Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

5 erthygl ar y dudalen hon

CWVN COLL. I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

CWVN COLL. I Y Parch. W. M. Jones, Llansant- ffraid Glan Mechain, yn dwe-yd y fath fivlch a hiraeth sydd ym Maldwyn am y ddau weinidog a givrddodd au hangau inor drych- inebus. I -Y Parch. Edward Parry, M.A. I YCHYDI> dclyddiati'n. ol daeth y newydd pradd am farW disyfyd yr annw/I Barch. Edward Parry, a hynny drwy losgi. Ar hyimy, dyma nrgvd arall nes ysgwyd yr holl w-id. am ddamwain angeuol y cyfaiil ffycHlon y Parch. O. R. OwJn, Pentrefelin. Y naill yn llygad, llaw, a chalon Henadur- iaeth Trefaldw /n, a'r Hall, er nad wadi CYIT- aedd banner cant ood, yn un o golofna/u Cyfarfod Misol Trefaldwvn Isaf. Gwahan- iaethai'r ddau yn iavfc oddiwrth ei gilydd mewn dygiad i fyny, diwy.liant addysgoJ, 13ithi moddw-, a nodweddion cymsriad, ond y ddavi'n ddigon tabyg i'W gilydd yn angerdd eu sel, cydvrybodoirw ydd ynglyn a'u holl gyflawniadau, a'u hymroddiad di- flino a diarbed i hyrwyddo pob mudiad da mewn byd ac eglwvs. Dechreuodd Mr. Parry ei yrfa fugei iol yn eglwys Albert Road, Croesosw.ilit (Oswald Rd. yn awr). Yn fuan sym Idodcl i Drefnewydd, 11a y c) lodd gapal hardd, ac y treuliodd ddaugain mlyne Id n-is gorehuddio'i hun a gogoinant ac anWyldeb yng ngolwg y drsf a'r wlad. Dyn dfml, naturiol, a chryf oedd Edward Parr/, eto siriol, ffraeth, a aiddorol dros boil. M utiodd 1 frg 11 hardd a h ■laeth i lioil gapjlau y Sir, clai ei hun i'r cviarfod agor, a araith a hir gofir ar yr a A! sur. Wedi panu'r llyfrgelloadd holai yn T: son yn eu c yich, gan fwrW golwg drostynt a goiwii millan nt ym mheL ac m ago 0 -f Mna;d -i arian fal y d^rbmiai hwy i'r tlv.vd a'r rhidis. Nid o-dd ball ar oi gar-a UgrW dd i rai anghjnus v tir. Pre- f na, n d n r, yn fires, ac ar adegau'n wir af.i lgar. Ond fd Thonia.-j Roberts Jer- asalim, pan 8.id a,-no i giarad vn iled svd n y b cldai yn oi oreu,—-prawf o wir faw/edd. Yr oyld n un o'r dynion mit yaf cynvjradwv yn vr ho i ;jir, a ch nhyddai oi barch a'i dd 'l;mW. id hvd y divv dd. Coibiwyd ganddo- yun idtuo fw nag vvnWaith o'r gWaith, ond gomaddai, gan ei fod Wedi penderfynu rnirw yn y trosi. Cafodd ei ddymuniad. Yn gwbl an.e boniadwy, cvmerodd y ty lIe lletyai dan, llwycldwyd i gael gafael amo tra eto'n ymwybodol, ond buan iavon yr ehadodd ei ysbryd mwyn a phur i'r wlad well. I—Y Parch. 0. R. Owen. Yr oJddwn yn fwy agos, adnabyddus a chvf jillgar ag o. Genedigol o ardal Pen- machno, 11.3 a ro?s gvírif da ohono'i hun yn y pal pad Msthodistaidd. Ond yn Ff -stini og y dichriuodd bregethu. Bu beth amser dan dd vlantd Mr. Wheldon, a bu bywyd a chymsriad y gwr mawr hwnnw'n ddylan- Wad cryf yn ffurfio cymeriad ein cyfaiil. Ei dad yn ddiacon yn un o eglwysi Mr. Whddon, ac 61 aelw Td grefyddol a thayrngar i'r cvfund?b yn amlwg arno gydol ei fywyd. Wedi mned drWy ei gwrs yn y Bala, cafodd alWad i Frynaglwys, ger CorW n. Wedi h Tiny i arclal yr hen broffw Icl enwog, John Hughes, Pontrobort. Symudodd oddiyno i Langynog, lie genedigol Joseph Thomas, cartref yr h 'n flaenor enwog Evan Jon/ s, Bryndu, a cho lan fugeiliol Evan Davi s, Trefriw, unWaith. Wedi hyn cafodd alwad i Saith, Pentrefelin, gar Llanrhaeadr. Felly gw 1lir iddo gael tair g-dwad yn olynol mewn cyfnod cymharol fyr i fug)ilio eglwysi yn ymyl ei gilvdcl o ie-wii yr un Cyfarfod Misol. Y mae yma bump neu chwech o deithiau heb fugc)iliaid ar hvn b bryd, a dilys gennym, pa djwiiasai, y cawsai alwtct i unrhyw un ohonynt. Mantais ac anfantais ydyw cael gal wad gan un o'r eglw/si cymdygol, gwyddom hy-nny drwy brofiacl. Nid yw hyn yn peth cyffredin, a hvn hwyrach sy'n gwii-uthur y peth yn anhwylus i'r dyn ei hun w jithiau. Ond llwydclodci O.R., drWy ei ysbryd boneddigaidd, ei ymroddiad a'i barodrwydd a'i danoeidrw vdd i hunan- ab M'tha dro3 ereill, i fyw i lawr bob math ar eiddig dd tuagato. Fel yr oedd mantell John Hugh wadi ai-gyn ar esgob Meifod, felly y crecUm tod mantell y Parch. Eaward Griffith w„>di disgyn ar 0. R. Owen. Nid oedd gan Mr. Griffith neb o gyffelyb feddwl > yn gwir ofalu am halyntion yr eglwysi. Ni illir dweyd ei fod Wedi hynodi ei hun mewn rhyw n peth mwy na'i gilydd. Dyn crWn, dyn cyflawn ryteddol yaoedd. Gellir gweled sir Fon o ar Gaertiarfon, a gweled sir Gaernarfon o sir Fon, yn well felly nag ohonynt hwy'u hunain ond i weld sir Drelaldwyn rhaid mynd iddl,-iii(I yw i'w gweled i unrhyw faotais ond ohoni'i hun. I acinabod a gwerthfawrogi ein cyfaiil yr oacid yn rhaid dod yn agos ato, byw gydag ef, a chyclweithio yn yr un cylch. Gallasai droi ei law at unrhyw beth a'i gyflawni a. graen. Ni byddai byth yn codi ar ei draed heb fod ganddo rhywbeth i'w cldwyyd. Cwynai rhai yn gyinil ei fed yn gwneud gormocl, ond pe buasai hwy'n gwnsud mwy baasai ei yn gwneud liai. Y bobl sydd yn gwneu ddim fydd yn wastad yn cW yno fod rh Wrai'n gwneud gormocl. Gwir fod ganddo laWor o ebili yn y tan, ond Pwyddai i roddi min ar bob un ohonynt, rhai at ei alwad ei hun, a'r lleill at aiwad eraill. Synnid ei fod yn gallu mynd drWy gymaint o waith. Dirge.Woh h mr y oodd ei fod yn gynllnnydd gw ch. Gwoit-hiai Wrth blan ac nid wrth fympwy, ac nid rh.w skeleton o gynllun a' fyddai ganddo, ond gwisgai of a giau a chig a byw /d. Os byddai rhyw ran o'r baich yn drymach na'i gilydd, yn y fan honno y byddai ei y: gW/dd of. Ac am y gwaith mwyaf diddioich, rhoddai ei oreu iddo. Tyfodd i'r gwaith, a thyfodd yn y gwaith, a thytodd dfWy y gW. lith. Gwobr y gwas da ydyw caei mwy i'w wnoud, ac nid O JS q.I'110 eisicu un Well. Agorai drysau newydd o ddefnydd- ioid. b i'n cyfaiil beunydd, danWai y swycldau bach h vd yr ymyl, acr ymddiriedid rhai pw ,icach iddo. Gwnaeth waith cliwrnod m ;wn hanner diwmod, a llwyddodd i lenwi ei daflen amser. Yng nghanol dadwrdd rhyw bobl am lai o oriau, gwaith ysgifndch, a chyflog trymach, dygnai yntau a.rni'n dawel a distaw1 h3b obaith llai ond mwy o oriau gweithio, llafur caletach, a dim rhyw sicrW/dd mawr am Well cydriabyddiaeth. Un o'r dirgelion oedd torri pren mor gang- hormog, mor wyrddlfts, mor ffrwythlon 1i lawr, a chynifer o rai crin yn cael eu harbed; I Rhaid nad ydyW diwedd y stori ddim wed'  ei dweycl eto. Rhaid fod byd arall yn bod neu ni fuasai Duw'n cymryd cymaint o clrafferth gyda ni yn y byd hwn. Nid aiff y gwaith a gyflawnodd yr ochr hon i'r  beclcl yn ofer, na'r ddisgyblaeth bersonol a I gadd ef ei hun ddim yn ddifudd. Bydd graddio'n uchel yn ysgol amser yn help i gael dechreu mewn standard uwch yn yr Athrofa Fry. Rhedai afon Tanad yn araf a himdd nol clrWy y dyffryn o flaen drWs gweitiidog Pentrefelin. Tarddiacl bychan sydd i'r afon hon, ac ni Wna rhyw lawer o &twr ar ei hynt ond trwy ymlifiad man ffrydiau iddi, ymgryfha ar ei thaith, gan wyrddur glennydd, ffrwythloni y tir, diiyrru plant bach ar ei minion, a diodi anifliaid wrth fynd nes ymgolli ohoni yn hen afon y Fyrnwy hithau, drWy help yr Hafren, Wjdi ymdynghedu na ildia nes cyrraedd mynwjs mor Bristol. Dyna ddarlun o fyw/d O.R., ond 'd oes dim gofod i dynnu cymhwysiad, gall y rhai a'i hadnabu Wneud h/nny'n well en hunain. CymerWyd ef mlith yng nghanol ei ddyddiau, yn dtleg a deugain namyn un, yn anterth ei nerth, ac yn uchter ei barch a'i Iwyddiant. Pan ar g rrrasdd capel Hirnant i gynnal seiat, rhi iiodd march ar ei ol mown hen wtra gul, taflwyd ef rhwng trocd y march ac o dan y cerbyd, cariw rd ef i hen ffermdy enWog a charcrg Cwmwr, ac y yno gorwecldodd ran o ddouddydd yn anymwybodol. Cymsrai golofn i giOniclo hanes ei arwyl, digo^ csweyd i'r holl wlad ddod ynghyd o bail ac agos mewn galar dWfn. Cyfrifodd rhvwun 32 o g rbydau, 20 o weinidogion, a thii o ber- soniaid. Darparodd eglwys LIang; nog do rhad i'r ugoiniau dioithriaid. Yr hon was anasth dan ofal y Parch. H. G. Roberts, Llanrhaeadr, a theiihlid fod eneiniad ar y o "fan w zth v tv, vn y cap.31, ac ar lan y bedd. G Jdv ein c-faiil cldau o bîant-Eryl a Dyddyn -i hiva--3t.hu ar ei ol. Ein dvletswydd a'n biviint fvdd cael gwneud rh" wbeth svlweddol i helpu'r bachgon a'r eneth wedi colli cvsgcd tad mor dirion, a aberfchodd gymaint i roddi cychwvn iddynt. Cymerir y mater i fyny yn ddioed, a goreu po gyntaf. --0-

YSIAFELL Y BEIRDD.

IBasgedaid o'r Wlad, I

Advertising

Clep y Clawdd