Seren Cymru

PERTHYNAS Y BEDYDDWYR AG UNDEB YR ENWADAU." Syr,Llongyfarchiad.au lu ar eich gwrol- deb yn cynnyg colofnau'r Seren i ymdrin a'r uchocl. Cj-n rhoddi barn, crefaf eich ffafr i ystyried yr un sydd wedi ei rhoi. Ni thai son am Undeb yng Nghymru hyd :nes bo poh corff o grefydclAvyr yn barod i gyclnabod ym mhob rhyw fodd, yn groyw, a diwiarafun ein bod oil yn ddilsgyblion i'r un Arglwycld, ac ynaefodau or un deyrnas.' Purion. Olid, a. oes dewin yng Nghymru a clybia fod hyn i'w gael, ac hyd yn oed a cldychmyga fod amgylohiadau presennol crefydd Cymru yn caniatau iddo ddisgwy] gwelcl hyn yn ffaith? "A ydyw ffynnon o'r un llygad yn rhoi dwfr melys a chwerw?" Nid felly y mae wedi arfer gwneud. Os yw'r ddeddf dragAvyddol i'w 'thorri, popeth vn dda. Ond liycl liyniiy, onid gwell cyd- nabod y gwahaniaeth, ac ymatal rhag gAveithredu a'r Enwladau fel pe na byddai ond un. Pan fyddom "bared i gydnabod," fydd "son am Undeb.' Eto. Synnaf i chwi'n anad neb syrthio'u ol ar yr wrthddadl parth anghysondeb yr Enwad yn canu emynau Emrys,' Pedr Fardel,' Pantyoelyn,' &c. Onid hefyd 'Eben Fardd' gyfansoddodcl- Mi welaf ym med- ydd fy Arghvyidd "? Ond, a yw cysondeb yn gahv arnom fel enwarl i ymatal rhag canu "ein barn ein hun" am iddi ddig- Avyclcl cael gAvell dehong-liad ar fesur can gan un nad oedd 0 honom, na chan neb o'n mysg? Gwneir tebyg i hyn ym mhob cylch arall o fywyd heb alw'u cysondeb i gyfrif 0 gwhl. Pam lai ninau? Onidgyd a chysondeb y canAyn emynau rhai boiidd Cyinreig, na chymerem unpeth o'u rhestru'ri aelodau crefyddol mewn unrhyw enwad. Nid Taliesin o Eifion," mwy nag Ebien Fardd' fyddAvn yn gatiu pan ganwn eu hemynau ond ein hunain. Ystyriaf fod gennyf hawl i'm barn fy hun er cael ei hadrodd a'i myd- ryddu gan un natl oes arnaf rwymedigaeth o fath yn y byd i gydweld a chydwneud ag ef ar ddim arall. Eto. Methaf ddeall eich rheswm dros gau allan unrhyw ymdriniaeth ar y "Cym- undeb Caeth a Rhydd." Ac o'i gau allan o gwbl, sut na, bai wedi ei gau allan o erthygl Mr. Morgan? Nid wyf er hynny'n synnu dim. Credaf mai ainhosibl trafod- aeth deg' 0 gwestiAvn Undeb yr Enwadau" heb fod syhv arbennig yn cael ei dalu i'r "Oymundeb." Pe cwestiwn yn unig 0 ddwr fyddai Bedydd, ni synaswn at gau allan 'bob son am y "Oymundeh Caeth a Rhydd. Ond onid yw'n ibryd deall a hreclu fod bedydd yn amgau o'i fewn holl gAvestiynau crefydd. Onid o'r olygwedd hon y byddAvn fel (Miwad yn edrych arno? Ae onid o herwydd y gwerth moesol a chrefyddol a ddeillia 0 hyn trwy'r Bedydd, ac nid o herwydd y gAverth defodol sydd ynglyn ag ef y byclchvn fel enwad yn glynu mor ddi- ildio wrtho? Ond a'ch difyniad 0 erthygl y Pareh. H. Morgan, M.A., Bryste,' y mae a fynom yn benna'. Onid oes yn ei harddull ryw- beth a'i gesycl o dan anfantais i'r Enwad fedru ei mabAA-ysiadu'n arweiniad diogel ar y cwestiAvn dan sylw.Perthynas her sonol rhwi-ig yr enaid a Duw yw Crefydd.' Dyna fe wedi ei setlo. Pe barnai neb mai Crefydd yw'r moddion trwy'r hwn y isfef- ydlir y berthynas," nid yw yn cyfrif; y- mae eisoes wedi ei fwrw out of court. Eto. "Ni thai oedi i ddadleu mai pethau^n perthyn i'r dyn ei hun yw y rfraln." (sef" ffydd a,c edifeirwch). Hefyd, "Oydnebyddl pawb erbyn hyn mai dyna a ragdybir ym medydd y Testament NeAvydd," --(isef peth yn perthyn i'r dyn el hun). Wrth gwrs, pe barnai neb mai gweU yw oedii," o herwydd "nad yw pawb" yn cydnabod hynny; nid yw yntau'n cyfrif. Ac eto an- odd peidio a gofyn, beth am a ganlyii: "Trwy ra," yr ydych yn gaclAvedig, trwy ffydd,' a. hynny nid 0 honoch eich hun- ain,' rhodd Duw ydyw." Hefyd," Oyffel- ybiaeth gyfatebol i'r hon sydd yr aAvrnon yn ein liachub ninau, sef 'Bedydd.' 'Nid bwrw ymaith fudreddi y cnawd, eithr ym- ateb cydAvybod dda tu ag at Dduw." A dweyd y lleiaf, onid yw 'ffydd' a'b'edydd-' ynte'n perthyn i Dduw hefyd? Ac onid niAvy y berthynas sydd rhyngddynt a Duw nag a clyn? Eto. Y mae pawb 0. honom wedi teimlo ryAvbryd neu'i gilydd wrthuni'r arfer' sy'n caniatau i Fedyddiwr 0 rodiad amheus. ran yn y Swper Sanctaidd yn unig am ei". fod wedi parchu defod, tra y gwrthodir y cyfryw fraint i un duAviolfrydig ac ym- roddedig ü enwad arall or rhagored ei fuch- edd beunyddiol." Dyma ni o dan orfod i dalu Isylw i'r cymundeb. Ond, ag eithrio'r hyn a ensynir am Fedyddiwr ar draul y ganmoliaeth a roi'r i'r crefyddwr nad yw Fedyddiwr, methaf ddyfalu ar ba beth y rlisgyn beirniadaeth Mr. Morgan. Beth a feiir? Trefn y Bedyddwyr yn caniatau i rai font ar broffes o'u ffydd yn Mab DUAV wedi eu bedyddio, i gyfranogi o'r Swper, ynte, trefn y Gair yn cau allan y rhai na f ont ar broffes o'u ffydd wedi eu bedyddio, rhag hynny. Onid CAvestiwn 0 ffydd ac nid o gymeriad sy'n rhoi hawI i'r bedydd? Clywais ofyn ganwaith: "A wyt ti'ii er-edu'?

oedcl Crist pan yn ymo-stwng i wisgo ein natur, a phan yn marw drosoui ar y groes. Y newyddiou da a gyhoeddwyd gan yr angel pan y ganwycl ef, oeddynt: Gan- wyd i chwi beddyw Geidwad yn ninas Dafycld, yr hWll yw Crist yr Arglwydd," A'i eiriiau ef ei hunan oeddynt: —" Canys ni dclaeth M'ab y Dyn i ddistryAvio eneid- iau clynion ond i'w cadw,' Cadw' yw ei hoff waith, a thrwy gaclw y mae wedi sicrhau eiiin, iddo ei hun "sydd goruwch pob emv. Dymunol ydyw meddu -gwybodaeth am yr Arglwydd Iesu fel un sydd abl i greu i gynnal, ac i lywodraethu. pob peth; end mwy dymunol ydyw meddu g-wybodaeth am dazio fel un sydd 'ab,l i gadwac y mae yn bwysig i ni gofio mai efe yw'r unig un sydd yn abl i g'adw: Canys nid oes enw arall dan y nef wedi ei roddi ym mhlith dynion, t-rwy yr liwit y mae yn rhaid i ni fod yn gadwedig." II. Ymddiriedaeth grefyddol yn ei phar- had. Erbyn y clydd liwnnw," sef dydd ail ddyfodiad Crist. Dyma ddydd y dyddiau- dydd y gellir yn ei oleuni adnabod cymer- iad pob gweithred. a gy fiawmvyd ymhob dydd arall. Paliam y dywed Paul '.erbyn y dydd hwunw yn hytrach na dywedyd hycl angau, neu am bvth? DyAvedodd Paul e r'by n v dydcl h w u 11 w." (1.) Am y rheswm mai dyma'r dydd y ibydd iachawdiwriaeth y Cristion yn gyf- lawn a pherffaith. Gelwir y dydd lnnl gan Paul yn ei lyth- yr at yr Ephesiaid, yn "ddydd prynedig- aeth," set y dydd pan fydd y creHadyn wedi ei hvyr wared u. oddiwrth boll effeitli- iau pechod; nid yn unig o ran ei enaid, ond hefyd o ran ei gorff. Gan. ddisgwyl y mabwysiad, sef prynedigaeth ein corff." Golyga hyn, nid yn unig adgyfodiad y corff o'r IKHI I. ond hefyd ei berffeithiad. Y mae cyfamocT Duw yn murio i mewn yn ein mynwentydd. Yr ydyni yn caru g we led my invent yn gysylltiedig ag addol- dy, am fod yr iacliawdwriaeth a hregethir ynddo yn iacliawdwriaeth corff yn ogystal ag yn iachawdwriaeth enaid. Felly ni'bydd iacliawdwriaeth y credadyn yn "berffaith hyd lies y daw y corff o'r bedd "yr un ffurf a'i gar If gogoneclclus ef." Nid ywr Cristion yn cael Oi gymeryd i'r nefoedd ar unwaith; ond cymerir rhan ar ol rhan ohono yno. Yii, gyntaf, cymerir ei seroh- iadau-viia ei enaid; ac vn ddiweddaf oil, ei gorff, "y dydd hwnnw." Cymer yr Ysbryd Glan y ,serchiadau yno. Anfonir rhyw angal i ofyii yr enaid, fel eicldo Laz- arus gynt, ond daw Crist ei hunan i ofyii y corff dydd hwxuiw." Er gosod y corlf yn y Iiedd, y ma3 yr un mor ddi- ogel a'r enaid, oblegid bydd 'label' y brynedigaetli arno, ac felly bydl sicr 0 g'y?arfod a'r enaid yng ngorsaf yr adgyfod- ,-N7fat-fo,l a'r e-iial,-l i-i,)-oirsaf yr ti.,d-v f ocl (2.) "Erbyn y dydd hwnnw," oblegid a3 yn ddioget hyd y dydd hwnnw," bydd yn ddicgel an byth. Dyma ddydd a fydd yn derfyniad bythol ar bob perygl i'r credadyn. Ni bydd tem- tasiwn i ynioised, na gelyn i niweidio, l nac angau i ladd, ar ol y dydd hwnnw." Bydd y gelyn diweddaf "wedi ei cldinistrio, a'r isaint yn gallu gweicldi allan yn orfol- edclns-" 0 angau, pa le y mae dygolyn? 0 11 Horn, pa, 18 y mae dy fuddugoliaeth? "Goclcliwedclant lawenydd a hyfrydwch; goficl a gftddfan a try ymaith." (3.) Oblegid y dydd hwnnw y rhoddir cyhoeddusrwydd i gadwedigaeth y Crist- ion lachawdwriaeth, parod i'w datguddio yn yr amser diweddaf," ydyw-iachawclwfiaeth y saint. Dyma'r adeg y gwelir Crist yn ogoneddus yn ei saint; ac yn eu harddeL ar gylioedd, gan dclywedyd- —" Welo fi a'r plant a rodcl.es Duw i mi." Y "dydcl hwnnw yclyw'l' dydd y bydd Duw yn. coroni y Sydclloniaid. Y mae Duw wedi. trefnu. i ddiwrnod y gwo'hrwvo fod yn ddi- wrnod mawr yn banes y saint. Mae'r holl goyonau yn caet eu caclw hyd y dydd hwnw, gan Deluw. Dyma'r dydd yr oedcl Paul yn disgwyl ei goroni; "O liyn allan," meddai, rlioddwyd coron cyliawnder i'w chadw ami. yr lion a rydd yr Arglwydd, y Barnwr Cyfiawn, i mi yn y dydd hwnnw: ac nid yn unig i in i, ond hefyd i bawb a garant ei ymddangosiad ef."