Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Cenhadaethau Efengylaidd.i1
Cenhadaethau Efengylaidd. (Adgofion Cysurlawn) (Gan y PARCH HUGH HUGHES). I XL LLANGOLLEN. Pan aethum i Gylchdaith Llangollen yn y flwyddyn 1883, nid oeddwn-yn foddlon o gryn lawer ar sefyllfa yspryd- ol yr eglwysi. Marweidd-dra a difater- weh nodweddai yr holl gynulleidfaoedd. Nid oeddwn yn teimlo fod ynddynt,lymat- ebion boddhaol i genadwri yr efengyl. Ond mewn ymddiddanion cyfrinachol a nifer o'rj ffyddloniaid ar eu haelwydydd, cefais fod yn eu calon bryder distaw ond dwfn parthed cyflwr ysbrydol yr eglwysi, ac awydd angerddol am- ymweliad Duw trwy ei Yspryd. Pan geir nifer fach o'r arweinwyr wedi eu gweithio i'r pwynt ysbrydol hwn, y mae gobaith gwawr a dydd disglaer, ac heb liynny, y mae yr Efengylwr yn dra thebyg o gael ei siomi. Eithr os rhaid aros i'r lHaws ddod yn aeddfed cyn dechreu y gwaitb, y mae perygl y rhaid aros am byth. Wedi cychwyn y gwaith da, y mae lliaws yn cael eu deffroi, eu bywiogi, au cynhesu. Yn mhen tua thri mis ar ol ymsefydlu yno, teimlais fod yn yr eglwys gryn barodrwydd ac aeddfed- rwydd i ymgyrch efengyleiddiol. Caed wythnos o gyfarfodydd gweddio cynes a llwyddianus iawn. Daeth yr aelodau a rhai o'r gwrandawyr yn ngbyd yn ffyddlon ar hyd yr wythnos. Nodwedd arbenig crefyddwyr Llan- gollen ydoedd tynerwch toddedig dis- taw, heb ddim cyffro na nemawr o swn, a phobl hefyd na hoffent ond yr ochr serchog i genadwri Duw at ddynion. Nid oedd wiw son am uffern yn nglyw rhai o'r dynion goreu yn y lie, Rhyw nodwedd ryfedd ar eu cyfundrefn gieuol oedd yn ddiau yn cyfrif am hyn. Ond yn ystod yr wythnos hono ymddangos- ent fel pe wedi eu codi i sefyllfa gryfch; a mwy galluog i oddef boll gyngor Duw fel ei dysgir yu ei air saneiaid? ? .'5J. ¥ wr gael ei arwain gan dymneredd un dosbarth o bobl, tra y mae dosbarth arall ag sydd gyfartal bwysig yn bresenol i wrando yr Efengyl sydd ar gyfer pawb. Er cyrhasdd ei hamcan yn ei pbertbynas a phobl gwa- harol yn eu tymherau a'u troadau meddyliol, dylai y genadwri fod yn aml-ochrog, uniongyrchol a ffyddlon i Dduw ac i eneidiau anfarwol dynion. Bendith a pharotoad neilltuol oedd y nawseiddiad ysbryd hwn yn Llangollen, gan ei bod yn dref lied anhawdd ei symud i frwdfrydedd. Pa fodd bynag cafwyd .prawf y noson gyntaf fod yr amcan mawr yn cael ei gyraedd. Yr oedd y cynulliad yn hynod foddhaol, a gwelid yno rai na arferent fynychu gwasanaeth crefyddol ond an ami iawn. Yr oedd y capel bron yn llawn, eithr ni chaed dychweleligion y noson hon. Nos Fercher caed llond y capel o bobl, a hawdd oedd gweled fod yr Arglwydd am gymeryd awenau llywodraeth y dref yn ei law am enyd. Un yn unig a ymunodd y noson bono, ond ei fod yn un drodd yn gaffaeliad i'r achos am flynyddau. Dyn ag ydoedd cyn ei ddychweliad yn foesol ei ymarweddiad, yn barchus ei sefyllfa, ac yn barchus yn n[olwg ei gyd-drefwyr. Yr oedd ei deulu gan mwyaf yn aelodau eglwysig, ac-yntau yn wrandawr cyssonach na Ilawer o aelodau. Parodd ei ymuniad a'r eglwys gan hyny lawenydd a gorfol" edd nid bychan yn mysg ffyddloniaid yr eglwys, a tbeimlent fod y Genhadaeth eisoes wedi atteb dyben bendigedig. Trodd y gwr da hwn yn aelod ffyddlon, ac yn mhen amser lied fyr gwnaed ef am gyfnod yn un o Oruchwylwyr y gylchdaith. Y mae wedi esgyn fry er's Ilawer o flynyddeedd, er cryn golled i'r achos ar y llawr. Effeithiodd ei ymun iad yn anrhaetbol fawr ar y symudiad, ac erbyn nos Iau caed arwyddion fod rhyw doriad ac ymollyngiad rhyfedd wedi cymeryd lie yn y dyrfa fawr. Yr oedd y gwynt nerthol yn rhuthro-y saint yn toddi, a phechaduriaid yn ar swydo uwchben eu cyflwr a'u tynged. Daeth rhai i mewn bob nos, a hyd yn oed nos Sadwrn. Yr oeddwn wedi trefnu i mi fod yn Llangollen trwy y Sul, ac nid oedd dim yn bosibl yn nghanol y llwyddiant mawr ond cynhal y Genhadaeth foreu, prydnawn a hwyr. Hyd yn oed erbyn yr oedfa foreuol gwelid pobl yn llifo i'r dref o'r wlad o gwmpas, a chyn diwedd y dydd yr holl gylchdaith bron wedi cyraedd i'r dref. Cafwyd cyfarfodydd bendigedig y boreu a'r prydnawn a nifer dda o ddychweled- igion. Ond am yr oedfa hwyrol gellir dweyd ei bod yn wasanaeth byth-gofiad wy. Caed ugain o ddychweledigion y nos Sul hwnw, ac 0 dyma cedfa ryfedd mown mwy nag un ystyr. "Oedfa cyf aniad y Teuluoedd" byddaf fi yn ei galw. Yr oedd tua haner dwsin o deuluoedd yn cael ea cyfanu yn yr Eg, lwys y nos Sul hwnw. Mewn un teulu yr oedd mam, merch, a mabyn aelodau ffyddlon, ond y tad a dau o'i feibion yn y byd, ond daeth yr oil i mewn y nos hono. Mewn teulu arall, yr oedd y plant oil yn yr eglwys. ond y rhieni, er yn gwpl eithaf glan eu buchedd, yn y byd. Ond y noson hono y maent fel arfer yn codi i fyned allan o'r Gallery, eithr gorchfygwyd hwy gan y dylanwad yn y fynedfa, a throi-, sant i mewn i lawr y capel. Mewn congl arall gwelwyd chwaer i ddau o'r Blaenoriaid, a'i merch wedi aros yn ol. Fel y gwneid yn hysbys i'r gynulleidfa pwy oedd y rhai a ymunasant, cymer- odd yr olygfa mwyaf angerddol gyffrous a gogoneddus le a welais ac a deimlais erioed. Yr oedd rhai o'r teuluoedd oedd yn aelodau o'r blaen, wedi deall fod eu hanwyliaid wedi rhoddi eu hunain i'r Arglwydd, wedi eu gorchfygu yn llwyr gan "lawenydd anrhaethadwy a gogon- eddus," nes methu symud o'r fan-dim ond wylo nes bod yn ddiymadferth holl- ol. Bendith a lawenydd i fy enaid fy hun yr awr hon ydyw yr adgof o'r odfa rasol hono. Yr oedd amrai o'r dychweledigion hyn yn ymuno ag eg- lwysi y wlad. Erbyn hyn yr oedd y gwaith da wedi cymeryd y fath feddiant o'r dref, fel y penderfynwyd dwyn y Genhadaeth yn mlaen gan yr Enwadau eraill, wedi i ni orffen. Ac yr oedd rheswn digonol am hyn yn y ffaith nad oedd y symudiad eto wedi cyraedd ei anterth. Parhawyd felly am fis arall- wythnos gan bob un o'r enwadau eraill, ac wythnos Undebol gan y Saeson yn ddilynol i'r oil. Cafwyd cyfarfodydd poblogaidd a llwyddianus anghyffredin, a daeth ugeiniau yn ychwanegol i mewn i'r eglwysi.* Yr oedd yr oil yh rhifo tua 140. Ymdrechais gymeryd ein gwasanaeth Seisnig yn ystod wythnos olaf y Genbadaeth. Ymddengys fod galw y gyfeillach yn 91 er rhoddi cyfleus- tra i'r annychweledig ddod i mewn, yn arferiad lied ddieithriol i'r Saeson, ac yr oedd yn lied anhawdd gwneud y mater yn ddealladwy iddynt. Yr oedd yn bresenol y noson hono hen foneddwr lied gyfoethog oedd yn wrandawr gyda'r Wesleaid Seisnig. Arhosodd yn ol, ac aethum innau atto, a gofynais iddo a I csdd efe yn penderfynu rhoddi ei hunan 1 r G waruawr, ond y cwbl a iwÿddls i gael o hono oedd call and see me, and I will be very glad to have a chai with you now and then." Er cynyg mewn mwy nag un ffordd, methais a chael boddlonrwydd fy mod wedi llwyddo i'w gael i ddeall beth oeddwn yn ei gylch. Yr oedd yn siarad fel pagan anwybodus, ac nid oedd dim i'w wneud ond ei adael, ac nid wyf yn deall i ddim ddod o hono mewn ystyr grefyddol hyd y diwedd. Yr oedd dylanwad y Genhadaeth hon ar y wlad o amgylch yn ddwfn a gwir- ioneddol. Cynyrchwyd awydd am ad' fywiad ysbrydol trwy y cylch. Caw- sant eisoes flaen y gawod yn y dref trwy ddychweliad nifer o'u gwrandawyr, eithr awyddent am lawer yn ychwaneg. Yr oedd yn Pentredwr a'r Rhewl nifer o hen wrandawyr ffyddlon ond cyndyn iawn i dderbyn yr Efengyl, ac y teimlai pobl yr Arglwydd awyddfryd gweddigar ar i'r don hon o nerth ysbrydol eu cludo i'r diogelwch tragwyddol- Gwnaed cais ar i mi roddi wythnos o Genhad- aeth gan gyfeillion Pentred wr, ond oherwydd prysurdeb ni allaswn roddi wythnos gyfan am dros fis o amser. Er hyny parhasant i weddio bob nos ar hyd yr wythnosau, nes i mi gael wyth- L03 gyfleus. Wedi myned yno, gwelais nad oedd eisiau ond taflu allan y rhwyd i sicrhau ymuniad yr oil o'r gwranda- wyr, ac eithrioun, a'r eglwys. Yroedd dyfalbarhad y saint mewn gweddi fel pe wedi aeddfedu yr olli benderfynu cwest- iwn eu hiachawdwriaeth cyn i mi fyned yno. Ychydig iawn o arwyddion teim- lad oedd yn y cyfarfodydd hyn, ond yr oedd yr ewyllys wedi' plygu yn bryd ferth. Yr oedd rhai o bonynt yn hen wrandawyr, ac yn anobeithiol o galed yn marn rhai o'r aelodau, eithr hwy a barhasant yn ffyddlon hyd angau. Dyma brawf arall nad yw y Gwaredwr mawr yn gaeth i syniadau rhai meddyl- egwyr diweddar. Pwy bynag a ddel, ac y mae yn bosibl i bawb ddod yn awr fel yn y blynyddoedd o'r blaen. Goreu po gyntaf y daw yr ieuangc, ond iddynt gael gafael ar y sylwedd tragwyddol, fel na byddo iddynt gerdded trwy yr eglwys, i'r byd gwyllt prssenol, a cholli sicr- wydd eu gobaith yn y diweld. Cafodd y Rhewl a Glyndyfrdwy ran helaeth o'r dylanwad mawr hwn, ac ychwanegwyd amrai at eu rhifedi. Bu y Genhad aeth yn fendith a chryfhad i'r gylchdaith yn mhob ystyr, a hyny mewn adeg yr oedd angen neilltuol am, hyny. Wrth edrych yn ol i'r adeg bendigedig hwn, teimlaf yn brudd a chwithig iawn wrth adgofio y niter fawr o ffyddloniaid y gylchdaith, ac o'r dychweledigion hyny sydd eisoes wedi myned trosodd i ganol realities tragwyddol. Ffynllonellcysur mawr ydyw fod y Genhadaeth hono wedi ychwanegu rhif teulu mawr Duw yn y trigfanau dedwydd. Ac yr wyf yn dra sicr mai angen mawr y cylch hwn ydyw tywalltiad o nerthoedd cyffelyb yn y presenol. (I barhau). I
[No title]
Y mae Cynghor Dosbarth Treffynnon wedi penderfynu cymeryd o gyfran- ddaliadau yn nghwrrmi Ffordd Haiarn sir
Llith o Awstralia.
Llith o Awstralia. (Gan L. J. E.) V. Dylaswn fod wedi cyfeirio yn fy ysgrif ddiweddaf at faint a phrisiau y ffermydd wrth yr erw yn y Sefydliad- au Cyfagos." Amrywia y prisiau yn fawr yn ol natur cynhenid y pridd. Costia y 'stadau o d'r punt a choron ( £ 3 5s.) i bymtheg punt (£15) yr erw h.y., y prisiau adelirgan y Llywodraeth drwy y Bwrdd Tirol. Ar ol prynu yr ystad dosberthir a dosrenir hi yn ol natur a gwerth y tir. Ac cs o fewn terfynau Sefydliad Dyfrhaol (Irrigation Settlement) cloddir camlasau priodol drwy'r fferm modd y gellir ei dyfrhau o ben bwy gilydd-ac eithrio rhanau anghyfleus-yn ol fel y byddo yn ang- henrheidiol. Dodir y costau hyn, at gostau y bwrcas. Er engraifft, cym- erer ystad a gostiodd i'r Llywodraeth bum gini ( £ 5 5s.), gwerthir y cyfryw i'r ymsefydlwr am brisiau yn amrywio o dair punt a deg swllt ( £ 3 10sJ i wyth gini ( £ 8 8s.) yr erw; neu os costia zClO i'r Llywodraeth gwerthir y man ffermyddambrisiauochwech (£6), i bedair punt ar ddeg (£14) yn ol dos- barthiad y tir, ac yn ol y costau rhag- baratoawl. 0 ran maintioli, mae y ffermydd hyn o ddeugain (40) i saith gant (700) o erwau, ond y rhan fwyaf o bedwar ugain i gant a haner o erwau. Y Cyfundrefnau Dyfrhaol. Dechreuwyd y gwaith rhagorol yma yn Victoria ychydig dros bum mlynedd ar hugain yn ol, a hynny yn benaf drwy offerynoliaeth yr Anrhydeddus Alfred Deakin, un o gyn-brif weinidogion Gwerinlywodraeth Awstralia, ac un o'u gwladweinwyr mwyaf enwog. Ya wir y mae Mr Deakin yn un o'n dynion byd- enwog, ar gyfrif ei bersonoliaeth hawdd- gar ei alluoedd disglaer, ei hyawdledd neillduol &'i wasanaeth mawr nid yn üf; i Yictorip t ond i Awtralia ae i'r | Ymherodraeth Brydeinig Yn ddiau yl mae Mr Deakin ar gyfrif ei alluoedd amlochrog, ei gymeriad dilychwin, ei wasanaeth rhagorol a'i hyawdledd di- hafal yn un o brif ddynion ei ddydd a'i genbedlaeth. Wedi iddo ymweled a Phrydain y tro cyntaf-os da 'rwyn cofio-tua'r adeg a nodwyd uchod; ymwelodd a'r India, America a Chanada, ac ar ei ddychwel- iad tafiodd ei hunan gyda sel ac ym- roddiad mawr i'r mudiad hwn. Eil- iwyd ei ymdrechion yn fawr gan eraill, megys yr Anrhydeddus Mr Dow, y Tir- Weinidog yn Victoria yn y dwthwn hwnw, ac yn mhlith eraill y Parch E. C. De Garis, gweinidog Wesleaiddd ar y pryd. Rhoddwyd benthyg Mr De Garis gan ein Cynhadledd i un o'r Trusts cyntaf a ffurfiwyd (y Tragowel Trust). Wedi hyny ymneillduodd De Garis o'r weinidogaeth gan ymroddi i'r gwaith yma, nid yn unig yn Tragowel ond hefyd ynglyn a'r Brodyr Chaffey o Galifornia ynglyn a sefydliad a dad- plygiad Mildura ar y Murray. Ac hyd heddyw, er yn byw yn Melbourne er's rhai blynyddau, mae a wnelo Mr De Garis a Mildura. Gyda Haw, goddefer i mi nodi fod y gwr hwn hyd heddyw yn deyrngarol i'n henwad ac yn gwas- anaethu ei eglwys mewn amryw foddau fel pregethwr ac areithydd galluog, ac ar wahanol gynghorau Cyfundebol. Neithiwr clywais ef yn traddodi araeth alluog mewn cyfarfod mawr Canmlwyddol yn Wesley Church ynglyn a'n Cynhadledd, a chefnogodd ei araeth gyda phum cant o bunau ( £ 500) i'r Drysorfa. I Ond i ddychwelyd at y Gweithiau Dyfrhaol, nid oedd iddynt oni dechreu- ad bychan, ond erbyn hyn y maent wedi cynyddu i faintioli anferthol ac yn para i gynyddu beunydd. Costau. Maent wedi costio hyd yma yn mhell dros saith miliwn a haner o bunau ( £ 7,662,776), ac os cynhwysir eyflenwad ein Prlf-ddlnas-Melbourne- cyrhaedda yn agos i ddeuddeng miliwn o bunau ( £ 11,843,704). Mae yn agos i chwarter miliwn o erwau yn awr o dan driniaeth ac yn cynyrcbu swm enfawr o yd, lucerne, ffrwythau, &c. Yn mhell ach er mwyn cael syniad mwy cywir i am fawredd a phwysigrwydd y Gweith iau dwfr hyn. Y mae ar hyn o bryd dair miliwn ar ddeg (13,000,000) o erwau o fewn Talaeth Victoria yn cyf- ranogi o'r ddarpariaeth fendithiol hon ar gyfer dyn ac anifail. 0 fewn y ter. fynau hyn ac eithrio Melbourne, cyflen- Nir anghenion cant a phymtheg ar hug- ain (135) o drefi yn cynwys poblogaeth o ddau gant a phedwar bugain o filoedd (280,000).- Saif y parthau a wasanaethir fwyaf yn y modd yma yn y Gogledd a'r Gog- ledd-Orllewin o Victoria. Y fwyaf o'r boll Gyfundrefnau Dyfrhaol ydyw yrun a elwir Y Go-ulbourn. Darboda ar gyfer rha-nau helaeth o'r wlad ac a sefydlwr fel ffermydd dyfrba- ol, gwinllanoedd a pherUamu. Mae y parthau hyn ryw chwech ugain i gant a haner o filldiroedd o Melbourne, ac yn gyssylltiedig a'r brif ddinas gan dair llinell wahanol o ffyrdd haiarn. Mae yn amhosibl syniaw am y ffurf neu weddnewidiad sydd wedi, ac yn cym- eryd lie- Awgryma yn fynych i'r medd wl defosiynol eiriau y proffwyd Esaiah Yr anialwch a'r anghyfaneddle a law- enychant o'u plegid; y diffaethweh hefyd a orfoledda, ac a flodeua fel rhosyn, gan flodeuo y blodeua, ac y llawenycha hefyd a llawenydd ac a chan." (Es. xxxv. 1. 2). Agoraf af- onydd ar leoedd uchel, a ffynhonau yn nghanol y dyffrvnoedd; gwnaf y di- ffaethweh yn Hyn dwfr, a'r crasdir yn ffrydiau dyfroedd. Gosodaf yn yr an- ialwch y cedrwydd, sittah, myrtwydd, I ac olewydd. Gosodaf yn y diffaethweh ffynidwydd, ffawydd a'r pren box yng- hyd." (Es. xli. 18, 19). Rbyfedd yn wir tuhwnt i bob amgyffrediad ydyw yr oil yn ein golwg. Trefi a Chyfleusderau. Brithir y gororau hyn gan drefi- rhai mawrion—cynyddol a llwyddianus, megis-Kyabram, Sheparton, Roches- ter, Bendigo, Kerang, Swan Hill, Ec- lenca, &c., yn mha rai y gellir prynu angenrbeidiau, peirianau, ac offerynau hwsmonaeth. Y maent hefyd yn drefi marchnadoedd, gydag ariandai a phob math o gyfleusderau masnachol. Mae ganddynt hefyd drefniadau llythyrol, pellebrau, ysgolion, eglwysi, ynghyda tbrefniadau cvffredin gwareiddiad, a darbodir yn barhaus i gyfarfod ag ang- henion cynyddol y sefydliadau. Er engraifft, cofus genyf ynglyn a sefydliad Wynna, yr hwn oedd o fewn fy nghylchdaith ar y pryd, rhyw wyth i ddeng milldiro Kyabram-pen lle y gylchdaith. Cymerodd amryw o'r Ym- sefydlwyr—fy mrawd Dafydd a'i .deulu yn eu plith-feddiant o'u rhandiroedd ar y cyntaf o Fawrth. Trigasant mewn pabellau neu fythau hyd nes yr adeiledid eu tai. Y Sul cyntaf yn I Ebrill h.v. vn m b en ond mis wedi deoh- reuad y sefydliad, pregefchais am dri o'r gloch y prydnawn yn nhy fy mrawd ac agorasom Ysgol Sul yr un diwrnod. Yr oedd y Bwrdd Tirol wedi cadw haner erw neu well o dir yn y Dreflan I ar gyfer pob un o'r prif enwadau cref yddol, y Pabyddion, Eglwys Loegr, Presbyteriaid a'r Methodistiaid. (Er amser uniad y gwahanol gangbenau o'r Methodistiaid Wesleaidd ein cyfenw ydyw Eglwys Fethodistaidd Awstral- ia.") Gwnaethom ein detholiad, ethol- wyd ein pwyllgor adeiladu, ffurfiwyd ein Trust; ac ar y 23ain o Fedi o'r un flwyddyn yr oedd ein capel braf yn cael ei agor, a'r rhan fwyaf o lawer o'r cost- au wedi eu talu. Tua'r un adeg symud- odd Eglwys Lloegr adeilad i'w llecyn hwythau, ac er's tro bellach y mae y Presbyteriaid a'r Pabyddion wedi adeil- adu hefyd. Tra y mae pedair neu 'chwaneg o ysgolion dyddiol wedi eu hagor o fewn terfynau y sefydliad.
IY Ddiod a Llafu r.-1
I Y Ddiod a Llafu r. -1 Prinder ac anmerffeithiolrwydd Gwaith drwy y Ddiod. Y mae cwestiwn mawr ymyfed anghym- edrol yn perthyn yn agos iawn i gwestiwn Prinder Gwaith.—Arglwydd Lansdowne, Tach. 25,1908. A ydym yn gwneud yn ddoeth esgeuluso Marchnadoedd Cartrefol, drwy wario am Ddiod yrwjph a brynnai Dai, Dilladau.Dod- refn, etc. Yr ydym yn gwario symiau anferth am nwydd nad oes eisieu ond ychydig o lafur i'w gynhyrchu. Wrth drafod cwestiwn Lla- fur y Darllawdy, y mae un wedd darawia- dol iawn iddo o safbwynt ariannol; hyn- ny ydyw, fod y llafur yn eithafol o fychan mewn cymhariaeth i weithfaoedd ereill.— County Brewers' Gazette, 1895. Nidtyw'r ddiod yn ychwanegu dim at gyfanswm gwerth cenediaethol ohd y n hollol i'r gwrthwyneb Y mae gwario ar Dai, Dodrefn, Dil adau, Bwydydd, ac Addysg, etc., yn golygu ych- waneg o iechyd, ychwaneg o gysur ac eff- eithiolrwydd gwaith ac o ganlyniad, yn chwyddo cyfoeth y genedl. Y mae y genedl yn dlotach am bob punt a werir am ddiod, oblegid nid yw y ddiod yn helpu dim ar bobl i wneud gwaith, yn hytrach eu anghymhwyso y mae i gyflaw ni dyledswyddau bywyd. Effeithia'r ddiod ar dynerweh cyffyrddiad y Haw, a threidd- garweh y golwg. Fedr y cysodydd ddim gwneud gwaith mor gyflym, cywir, a glan, ac nis gall y masnachwr arolygu ei fas- nach gyda'r gofal a'r sylwadaeth a'r man- ylwch angenrheidiol i'w wneud yn llwydd- iannus. Nid yw swm y gwaith effeithiol a wneir gan yfwyr yn gymaint a'r hyn wneir gan ddynion sobr, ac nid yw cystal o ran an sawdd, o ganlyniad peryglir ein gafael ar Farchnadoedd Tramor. Collir llawer o amser. drwy esgeulustra ac afiechyd gan yfwyr. Golyga hyn golli cyflog iddynt hwy a'r rhai sydd yn cyd- ddibynnu ar eullafur hwy. Ychwanegir peryglon damweiniau drwy ddiod. Y mae ineistriaid yn gyfrifol yn awr am ddarpariadau ar gyfer y rhai hyn Dywed Syr Benjamin Baker fod-tair o bob pedair o'r damweiniau wrth adeiladu'r Forth Bridge i'w priodoli i'r ddiod. Yn olaf, ond nid y lieiaf, y mae yfwyr at drugaredd y bobl sydd yn talu lieiaf am eu gwaith, tra y mae sobrwydd yn golygu annibyniaeth y dosbarth gweithiol.
[No title]
-„————————————— Y rnae Cynghor Trefol Fflint yn ystyried .1 y cwestiwn o oleuo y dret a thrydan.
Y Pethishiwn Anfarwol.
Y Pethishiwn Anfarwol. (Gan TOMOS BARTLEY.) Mae ein hardal ni rhywbeth yn debyg i ardaloedd eraill. Mae ynddi chwedl y Sais All sorts and conditions of men. Wel oes, "tw bi shwar," medd Tomes. Geir rhai tal, rhai byr, ambell un tew, ond llawer o rai main a theneu. Mae rhai yn wan a llwfr, a'r lleill yn gryf a gwrol. Fel pobl ardaloedd eraill, bydd genym rhyw destyn na'i gilydd. Pan bydd testynau'n brin, gwnaiff "bobol drws nesa" y tro yn Al. Mae hwn yn destun a rhywbeth newydd yno o hyd-, ond mae digon o ddewis heddyw. Clywais brif ddynion y pentre yma ddoe yn y refail yn "discussio"-dyna ein gair mawr Ni yn y pentre—Ulster (nid Ulsters wyf yn ei feddwl.) Clywais nhw'n son am rhyw "Car- son." Twn i ar wyneb y ddaear pwy yw y creadur hwnnw. Soniwyd hefyd am Asquith-wel mae pawb yni nabod O. Clywais nhw'n dweud rhywbeth hefyd am "Seeley." Gallwn feddwl mai y fo sy'n gyfrifol am roi chaus i Asquith gael dyfod i'r Parlament. Ond prif destyn y refail, a siop y teiliwr. a gweithdy'r saer yma ddoe oedd y Pet- ishiwn. Hwn sy gan bawb, ond falla na wyddoch chi yn y byd mawr tu allan i'n byd bach ni ddim am y Petishiwn. Gofynais i Die Felin y Bont-mae o wedi ennill "scolarship" i'r Ysgol Gan. olraddol amser yn ol-beth oedd "Pet.. ishiwn." A fel hyn ddeudodd Die wrthyf. "Mae'r gair yn tarddu o'r Jiladin peto, ei ystyr yw "I seek, wel ie-dyna ti Die wedi taro'r hoelen ar ei phen," ebrwn innau—rhyw "hide and seek" ydi'r giam yma i gyd. Mae son am y Petishiwn o Rights- ond "Petisbiwn o Wrongs" yw hwn. Nid yw o fantais i mi enwi y gwahanoi "petishiwns." Mae pawb o honoch eisieu gwybod beth yw y "Petishiwn'' yma 'rwyn siwr. Rhyw bapur mae merched ifanc(?) yr Eglwys Sefydledig yn ddwyn ar y sly ydyw. Gwyr pawb mai un o "pro- ducts" yr Eglwys Sefydledig yw "Old Maids,"—ac mai dylanwad rhai'n yn fawr ar y ciwradiaid—yn gymaint felly nes y gelwir ambell i giwrad yn "old maid." Yn wir fcxera Jonathan yma mai dyma sydd yn ei eiriadur ef- "Curate—Old Maid." Cofiwch chi mai Jonathan ddwedodd. Weithiau daw y person a'r papur, a phe bai'r Esgob yn dyfod y ffordd yma, mae'n sicr y gwelwn y Petishiwn gydag e. Dywedwyd yn y, refail fod ambell i flaenor wedi rhoi ei enw arno. Ffei iddo. Mi ddylai fynd yn "Church- warden" neu yn Sidesman ar un- waith. Mynnai rhai fod ambell i bregethwr-gobeithio beth bynag mai nid gweinidog oedd-wedi llawnodi y papur. Wfft i'r brid yna i gyd. Mae genyf betha gwell o lawer i ddweud na hanes blaenor meddal, a phregethwr gwasaidd. Heb fod ymhell o un o brif dren Cymru, mae pentre tawel-oddleithr amser y "soljars," ac amser ffair gyf- logi. Daeth ficer y pentre yma at fasnachydd ifanc y dydd o'r blaen, a gofynodd iddo roi ei enw wrth y papur. "Gwyddoch," meddai'r cna, "i mi fod yn gwsmer da i chwi, rwyf am i chwi fy helpu innau'n awr trwy lawnodi y Petishiwn." "Na wnaf, byth," meddai'r llane, "gwell genyf beidio gwerthu cein- iogwerth na rhoi'm benw wrth y Pet- ishiwn yna." Ardderchog yn wir I Da macbgen i Pwy feiddia ddweud nad yw Ymneillduaeth yn magu "stuff that heroes are made of." Peth amser yn ol cwympodd T—— oddiar ei "feisicl." Bu teulu'r Hen Fam! yn garedig wrtho. Haedda taulu r' Hen Fam glod am hyn. Daeth diwrnod gwell ar T- a bu iddo droi ar wella. Un dydd, neu un nos-mae'a siwr mai'r nos oedd hi-daeth y "teulu'' i fewn gyda'r "Petishiwn Anfarwol." Gofynwyd i T-- wneud cymwynas i'r rhai fu yn dda (?) wrtho yn ei gyfyng- der. "Bu'm yn beryglus wael," medd- ai T——, "end byddai'n well genyf dori'm coes eto na rhoi'm henw ar y papur yna." Dyma i chwi fechgyn sydd yn "perthyn i dras Caradcc." Ynineillduwyr, cofiwch eich ym- neillduaeth, a pbeidiwch gwerthu eich "barn a'ch egwyddor'' i berson, ciwrad, na hen ferch ddaw heibio efo'r Pet- ishiwn. Cofiwch eich rhyddid.