Baner ac Amserau Cymru

PRYDAIN AR Y CYFANDIR. Ycbydig o awn moliant oedd yn Y: u iO U wlad hon pan gyhoeddwyd glaniad y? lluoedd Prydeinig ar diriogaeth Ffrainc. Nid oedd yma gyffro lecsiwn na brwd- frydcdd gornest pel droed. Wrtli gwrs, fe groeisliawyd y newydd. Natur- iol oedd byny, yn sicr. Fe ddichon mai'r rheswm pennaf dros glaiarineb y. brwdfrydedd oedd y ffaitb fod y di- gwyddiad wedi ei ragddisgwyl, ac IIi. t') t.' b u chyflawnodd yr hyspysrwydd swyddog- j ol ddim rhagor na cbadarnbau Yr hyn 1') oJ ddisgwylid ac a gredid gan bawb. Rywfodd na'i gilydd, yn y dyddiau hyn, yr ydym wedi hen gyncfinoa di- .1 ? .1 0 gwyddiadau mawr a cbynliyrfus, ac Did yw un o orcliestion mwyaf arwrol banes wedi cynyrcbu liemor ddim sylwadaeth na. gorfoledd. ¿1J.n y tro cyntaf er's yn agos i gaiirif- o amser, ceir byddinoedd Brydaih yn barod i darro ar y Cyfandir. Daw mawredd hyn i'r golwg pan y COHWll ddarfod i'r bcirniaid awgvym fod yn amhossibl inni anfon byddin gwerth yr "cnw i'r Cyfandir. Beth yw tylj y beiniiaid heddyw, tybed ? Y mae glaniad ein milwyr yn un o'r prawfion cryfaf o'u goruchafiaetli ar y mor. Prill y gellir meddwi fod Germani yn gwbl anwybod- un o. ii symudiadau, ac etto ni feiddiodd cymaint ag un o longan rhyfel y Caisar mawreddog a rbuthro i lawr y Sianel i wasgar ofn a anrlicfn ymhlith Cill llu- oedd. Os mai dyma'r tro cyntaf er's can nilynedd i fyddinoedd Prydeinig lanio ar y Cyfandir dyma'r tro cyntaf i'n llu- oedd lanio ar diriogaeth Ffrengig ar wahoddiad Ffrainc ei hun. Bhoddai'r awdllrdodau Ffrengig y pwys o'r dibyn- niad pennaf ar bresennoldeb llu Pryd- einig ar faes y rhyfel. Nid oead nemor o frys ganddynt faint o honom a anfonid a plian dorrodd y. rhyfel aJlan, dywed- odd un diplomydd Ffrengig adnabydd- us, Os yr enfyn Pi'ydain ond rban fecban c'i byddin, fc fyddni yn berffaith ioddion.' Bydd ])i'esennoldi'b ein mil- wyr yn sicr o danio ysbiyd lluoedd Belgium a Ffraingc. Pan gofir fod y milwyr aufonwyd ;gennym—os nad yn orniferus-y rhai goreu ymhob modd ar faes y gwaed, ni raid synnu at la wen- ydd Belgium a Ffrainc. Nid fel anifciliaid yr anfonwyd catrod- au, Pndain i'r jCyfandir. U Cawsant warogaeth teyrnas a, chynghorion goreu- wyr y wlad. Bhoddodd Arglwydd Kitchener bwyslaia trwm ar y ffaith fod anrhvdedd yr Ymherouraeth Brydeinig yn dibynnu ar ymddygiad personol pob milwr. I Ni raid i iaeb bryderu ana fuuud Da I eheir y ddisgyblaetb lwyraf a'r gwroldeb i r:1w,yaf o dan angerdd megnyl y gelyn. Y mae Prydain yu rhengoedd yr anfar- wolion yn yr ystyr yna. Ond y mao i Arglwydd Kitchener yn gwybod y di;<- g^vylir rhagor na hynyna gan ein mil- wyr. Rhydd ef bwys ar ymddygiad iawn mewn matcrion a cliylchoedd er-- aill. Cant y profiad o-ymladd ar dir- iogaeth gyfeillgar, mewn cvdweithred- iad a charedigion, yn erbyn gelyn ang- hymodlawn. Dyma igyfle i arddango3 4 gwir gymeriad y milwr Prydeinig.' Dyma dywed Kitchener: Nis 'n gall- weli wasanaethu eich gwlad yn 3dim gwell. Beth yw synad Arglwydd Kitchener o 4 filwr Pi-ydeinig?' Un sydd bob amser yn foesgar, yn feddyl- gar, a thirion, un sy'n ysgornio gwneyë1 dim tebygol i liiweidio neu ddistrywio eiddo: un sy'n ystyried ysbeilio yn act w arth us; un, pan y derbynia groeso a cbaredigrwydd, a ellir ymddiried ynddo i beidio camddefnyddio'r croeso hwnnw i ameanion iselwael: un a geidw ei iechyd yn gadarn drwy ymgadw o ofer- edd ac eithaflon pechadurup. Nid yw Arglwydd Kitchener yn petruso dim mewn enwi'r ddwy demtas-1 iwn fwyaf fydd yn debyg o gyfarfod ein milwyr. Enwir hwy gan Arglwydd b h. Kitchener, a dengyis yn eglur y dylid ar bob eyfrif ymegnio i'w hesgoi. Credwn mai nid ofer fydd pregeth y pennaeth poblogaidd hwn, ac y cawn ,gJywed yn fuan am orcliestion Prydain yn mro yr estron.

I PENCADER. I YR YSGOL RAMMADEGOL. 1 mao Mr. j. JJ. 1<ans wedi vniddi- swyddo o fod yn brif atlnaw yr ysgol' nchod ar ol 25aiii mlynodd o lafur. Dydd Iau. wythnos i'r d INN-etldaf, bu adgAvrdd o'r hen f y^yrwyr. Dactih ugpiniau ynghyd—yn feddygon, athrawon, cvfi-eitliNi-i-, pregeth- flrr, Cyfhvymvyd ganddynt anerchiad a chodaid o aur i Mr. Erans, a phendanfc aur i Mrs. Evans. Cyflwynwyd yr anerchiad gan Mr. J. R. Saunders, M.A., y prifathr- gan I%lr. J. R. gaun d eis, AI.A. i lv%-yn Phil- aw newydd, yr aur gan Mrs. Talwyn Phil- lips, Bala; a'r pendant gan Miss May Da- vies, merch y Parch. J. Davies, Gwernogle. Cafwyd anerchiadau gan Mr. Wallis Jones, y Ilywydd; y Parchn. Jos. Davies, B.A., Mynydd bach; D. R. Enoch, B.A., Pen- clawdd, a Dr. D. G. Lloyd, CastelInewydd, hen fyiyrwyr bob un. Attebodd Mr. Evans mewn. araetli bwr- pasol, a ohymmeradwyodd yn gryf i sylw y dorf ei olynydd, Mr. Saunders, hen fyfyr- iwr, o'r ysgol, wedi graddio gydag anrhyd- edd yn Caergrawnt, ac wedi cael blynydd- oedd o brofiad, bollach, fol athraw mewn ys- golion da. Brawd-yn-nghyfraith yw Mr. Saunders i'r Parch. James Davies, M.A., Mynydd bach. Yn yr hwyr, mewn cyfarfod O dan lyw- yddiaeth y Parch. T. Lloyd Jones, B.A., B.D., cyflwynwyd i Mr. a Mrs. Evans god- aid o aur ar ran y pentrefwyr, gan Master Lewis Davies, Post Office, Pencader. Siar- adwyd gan y Parch. J. D. Evans, Moriah; D. John, Gwyddgrug: Talwyn Phillips, B.A., Bala; J. Davies, B.A.. Mynydd bach; D. Enoch, Rhinnfa. a chan Mr. J. D. ETansi ei hun. Canodd Mr. D. Davies gan bwr- pasol i'r a-mgylchiad. I u IWBILI. inos J^ercher a <ydd lau diweddat cyn- naliwyd cyfarfodydd Iwbili y TabernacI, capel yr Annibynwyr, agorwyd bedair bivn- edd y nol. Costiodd ac y mae, bell- ach, yn ddiddyled. Pregefhwyd yn y cyfarfodydd gan y Parch. D. Cadfwlch Davies, St. Clears, D. Adams, B.A., Lerpwl; J. Davies, B.A., Mynydd bach; J. C. Evans, Hcdderdon J. P. Evans, Penygraig, a T. Talwyn Phillips, B.D., Bala. DechreuwYd yr oedfaon gan y Parchn. P. H. Lewis, F.T.S.C, Bermo; J. Bowen Da- vies, Abercwmboy; Ben Davies, Llandyssul, ac E B. Lloyd, Bwlchnewydd. Cafwyd cyfarfodydd hwylus dros ben. Yn y prydnawn cyflwynwyd oriawr aur i Mr. D. H. Lewis, Sunny Hill, fel cydnabvdd- iaeth fechan am ei wabanacth gwerthfawr fel organydd y TabernacI, a chyfeiiydd yn nghymmanfa ganu y cylch, &-c. Cyfranodd holl cglwysi cylch y gymmallfa at yr anrheg, ond eglwys y TabernacI, wrt-h reswm, g^'franodd fwyaf o lawer. Cyflwynwyd y rhodd gan Mr. Tom Thom- as, L.V.C.M., arwcinydd canu y Tabei-nacl, ac arweinydd y gymmanfa ganu am y tail' blynedd. diweddaf. Cafwyd ychydig eiriau o ganmoliaeth i Mr. Lewis gan y Parch. T. Lloyd Jones, B.A., B.D., y gweinidog, a Mr. W. D. Evans, vsgolfeistr, cyn-ai"wein- ydd y canu yn y TabernacI

I CORRtS. I CljADDEDIGAETH. lrYduawn dydd Iau cymmcrodd cladded- igaotli Mr. William Owen (Pandy, Corris, gynt), le yn mynwent Rehoboth (M.C.). Corris, pryd y daeth tyrfa liosog ynghyd i dalu y gymmwynas olaf iddo. Gwasanaetli- wyd ar yr achlysur gan y Parchn. J. Christ- mas Lloyd (M.C.), Corris; John Roberts, Rhyl; T. E. Roberts, Aberystwyth; T. Miles Jones, Wyddgrug; R. It.. Jones, Ysbytty; T. E. Jones, Pennal; a J. Wesley Morg-an, Corris. Yr oedd yr ymadawedig yn flaenor tfyddlawn yn eglwys Rehoboth (M.C.), Corris. Bu, hofyd, yn aelod o Fwrdd Gwarcheidwaid PosliartU Dolgollau am rai biynyddoedd.—GoholmM.

Y mac v glowyr Cyjnreig wedi ppndei-- fynu gwoitliio ar y Sul )]]<>wn trefn i'r Llynges gaol cyflejiwad digonol o 10. Y mae Mr. David Davios, A.S., wedi cyn- ny ei balas, Broneiron, Llandinam, fel ear- tref i glwyfedigion yn y rhyfel-y rhai hynv fyddout ar v ffordd i wellal

DRINK DVTBTI) TEA. The Tea of Old Time flavour, RHUTHYN. IMPORTANT NOTICE. RUTHIN FIRE BRIGADE. In the event of an outbreak of fire in the country, Farmers should send in a pair of horses with the messenger to en- sure the services of the Fire Engine. H. M. BOBEBTS, Secretary.

PRIODAS. Dydd Mercher, y 12fed cvfisol( yn y Tab. ernacI, M.C., gan y Parch. R. n. Parry, y gweinidog, unwyd mewn glan briodas Mr. J..]. Roberts, unig fab Mr. a Mrs. Robert Reports, Waonffynnon, Rhuthyn, a Miss Nellie Williams, mereli hynaf Mrs. Wil- liams, Llandudno. Rhoddwyd y hriodas- felc h yinaltii gill ei hewythr, Mr. E. Ben- bow, o New Zealand. Y gwas priodas ydoedd Mr. Enoch Rogers, o Golog y Bala, cofndor y priod- fah. a gwasanaothwyd ar y Ijriodasioich gan ej c'awaor, M ss Gladys Williams. Daparwyd arlwv yncr Ngwcstty'r C'astoll, Rhuthyn, ac yu y prydn:iwn cyclnvv.xxld y par iouangc, yn lig'iianol dymuiiiadnu da am Pvvllheli, lie y bwriadant droulio eu iiiis mel. cyn cycliwyn o honynt i Now Zealand yn iiiis

ILLANRUAIADR, GER DINBYCH. Ai r oedd dydd Mawi th diweddaf yn ddydd o lavvonydd neillduol yn y Ilf) ucliod," fel dydd priodas Mr. John Morris Parry, Llewesog, a Miss Jennie Roberts, Pentre. Cymmer- odd yr amgjdchiad lo yn ngliajiel y Metbod- istiaid, yn mhresennoldeb Mr. G. O. Morris, cofrestrydd, pryd y gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parchedigion Edward Thom- as, a David Jones, Rhuddlan. Wodi gwneyd oyfiawnder a'r wledd ragorol a ddar- parwy-d yn y Pentre, siaradwyd gan y tri r cyfeiriwyd atynt, a'r oil o honynt yn dadgan eu dymunia<lau da i'r par ieuaingc. Cyfoir- iWYd at rinweddau lliosog y ddeuddyn icu- ainge, a phw-ysleisiwyd y golled a gawsai v ]')entref trwy eu hymadawiad o'r ardal. Ond bydd colled y Pentref yn ennill mawr i'r Rhiw, lie y maent yn myned i gyfanneddu. Teimlir hiraeth a cholled, ar ol y cyfeilliou hyn gan y Pentref, o lierwydd cyflawnasant. cryn lawer o wfrith gvda'r achos mewn modd tawel, syml, a diymhongar iawn. Da gen- ym feddwl y bydd y ddau frawd liofFus, John a Robert Roberts, etto yn aros yn yr hen gartref. ac y bydd Miss Jane A. Roberts yno gyda. hwy, yr hon y mae eglwvs t Pen- tref mor ddyledus iddi. Nid oes "brtli ball ar garedigrwvdd y teulu hwn tuag at vr achos.—Cj"faill.

I LLANELIDAN. Dydd Gwener, y 14eg cyfisol, yn nghapel M.C. y lie uchod, unwyd mewn priodas Mr. M.C. Edwaids, mab hynaf Mr. a Mrs. John Edwards, Highgate, a Miss Margaret E. Jones, merch hynaf Mr. a Mrs. Hugh Jonee, Cwm. Y gweision oeddynt, Mri. William Edwards, Highgate, a Thomas Jones, Cwm; a'r morwynion oeddynt—Miss Roberta, Pentrefoelas, a Miss Hughes, Bryntangor. Gweinyddwyd y seremoni gan y Parch. R. J. Jones, yn mhresennoldeb y cofrestrydd, Mr. G. O. Morris, Llanrhaiadr. Daeth cynnulliad Iliosog ynghyd i'r addol- dy, a chroesawyd y p&r ieuangc yn gynnes yn y dull arferol ar eu dyfodiad allan. Yn ddilynol croesawyd y cwmni yn nghartref y briodferch, pryd y dadganwyd y dymuniadau goreu ar eu rhan gan amryw, ac y diolchwyd hefyd i Mr. a Mrs. Jones ar eu caredigrwydd yn darparu arlwy mor ragorol ar gyfer y cwmni priodasol. Ym- adawodd Mr. a Mrs. Edwards i dreulio eu gwyliau yn Llandudno.

EGLWYS BACH. I Y CYNHAUAF. Dechreuwyd ar y cynhauaf yd yr wythnos Iran yn y dylfryn hwn. Ystyrir y dyffrra yn lle cynnar, ond ysywaeth eleni y ddau gynhauaf-y gwair a'r yd—yn cydred- eg. Par odd y tywydd gwlyb diweddar i lawer I fod yn ymarliouB yn d^chreu ar y cvnhauaf gwair, fel, erbyn hyn, teiiilllr odd. wrt-ii briiuler gweithwyr i'r ddau £ vnhaual. I Y FYNWENT. ) IVJawr yw y cyfnowidiad sydd weui cym- mcryd lie yn dd'iweddar ar ymddaiigosiad (allanol) yr hen fvnwent. Hyd yn didi- weddjar mangre hynod isel ei barch oedd ) acer y meirwon, a golwg wyllt ac anial oedd &j'ni. Ond, erbyn hyn, Did megys yr eedd y mae.' 0 dan aroly?ia?tli ein parch- us ?iwrad, y Parch. T?os. Jones, B.A, Tm- gynnnerwyd a'r gwaitli o'i gweddnewid. fel erbyn hyn y mao y fangrc cyssogredig hon Yn dymunol 1 edrych ami. I ¡ GALW (.WE?JDOG. j juae ogiwysi I'ethania a Bvyn^aionvn '1-' 1 Vill-, gweii :dog i gymT.ioryd gofal y ddwv eglwys ond o her- wydd prinder lai yn yr aidal, teiiulv. yd all- hawsder. Nos Salhafh diweddaf pender- fynv. yd yn unfrydol yn Botliaiiia i adeiladu ty pcrthynol i'r eglwys, i fod at wa.vmaetll y gweinidog. Diammheu fod hyn yn syffl- t aiudiad yu yr iawjj gyfeiriad.—Gul,

ac ni theimlir min y siorn yn fwy gan neb na chanddynt hwy cu buna in. Bron nad ydyw dyn yn anghofio bodolaeth R wssia yng nglianol gwrliydri Belgium a Ffrainc. Ond fe ddaw dydd y cawn glywed arth fawr y gogledd yn rhuo ac yn cynddeiriugi, Araf yw ei hymdaith i gyffiniau'r gyflafan, ond y i-nae,i i ,sier as urddasol scrch livnny. Hawdd i ni frygawtha. am annibendod Hwsia yn y wlad hon. Pe cofid yr an- hawsterau gerwin sydd ar ei lhodfeydd, a'r caledwaith o oresgyn y cyfryw, ni chcid cymaint o feio ac o feirniadu. lie lie Nid gwlad yw Bwsia ac y gallii-el) grwydro hyd-ddi a thrwyddi mewn un- dydd, un-nos, fel am bell Commercial Traveller ynig NgKymru. Bro yr cangderau maith yw hi. Y riiae darn cymharol fecban o honi yn fwy o gwrs na Prydain Fawr a'r I we rd don hefo'u gilydd. 0 Kazan, pencadlyfe un adran o fyddin Bwsia, i'r pwynt agosaf ar I Gyfandir Germani, y mac mil o filltir- oedd. Meddylier am hynny, a medd- ylier lief yd, am gyflwr amherffaitli ei iffyrdd haearn, ac ystad gyntefig ftyrdd. y wlacI. Nid drwy ganob dyffryndir gwastadlyfn a blodouog y cerdd lluoedd y gogledd pell i facs y gwaed. Bhaid mynd ar draws llaid a chorsydd Poland cyn tanio yr un fagnel ar Germani. Y mae genvinder a lludded parhaus yn ctifeddiaeth iddynt. Ond nid yw fifydd y picidiau eraill yu^idgledig o gwbl. Angorant hi wrtli egnion a thrvhyyrcd I pennaethiaid y Tsar. $ Pa bryd, felly, y cyrlmedda byddin Oedd Bwsia i Germani? Dywed rbai o awdurdodau ucbaf Ffrainc mai yr ugeinfed niwrnod ar ol iddi ddecbreu eynull ei lluoedd ynghyd. Dechreu Wyd hyn ar yr 28ain o :0rffenaf. Felly, gellir disgwyl i'w byddin gyntaf, tua 180,000 o ddynion, ymdaitli i Ddwvrein- barth Prwsia ar yr 17eg ncu'r 18fed o Awt. Erbyn Awst yr 28ain dylasai ail fyd din o ddau can mil o ddynion gyr- raedd Cyfandir Germani, a chychwyn ar ei rbawd am Berlin. Ar y dydd cyntaf o Fedi dylasai miliwn o luoedd ? ?'  ? Rwsia iod Yn Xwyrain Gprmam. erti.ill Yr un adeg bvdd byddinoedd eraill o Bwsia yn rbuthro fel locustiaid ar Awstria, er mai tuedd y mwyafrif yw credu mai ar Germani y canolbwyntia Hwsiui eu nerthoedd mwyaf. Dywedir nad yw goreugwyr byddiq Germani yn gwylio'r d\yyrain,- ymddirii1' y gorch- wyl anhydrin hwnnw 'j'r milwyr bvnny a elwir yn reserve' Hyd yn lyine r rlian yma o fiUvyr Ger- majii wedi concro meircbfilwyr Bwsia- mewn man ysgahnesdsl ar y Gjfandir. Gwaith cymliarol rwydd "')V- hynny, o bowibl; ond pan y daw rbutlir y roiloedd cybvrog ac arfog i bwyso arnynt, io l/ v t" b v geir adroddiadau gwabanol iawn yn sicr. # >h ❖ 'sjt Gwyr Ffrainc a Belgium, felly, os y llwyddanfc i wrtlisefyll carlam wullgof y Germaniaid, fod concwest yn beth tebygol iawn. Bua.sai unrbyw lwydd ar fi&ndiroedd Ffraingc ac Alsace-Lor- raine yn gyfystyr a gorchf,ygia4, i Gemiani. Gweithia Germani yif pi Iref'niad Almanac y Bliyfel. Bbai(J, iddi wvlio bysedd doc ei cbynlluttiaut^ nlIaid iddi ddinystrio Byddin. Ffrajnc ar- fyrder, mc^n trefii i allu croesi'# pI i gvfarfod ag ymdaitli rwysgfawr PvWKia.. t.I v to- b Ond y mae arwyddion cisoes fo(J.)-r Almanac a'r Cloc yn drysu. G\yelir.' yn barod ymosodiad byderus Gemiani ar luoedd Ffrailc a Belgium wedi ei oedi'n ddirfawr. T'ybid yn weddol ll- fryd yn Germani y gallesid goresgyn Cyfandir Ffrainc ymhen naw diwmod wedi cynull y byddinoedd. Dyma dros ugain niwrnod \Vedi pasio, a, deil y byd i ddisgwyl am crgyd farwol rhyfelgwn y Caisar. Cyfartbasant' ddigon, ond dof fu eu bratb £ to. Collwyd dydditi) lawer, ac yn byn fe'n hadgofir o ciriau Nelson, Y mao pmn munud yn gwneud y gwabauiaeth rhwng buddug-j ? ? ? ? onapth a g"rclUygiad." Geir Ilawcr 0 gamddehongli newydd- ion rhY?l v dyddiau byn. Ac i'r diben o osgoi siomrfdigaethau, fe ddylid bod yn dra. gocbelgar nid yn unig i wrthod ad- roddiadau gaiv ac angbywir, ond i cUr., bongli adroddiadau'n gywir, y rhai er eywirdeb eu natur, a eliir eu darllcn yn rbwydd mewn ffordd gamarweiniol. Dyna i raddau yw banes v rbai fu'n eroniclo'r yisgarmesoedd rhwng Belgium meircb-filvi Vr Germani i'r gogledd a'r gorllcwin .0' Liege. Urddasolwyd y man-ysgannesoedd hyn fel bnvvdrau gwaedlvdond, y ffaitb yw, er gwydn- ed a dewrtfd gwrthsafiad Belgium, na 1. 1. -If 0' bu dim op raddfa eang o mawr ag eithro yn Liege eb lrun. lUaenorir g^vy r traed l?i a(-?iiot-ir c-nN?-r tr(ie d Germani gan ci marc wgion: cu neg? yw teirnlo grym a rhif byddinoedd Belgium clarganfod yn gywir eu safta H'U nprthc?dd mewn gwahano! fanau, a ehario'i- adroddiadau i'r pencadlys. Ki raid disgwjd cylfawniadau o'r fath heb ddt'?ddef colledion. Gwthir yj?- chwil y marchogion ymlacn hyd UGs v ^orfodir i'r gelyn encilio neu ddadlennu £ i >ym. mi Hydtl jjeillluol ca\\ n glywed ddarfod i Belyiuiii mirro'n ol ran- nau o farchogion y gelyn, ac ar ddiwrnod I arall cawn wybodaeth i'r perwyl ddarfod i Germani ddychwel a phwyso'n agos- ach i linellau blaenaf byddin Belgium. 0 iawn edrych arnynt, nid yw y cyfryw na choncwest na gorchfyg- iad. Camrau rhagarweiniol yw y ( rbai hyn i ymchwil yebiwyr lnarcli- ogaidd, a gorwedd llwydd Belgium, nid yn gymaint mewn gwrth- scfyll a churro'n ol. adrannau o luoedd y gelyn, ond cadw tan len ei safle a'i igallu ei bun o lygaid yr ymosodydd, ac i ddarganfod y gogwydd a'r bwriad J cyntaf o eiddo Germani i ymosod ar oclir chwith ei byddin. I Ysgrifenna un lienor hysbys, a chan- ddo brofiad ehelaeth o fywyd y Cyfan- dir, i ncwyddiadur neilltuol yr wytlmos hon, a dywed fod ganddo sail gref dros ddatgan fod Holland yn rhagddisgwyl rhwyg ar ei hamhleidgarwch a sangiad y 0 0 oJ gelyn ar ei thiriogaeth. Yn ol ei ad- roddiad ef, ymddengys fod byddinoedd yr Iseldiroedd yn prysuro'n Iluoedd an- esmwytb i ffiniau Belgium a Germani. Parotoi pontydd i'r bwriad o'u dinistrio, gwarcliodii- goi-,safaiir ffordd haearn ar flaen y bidog, cwtogir ne- wyddion, gorlifir rhannau o'r wlad gan ddwfr. Drylliwyd miloedd o berllan- oedd a gerddi ffrwytblon, ac anrheith- iwyd y glanfeydd. Dywcd yr awdur- dodau milwrol, a hynny mewn dull gochelgar, pan y cymer y frwydr fawr le ar y gwastadeddau eang, rhwng Antwerp a ffin yr lseldir y rhoddir cryn demtasiwn ar Holland i danio. Un o'r pethau amiyeaf yn y rhyfel prcscnnol gyda'r fath ]lifer ar bob och1', yw'r anhawsterau dybryd a gyfyd mewn ?) o gwarehod a nawddogi'r carcharorion Y mae eisoes bum mil o garcharorion Germanaidd yn y ddalfa cyn i'r brwydr- au mawr ysgwyd y Cyfandir. Ym- ddengys fod Belgium yn unfon (l\y fl i ofal Ffrainc. Vatganant fod ei gwlad Thy feehan, fel nas gallant eu eudw. Gildiodd pymtheg cant eu hun- ain ar ffiniau Alsacei-Lorraine. Cym- rwyd o ddeutu mil i'r ddalfa mewn ysgarmesu o ddeutu Afon Ortbrain rai dyddiau'n ol. Pan vmgasgl y miliyn- au milain a dialgar wvneb yn wyneb ar lincll union-syth o ddau can milltir y mae'n dra thebyg y bydd y carcharor- ion yn afrifed. Ceir cyfnewidiadau mynych, ond nid hawdd cario'r cyfryw allan. Pan y mae miliynau o ddynion yn tanio, ymddengys dyrysbwnc y carcharorion yn ddybryd, a bron yn ang- hredadwy. o d u* d i Gosoder rhif y fyddin Ffrengig wedi gorSen y gwaith enfawr o gynull, yn ddim ond dwy filiwn, sy'n is na'r amcangyfrif swjddogol. Ychwaneger y miliwn a banner all Awstria eu rhoi m- y maes. Dvweder fod IINN-sia yivgwysio pedwar miliwn. Hhydd hynny gyfan- swm o un-miliwn-ar-ddeg inni. Symier gwledydd byehaiii fel Belgium, Serfia a Montenegro yn filiwn. Tynuer dwy tiliwn o ddynion nad ydynt yn ymladd yn uniongyrchol, a gadewir deng mil inn i frwydro. Cyfyd anhawsterau eraill o'r dull a fabwysiadir i arolygu a meistroli'r bydd- inoedd aruthrol na bu eu hafal o ran rhif a nerth yn y gorffennol. MyYieigir o ffynhonellau diogel fod y ffyrdd tu cefn j In Germani ym Melgium—y ffydd ag y disgwylid i'r tair miliwn ymdaith gyda thair mil o gyflegrau-mewn yestad o anhrefn a therfysg eithriadol. Nid oes angen dychymyg eryraidd iawn i ganfod yr hyn a ddigwydd i'r miliyn- au iluddedig a beichus pan ddeallant fod eu bymdaitb a'u rbutlir yn fethiant drwy atalfeydd annisgwyliadwy. Bliaid ail-drefnu yr holl gynlluniau. Ac nid yn hyn y digleiria gallu milwr- ol Germani. lie Ymddengys. befyd, fod eynllun eu Inmbortit wedi dyrysu o lierwydd yr oediad hwn. Er fod dijgon o gyfjenwad yn y gwdhoI, nis gellir e t- ilri,it'il frysiog i'r catrodau blaen, pan y bo miloedd lawer o'u milwyr eu hunain yn cau'r ffordd hefo meirch, cyncgrau, trenail, etc. Fod y eynlluniau'n ganddryll yw'r ffaith fod nifer o'r carcharorion German- aidd a ddaliwyd yn ymyi tlwgu. Y mae bvnny o fwy s),d wrth law yn cael ei gipio gan y swyddogion eu hunain. Beth wna Itali? Dyn a gri'r bobloedd or's dyddiau. Ycbydig iawn, os dim, o ddiplomatwyr y gwledydd sy'n disgwyl iddi sefyll allan yn bendant o'r cyfwng presennol, gan. fod ganddi fuddiannau pwysig ac adnabyddus ddaw i'w setlo yn y Balkan a Median yr Adriatic. Gellir eymryd yn ganiataol fod Germani ac Awstria yn amcanu Oil goreu i'w benill tro?odd, ac yn ceisio eu dcnn hefo ambeU abwytl liudoius iel adfeddiaiiiad o Xicc a Savoy.- Oiul nid yw colU'r lalaethan hynny i Ffrainc, er y teimlid cbwerwder y golle'd yn 1850, yn gymaint o 'fnw heJdvw a meddiannu rhannau ItalaidJ 0 Awstria. Uuwdtl diTvs Uwy r llHt1 falon I Itali yn curro'r dyddiau hyn. Caed am- lygiadau clir o deimlad cyhoeddus g'wlad s g?w I ai yn yr argyfwng presennol, a chrcd- wn na raid dyfalu ryw lawer i ddeall ei ogwydd. Y mae'r lioll amlygiadau hyn yn ffafr Ffrainc a Lloegr, ac yn wrthwynebus i Awstria. Buasai angen cymhelliadau a.narferol iawn i osod Llywodraeth Itali yn erbyn y fath lif o deimlad cyhoeddus. Ofer iddi fai disgwyl cvdweithrediad caloiiog., yr un gallu arall tuallan i'r Gyngrair Trifflyg i sylweddoli ei delfrydau. Achos gyda I golwg ar yr holl ddelfrydau hynny y mae Awstria, mewn cydvmjgais a hi, a gwlad yw Awstria nad :;w'n arfer cadw at ei gair.