALE OF CHAXLaES. Per Line. Per Inch ti. (i. s. d. Pjrli«mer.it«.ry Noticca 0 6 5 Prcspectnscs of Public Cocipanies and Government and Chancery Notices 6 5 0 Election Ad^re-sta, Le-;u! and Public Notices 0 3 26 0 3 2 6 Coocortf, En'iSvtftiruaH.ms, Mici&ellts.)) sous Avi v er i i tetneu La.. 0 2 Tbc-i -raun«r; are Ek,\J.,d by Type tbfc tics usj priin lines no: bcijjg connted. TliADiil Thwae U' in»:er«e'i fit Kc-aso'cabtis Rteg, varyicg »t;cording to ixksn :\n0 nuthber of maettioDg ordered. Tbt. Charge :1 br-h Column Adver- tisement is us Zolir-M i. 52 inBrftioa? at 6,1 par wsek. 26 Co Hr; 9:; so 13 co u- Is do For a Two h.ch "uti-n cr an Inch Lonble IdtYjn — o'i ut la per w«ek. 2! h 6..1 flo 1.") 00 '1. 2s Od do For a T-'Ajee Inch ¡do CMnrtin or Ono and-a-balf Uoifttle. 52 is 6.i per week. 26 <<o i„r. 2.-3d do 13 d(.< a.t Zi- O'i co A :n 171,<1:3 when more hn) k fAKAGitAPIl A J )YE BT i Mil N TS. kissed at. 4d per line; special Pcsitions at 6d per line. CHEAP PREPAID ADVERTISEMENTS. Uoder the beac, ef "To let," or "To buIll," (to. Argrapliwyd a Chyhoeddwyd dros y "North Walea Ckronicle" Company, Limited, gan David yn y "North Wales Chronicle" a'r "Gwalia" Print- ing Works, Caxton House, High-street, Ban-or, v* j Mhlwyf Bangor. yn Sir Mawxtlx, Tachwedd 15, 1898.
-----CAERNARFON.
CAERNARFON. Eglwysig.—Yn ystod y mis bedyddiwyd 10, priod- wyd 3, claddwyd 15. Y Faeroliaeth.—Maer v dref un y flwyddyn ddy- fodol fydd y cyn-faer (y Dr. R. Parry). Y Cynghor Sirol.—-Atbrxw relfyddydol y Cyrighf r Sirol ydyw Mr John Evans. C-yfarfyddodd athraw- on dosbarth y Snowdon yn Nghaernarfon, pryd y penderfynwyd ar fod y dref yn un o'r canol-fanau y yr hwn y eynhelir v dosbarthiadau celfyddydol. Llys yr Yraadbn Sirol.-Dydd SadTn, o flaen Mr John Menzies ac ynadon eraill, caf odd trwydded y Prince of Wales Hotel, Penvgroes, ei throsglwyddo ddo i Thomas Jones; ac eiddo y Prince of Wales, Eben- ezer, am dymhor, i R. Rowland Jones. Yr Offeiriad'aeth.—Deallwn fod trefniada.u wedi cael eu gwneud er sicrhau ewasanaeth pedwerydd cuxltd yn nglyn ag Eglwys Crist. Nodiachfa.— Edrych y nodachfa a fwriedir ei chynal tua" at lyllid yr Ysgolion Cenedlaethol yn dra boddh: I. Derbynir pob rhoddi on at y mudiad gan yr ys'riferyddion (v Parchn. E. H. Griffith a D. Alban Lloyd, y curadiaid). Budd Gyngherddi—Yn unol a'u haelfrydedd blynyddol. y mae y "Carnarvon Dramatic Society" yn gloewi eu harfau gogyfer a chael budd gyfar- fyddiad, er cynorthwyo Ysgol Sul Dewi Sant. fyddiad, er cynorthwyo Ysgol Sul Dewi Sant. Cronfa Adgyweiriad Eglwys LI-an-beblig.-Derbyn- iwyd oddiwrth y "Ladies GuUd." tuag at gronfa hen eglwys y plwyf, y symiau canlynol: —Miss Turner. 3p Mrs Ruck. 2p iOs; Mrs Williams (Preswylfa), 2p 10s Miss Martin, 2p 10s; Arglwyddes Penrhyn. 2p 10s Miss Eggers, lp Mrs Ll. Jones, 2p 10s; hefyd 5p ga.n Mr J. P. Gregory-. Darlith Ddyddorol.—-Nos Lun, yn y Guild Hall, o Darlith Ddyddorol.—-Nos Lun, yn y Guild Hall, o dan nawdd yr U, ndqb Llenyddol. bu Mr W. H. Preece, prif beirianydd trycianol y llythyrdy, yn anerch tyrfa fawr ar y "Wireless Telegraphy." Gwnaed amryw arbrawfion dyddorol. ac yr oeddynt yn angliydol. Y Cadeirydd vdoedd Mr Wawn, Rhosdican. Tan.—-Nos Lun., torodd tan allan yn mhreswylfod Mr Williams, Segontium-terrace. Ni bu y gwyr tan yn hir heb wneud eu hyrnddanghosiad, a Ilwydd- asant i orchfygu yr elfen ddinystriol cyn ond i vchydig niwedi gael ei wneud. Anrbeg Briodasol.—Prydnawn Sul, yn Ysgol Gen- hadol Tanybont, cyfiwynwyd i Mr a Mrs Llewelyn Jones Feibl Teuluaidd hardd sjan aelodau a swydd- ogion yr ysgol fel arwydd o'u ffyddliondeb, ar yr am- gylchiad o'u priodas. o. Newydd Drwg. -Gyda. gofid dwys y mae genym i gofnodi am brofedigaeth Mr a Mrs John Jones, y postfeistr. Dydd Iau bu farw un o'u bechgyn. a bu baehgen ara.ll farw yn sydyn boreu Gwener. Mawr ,,ydymaeinilir a'r teulu trallodus yn eu prof- edigaeth lem ac annisgwyliadwy. Cvmdeithas Lenyddol Ca.ersalem.—Nos Fercher, bu y Parch Owen Davies, D. D., yn traddodi darlith o flaen aelodau y gymdeithas ar "Spaen." Y cadeirydd ydoedd y Parch Robert Jones. Llainbypyr. Caed hanes y cyfnod. Cristionogol yn bena.f, a chydnabyddir fod yr arlwy yn wledd faethlon. Cyfleusderau LIN -tliyr,wl.-Deallw-n fod y post- fesitr wedi trefnu i gasglu llytbyrau am 4.30 a.m. o'r "pillar box" er y Drill Hall, Victoria-road, mewn pryd i ffordd Afonwen, Llanbaris. a Bangor; hefvd, gogyfer a'r rhanu lieol cynttf vn y dref. Ke«3dau Gweigion y Cynghor Trefol. -Dywedir fod y Blaid Rhyddfrydol yn piysur barotoi gogyfer a'r frwydr am y ddwy sedd wi!i, ar y Cynghor. Enwir l amryw ymgeLswyr, a. gwneir dewisiad terfynol yn fuan. Dylai y CeidwadWyr fod yn effro. ac ond cael j-m^eiswyr adnabyddus i'r etholwyr, bydd y fudd- ugoliaeth yn sicr. Marwolaeth.—Dydd Sadwrn, bu farw Mr W. B. H""d!am. Stockton, tad Mrs Bray. o'r Anglesey- Hotel. y dref 'ma. gyda'r hon foneddiges y mawr gyd}*mdeimlir yn el phrofedigaeth. Arddangosfa y Chrysanthemums. Dyddia.u Gwener a Sadwrn, yn y Drill Hall, cynhaiiwyd v burned arddangosfa flynydlrlol yn nglyn a'r gymdeith- :1< flodeiiog lion. Y llywydd eleni ydoedd Mr C. A. Jones. Cefn Hendre; ;d'a'r Maer (Dr. Parry) yn is- lywydd. Gwelir adroddiad mewn eolofn arall. Cymdeithas Lenyddol yr Eglwys.—Nos Lun, yn yr Ytf-rol Rad. c>-nhaliwyd cyfarfod adloniadol rhagorol, y Parch E. H. Griffith, B.A., curad. yn y gadair. Aed trwy y rhaglen gamlynol :—Anerchiad gan y Cadeirydd1; can, "Hen Wlad fy Nhad.au," gan Mr Griffith Roberta, a'r cynulliad yn dilyn darljeniad gan Mr John Williams; eaji. Miss Lizzie Jones; can, Mr Griffith Roberts; darllenia-d, Eos Bradwen can, Miss Kate Roberts darlleniad, Trebor Ionawr can, Mr Charles Williams darlleniad, Mr John Wil- liams anerchiad] a darlleniad gan Trebor Ionawr. Yn ystod y gweithrediadau caed cystadleuaeth ddydd- orol ddifyfvr ar yr hen ymadrodd — "Diofal cwser potes maip." Caed tri o ymgeiswyr. ond credai y beirnia.id nad oedd yr un o honynt yn deilwng o'r wobr. Y gyfeiUyddes ydoedd Miss Pritchard, Tower House. Dygwyd y gweithrediadau i derfyniad trwy i bawb gyduno yn nghanu "Dnw Gadwo'r Frenhin- es." Y Bwrdd YsgoL-Borei-, Llun, cyfarfu aelodau y Bwrdd. Galwyd sylw y Bwrdd, gan y Parch E. H. Griffith, at y pwastraif amlwg, a'r gwario trwm, yr aethpwyd iddo yn nglya ar "stationery," books, a'r "apparatw." Yr oedd wedi ymohebu a Bwrdd Ysgol Lhmdain ar yr achos, ac wedi derbyn tafleni, oddiwrth chwech o "typical schools," oddiwrth y rhai y canfyddai fod Bwrdd Ysgol Caernarfon vn gwario cymaint ddwywait-h ar y nwyddau a nod- wyd. Nid oedd yr ysgol ddrutaf o dan Fwrdd Y sgol Llundain ond yn gwario 2s y pen, tra yr oedd Bwrdd, Caernarfon yn gwario 3s 61c v pen. Dymunai gael rhyw eglurhiad beth oedd y rheswm fod y fath wahan- iaeth yn bodolil Mr J. T. Jones, y prifathraw. a eglurodd fod llyfrau y "pupil teacJiers yn gynwys- ed'ig vn y treuliadiau. Mr Griffith Y mae y llyfrau hyn yn gynwysedig yn y tafleni a gefais o LimdiMn. Mrs Hughes, prif-feistres Ysgol y Geriethod, a awgrymodd y galla«ni y llyfrau fod yn rhatach yn Llundain nag yn Nghaernarfon. Atebodd Mr Grif- fith nad oeddynt v-P byw mor bell o Lundain i wneaid y fath gyfnewidiad yn mhrisiau llyfrau. Yn ng-hwmni yr ysgrifenydd, aeth Mr Griffith trwy gvf-; rifon y Bwrdd am amryw flynyddau. a chanfyddodd fod cost cadwraeth y Bwrdd yn Nghaernarfon yn ddwbl yr hyn oedd yn Llundain. Gwadai yr Uweh- feistres ei bod wedi bod yn rhy hae!. fr gwrth- wyn&b. yr oedd yn gydwybodol ar y pwynt. Y Prif- athraw Ac yr wyf finau wedi gwr.eud fy ngoreu i; gadw y treuliadau i lawr. Credai Mr Griffith mai ei ddyledswydd ydoedd edryoh allan sut yr oedd yr arian yn cael eu gwario, a chvnygiodd, yn y dyfodol, fod i bob ceisiadau am angenrheidiau at yr ysgolion fyned o flaen pwyllgor. Eiliwyd \T cynygiad gan Mr D. T. Edwards, a chafodd ei gario.
!FFESTINIOG A'R CYLCH.
FFESTINIOG A'R CYLCH. Ty ar Dam.-Boreu ddydd Gwener aeth gwraig Mr David Owen, Llwynhir-terrace, allan o'i thy gan! adael pedwar o blant bychain, yr hynai o ba rai sydd dan 14eg oed, wrthynt eu hunain, a'r lamp yn oleu. Ganol y prydnawn gwelodd y eymydogion y lie ar dan, a gwnaed pob brys i geisio ei ddiffodd. Gweith- iodd y Rhingyll Owen a'r Heddgeidwad Davies eu goreu er atal y difrod, ond llosgwy-d y dillad a rhaaau o'r ty. Ei Gael yn Farw.—Boreu ddydd Sadwrn, tua wyth o'r gloch, taflwyd Blaenau Ffestiniog i gyftro gan y newydd fod Mr Morris Jones, eilliwr, Maenofferen Cottages, wedi ei gael yn ei wely yn farw. Bu i Mr-, Jones godi yn lied foi-eu, a daeth rhywun i'r l!e haner awr wedi saith o'r gloch, eisiau eillio ei farf cyn myned gyda'r tren. Awd i alw ar Morris Jones. ac er braw i'w wraig cafodd ef wedi marw. Arferai gwyno gan guriad y galon, a bu.rn y meddyg oedd mai hyny, gydag ysgydwad, fu achos ei farwolaeth. Dyn- 34 mlwydd oed ydoodd, genedigol o Lanrwst. Gad- awai wraig a dau o blant bychain mewn traUod ar ei o HEDDLYS. Dydd Iau, o flaen Mr W. Davies (cadeirydd) a plied- war ustlJJ arall, cynhaiiwyd llys oedd yn llawn iawn o wrztndawrr. I Tyng-u a'Rhegi.-Y Rhingyll S .Owen a gylraddodd Lsaax; Rowlands, Dolrhedvn, o'r trosedd uchod nos Sadwrn, Tachwedd 5ed. Yr oedd ei iaith a'i reg-- feydd yn arswydus.—Y Cadeirydd a ddywedodd fod yn ofidus gan y Fainc ddeall fod rhegfeydd yn myned • ar gynydd eywilyddus ar yr heolydd trwy'r He, yn enwedig gan ddynion ieuainc, ac mor bell ag y gallai y Fainc rhoddent yr arferiad i lawr.—Dirwy, Is a 10s o gostau. Tadogi.—Gohiriwyd achos S. J. Thomas yn erbyn; Richard Lewis hyd y llys nesaf ar gais y diffynydd. —Ymddangosai Mr R. 0. Jones drrxs yr achwyn- yddes. Ymosod.—John Griffith Williams, Rhydygro. Tan- ygrisiau. a gyhuddoadi William Roberts, Dorfil-street, a William Jones, Dolgarregddu, o ymosod; arno ar yr heol, Hydref 15fed. Nid oedd dim ga.ir croes wedi bod rhyngddo a hwy yn flaenorol, ac ymosodasant arno trwy ei dara.w a'i gicio ar lawr.—Tystiodd yr Heddgeidwad1 Griffith a'r RhingyH Owen iddynt! waled yr achwynydd yn o-rchuddedlig a gwaed, ac ol cicir. ar ei ddillad.— YCadeirydd a hysbysodd fod y Fainc yn teimlo yn gryf yn nghylch vr ymosodiadau hyn gan ddynion ieuanc yr ardal.—Dirwy o lp yr un a 13s o gostau, neu 14 niwrnod o garchar gyda Ilafur caled.—Talwyd yr arian. Ymosod a.r Was i'r Cynghor Dinesijr. — David Pritchard, Fucheswen, a frvhuddodd David Wil- liarris, Llwynhir-terrace, o ymosod arno trwy geisio ei dagu ar yr heol, Tachwedd 7fed.—Tystiwyd. gan yr achwA'nydd, Mr Parry Jonas, Bank, a Mr D. Rod- eric Pritchard', am yr ymosodiad.—Anfonwyd ef i garchar am 14 niwrnod gyda Ilafur caled, heb gyfl0 i dalu dirwy. Camgymeryd y Lie i Chwerthin.—Yr Hed-d-eid- wad J. D. Davies a gyhuddodd David Parry, Pen- craig, Tanygrisiau, o wrthod myned allan o'r i\orth Western. Hotel, Hydraf 25a.in, pan geisid gancrdo.- Dirwy, 2s 6e a 10s o gostau. Achos Drw.g. Cyhuddwyd John Henry Griffith, Penygelli-terrace, o fod yn feddw mewn ty trwydd- edig (Queen's Hotel), Hydref lOfed meddwi ar v Sul. Hydref 9fed a bod yn feddw ac afreolus, Hyd- ref 8fed.—Gohiriwyd' y tri achos am chwe' mis, a bod yr awdurdodau i gadw gwyliadwriaeth ar y diffynydd yn y cyfamser er gweled pa fodd yr ymddygai, ac y bydd ei ymddygiad yn dod o dan ystyriaeth pan n wrandewir yr achosion h.yn. Tynu yn 01.—Mr R. 0. Jones a ddywedodd ei fod yn gofyn fod y cynuddiad o werthu diid i berson meddw oedd yn erbyn Miss Dtiffield, mana- geress y Queen's Hotel, yn caelei dynn yn ol, gan fod v Fainc wedi gohirio y tri achos biaenorol, allan o ba rai y codai y evhuddiad hwn.—Caniataodd y Fainc y cais. Y CYNGHOR DINESIG. Cynhaiiwyd cyfarfod misol rheolaidd y Cynghor nos Wener, Mr J. Lloyd Jones yn y gadair.—Cafwyd adroddiad o waith Pwyllgor y Neuadd a'r Farchnad- fa, ac awgrymid amryw drefniadau oeddid wedi eu gwneud er gwella y farciinadfa. Cvmeradwvodd y Cynghor y gwaith. Llwybrau a Ffyrdd.—Darllenwyd v llythyr:u b-is- iodd yn nghylch llwybr Tvddyn Gwyn, a chvflwyn- wyd y mater i Bwyllgor y Ffvrdd.Aymeradwywyd cynllun ffordd newydd a, chart.hffos o eiddo Mr Vaughan Williams, yn Glanygors.—Fod y Milwriad Hughes, Rheilffordd Gul, i w hysbvsu mai y cwmni oedd yn gyfrifol am adgyweirio y bont groesa i'r vSquare.—Yr oeddid wedi cael caniatad Arglwydd Newborough i falu ceryg mewn pedwar lie am 2s 6c yr im o ardreth yn flynyddol.-Cndodd Mr J. Morcran i fyny y cwestiwn o ledu y brif-ffordd wrth, Isall-t. Pasiwyd fod y mat?r i ddod o flaen y CVnghor eto cyn penderfynu pa ddull y gwneid y gwaith. Ystyr id mai cost fawr fyddai hon. ac imd oedd v swm o 80p enwodd y tir-fesurydd (Mr W/E. Alltwen Williams) ond bras-amcan o hono.—Hvsbyswyd fod Cwmni v Great Western wedi addaw gwneud y ffordd yn ymvl gorsaf y Llan yn briodoL Nwy a Dsrfr.—Ystyriwyd i-r adroddiad am y naill .v lwy a'r llall yn foddhaol, a.c mewn'atebiad i Mr Humphrey Roberts hysbysodd y Surveyor mai er mwyn cyflenwi Dolrhedyn a dwfry rhoddid y eyfienwad i Tanygrisiau am vchydig bob dydd. Hyderid cael y cyflenwad i Dolrhedyn yn' foddhaol yn mhen vchydig amser. Y LIyfrTeII. Rhoddodd Mr J. Lloyd Jones, y Llyfrgell, 900 o lyfrau allan yn ystod y mis; lla.i na'r mis cyferbyniol y llj-nedd o 160, a mwy na'r mis biaenorol1 o 94.—Pleidlais o ddiolchgarwch i'r cared- igion roddasant lyfrau gwerthfawr yn ystod y mis. Arianol.—Yn y bane er y mis o'r blaen 97p l8s 4c, casglwyd yn ystod y m.is'854p lls 4c-952p 9s 8c. Talwyd cyflogau allan o'r swm yn ystod- y mis, yn gadael gweddill o 373p 6s 8c. Rhoddwyd sel y i Cynghor wrth y benthyciad o fil o bunau at addysg gelfyddydol, a phasiwyd i'r Mri 0. Jones a W. Owen I aiwyddo "cheque" am y swm i'w droidrosodd i Bwyll- gor Addysg Gelfyddydol. Rheolwr ar Goleg Bangor. -Ail-beno-dwyLi Mr R.. Walker Davies yn rheolwr am bwyllgor Coleg Bangor dros y Cynghor. Yr Afiechydon a'r Carthion.-Hysbysodd yr -A-rol- ygvdd Iechydol (Mr D. Williams) i 10 o achosion o gletvdau heintus gaeli eu nodi yn ystod y mis, ar gvfer 23 y mis biaenorol, a 46 y mis cyferbyniol y llyneddl Dangosai y diaflen gynydd o 59 mewn gwdddwyf (diphtlieria), a gofidiai ddywedvd i ddau' brofi yn ajigeuol yn nhy Mr Moses Jones, Dolrhedyn- I terrace, Cwmorthin. Wrth archwilio v ty cafodd fod ( y carthffosydd mewn cyflwr iechydol anfoddhaol, ac yr oedd yr un peth yn tfaith am y rlian fwyaf o'r tai lie bu'r afiechyd, yn dangos vn eglur mai hyny oedd ffynhonetl y drwg hwn yn vr ardal.—Hysbyswyd i feudy gael ei wneud yn Ddol, Llwynygell, heb gyf- Iwyno y cynllun i'r Cynghor i'w gym:radwyo. Ar- llwysai carthffos nihr o doi i'w ymyl. ac ofnid fod y dwfr aflan yn c'1.1 ei ddefnyddio, er fod llaeth gwartheg yn cael ei werthu vn yr ardal. Pasiwyd i anfon at y perchenog ar unwatih.—Mr E. Ll. Powell a ofynai" sawl un o'r tai yn Dorfil-street oedo eu geudai wedi eu cv-vllt-a a'r crarihffos oowydd wnaed gan y Cynghor? Cyrygiai fod pwyso ar bawo i gysylltu ile yr ocrid cariMos i wneud hyny.—Hvs- byswyd fod H. Hamnrrr wedi gwrtl>od arwyddo v cytundeb i glirio y carthion hyd nes y ceid lie mwy cyfieus i ddodi y Iludw na Thv'nycefn.—Mr F. Evans a gefnogodd Mr Powell.—Mr E. P. Jones a sylwodd mai ofer oedd gwneud carthffosydd oni chysylltir a hwy. Yr oedd deg neu ddeuddeg o dai yn y Llan felly, ac yn cael eu gadael heb i ddim gael ei wneud. Y —Mr Humphrey Roberts a bwysodd am gael gwybod1 beth oedd yn cael ei wneud gyaa golwg ar VOl- rhedvn a'r arda.1 hono.—Y Surveyor a. d'dywedodd fod lluaws o fanaui gwaeth na hwnw Y11 v dosbarth.—Mr H. Roberts Er gwarth tragwvddol i'r Cynghor hwn a'i swyddogion, bydded hyny'n hysbvs. Ond pa le sydd debyg iddo? Meddylier am West End, lie r; oedd 17 G dai, a.'r budreddi a'r carthion heb eu symud ers saith mlynedd, a.'r oil yn cael ei gvnhyrfu yn awr mewn dull diofal nes peryglu iechyd yr holl ardal. Galwai am i'r Pwyllgor Iechydol fyned i weled y lie drostynt eu hunain, os na choelient eu bnd fel Cyng- hor yn lladd y trigolion y naill ar ol y llall trwy eu 1 liesgeulusdod. Claddwyd dau oddiyno yn ystod y mis o haint ddylasid fod wedi ei wneud yn anmhosibl yno.—Mr C. Roberts a. geFr,ogai i'r pwyllgor fyned i'r lie a'r swyddog meddvgol i'w ganlyn. a. phasiwyd v cynygiad.—Mr Owen Jones a alwodd sylw at nad oedd 0 adroddiad misol wedi ei anfon gan Dr. Jones, eu swyddog. Yr oedd hyny vn bwysig yn mgwyneb sefvllfa ddifrifol pethau yn v lie. Pasiwyd i ofyn i'r meddyg a.nfon adroddiad bob nps i'r Pwyllgor iech- ydol.—Mr J. Morgan a sylwodd fod degau a dni heb gvsylltu a'r carthffosydd wnaeth y Cynghor. Djrlid eu gorfodi i wneud. a cliae-I eu manddeddfan i roddi hawl iddynit wneud hyny.—Mr E. H. Jonathan a gydsyniai, ond dylid cael y carthffosydd oil wedi eu cwblhau, a chyfundrefn orphenedig gar.ddj-nt fel Cynghor.—-Mr E. T. Pritehard, yntau o'r un farn, ond ddaw y scheme hono bvth. Yr oedd son r~n dnm er's 15 mlynedd, ond dim nes eto i'w cliael.- Mr H. Roberts: Bu Foster yma yn helpu ddwy fly-nedd yn ol, a gwa-ith ychydig wythnosau oedd yr aan^er hwnw, ond lie mae'r pethau? Yn yr un fan !—Y Surveyor a. hysbysodd fod dwv adrt-n o'r cynllun wedi eu hanfon i fyrly i Llundain i'w cymeradwyo, a. chais wedi ei wneud am fenthyg 3550p i'w gorphen. Yr oedd y ddwy adran arall yn cael eu prysuro yn mlaen, ac ni chollid dim amser gyda7u cael yn ba-rod i'w hanfon i fyny.
PWLLHELI.
PWLLHELI. Llys yr Ynadon; Sirol.—CJ^ihaliwyd hwn ddydd Mercher, gerbron Mr R. Carreg (yn y gadair), y Pach J. C. Williams-Ellis. Mr B. T. Ellis, a Mr J. G. Jones.—Ellis Evans, Aberdaron, a wysiwyd gan Mr Edward Roberts, swyddog gorfodol, Bryncroes, o esgeuluso arifon ei dri plentyn i'r ysgol ac am gyffelyb drosedd, gwysiwyd Thomas Owen, Rhos- fa-vvT, mewn pert-hynas i'w blentyn ynta.u, gan Mr J. R. Thomas, Lltngybi. R-liccldwyd iddynt y rhybudd arferol, gan mai dyma. y trcsedd cyntaf.— Gohiriwyd yr achos yn erbyn Richard Jones, yr hwn a gyhuddid o ladd helwriaeth heb drwydded. Y CYNGHO-P. 'TR.F,,FOL. DEWIS MAER. Cynhaiiwyd y cyfarfod blynyddol ddydd Marcher, Mr C'lbdwyn Owen (y ma.er ynineiliduedig) yn Jljwyddu. Yr oedd hefyd yn bresenol: Henaduriaid R. 0. Jones. Williajn Anthony, David Williams, Cynghorwyr William Jones', Richard Jones, Robert Isaac Jones, William Jones-Owen, H. P. Jones, John Williams, T. J. Williams, S. W. Griffith, Thomas. • Lloyd, David Williams, Mr Evan R. Davies (clerc trefoi), a Mr Hall (arolvgydd). Y gwaith cyntaf oedd dewis maer, a el),odoCt,a Mr Jones-Owen i fyny i ddweyd fod yn hyfrydwch ganddo ef gynyg yr Hemadur William Arihony yn faer <im y flwyddyn1. Eiliwyd gan Mr Thomas Llovd, yr hwn a ddywed- odd fod' yr Henadur Anthony vn cymeryd dyddordeb neillduol yn y dref yn 2yffredmol. Cefnogwyd gan yr Henndur R. 0. Jones, yr hyn a. ddjmunai ddwyn tystiolaeth i'r gwaith mawr a thra llwyddianus oedd yr Henadur Anthony wedi gyikwni, dan anhawsderau mawr. C ifodd y cynygiad ei basio yn nnfrydol. Wrth dalu ei ddiolch gwres(>caf, sylwodd y Maer newydd mai gwobr am lafur evson. oedd hyn. ac nid gymaint am ei fod ef yn meddu dim "brilliancy" neillduol. Yr oedd y flwyddyn ddyfodol yn debyg o fod yn flwyddyn bwysig i Bwl.lholi, gan fod yr had a. osodwyd i lawT eleni yn sier o dd'wyn ffrwytli yn ystod y flwyddyn, os gwnai y Cjnghor ei ddyled- swydd. Yr oedd tir wedi ei n.t wneud neuadd drefol a. ntarchnadfa, ac cr fod vchydi"- rm-yslr i fyned rn: mlaen gyda r gwaith, gallai eu sicrhau nad oedd y clerc trefol yn cysgu gydfcr mater. Yn nesaf cyfeiriodd at bryniant Glasfrvn Fa"1T, a'r modd y gellid ei g-wneud i dalfu yn well er lies y dref, ac at y gwelliantau fwriedir gario allan, megis cadw y dwfr yn yr harbwr. cael "grand marine lake," Iledu y cob, tram-ffordd i'r South Beach, estyn gorsaf y rheil- ffordd i'r dref, neu wella yr un presenol. Yr oedd mudiad neillduol hefyd i gymeryd lie yn nglyn a'r ysgol ganolradd, a gobeithiai na fyddai y Cynghor ar 01 yn cefnogi y cyfryw. Yna efe a gvnygiodd hlhid- lais o ddiolch i'r cyn-faer (Mr Cledwyn Owen). Teimlai ef mai anffawd oedd colli Mr Owen o'r gadair y flwyddyn hon, yn enwedig gan ei fod wedi cymeryd y fath didyddordeb yn yr ysgol ganolradd. Yr oedd wedi gweithio yn galed yn ystod y flwyddyn, oblegid cymerai ddyddordeb mewn pob peth a gymerai mewn llaw, ac nid oedd neb yn fwy "loyal" i'r hen dref na Mr C'Jedwyn Owen (clywch, clywch). Ni fuasent wedi cael seindorf yn ystod vr haf oni bai am- sel a wedi cael seindorf yn ystod vr haf oni bai am sel a Ilafur diwydJ Mr Cledwyn. Owen a'r clerc trefoi, y rhai a gasglasant naw ugain punt at, r gronfa- hono. Wrth ddiweddu, cynygiodd y Maer ddiolch hefyd i'r hen faer (yr Henadur David Williams). Eiliwyd gan yr Henadur R. 0. Jones, yr hwn a. longyfarchodd y maer newydd, a chefnogwyd gan Mr H. P. Jones a Mr Robert Isaac Jones, a phasiwyd yn unfrydol. Wrth dalu dioleh, dywedodd Mr Cledwyn Owen fod y flwyddyn neWjrdd derfynu wedi bod yn un hynod. a pbriodblai hyny i'r ysbryd anturiaethus oedd wedi ffynu yn y Cynghor, a rhaid oedd iddo ddweyd fod y CHnghor wedi rhoddi pob cefnogaeth iddo ef. Fe wnaed1 llawer o bethau yn ystod y flwyddyn, a'r prif beth yn ddiiamhau oedd pryniant Glasfryn Fawr, a faint bynag o glod oedd yn ddyledus am hyny, i ysbryd anturiaethus y Cynghor yr oedd yr oil i'w j briodoli. Rhaid oedd iddo eu llongyfarchi am fod mor ffodus a chael gan Mr Anthony i gymeryd v faeroliaeth, oblegid nid oedd yn bosibl: cael yr un gwell na mwy abl nag ef. ,Nis gallai ef (Mr Owen) ymadael o'r gadair heb dalu gwarogaetii Hehel i'r clod) oedd yn ddyledlis i'w clerc (Mr Evan R. Davies) am y gwaith aruthrol oedd wedi gyflawni. Nis gallai neb ddirnad yr ohebiaeth oedd ganddo i fyned drwyrddo, a dymunai dyst-iolaethu y farn uchel oedd ganddo am Mr Davies, a'r modd yr oedd wedi cvf- lawui ei waith. Yr oedd yn ddrwg ganddo fod Mr Hall, yr arolygydd, yn ymadael, yr hwn oedd wcdi cyflawni ei ddyledSwydda.u yn ddiduedd a ehyd- wybodol; a dyledsw5rdd y Cynghor oedd cefnogi gwaith eu swyddog yn mhob modd, yn enwcdig pan yn cario allan gyfarwyddiadjau y Cynghor Bu i'r Henadur D. Williams hefyd, yn fyr, dalu dioleh. Penodwyd y gwahanol bwyllgorau. a phonderfyn- wyd mai yr aelod i fyned allan ar derfyn y flwyddyn fvdd Mr T. J. Williams.i Rhwng cromfachau goddefer i ni grybwyll fod1 yr Henadur Anthony wedi bod yn faer dchvywaith vn flaenorol.
jRHUTHYN.
RHUTHYN. Bwrdd y Gwarcheidwaid.—Cynhaiiwyd cyfarfod pythefnosol y Bwrdd hwn ddydd Llun. Llywyddid gan Mr Henry Williams. Yr aalodau eraill Y1l. bre- senol oeddynt Mrs Lumley, Mrs Edward Robert?, a'r Mri Thomas Jones (Plas Coch), E. R. Evans, Juhn Roberts, R. Davies Jones, E. Williams Jones, Evan Davies, T. P. Roberts, Robert White, John Foulkes, E. Rogers Jones, Edward White, J. H. Simon, y Parch W. G. Richards, y Parch J. F. Reece a'r clerc (Mr R. Humphreys Roberts).—Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr Thomas Griffith, diweddar reid- weinydd swyddog dosbarth Rhuthyn, yn yr hwn yr ^uigaua-i fanylion o'r cyflcg, etc., a dderbyn iwyd gar.ddo ef am y pum' mlynedd cyn ei ymddiswyddiad, yr hwn a gyrhaeddai gyfanswm o 768p 6s 8c, y hyn oedd yn gwneud cyfartaledd o 153p 13s 4c.Wrt,h wneud swm ei flwydd-dal ar y cyfrif hwn. yr oedd yn 99p 18s 9c, ac am yr hwn yr oedd yn awr yn gwneud cais. Nid oedd ga-n y Bwrdd un dewisiad yn y mater, ond cydsynio a r ca.is yr oedd y enwarter cyntaf yn dyrod yn ddyledus yn y Nadolig.—-Darlfoii- wyd llythyrau oddiwrth y Mri S. Moss, A.S., Tudur Hc.well, A.S., a J. Herbert Roberts, A.S., yn cyd- nabodJ derbyniad y pendterhniad a basiwyd gan y Bwrdd yn ei gyfarfod diweddaf, mewn cysylltiad a'r cwestiwn o fod rhai a dderbynient- gynorthwy plwyfol dros dymhor ar adeg streicio vn colli eu pleidleisiau. —A droddodd y Meistr fod Mr Bircham we.di talu ymweliad a'r tlotty ar y 26ain o Hydref, a'i fod wedi ysgrifenu yr hyn a ganlyn ar y Ilyfr:Yr wyf, lieddyw, wedi talu ymweliad a'r ty, ac wedi caol yr ystafelloedd yn lan. Ni chlywais unrhyw gwyn ion. y Disgwyliais gael fod mT.vy o ffenestri wedi cael eu troi }n. ffenestri i'w codi a'u gostwng er fy \Tnweliad diweddaf. Amlygodd y Mri T. P. Roberts a, John Foulkes eu cydolygiad ag argpnhelliad y arolygydd a phenderfynwyd cyfeirio y mater i bwyllgor ym- weliadol. Adroddai y Meistr, yn mhellach, mai nifer y tlodion yn y ty ydoedd 72, yn erbyn 76 am yr un chwarter y llynedd. Nifer y crwydriaid yr estynwyd cynorthW)" iddynt yn ystod y pythefnos ydoedd cynydd o dri.
[No title]
Y mae haner can mil o nodau Aria.ndy Lloegr yn cael eu gwneud ar gyfart.aledd tiob dydd. Ymae oddeutu haner irniliwn o fotasau yn cael eu hystorio yn ffactri dilkd y fyddin bob blwydd- yn yn Lloegr.