Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
18 erthygl ar y dudalen hon
YR WYT^ttOSrv-.N,)5. I I .…
YR WYT^ttOSrv-.N,)5. I I Bore Dduces o I Glouces^0^e^fel##Wf GtP*g% 4A;I r a.meuryb i'r FrenlJioli^efB'tiisinjlir^Txfl^ ijNid oedd un- rhyw y evffredia#ibtg&Urv*o, tip exsylltiacl arbenig yu mha unqtffewdd ei hycaadaviad yn.golled gyg'red- inol i'r ganfedV y Ujasai yr amgylcxii^d yn lluddiaSj Aibej:t, roddi ei breatnoldeb yn Manebefctar,;#*jrr acWysur o agor yrArddang- osiad yu.p ",tbps. k on d barn duatganedig y Tywysog yfy*? fod siomi disgwyiiadau y cy- hoedd ywiiaiicbester. yD fwy n dg y gaU yr am- gylchiad hwn ei gyfiawnhau., ac o 'ganlyniad, y bydd idde fod yn bresenol laegys yr addawodd. Brvdnawn yr un dy,'d ymgynullodd y Senedd Dewvdd, Vr ^rchwyl a gyflawnwyd y dydd hwnw oedd ethol 't.leftLryda, neu gadeirydd. Tybid hwnw i r. ■unwaith y y Ceidwadwyr yn cynyg Mr. Walpole ii Sivydd hon; ond penderfynu a wnaeth- ant yn hjtrach beidio rboddi prawf o'u gwendia ar yr achiyseur hwn; ac felly, etholwyd Mr. Evelyn Denison^ymgaisydd y Weinyddiaeth, yn ddiwrth- "Wynebied. Nid oes dim wedi cael ei wneyd, nac i gaei ei wneyd, yft mheliach, ond yn uniggwein- yddu eu llwon i'r newydd-ddytouiaid, hyd y foru, pryd y bydd Araith v Frenhines yn cael ei darllen trwy dd, a'r Ty yn caei ei agor yn y ffurf arferol. Am y gorchwylion sydd mewn bwriad i'w dwyn gerbron y Ty yn yr elsteddiad presenol, mae yr oraelau jft fud. Ni amlygir ond ycbydig gan y Pott, y GHobe, ilol'r. Times, yn mbellach na chrv "bwylliou eyfffodinol. Arweiuir ni i dybied oddi- wrth dou y sylwadau a wneir, fel y crybwyllasom yr wythnos ddiweddaf, nad oes dirb o bwys mawr a chyffredmol, neu o leÜif, yr un mesur mawr o ddiwygi ad, nrtiwo bwriad" gan y llvwodraeth. Awgrvma y Fnly Nelrs, pa todd bynag. fed yn eu bryd jidwyn i mevCn 51 er syntud y rhwvstr fig sydd yn "btesenotya «.t'« Iuddewon i rod yu aelodau Seneddol. D4 ap. arwyddocaol, os gwir. Er mai llawer gwell I"Jasai jzenym dderbyn y bil hwn o law John ftussell: eto, per) ydyw, a kydd i" roesaw calou, hyd yn nod allan o MjJ,U Uyfta.ut'1 Nid oes neb yn deall vn well nag Argiwydd Palmerston fod teimlad cryf yn y wlad ar y pwnc hwn a phe denlJai efe fod y tebygol- rwydd yn Hed grvt y gallni lwyddo i wthio'r bil trwy Dy yr Arglwyddi, a'i basio yn ddeddf, a t thrwy hyny sicrhail eto i'w gap y bluen o agoriad j y Senedd i Rothschild a'i frodyr luddewig, nid I oes ynom yr amheuaeth leiaf na ddygai efe y cyf ryw fesur i fewn ar unwaith. Byddai ganddo siawns -felly hefvd i gymeryd y gwynt o hwyliau Argiwydd Jotiii Russbll, a'i dilieodli yn ei gynllun i adenilkiak øa. yaijafthjfrif » serch y wladwr- iaethJ ttii. Mae ??'???)?ba?ttt?tiQ&9tRw3ia a'i os gorndK??i ??J-t.?a?H? 4C,.wedt. ei groesawu wyda ,ddl1Pt'ç}1 M?prt?ydedd. ac y?y??.pwy w?'??-.?? W91 eM sfynht bertiJCmm ?s.??djg amseryQ oL Kto, y^y,w y dpr- bytna<}?? fjo?ff????c??popg UQ 0'1' 1iIW NM?t?dyw g?tb y..?y.wv? ,Qg N qpbeo f !Mtaa?r<t??(??M????(Ta?..i,?wvdd??? i'r uQÍ,j jM4'???W??po.? ?oe?.??<Mtr??,??a4,??g???d?d.) yr oe io, T7 1, ?? io^wedir., fod jMn??y:.?! ?i??ynjt?,?w e4V a ? ?'???'? ?Bdn?a?Sma?y??.?E? ?. <?????W???????????, ???d' ????j'?n ?(??w?? L æMtiRI'i3,Wt4:f' y ba p r¡¡l"¡p( i :hynyümt d3\ y lçn¡i' r.  ellw iWii,fip tJ8*PgtQ¡, i-4 imm k s.. a alt '"soe?<?Mgd???<???  ?????y?i f?dyttddoS:i"M?nrYr,  ?f?X??'???9?????  y :rhel"'I_'Iid-1 ¡.  tlWWGx&WWi a4 aQ JO -FWOC <md 4I:f;f<oft tf\lsj'n.'yr 3hRjr#y.««* J -i 1fW' XMY 'J' Yb 1Ii1 1t11 v r ,¡c): i 1íaed 1#8t, gely  ??? ???? eu ???h ?M'?? ?S?.?W?Q? 8 boa y pll yn enwedjyn [ ?y???M'y??? ?<cb?aar.Rw9? i ,lygu  ^,aW,f ?? '???y?o y celyddydau i helaethu ,J.étphen i??aieiddio ei mvrddiyn- au h wbamird. Y cam cvntaf oH at bvnv oedd tfnriaO rheilfiyrdd trwy yr holl ytnherodraeth —llioftftau o rbeal yn lie lliuellau o wyr wedi eu dysgu C ryfela Tybid yn ddigon naturiol y byddai orydaia yn barod i eatyn Haw o gymorth ya y peih hwn. Ond erbyn dytod yma, yr oedd y "taraaiHt" vedi^osod ei w Y-neb yn erbyn yr holl gynllui^ Trwy gyfrwflg y gwydrau rhyfedd a lh»'iedigi^dd wedi eu gosod i fyny yn Printing iwuse SUjnara, yr oeddid wedi canfod mai llawer jmwy p«ryglus i Blrydain oedd gorsafoedd rheil- Iffrrèd tMC amddittynfeydd yn Rwsill-mai nid 3ii p6iyglus i Ewrop oedd yr agergerbyd na'r ?Del yb meddiant y Rws ;—a gwarchnod ni <3afw\d digon o Hinder ?yda'rMaiakoff a r Redan, ond btth ?ddai ein tynged pe welid cydym ?er oydresi yn rbedeg rhwng St. Petiersburgh a Sebas- iopoi'? £ N* feddvlied yr un Prvdeiniwr ,ag sydd ^yn .cartf H^s ei wlad a heddwch Ewrop am roddi aHan Wniog hyth tir reilftorHd Rwsiaidd: if, HIel •tniiwroJ t'vddaut i gyd eu hunig wasauaeth tydd ciudo miiwvr a nwyddau rhytel. Pc siaredid yn arbyn yr wnturiaeth oddiar sicrwydd neu debycol rwlldd-ei bod vn anniogel, byddai grym a synwyr yn yr ymresymiad; a byddai y neb a rybuddiai « gyd* lad wyr rhag pe^ gl felty yn baeddianol o glod; ond y ttiae dadleu yn erbyn hyn oddiar dir "politicsjiM, am y gali ifyrdd telly y(nwnegu cyf- leaatemu y Rwsiaid i ddwyn yn mlaen ryfcl mewn 7feyw yn y dyfodol, yr arddangosiad o ,d"il ag sydd yn wenwynig i heddwch, yn 'ddiagniiydedd igalon y neb tyddo yn ai letya, ac yn ,an.dw;ol yn y pen draw wit Iwyddiant a I chysup. Teimlad o'r fath hwn svdd, yr asgor ar ryfalpedd a thywaltt'gwaed. T mae araith Brenbines Spaen, ar agoriad y Covtes-ddydd G^ecer. wedi ei chyboeddi yn y :paptirau- dyddiol. Y faith bwygicai a amlygir Jnddi y-dy w, fod p^rff&'rth gyd, ddeaUtwriaeth a w«fh ^i naaefydlti rhwng Spaen a Rhuf- aic, vt-ivt yr bya, mewn geiriau eradl, ydyw, fod y gobeiffiiicfeL a (joleddid fod dyddian caethiwed Spfcetrwcf^eu rhifo, a b«d iawn drefn, cyfiawnder rhyuJd^a moesoldeb i gael eu se'yd'm yno, dan ctJiraetb gyfansoddiadoi, i gael eu gosa^ftf am ryw Llyinor. Yrudderigys mai Thj b ÎJJ. qiae Spaen a'r Sjmenwvr yn add fed i dd«l^^vHvitgQrfi;eiutia^i j-h\ddid a cHyflawnder ei ptanifetto, yn gosod f, tlbWeiuvdctiacth. Ei f }-J ijjooedd. ei tod yn rhy y^odi^fd.o PI1,9,:ilLo¡.;t.:le7nad i weithio
.., ",,l{-Pt;:r...!. - _.,…
"l{-Pt;:r. -.1 -1 I 1 V pru ??.?v bydd 7????.X? ??-?? ? mTyoed??roI ??T??? ? ??.\?W.? ?'?y??nad JIt'Y" "'WOPO l "!1T ,¡' "1"(Y  ????r?., ?p??<I'?? ?c  Ii; U e' .1 ä "r¡¡;'>I 1,. d' ?f ir,¡o<If "rtb: b.' ;fY. t- TWeW. ?? I\') t ??4?? ?W? ?? ?e\vyj??3?n?. 'o?X??tHHW?????? ? :Jt'W'[I.Jr'  <  ?&?'?? d  i 1>' u.k.I)' fnJiliB oY !.íl A? è ..{r III! d1rtJtb. '1,ij;1itJ. .¥. Ir. 1 .B M m. i ,ou'v)1' .e ;¡effl¿,y..uæ'I,C¡;'1! {i¡Bf 2.J;\ ir. tllri!IMt f!1gla.Q. -A *?MlFB?!yM? t a s yn Mrydam, 7???KllI?!tf??" ? TDeddyhwr treidd?raS*. g^rveryd y, newyddinduron yn esp0wad te ar ??nd?tthsa? 00) mewn ?en'idn cnill, ft .dyw yr <?!! & gc\r ?r..tym<?' tbi?s yn m, cb y papura.? yn vn f?yddlawn 1*r olwg svdd ami mewn ?winoc.edd? Nid ydym yn ?vybod a ydvm yn gofyn gormwl wrth ofJn Uyn odd, wrth 3-r argraff- wasg newyddiadntot: nid ydym. o leiaJ, yn gofyn mwy nag v profiesa hi ei roddi; ond yr ydvm yn ofni ei tod' yn fwy nag a ,eIT. Edrycher am foniMJt pit beth a geir yn y cvfnodolion hyn. Owle^dyddiaeth VD mla^naf ac yn benaf dim; 4-ma Nr elfen ftuvy—asgwm cefn—yn mhob new- yddiadur; llenwir amryw golofnau o hyn bob dydd. Yn nesaf, daw sefyllfa v gwithanot farch- 1WSd<ledd~^r arian, yr yd, a phob nwyddau Wytadwy, Y, mete,oedd, &c Wedi hyny. daw Honyddiaeth (o ddospaitb neilldaol) yclivdig ar y qelfau a'r gwyddoran Ac nid ycbydig o le a raddir gan fynychaf bob dydd i ddifyrion—ad- Toddiadau am, a Dodiadau ar, weithrediadan y chwireudai—cyrchleoedd y mawrion a phobl y ?amo. Y Senedd.wr?b gWM, vw y sefydliad ucbaf o ?M) X » a hQ yn uchaf yno y?vw bod yn ri)j: 'açvnJa; 'feUy, Argiwydd P<?erston ds3{P mwvaf'yn Mrydain vn y dydd^ubyr, ?mwy?fyn Fframc yiyw Louis Naro!eon ?j   life y??' '• ?'?p'H ?' Lun yn y wUd hnM, un mgdd gyda.^ol^ ? boll unbenaethiaid y a'r un med d,a:olW,I\\ ,??1 t?beneth\aid y bvd. Y,mR!! ?h r??en yo y bestr ceir Charle •^artfchew^, a Lupi^y, a llywyd'lic'a y chwareudai EL L a lly N?vadip, -a y cnwareudai a r operas, sn ??yd a'r rhai a ?vt?wmnt ynàriynt. a yh^bl .aeoaf b)d yr ysgrifell vvlvw Dickens, | Thackeray, Buiwer Lytton, &c. Ac wrth edryeh i'n newyddiadnron, y casgliad a dynid yb naturiol fyddai, mai dyma y sefydliadau a roddasaDt i Brydain ei chymeriad, ac mai dyma y bobl sydd « magis colofnal1 yn dal i fyny ei gogontant a'i mawredd. Addefwn yn rbwydd fod rhyw fesur o le i'w ganiatau i bob un o'r pethau hyn yn hanes ein hoes; on d amheuwn yn fawr ai yn ol y cyfar taledd a roddir iddynt yn y newyddiaduron y dylai fod. At yn rhydd i ddatgan, beb ofni cael ein gwrthbrofi, fod prif elfenau mawredd a gogoniant Brydain hob ond y peth nesaf i ddim o le yn ein prif newyddiaduron. Tra y ceir coloffi bron bob dydd yn y Timet ar y bwareudai; pa bryd y gwelwyd ynddo golofn o hanes gweithrediadau unrhyw gymdeithas genhadol, gartrefol neu dra- mor o fewn y deyrnas. Mynych y ceir colofnau cyfain o banes rbedegfeydd, ac ynfyd bethau o'r fath pa bryd y gwelw- d ynddo golofn o hanes Cymdeithas y Beiblau neu y Traethodau ? Rhodd- ir colofn 0 araeth y Due hwn neu yr Argiwydd arall ar ol ciniaw; ond pa bryd y cafwvd colofn o araeth neb mewn cyfarfod Dirwestol. Pwy bynag & dybia fod yn yr argratfwasg newyddiadurol arlun cywir o'r oes y mae yn sicr o brofi siomedigaeth: j nid yn ucig y mac yn dditfygnl fel y cyfryw, ond yn gyfeiliornus. 'Ira y sonir yn barhaus am I Jdynion ag nnd ydynt o ran eu talentau naturiol oud o'r ail a'r drydedd radd, ac nad ydynt o ran cymeriad ag egwydaorion moesol ond iselach fyth, y mae llnaw6 o gewri meddyliol yr oes, te o'r rhai mwyaf dylanwadol a galiuog yn y corph mawr hwnw ag sydd yn effeithio yn v modd mwyaf dai- onus ar gymeriad y genedl, na welir nemawr byth, os un amser, eu henwau yn argratTidig yn ein newyddiaduron. A thra y mae sefvdliad»u eil-I raddol, re, a Sefydliadau ag ydynt yn anfoesoli ac vu darostwng cymeriad ein gwlnd, yn cael eu cof- nodi a'u harganmawl, gadewir sefydliadau mwyaf ardderch ig v genedl, fel y bobl a'u cvnaliaiit, bfon yn holiol ddisvlw; ac nid anfynvrh v cfir mai y warogaeth uchaf a fedr rhai o archoifeiriaid yr argrnffwasg ei thalu iddynt ydyw cama gwefl amyot gyda dirmyg a diystyrweh. Llawenydd genym ddenll, pa fo-1,d bynag, fod yr holl orchwylion goreu a berthyn i Brydain yn parhau mewn gweithrediad iachus a llwyddianus. Mae mis Mai wedi dyfod i fewn yn serchus a siriol fel arferol; ac y mae eiymddangosiad yn arwydd, eleni eto, i luoedd o bobl oreu'r wlad i gyrehu tua'r brit-ddinas, i I- gyfarfodydd Mai." Byddai bron mor ddieithr bellach weled Mai yn peidio gwneyd ei ymddangosiad o gwbl, a'i weled yu dvfod heb bentwr o'r cy arfodydd hyn i w ganlyn Y Bedyddwvr, fel arferol, a gymerasant y hlaen. Cvnaliasant gyfres o gyfarfodydd mewn cysylltiad ffu gwahanol gymdeithasau cenhadol, yn yotod vr wythnos; a da genym weled fod gradd o iwyddiant wedi bod ar en holl ymdrechiadau yn y flordd hon yn ystod y flwyddyn. Ysajrtfenai Isaac Tavlor, er ys amryw flynyddoedd bellach, jI me An un o'i bapurau prydahawn- Sadwrn, yn rae-A,n un o ba p tirru pr. mha un y mae yn eymeryd" golwg ar sefyllfa gwa- hanol gau-grefvddau y byd-" Ond a ellir dwevd am yr eulunod hyn (yr eiddo India), nad ydynt wedi cael eu dwyn i sefyllfa o berygl yn ystod yr haner can' mlvnedd. ac yn neilldnol yn y blyn- Iyddedd diweddaf ? Onid oes yn awr. yn eilun ^a^duliapth. India, fwv o ddefod n?g o ddeiosiwn ? ?r.vdym yn gwybod fod teifyo y cyfrvw yfun, ??a? c?yddot a hindwaeth, neu babyddiaeth. yn-agosbau p'»n y delo y pethHuechrysJawnag <!€? vnt Y nt vn greulon a difrifol i ddechren bod ytj ffiaidd a <*hoeg-chwareuol. Heblaw hyny y ?ae rert? crdydd yr India yn gymysgedig yn y predya a roddir yn yr urdd Framinaidd. Parch }'r brahmin y dyw dirgelwch ei gaHu; ood,mor .?y??m mae y parch hwn yn diflanu I Am Faho 1I!imia th, drachefn, efe a ddywed-" Mae v r<Wtïal.ywedi dyfod ar y gau grefydd hon, a*TO l? in tie-yr ?!'? a'r ?MdJ. a'r ser wedi 't???iu..ac nid yw y cym?l&u (o adlomant) YD ,dYc !?e!yd ar ol y gwlaw" y cryna ceidwnd y tv: ?.crynaygwyrcry6on; ac y metha y rhai sydd yn Imnlu (celfyddyd beirianyddol a masnachol) am eu bod yu ychydig y tywylla y rbai sydd yn ?drycb nwy y tten?atn (y dosbarth dysgedig) y y cauir y pyrth yn yr heolydd (o herwydd eidd" gedd ac anami 3dd pobl) y gostyngir i lawr h°U ferched cei dd (crechwen a gorfoJedd) yr arswydir yn y ffordd, ac y palla chwant" Mewn un o'r ,?yyf ;?rfod,.Ia ?an sylw. dygai Mr. Uhderbil!. Ys .<j'n?nydd Cy?deithas Genhadol y Redyddwyr, yr ?wn sydd ?ewydd ddychwelyd adref 0 ?ndia, dystiolaeth bwy sig a dyddorol i wirionedd sylwad- au Mr. Taylor gyda golwg ar Hindwaeth ac y mae pob peth yn dangos fod y grefydd hoijo yn colli ei gafael y n gyflym ar y trigolion. y rhai ydynt yn dyheu aLi rywbeth uwch a cbymhwys ach i: gyflenwi eu diffygion a bod y maes eang- faith hwnw yn wy u i gynhauaf yr efengyl, a'r In. diaid. wrth y miloedd yn barod i dderbyn ei hiecliydwriaeth. Da genym weled hefyd fod y Gym deithas Genhadol er cynortbwyo Twrci yn bwri adu anfon ullan nifer o genhadon i Bulgaria Yr u n ydyw tystiolaeth pawb am y grefydd Fa- bomi 3tanaidd ,yn y wlad bono Betb a ddywed Bryc 4ain Gris'cionogol yn yr olwg ar y pethau hyn. Gyd: 1 phrycler yr edrychwn am fleithiau o bwys a dydc iordeb yo y cyfarfodvdd dyfodol.
T TY NEWYDD. - - - - .........…
T TY NEWYDD. Y a debyg i hyn y dysgrihr agonau y xy Diew ydd ga n un o'n cyfoesolion '— Gryti amser cyn i'r awr benodedig ddvfod i fyny d dydd Ian, dechreuai Ty y Cyffredin ailyni- lenw i ar ol ei ddatgysoddiad cosbedigaethol. Yr oedd yr olygfa yn un go ddyddortrt i un i edryfA nrni, Yr oedd y Jlaw mor Itawn o fvwy d a symudiad « phe buasai dwrnpnth HJOI^T ug, HC o ddwndwr « phe buss-ti gwch ewenyn yr aelodau yn gwthio y tiftill ar draws y Hall, yn croesi eu gilydd, yn gwyr ( I penau. yn ysgwyd dwylaw, yn cyuwyfnin tf'awd y rhai a gollasant o'u mysg yn y chwalfa ddiw< )ddar, ac yn Hon gyfarch y newydd-anedig- ion. Yr oedd y Ty yu llawn iawn; oherwydd er nad y 'doedd llawer iawn o'r ben aelodan yn bre- senol yr oedd 44 y cant saith uain"-y dynion at fus mes"-a etholwyd yn Be y nifer hwnw a ael- odau yr hen Dy ag y tybid mai gwell oedd bod hebd. lynt, yn bresenol bton bob- un. Druain ddyn ion Edrychent ya ddigon ysilgar, yn yr addu imiadau ft pba. unyr oedd y Timet y bore hwnv r wecl i hwnv di e jfwiego. t?gynoI!eDt ?n mwyaf. &I df Taid ?edi tM 0 ?ten cwn, i r goruel benai yu y Ty, dan y cloc; ond gwelid amhetl un. yma a thr. iw, yn cael ei gymeryd gan ryw gyfaill dft!J faner ei blaid. Rawdd y gailent edrych yn yswil. os oe idynt yn meddwl am yr adwyau agoedd gan. ddyn t i'w 'laiivv. Digon prudd oedd edrycb ar y fwltu r wedi ymorseddu yn y lie unwa th y teyrn- asai: fr er.vr i faddwl fod dau Wyddel anenwog yn ei' ;tedd yn lleoedd Cobden a Bright On d yn ddisymwth. i dori ar yr boll gymyagfa a'r m urmur, dyma ftoedd-" Black Rod." a than waedt li, Hitts, 11.9ts", Places, places," &c.. ym. wahn lai y pentwr i'r dde a'r aswy—a phob nr i ymdai o am eisteddle oreu y gallai; a chyn pen ycbyd ig yr oedd y Ty wedi ymwisgo unwaith dra. .chefn yn ei heu gynefinol agwedd. A gellid gwele d wynebau y nowydd ddyfodiaid digvfeillion yn cl trio fel yr oedd eu calonau ymgurol yn my- negu iddyot fod eu ,bywyd Seneddo.1 yn awr ar delee' a)-eii-eu bod yn -ymyl cael eu hunain yn I ddeil iaid o fyd St. Stephen, yn mha nn- yr oepd- I vnt f weitbredu yn ann:bynol a pbenderfynol fe! j ayOt' bn agwlndgarwyr. Agorai y dnvs—& deuai,j ersl m o urddas, mewn gwiag? onvycb. i mewn, ?r'??oU otwychder ei wi, yr oedd wedi ei ? fw hf uthnr ar?ynHun ag ra adawai ond ychydig i r?T IdiB'i^^thiredii i'w aelodau, a theimlid mai 0 iie'hi'?,gb*i'gydi gofal a phwyll. Gyda k'"(Trf phlygfad ar y corddyn & pbs un rr. y, n iflieitWydr f gnn ra.tur-daeth yn mlen If tY^vnid, ?'?ys?ai y Ty i glywed cenadwi'? vff, D?ikpt*ywyr; ac, na dechreuai ei b M bT ?da seremoni gyffelvb. Mae y ? 'X ??? ?y? ?on yn ?gyBredin gyda Mbr- [ 1 c t, ,"4,5?1': ond yr oeaa y "'œ1å.d mor araf th bon, a'r aelodau newyddion mor wledig AC mnofaidd, fel y torodd aJlan gr?ebwen an- weè duq cyn fod cefn y gVr yn y wis orwych I wec li.gorphen cjrhaedd y lobi; ac yn gymaint a'i I fod vn hvnod nerfus. pa un ai gan ofn J aelodau S ne? ?'ddion, nen ynte gan ofal a phrvd^r yn D?:'1Y'Ch pi wi??, bu agos iddo goni ,i h?n yn y I I n?rt?v?ri?d hwn. Drwodd yr aeth, pa ?'dd bynag, I sy?a? mddas go ?w. Aeth y Ty yn ol v gorcnymyn, a dychwclodd yna dechreuodd Arphvydd Harri Vane ddndblygu cymbwysderau Mr. Denison i fod yn Llefarydd Y mae molawd personal mor farwaidd ag ydyw ymadroddion personol o fywiog: ac nid vdyw Aj ;glwydd Harry yn un i roddi llawer o Bas ar fater diflas. Yr oedd y Ty yn Hawn iawn; goddefodd yr araith yn lfed dawel a distaw. Diolch i'r etholiad diweddar, y mae gan v blaid wrthwvnebol ddigon o le; ac oherwydd rhyw reswm neu arall, yr oedd eu harweinvddion gan mwyaf yn absenol. Ond yr oedd y meinciau I Gweinyddiaethol, o amgylch Argl. Palmefston, vn orlawn. Yr oedd hyd yn nod y gangway yn bentwr o ddynoliou ac ar 01 eu chwiho, cbwi a vaech eu bod yn gvfnnsoddedig o ddaear ddim llai urddasol nfir ysgrifenvddion ac ielywyddion. i no yr ymlechai Danby Seymour, yn J sgafn ei galon ar ol marwolaeth Ho2'; ac yr:o ysptwatini Mr. Lowe, yn edrycb i nOD, Ty, 80 nid anfynych, wrth feddwl, efallai, pa fodd yr oedd ei ysgrifall '•edi tatfu o'r nfilMu gmh-fo^.ifddigion anwyboi- ¡ us. y gwelid ei wefnsau yn gwisgo gwen. Yr oedd mainc y Drysorfa liefyd yn llawn, mor !lawn I fel nad oedd lie ami hyd yn nod i'r ddau hyn. Eifteddai gwen soruchafiaeth ar wedd Mr. Hftyter» fel yr oedd yn meddwi am y Ty hwn aaaeiladasai tfe. Am unwaith yn ei oes nid oedd cysgod yr nn cwmwl o ofid na phryder yn tywyllu ei wedd,. Yr oedd Arglwydd Palmer Stem befyd yuo—nid mwyach.pa fodd bynag,yn yinddangos mor ieuanc ol oud yu welw, agydoedd ddwy flynedd vn ol, ond yn welw, rhychiog, a tbeneu. Ymddangosai Syr Charles Wood yn llawen ei galon, ac yn llawnach o jokes nag arferol. Ac yno, ar y pen pellaf a thywyllaf o fainc y Drysorfa, wedi ei dynu yno, efallai, gan ..adgofion tyner o'r amser a aeth beibio, neu gan freuddwydion hudoliaethus am y dyfodol, yr eis- teddai Arglwydd John Russell. Yr oedd yr orielau hefvd yn llawn. n n Ur diwedd rhoddodd Arglwycid kiarry v ane 1 fyny, a chyfododd Mr. Thornley, gan edrych yn debyg iawn fel p ngs gallai ei helpio. Yroedd ei araith yn fwy o siars i Mr. Denison nag o fol- awd iddo. Math o folawd ydoedd wedi gadael allari y ganmoliaeth-ac yn anffodus wedi gadael allan yr h yr un modd. I wneyd i fyny am y naill a'r Hall, cynygiai gyngor a farnai yn effeith- iol rhag cadw yr aelodau i fyny mor hwyr, sef fod i aelodau arweiniol yr "owe" (yrhaiyn y cyffredin ydynt bobl yr areithiau meithion) i ddechreu am "chwech o'r gloch yn lie unarddeg. Wedi i Mr. Denison gael ei ethol, dychwelodd ei ddiolchgar- weh am y dull caredig yr oedd y Ty wedi ei dder byn. Terfyn y seremoni hon ydyw fod y cynyg- ydd a'r eilydd yn arwain y Llefarydd eiholedig, gan ei gymeryd erbyn ei ddwylaw, i'r gadair; ond yr oedd y gangway rhwng y bwrdd a chluniau Argiwydd Pairuerstoti mor gul, fel mai ei diwedd y tro hwn fii, Argiwydd Harry Vane yn tynu y Llefarydd, a'r Llefarydd yn tvnu Mr. Thornley.
AGORIAD Y SENEDD. I
AGORIAD Y SENEDD. I Agorwyd eisteadiad cynhtf y Senedd ar ol yr Eh- oliad (,'yffredinor, ar y :'O.in o Ebrill, am ddau o'r p'rxeh. Cyn yr awr fippwyntiodiz, yr oedd hu trth y Falxs bron \n liftvio o I bnrchiis, yn awyddii* i wele I cynrychiolwyr newydd y bflh) fel yr oeddynt yn dyfod i gymeryd eu hc'sieddleoedd. Yr oedd Ty y Cyflredin wedi « lenwj o aeloinu mewn than, yn funn wedi nn o'r gl, -ch, amryw o ba rai a gawqint en c\ meradwyo ar eu dyfodiad i mewn. Yr oedd Ty yr Aiylwyddi yn lied denen, dim rhagor nag ngain o bendeftijion yn bresenol. Yn Nhy y Cdfredin yr oedd i r eisteddleoe(ld yn ochr y Wein. yddiaeth wedi eu gorl mwi, tra nad oedd y rhai ar yr ochr wrthwynrihol mor llawn. Sylwid yn gyffredinol ar hresenoldeb y Barwn Rothschild. Yf oedd mainc y TrysorJys yn cynwvs y rhan fwyaf o'r rhai a eisteddent arni yn flaenorol; ond nid oedd Mr. Disraeli, Syr J. Packington, na Mr. Henley, yn bresenol ar yr ochr avail. Y ch dig funydau wedi 2 o'r gloch, daeth Syr Augustus Clifford, Rweinvdd y wialen ddu, at y bwrdd. a dymunodd bresenoldeb y boneddidon yn Nhy vr Arizlvy-ldi, i wian ov Brwvadnriaeth Frenin. ol < Royal Commiition) ain ym^youlliad y Sentdd yn cael ei darllen. At't.¡ niier fawr o'r aelodau yn ddioed tuag yno. Cymerodd rhai en lleoedd yn yr oriel, ond arosodd y nifer forytt with y bar. tra yr oe,'d erailt yn anal 1 nog i fyned i mewn o gwbl. Yr Ar,z wyd4i Brwytlroo oeddynt yr Arelwvdd vjang- hellydd. hrli Spencer, Due ArYje, a Iarll Harrow- by. Wedi darllen y Brwyaduriaatb, dywedai yr Argiwydd Ganghellydd fod y Prwyaduron we li en gorchymyn gan ei Mawrhydi i roddi gwfbodaeth i DyyCjffreHn, mor fuan ag y byddai i'r aelodau a, el eu tvngn i mewn, ac i Lefarydd i'r Ty g el ei "ddewis, mai dvmnniad ei Mawrhvdi oetd ar i'r Ty gyflwyno y Llefarydd am 2 o'r-gloch draoo..th., er cael cvmeradwyaeth ei Ma *rhydi. Yoa dychwelodd t Cyffredinwyr i'w Ty eu hunain. TY Y CYFFREDIN. I Daeth Arg?wydd Pa?merstnn mown ycbydig cyn  haner awr wedi 9 ?? g?ocb, ac uchel gymoftdwywv? 1 ef. ETHOIJi.D LLErAKYDD. I I Cyfododd Argl. H. van"; gan aytaren &yr Dennis Le Mart-bant prif ysgrifenydd y Ty, yr hwn a eistedd- ai yn ei le arferol wrth y bwrdd islaw cadair y Uef arçdd, a chan roddi cymeradwyaeth fawr i'r Llefar ydd diweddar, cynygiodd Mr. Evelyn Denison i fod yn Llefarydd y Ty newydd, gan sylwi fod y boneddwr anrhydeddus yn medu i radd uchel yr hoU gym- hwysderau gofynol er cyflawni yn foddhaol ddyled swyddau y awydd. Eiliodd Mr. Thornely y cynygiad, gan gyduno yn hollol yn y teimladau a fynegwyd tuag at Mr. Denis- on gan Arglwydd H. Vane, a rhoddai gymeradwyaeth I. i aelodau anrh. fyrhau en hareithiau yn y Sened l breseno?, er mwyn cyflymu cynawnmd gorchwylion cyhoeddus. Gan nad ymddangosod? yr un, MM araH yn awyddus i gyfarch y Ty, cyfod(-dd Mr. E. Denison, a diolchodd i'r Ty am y dull ffafriol yn mha an yr oedd ei enw wedi ei dderbyn, a chan fod ya effiro i anbawsderaa ei swydd. amlygai fwriad i gydamu yn effeithiol ei ddyledswyddau. Arweintwyd y boneddwr anrh. i'r gadair gan ei gynygydd a'i gefnogydd, ac wedi ejraeryd ei eisteddle ad- ddiolchodd i'r Ty, ae ad-draetbedd ei ddsamis 1, gyda chyaortkMf Ifttfriol pob plaid, o gj flawni ei ddyledswyddau yn ffyddlawn ac effeithiol. Yna llongyfarebodd Arglwydd Palmerston y Lief. arydd ar el fetholia l if gadair, a'r Ty ar y dewisiad a wnaethent, gan sylwi ar yr anbsvoderan cysylltiedig i chyflawniad o ddyledswyddnu. Cyieiriodil at y Llefarydd diweddar fel esiampl, amvn godd ei hyder y byddai iY esiampl a adawyd gan Mr. Shaw Lefevre gaei ei dylyn yn deilwng.1 5jr. Walpole, yn ulnenoldeb anoeheladwy Mr. Disraeli, a gynygiolid hefyd ei longyfarchiadau i'r Llefandd, a mynegodd ei argyhoeddiad nad oedd yr an aelod ar yr ochr b-mo i'r Ty heb tod yn b-irod i'w gynorthwyo i gynal urddas ei swydd. Ar gynygiad Argiwydd Palraerston, gobirioryd y TYlilD M mynud wedi dan yn y prydn iwn. I TY YR ARGLWYDDI. I DYDD GWENER,—Mai laf, Gwymwyd y Sened-t, a hysbysodd Mr. Deneson fod v Cynrediu wedi gweled vn d la ei ddewig ef yn Llefarydd, a chvHwynai ei bun am gymeraii- wyaeth ei Mawrhvdi. Hvsbysold yr Argiwydd Ganghellydd gymeradwyaeth ei Mawrhydi. Yna dywedai y Llefarydd Fy Arglwyddi yr wyf gyda pharch a diolchgarwoh yn vmostwng i orchymyo ei Mawrhydi; ac y mae yn awr yn ddyledswydd arnaf yn enw ac ar ran Ty y Cy ffrixhll, trwy ddeiseb ostyngedig at ei Mawrhydi i honi hawl yn eu ben hawliau diambeuol, ao yn neilldnol eu dyogeliad rhag cael eu cvmeryd i'r ddalfa. eu bun., ain a'u gweision. rhyddid ymadrodd mown da&- euaeth a dyfodiad rhydd at ei Mawrbydi pan fydd achos yn galw; a bod yr esponiad mwyld flafriol | i gaei ei roddi ar eu gweithrediadau Yr wyf ya ertyn yn ostyngedig ar fy rhan fy hon fed pob camgymenad a aHgymeryd He yn ngbyimntiad y dyledswyddau hyny, gael ei briodoli Irni ac md 1 Dfy Cy'flfredin ffyddlon ei Mawrhydi." Wedi ychydig o ymadroddion gan yr Argiwydd Ganghellydd, yr oedd y seremoni drosodd Treuliwyd y dyd liau canlynol yn y ddau Dy i dyngu yr aelodau i mewn. Dydd Iau (y font) t'addodir araeth y Frenhines a dechreuir at orchwylion priodol y Senedd.
DIANGFA ORSIN1 O GASTELL MANTUA.!
DIANGFA ORSIN1 O GASTELL MANTUA. Y mae y gwr hynod hwn wedi traddodi dar- hthiau yn y dref hon yr wythnos ddiweddaf yn y CnaoertHan. Traddododd yr ail nos Femtw, testyn yr hon ydoedd ei ddiangfa o gastell Man- tua Sylwai fod ynddo er yn ieuanc y dygasedd mwyaf at orthrymwyr ei wlad, a'i fod bob amser wedi gwneuthur ei oraf i yru yr Awstriaid o Itali, ond wrth wnenthur hyny, ei fod yn fynyeh wedi syrthio i w dwylaw, a'r tro diweddaf y buas ent wedi ei roddi i farwolaeth, oni buasai iddo, trwy gypahorth Duw, ddianc. Yn Awst 1854, yr oeddar w&ith yn dwyn oddiamgylch ymgyrch yn erbyn yr Awstriaid ar gyf niau y Swiss, pan ar ol i'r ymdrech ffaelu y cyioerwyd ef i fynu. Buasai wedi ei gondemnio i flwyddyn o garphar, ond ar foreu y 24ain 0 Awst, diangodd o afaelion y ceidwaid milwrol trwy lwyddo i gael gan eneth chwedleua a hwy, fel ag i roddi eyfle iddo wneu- thur hyny. Yn Awst 1854, gadawodd Switzer- land ar neges wladyddol, ac aeth i Lombardy, gan ddefnyddio enw ffugioi, fel na ddarganfyddid ef gan yr awdurdodau Awstriaidd. Tra yn teithio yn Rhagfyr 1854, adnabvddwyd a datguddiwyd ef i'r heddgeidwaid gan luddew Modenesaidd— cymerwyd ef i fynu drachefn, ac anfonwyd ef i Vienna. Parhaodd y daith 15 niwrnod, ac yr oedd ei ddioddefiadau oddiwrth oer/el a newyn yn ddychrynllyd Wedi cyrhaedd Vienna, bu dan amryw arholiadau gerbron yr awdurdodau. y rhai a'i trosglwyddft8ant i frawdlys y troseddwyr. Ni'. chafodd allan fod ei daith i Lombard, yn un sail i ddrw fdybianth yn ei erbyn, ond yr oedd ei hanes blaenorol yn adnabyddus, ac ar y 25ain o Fawrth anfonwyd ef, dan ofal dau geidwad ni fog a'r prif swyddog heddgeidwadol, i gastell prudd aidd Mantua, mewu trefh iddo fyned dan arhol- iad pe)!:tch. Wedi myneddan amryw arholiadau, yn ystod pa rai y gwuaed ceisiadau '\10r i'w gael i gvffesu, daeth yu sicr y byddai i gondemniad a deafryd marwolaeth ganlyn. gan byny pender- lynodd wneuthur ymdrech a'i holl egni i ddianc. Wedi saith mis o garchariad, yn ystod rban o ba rhai y dioddefoid oddiwrth glefyd, llwyddodd i gvrhaedd ei amcan. Adi-odcodd Otsini ddull ei ddiangfa mewn iaith eglur a diaddurn, ac yr oedd yr hanes yn un o ddyddovdeb cvnhyrfua. Yr oedd wedi cael trwy gymhorth boneddiges o Berlin, bar o lifiau byehain, o'r dur mwyaf coeth edig, a cbyda'r rhai hyn, gan weithio rhwng ym- weliadau y gwylwyr, llwyddodd mewn 24 o ddydiiuiu i dori trwy saith o far iau mewnol a ddiogelant Gfenestr ei gell, islaw yr hon, meW&: dyfader o 30 o latV.Ani, yr osdd ffos v «a«teU- Yr r ~T oedd y moddion cywrain trwy ba rai y cuddiodd I y careharor ei lnfur, ac yr atalodd ddrwg-dybiaeth I swyddogion y barchur fymijdiried pa rltià enilh asai o'r Iblaen trwy ddioddef in atnyneådgarj, yn rhan nodedig o'r ddariith. Wedi iddo dofi nifer ddigonol o'r bariau mewnol ac allanol i roi lie iddo.dditDc, gwnaeth raff o gynfasau a lhanau eraill o'i ddillad gwely, digon o hyd i'w ollwng i lawr i'r ffos. Wedi ymnertht at y gorehwyl, ar- osodd yn dawel gan gymeryd arno gysgu, nes i'r gwylwyr dalu eu bymweliad olaf am y noswaith, yna gollyngodd ei hun i lavr i'r ffos, gan ddis- gyn, fodd bynag, ar y ddaetr, pan o fewn chwe Hath i'r gwaelod. Yr oedd wedi ei friwio yn arw, ac yn hollol analluog i gyrhaedd y gwrthglawdd, yr hwn oedd oddeutu 18 troedfedd 0 uchder. Am bump o'r gloch y boreu, pan agorwyd pyrth y ddinas, aeth rhyw bobl heibio, ar ba rai y galw- odd, a dywedodd ei fod wedi meddwi y nos o'r blaen, ac wedi syrthio i'r ffos, o ba un y dymuu- odd arnynt ei helpu. Gwrthododd rhai, ond yr oedd eraill yn hyfacli, a thynwyd ei allan. Dyg odd ei waredwvr ef i ymyl llyn gerllaw y castell, lie yr ymguddiddd dan nos yn mysg y corsenau. Am 8 niwrnod arosodd yn nghymydogaeth Mantua, ar y ddaear noeth, yn agored i'r tywydd, ac heb gymhorth meddygol; ond o'r diwedd, trwy gynorthwy rbai o'r sawl a'i tynasant o'r ffos, ac a led-dybient beth oedd ei wir sefyllfa, gallu- ogwyd ef i ohebu a chyfeillion, y rhai a ddarpar- asant gerbydau a meirch, mewn gwahanol fanau ar y ffoi dd, ac mewn dwy awr yr oedd allan o diriogaethau Awstria. Wrth derfynu y ddariith hon, dywedai Orsini ei fod wedi tyngu i gysegru ei fywyd i Itali, y wlad i ba an y rhoddasai ei ieuemtyd. Glidltwodd bob serch teuluaidd, pob cwlwm, i gyflawni y gwaith mawr hwn. Ni chai vr un gallu dynol ei rwystro; ond tra yr ym drechai am annibyniaetb a rhyddid Itali. nid oedd yn meddwi bod yn otferyn dall i unrhyw blaid use i unrhyw berson (cymeradwyaeth). Yr oedd Duw wedi ei wared; yr oedd ei gyfeillion wedi ei wared, a hyny trwy beryglu eu hunain yn fawr. Yn awr yr oedd mewn llawn feddiant o'i alluoedd cotjihorol, ac yn mhen blwyddyn, yn mhen ycbydig fisoedd efttllai, goheithiai fod eto ar faes v frwydr, vn yitiladd yn erbyn gorthrym- wvr ei wlad enetiigol (cymeradwyaeth). Cynvg- i,)dti '.Nfr. J. Finch, ieuaf, ddiolchgarwch irdar- lithydd, yr hyn a'eiliwyd gan Mr. Williams mewn araith hyawdl, ae a gariwyd gyda banllefau, yn gysVlltiedig ag amlygiad o gyd-deimlad a Signor Orsini, a dvmuniadau goraf y gyuulleidfa ar ran yr achos Italaidd.
CONGL Y LLENOR.
CONGL Y LLENOR. Y WASO GYMREIG. Y mae ar ein bwrdd yn bresenol dri o lyfrau Cymreig yn disgwyl gair oddiwrtby-- Y cyntaf ydyw ■—SY.W'ADAT' AR RESYMAU Y PABCH. D. JONE" ?B?S TMADAhL AG YMNEILL DUAETH. O.&n y Parch. W Morgan, Cae.-fyr. ddin LlanelliRees a Williams." Prio yr ydoedd yr hyn a alwai y Parch. D Jones, gweinidog Annibynol gynt yn Bethesda, Merthyr Tydfil. yn "Hesymau dros ymadaet ag Ymneill- duaeth" yn wortH q,],i n lwt! a lied fras v mae M r Morgj n wedi rhedeg d os y gwahanol bethau a gyffyrdda yn y ilytryu oychao hwn ond y mae yn gym ambell hoel i dref yn lied effeithiol. An- hawdd cael gwell prawf yn ffafr Vmneillduaeth na-Cbymru. Nid yw ond ychydig o bwys beth oedd y gwir achos o ymadawiad Mr. Jones, os. gwir argyhoeddiad cydwybod a geudeb egwyddor- ion Ymneillduaeth, a gwredd yr eiddo yr Eg- Iwys Sefydtedig, fel y myntumiayn ei lyfr ydoedd, goreu oil; ond y mae o bwys fod pob Ymneill- duwr yn deall yu dda paham foiir • » crVTl ).ver o rYp*iii»v y i hvn, mewn cylch nychan, yn y Sylwadau" sydd yn awr ger ein bron. Y uesal ydyw BAPTO a BAPTISO, mewn amddi. ffyniad i Lythyr y Parch. W. Edwards yn y Owron Cymreij, a Sylwadau ar Bapto a Baptiso gan y Parch. Thnmas Price, gweinidog y Bedydd- wyr yn Aberdar. Gan W. Edwards, Aberdar. Yn nghyd a thri Llytbyr ar Hanesiaeth Bedydd, gan y Parch T. Rees, Cendl." Dadl eto, ni a welwn a dadl ag y mae lluaws o ddynion goreu'r ddaear yn methu cydweled mewn perthynas i'r pynciau y dadleuir yn eu cylch—sef Deiliaid a Dun Bedydd. Y mae Mr. Edwards yn dadleu yn dyn a chadarn iawn dros yr hyn a ddilys gredir ganddo sydd wirionedd; a gellid meddwl weithiaa ei fod yn gwneuthur iddo ei bun acbos lied dda; ond erbyn sylwi drachefn, nid ydym yn gallu gweled ei fod yn llwyddo i dori cymaint a modfedd o dir newydd, yn myned yr un cam yn agosach at amddiffynfa y gwrthwynebydd na'i ragflaenoriaid, nac yn gwneuthur un rhwygiad newydd yn ei gastell. Y mae wedi llwyddo i fesur lied ddymunol, ar yr ochr arall, i beidio drygu aaaddifiynfeydd a gwrthgloddiau ei blaid ei Hun. 0>a Aan ein buriarn, nid oes genym ni gap at y cyfryw ddleuon; ac ofnwn mai eu fryth yn rhy fynych, ya -enwedig pan y dygir bwynt yn mlaen yn yr yapiyd ag y earwyd esiam plau rhy lucsog o ncpo yn y ddadl hon, ydyw niwed gweithredol i wir grefydd yn y wlad. Od oes eisiau yagrifenuychwaneg arFedydd, rbodder i ni Draethawd galluog a dwfn-dreiddiol ar sefyllfa, cvsylltiad, a gwasanaeth 'y gosodiad yn y did- blygiad grasol o gymeriad Duw a chynllun iach awdwriaeth pechadur. Yn nghanol y stwr a'r ymr.) son yn nghylch y plisg, rhy ami yr esgeulusir y cnewyllyn. LJyfryn bychan o Farddoniaeth yw y nesaf; a blasus ryfeddol ydyw ei gaei arjol yr essrvrn sych- ion dadleuyddol hyn. Y Bk^DDRST FUDDCOOL At GOLLIANT Y DANIEL, MOBS" o BORTHMAD 00; yn nffhyd a CHAN Y MOBWR. Gan David Roberts, Caernarfon. Nid oes eisian yr un prawf amgpn nag a geir yn y gyfrol. fechlln hon tod mesur lied helaeth o'r elfen farddonol yn nghyf- ansoddiad y Parch. D. Roberts, Caernarfou; a bod ganddo lawer o fedrusrwydd i dtlylunio e1 ddelweddau mewn -ymadroddion. Er mai dy- ddordeb lleol, inewn rhyw ystyr. sydd i'r cyfau soddiad blaenaf, anhawdd genym feddwl y gall un Cvmro o berchen calon ddarllen y Bryddest hon beb deimlo. Y ma6 Can y Morwr" hefyd yn wir dlws. Dicbon y bydd, ambell Oymro lied GymrelgyddoT yn anfoddlon i iaith y bardd mewn rhai manau; ond credwn mai vch ydig o ddioleh fyddai gan y galon am eiriau eyfansoddedig afrosgo, a brawddegau gor-rama- diegol a ffurfiol yu Ue y geiriau a'r ymadroddion naturiol a aathredi^ a geir yma. Un o elfenau rhagoriaeth barddociaeth delynegol ydyw eglur a rbwyddineb yr iaith; ao yn byrt y mae Mr. Roberto yn hynod Iwyddianus.
'7'-'--IAR FARWOLAETH THOMAS…
7 I AR FARWOLAETH THOMAS M. EVANS, YSW. CASTELLNEWYDD-YN-EMLYN. Pwy all feanr, pwy all ddirnad, Ddwfn fwriad "uw ei hun Anhawdd deall beth mae'n feddwl, Yn y cwbI wna i ddyn. Cffyd rai o isel fanau, I rarldau uenel yn y byd, Gostwng ereill o'u lie uchel, I radd isel lawer pryd. 7 Gad i rai feddiannu llawer | O bleaera* ar y llawr, Fe'u digonir 4 hirjddyddiau Cyn cyfarfod angeu mawr Arwainrai trwy ddyffrya adfyd, Llawn o ofid ddydd a noa, Ereill trwy ororau newyiv v Hyll annydyn ddyddiau *u hoes. Rhydd i ereill hoffaidd bethau, Dros hell ddyddiau 'u bywyd bran, Braidd y gwyddant beth yw gofid- Beth yw adfyd i'w tristau. Rhydd i rai y daoiau ucbaf, Ae helaethaf ya mhob modd, Yfant ddyag fel dwr y ffynOD, Ddathau gloywon (dwyiol rodd). Etto pan y maent bron cyrhaedd Y rig uchaf ar eu taith, Mewn dysgeidiaeth—y mae angeu Yn eu dwyn i'r gwely Uaith Ca'dd ein cyfaill mwyn gynysgaeth, HeloetbL yn mhob dysg a dawn, Pob peth chwenychai ei rieni, Oeddynt ynddo ef yn llawn. Byddai'n ufudd i'w gnrchvmynion, Cym'rai eu eynghorion gwiw, Yn enwodig yn y pethau Oeddvnt at wasanaeth Daw, 'Roedd i v fra wd, a'i hoff chwiorydd, Yn arweinydd mwyn o hyd Hawddgar iawn i bob un ydoedd Tra y buodd yo y byd. Seiniodd gannoedd o anthemau, Ca'dd gan Ddhw allweddau can, Cielwh ei fod haddyw'n ranu N ii fthwmpeini i-n!zyl gtiia, Mae'n cydwiedda a Henorion, Dy 'digion goreu u ho'a; Gyd""i henaaia- inae yn gwledda, Ar y manna ddydd a noa. Yn iach iddo am ychydig, Yn mhen gronyn deuwn ni, Ar ei ol o fyd o ofid, Lawr i weryd doeor ddu. Bhodded Ion i'w hotf bertb'naaau, A'i holl drbsau o bob rhyw, .Feddiant o'r gororau helaeth, Lie gobeithiwnfod e'n byw. ) Y diweddar Barch. David Dav*, Casteu-itowtil. fit 1lêiou goreu yn ei oes,
Family Notices
!tartvø1attan, ESOORODD, EbriU?.tncd Mr. Thomas H?e.. cy?yryd?, Hig1J St., Pwllbeli, ar frch. "lilSs,gTOigM" Robert Pichards, saer Uo?u. Tabernacle St., Bangor, ar fab, i ^t;^ X:M?'t-k.Y?..A?ch. ar fetch.  ?9. priod Mr. H. W. Roberts, 3 Aim. St., Everton, LiverP-lo Ar fab. iE'CT, *«»f—. B.1d, r-a St., Toxteth Park, ar fab. ritIODTM9 Ebrill 17, yn eglwys St, Michael. CaerUeon, Ir. E. I Lloyd, Trefnant Inn, a Miss Roberts, Wtne V t Heol Gaer, Llanelwy. -24, yn eglwys Llanrhaia" MoO Thomas Roberts, Crookirood farm, a Miss An 'y?n6' merch Mr. John Wynne, masnaohydd, Li.nrhaiadr. -25, yn nghspel y Wesleyaid, Treffynon, Mr. John Thomas, plymydd a ewydrydd, Conwy, a Miss l5. Roberts, gwniedyddes, Bagillt. ——28.yn eglwys St Pedr,Pwllheli, T. P. Williams, Ysw., Glasfryn, a Cordelia, merch y diweddar J. Lloyd, Ysw., Trallwyn. Trwy drwvdded. yn nghopel y Methodistbid Callin aild, yn Llanarmon yn lal, gan y Parch. John Davies, Nerquis, Mr. Richard Evans, Pant y gern, ger Ruabon, a Miss Sarah Davies, merch liynaf Mr. John Oavies, Camddwr, Llanarmon lal. IIU FARW. Yn ddiweddur yn Rhufain. y Pa^eh. E. T.Evans, curad parbaol Llandudno; oed 34, a mab Mrs Row'ands, North Parade, Aberystwyth -6. Ann Roberts, Nant Wag, ger Pentre Berw oed 13 -21, Affir4arst Hughes. Ty Newydd, G ierwen, wedi bod )n orweiddiog dros ddwy flyneddar hugain; oed 53. -25, Thomas Jones, Bryntinon, Pentre Berw"; oed 53. 25. ar ol tri m?s o pystudd oalel, Mrs. Mary Jones, gwraig Mr. David Jonps, coach builder. Mert tyr Tydfil; oed 67. tHu vr im .dawedig yn aelod hardd a dicblynaidd gyda'r Methodised <'alfinaidd am 50 o flynyddoedd. Cafodd y trairt o gael ei dwyn i fynv mewn teulu erefyddol, a cbafod-1 fanteision er yn. ieuanc, diwy ilddvrg a siampl rhieni dnwiol i feithrin medd.vii.-in parchu" am grefydd. Yr oedd Mrs. Jonea vn fereb i Mr. John Williams, vr hwn y cylemr ato yn Methodistiueth Cymrn, yn banes Meidrym Llancoi, ao Abertawe, fel "pregethwr hywiog a blasus" yn amser y diwygiadau. Yr oedd yn hoff o fyfyno ei Beibl a llyfrau da eraill. -20, yn Glut y don, Pentre Berw, Grace Pritch ard; oed 13. -27, ar ol atnryw flynyddoedd o gystndd, yr hwn a ddioddefodd gvdag ymroddiad a thawelwch unstionogol, yn 71 mlwydd oed, Mra. Esther Wil- liams, gweddw y diweddar Mr. Stimuet Williams, a mira Mr. Phillip Williams, argraffydd a llylrwerthydd, Aberystwyth. Perchid hi yn fawr am ei huniondeb a'i chymwynaagarwcb a bu yn aelod SVddlon gyda'r Trefnyddion Calflnaidd uwchlaw 50 mlynedd. Ei hott lyfr bob amser fyddai y Beibl gyda tylwadau P^ ter Williams; hoff destyn ei hymddiddao fyddai crefydd; ae nid oes y radd leiaf o amheuaeth yn meddwi neb a'i hadwaenai nad ei diwedd oedd dang. nefedd. -21, ar ol yn acos i ddwy flynedd o gystudd, Mr. Llewelyn Howells. Dilledydd, Penybont; oed 58. 28, Y. Rbuthyn, jy Parch. David Gravel,*wei^n idog Wenley iidd; oed|18, ac yn y 22 'in o'i weinidog- aeth. Bu yn glaf iawn am dair blynedd, ac er i'w ymad.wi.1i o'r diwedd fod yn ddisymwth, yr oedd yn barod i gyfarfod i:i Ddaw. -22. Mr John Garnon, hen lytbyrgludydd yn Merthyr Tydfil am hir flynyddau; oed 83. Yr oedd o gymeriad parchus a diehlynnidd. Q"9 Mm. TnnAtt. priod Mr. D-ad Jones, vohetU wright, Castle Street. Mertnyr Tydfil: oed 67. Yr oedd yn ae:od pahus gyda'r Trefnyddion Calflnaidd am hir flynyddoedd. Mabwo^AKTU MR. J. MORGANS, M.R.C.P. YSTALYFERA, MORGANWG. Bu f,-rw y gwr ieuanc tra gobeithiol ucbod ar y 18fed o'r mis diweddaf. Ac yn gymaint a'i fod yn ddyn ieuanc mor obeithiol a thalentog, diau y bydd yn hyfrydwch gan lawer i gael ychydig o'i banes; a bydd byny hefyd yn sicr o beri galar mawr i'w mynwesau am na fuasai yn cael byw fel y caffai y byd weled a mwynhau ei daleot a'i ddefnyddioldeb. Ei brif nodwedd ydoedd ei ddysg a'i allu i yfed dysg. Ac mor belled ag y mae athrylith i'w gweled wrth y cyflyrader a'r hwylusdod gyia pha. un y dysga unrhyw ddyn ieuanc, yr oedd y gem bwn i'w weled ynddo ef. Pan yn ymaflyd yn unrhyw Awdwr yn un o'r ieithoedd clasurol, pa mor galed bynag y byddai y gwaith i'w gyfieithu a'i ddeall, yr oedd efe bob amser yn deall pa fodd i gyfieithu, a pha beth fyddai y synwyr yn yr ymadroddion. Ac fel hyn y dangosai ddealfcryf, chwaeth goethedig, a meddwl llym. Nid ydym yn gwybod ond ychydig^ am dy. mor ei febyd. Yr oedd yn blentyn hynod; der bytiiwyd ef yn aelod eyQawn yn eglwys Annibynol Pan teg pcayn 7 mlwydd oed, a dangosai arwydd ion m iwr o dduwioldeb. Ond awn yn awr at ei brif nodwedd, satf ti ddysg. Fnillodd ysgoloriaeth yr Athrofa Normalaidd pan yn 17eg oed; acyn mhen tua blwyddfn, enillodd y gradd o Member, of the Royal College of Preceptors (M.R.C.P.). Yn Meheno 1852, ynigymerodd a'r gorchwyl o fod yn Tsgol F'eistr yn y Cymer ger Pontypridd; a ?un yoo hyd ddiwedd 1854. Bu yn dra defnyddiol a Iwyddianus yn y lie uchod. Bu yn foddion i ddiwvgio llawer ar yr ardal yn mbob ystyr, yn neiilduol yn ei moeaau. Cyn iddo ef fyned yno, yr oedd moesau y bechgyn ar hyd yr heotydd yn wartlius ac ynfriifeilaida. Ond yr oedd moesau ein cyfaill ynftfdawedig mor aruchel ac anrhydedd- us fel y diwygipdd hwynt, 80 y gwnaeth olwg arall arnyut. Bn hefyd yn ddefoyddiol iawn gyda'r ysgol Sabbothol Ar ol ymadael o'r Cymer dychwelodd i Abertawy i fod yn Is-athraw yn y Coleg Normalaidd presenol; a bu yn y swydd hono am flwyddyn. Yna daeth yn efrjdydd o'i I un Athrofa. Nid oedd efe yn foddhaol ar yr hyn ..edd wedi ei ddysgu, ond penderfynai fyned yn mlaen nes dyfod yn gampwr mewn dysg Ond yn amser Gwyliau y NttdoHg diweddaf, aeth gartref i ddychwelyd byth mwy! Ond rhywfodd, yr oedd- vm yn ei ddisgwyl yir ol o hyd, er mor wan ei iechyd ydoedd, a llawer gwaith y gofynai ein prif athraw (E. Davies, Ysw., A.C.) am dano. Acyn mis Chwef. diweddaf aetbom i'w weled; ac yr oedd pob arwyddion yn dangos na cbaem ei gwmm a'i gyfeillach bvth wedi hyn v. Ae nm 11 o'r gloch boreu dydd Sadwrn pythemos i'r diwedd af, wele yr arwyddion wedi myned yn e»lwedd! A bu farw ein cyfaill anwyl yn 28ain oed. Yr oedd efe wedi gweifchio ei bun allan. Yr oedd yn naturiol o gyfansoddiad peryglus A bu yntau befyd yn yapaid y flwyddyn ddiweddaf yn dra esgeul us o hono ei hun, trwy beidii cyméryd golafur (exercise), a thrwy beidio bod yn ofalus, Be yn helaeth yn wir gyda golwg ar ei ymborth. Y mae hyn yn weis bwysig 1 holl efrydwyr ieuainc yr oes; ie, gwers sydd wedi costio yn ddrud i'n cyfaill Mr. Morgans. Nid hon yw y wers gyntaf! Ac O na allem ddweud mai hon yw yr olaf. Yn bwyrdrwm iawn y mae plant dynion ao O! na thypid ym- aith y pechod yma o'n plitbi CYLVEFBTDYDI).
Y _GYLCHWYL FAWR HANDELAIDD.I
Y GYLCHWYL FAWR HANDELAIDD. I Deallwn fod y darpariadau gogyfer ar gylchwyl fawr hon yn cael eu dwyn yn mlaen gyda pljob egni ac ymroddiad. Y mae 1,100 o'r cantorion wedi eudewia 6 Luadain, ac wedi bod yn ymarfer dan lywyddiaeth Costa. Or tair Oratorio sydd i'w canu, y fwyaf anhawdd o lawer ydyw yr Israel in Egypt. Prm yr ydym yn meddwi i rai o gydgan- au ardderchog y gwaith mawreddog hwn gael eu datgan erioed yn briodol; ac os llwydda. Mr. Costa i arwain 2,000 o leisiau dynol, yn nghyda 600 o offerynau, trwy y trawaethiadau dyrys, ond dyggrifiadol, a geir yn y Choruses They loathed to drink," He sent a thick darkness, He led through the deep," As with the blast," The people shall hear," mewn amser maowl a pbender- fynol. mewn tdqjjywir a diwyro, ac yn ngwjr yspryd y gerddoriaeth, bydd wedi cyflawni gorchwyl na wnaeth neb ei gyffelyb o'i flaen, ac na dde,etb i galon hyd yn nod Handel ei hun, yr hwn nedd mor bynod hoffus o'r mawreddog a'r arddunol, i feddwl y byddai y fath beth yn bosibl; a diau y bydd yr effaitb yu y cyfryw Choruses a He spake the word," He gave them hailstones," "He re- buked'the Red Sea," I will sing unto the Lord," yn nghvd a choruses tmlderchog y Judas a'r Messiah, yn arddunol tuhwnt i ddvchym- g. A pha beth fyddai teimlad yr hen feistr.mawr hwnw pe codai oddiwrth y meirw, a chymharu y cyflawn- iadau hyn a'r hyn a wneid yn ei ddvddiau a than ei lywyddiaeth ef, er ys can mlynedd yn ol ? Bydd yr holl gantorion, o wahanel barthau y deyrnas, yn ymgynull yn Exeter Hall, prvdnawn dydd Gwencr, Meh. 12fbd. Gall y darllet>ydd ffurfio rhyw ddrychfoddwl, efallai, am y gynulleidfa hono o gerddorion pan ddywedom y bydd neuadd fawr Exeter yn llawn, fel na fyddo yno le i neb i wrando y n osou hono. Mae y Palas Grisial hefyd yn cael ei ddarpllru erbvn yr amgylchiad. Y fan y cyoelir y cyfar fodydd, fel y mae yn hysbys, ydyw cam! v pal-is. Y mae yn v fin hono 381 o droedfeddi wrth 288 wt di cnefei gymer d i fyoy-digon olei eistedd i 13,600 o bersonau, heblaw yr orielau, y rhai a gynwysant 3,000 yn ychwaneg. Hawdd iawn ydyw gosod v. ffigyrau hyn i lawr; ond y ffordd i ffurfio rhyw fiith o ddrychfeddwl am eu cyuwys iNdyw trwy i'r darllenydd eu cymhartv a'r nifer a O,Idf"nt yu gymffonjdu* yn y y-y capel u-u y  honn. Capel niiwr Y cv'.rinr hwnw ag Y m nddo eisteadleoeda i 1.oO 0 bobl. :P,. sawl un o'r rhai hyny a geir yn NBhymru? Ond beth- debygid am adeilad yn m 19';000  ddy?on yn eistedd yn gysurus,-2,500 5y^ n canu, g chy?l?fa o 16 500 yn gwran ™^iai feUy< wrth bob tebyg? ??y oy^tat, aU, .?e,,i,h y dyaa cyntat, Tud?., faccabeus ar yr a.ill -T-l in Faiivt ar y trydy(ld. 'Ll.d t%U -@ 'A Y mae plan o r lie.. gorwedd vn-wr a chynghorem Y ? Tgy £ cy mdW Jf-I ydynt yn bwriada cyawyno i? ?.. y{ 1 ?- -?wy 0 fod yn ? ?hun?? r ? ?a?O? ? ?teddleoedd l'&nol;" chwenye/^ 6' yn dd: er fadi vn leus,! MCh ??t. ?Qioed, trwv ym Ysgrifen.^eyr ganry> Uunda   F at T'n l
■ GLADsfo^B^Uu
■ GLADsfo^B^Uu Cyhoeddasom yn ?.?' J:' ,¡;! l' f Mr. Gladstone "n Mr. ??.?i'S??' ???at!? y l!.dawgrymais?ad h?rgraffu fel y traddedc????'?h? ??? '??' Ban ydyw cyhoeddi ei yo??-t? V hwn a ymddan?osodd !?V«e&<p-?? iMnais yn ddiweddar yn X'?*?diadnr<?h, ? oddiwith y Gwir AnrEyd.Mr. a ?,Ldd.bons w? &vfeirio at un Mr. Charles Bntler. yt ?? syd??L Cynwys Uedawgrymiad ydd yn .d!e?.?  ar fv nghymeriad, ac Y't argvhtwdiad m eddotrw?dd. Lied a?ryma Mr. Gladst ne ?. fVj aNeth a vmddaogos?d yn y newyddiaduron Ydoe& yr un a dt.ddoi'C i mewn cyfarfod o ethoh..yrÍ1; Flint, yr 1 wn a g,"Iiwyd yn Nhreffynon ar y 27ain I or mis ^iwedda'jOnd ai bol yn rhywbeth i wnaed i fyoy ar ol hyny. Beth hvnie vdyw ritinwetdau a- u ffaeleddau yr araeth h > o, yr w f ynllwyr wadu lled- awjrymiad N. r. Gladstone. iifbe yr araeth fel y ymddangoso d ya y n^w dd aduron yn admi.had cy wir o'r tin a addo lais yu y cyfarfod hwnw yn mhresenoldfb Mr. Gladstone, ac yr wyf yn sicr na wna Mr. Gladstone na neb o'i gyfc illion ag oeddynt yn bresenol ac y pryd, fy ngwrthwynebu yn union- gyrchol. Gwnyn eithsf nad yw yt ymadroddion aarfer- ais ar y pryd ond o ychydig bwys i bobl Lloegr, mewn c\ dmariaeth a'r pwnc mewn dadl, gan ei fod yn dal perthynas a chymeriad un o brif ddeddfwyr y devrn. As. Mae Mr. Gladstone wedi gosod y cwestiwn i lawr yn deg yn ei lythyr, aef, Pa nn ai gadael llyw- odraeth Arg. Prtliaertton ar adegapwyntiad pwyllgor I Sebastopol, fel y dywed y Carnarvon Hemld iddo ddwevd yn y Wyddgiug ychydig ddyddiau cyn cy farfod Treffynon, ai yote M y aierhaodd yn Nhre- ffynon iddo gael ei droi allan wddf ao ysgwyddau." Er pan gvhoeddwyd fy araeth yr wyf wedi derbyn cadarnhad o gywirdeb y golygiadau "dradrfodais ar ymddygiad y Gwir Anrhyd. foneddwr, oddiwrth ber sonau galluog i farnu. Yr wyf yn awr yu gadael i'r Gwir Anrhvd. foneddwr ddyfod allan o'i ddyryawch, aan sicrhau iddo na bydd neb yn cael ei foddhau yn fwy na mi fy hun wrth ei glywed yn pnd fod ei ym ddygiad ar yr achlysur hwnw yn deilwng o'i sefyllfa uchet flaenorol fel dedfwr. Ydwyf Syr. eich ufjdd was James Hall, Treffynnon, Ebrill 25ain, 1857. MaeynyrOswestry ArfvertiserUthvr aralloddiaTth M'. E Hutchfield, Gree" Hill, Treffynon, yn yr hwn y dywed-—" Yr oedd rhai neillduolion yn araeth Mr. Hall nas gellid eu corffori mewn adroddiad, gan nad pa mor ffyddlon y dichon, iddo fod, sef y dull gwrol, difrif, ac effeithiol yn mha un y traddodai, a'r effaith anarferol a gafodd ar y gynulleidfa, beb eithrio y honed Iwr Gwir Anrhyd. ei hun, yr hwn a glywwyd yn gofvn gyda pbryder mawr i'w gyfeillion, tra yr oedd Mr. Hall yn llefaru, Ai nid oes genych ddyn galiuog o'n plaid ni a gyfyd i'w ateb, y mae yn oario I y boM gydag ef."
I ---AM R Y WI A E T H AU.…
I AM R Y WI A E T H AU. I Nis GAI LAF FFoiii)Dio.-il Tvr'd i mewn Joe, gad i ni gael dyferyn." Na, Thomas, nis gallaf fforddio." We1 Joe, mi d u1a1 am dano." "0 nid am golli arian yr oeddwn i yn son, Thomas, ond colli iechyd a nertto, egwyddor foesol, cymer- iad, tangnefedd meddwi, hunan-barch, ac anadl peraidd." DUGEB CAEBLOYW.—Bu farw y Dywysoges hon yn Gloucester House, Piccadilly, Llundain, ar yr 31ain o Ebrill. Hi ydoedd bedwaredd merch y diweddar Stor y III a'r Frenhines Charlotte. Yn awr y mae holl blant y brenhin hwn wedi marw. Yr oedd y Uduges ymadawedig mewn gwth o oedran; claddodd ei gwr yn 1834; bu farw yn ddiblant. ESGOB NEWYDD NORWICH,-Bydd i Esgob ne- wydd Norwich, yr Anrhyd. a'r Parch. J. T Pel, ham gael ei gysegru i'w swydd yn mhalas Lam. betb, yn gynar yn Mehefiu; bydd i Archesgob Canterbury weinyddu ar yr achlysur, a chael ei gynorthwyo gan Esgobion Llundain, Winchester, a Ripon. Ni bydd gan yr Esgob newydd eisteddle yn Nhy yr Arglwyddi nes y bydd i wagbtid gy meryd lie ar y fainc esgobawl, heblaw yn esgob- aethau Canterbury, Caerefrog, Llundain, Durham a WinchesteiR^Mae yt^nrhyd &'r Parch. J. T. Pelham wedi dewis y, Parch. J. J. S. Perowne, eyttriwd o Goleg Corpus Christi, Cambridge, i fod yn un o'i gapelyddion arhofiadol: appwyntiad ag sydd wedi rhoddi boddlonrwydd mawr i'r blaid efengylaidd yn yr esgobaeth. PA TODD Y TAFLWYD COBDBM ALLAN ?—Dyma ddyfyniad o lvthyr cyfrinachnl oddiwrth foneddwr yn Huddersfield, yr hwn a ddengys paham y gorchfvgwyd Cobden yno" Yr wyf yn teimlo cvwilydd i son am Huddersfield vn ethol dyn tel Mr. Akroyd i'r Senedd o flaen Mr. Cobden, ond yr ydym oil wedi myned mor gyfoethog yn ddi weddar, fel os na unwn a'r Toriaid a'r uchel-radd, ni feddylid dim o b. Mae Akroyd vn Don mewn twyll wisg, (disguise) vn weithiedydd tra chyfoethog, ac yn wr bonheddig yn y wlad. Am beth ameer y mae wedil100 a'r uchelradd, y pen defigion, yr esgobion, &0, Yr oedd yn Ymneill- duwr ychydig flynyddau yn ol, a'r holl deulu yn arfer myned i gapel y Trefnyddion Wesleyaidd, ond yn awr y mae yn myned i'r Eglwys; mae yn cadw gweinidog eg'wysig i bregethu i'w weith wyr, ac y mae yn adeiladu eglwys newydd gwertb X20,000. Pan ddywedwyfwTthycb hyn oll ni ryfeddwch atom yn anfon y fath ddyn i'r Senedd. Mae genym 158 o dafarnwyr yn Huddersfield, o ba rai pleidleisiodd 163 dros Anroyd YMFUDIAD I AWSTRALIA.—Mae y Ilong clipper j ysplenydd Eagle Speed, perthynol i Linell Mer- I sey, Mr. Edward Thompson, wedi hwyJio er doe tua Melbourne, gyda 3bO o deithwyr, ac uwchlaw 1,300 tunell o hvyth tra gwerthfawr. Dylynir hi ar y 25ain o Fai gan y llcng clippernewydd bryd- fetth, y Dragon, wedi ei badeiladu gltnyr un ladeiladydd, ac ar yr 'un lUneilau t'r olipper glod- fawr, y Blue Jacket, yr hon a wnaeth y fordaith anarferol mewn 'triugain ac wyth o ddyddiau i Me bourne Mae cabanau y Dragon wedi eu cyfaddasu i fynu yn y modd goreu, Mae y rhwysg ystafeUoedd (state-rooms) yn fawr iawn ac .vn awyredig. gyda gwelyau darpiredise & tra y mae yr 01 neuadd (after-saloon) yn engraifift ar- ddunol o chwaeth ac ysplander. Oolwg fanwl ar y Hong brydferth hon fel y mae yn awr yn gor. wedd yn Prince's Dock, a ad dalai i'r neb svdd yn h ffi beirniadu llongau gwychion.—Liverpool Northern Times. RHYDDID CREFYDDOL.—Cynaliodd y Gymdeitb- as er rhyddhau crefydd oddiwrth nawdd a Ilyw- odraeth wladwriaethol, gyfarf< d yn Myddleton Hall, Islington, Llundain, nos Wener, y 24ain cyfisol, dan lywyddiad A. S. Ayrton, Ysw., A.S., Svlwyd na cbynaliodd Pwyllgor y rhan hono o'r brif ddinas erioed gyfarfod mor llwyddianus. Traddodwyd areithian grvmus gan y cadeirydd, y Parch. E. S. Pryce, Mr. Whitehurst, v Parchn. A. M. Henderson, ac E. Paxton Hood, yr hwn a gynygiodd y syniad <mnly«ol:—" Ein cyfeillion gorchfvgedig—bydded i ddychweliad buan eu dyledswyddau seneddol eu galluogi i adnewyddu eu gwasanaeth gwertbfawr o'n plaid;" mewn cy- sylltiad a'r syniad yma gwnaeth sylwadau ar yr enwogion J Bright, E. Miall, a Syr W. Clay, gan ehwanegu fod y gwrthwynebwyr wedi methu di- seddu eu cadeirydd. Atebodd Mr. Miall i'r ayniad mewn araeth ragorol; yr bwn yn mhlith pethau eraill a ddywedai fod yr amgylohiadau cysylltied- jg a'u tafliad allan wedi gwasannethu i dynu sylw at y sefyllfa uchel a chadarn yn mha un yr oedd eu hachos wedi ei osod; a bod yn dda iddynt gael codwm i ddynion gael gweled eu bod cyn syrthio yn sefyll ar eu traed. Anerchwyd y cyfarfod yn olaf gan y Parch. Alfred Thomas, ar y syniad.—— Y Gymdeithas er rhyddhau crefydd-bydded I w nerth gynyddu gyda'i maQteision, a bydded i ledaen iadlei hegwyddorion luosogi a symbylu ei chvfoill- J ion." Bwriaday Gvmde'thash"! gynal ei chyfti.rfod blynvddol elerii yn St. Martin's Hall, Long Acre, ddviid Mercher neaat. Mai 6ed, pryd y cymerir v gadair gan Thomas Barnes. Ysw. Farnworth. Disgwylir yr enwosrion coniynol i draddodi areith- iau ar yr achlysur, W. J. Fox, Ysw., y Parchn. J. Burnet, a J. Chówn o Bradford. Edward Miall, Ysw., a'n cydwladwr E. G. Salisbury, Ysw, A S., Mae egwyddorion y Gymdeithas bon yn graddol enill tir ar poh gwrthwynebiadau, ac efallai y bydd i dafliad allan o'r Senedd rai o brif amddiffjmwyr rhyddid crefyddol, ddwyn y rhai a adawwyd yn y Senedd i ymdrechu yn fwy o blaid yr achos, tra y rhydd hamdden a chyfleusdra i'r rhai a daflwyd allan dreulio eu nerth. eu bamser a'u talentau i esbonio ac araddiffyn eu hegwyddorion i'r wlad yn gyffredinol. I Dydd Mawrtl, vr Slain o Ebrill, fel yr oedd hen wr o'r enw William Jones, Cymro padwar ugain a phedair mhvydd oed, a'r hwn a letyai yn 10, Peter street, yn croesi Dale at-eet, tarawyd ef i lawr gan gert Mr. Glazebrook, Wine and Spirit Merchant, ac aeth trosto. Cymerwyd ef i fyny a chludwyd ef i'r Northern Hospital, lie y cafwyd allan ei fod wedi ton eiglunri. goes, a bu farw nos Sadwrn y 26. > t ?th? I.t- styned Od y? nas ?a<i!yol?<? ? ? Orb? ??<i fa:ti@hod gan bawb yn 1 NJI&<1   aychl bob, nos a'r bTO n 1& 1r oedd r .1'1   gyn%wy gan y pl? -nae 0  8 I cyn^ dlawd yr oedd yn *»«ddu »^ fou 4 er ag ydd yn dda Ornynt    Ao y™iAa i dalu vr byn y cb'Nb 914sidla vr in y ;1- -.wn rai dyddia F 81 D-u-" .1f;;ó' I -?? ? y m m tfMb '.1" '••• ?? gyitt??nt clirio o'r b banyan haner llosgl. t tr 'T <??do<cn amll -nown t'onM}" .¡: hoMol ddiymadfert? M anwybodm ? d3: gwydduai oi htm?y <h, ?*n feddwdod.-?? X?-dd? Dydd Mercher diwcadaf, yn y dref boo, tynid #It. byd gan ddeugain o geflylau tra heirdd. oil yn cael en gyru gan no dyn perthyn> ot, i 9-amposts (firfts)- Americanaidd sydd yn awr yn y dret. RJlY IOENUS I POD n DMOBIF.—Yn imbeymaoia& Siarl II yr oedd yn arferol pan yfai boneddwr ieehyd bonediliges i daflu i'r tan ryw ddilledyn er tnfhyd- edd iddi, acyr oedd yn rhaid i'w boll gymdeithion abertho dillelyn cySelyb, beth bynag a fyddai. Un o gyfeiilion 8-r Charles Sedley wrth ganfod ei ftxl • yn gwisgo gydlld.. (cravat) addurnet'-ig a drndfawr iawn, a 'yfodd iediyd rbyw foneddigea, ac a daflodd ei yddfdas i'r tan. Dyly»>odd Syr Charlaa ei eeiampl mewn tymher dda, ond dywedai y mynai ei ddignf- t wch yn ol. Wedi i-yny tra yn ciniawa gyder utt '1 gwr, llanwodd ei wydr^ i ryw un brydferth boWOf- aidd ar y pryd, A gllw-dd ar ddeintydd (dentist) i dynu dant adfeiliedig yrhwa a'i blinaRU er ya ana- ser raaith. Yr oedd moesgarwih yn galw am i bob un dynu dant, a'i daflu i'r tan, iT hyn yr yrao^yng- asant oil, ar ol mwmian llawer yn nghylch crevloodefc y tro. P'" Yn yr Albany Express f mae yr nysbysiad canlyn- ol :—4 Yn eisiau, GwvddeJea gref i ddal tafbd fy ngwraigt gan ei bod hi a finan yn methu ei gadw yn llonydd." a IUDDEWON.—Cyfrirfr fod oddeutu chwe miliwa o ludilewon yn wasgaredi? dn s wyneb y ddaear. O'r rhai hyn y mae oddeutu 180,000 yn mwynhau iaws- derau gwladol, sef hvnv yw, yn yr tthol Daleithiao, Holland, Belgium, a Ffrainc. n Lloegr, ysywaeth 1 y mMnt o hyd yn cael eu gorthrymn, trwy gaei Ott hamddifadu o'r hyn y mae pob dyn wall yn 1 fwynhau.
[No title]
lw Yr ydym yn gorfod gohirio cyhoedd^ad y llythyr ar Grogi ac amryw ysgrifau eraill hya yr wythnos nesaf. yr
MARCHNADTOEDD CYMRU.
MARCHNADTOEDD CYMRU. Corwen, dvdd Gwener, Mai 185T. Cymedral oedd y cvflenwad 10 wenith yn em iimartbuad heddyw; quality yn weddol dda; gwerthai ya araf am 32s. i 339, y 2M!ba. Nid oedd y go?rm am haidd hadyd yn gyBym. Gwerthid y gof?yum am tua lOs, yr hob; yr ail tua 13s. a 14s. yr bob. Ceirch heb gyfhewidiad, tua 9s.; ail tua 7s. i 8fr. Tytatws o 8a. i 9s. yr bob, a gwerthiant llwyr. Bala, dydd Sadwrn, Mai 2il, 1857. Oohnu gwerthwyr brisiau uchel, yr hyn a ataUai mwer o fasnach. Gwerthid y goreu yn arafatp tua 33s. y pwn, 252 lbs. Ychydig o ofyn am haidd badyd. Pytatws o 8s. i 10s. yr hob. Rhuthin, dydd Llun, Mai 4ydd, 1857. Nid oeddl y cyflenwad o wenith yn em marchnad heddyHf yn helaeth, a tbrwy fod amaethwyr yn dra pbry., ur gyda trin eu tir, gofynent brisiau ucheL Gwerthid y gwenith goreu- am 22s. i 22s. (tc, yr hob o 1681bs. Haidd o 14s. 6c. i 15a 6c. am y goreu ond nid oedd llawer o ofyn. Ceirch o 9s 1 10s am y goreu; ail fath o 8a i 9a. Tmenyn llestti tua I, y pwys; fresh, o ba un yr dedd cyf- lawnder, 15o yn y borau, I4c a 14i yn y pryd- nhawn. Araf y gwerthid hid clover, am oddeutu 70 i Be y pwyq. Pytatws ya gwerthu yn rhwydd am 8s i 10s yr hob.
J- _- - MARCHNAD LLUNDAIN…
J MARCHNAD LLUNDAIN .11 Ltme, Dydd Lhm. Nei 4. Y GWENITH. Dechreuodd y fesnaoh ixwjVr ) maenachwyr ofyn llawn bris; onderfod nifisr dda yn bresenol, yr oedd y)? ymo?niad yn !Un am brisiau dydd Llun di?.dd:7 n'jad yli nki Yr oadd y- fasnach mewn Gwenith Tramor yr un lath, Blawd yn sefydlog am y prisiau blaenorol. Haidd, yn gwerthu yn lied fywiog am prisiau blaenorol. Brag heb gylnewidiad. Ymofyniad gwedded aoa Geirch, am godiad o 6c y ehwarter. Ymofyniad gweddol am Ffa am bris uwob o la y cia. ee. Y mae y fasnach mewn hadau wedi toyal yw hollol fanwerthol, ychydig o gyfnewidiad oeddjn mhris had meillion. Gwa N IT H, Lloegr, gwya, newydd »• 48 0 67 0 Lloegr, coch newydd 47 0 59 0 Tramor.CyfandirEwrop.W 0 71 RAIDD, at Falu .26 0 39' CEIRCH, Lloegr. V2 0 II 0 81 0 SK fr FWj, Lloegr. 9 44 0 Tramor .32 0 SO 0 u 40 0 „ bt1"bioD.87 0 38 0 PsiuisD,gorea, y aacb o2S0 pwy»,.dO 0 62 0 yrail.0) 0 46 0 L" 38 0
CANOLBRtStAU YMHER(>BKL>«-
CANOLBRtStAU YMHER(>BKL>«- AX WTTHHOS A DEarTNODD. Ebrill 8. Gwenith. Baidd. Ceirch. Ffo. ;W. s. d. s. d. s. d. Is. d. a. t 53 3 48 7 22 9 39 8 St 3
ILIYBRPOOL WOOL MARKET, Mni.f
ILIYBRPOOL WOOL MARKET, Mni. f a. d. a. d. Laid Highland Wool, pe* 24lbs 18 0 It White Highland do 18 0 20 q „ Laid Crossed do. unwashed 18 0 Y.1 Do. do. washed 20 0 31 o Laid Cheviot do. unwashed 23 0 92 Do. do. vasiiea 93 < 280 White Cheviot do. washed. 32 0 40 0
MARCHNAD YR YD HVKRPOOL.-
MARCHNAD YR YD HVKRPOOL. Dydd Mawrth, Mai 5. Niter dda yn y farcbnad heddyw o brynwp o wlad a thret. Ymofyn gweddol am We,ith (ameg yn benao am godiad yn y pris o Ic i 2c y bwy<? er ddydd Gwener, mwy 0 otyn am bris uweh 6e i Is y baril er ddydd Mawrth diweddaf. Ceirch* y fath isaf wedi oodi lc, y goraf ty mewn 45 po Blawd ceirch yn gwerthu yn gymedrol, Is y lhrytb yn ddrutaoh. Haidd heb gyfnewid. a if d. GWEWTH, Lloegr, gwyny 70 pwp 8 9 0 < coch 8 0 9 0 I werddoa. 8 4 8 9 Tramor, Cyf. Ewrop 0 fl y 4 „ Unol Dil. a Canada 8 0 0 10 IWDD grynag or as 0 Tramor a 0 16 4 Ceirch. Lloegr ,,y45 pwya. 8 0 4 S Iwerddon. < 939 Tr.mor. 9 9 Q 0 Ffa Lloegr.y Giyaog Yoaher** 41 0 49 0 Iwerddona'r Alban 89 040 0 Tramor -e. a9 0 40 0 Pr«,i'w berwi, gwynion, s .41 0 46 6 Tramor •••.««..«. 40 0 43 0 Tamor 6 .s.a.4.h. ';i4D ;wy 44 :0 46 0 9 46 0 yr ail » 42 9 43 0 7 Ytpaenig. 59 (W GD 0 AmMea ti*ri) t)wvs.. go OP1 0
LUNDON CATTLE MARKKT.
LUNDON CATTLE MARKKT. Comparative Price- of aemtpomling weir m 1869 1857. Per 8lbs. to sink the Offals. Mai 5,1856. Mai 4. 1867. a. d. a. d. a. d. a d. Coatre & inferior Beasts 3 2 to 3 6 3 4 to 3 0 Second quality, ditto 3 8 3 10 3 8 4 0 Prilde large Oxen 4 0 4442 48 Prime Scots, &0. 4 6 4 8 4 10 5 9 Coarse & inferior 8heep 40 4440 45 Second quality, do 4 6 4 10 4 8 4 10 Prime eoerse.wooled, do. 5 0 5 2 5 0 54 Prime Southdown, do.. 5 4 6 8 6 6 5 10 Lambs 8, -6 8 is 6 6 4 Large coarse Calves 4 2 5 0 3 6 4 4 Prime small, do. 5 2 A 8 4 6 & 0 Large IlogS 3 4 4 2 3 8 4 8 Neat small l'oikera ..4 4 4 8 4 4 6 0 LIVERPOOL. Printed and Published by JOHN LLOYD, afchle residence, 11, St. Anne Street, LiTerpool, Wed- i n«$day, MAY 6,185T. v t L